Caitlin Bootsma trên Aleteia, ngày 25/02/24, tường trình rằng một cuộc hội thảo và triển lãm tại New York Encounter năm nay đã tiết lộ sự mơ hồ và không chắc chắn sâu xa xung quanh kỹ thuật trí khôn nhân tạo, ngay trong số những người sáng tạo ra nó.
Trí khôn nhân tạo ở trên môi của mọi người. “Bạn đã sử dụng nó chưa?” "Làm thế nào nó hoạt động?" “Việc sử dụng nó trong công việc của tôi có hợp đạo đức không?” Hay thậm chí là “Điều gì sẽ xảy ra nếu Trí khôn nhân tạo thay thế chúng ta?”
Mặc dù việc lo ngại trí khôn nhân tạo sẽ tiếp quản có vẻ bị thổi phồng quá mức, nhưng rõ ràng Trí khôn nhân tạo hiện là một phần dường như không thể thay đổi được trong cơ cấu cách chúng ta giao tiếp, phát minh và xây dựng trong xã hội ngày nay. Đó là điều đã tạo nên một cuộc triển lãm mang tên “Trí khôn nhân tạo và tôi” tại Cuộc Gặp Gỡ New York năm nay – một lễ hội văn hóa cuối tuần quy tụ những người Công Giáo và những người tìm kiếm cơ hội “giáo dục, đối thoại và tình bạn” – thật hấp dẫn.
Ngoài ra còn có một hội thảo được phát trực tiếp nhằm đặt nền tảng cho cuộc thảo luận bằng cách đưa ra lời giải thích chung về chức năng của trí khôn nhân tạo. Tham luận viên Jon Stokes, đồng sáng lập và giám đốc sản phẩm tại Trí khôn nhân tạo Có tính Biểu tượng, giải thích rằng ở một khía cạnh nào đó, Trí khôn nhân tạo giống như một công cụ tìm kiếm, nhưng thay vì chỉ đơn giản là tìm kết quả mà người dùng đang tìm kiếm, nó kết hợp các yếu tố lại với nhau.
Ông cũng chỉ ra rằng ngay cả những người tạo ra Trí khôn nhân tạo cũng không thực sự hiểu cách thức hoạt động của kỹ thuật này.
Tác động ngày càng tăng nhanh chóng của Trí khôn nhân tạo
Tác động của Trí khôn nhân tạo đã được cảm nhận rõ ràng. Từ việc tạo ra hình ảnh cho đến toàn bộ bài viết và thậm chí cả phim ngắn, Trí khôn nhân tạo dường như đột nhiên có mặt ở mọi nơi. Nhưng các tham luận viên nhấn mạnh rằng Trí khôn nhân tạo chủ yếu được sử dụng như một công cụ tạo năng suất - giúp con người thực hiện các nhiệm vụ nhanh hơn và hiệu quả hơn. Trí khôn nhân tạo có thể hữu ích nhất trong lĩnh vực “trợ tá”, không thay thế óc sáng tạo của con người mà gia tăng nó.
Stokes và tham luận viên Jennifer Strong, một nhà báo âm thanh đằng sau podcast Shift, giải thích rằng Trí khôn nhân tạo có khả năng cho phép mọi người tiến xa hơn trong chuỗi sáng tạo. Ví dụ, Trí khôn nhân tạo có thể hoàn thành các dịch vụ cơ bản như tạo dòng mã máy tính và viết đề cương, nhưng sau đó vẫn cần có con người chỉ đạo, chỉnh sửa và giám sát sản phẩm cuối cùng.
Trí khôn nhân tạo hướng chúng ta trở lại với con người
Trên thực tế, những giới hạn của trí khôn nhân tạo có thể thực sự giúp chúng ta xác định được điều gì là duy nhất và không thể thay thế trong bản chất con người. Stokes nói, nhân loại cuối cùng là “về mối quan hệ”. Trí khôn nhân tạo có thể tạo ra đủ loại đồ vật, nhưng những đồ vật đó sẽ không bao giờ có ý nghĩa như thứ do người này tạo ra cụ thể cho người khác.
