Nhật Ký Tâm Hồn của ĐGH Gioan XXIII (tiếp theo)
1900 NĂM THÁNH
CẢM TƯỞNG VÀ SUY TƯ DỊP TĨNH TÂM THÁNG HAI TẠI CHỦNG VIỆN BERGAMÔ
1. Tôi là ai? Bởi đâu mà đến? Sẽ đi về đâu?…
Tôi là không. Những gì tôi có: là một thực thể, mạng sống, trí khôn, ý muốn, trí nhớ, những gì Chúa cho là của Chúa…không xa lắm, cách đây hai mươi năm thôi, những gì bao quanh tôi: mặt trời, mặt trăng, tinh tú, núi cao, biển cả, cây cối, cầm thú, loài người đều đã có, đã sinh hoạt dưới sự chăm sóc của Chúa quan phòng. Còn tôi, lúc đó chưa có. Không tôi, mọi sự vẫn tiến, nào ai nghĩ đến tôi, chưa ai có ý thức gì về tôi, dù trong giấc mộng, lý do, là vì tôi chưa có.
Thế mà Chúa đã để ý yêu tôi, Chúa có từ đời đời, Chúa đưa tôi ra khỏi cái hư vô, cho tôi có, được sự sống linh hồn, tài năng nơi thể xác và tinh thần, Chúa mở mắt cho tôi thấy ánh sáng chan hòa quanh tôi, Chúa đã dựng nên tôi. Chúa là chủ, tôi là thụ tạo. Không Chúa tôi là không, nhờ Chúa, tôi mới là tất cả những gì là tôi. Không có Chúa tôi không làm gì được gì, nếu Chúa không nâng đỡ lập tức tôi trở về hư vô, nơi tôi đã xuất phát. Tôi là thế đấy. Thế mà tự cao, hãnh diện với những cái tốt Chúa ban như là của riêng mình. Thế có điên không?
“Bạn có gì mà bạn đã không nhận lãnh? Nếu đã nhận lãnh, tại sao lại vênh vang như thể đã không nhận lãnh?” (1Cr 4,7).
Chúa sáng tạo nên tôi mà không cần đến tôi; cả vũ trụ và những gì quanh tôi, chúng cũng đã và sẽ tồn tại, mà chẳng cần gì đến tôi.
Tại sao tôi tự cho mình cần thiết cho đời? Tôi chỉ bằng con kiến, hạt cát không hơn! Tại sao cho mình là quan trọng thế? Tự cao, tự đại, tự ái! Sống ở đời để làm gì? Để phục vụ Chúa! Chúa là chủ tất cả, vì Ngài sáng tạo, và giữ gìn cho tôi có, tôi là tôi tớ của Chúa. Trọn đời tôi dâng cho Chúa để thực hiện điều Chúa muốn hoàn toàn và mãi mãi. Nếu không nghĩ đến Chúa, chỉ lo gì mình thích, theo sự tự ái, tìm được ca tụng, là đã lỗi nặng trong bổn phận và sẽ là tên đầy tớ bất tuân. Chúa sẽ xử tôi sao? Lạy Chúa xin đừng theo phép công thẳng mà thịnh nộ đuổi con không cho phục vụ Chúa nữa mặc dù con đã đáng bị như thế lắm.
Tôi tớ Chúa! Tước vị và chức vụ kỳ diệu! Chúa đã chẳng nói: ách ta êm ái, gánh ta nhẹ nhàng? Thánh Kinh đã chẳng bảo: “Phục vụ Chúa là cai trị”? Đối với người sống thánh thiện, còn vinh dự nào hơn khi được gọi là tôi tớ Chúa? Đức Giáo Hoàng, Đại diện Chúa ở trần gian, đã không lấy làm vinh dự để tự xưng “đầy tớ của các đầy tớ Chúa” sao? Phục vụ Chúa vinh dự biết mấy? Thế mà tôi dễ quên phận vụ! Thật xấu hổ nếu không được phục vụ Chúa chí công, chí thiện, chí thánh như Chúa!
Phục vụ Chúa: sau đó? Là phần thưởng, quê thật, cõi trời… Thiên đàng… Phải, Thiên đàng, Thiên đàng, là mục đích, là an bình, là niềm vui. Thiên đàng, nơi tôi thấy, tôi chiêm ngưỡng Chúa “diện đối diện như Chúa hiện hữu” (1Cr 13,12 và 1Ga 3,2).
Cám ơn Chúa đã chuẩn bị phần thưởng này cho thời gian phục vụ rất ngắn của con, một vinh dự cao cả Chúa dành cho con. Là lữ hành dương thế, con nhìn về trời là cùng đích, là quê hương, là nơi cư ngụ của con. Trời, trời đẹp quá, mi đã được dựng cho ta! Giữa nghịch cảnh, khó khăn, thất vọng, sức mạnh của tôi là: mở lòng tôi trước hy vọng hồng phúc, đưa trí nhìn về trời và Thiên đàng các Thánh đã làm thế, Thánh Phanxicô Salesiô, đấng đáng kính Cottolengo năng kêu: “Thiên đàng, Thiên đàng!”
Lạy Chúa, đây là những sự thật cao đẹp Chúa dạy con; khổ quá, con biết nhưng không thấm nhuần nó. Là hư vô mà lại tự cho mình là vĩ nhân; là hư không mà kiêu hãnh, đang khi mọi ơn đều do Chúa ban. Phải phục vụ Tạo Hóa, con lại quên lãng đôi khi, lại trở thành địch thủ với Chúa, chỉ phục vụ ham mê và tự ái. Được gọi về Thiên đàng mà chỉ nghĩ đến danh vọng trần gian. Thật mâu thuẫn! Xin cho con biết Chúa như Thánh Augustinô đã xin: “Xin được biết Chúa để biết con, được yêu Chúa để đừng yêu mình”.
Xin Chúa nghe con như nghe người mù đang gọi bên đường Chúa qua và nài Chúa chữa. Chúa là sự sáng cho mắt con! Cho con ánh sáng để con thấy: “Xin Chúa cho con thấy” (Mc 10,51).
2. Tôi có linh hồn! Cao cả biết mấy! Tôi không phải đất đá, thảo mộc hay loại thú, tôi là người, người có linh hồn làm nên sự sống. Do linh hồn, mà gương Chúa rọi trên tôi, tôi giống Chúa Cha bằng trí nhớ, giống Chúa Con ở trí khôn, như Chúa Thánh Thần ở ý muốn. Chưa hết: linh hồn vô giá, vì là giá máu của Thiên Chúa. Linh hồn của người bán khai vẫn hơn mọi của cải trần gian. Giá trị vô song! Hồn được gọi hưởng chính thứ hạnh phúc mà Chúa đang hưởng. Tôi dám làm hư hỏng linh hồn đã được trang điểm bằng cái đẹp của Chúa không? Tại sao tôi để cho tôi biến linh hồn thành con thú, làm nô lệ cho thể xác như chủ của nó? Thế mà, tôi đã làm nhục nhã cho tôi quá.
Qua linh hồn, Chúa đã xuất hiện trong tất cả sự cao cả của Chúa, qua sự sáng tạo, và sự nhập thể Chúa làm sáng tỏ quyền toàn năng, khôn ngoan và tình yêu của Chúa; cũng vì linh hồn Chúa đã chịu mọi thứ khổ hình và chịu chết. Tại sao tôi lại từ chối không hãm mình, chia sẻ một chút đau khổ để cứu linh hồn này, vì nó có phải là của ai đâu mà là của tôi đấy!
3. Mọi người ở thế đều mang hình ảnh Chúa trên mình; vì họ mà Chúa chịu nhiều hình khổ, nhưng phần họ, nhiều người không yêu, không phục Chúa mà còn quay lại phản bội; một số rất đông chưa bao giờ biết Chúa.
Một tư tưởng khiến tôi yêu các linh hồn, nung đốt lòng tôi quyết cứu vớt, ít ra cầu cho họ, ấy là tôi thấy máu Chúa đổ ra thật vô ích đối với họ, và còn là lý do để lên án họ cách kinh hoàng.
Nếu tất cả là hình ảnh Chúa, tại sao tôi không yêu tất cả, sao tôi khinh bỉ, không tôn trọng họ? Tư tưởng này khiến tôi tránh xa mọi sự làm mất lòng anh em dù bằng cách nào; tôi phải nhớ mọi người giống Chúa, linh hồn của họ có khi đẹp và được Chúa yêu hơn linh hồn tôi nhiều.
4. Tôi tự hào, tự gán cho mình những cái Chúa ban cho tôi; làm được gì tốt, tôi ra trước Chúa như người biệt phái… Thật ra tôi rất tội lỗi. Tôi xác tín như thế mỗi khi vào nhà thờ hay bất cứ đâu. Tôi có tội. Nào có gì để khoe khoang, kiêu hãnh? Hãy cúi mặt xuống đất, khiêm nhường trong tư tưởng và tâm hồn, dễ mến với anh em. Trước Chúa, cử chỉ tôi phải có như anh thu thuế, đứng xa bàn thờ, đấm ngực thưa rằng: “Lạy Chúa xin thương con là kẻ có tội lỗi” (Lc 18,13); khi được làm ơn, được an ủi, hãy xem đó là của Chúa thí cho, đừng kiêu hãnh, nhưng xem mình không đáng nhận.
5. Những vinh dự trong tương lai tôi có thể đạt được nhờ học giỏi, ích gì cho tôi khi chết? Khi những ý nghĩ ấy đến quầy rầy, nung đốt trí não, tôi sẽ đuổi nó đi, dù tàn nhẫn nhưng phải vậy: nhớ đến giờ chết, và những gì tôi muốn khi đó, bằng cách tự hỏi: “Sự việc đó có ích gì cho sự sống đời đời không”?
6. Những gì làm tôi kiêu hãnh, chia trí trong việc đạo đức, nguyện ngắm, xét mình, lần chuỗi, kinh nhật tụng kính Đức Mẹ; những lời nói, câu hay với thâm ý tỏ mình có giá trị, gián tiếp hay trực tiếp tỏ mình thông minh hay chữ; những suy tưởng bông lông, những lâu đài giấy, mơ mộng viễn vông “xây lâu đài bên Tây Ban Nha”; những lời nói lúc phải ở lặng; những ơn soi sáng mà bỏ qua. Phải, tất cả, tất cả những sự việc trên đều bị phán xét. Lạy Chúa, con sợ quá! Tội chồng chất! Chỉ biết cầu danh, tự ái, thật nhục nhã!
Hồn tôi ơi, phải nghĩ tới đó; lo thu xếp mọi việc bằng không sẽ chịu tất cả nhục nhã sẽ tới. Cần nhớ sự thật này, để mỗi khi muốn quay lại với những thiếu sót ấy, phải cân nhắc nếu không, về sau hối hận đã muộn: “Hãy tự phán xét để sau này khỏi bị phán xét” (x. 1Cr 11,31).
7. Nghĩ đến hỏa ngục mà phát kinh; tôi chịu không nổi. Không thể được, tôi không thể tưởng tượng được rằng Chúa rất yêu tôi, rồi đột nhiên Chúa nổi xung đuổi tôi xa Chúa. Nhưng đó là sự thật. Nếu tôi không chống tính tự cao, tự ái, hỏa ngục chờ tôi. Tôi sẽ khổ. Ôi Giêsu khả ái, có thể nào con không còn được yêu Chúa? Không được hưởng dung nhan Chúa? Bị đuổi ra xa Chúa? Để khỏi ra nông nỗi ấy, cần chăm chú lo phần rỗi. “Hãy biết run sợ mà gắng sức lo sao cho mình được cứu độ” (Pl 2,12).
