ĐEM MƯA VÀO THI-NHẠC VIỆT NAM
VN có nguồn nước uống rất trong lành. Đó là Nước Mưa. Nước giữa trời chảy vào lá lọc qua bẹ-hoa-quả từ thân cau hay mái nhà xuống chảy vào chum. Hết chum này Trời cho chum khác. Đi xa về có gáo Nước Mưa uống ‘mát như đường phèn’. Còn nhỏ thích dầm mưa ướt lạnh. Hanh nắng lên, da săn lại, đẹp, dễ thương-mến. Như cha ông thường dặn : ‘Trời mưa thì mặc Trời mưa. Tôi không có nón. Trời đưa tôi về’. Nước Vĩnh Hảo tốn kém. Vì thế nhiều Thi-Nhạc viết ‘mưa’ cho tác phẩm.
Có những cơn mưa, gọi tên theo Mùa, Bụi, Bay, Nhỏ To, Rí rách (rả rích), Rào, Như thác đổ, Bão, Mịt mờ Mưa hoài không tạnh, Mưa buồn … Mỗi bài tác giả gói ghém tâm tư mình
1)Nhạc sỹ Lam Phương trong bài ‘Kiếp Nghèo’, ca
Đường về đêm nay vắng tanh
Dạt dào hạt mưa rơi nhanh
Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi
Mưa chăng yên kiếp sống mong manh
Lầy lội qua muôn lối quanh
Gập gềnh đường đi tối tăm
Nghe trẻ thao giấc bùi ngùi
2) Nhạc Sỹ trẻ Trịnh Công Sơn luôn ca với cây đàn ‘Chìm Dưới Cơn Mưa’
Chìm dưới cơn mưa và chìm dưới đêm khuya
Trời đất bao la còn chìm đắm trong ta
Hạt cát ngu ngơ nằm chìm dưới chân đi
Bờ bến thiên thu nằm chìm dướu vu vơ
(Chìm Dưới Cơn Mưa)
Em đứng lên mưa vài Hạ
Từng cơn mưa, từng cơn mưa
Từng cơn mưa, mưa thì thầm dưới chân ngà
(Gọi Tên Bốn Mùa)
Ngày mai em đi biển nhớ em quay về nguồn
Gọi trùng dương gió ngập hồn, bàn tay chận gió mưa sang
Ngày mai em đi, thành phố mắt đêm đèn vàng
Hồn lẻ nghiêng vai gọi buồn nghe biển động buồn hơn
(Biển Nhớ)
Mẹ ngồi ru con đong đưa võng buồn đong đưa võng buồn
Mẹ ngồi ru con mây qua đầu ghềnh lạy trời mưa tuôn
Lạy trời mưa tuôn cho đất sợi mềm hạt mầm vun lên
Mẹ ngồi ru con nước mắt nhục nhằn xót xa đời mình
(Ca Dao Mẹ)
Người ngồi đó trông mưa nguồn
Ôi yêu thương nghe đã buồn
Ngoài kia như lá vẫn xanh
Ngoàn sông vắng nước dâng lên
Hồn muôn trùng
(Mưa Hồng)
… Lời hẹn thề là những cơn mưa
(Tình Xa)
Trời còn làm mưa, mưa rơi, mưa rơi…
….thênh thang
(Tuổi Đá Buồn)
3) Nhạc sỹ (tên?) Thập Nhất
Chim ơi, chim mùa đông lại về, trời đổ mưa buồn phố mới
Chim ơi chim đàn chim trắng nhỏ mù xa rồi trong trái tim vui
Mây mù đen cả giòng sông, mây mù đen cả biển đông
(Đàn Chim Trắng)
4) Phạm Đình Chương (Thơ Quang Dũng)
Thương nhớ ơ hờ thương nhớ ai
Sông xa từng lớp mưa dài
Mắt em ôi mắt em có sầu cô quạnb
Khi chớm thu về, khi chớm thu về một sớm mai
(Đôi Mắt Người Sơn Tây)
5) Nhạc Sư Phạm Duy (thơ Phạm Thiên Thu)
Rằng xưa có gã từ quan
Lên non tìm động hoa vàng nhớ nhau
Thôi thì thôi đừng ngại mưa mau
Đưa nhau tới bên cầu nước Xuôi
Sông này đây chảy một dòng thôi
Mây đầu sông thẫm tóc người cuối sông
(Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng)
… Xuân tôi ra góp chung câu gào thiết tha
Là xanh tươi có xuân thuở sơ ước mơ hiền hòa
Xuân xanh lơ hắt hiu trong trời nắng mưa
Vươn xuân là xuân có hoa ngài mai đón xuân thật dài
(Xuân ca)
3. Đêm qua trăng sáng khắp thôn quê
Hỡi chàng mà chàng ơi, chàng ơi
Có nàng xay lúa quyến tròn thương nhớ
Thương chàng mà dãi nắng dầm mưa…
(Gánh Lúa)
Giọt mưa trên lá tiếng nói thầm thì…
Giọt mưa trên lá bối rối bồi hồi...
