Theo VaticanNews, tiếp tục loạt bài giáo lý của ngài về cầu nguyện, hôm thứ Tư vừa qua, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nhấn mạnh tới lối cầu nguyện ngợi khen, một lối cầu nguyện có thể thực hiện trong mọi hoàn cảnh, ngay trong lúc bị thử thách, như gương của Chúa Giêsu. Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng ngay trong lúc bị Thánh Gioan Tẩy giả tỏ vẻ hoài nghi, công chúng nghe Người rao giảng tỏ vẻ thù nghịch đối với sứ điệp của Người, Chúa Giêsu không những không than thở cùng Chúa Cha, trái lại đã cất lên ca khúc hân hoan, chúc tụng Chúa Cha, ngợi khen Người.
Sau đây là nguyên văn bài giáo lý của Đức Phanxicô theo bản tiếng Anh của Tòa Thánh:
Anh chị em thân mến, chúc anh chị em một buổi sáng tốt đẹp!
Chúng ta hãy tiếp tục loạt bài giáo lý của chúng ta về việc cầu nguyện, và hôm nay chúng ta sẽ dành chỗ cho chiều kích ngợi khen.
Chúng ta sẽ lấy một đoạn quan trọng trong cuộc đời của Chúa Giêsu làm điểm xuất phát của chúng ta. Sau những phép lạ đầu tiên và việc các môn đồ tham dự vào việc rao truyền Nước Thiên Chúa, sứ mệnh của Đấng Mêxia trải qua một giai đoạn khủng hoảng. Thánh Gioan Tẩy Giả nghi ngờ và đặt cho Người câu hỏi này - Gioan lúc ấy đang ngồi tù: "Ngài có phải là người sẽ đến, hay chúng tôi phải tìm Đấng khác?" (Mt 11: 3), vì ngài cảm thấy lo âu, không biết mình có nhầm lẫn khi rao truyền hay không. Luôn luôn có những khoảnh khắc đen tối, những khoảnh khắc của đêm đen thiêng liêng, và Thánh Gioan đang trải qua khoảnh khắc này. Lại còn sự thù địch trong các làng ven hồ nữa, nơi Chúa Giêsu từng thực hiện nhiều dấu lạ phi thường (x. Mt 11: 20-24). Giờ đây, chính trong khoảnh khắc đáng thất vọng ấy, Mátthêu kể lại một sự kiện thực sự đáng ngạc nhiên: Chúa Giêsu không cất tiếng than thở với Chúa Cha, nhưng đúng hơn, Người cất lên một bài thánh ca hân hoan: Chúa Giêsu thưa “Con cảm tạ Cha, lạy Cha, Chúa tể trời đất, vì Cha đã giấu kín những điều này đối với người khôn ngoan, thông thái và đã mạc khải chúng cho các trẻ thơ” (Mt 11:25) Như thế, giữa cơn khủng hoảng, giữa bóng tối tâm hồn của biết bao người, chẳng hạn như Gioan Tẩy giả, Chúa Giêsu chúc tụng Chúa Cha, Chúa Giêsu ngợi khen Chúa Cha. Tại sao?
Trước hết và trên hết, Người ngợi khen Chúa Cha vì bản chất đích thực của Chúa Cha: “Lạy Cha là Chúa tể trời đất”. Chúa Giêsu vui mừng trong tinh thần của Người vì Người biết và Người cảm thấy rằng Cha của Người là Thiên Chúa của Vũ trụ, và ngược lại, Chúa tể của tất cả những gì hiện hữu là Chúa Cha, là “Cha tôi”. Ngợi khen nảy sinh từ cảm nghiệm cảm thấy rằng Người là “Con của Đấng Tối Cao”. Chúa Giêsu cảm thấy mình là Con Đấng Tối Cao.
Và rồi Chúa Giêsu ca ngợi Chúa Cha vì đã ưu đãi những người bé mọn. Đó chính là điều Người từng cảm nghiệm, khi rao giảng trong các làng mạc: những người “thông thái” và “khôn ngoan” luôn nghi ngờ và khép kín, họ là những người tính toán; trong khi “những người bé mọn” tự mở lòng họ ra và đón nhận sứ điệp của Người. Đây chỉ có thể là ý muốn của Chúa Cha, và Chúa Giêsu vui mừng về điều này. Chúng ta cũng phải vui mừng và ngợi khen Thiên Chúa vì những người khiêm nhường và đơn sơ biết đón nhận Tin Mừng. Khi tôi thấy những người đơn sơ này, những người khiêm tốn đi hành hương, đi cầu nguyện, ca hát, ngợi khen, những người có lẽ thiếu thốn nhiều thứ nhưng lòng khiêm nhường khiến họ ngợi khen Thiên Chúa... Trong tương lai của thế giới và trong niềm hy vọng của Giáo hội có những "người bé mọn": những người không coi mình tốt hơn người khác, những người ý thức được những giới hạn của bản thân và tội lỗi của họ, những người không muốn thống trị trên người khác, những người, trong Thiên Chúa Cha, công nhận rằng tất cả chúng ta đều là anh chị em.