Nghĩ đến hỏa ngục không phải vô ích. Dùng những yếu tố bên ngoài để nghĩ đến mà hy sinh hãm mình. Thấy lửa? Tôi sẽ nghĩ ngay đến lửa hỏa ngục. Đau răng? Khát nước quá lẽ? Lạnh run? Lên cơn sốt? Hãy hãm mình: vì hỏa ngục là nơi đủ thứ khổ hình; bị nung như than hồng trong hỏa lò: nơi đầy khóc lóc nghiến răng (x. Mt 8,12). Trong hỏa ngục không cử động được một ngón tay, tại sao bây giờ tôi không thể đọc kinh, lần chuỗi, kinh chiều, mà không lo ra mê sảng? Trong hỏa ngục phải nghe những tiếng tru tréo điếc óc, tại sao bây giờ tôi không chịu được tiếng động làm phiền tôi? Trong hỏa ngục phải đói như chó, tại sao bây giờ không nhịn được một miếng ăn? Trong hỏa ngục phải sống gần với bọn bị phạt, với quỉ, tại sao bây giờ không chịu yên sống gần những người tôi không có thiện cảm? Tôi đã đáng xuống hỏa ngục, và sẽ còn đáng hơn nữa!
Xin Giêsu nhậm lời con; có thể gửi cho con bất cứ thứ bệnh gì; dù phải nằm liệt giường; hoặc làm người phung hủi giữa rừng xanh; dù thân xác gặp bất cứ thứ đau đớn khó chịu nào, con cũng đều chấp nhận để đền tội và biết ơn; nhưng xin đừng đưa con vào hỏa ngục, đừng cất con khỏi tình yêu, không cho con được hưởng dung nhan Chúa: “Bao lâu còn sống, Chúa bắt con phải ngục tù, hay bị lửa thiêu cũng được, nhưng xin tha cho con trong cõi đời đời”.
8. Ý định công bằng của Chúa thật kinh khủng. Nhưng ai đo lường được sự ưu ái của tình Chúa thương? Thiên hạ cứ chúc tụng những đặc tính khác của Chúa, như đức khôn ngoan, sự toàn năng, tùy họ, nhưng con xin mãi ca tụng lòng thương xót của Chúa: “Tình thương Chúa, đời đời con ca tụng” (Tv 88,1). Thế giới chẳng tràn đầy lòng Chúa thương xót sao? “Tình thương Chúa chan hoà mặt đất” (Tv 32,5). Tình thương Chúa đã chẳng ở trên trời và trên mọi công cuộc khác sao? “Lạy Chúa, lòng thương xót Chúa ở trên trời và vượt mọi tác phẩm khác của Chúa” (x. Tv 33,6 và 114,9). Chúa không phải là Cha của lòng từ bi và sự an ủi sao? “Cha của lòng thương xót và mọi nguồn an ủi” (x. 1Cr 1,3). Chúa đã chẳng bảo Chúa muốn tình thương xót hơn là của lễ sao? (x. Mt 9,13).
Chính con, tuy tội lỗi thảm hại, con đã chẳng là tác phẩm của lòng Chúa thương vô biên sao? Con là chiên lạc, Chúa là chủ chăn. Vì thương, Chúa lo buồn chạy theo vết chân con, cuối cùng bắt gặp con, vỗ về nựng nịu con ngàn cái, vác con lên vai, vui vẻ mang về ràn. Con là kẻ bất hạnh bên vệ đường về Giêricô, bị kẻ cướp bắt, đánh đập, bóc lột hết tiền của, mình đầy thương tích, bị bỏ nằm nửa sống nửa chết. Chúa là người nhân hậu, đã nâng con dậy, đổ rượu lên mình con, tức cho con biết những sự thật đáng sợ và làm cho con bình tĩnh lại. Chúa xức dầu và an ủi, đổ trên con bao ưu ái xót thương. Con là đứa con hoang vô phúc, phung phí của cải thiêng liêng và tự nhiên; con đang trong tình cảnh kinh hoàng khi trốn xa Chúa, Chúa là Ngôi Lời, do Chúa mà mọi vật được tạo thành, thiếu Chúa mọi vật sẽ hư mất vì chúng là hư vô. Chúa là Cha đầy tình thương con, đã tiếp nhận, đã mở tiệc mừng khi con bỏ đường lầm lạc trở về nhà cha, nương náu bên cha, trong cánh tay cha. Cha vẫn gọi con là con, nhận ngồi bàn bên cha, chia vui cùng cha, và lại được hưởng gia tài như trước! Nói sao đây? Con là đệ tử phản bội bán Thầy, con là tông đồ tự phụ chối Chúa, là tên khốn hèn nhạo báng chế giễu Chúa, là tên đội mão gai lên đầu Chúa, đánh đập Chúa, đưa thập tự giá lên vai Chúa, chế nhạo sự đau đớn của Chúa, tát vào mặt, bắt Chúa uống giấm chua mật đắng, đi xa hơn nữa còn lấy lưỡi giáo đâm thấu tim Chúa. Con đã làm tất và còn hơn nữa khi con phạm tội! Nghĩ mà xấu mà hổ! Tưởng đến mà rơi lệ sám hối!
Còn Chúa, là Chiên hiền hậu, đã gọi con là bạn, đã âu yếm nhìn con giữa đống tội lỗi, chúc lành khi con chửi Chúa; trên thánh giá Chúa đã cầu cho con, từ trái tim bị chọc thủng, Chúa tuôn nguồn máu thánh rửa sạch mọi tì vết, tẩy linh hồn con khỏi mọi tội tình; Chúa chết để cứu sống con. Chúa sống lại, thắng sự chết, trả cho con sự sống, mở cho con cửa trời. Ôi tình yêu, tình yêu của Giêsu! Cuối cùng tình yêu đã thắng, và con đây, đang ở với Chúa là chủ, là bạn, là cha: con đang ở trong tim cha! Chúa muốn con làm gì? Con đang rong ruổi trên đường gian ác, Chúa đã rọi ánh sáng vào mặt, vật ngã con như Phaolô trên đường về Đamas. “Lạy Chúa, Chúa muốn con làm gì?” (Cv 22,10). Xin cho con biết sự thật, chỉ nẻo cho con theo: “Xin chỉ dạy đường lối phải theo” (Tv 142,8). Ôi Giêsu, con đi sát cạnh Chúa, yêu Chúa như Phaolô, như tông đồ Gioan khả ái và như các thánh, thứ tình yêu đi liền với hành động, thứ tình mạnh hơn cái chết. Ai tách tôi ra khỏi tình yêu Chúa? Đói, nghèo, rét, buồn, khổ, chết cũng không tách nổi (x. Rm 8, 35-3) nhờ ơn Chúa, con tin tưởng như vậy. Trong khi chờ đợi, Chúa đã yêu con tới cùng, quên tội lỗi con và gọi con lại gần Chúa; Chúa muốn con làm thừa tác viên của Chúa, người thân tín, người phân phối mầu nhiệm thánh của Chúa; để được vậy, Chúa đã thúc đẩy con bằng cách thầm kín dịu dàng, cho con tình yêu Chúa, soi sáng liên miên, an ủi dịu dàng hơn mật ong từ trời; để đáp lại, xin cho tim này được thiêu hủy trên bàn thờ Trái tim Chúa để thành hy tế; cho nó luôn hướng về Chúa, tìm kiếm và theo Chúa; cho con đầy tinh thần của Chúa, tinh thần khôn ngoan và sáng suốt, để làm nảy nở trong tâm hồn những ý nghĩ sám hối trở về cùng Chúa, để mọi người về núp bóng thánh giá Chúa, chúng con được hát bài ca tụng lòng từ ái Chúa muôn đời.
9. Con là Kitô hữu, hơn nữa là chủng sinh. Luôn trong mọi sự con phải đại diện Chúa, như Thánh Grêgôriô Naziance: “Giêsu là áo chùng cho linh mục”. Chúa là gương con soi. Ôi Giêsu!
Nhìn con trẻ nằm máng cỏ. Chúa Kitô, đấng Tạo Hóa, chủ thế giới, đang cứu nhân loại, không gặp được ai đón Ngài vào nhà, lần đầu khi Ngài đến thế gian; ai cũng đóng ngõ, không ai chịu tiếp, ai ai cũng bảo hết chỗ rồi. Ngài bị bắt buộc phải đi tìm chuồng súc vật bỏ trống, để xuất hiện lần đầu tiên.
Ôi gương khiêm nhường! Đang khi con còn hèn mọn hơn sự hư không, thế mà con lại thắc mắc khi kẻ khác tiếp con cách lạnh nhạt, ít tôn trọng, ít thưởng thức tài hay giỏi của con, đem so sánh và để con sau người này kẻ nọ! Con buồn vô tả, khi kẻ con muốn làm ơn, thay vì biết ơn còn nhục mạ con! Khi bề trên không hiểu tốt cho con, hiểu sai hành động của con! Kiêu ngạo, mi hãy hạ mình noi sự khiêm nhường của Giêsu. Giêsu đã mặc cho cánh đồng với nhiều hoa, mặc cho loài chim có lông ấm, mặc cho mặt trời áo choàng sáng chói, núi chôn vàng, cát sông lẫn vàng và châu ngọc, thế mà khi sinh ra chẳng có gì, không một tấm vải che thân. Ôi, sống nghèo. Còn con khốn cùng và bất xứng, cả dám than vãn vì sinh bởi cha mẹ nghèo, phải sống nhờ kẻ khác, có áo mặc nhờ kẻ khác rộng lòng bố thí! Con vui mừng và phấn khởi, cám ơn Giêsu, nhờ gương nghèo này con dễ noi gương Chúa hơn. Đừng vướng chút nào sự mong cho bớt nghèo. Muốn mặc đẹp hơn, có phải xấu hổ không? Làm sao quên lời chính Chúa Giêsu phán: “Phúc thay ai có tinh thần nghèo, vì Nước trời là của họ” (Mt 5,5).
Giêsu, ánh sáng của bản tính Chúa Cha, sinh nằm xót xa trong máng đầy cỏ, lạnh cóng chịu sự thay đổi của thời tiết, Chúa đã bắt đầu chịu mọi thứ khổ hình, trong thinh lặng, vì sự cứu rỗi của loài người. Ôi đức hy sinh! Đang khi con rất tội lỗi, cần đền tội lại đi than van vì một hai điều khó chịu, lo tránh luồng gió, sợ muỗi chích, thời tiết đổi là kêu! Tôi sửa cách đi, dáng đứng, dáng ngồi cho ra vẻ hào hoa phong nhã, trong lúc lẽ ra cần phải hy sinh tránh tội, để theo đường ngay, còn Chúa Giêsu thì tinh tuyền không tội lỗi.
10. Ở Nazaret, Giêsu đã sống thế nào? Ngài đã sống đời một chủng sinh tốt lành mà tôi phải noi theo.
Ngài sống ẩn thân, không ai biết gì về Ngài; thấy Giêsu người ta chỉ biết đó là con của Maria và chú thợ mộc Giuse. Không có dấu nào báo trước sự cao cả sau này hoặc cho thấy Ngài xuất phát từ Thiên Chúa. Còn tôi có được đôi chút tài tự nhiên còn nhiều khuyết điểm thì đã tự cao tự đại thúc khoe khoang đủ cách. Ôi bài học ẩn thân, tôi cần sống âm thầm, cách xa đời náo nhiệt, để nghe Giêsu nói trong lòng tôi.