(Giọt Mưa Trên Lá)
Ngày nào cho tôi biết
Biết yêu em rồi
Tôi biết tương tư
Ngày nào biết mong chờ
Biết rộn rã buồn vu đợi dưới mưa
(Bao Giờ Tương Tư
Tìm nhau trong hoa nở tìm nhau trong cơn gió
Tìm nhau trong đêm khô hay mưa lũ
Tìm nhau trong nắng đổ, tìm nhau trong khi trăng tỏ
Tìm nhau trong khi chìm mộng tìm người mơ
(Tìm Nhau)
Thà như giọt mưa vỡ trên tượng đá…
…. khô...
… còn hơn không
(Thà Như Giọt Mưa)
Ngoài hiên mưa rơi
… đêm mưa
….mưa ngâu
… mưa lạnh…
(Ướt Mi)
6) Nam Lộc và Tùng Giang
Em đã quên mùa thu
Em đã quên mùa thu
Bây giờ là mùa thu
Chiều vắng khói sương mù
Vàng lá khô sầu uá
Hiu hắt đứng trong mưa
(Em Đã Quên Mùa Thu)
7) Tô Vũ
Em đến thăm anh một chiều đông
Em đến thăm anh một chiều mưa
Mưa dầm dề, đường trơn ướt điêu tàn
(Em Đến Thăm Anh Một Chiều Mưa)
8) Đặng Thế Phong và Bùi Công Lý
Ngòai hiên giọt mưa thu thánh thót rơi
Trời nắng u buồn mây hiu hắt ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ trong mưa thu
Ai khóc ai than hờ
(Giọt Mưa Thu)
9) Nhà thơ Huy Cận diễn tả ‘Buồn Đêm Mưa ’
Đêm mưa buồn nhớ không gian
Lòng run thêm lạnh nỗi hàn bao la
Tai nương nước giọt mái nhà
Nghe trời nằng nặc, nghe ta buồn buồn
Nghe đi rời rạc trong hổn
Những chân xa vắng dặm lẻ loi
Rơi rơi dìu dịu rơi rơi
Trăm muôn giọt nhẹ nói lời vu vơ
Tương tư hưởng lạc phương mờ
Trà nghiêng gối mộng, hững hờ nằm nghe
Gió về lồng lộc không che
Hai may hiu hắt bốn bề tâm tư
10) Nguyễn Bính trách mưa
-Tầm tầm giời cứ đổ mưa
Hết hôm nay nữa là vừa bốn hôm
Cô đơn buồn lại thêm buồn
Tạnh mưa hườm hướm còn sang chơi
- Hôm nay trời mưa đã tạnh rồi
Ta không hong nữa bướm lười không sang
Bên hiên vẫn vắng bóng nàng
Rưng rung, tôi gục xuống bàn rưng rung
Nhớ con bướm trắng lạ lùng
Nhờ tơ vàng nữa, nhưng không nhớ nàng
-Trưa mưa xứ Huế sao buồn quá
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Nhớ ai, nhớ ai, mà thương nhớ
11) Bà Huyện Thanh Quan
Thánh thót tàu liêu mấy hạt mưa
Khen ai khen vẽ cảnh tiêu sơ
Xanh om cổ thụ tròn xoe tán
Trắng xóa trùng giang phẳng lặng tà
12) Cung Trầm Tưởng, mưa nghĩ đến tuổi già
Mùa thu đêm mưa
Phố cũ hè xưa
Công trường lá đổ
Ngóng em kiên khổ phút già
13) Trần Tế Xương
Hết đối đèn khuya lại ngắm hoa
Thánh thót mưa xuân ướt mái nhà
Gió đông gọi khách nhà ngườu xa
Bể trần lai láng, chiều lên xuống
Hết đối đèn khuya lại ngắm hoa
14) Duy Lam
Trời rả rich trời mưa
