Daniel Esparza, trên Aleteia, xuất bản ngày 24/02/25 cho biết TRÍ KHÔN NHÂN TẠO có thể thay đổi cách chúng ta tiếp cận và diễn giải thông tin, nhưng nó không bao giờ được định nghĩa lại cam kết của chúng ta đối với những gì là thực.

Trong thời đại mà trí khôn nhân tạo có thể tạo ra hình ảnh, video và thậm chí là giọng nói siêu thực, thì sự thật hàng ngày (và chính ý tưởng về sự thật) thường bị đe dọa. Điều gì sẽ xảy ra khi mắt và ttrí khôn nhân tạo của chúng ta không còn đáng tin cậy nữa? Tài liệu gần đây của Vatican, Antiqua et Nova, đặt ra những câu hỏi cấp bách về tác động của TRÍ KHÔN NHÂN TẠO đối với sự thật và kêu gọi cam kết đổi mới đối với trách nhiệm đạo đức trong thời đại kỹ thuật số.

Sự gia tăng của sự lừa dối do TRÍ KHÔN NHÂN TẠO tạo ra

Từ deepfake thực theo hình ảnh đến các bài báo do TRÍ KHÔN NHÂN TẠO tạo ra, công nghệ đã giúp việc tạo ra và phát tán thông tin sai lệch trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Trong khi thông tin sai lệch luôn là một thách thức, TRÍ KHÔN NHÂN TẠO khuếch đại vấn đề bằng cách khiến sự lừa dối gần như không thể phát hiện được. Một bài phát biểu giả mạo của một nhà lãnh đạo thế giới, một đoạn tin tức bịa đặt hoặc thậm chí là một cuộc trò chuyện được mô phỏng bằng TRÍ KHÔN NHÂN TẠO có thể thao túng dư luận và làm xói mòn lòng tin vào các thể chế. Nếu chúng ta không thể phân biệt được đâu là thật và đâu là giả, thì chính sự thật sẽ trở thành nạn nhân.

Antiqua et Nova cảnh báo về cuộc khủng hoảng đang gia tăng này, tuyên bố rằng TRÍ KHÔN NHÂN TẠO có nguy cơ làm méo mó “mối quan hệ của chúng ta với người khác và với thực tại”. Khi sự thật trở nên khó nắm bắt, xã hội sẽ phải chịu thiệt hại: nền dân chủ suy yếu, niềm tin vào báo chí mất dần và các mối quan hệ giữa con người trở nên mong manh.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đã lên tiếng về vấn đề này, cảnh báo về một thế giới kỹ thuật số nơi mà lời nói dối lan truyền nhanh hơn sự thật và nơi mà sự lừa dối có thể được sử dụng như một công cụ của quyền lực.

Sự thật như một nghĩa vụ đạo đức

Đối với các Ki-tô hữu, sự thật không chỉ là về tính chính xác — mà còn là một bổn phận đạo đức. Chúa Giêsu đã tuyên bố: “Ta là con đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14:6), coi sự thật là trung tâm của thế giới quan của Ki-tô giáo. Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo dạy rằng sự trung thực là điều cần thiết cho phẩm giá con người và sự hòa hợp xã hội (CCC 2468). Vào thời đại mà sự dối trá do TRÍ KHÔN NHÂN TẠO tạo ra có thể thao túng cảm xúc và quan điểm, những người có đức tin được kêu gọi bảo vệ sự thật với sự cảnh giác cao hơn nữa.

Điều này có nghĩa là nuôi dưỡng sự sáng suốt, thận trọng về những gì chúng ta tiêu thụ và chia sẻ trực tuyến và yêu cầu những người sáng tạo kỹ thuật số phải chịu trách nhiệm. Điều đó cũng có nghĩa là nhận ra rằng sự thật không chỉ là về thông tin mà còn về tính toàn vẹn. Giáo hội nhắc nhở chúng ta rằng giao tiếp có trách nhiệm - bắt nguồn từ sự trung thực và tôn trọng người khác - là điều cần thiết cho một xã hội công bằng.

Chúng ta có thể bảo vệ sự thật trong thời đại TRÍ KHÔN NHÂN TẠO không?

Có thể làm gì để chống lại sự lừa dối do TRÍ KHÔN NHÂN TẠO thúc đẩy? Đầu tiên, giáo dục là rất quan trọng. Các trường học, trường đại học và cộng đồng đức tin phải giúp mọi người phát triển các kỹ năng tư duy phản biện để đặt câu hỏi về các nguồn và xác minh thông tin. Thứ hai, phát triển TRÍ KHÔN NHÂN TẠO có đạo đức phải được ưu tiên. Các công ty công nghệ chịu trách nhiệm đảm bảo các công cụ của họ không được sử dụng để phát tán lời nói dối và các chính phủ phải thiết lập các quy định để ngăn chặn TRÍ KHÔN NHÂN TẠO trở thành vũ khí chống lại sự thật.

Cuối cùng, các Kitô hữu được kêu gọi làm chứng cho sự thật - không chỉ trong việc chống lại sự dối trá mà còn tích cực thúc đẩy sự trung thực, công lý và minh bạch trong cả tương tác kỹ thuật số và cá nhân. Trong một thế giới mà TRÍ KHÔN NHÂN TẠO thách thức khả năng tin tưởng những gì chúng ta thấy, cam kết với sự thật phải mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Như Antiqua et Nova nhắc nhở chúng ta, công nghệ phải phục vụ nhân loại, chứ không phải làm suy yếu nhân loại. TRÍ KHÔN NHÂN TẠO có thể thay đổi cách chúng ta tiếp cận và diễn giải thông tin, nhưng nó không bao giờ được xác định lại cam kết của chúng ta đối với những gì là thực. Trách nhiệm bảo vệ sự thật cuối cùng không nằm ở máy móc, mà nằm ở chúng ta.