Nhờ ơn Chúa làm được chút ít việc lành nào, tôi cần biết giữ kín để tính khoe khoang khỏi làm cho nó tiêu tan hoặc bị Satan cướp mất. Ai xui tôi công bố tất cả những gì tôi vừa làm được? Bộ óc tôi giỏi xây những tòa nhà tưởng tượng theo sự tự cao tự đại. Tất cả cũng vì kiêu ngạo, kiêu ngạo! Thiết tưởng để diệt hoặc chữa được tật kiêu căng phần nào, chỉ còn có cách nhốt tôi giữa sa mạc sa vắng, chẳng ai lui tới, chẳng liên lạc được với ai, để không ai nhắc đến tôi. Chúa không gọi tôi sống đời ẩn tu, nhưng muốn đừng ai biết tới tôi thì tôi cần sống trong chủng viện, đừng để ai lo cho tôi; kỳ nghỉ nên ở riêng trong phòng mình. Thánh Tôma đã căn dặn tôi: “Nếu con muốn được đưa vào kho đầy rượu của tình thương, thì hãy thích ở trong phòng”. Thánh Berchmans, bổn mạng của tôi đã dốc lòng rất ngộ nghĩnh: “Tôi sẽ thích ở trong phòng”.
Giêsu làm việc từ sáng đến tối… Đẹp thay, cảnh đôi tay đã dựng vũ trụ, đẩy tinh tú vào quỹ đạo của chúng, nay chai cứng vì đã cầm đục, cầm cưa, và những dụng cụ của ông thợ mộc. Là Chúa Trời, vậy mà Giêsu tiếp tục cuộc sống vất vả như thế nhiều năm, không ngơi nghỉ để sau này kéo hằng triệu sinh linh theo mình. Nazaret là chủng viện của vị Thượng phẩm với sự mệnh cao cả, kết thúc bằng cuộc tế lễ cao siêu. Làm việc và cầu nguyện. Ba mươi năm, đúng lý Ngài đã đưa bao người được trở lại, vô số người được thánh hóa. Nhưng không, Chúa Cha đã định phải là ba mươi năm âm thầm và lao nhọc. Như thế rất tốt, và Giêsu đã sống như vậy. Đường Chúa vẽ để đưa tôi tới bàn thánh là sống âm thầm, cầu nguyện và làm việc. Cầu nguyện và làm việc, và làm việc trong kinh nguyện. Làm việc đây là chăm học, không nản. Đó là phận sự. Học không có nghĩa là chất đầy đầu nhiều môn học, nhưng là học không mệt mỏi để tiến gần Giêsu và ánh sáng, là Đấng chiếu dọi “ánh sáng vĩnh cửu” (Kn7,26). Học và cầu nguyện để việc học biến thành phương pháp cầu nguyện. Gian nan thử người nhân đức, tôi cần phải quen với việc nặng nhọc. Lấy hơi rồi làm việc với tình thương, vì Chúa muốn thế. Làm việc với Giêsu ở Nazaret, trong sự âm thầm và cầu nguyện, để chuẩn bị thực hiện thật hoàn hảo sứ mạng đang chờ tôi, sứ mạng của sự khôn ngoan và tình thương, để xứng đáng nhận được từ nơi Giêsu triều thiên sáng chói của đời tông đồ.
11. Một tư tưởng khác rất hữu ích cho tôi, là khi Giêsu về gần làng Bêtania, có người đưa tin cho Maria: “Thầy ở kia và gọi cô” (Ga 11,28). Câu hay thật. Hãy tưởng tượng một Maria đầy tình yêu vội vàng chạy đón Thầy. Vâng, bất cứ việc gì, hễ vừa nghe chuông báo hiệu, tôi sẽ tự nhủ: “Thầy đứng đàng kia và đang gọi bạn”. Nếu nghĩ có Thầy Giêsu đang đứng chờ, đang gọi, gọi đi học, đi đọc kinh, ra chơi, đi dạo, tôi sẽ phải làm việc phận sự đó cách nào để đúng là đang thi hành lời Chúa dạy bảo tôi.
12. Tội trọng! Một cái gì kinh khủng! Nhớ tới tôi đã phát sợ. Còn tội nhẹ, tôi vẫn phải tránh xa vì cái hậu quả nặng nề của nó, tuy nó không đưa tôi vào hỏa ngục không làm mất nghĩa Chúa, nhưng nó làm khổ cho Chúa rất nhiều. Nếu muốn hoàn toàn và mãi mãi yêu Chúa, tôi phải tránh bất cứ việc nhỏ nào có thể làm phiền Chúa: yêu nhau thì phải tế nhị với nhau.
Chúa ôi, có thể nào con làm phiền Chúa cách ghê tởm sao? Không, chẳng bao giờ. Không thể có tội nhẹ, hay đúng hơn, con sẽ không dính bén với một lỗi nhẹ nào. Thà chết chứ không để một tội nhẹ tồn tại trong tâm hồn. Xin Chúa giúp giữ gìn hồn con trắng trong, tinh tuyền, đẹp mắt rất tinh tuyền của Chúa, để con hoàn toàn phó mình trong tay Chúa và không ai tách con ra khỏi Chúa được. Chúa biết con bởi đất, và rễ xấu đang đầy lòng con; xin đưa tay cứu độ để con khỏi xiêu ngã giữa đường; xin soi trí con để thấy những lỗi làm cho hồn con dị hình, xin đốt lòng con để con chỉ muốn làm hài lòng một Chúa thôi, vì Chúa vô cùng đáng mến.
13. Bốn chữ tóm lại tất cả nhiệm vụ và đức tính của chủng sinh: đạo đức, học hành, hy sinh và tư cách. Đạo đức như thiên thần, học không chán, hy sinh liên tục, nhất là trấn áp tự ái và cái nhìn, giữ tư cách xứng bậc giáo sĩ như Công đồng Trentô dạy, trong thái độ ăn, mặc, đi đứng, nói năng.
LỜI TUYÊN HỨA LONG TRỌNG VỚI THÁNH TÂM GIÊSU DƯỚI SỰ BẢO TRỢ CỦA THÁNH LUY GONZAGA
27/2/1900
[9]
Nhờ ơn Chúa, tôi nhận định và xác tín rằng vì là Kitô hữu và là giáo sĩ, tôi cần và có luật buộc nhặt, phải hoàn toàn và mãi mãi hiến thân phục vụ cho tình yêu Chúa:
- Xét rằng Chúa Giêsu, vì sự trọn lành rất mực và đặc biệt vì tình yêu hải hà của Thánh Tâm Chúa, đã dùng công đức vô biên của Ngài mà cho tôi là thụ tạo thảm thương được phép yêu mến Chúa, khiến tôi được thúc đẩy phải luôn tiến trên đường hoàn thiện và trong đức ái hoàn hảo,
- Xét vì, nguy cơ khiến tôi có thể bỏ luật thánh này, không chỉ là tội trọng mà cả tội nhẹ nữa, dù nhẹ đến đâu cũng làm phiền Chúa Giêsu rất nhiều và làm cho tôi xa cách tình yêu hoàn hảo,
- Xét vì năm thánh 1900 này, tôi được đúng 19 tuổi (17/2) vào dịp Tĩnh tâm, tôi đang kết hợp với Thánh Tâm bằng bí tích Thánh Thể, trước mặt Mẹ Vô nhiễm, Thánh Giuse bạn tinh tuyền của Mẹ và là đấng bảo vệ chính tôi, trước mặt các thánh khác, đặc biệt những vị bổn mạng, thiên thần giữ mình và triều thần thánh,
Tôi, chủng sinh ANGELO GIUSE, rất tội lỗi, xin long trọng và đem hết nghị lực thề với Thánh Tâm Chúa, kể từ nay và mãi mãi sống trong ơn Chúa, không vấn vương với bất cứ điều gì dù nhỏ mọn, tránh mọi tội nhẹ cố tình. Xét vì sức hèn yếu đuối và tự sức mình không bảo đảm được sự trung thành sống theo lời hứa, nên tôi đặt lời hứa này trong tay Thánh Luy Gondaga, một gương thiên thần và tâm hồn rất trong trắng. Đã chọn Thánh Luy làm vị bổn mạng bầu cử đặc biệt, tôi nài van ngài là vị thánh rất tốt lành và khả ái, thương giữ gìn lời hứa này, và cầu nguyện giúp tôi trung thành.
Lạy Chúa Giêsu nhân hiền, xin nhận lấy lời hứa này như chút của lễ hèn mọn chứng tỏ lòng con yêu Chúa, hoặc ít ra, lòng con khao khát yêu mến Chúa, muốn được hao mòn vì yêu Chúa là bạn con, là cha của con, là bạn đời yêu dấu của lòng con. Xin Chúa ưu ái nhận lấy, và ban ơn trợ lực, vì trước khi giã từ các môn đệ, chính Chúa đã nói và con cũng hiểu nếu không có ơn Chúa con không làm được gì. “Ôi Thánh Tâm Chúa Giêsu đang cháy bừng lửa yêu mến chúng con. Xin đốt lòng chúng con bừng cháy lửa yêu mến Chúa”.
VẠN TUẾ GIÊSU, MARIA, GIUSE
NĂM THÁNH 1900
[10]
TĨNH TÂM THÁNG, THỨ TƯ, 22/8
Sáng nay hồi tâm, tôi thấy phải ghi lại những điều đã nghĩ và những việc đã làm, và thấy không cưỡng lại được. Tĩnh tâm hôm nay đã thấy thế nào? Một lần nữa tôi thấy mình còn quá xa lý tưởng, còn nhiều việc phải làm để nên chủng sinh tốt như Thánh Tâm muốn. Về đức khiêm nhường, tôi chỉ mới có lớp sơn bên ngoài; bên trong còn khá nặng sự tự ái đang đòi phần cho nó. Đức mến, xem chừng sốt sắng hay đúng hơn có vẻ sốt sắng; có thiện chí, nhưng mến Chúa như các thánh đương đầu với thử thách, can đảm và quảng đại với Chúa và Thánh Tâm thì vẫn còn xa. Mong sẽ lại gần dần dần. Về đức khiết tịnh, cám ơn Mẹ vô nhiễm, không thấy sự cám dỗ nặng, nhưng thú thật, tôi có đôi mắt rất tò mò quá đáng, đôi khi vô tình nó đã lấn lướt trí khôn. Về đức hiền hậu, bình tĩnh, dịu dàng như gương sáng của Thánh Phanxicô Salêsiô, gương đặc biệt cho tôi, tuy không có gì quá đáng nhưng chưa được ý, chưa đúng mức phải có, nhờ ơn Chúa. Lắm lúc nói hăng quá; xưa trong nhà thì khó thương, cử chỉ ít lịch sự và bao chuyện khác. Chưa nói về việc đạo đức, vài việc, như lần chuỗi chưa tốt hẳn. Tĩnh tâm đã qua. Hãy trở về “tu autem – về phần bạn” của chính tôi.
Xin lặp lại lời dốc lòng nên thánh thật sự, xác nhận lại trước Thánh Tâm dịu hiền và là Thầy Giêsu của con, con quyết yêu Chúa như Chúa muốn, muốn thấm nhuần tinh thần của Chúa. Hiện có bốn điều tôi xin dốc lòng “bây giờ và mãi mãi” phải tiến tới vài bước. Đó là tinh thần hòa hợp với Giêsu, tĩnh tâm trong Trái Tim Chúa từ sáng khi thức dậy đến tối khi ngủ và nếu được cả trong giấc ngủ: “Tôi ngủ, nhưng lòng vẫn thức” (Dc 5,2). Tập trung mọi nỗ lực khi lần chuỗi. Điều hai: Age quod agis, luôn luôn chú ý trong mỗi việc. Điều ba: rất đoan trang qua cái nhìn và lời nói… Mình hiểu nhau. Sau hết: bình tâm, an tĩnh, vui tính, lịch thiệp không bao giờ có lời mất lòng anh em, không nổi nóng khi lý luận, nhưng sẽ đơn sơ, chân thành, thật tâm, không hèn, không khiếp nhược. Xin thêm: không nói về anh em, đặc biệt khi họ thất bại trước sự thành công của tôi, rất dè dặt, khi cần nói chỉ nói về cái tốt, giấu các lỗi của anh em khi không ích gì để nói, trái lại nó chỉ nuôi tính tự ái của tôi, nó đang núp ẩn đâu đó và lắm lúc nó lộ nguyên hình. Đó là kết quả của kỳ tĩnh tâm này.