Lòng ta nức nở gió đưa hắt hưu
Mưa giăng mắc đón buổi chiều
Lòng ta hạn hán bao nhiêu năm ròng
Xếp chồng u uất trong lòng
Ngồi buốn đêm có mênh mông của đời
Tha phương cầu thực mọi nơi
Trở về chốn cũ tài bồi gió mưa
15) Vi Anh
Mưa chiều bên sông vắng
Nhớ anh luôn bâng khâng
Ngón tay em thầm lặng
Đưa tình vào mênh mông
Sợi tóc dài thương nhớ
Bềnh bồng trôi trong mưa
Cơn mưa chiều vội vã
Ướt đẵm chiều hoang liêu
Mưa hoàng hôn tím ngắt
Tím tà áo mây bay
Tím khung trời ước hẹn
Tím lòng em nhớ anh
(Mưa Tím Hoàng Hôn)
16) Anh Thơ
Tre rũ rợi ven bờ ướt át
Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa
Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt
Mặc con thuyền cắm lại đậu trơ
(Bức Tranh Quê)
17) Ngô Thụy Miên
Nhớ tới năm xưa bên nhau
Bước trong chiều mưa phím đưa nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
Lá thu còn rơi người xa vắng rồi
(Mắt Biếc)
Tháng sáu nhạt mưa, anh muốn cùng mưa bay….
(Tình Khúc Tháng Sáu)
18) Từ Công Phụng
Hạnh phúc tôi hạnh phúc tôi
Từ những ngày con nước về
Ngoài trời mưa mau, ngoài trời mưa mau.
Tay vuốt mặt không cùng
Bầy sẻ cũ hom hem
Chiều xám rêu xang
Trời êm cao chân nhỏ
Cũng không về trên dòng sông tội lỗi
19) Hoàng Ngọc Thủy
Chiều nay thứ bảy trời xanh
Sao anh không đến hẹn hò với em
Trời mưa ướt cả môi mềm
Sao anh không đến hồn em nghẹn ngào?…
Cho em tìm em trong sao
Đọng trong đáy mắt anh ngọt ngào hương
Trời mưa một bóng em gầy
Hẹn mà không đến, sao đầy đọa nhau
Ôi, Chiều thứ bảy âu sầu
KẾT LUẬN
Hy vọng ‘Sau Cơn Mưa Trời Lại Sáng”, cùng nhịp ca vang lên
Hát lên một bài ca
Hát lên một bài ca
Một bài ca mới mừng khen Thiên Chúa
Vì Ngưởi sáng tạo bao nhiêu kỳ công
Hỡi gian trần mênh mông
Hãy reo hò mừng khen
Hỷ hoan nô nức… (Vinh Hạnh)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Ns VĂN HỌC GHỆ THUẬT 8/2021. ttr 22- 23
-Hoàng Lan & Trần Đức Minh : 208 bài hát
VN có nguồn nước uống rất trong lành. Đó là Nước Mưa. Nước giữa trời chảy vào lá lọc qua bẹ-hoa-quả từ thân cau hay mái nhà xuống chảy vào chum. Hết chum này Trời cho chum khác. Đi xa về có gáo Nước Mưa uống ‘mát như đường phèn’. Còn nhỏ thích dầm mưa ướt lạnh. Hanh nắng lên, da săn lại, đẹp, dễ thương-mến. Như cha ông thường dặn : ‘Trời mưa thì mặc Trời mưa. Tôi không có nón. Trời đưa tôi về’. Nước Vĩnh Hảo tốn kém. Vì thế nhiều Thi-Nhạc viết ‘mưa’ cho tác phẩm.