Trí khôn nhân tạo cũng không thể hiểu hoặc tái tạo (ít nhất là chưa) đời sống nội tâm phức tạp của con người. Sau buổi nói chuyện, Aleteia đã đến thăm triển lãm đi kèm và nói chuyện với người điều hành David Bolchini, phó khoa trưởng điều hành tại Trường Tin học Luddy của Đại học Indiana. Ông đưa ra ví dụ về một người đang trải qua đau buồn. Nếu cảm giác đau buồn hoặc cảm xúc cá nhân mãnh liệt khác không thể diễn đạt thành lời chính xác thì Trí khôn nhân tạo sẽ không có cách nào tái tạo được nó.
Nói cách khác, Trí khôn nhân tạo chỉ có thể tạo ra các đối tượng, cuộc trò chuyện và văn bản dựa trên những thứ mà con người đã trải nghiệm và thể hiện lần đầu tiên. Và tất nhiên, bản thân Trí khôn nhân tạo cũng do con người phát minh ra. Một cách để nhìn nhận Trí khôn nhân tạo là nó thể hiện đầy đủ khả năng sáng tạo của con người.
Ảo giác và tin giả
Tuy nhiên, việc lo ngại về Trí khôn nhân tạo là điều hợp lý. Strong đưa ra câu hỏi về đạo đức của trí khôn nhân tạo. Trí khôn nhân tạo thường “gây ảo giác” hoặc tạo ra tin tức giả dựa trên những gì nó ghép lại với nhau, sau đó tự tin trình bày những điều sai trái đó thành sự thật. Bolchini sau đó nhận xét rằng một khi Trí khôn nhân tạo hiểu được điều gì đó về bạn - đúng hay sai - thì nó vẫn tồn tại trên web vĩnh viễn. Hiện chưa có cách hiểu chung về cách loại bỏ thông tin không chính xác. Như Strong khẳng định, nếu “sự thật quan trọng”, làm sao chúng ta có thể phân biệt được điều gì là đúng hay không đúng?
Strong cũng nói rằng lo ngại việc Trí khôn nhân tạo sẽ khiến mọi người mất việc là có cơ sở. “Đây là vấn đề cắt giảm việc làm ngay bây giờ,” cô nói thế. Các công ty đang tìm cách tiết kiệm tiền nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy tiền đang được tái đầu tư vào các dự án mới. Cô nói, “Vì vậy, nếu mọi người cảm thấy lo lắng thì điều đó cũng có lý”.
Ngoài ra, có nguy cơ một số cá nhân sẽ chọn cách cô lập bản thân hơn nữa với xã hội và đắm mình hoàn toàn vào các mô phỏng do Trí khôn nhân tạo tạo ra. Stokes nói rằng một số người sẽ chỉ theo đuổi sự thèm thuồng của mình một cách không kiểm soát mà không liên quan đến thực tại và không có mối quan hệ thực sự nào.
Vì tất cả những lý do này, việc biến Trí khôn nhân tạo thành mục đích cuối cùng sẽ là một sai lầm.
Các lý do lạc quan
Tại triển lãm, khi được hỏi liệu cuối cùng ông lo lắng hay lạc quan hơn về tương lai của Trí khôn nhân tạo, Bolchini nói với Aleteia:
Nó thay đổi từng ngày. Hôm nay tôi lạc quan hơn hôm qua. Bởi vì tôi đã thấy khi tôi giải thích cách Trí khôn nhân tạo thường hoạt động với khách…Tôi thấy mắt người ta sáng lên và có phản ứng, hiểu rằng bên dưới mui xe, đây là những cỗ máy vốn không có tính phép thuật mà là các công cụ xác suất hiểu cấu trúc của ngôn ngữ có thể hoàn thành câu chữ của chúng ta… Càng thấy mọi người chấp nhận điều đó như một sự kiện, tôi càng thấy những lo lắng của họ giảm bớt và sự lạc quan của họ ngày càng tăng.
Dù lo lắng hay lạc quan về tương lai, ban thảo luận va cuộc trưng bày đi kèm đều là những dấu hiệu đầy hy vọng chỉ ra bản chất độc đáo của nhân loại. Chừng nào chúng ta còn suy nghĩ, đặt câu hỏi và thảo luận về những kỹ thuật mới này thì rõ ràng là khả năng sáng tạo của con người vẫn còn là “sân khấu trung tâm” theo cách nói của Stokes.