Giêsu, Chúa thấy con ấp ủ trong lòng ý chí quyết liệt muốn yêu Chúa, muốn trở thành thừa tác viên của Chúa. Xin ban ơn cho con để con thật sự làm đôi việc trong những điều dốc lòng trên đây. Ôi Chúa Giêsu, con trông cậy ơn Chúa!
THỨ TƯ 22/8
Từ nay về sau, tôi không dám bỏ viếng Thánh Thể, sau khi thăm cha sở vào xế chiều, trừ khi có lý do quan trọng. Ngoài ra, tôi xin thú nhận, sớm mai tĩnh tâm dốc lòng một đường, thực hiện điều dốc lòng lại một nẻo khác.
Cách tổng quát, không xấu lắm. Nhưng cẩn thận trọng khi nói, nhất là nói với linh mục, tránh câu chuyện kích thích tự ái luôn luôn muốn xuất đầu lộ diện. Bài thuyết trình về Thánh Tâm, không nên bối rối, thật ra ý kiến đã rất lộn xộn, kết thúc không có gì hay, một đống lộn xộn. “Xin cho con xứng đáng chúc tụng Chúa”. Ôi Giêsu.
CHIỀU THỨ SÁU 24/8
Sách Gương Phúc nói đúng: lắm lúc, ngoài ý muốn, sự đê hèn trong ta nổi lên lấn át sự thanh cao của con người. Hôm nay, hồi xế chiều, đã xảy ra cho tôi như vậy: bù đầu làm việc mà chẳng kết thúc được gì. Tôi mất bình tĩnh, chán, không muốn dọn bài giảng hay đọc sách gì cả. Thế nghĩa là sao? Xin chúc tụng Chúa: chúng con ở trong tay Chúa, Chúa muốn con nóng sốt hay lạnh nhạt tùy Chúa. Dịp rất tốt để hy sinh, đừng quá ham học và phải tiến đức. Dù sao Giêsu cũng ở cạnh con, dù phải mở quyển này rồi đóng lại, đi mở quyển khác, thì cũng còn hơn là không làm gì cả, và quỉ không làm gì được tôi, tạ ơn Chúa. Chiều nay, lần chuỗi không tốt mấy. Nhưng không đáng ngại, bởi khi vừa lo ra là tôi lo tập trung lại ngay.
Mẹ Maria, xin Mẹ cũng làm gì giúp con, để con một mình, Mẹ thấy con khốn cùng không!
CHIỀU THỨ BẢY 25/8
Viếng Thánh Thể như người câm và chia trí, lần chuỗi chỉ tạm tạm. Muốn noi gương Thánh cả, mà phận sự tín hữu thường đã chưa kham. Ôi Giêsu Chúa là sự trông cậy và là nơi con dung thân (x. Tv 30,4).
CHIỀU Chúa Nhật 25/8
Hôm nay, ngày của Chúa, đúng lý phải tập trung hết sức trong mọi việc. Thế mà, trái ngược hẳn! Mới dốc lòng tập trung hôm thứ tư, nay đã quên rồi. Ôi Giêsu khả ái, xin đừng để con tái lại trong tương lai. Hôm nay lễ Thánh A-lệ-sơn, xin ban cho con can đảm, mau mắn, anh hùng làm việc thiện như Ngài.
THỨ BA 28/8
Hôm qua, quên ghi lời dốc lòng khi xét mình. Hôm nay lắm điều phải ghi. Như: không đủ lý do, đã chậm trễ viếng Thánh Thể, và làm nửa chừng, không tốt mấy; nhục cho Giêsu, không mấy khích lệ cho tôi. Về lời nói, bạn ơi, coi chừng lưỡi bạn, vì đó là khí cụ của lòng tự ái, đặc biệt khi hầu chuyện với các linh mục. Con chỉ muốn nói sự thật, muốn kể chuyện gió mưa thôi, thế mà tự ái cũng chen vào, sau hồi nói chuyện, con phiền, khi nghe Chúa bảo trong lòng con: Chúa không vui mấy. Nguyện tắt cần thêm nhiều, đây là những mũi tên tình thương đâm thủng Tim Chúa để khai thông đức ái Kitô giáo. Con còn xa gương mẫu của con là Thánh Phanxicô Salêsiô. Xin Giêsu chứng giám cho lòng con, con khổ khi thấy mình còn xa; mỗi khi xét mình, con hối hận, con lo buồn; nhưng mỗi khi đến gần Chúa tim con lại khao khát thật sự noi gương hiền lành và khiêm nhường của Chúa. Ôi Giêsu dịu hiền, xin giúp con, xin cho con đừng chán nghe tiếng dịu dàng Chúa phán, dù Chúa nói đi nói lại, vì “xin tiếng Ngài lặp lại nơi tai con” (Dc 2,14). Mỗi nhịp tim con đập là vì Chúa. Con cảm thấy, con không hờn giận một người nào cả. Xin giữ gìn con, mọi sự sẽ an toàn. Ngợi khen Giêsu, Maria, Giuse.
CHIỀU THỨ TƯ 29/8
Cách tổng quát, khá tốt. Nhưng phải nhận là những ngày không rước lễ, cảm thấy thiếu một cái gì. Dịp chính ngày kính sinh nhật Đức Mẹ tôi đặc biệt hãm mình về tính mê ăn, mùa trái cây, thấy mình quá độ. Chiều nay, xảy ra việc nhỏ nhưng in sâu vào đầu và làm tôi khổ. Mẹ tôi tò mò muốn biết chuyện không nên biết, tôi đã hết sức dịu dàng giải thích, nhưng mẹ tôi bực tức. Tôi không ngờ bà mẹ rất yêu quí trên hết mọi người dưới thế của tôi lại nói như thế. Nghe mẹ nói: tôi vô lễ, thờ ơ, chống báng mẹ, tôi khổ quá, tôi có thể minh chứng ngược lại; nếu mẹ khổ, tôi còn khổ nhiều hơn mẹ bởi thấy mẹ buồn, và nhất là thấy mẹ già yếu đổi tính. Mẹ bảo: đừng nhìn mặt mẹ nữa, thật tôi rất yêu mẹ, tôi không nhận được ý nghĩ như thế, vì là con trai, tôi quí mẹ hết sức tự nhiên. Mũi gai làm tôi đau xót, động đến những gì tế nhị và thầm kín nhất của lòng tôi. Tôi khóc! Mẹ ơi, mẹ biết cho rằng con yêu mẹ, con muốn mẹ hạnh phúc, mẹ mà biết vậy mẹ mừng biết bao nhiêu.
Xin Giêsu nhận của lễ hy sinh con dâng lên Chúa xin cho con dịu dàng, lễ độ dù phải trang nghiêm, xin cho mẹ còn mạnh mẽ hơn nữa. Ôi Mẹ sầu bi, hãy mãi mãi ở lại với chúng con.
CHIỀU THỨ BẢY 1/9
Hai ngày không viết nhật ký, vì chiều thứ tư phải ở Bergamô, chiều qua, đi bộ từ Bergamô về Sotto mệt quá muốn chết người, lại còn nghi lễ làm phép chuông ở Carvico.
Hôm nay, viết lại những gì đã qua, đặc biệt việc đạo đức lộn xộn vì sự thay đổi nhịp sống, không như lúc bình thường ở nhà, có hai việc đáng ghi, về hai ngày 30 và 31 tháng tám. Đó là tôi đã diễn xuất trước các linh mục như là nhà thông thái, chính trị gia, nói láo nói lếu, chuyện này sang chuyện khác, xía vào mọi thứ chuyện không hợp với bậc chủng sinh tí nào. Nhớ lại thì hối hận ngay, nhưng lẽ ra phải lưu ý trước. Đặc biệt về điểm này, cần tế nhị hết sức, nhớ rằng mỗi sự việc phải đợi đến thời của nó (x. Gv 3,1). Chừng nào là linh mục sẽ hay… Bây giờ phải năng đọc sách để có những nguyên tắc rõ rệt và lành mạnh. Rồi phải biết nghe, phải ở như người không biết chuyện đối với các vấn đề trên, nhất là trong những gì vượt câu chuyện đối với cha sở và cha phó. Thánh Phanxicô Salêsiô đã xử trí cách nào trong những tình trạng như trên?
CHIỀU Chúa Nhật 2/9
Còn một điểm đã phải ghi chiều hôm qua, là thiếu hãm mình trong miếng ăn, có khi đi xa hơn. Đừng bỏ dịp dâng kính Mẹ trong chín ngày chuẩn bị sinh nhật của Mẹ: ăn khi cần và không hơn. Thiếu nguyện tắt, làm tổn thương cho sự tiến đức.
Giêsu Maria xin gìn giữ đừng để con xa hai Đấng.
CHIỀU THỨ HAI 3/9
Tập trung và hãm mình. Giêsu, Chúa thấy con thật sự muốn mến Chúa hết lòng, hết con người của con.
CHIỀU THỨ BA 4/9
Khá hơn. Tạ ơn Chúa. Hôm nay lễ Thánh Grêgôriô cả, làm rạng danh Giáo Hội, một trong những cột trụ quí giá của ngôi Giáo hoàng. Nhìn gương mặt uy nghi của ngài, tôi đem lòng mộ mến Đức đương kim Giáo hoàng Lêô XIII, đang bị người ta nguyền rủa thậm tệ, dã man, như quỉ. Thật là lúc đáng buồn. Ta hãy cầu xin cho Đức Giáo Hoàng.
CHIỀU THỨ NĂM 6/9
Hôm nay ngày đáng chúc phúc, vì tôi đã làm việc Chúa muốn. Chúa để tôi nhức đầu quá chừng, con người khác trong tôi nó nổi loạn, tôi phải bỏ dở công việc dọn bài giảng về Thánh Tâm, chừng nào xong tùy Chúa.
Cũng là phần phạt cho cái tham của trí khôn, muốn đạt cho được kết quả cuối cùng. Dịp may để tôi tập nhẫn nại. Tạ ơn Chúa. Vì Giêsu nhân hậu, con sẵn sàng chịu đau đớn vì Thánh Tâm Chúa.
Điều đáng chú ý là mấy hôm nay, dịp chín ngày kính Đức Mẹ, tôi đã đọc các kinh vội vàng quá sức, và rất chia trí.
Giêsu, Chúa nhẫn nại biết mấy khi nghe con cầu xin cách đó. Này bạn, bạn phải biết điều chút chứ? Thiên thần nghe bạn sẽ nghĩ sao? Người đời nghe bạn nói thế họ nghĩ thế nào? Bình tĩnh, đọc ít kinh, mà chậm rãi, ít ra như khi nói chuyện với nhau. Cần tập trung nhiều hơn mới sửa được. Tại thói quen. Mỗi việc làm cho hẳn hoi. Mai là ngày chót tuần chín ngày, tôi sẽ bù lại các ngày qua. Sẽ không ăn trái cây nào, để dâng kính Mẹ. Ôi Maria, xin ban phúc cho con.
CHIỀU THỨ SÁU 7/9
Cách tổng quát khá. Có hãm mình về miếng ăn để dâng kính Mẹ. Tôi vẫn hối hận vì sự cách biệt giữa cái hiện tại của tôi và cái tôi phải có, giữa cuộc sống của tôi với cuộc sống của Gioan Berchmans và Thánh Phanxicô Salesiô lúc đồng lứa tuổi với tôi.
Chúa thấy lòng con và ước vọng của nó. Mai ngày kính Mẹ lúc bé thơ, phải tập trung, cầu nguyện và vui lên cách lành thánh.
