Thật khôi hài: Người có tham vọng và có khả năng lật đổ Putin cao nhất trong lúc này là tên đầu bếp của ông ta

Yevgeny Prigozhin, một thương gia, thường được gọi là “đầu bếp của Putin” vì công ty của ông ta chuyên cung cấp ẩm thực cho Điện Cẩm Linh trong các tiệc tùng lớn. Trước đây, ông ta không nhìn nhận, nhưng trong vài tuần qua, ông ta xác nhận mình là người sáng lập nhóm lính đánh thuê Wagner. Đồng thời với việc xác nhận này, Prigozhin cũng tung ra những chỉ trích chống lại Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và các tướng lãnh Nga đang tham gia trực tiếp cuộc xâm lược Ukraine. Nhiều quan sát viên nhận định rằng thật khôi hài khi nhận ra rằng người có tham vọng và có khả năng lật đổ Putin cáo nhất trong lúc này là tên đầu bếp của Putin.

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Could 'Putin's Chef' Yevgeny Prigozhin Be Russian Leader's Biggest Threat?”, nghĩa là “Phải chăng 'Đầu bếp của Putin là Yevgeny Prigozhin có thể là mối đe dọa lớn nhất của nhà lãnh đạo Nga?”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Phượng.

Yevgeny Prigozhin, một doanh nhân có quan hệ mật thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã gây chú ý trong những tuần gần đây vì những lời chỉ trích gay gắt về cuộc chiến Ukraine.

Prigozhin, biệt danh “Đầu bếp của Putin”, đã công khai chỉ trích Bộ Quốc phòng Nga và người đứng đầu Bộ Quốc phòng, Sergei Shoigu, về những thất bại của Mạc Tư Khoa trên chiến trường.

Anh ta đã công khai phỉ báng Shoigu về một loạt thất bại thảm hại khiến các lực lượng Nga phải rút lui. Các lực lượng phản công của Ukraine đã chiếm lại các vùng lãnh thổ rộng lớn ở phía nam và đông bắc.

Trong khi đó, lính đánh thuê thuộc Tập đoàn Wagner của Prigozhin, một đơn vị tư nhân khét tiếng, đang hỗ trợ quân đội Nga trong nỗ lực đánh chiếm các vùng lãnh thổ ở Ukraine.

Các nhà phân tích và tổ chức tư vấn đánh giá rằng Prigozhin có động cơ thầm kín trong việc đổ quân vào cuộc chiến, trong khi các chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, một tổ chức tư vấn về các vấn đề đối ngoại và quốc phòng của Mỹ, đánh giá rằng tổ chức này có thể “đặt ra mối đe dọa đối với sự cai trị của Putin “.

Các nhà phân tích của ISW tuần trước cho biết rằng Prigozhin tiếp tục tích lũy quyền lực và đang thiết lập một cơ cấu quân sự song song với Lực lượng vũ trang Nga, điều này có thể gây ra mối đe dọa đối với sự cai trị của Putin - ít nhất là trong không gian thông tin.

Prigozhin đang xây dựng một cách hiệu quả một “khu vực bầu cử” gồm những người ủng hộ và lực lượng chiến đấu của riêng anh ta không nằm dưới sự kiểm soát trực tiếp của quân đội Nga hoặc Bộ Quốc phòng, nhà tư vấn cho biết, đồng thời nói thêm rằng anh ta có thể tự do quảng bá bản thân và lực lượng của mình trong khi chỉ trích các quan chức Điện Cẩm Linh hoặc quân đội Nga mà không sợ bị bắn chết.

ISW cũng cho biết hôm thứ Hai rằng các nhà báo Nga thường nêu ra các câu hỏi đối với Prigozhin về tham vọng của ông đối với Điện Cẩm Linh, điều đó cho thấy ông đã tạo ra nhận thức của công chúng về việc ông có thể bước vào một vị trí quyền lực.

Ông ta dường như bước ra khỏi bóng tối và có vị trí lớn hơn trong lĩnh vực chính trị của Nga. Vào tháng 9, ông thừa nhận đã thành lập Tập đoàn Wagner, và hôm thứ Hai đã mỉa mai thừa nhận các báo cáo của Bloomberg liên quan đến việc ông dính líu vào việc lèo lái cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022 của Hoa Kỳ.