Vì vậy, trong khoảnh khắc thất bại rõ ràng, nơi mọi sự đều tối tăm, Chúa Giêsu đã cầu nguyện, bằng cách ngợi khen Chúa Cha. Và lời cầu nguyện của Người cũng dẫn chúng ta, những người đọc Tin Mừng, đến việc đánh giá sự thất bại của bản thân ta một cách khác, phê phán một cách khác các tình huống trong đó chúng ta không thấy rõ ràng sự hiện diện và hành động của Thiên Chúa, khi xem ra sự dữ đang thắng thế không có cách nào để ngăn chặn nó. Trong những khoảnh khắc đó, Chúa Giêsu, Đấng vốn hết sức khuyến cáo ta cầu nguyện bằng cách đặt câu hỏi, nhưng vào chính thời điểm lúc đáng lẽ Người có lý do để xin Chúa Cha giải thích, thay vào đó, Người lại bắt đầu ca ngợi Chúa Cha. Tưởng chừng như là một mâu thuẫn, nhưng sự việc là thế đó, sự thật là thế đó.
Ngợi khen có ích cho ai? Cho chúng ta hay cho Thiên Chúa? Một bản văn của phụng vụ Thánh Thể mời gọi chúng ta cầu nguyện với Thiên Chúa theo cách này; bản văn này viết như sau: “Tuy Chúa không cần chúng con ca tụng, nhưng việc chúng con cảm tạ Chúa lại là một hồng ân Chúa ban, vì những lời chúng con ca tụng chẳng thêm gì cho Chúa, nhưng đem lại cho chúng con ơn cứu độ” (Sách Lễ Rôma, Kinh Tiền Tụng chung IV). Bằng cách khen ngợi, chúng ta được cứu rỗi.
Lời cầu nguyện ngợi khen phục vụ chúng ta. Sách Giáo lý định nghĩa nó như sau - lời cầu nguyện ngợi khen “thông phần hạnh phúc của những tâm hồn trong sạch, những kẻ yêu mến Người trong đức tin trước khi được thấy Người trong Vinh Quang” (số 2639).
Nghịch lý là nó phải được thực hành không những chỉ khi cuộc sống chúng ta đầy rẫy hạnh phúc, mà trên hết ngay trong những thời điểm khó khăn, trong những khoảnh khắc tăm tối khi đường đi trở thành một con đường leo dốc. Đó cũng là lúc để ngợi khen. Giống như Chúa Giêsu [Đấng] trong giờ phút đen tối, đã ngợi khen Chúa Cha. Vì chúng ta học được rằng, qua con đường đi lên ấy, con đường khó khăn ấy, con đường mệt mỏi ấy, những đoạn đường đòi hỏi nhiều khó khăn ấy, chúng ta mới có thể nhìn thấy một bức tranh toàn cảnh mới, một chân trời rộng lớn hơn. Dâng lời ngợi khen cũng giống như hít thở oxy tinh khiết: nó thanh lọc linh hồn, giúp bạn nhìn xa hơn về phía trước để không bị giam hãm trong khoảnh khắc khó khăn, trong bóng tối khó khăn.
Có một giáo huấn tuyệt vời trong lối cầu nguyện ấy mà trong tám thế kỷ chưa bao giờ mất sức hấp dẫn, giáo huấn mà Thánh Phanxicô đã sáng tác vào cuối đời mình: “Ca khúc Anh Mặt Trời” hay “ Ca khúc Tạo vật”.
Vị Thánh Nghèo không sáng tác nó trong lúc hân hoan, trong lúc vui sống, mà trái lại, trong lúc khó khăn. Lúc đó, Thánh Phanxicô gần như bị mù, và cảm thấy trong linh hồn mình sự nặng nề của cô đơn chưa từng trải qua: thế giới đã không thay đổi kể từ khi ngài bắt đầu rao giảng, vẫn còn những người để bản thân mình bị xé nát bởi những cuộc cãi vã, và thêm vào đó ngài nhận thức rõ: cái chết đang đến gần hơn bao giờ hết. Đáng lẽ đó là khoảnh khắc vỡ mộng, vỡ mộng tột độ và tri nhận sự thất bại của mình. Nhưng ngay lúc buồn bã, ngay lúc tăm tối đó, Thánh Phanxicô đã cầu nguyện: “Lạy Chúa của con, xin hết lời ngợi khen Chúa”. Ngài cầu nguyện bằng cách ngợi khen. Thánh Phanxicô ngợi khen Thiên Chúa vì mọi sự, mọi hồng phúc sáng thế, và ngay cả vì sự chết, điều mà ngài can đảm gọi là “chị”.
Những tấm gương này của các thánh, của các Kitô hữu, và của cả Chúa Giêsu, về việc ngợi khen Thiên Chúa trong những thời khắc khó khăn, đã mở ra cho chúng ta những cánh cổng dẫn vào một con đường tuyệt vời hướng tới Chúa, và chúng luôn thanh tẩy chúng ta. Ngợi khen luôn luôn thanh tẩy.
Các Thánh cho chúng ta thấy: chúng ta luôn có thể dâng lời ngợi khen, trong những thời điểm tốt đẹp cũng như trong những lúc xấu xa, bởi vì Thiên Chúa là người bạn trung thành. Đây là nền tảng của sự ngợi khen: Thiên Chúa là người bạn trung thành, và tình yêu của Người không bao giờ suy giảm. Người luôn ở bên cạnh chúng ta, Người luôn chờ đợi chúng ta. Có lời đã chép, " Người là lính canh luôn gần gũi bạn và giúp bạn luôn tiến tới trong tự tin". Trong những thời khắc khó khăn và tăm tối, chúng ta hãy can đảm nói: “Lạy Chúa, xin chúc tụng Chúa”. Ngợi khen Chúa. Điều này sẽ giúp ích chúng ta rất nhiều. Cảm ơn anh chị em.