1900 NĂM THÁNH
CẢM TƯỞNG VÀ SUY TƯ DỊP TĨNH TÂM THÁNG HAI TẠI CHỦNG VIỆN BERGAMÔ
1. Tôi là ai? Bởi đâu mà đến? Sẽ đi về đâu?…
Tôi là không. Những gì tôi có: là một thực thể, mạng sống, trí khôn, ý muốn, trí nhớ, những gì Chúa cho là của Chúa…không xa lắm, cách đây hai mươi năm thôi, những gì bao quanh tôi: mặt trời, mặt trăng, tinh tú, núi cao, biển cả, cây cối, cầm thú, loài người đều đã có, đã sinh hoạt dưới sự chăm sóc của Chúa quan phòng. Còn tôi, lúc đó chưa có. Không tôi, mọi sự vẫn tiến, nào ai nghĩ đến tôi, chưa ai có ý thức gì về tôi, dù trong giấc mộng, lý do, là vì tôi chưa có.
Thế mà Chúa đã để ý yêu tôi, Chúa có từ đời đời, Chúa đưa tôi ra khỏi cái hư vô, cho tôi có, được sự sống linh hồn, tài năng nơi thể xác và tinh thần, Chúa mở mắt cho tôi thấy ánh sáng chan hòa quanh tôi, Chúa đã dựng nên tôi. Chúa là chủ, tôi là thụ tạo. Không Chúa tôi là không, nhờ Chúa, tôi mới là tất cả những gì là tôi. Không có Chúa tôi không làm gì được gì, nếu Chúa không nâng đỡ lập tức tôi trở về hư vô, nơi tôi đã xuất phát. Tôi là thế đấy. Thế mà tự cao, hãnh diện với những cái tốt Chúa ban như là của riêng mình. Thế có điên không?
“Bạn có gì mà bạn đã không nhận lãnh? Nếu đã nhận lãnh, tại sao lại vênh vang như thể đã không nhận lãnh?” (1Cr 4,7).
Chúa sáng tạo nên tôi mà không cần đến tôi; cả vũ trụ và những gì quanh tôi, chúng cũng đã và sẽ tồn tại, mà chẳng cần gì đến tôi.
Tại sao tôi tự cho mình cần thiết cho đời? Tôi chỉ bằng con kiến, hạt cát không hơn! Tại sao cho mình là quan trọng thế? Tự cao, tự đại, tự ái! Sống ở đời để làm gì? Để phục vụ Chúa! Chúa là chủ tất cả, vì Ngài sáng tạo, và giữ gìn cho tôi có, tôi là tôi tớ của Chúa. Trọn đời tôi dâng cho Chúa để thực hiện điều Chúa muốn hoàn toàn và mãi mãi. Nếu không nghĩ đến Chúa, chỉ lo gì mình thích, theo sự tự ái, tìm được ca tụng, là đã lỗi nặng trong bổn phận và sẽ là tên đầy tớ bất tuân. Chúa sẽ xử tôi sao? Lạy Chúa xin đừng theo phép công thẳng mà thịnh nộ đuổi con không cho phục vụ Chúa nữa mặc dù con đã đáng bị như thế lắm.
Tôi tớ Chúa! Tước vị và chức vụ kỳ diệu! Chúa đã chẳng nói: ách ta êm ái, gánh ta nhẹ nhàng? Thánh Kinh đã chẳng bảo: “Phục vụ Chúa là cai trị”? Đối với người sống thánh thiện, còn vinh dự nào hơn khi được gọi là tôi tớ Chúa? Đức Giáo Hoàng, Đại diện Chúa ở trần gian, đã không lấy làm vinh dự để tự xưng “đầy tớ của các đầy tớ Chúa” sao? Phục vụ Chúa vinh dự biết mấy? Thế mà tôi dễ quên phận vụ! Thật xấu hổ nếu không được phục vụ Chúa chí công, chí thiện, chí thánh như Chúa!
Phục vụ Chúa: sau đó? Là phần thưởng, quê thật, cõi trời… Thiên đàng… Phải, Thiên đàng, Thiên đàng, là mục đích, là an bình, là niềm vui. Thiên đàng, nơi tôi thấy, tôi chiêm ngưỡng Chúa “diện đối diện như Chúa hiện hữu” (1Cr 13,12 và 1Ga 3,2).
Cám ơn Chúa đã chuẩn bị phần thưởng này cho thời gian phục vụ rất ngắn của con, một vinh dự cao cả Chúa dành cho con. Là lữ hành dương thế, con nhìn về trời là cùng đích, là quê hương, là nơi cư ngụ của con. Trời, trời đẹp quá, mi đã được dựng cho ta! Giữa nghịch cảnh, khó khăn, thất vọng, sức mạnh của tôi là: mở lòng tôi trước hy vọng hồng phúc, đưa trí nhìn về trời và Thiên đàng các Thánh đã làm thế, Thánh Phanxicô Salesiô, đấng đáng kính Cottolengo năng kêu: “Thiên đàng, Thiên đàng!”
Lạy Chúa, đây là những sự thật cao đẹp Chúa dạy con; khổ quá, con biết nhưng không thấm nhuần nó. Là hư vô mà lại tự cho mình là vĩ nhân; là hư không mà kiêu hãnh, đang khi mọi ơn đều do Chúa ban. Phải phục vụ Tạo Hóa, con lại quên lãng đôi khi, lại trở thành địch thủ với Chúa, chỉ phục vụ ham mê và tự ái. Được gọi về Thiên đàng mà chỉ nghĩ đến danh vọng trần gian. Thật mâu thuẫn! Xin cho con biết Chúa như Thánh Augustinô đã xin: “Xin được biết Chúa để biết con, được yêu Chúa để đừng yêu mình”.
Xin Chúa nghe con như nghe người mù đang gọi bên đường Chúa qua và nài Chúa chữa. Chúa là sự sáng cho mắt con! Cho con ánh sáng để con thấy: “Xin Chúa cho con thấy” (Mc 10,51).
2. Tôi có linh hồn! Cao cả biết mấy! Tôi không phải đất đá, thảo mộc hay loại thú, tôi là người, người có linh hồn làm nên sự sống. Do linh hồn, mà gương Chúa rọi trên tôi, tôi giống Chúa Cha bằng trí nhớ, giống Chúa Con ở trí khôn, như Chúa Thánh Thần ở ý muốn. Chưa hết: linh hồn vô giá, vì là giá máu của Thiên Chúa. Linh hồn của người bán khai vẫn hơn mọi của cải trần gian. Giá trị vô song! Hồn được gọi hưởng chính thứ hạnh phúc mà Chúa đang hưởng. Tôi dám làm hư hỏng linh hồn đã được trang điểm bằng cái đẹp của Chúa không? Tại sao tôi để cho tôi biến linh hồn thành con thú, làm nô lệ cho thể xác như chủ của nó? Thế mà, tôi đã làm nhục nhã cho tôi quá.
Qua linh hồn, Chúa đã xuất hiện trong tất cả sự cao cả của Chúa, qua sự sáng tạo, và sự nhập thể Chúa làm sáng tỏ quyền toàn năng, khôn ngoan và tình yêu của Chúa; cũng vì linh hồn Chúa đã chịu mọi thứ khổ hình và chịu chết. Tại sao tôi lại từ chối không hãm mình, chia sẻ một chút đau khổ để cứu linh hồn này, vì nó có phải là của ai đâu mà là của tôi đấy!
3. Mọi người ở thế đều mang hình ảnh Chúa trên mình; vì họ mà Chúa chịu nhiều hình khổ, nhưng phần họ, nhiều người không yêu, không phục Chúa mà còn quay lại phản bội; một số rất đông chưa bao giờ biết Chúa.
Một tư tưởng khiến tôi yêu các linh hồn, nung đốt lòng tôi quyết cứu vớt, ít ra cầu cho họ, ấy là tôi thấy máu Chúa đổ ra thật vô ích đối với họ, và còn là lý do để lên án họ cách kinh hoàng.
Nếu tất cả là hình ảnh Chúa, tại sao tôi không yêu tất cả, sao tôi khinh bỉ, không tôn trọng họ? Tư tưởng này khiến tôi tránh xa mọi sự làm mất lòng anh em dù bằng cách nào; tôi phải nhớ mọi người giống Chúa, linh hồn của họ có khi đẹp và được Chúa yêu hơn linh hồn tôi nhiều.
4. Tôi tự hào, tự gán cho mình những cái Chúa ban cho tôi; làm được gì tốt, tôi ra trước Chúa như người biệt phái… Thật ra tôi rất tội lỗi. Tôi xác tín như thế mỗi khi vào nhà thờ hay bất cứ đâu. Tôi có tội. Nào có gì để khoe khoang, kiêu hãnh? Hãy cúi mặt xuống đất, khiêm nhường trong tư tưởng và tâm hồn, dễ mến với anh em. Trước Chúa, cử chỉ tôi phải có như anh thu thuế, đứng xa bàn thờ, đấm ngực thưa rằng: “Lạy Chúa xin thương con là kẻ có tội lỗi” (Lc 18,13); khi được làm ơn, được an ủi, hãy xem đó là của Chúa thí cho, đừng kiêu hãnh, nhưng xem mình không đáng nhận.
5. Những vinh dự trong tương lai tôi có thể đạt được nhờ học giỏi, ích gì cho tôi khi chết? Khi những ý nghĩ ấy đến quầy rầy, nung đốt trí não, tôi sẽ đuổi nó đi, dù tàn nhẫn nhưng phải vậy: nhớ đến giờ chết, và những gì tôi muốn khi đó, bằng cách tự hỏi: “Sự việc đó có ích gì cho sự sống đời đời không”?
6. Những gì làm tôi kiêu hãnh, chia trí trong việc đạo đức, nguyện ngắm, xét mình, lần chuỗi, kinh nhật tụng kính Đức Mẹ; những lời nói, câu hay với thâm ý tỏ mình có giá trị, gián tiếp hay trực tiếp tỏ mình thông minh hay chữ; những suy tưởng bông lông, những lâu đài giấy, mơ mộng viễn vông “xây lâu đài bên Tây Ban Nha”; những lời nói lúc phải ở lặng; những ơn soi sáng mà bỏ qua. Phải, tất cả, tất cả những sự việc trên đều bị phán xét. Lạy Chúa, con sợ quá! Tội chồng chất! Chỉ biết cầu danh, tự ái, thật nhục nhã!
Hồn tôi ơi, phải nghĩ tới đó; lo thu xếp mọi việc bằng không sẽ chịu tất cả nhục nhã sẽ tới. Cần nhớ sự thật này, để mỗi khi muốn quay lại với những thiếu sót ấy, phải cân nhắc nếu không, về sau hối hận đã muộn: “Hãy tự phán xét để sau này khỏi bị phán xét” (x. 1Cr 11,31).
7. Nghĩ đến hỏa ngục mà phát kinh; tôi chịu không nổi. Không thể được, tôi không thể tưởng tượng được rằng Chúa rất yêu tôi, rồi đột nhiên Chúa nổi xung đuổi tôi xa Chúa. Nhưng đó là sự thật. Nếu tôi không chống tính tự cao, tự ái, hỏa ngục chờ tôi. Tôi sẽ khổ. Ôi Giêsu khả ái, có thể nào con không còn được yêu Chúa? Không được hưởng dung nhan Chúa? Bị đuổi ra xa Chúa? Để khỏi ra nông nỗi ấy, cần chăm chú lo phần rỗi. “Hãy biết run sợ mà gắng sức lo sao cho mình được cứu độ” (Pl 2,12).