Nhưng liệu Prigozhin có thể gây ra mối đe dọa lớn nhất đối với sự cai trị của nhà lãnh đạo Nga hay không?

Khả năng đe dọa Putin của Prigozhin?

Ivan Klyszcz, một nhà nghiên cứu của Trung tâm Quốc phòng và An ninh Quốc tế, nói với Newsweek rằng việc mở các cơ sở Wagner gần đây ở nhiều vùng khác nhau của Nga chứng tỏ sự táo bạo của Prigozhin khi hoạt động công khai.

Ông Klyszcz cho biết Prigozhin cũng có rất nhiều đòn bẩy khi Putin ngày càng phụ thuộc vào ông ta về nhân lực trong chiến tranh và ảnh hưởng ở nước ngoài.

Ông đánh giá rằng ở giai đoạn này, không hoàn toàn rõ ràng Prigozhin sẽ sử dụng đòn bẩy này như thế nào, nhưng cho biết có khả năng cuối cùng ông ta giành vị trí lãnh đạo Nga.

“Có lẽ ông ấy sẽ nhắm đến việc mở rộng ảnh hưởng của mình trong chính trường liên bang. Theo nghĩa này, Putin sẽ có nghĩa vụ phải thích ứng với anh ta. Nếu không, Putin có nguy cơ xa lánh một đồng minh hùng mạnh thực sự có thể quay lưng lại với ông ấy hoặc ít nhất là ngừng hợp tác”, Klyszcz nói.

Krista Viksnins, trợ lý tại Chương trình Quốc phòng và An ninh Xuyên Đại Tây Dương của Trung tâm Phân tích Chính sách Âu Châu, gọi tắt là CEPA, bày tỏ nghi ngờ rằng Prigozhin là mối đe dọa lớn nhất đối với sự cai trị của Putin, lưu ý rằng bất kỳ ai cố gắng ngăn cản Putin tiến hành chiến tranh đều không thành công.

“Trong khi có ảnh hưởng, các nhà tài phiệt Nga đã không ngăn cản Putin xâm lược Ukraine ngay từ đầu. Tiền mang lại cho bạn nhiều quyền lực hơn ở Nga, nhưng cuối cùng, đây là cuộc chiến của Putin ở Ukraine. Vẫn còn phải xem liệu các nhà tài phiệt như Prigozhin có thể thay đổi tiến trình của cuộc chiến ở Ukraine hay không.”

Quân đội Wagner

Theo Vlad Mykhnenko, một chuyên gia về chuyển đổi hậu cộng sản ở Đông Âu và Liên Xô cũ tại Đại học Oxford của Anh, các hoạt động truyền thông gần đây của Prigozhin có thể chỉ ra mối lo ngại ngày càng tăng của ông đối với khả năng tiếp tục nắm quyền của Putin.

Mykhnenko nói với Newsweek rằng cả Prigozhin và nhà lãnh đạo Chechnya Ramzan Kadyrov, người cũng đã lên tiếng chỉ trích Bộ Quốc phòng Nga, cảm thấy cuộc chiến chống Ukraine đã không diễn ra “theo đúng kế hoạch” và Putin đang mất kiểm soát.

Ông nói: “Trong môi trường trong nước ngày càng biến động, tôi nghi ngờ Prigozhin và Kadyrov đang lên kế hoạch hỗ trợ cho thời điểm mà Putin phải quyết định từ chức hoặc bị lật đổ.”

Chuyên gia chỉ ra các báo cáo gần đây từ Vladimir Ovechkin của Gulagu.net rằng các chiến binh Wagner trở về từ các nhiệm vụ gần đây ở Tây và Trung Phi đã được các quan chức của Prigozhin thăm dò xem họ có đồng ý tham gia vào các hoạt động quân sự trên lãnh thổ của Nga, bao gồm cả các “trận chiến đô thị với vũ khí tự động và súng cối trên đường phố Mạc Tư Khoa” hay không.

Mykhnenko cho biết: “Điều này cho thấy Prigozhin sẽ cố gắng đóng một vai trò nào đó trong quá trình chuyển giao quyền lực của Putin và sẽ sử dụng lực lượng quân sự, nếu cần, để bảo đảm sự sống còn của chính mình”.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga để đưa ra bình luận.