Có những cơn mưa, gọi tên theo Mùa, Bụi, Bay, Nhỏ To, Rí rách (rả rích), Rào, Như thác đổ, Bão, Mịt mờ Mưa hoài không tạnh, Mưa buồn … Mỗi bài tác giả gói ghém tâm tư mình
1)Nhạc sỹ Lam Phương trong bài ‘Kiếp Nghèo’, ca
Đường về đêm nay vắng tanh
Dạt dào hạt mưa rơi nhanh
Lạnh lùng mưa xuyên áo tơi
Mưa chăng yên kiếp sống mong manh
Lầy lội qua muôn lối quanh
Gập gềnh đường đi tối tăm
Nghe trẻ thao giấc bùi ngùi
2) Nhạc Sỹ trẻ Trịnh Công Sơn luôn ca với cây đàn ‘Chìm Dưới Cơn Mưa’
Chìm dưới cơn mưa và chìm dưới đêm khuya
Trời đất bao la còn chìm đắm trong ta
Hạt cát ngu ngơ nằm chìm dưới chân đi
Bờ bến thiên thu nằm chìm dướu vu vơ
(Chìm Dưới Cơn Mưa)
Em đứng lên mưa vài Hạ
Từng cơn mưa, từng cơn mưa
Từng cơn mưa, mưa thì thầm dưới chân ngà
(Gọi Tên Bốn Mùa)
Ngày mai em đi biển nhớ em quay về nguồn
Gọi trùng dương gió ngập hồn, bàn tay chận gió mưa sang
Ngày mai em đi, thành phố mắt đêm đèn vàng
Hồn lẻ nghiêng vai gọi buồn nghe biển động buồn hơn
(Biển Nhớ)
Mẹ ngồi ru con đong đưa võng buồn đong đưa võng buồn
Mẹ ngồi ru con mây qua đầu ghềnh lạy trời mưa tuôn
Lạy trời mưa tuôn cho đất sợi mềm hạt mầm vun lên
Mẹ ngồi ru con nước mắt nhục nhằn xót xa đời mình
(Ca Dao Mẹ)
Người ngồi đó trông mưa nguồn
Ôi yêu thương nghe đã buồn
Ngoài kia như lá vẫn xanh
Ngoàn sông vắng nước dâng lên
Hồn muôn trùng
(Mưa Hồng)
… Lời hẹn thề là những cơn mưa
(Tình Xa)
Trời còn làm mưa, mưa rơi, mưa rơi…
….thênh thang
(Tuổi Đá Buồn)
3) Nhạc sỹ (tên?) Thập Nhất
Chim ơi, chim mùa đông lại về, trời đổ mưa buồn phố mới
Chim ơi chim đàn chim trắng nhỏ mù xa rồi trong trái tim vui
Mây mù đen cả giòng sông, mây mù đen cả biển đông
(Đàn Chim Trắng)
4) Phạm Đình Chương (Thơ Quang Dũng)
Thương nhớ ơ hờ thương nhớ ai
Sông xa từng lớp mưa dài
Mắt em ôi mắt em có sầu cô quạnb
Khi chớm thu về, khi chớm thu về một sớm mai
(Đôi Mắt Người Sơn Tây)
5) Nhạc Sư Phạm Duy (thơ Phạm Thiên Thu)
Rằng xưa có gã từ quan
Lên non tìm động hoa vàng nhớ nhau
Thôi thì thôi đừng ngại mưa mau
Đưa nhau tới bên cầu nước Xuôi
Sông này đây chảy một dòng thôi
Mây đầu sông thẫm tóc người cuối sông
(Đưa Em Tìm Động Hoa Vàng)
… Xuân tôi ra góp chung câu gào thiết tha
Là xanh tươi có xuân thuở sơ ước mơ hiền hòa
Xuân xanh lơ hắt hiu trong trời nắng mưa
Vươn xuân là xuân có hoa ngài mai đón xuân thật dài
(Xuân ca)
3. Đêm qua trăng sáng khắp thôn quê
Hỡi chàng mà chàng ơi, chàng ơi
Có nàng xay lúa quyến tròn thương nhớ
Thương chàng mà dãi nắng dầm mưa…
(Gánh Lúa)
Giọt mưa trên lá tiếng nói thầm thì…
Giọt mưa trên lá bối rối bồi hồi...