Nghĩ đến hỏa ngục không phải vô ích. Dùng những yếu tố bên ngoài để nghĩ đến mà hy sinh hãm mình. Thấy lửa? Tôi sẽ nghĩ ngay đến lửa hỏa ngục. Đau răng? Khát nước quá lẽ? Lạnh run? Lên cơn sốt? Hãy hãm mình: vì hỏa ngục là nơi đủ thứ khổ hình; bị nung như than hồng trong hỏa lò: nơi đầy khóc lóc nghiến răng (x. Mt 8,12). Trong hỏa ngục không cử động được một ngón tay, tại sao bây giờ tôi không thể đọc kinh, lần chuỗi, kinh chiều, mà không lo ra mê sảng? Trong hỏa ngục phải nghe những tiếng tru tréo điếc óc, tại sao bây giờ tôi không chịu được tiếng động làm phiền tôi? Trong hỏa ngục phải đói như chó, tại sao bây giờ không nhịn được một miếng ăn? Trong hỏa ngục phải sống gần với bọn bị phạt, với quỉ, tại sao bây giờ không chịu yên sống gần những người tôi không có thiện cảm? Tôi đã đáng xuống hỏa ngục, và sẽ còn đáng hơn nữa!
Xin Giêsu nhậm lời con; có thể gửi cho con bất cứ thứ bệnh gì; dù phải nằm liệt giường; hoặc làm người phung hủi giữa rừng xanh; dù thân xác gặp bất cứ thứ đau đớn khó chịu nào, con cũng đều chấp nhận để đền tội và biết ơn; nhưng xin đừng đưa con vào hỏa ngục, đừng cất con khỏi tình yêu, không cho con được hưởng dung nhan Chúa: “Bao lâu còn sống, Chúa bắt con phải ngục tù, hay bị lửa thiêu cũng được, nhưng xin tha cho con trong cõi đời đời”.
8. Ý định công bằng của Chúa thật kinh khủng. Nhưng ai đo lường được sự ưu ái của tình Chúa thương? Thiên hạ cứ chúc tụng những đặc tính khác của Chúa, như đức khôn ngoan, sự toàn năng, tùy họ, nhưng con xin mãi ca tụng lòng thương xót của Chúa: “Tình thương Chúa, đời đời con ca tụng” (Tv 88,1). Thế giới chẳng tràn đầy lòng Chúa thương xót sao? “Tình thương Chúa chan hoà mặt đất” (Tv 32,5). Tình thương Chúa đã chẳng ở trên trời và trên mọi công cuộc khác sao? “Lạy Chúa, lòng thương xót Chúa ở trên trời và vượt mọi tác phẩm khác của Chúa” (x. Tv 33,6 và 114,9). Chúa không phải là Cha của lòng từ bi và sự an ủi sao? “Cha của lòng thương xót và mọi nguồn an ủi” (x. 1Cr 1,3). Chúa đã chẳng bảo Chúa muốn tình thương xót hơn là của lễ sao? (x. Mt 9,13).
Chính con, tuy tội lỗi thảm hại, con đã chẳng là tác phẩm của lòng Chúa thương vô biên sao? Con là chiên lạc, Chúa là chủ chăn. Vì thương, Chúa lo buồn chạy theo vết chân con, cuối cùng bắt gặp con, vỗ về nựng nịu con ngàn cái, vác con lên vai, vui vẻ mang về ràn. Con là kẻ bất hạnh bên vệ đường về Giêricô, bị kẻ cướp bắt, đánh đập, bóc lột hết tiền của, mình đầy thương tích, bị bỏ nằm nửa sống nửa chết. Chúa là người nhân hậu, đã nâng con dậy, đổ rượu lên mình con, tức cho con biết những sự thật đáng sợ và làm cho con bình tĩnh lại. Chúa xức dầu và an ủi, đổ trên con bao ưu ái xót thương. Con là đứa con hoang vô phúc, phung phí của cải thiêng liêng và tự nhiên; con đang trong tình cảnh kinh hoàng khi trốn xa Chúa, Chúa là Ngôi Lời, do Chúa mà mọi vật được tạo thành, thiếu Chúa mọi vật sẽ hư mất vì chúng là hư vô. Chúa là Cha đầy tình thương con, đã tiếp nhận, đã mở tiệc mừng khi con bỏ đường lầm lạc trở về nhà cha, nương náu bên cha, trong cánh tay cha. Cha vẫn gọi con là con, nhận ngồi bàn bên cha, chia vui cùng cha, và lại được hưởng gia tài như trước! Nói sao đây? Con là đệ tử phản bội bán Thầy, con là tông đồ tự phụ chối Chúa, là tên khốn hèn nhạo báng chế giễu Chúa, là tên đội mão gai lên đầu Chúa, đánh đập Chúa, đưa thập tự giá lên vai Chúa, chế nhạo sự đau đớn của Chúa, tát vào mặt, bắt Chúa uống giấm chua mật đắng, đi xa hơn nữa còn lấy lưỡi giáo đâm thấu tim Chúa. Con đã làm tất và còn hơn nữa khi con phạm tội! Nghĩ mà xấu mà hổ! Tưởng đến mà rơi lệ sám hối!
Còn Chúa, là Chiên hiền hậu, đã gọi con là bạn, đã âu yếm nhìn con giữa đống tội lỗi, chúc lành khi con chửi Chúa; trên thánh giá Chúa đã cầu cho con, từ trái tim bị chọc thủng, Chúa tuôn nguồn máu thánh rửa sạch mọi tì vết, tẩy linh hồn con khỏi mọi tội tình; Chúa chết để cứu sống con. Chúa sống lại, thắng sự chết, trả cho con sự sống, mở cho con cửa trời. Ôi tình yêu, tình yêu của Giêsu! Cuối cùng tình yêu đã thắng, và con đây, đang ở với Chúa là chủ, là bạn, là cha: con đang ở trong tim cha! Chúa muốn con làm gì? Con đang rong ruổi trên đường gian ác, Chúa đã rọi ánh sáng vào mặt, vật ngã con như Phaolô trên đường về Đamas. “Lạy Chúa, Chúa muốn con làm gì?” (Cv 22,10). Xin cho con biết sự thật, chỉ nẻo cho con theo: “Xin chỉ dạy đường lối phải theo” (Tv 142,8). Ôi Giêsu, con đi sát cạnh Chúa, yêu Chúa như Phaolô, như tông đồ Gioan khả ái và như các thánh, thứ tình yêu đi liền với hành động, thứ tình mạnh hơn cái chết. Ai tách tôi ra khỏi tình yêu Chúa? Đói, nghèo, rét, buồn, khổ, chết cũng không tách nổi (x. Rm 8, 35-3) nhờ ơn Chúa, con tin tưởng như vậy. Trong khi chờ đợi, Chúa đã yêu con tới cùng, quên tội lỗi con và gọi con lại gần Chúa; Chúa muốn con làm thừa tác viên của Chúa, người thân tín, người phân phối mầu nhiệm thánh của Chúa; để được vậy, Chúa đã thúc đẩy con bằng cách thầm kín dịu dàng, cho con tình yêu Chúa, soi sáng liên miên, an ủi dịu dàng hơn mật ong từ trời; để đáp lại, xin cho tim này được thiêu hủy trên bàn thờ Trái tim Chúa để thành hy tế; cho nó luôn hướng về Chúa, tìm kiếm và theo Chúa; cho con đầy tinh thần của Chúa, tinh thần khôn ngoan và sáng suốt, để làm nảy nở trong tâm hồn những ý nghĩ sám hối trở về cùng Chúa, để mọi người về núp bóng thánh giá Chúa, chúng con được hát bài ca tụng lòng từ ái Chúa muôn đời.
9. Con là Kitô hữu, hơn nữa là chủng sinh. Luôn trong mọi sự con phải đại diện Chúa, như Thánh Grêgôriô Naziance: “Giêsu là áo chùng cho linh mục”. Chúa là gương con soi. Ôi Giêsu!
Nhìn con trẻ nằm máng cỏ. Chúa Kitô, đấng Tạo Hóa, chủ thế giới, đang cứu nhân loại, không gặp được ai đón Ngài vào nhà, lần đầu khi Ngài đến thế gian; ai cũng đóng ngõ, không ai chịu tiếp, ai ai cũng bảo hết chỗ rồi. Ngài bị bắt buộc phải đi tìm chuồng súc vật bỏ trống, để xuất hiện lần đầu tiên.
Ôi gương khiêm nhường! Đang khi con còn hèn mọn hơn sự hư không, thế mà con lại thắc mắc khi kẻ khác tiếp con cách lạnh nhạt, ít tôn trọng, ít thưởng thức tài hay giỏi của con, đem so sánh và để con sau người này kẻ nọ! Con buồn vô tả, khi kẻ con muốn làm ơn, thay vì biết ơn còn nhục mạ con! Khi bề trên không hiểu tốt cho con, hiểu sai hành động của con! Kiêu ngạo, mi hãy hạ mình noi sự khiêm nhường của Giêsu. Giêsu đã mặc cho cánh đồng với nhiều hoa, mặc cho loài chim có lông ấm, mặc cho mặt trời áo choàng sáng chói, núi chôn vàng, cát sông lẫn vàng và châu ngọc, thế mà khi sinh ra chẳng có gì, không một tấm vải che thân. Ôi, sống nghèo. Còn con khốn cùng và bất xứng, cả dám than vãn vì sinh bởi cha mẹ nghèo, phải sống nhờ kẻ khác, có áo mặc nhờ kẻ khác rộng lòng bố thí! Con vui mừng và phấn khởi, cám ơn Giêsu, nhờ gương nghèo này con dễ noi gương Chúa hơn. Đừng vướng chút nào sự mong cho bớt nghèo. Muốn mặc đẹp hơn, có phải xấu hổ không? Làm sao quên lời chính Chúa Giêsu phán: “Phúc thay ai có tinh thần nghèo, vì Nước trời là của họ” (Mt 5,5).
Giêsu, ánh sáng của bản tính Chúa Cha, sinh nằm xót xa trong máng đầy cỏ, lạnh cóng chịu sự thay đổi của thời tiết, Chúa đã bắt đầu chịu mọi thứ khổ hình, trong thinh lặng, vì sự cứu rỗi của loài người. Ôi đức hy sinh! Đang khi con rất tội lỗi, cần đền tội lại đi than van vì một hai điều khó chịu, lo tránh luồng gió, sợ muỗi chích, thời tiết đổi là kêu! Tôi sửa cách đi, dáng đứng, dáng ngồi cho ra vẻ hào hoa phong nhã, trong lúc lẽ ra cần phải hy sinh tránh tội, để theo đường ngay, còn Chúa Giêsu thì tinh tuyền không tội lỗi.
10. Ở Nazaret, Giêsu đã sống thế nào? Ngài đã sống đời một chủng sinh tốt lành mà tôi phải noi theo.
Ngài sống ẩn thân, không ai biết gì về Ngài; thấy Giêsu người ta chỉ biết đó là con của Maria và chú thợ mộc Giuse. Không có dấu nào báo trước sự cao cả sau này hoặc cho thấy Ngài xuất phát từ Thiên Chúa. Còn tôi có được đôi chút tài tự nhiên còn nhiều khuyết điểm thì đã tự cao tự đại thúc khoe khoang đủ cách. Ôi bài học ẩn thân, tôi cần sống âm thầm, cách xa đời náo nhiệt, để nghe Giêsu nói trong lòng tôi.
Nhờ ơn Chúa làm được chút ít việc lành nào, tôi cần biết giữ kín để tính khoe khoang khỏi làm cho nó tiêu tan hoặc bị Satan cướp mất. Ai xui tôi công bố tất cả những gì tôi vừa làm được? Bộ óc tôi giỏi xây những tòa nhà tưởng tượng theo sự tự cao tự đại. Tất cả cũng vì kiêu ngạo, kiêu ngạo! Thiết tưởng để diệt hoặc chữa được tật kiêu căng phần nào, chỉ còn có cách nhốt tôi giữa sa mạc sa vắng, chẳng ai lui tới, chẳng liên lạc được với ai, để không ai nhắc đến tôi. Chúa không gọi tôi sống đời ẩn tu, nhưng muốn đừng ai biết tới tôi thì tôi cần sống trong chủng viện, đừng để ai lo cho tôi; kỳ nghỉ nên ở riêng trong phòng mình. Thánh Tôma đã căn dặn tôi: “Nếu con muốn được đưa vào kho đầy rượu của tình thương, thì hãy thích ở trong phòng”. Thánh Berchmans, bổn mạng của tôi đã dốc lòng rất ngộ nghĩnh: “Tôi sẽ thích ở trong phòng”.
Giêsu làm việc từ sáng đến tối… Đẹp thay, cảnh đôi tay đã dựng vũ trụ, đẩy tinh tú vào quỹ đạo của chúng, nay chai cứng vì đã cầm đục, cầm cưa, và những dụng cụ của ông thợ mộc. Là Chúa Trời, vậy mà Giêsu tiếp tục cuộc sống vất vả như thế nhiều năm, không ngơi nghỉ để sau này kéo hằng triệu sinh linh theo mình. Nazaret là chủng viện của vị Thượng phẩm với sự mệnh cao cả, kết thúc bằng cuộc tế lễ cao siêu. Làm việc và cầu nguyện. Ba mươi năm, đúng lý Ngài đã đưa bao người được trở lại, vô số người được thánh hóa. Nhưng không, Chúa Cha đã định phải là ba mươi năm âm thầm và lao nhọc. Như thế rất tốt, và Giêsu đã sống như vậy. Đường Chúa vẽ để đưa tôi tới bàn thánh là sống âm thầm, cầu nguyện và làm việc. Cầu nguyện và làm việc, và làm việc trong kinh nguyện. Làm việc đây là chăm học, không nản. Đó là phận sự. Học không có nghĩa là chất đầy đầu nhiều môn học, nhưng là học không mệt mỏi để tiến gần Giêsu và ánh sáng, là Đấng chiếu dọi “ánh sáng vĩnh cửu” (Kn7,26). Học và cầu nguyện để việc học biến thành phương pháp cầu nguyện. Gian nan thử người nhân đức, tôi cần phải quen với việc nặng nhọc. Lấy hơi rồi làm việc với tình thương, vì Chúa muốn thế. Làm việc với Giêsu ở Nazaret, trong sự âm thầm và cầu nguyện, để chuẩn bị thực hiện thật hoàn hảo sứ mạng đang chờ tôi, sứ mạng của sự khôn ngoan và tình thương, để xứng đáng nhận được từ nơi Giêsu triều thiên sáng chói của đời tông đồ.
11. Một tư tưởng khác rất hữu ích cho tôi, là khi Giêsu về gần làng Bêtania, có người đưa tin cho Maria: “Thầy ở kia và gọi cô” (Ga 11,28). Câu hay thật. Hãy tưởng tượng một Maria đầy tình yêu vội vàng chạy đón Thầy. Vâng, bất cứ việc gì, hễ vừa nghe chuông báo hiệu, tôi sẽ tự nhủ: “Thầy đứng đàng kia và đang gọi bạn”. Nếu nghĩ có Thầy Giêsu đang đứng chờ, đang gọi, gọi đi học, đi đọc kinh, ra chơi, đi dạo, tôi sẽ phải làm việc phận sự đó cách nào để đúng là đang thi hành lời Chúa dạy bảo tôi.
12. Tội trọng! Một cái gì kinh khủng! Nhớ tới tôi đã phát sợ. Còn tội nhẹ, tôi vẫn phải tránh xa vì cái hậu quả nặng nề của nó, tuy nó không đưa tôi vào hỏa ngục không làm mất nghĩa Chúa, nhưng nó làm khổ cho Chúa rất nhiều. Nếu muốn hoàn toàn và mãi mãi yêu Chúa, tôi phải tránh bất cứ việc nhỏ nào có thể làm phiền Chúa: yêu nhau thì phải tế nhị với nhau.
Chúa ôi, có thể nào con làm phiền Chúa cách ghê tởm sao? Không, chẳng bao giờ. Không thể có tội nhẹ, hay đúng hơn, con sẽ không dính bén với một lỗi nhẹ nào. Thà chết chứ không để một tội nhẹ tồn tại trong tâm hồn. Xin Chúa giúp giữ gìn hồn con trắng trong, tinh tuyền, đẹp mắt rất tinh tuyền của Chúa, để con hoàn toàn phó mình trong tay Chúa và không ai tách con ra khỏi Chúa được. Chúa biết con bởi đất, và rễ xấu đang đầy lòng con; xin đưa tay cứu độ để con khỏi xiêu ngã giữa đường; xin soi trí con để thấy những lỗi làm cho hồn con dị hình, xin đốt lòng con để con chỉ muốn làm hài lòng một Chúa thôi, vì Chúa vô cùng đáng mến.
13. Bốn chữ tóm lại tất cả nhiệm vụ và đức tính của chủng sinh: đạo đức, học hành, hy sinh và tư cách. Đạo đức như thiên thần, học không chán, hy sinh liên tục, nhất là trấn áp tự ái và cái nhìn, giữ tư cách xứng bậc giáo sĩ như Công đồng Trentô dạy, trong thái độ ăn, mặc, đi đứng, nói năng.
LỜI TUYÊN HỨA LONG TRỌNG VỚI THÁNH TÂM GIÊSU DƯỚI SỰ BẢO TRỢ CỦA THÁNH LUY GONZAGA
27/2/1900
[9]
Nhờ ơn Chúa, tôi nhận định và xác tín rằng vì là Kitô hữu và là giáo sĩ, tôi cần và có luật buộc nhặt, phải hoàn toàn và mãi mãi hiến thân phục vụ cho tình yêu Chúa:
- Xét rằng Chúa Giêsu, vì sự trọn lành rất mực và đặc biệt vì tình yêu hải hà của Thánh Tâm Chúa, đã dùng công đức vô biên của Ngài mà cho tôi là thụ tạo thảm thương được phép yêu mến Chúa, khiến tôi được thúc đẩy phải luôn tiến trên đường hoàn thiện và trong đức ái hoàn hảo,
- Xét vì, nguy cơ khiến tôi có thể bỏ luật thánh này, không chỉ là tội trọng mà cả tội nhẹ nữa, dù nhẹ đến đâu cũng làm phiền Chúa Giêsu rất nhiều và làm cho tôi xa cách tình yêu hoàn hảo,
- Xét vì năm thánh 1900 này, tôi được đúng 19 tuổi (17/2) vào dịp Tĩnh tâm, tôi đang kết hợp với Thánh Tâm bằng bí tích Thánh Thể, trước mặt Mẹ Vô nhiễm, Thánh Giuse bạn tinh tuyền của Mẹ và là đấng bảo vệ chính tôi, trước mặt các thánh khác, đặc biệt những vị bổn mạng, thiên thần giữ mình và triều thần thánh,
Tôi, chủng sinh ANGELO GIUSE, rất tội lỗi, xin long trọng và đem hết nghị lực thề với Thánh Tâm Chúa, kể từ nay và mãi mãi sống trong ơn Chúa, không vấn vương với bất cứ điều gì dù nhỏ mọn, tránh mọi tội nhẹ cố tình. Xét vì sức hèn yếu đuối và tự sức mình không bảo đảm được sự trung thành sống theo lời hứa, nên tôi đặt lời hứa này trong tay Thánh Luy Gondaga, một gương thiên thần và tâm hồn rất trong trắng. Đã chọn Thánh Luy làm vị bổn mạng bầu cử đặc biệt, tôi nài van ngài là vị thánh rất tốt lành và khả ái, thương giữ gìn lời hứa này, và cầu nguyện giúp tôi trung thành.
Lạy Chúa Giêsu nhân hiền, xin nhận lấy lời hứa này như chút của lễ hèn mọn chứng tỏ lòng con yêu Chúa, hoặc ít ra, lòng con khao khát yêu mến Chúa, muốn được hao mòn vì yêu Chúa là bạn con, là cha của con, là bạn đời yêu dấu của lòng con. Xin Chúa ưu ái nhận lấy, và ban ơn trợ lực, vì trước khi giã từ các môn đệ, chính Chúa đã nói và con cũng hiểu nếu không có ơn Chúa con không làm được gì. “Ôi Thánh Tâm Chúa Giêsu đang cháy bừng lửa yêu mến chúng con. Xin đốt lòng chúng con bừng cháy lửa yêu mến Chúa”.
VẠN TUẾ GIÊSU, MARIA, GIUSE
NĂM THÁNH 1900
[10]
TĨNH TÂM THÁNG, THỨ TƯ, 22/8
Sáng nay hồi tâm, tôi thấy phải ghi lại những điều đã nghĩ và những việc đã làm, và thấy không cưỡng lại được. Tĩnh tâm hôm nay đã thấy thế nào? Một lần nữa tôi thấy mình còn quá xa lý tưởng, còn nhiều việc phải làm để nên chủng sinh tốt như Thánh Tâm muốn. Về đức khiêm nhường, tôi chỉ mới có lớp sơn bên ngoài; bên trong còn khá nặng sự tự ái đang đòi phần cho nó. Đức mến, xem chừng sốt sắng hay đúng hơn có vẻ sốt sắng; có thiện chí, nhưng mến Chúa như các thánh đương đầu với thử thách, can đảm và quảng đại với Chúa và Thánh Tâm thì vẫn còn xa. Mong sẽ lại gần dần dần. Về đức khiết tịnh, cám ơn Mẹ vô nhiễm, không thấy sự cám dỗ nặng, nhưng thú thật, tôi có đôi mắt rất tò mò quá đáng, đôi khi vô tình nó đã lấn lướt trí khôn. Về đức hiền hậu, bình tĩnh, dịu dàng như gương sáng của Thánh Phanxicô Salêsiô, gương đặc biệt cho tôi, tuy không có gì quá đáng nhưng chưa được ý, chưa đúng mức phải có, nhờ ơn Chúa. Lắm lúc nói hăng quá; xưa trong nhà thì khó thương, cử chỉ ít lịch sự và bao chuyện khác. Chưa nói về việc đạo đức, vài việc, như lần chuỗi chưa tốt hẳn. Tĩnh tâm đã qua. Hãy trở về “tu autem – về phần bạn” của chính tôi.
Xin lặp lại lời dốc lòng nên thánh thật sự, xác nhận lại trước Thánh Tâm dịu hiền và là Thầy Giêsu của con, con quyết yêu Chúa như Chúa muốn, muốn thấm nhuần tinh thần của Chúa. Hiện có bốn điều tôi xin dốc lòng “bây giờ và mãi mãi” phải tiến tới vài bước. Đó là tinh thần hòa hợp với Giêsu, tĩnh tâm trong Trái Tim Chúa từ sáng khi thức dậy đến tối khi ngủ và nếu được cả trong giấc ngủ: “Tôi ngủ, nhưng lòng vẫn thức” (Dc 5,2). Tập trung mọi nỗ lực khi lần chuỗi. Điều hai: Age quod agis, luôn luôn chú ý trong mỗi việc. Điều ba: rất đoan trang qua cái nhìn và lời nói… Mình hiểu nhau. Sau hết: bình tâm, an tĩnh, vui tính, lịch thiệp không bao giờ có lời mất lòng anh em, không nổi nóng khi lý luận, nhưng sẽ đơn sơ, chân thành, thật tâm, không hèn, không khiếp nhược. Xin thêm: không nói về anh em, đặc biệt khi họ thất bại trước sự thành công của tôi, rất dè dặt, khi cần nói chỉ nói về cái tốt, giấu các lỗi của anh em khi không ích gì để nói, trái lại nó chỉ nuôi tính tự ái của tôi, nó đang núp ẩn đâu đó và lắm lúc nó lộ nguyên hình. Đó là kết quả của kỳ tĩnh tâm này.
Giêsu, Chúa thấy con ấp ủ trong lòng ý chí quyết liệt muốn yêu Chúa, muốn trở thành thừa tác viên của Chúa. Xin ban ơn cho con để con thật sự làm đôi việc trong những điều dốc lòng trên đây. Ôi Chúa Giêsu, con trông cậy ơn Chúa!
THỨ TƯ 22/8
Từ nay về sau, tôi không dám bỏ viếng Thánh Thể, sau khi thăm cha sở vào xế chiều, trừ khi có lý do quan trọng. Ngoài ra, tôi xin thú nhận, sớm mai tĩnh tâm dốc lòng một đường, thực hiện điều dốc lòng lại một nẻo khác.
Cách tổng quát, không xấu lắm. Nhưng cẩn thận trọng khi nói, nhất là nói với linh mục, tránh câu chuyện kích thích tự ái luôn luôn muốn xuất đầu lộ diện. Bài thuyết trình về Thánh Tâm, không nên bối rối, thật ra ý kiến đã rất lộn xộn, kết thúc không có gì hay, một đống lộn xộn. “Xin cho con xứng đáng chúc tụng Chúa”. Ôi Giêsu.
CHIỀU THỨ SÁU 24/8
Sách Gương Phúc nói đúng: lắm lúc, ngoài ý muốn, sự đê hèn trong ta nổi lên lấn át sự thanh cao của con người. Hôm nay, hồi xế chiều, đã xảy ra cho tôi như vậy: bù đầu làm việc mà chẳng kết thúc được gì. Tôi mất bình tĩnh, chán, không muốn dọn bài giảng hay đọc sách gì cả. Thế nghĩa là sao? Xin chúc tụng Chúa: chúng con ở trong tay Chúa, Chúa muốn con nóng sốt hay lạnh nhạt tùy Chúa. Dịp rất tốt để hy sinh, đừng quá ham học và phải tiến đức. Dù sao Giêsu cũng ở cạnh con, dù phải mở quyển này rồi đóng lại, đi mở quyển khác, thì cũng còn hơn là không làm gì cả, và quỉ không làm gì được tôi, tạ ơn Chúa. Chiều nay, lần chuỗi không tốt mấy. Nhưng không đáng ngại, bởi khi vừa lo ra là tôi lo tập trung lại ngay.
Mẹ Maria, xin Mẹ cũng làm gì giúp con, để con một mình, Mẹ thấy con khốn cùng không!
CHIỀU THỨ BẢY 25/8
Viếng Thánh Thể như người câm và chia trí, lần chuỗi chỉ tạm tạm. Muốn noi gương Thánh cả, mà phận sự tín hữu thường đã chưa kham. Ôi Giêsu Chúa là sự trông cậy và là nơi con dung thân (x. Tv 30,4).
CHIỀU Chúa Nhật 25/8
Hôm nay, ngày của Chúa, đúng lý phải tập trung hết sức trong mọi việc. Thế mà, trái ngược hẳn! Mới dốc lòng tập trung hôm thứ tư, nay đã quên rồi. Ôi Giêsu khả ái, xin đừng để con tái lại trong tương lai. Hôm nay lễ Thánh A-lệ-sơn, xin ban cho con can đảm, mau mắn, anh hùng làm việc thiện như Ngài.
THỨ BA 28/8
Hôm qua, quên ghi lời dốc lòng khi xét mình. Hôm nay lắm điều phải ghi. Như: không đủ lý do, đã chậm trễ viếng Thánh Thể, và làm nửa chừng, không tốt mấy; nhục cho Giêsu, không mấy khích lệ cho tôi. Về lời nói, bạn ơi, coi chừng lưỡi bạn, vì đó là khí cụ của lòng tự ái, đặc biệt khi hầu chuyện với các linh mục. Con chỉ muốn nói sự thật, muốn kể chuyện gió mưa thôi, thế mà tự ái cũng chen vào, sau hồi nói chuyện, con phiền, khi nghe Chúa bảo trong lòng con: Chúa không vui mấy. Nguyện tắt cần thêm nhiều, đây là những mũi tên tình thương đâm thủng Tim Chúa để khai thông đức ái Kitô giáo. Con còn xa gương mẫu của con là Thánh Phanxicô Salêsiô. Xin Giêsu chứng giám cho lòng con, con khổ khi thấy mình còn xa; mỗi khi xét mình, con hối hận, con lo buồn; nhưng mỗi khi đến gần Chúa tim con lại khao khát thật sự noi gương hiền lành và khiêm nhường của Chúa. Ôi Giêsu dịu hiền, xin giúp con, xin cho con đừng chán nghe tiếng dịu dàng Chúa phán, dù Chúa nói đi nói lại, vì “xin tiếng Ngài lặp lại nơi tai con” (Dc 2,14). Mỗi nhịp tim con đập là vì Chúa. Con cảm thấy, con không hờn giận một người nào cả. Xin giữ gìn con, mọi sự sẽ an toàn. Ngợi khen Giêsu, Maria, Giuse.
CHIỀU THỨ TƯ 29/8
Cách tổng quát, khá tốt. Nhưng phải nhận là những ngày không rước lễ, cảm thấy thiếu một cái gì. Dịp chính ngày kính sinh nhật Đức Mẹ tôi đặc biệt hãm mình về tính mê ăn, mùa trái cây, thấy mình quá độ. Chiều nay, xảy ra việc nhỏ nhưng in sâu vào đầu và làm tôi khổ. Mẹ tôi tò mò muốn biết chuyện không nên biết, tôi đã hết sức dịu dàng giải thích, nhưng mẹ tôi bực tức. Tôi không ngờ bà mẹ rất yêu quí trên hết mọi người dưới thế của tôi lại nói như thế. Nghe mẹ nói: tôi vô lễ, thờ ơ, chống báng mẹ, tôi khổ quá, tôi có thể minh chứng ngược lại; nếu mẹ khổ, tôi còn khổ nhiều hơn mẹ bởi thấy mẹ buồn, và nhất là thấy mẹ già yếu đổi tính. Mẹ bảo: đừng nhìn mặt mẹ nữa, thật tôi rất yêu mẹ, tôi không nhận được ý nghĩ như thế, vì là con trai, tôi quí mẹ hết sức tự nhiên. Mũi gai làm tôi đau xót, động đến những gì tế nhị và thầm kín nhất của lòng tôi. Tôi khóc! Mẹ ơi, mẹ biết cho rằng con yêu mẹ, con muốn mẹ hạnh phúc, mẹ mà biết vậy mẹ mừng biết bao nhiêu.
Xin Giêsu nhận của lễ hy sinh con dâng lên Chúa xin cho con dịu dàng, lễ độ dù phải trang nghiêm, xin cho mẹ còn mạnh mẽ hơn nữa. Ôi Mẹ sầu bi, hãy mãi mãi ở lại với chúng con.
CHIỀU THỨ BẢY 1/9
Hai ngày không viết nhật ký, vì chiều thứ tư phải ở Bergamô, chiều qua, đi bộ từ Bergamô về Sotto mệt quá muốn chết người, lại còn nghi lễ làm phép chuông ở Carvico.
Hôm nay, viết lại những gì đã qua, đặc biệt việc đạo đức lộn xộn vì sự thay đổi nhịp sống, không như lúc bình thường ở nhà, có hai việc đáng ghi, về hai ngày 30 và 31 tháng tám. Đó là tôi đã diễn xuất trước các linh mục như là nhà thông thái, chính trị gia, nói láo nói lếu, chuyện này sang chuyện khác, xía vào mọi thứ chuyện không hợp với bậc chủng sinh tí nào. Nhớ lại thì hối hận ngay, nhưng lẽ ra phải lưu ý trước. Đặc biệt về điểm này, cần tế nhị hết sức, nhớ rằng mỗi sự việc phải đợi đến thời của nó (x. Gv 3,1). Chừng nào là linh mục sẽ hay… Bây giờ phải năng đọc sách để có những nguyên tắc rõ rệt và lành mạnh. Rồi phải biết nghe, phải ở như người không biết chuyện đối với các vấn đề trên, nhất là trong những gì vượt câu chuyện đối với cha sở và cha phó. Thánh Phanxicô Salêsiô đã xử trí cách nào trong những tình trạng như trên?
CHIỀU Chúa Nhật 2/9
Còn một điểm đã phải ghi chiều hôm qua, là thiếu hãm mình trong miếng ăn, có khi đi xa hơn. Đừng bỏ dịp dâng kính Mẹ trong chín ngày chuẩn bị sinh nhật của Mẹ: ăn khi cần và không hơn. Thiếu nguyện tắt, làm tổn thương cho sự tiến đức.
Giêsu Maria xin gìn giữ đừng để con xa hai Đấng.
CHIỀU THỨ HAI 3/9
Tập trung và hãm mình. Giêsu, Chúa thấy con thật sự muốn mến Chúa hết lòng, hết con người của con.
CHIỀU THỨ BA 4/9
Khá hơn. Tạ ơn Chúa. Hôm nay lễ Thánh Grêgôriô cả, làm rạng danh Giáo Hội, một trong những cột trụ quí giá của ngôi Giáo hoàng. Nhìn gương mặt uy nghi của ngài, tôi đem lòng mộ mến Đức đương kim Giáo hoàng Lêô XIII, đang bị người ta nguyền rủa thậm tệ, dã man, như quỉ. Thật là lúc đáng buồn. Ta hãy cầu xin cho Đức Giáo Hoàng.
CHIỀU THỨ NĂM 6/9
Hôm nay ngày đáng chúc phúc, vì tôi đã làm việc Chúa muốn. Chúa để tôi nhức đầu quá chừng, con người khác trong tôi nó nổi loạn, tôi phải bỏ dở công việc dọn bài giảng về Thánh Tâm, chừng nào xong tùy Chúa.
Cũng là phần phạt cho cái tham của trí khôn, muốn đạt cho được kết quả cuối cùng. Dịp may để tôi tập nhẫn nại. Tạ ơn Chúa. Vì Giêsu nhân hậu, con sẵn sàng chịu đau đớn vì Thánh Tâm Chúa.
Điều đáng chú ý là mấy hôm nay, dịp chín ngày kính Đức Mẹ, tôi đã đọc các kinh vội vàng quá sức, và rất chia trí.
Giêsu, Chúa nhẫn nại biết mấy khi nghe con cầu xin cách đó. Này bạn, bạn phải biết điều chút chứ? Thiên thần nghe bạn sẽ nghĩ sao? Người đời nghe bạn nói thế họ nghĩ thế nào? Bình tĩnh, đọc ít kinh, mà chậm rãi, ít ra như khi nói chuyện với nhau. Cần tập trung nhiều hơn mới sửa được. Tại thói quen. Mỗi việc làm cho hẳn hoi. Mai là ngày chót tuần chín ngày, tôi sẽ bù lại các ngày qua. Sẽ không ăn trái cây nào, để dâng kính Mẹ. Ôi Maria, xin ban phúc cho con.
CHIỀU THỨ SÁU 7/9
Cách tổng quát khá. Có hãm mình về miếng ăn để dâng kính Mẹ. Tôi vẫn hối hận vì sự cách biệt giữa cái hiện tại của tôi và cái tôi phải có, giữa cuộc sống của tôi với cuộc sống của Gioan Berchmans và Thánh Phanxicô Salesiô lúc đồng lứa tuổi với tôi.
Chúa thấy lòng con và ước vọng của nó. Mai ngày kính Mẹ lúc bé thơ, phải tập trung, cầu nguyện và vui lên cách lành thánh.