(Giọt Mưa Trên Lá)
Ngày nào cho tôi biết
Biết yêu em rồi
Tôi biết tương tư
Ngày nào biết mong chờ
Biết rộn rã buồn vu đợi dưới mưa
(Bao Giờ Tương Tư
Tìm nhau trong hoa nở tìm nhau trong cơn gió
Tìm nhau trong đêm khô hay mưa lũ
Tìm nhau trong nắng đổ, tìm nhau trong khi trăng tỏ
Tìm nhau trong khi chìm mộng tìm người mơ
(Tìm Nhau)
Thà như giọt mưa vỡ trên tượng đá…
…. khô...
… còn hơn không
(Thà Như Giọt Mưa)
Ngoài hiên mưa rơi
… đêm mưa
….mưa ngâu
… mưa lạnh…
(Ướt Mi)
6) Nam Lộc và Tùng Giang
Em đã quên mùa thu
Em đã quên mùa thu
Bây giờ là mùa thu
Chiều vắng khói sương mù
Vàng lá khô sầu uá
Hiu hắt đứng trong mưa
(Em Đã Quên Mùa Thu)
7) Tô Vũ
Em đến thăm anh một chiều đông
Em đến thăm anh một chiều mưa
Mưa dầm dề, đường trơn ướt điêu tàn
(Em Đến Thăm Anh Một Chiều Mưa)
8) Đặng Thế Phong và Bùi Công Lý
Ngòai hiên giọt mưa thu thánh thót rơi
Trời nắng u buồn mây hiu hắt ngừng trôi
Nghe gió thoảng mơ hồ trong mưa thu
Ai khóc ai than hờ
(Giọt Mưa Thu)
9) Nhà thơ Huy Cận diễn tả ‘Buồn Đêm Mưa ’
Đêm mưa buồn nhớ không gian
Lòng run thêm lạnh nỗi hàn bao la
Tai nương nước giọt mái nhà
Nghe trời nằng nặc, nghe ta buồn buồn
Nghe đi rời rạc trong hổn
Những chân xa vắng dặm lẻ loi
Rơi rơi dìu dịu rơi rơi
Trăm muôn giọt nhẹ nói lời vu vơ
Tương tư hưởng lạc phương mờ
Trà nghiêng gối mộng, hững hờ nằm nghe
Gió về lồng lộc không che
Hai may hiu hắt bốn bề tâm tư
10) Nguyễn Bính trách mưa
-Tầm tầm giời cứ đổ mưa
Hết hôm nay nữa là vừa bốn hôm
Cô đơn buồn lại thêm buồn
Tạnh mưa hườm hướm còn sang chơi
- Hôm nay trời mưa đã tạnh rồi
Ta không hong nữa bướm lười không sang
Bên hiên vẫn vắng bóng nàng
Rưng rung, tôi gục xuống bàn rưng rung
Nhớ con bướm trắng lạ lùng
Nhờ tơ vàng nữa, nhưng không nhớ nàng
-Trưa mưa xứ Huế sao buồn quá
Cứ kéo dài ra đến mấy ngày
Nhớ ai, nhớ ai, mà thương nhớ
11) Bà Huyện Thanh Quan
Thánh thót tàu liêu mấy hạt mưa
Khen ai khen vẽ cảnh tiêu sơ
Xanh om cổ thụ tròn xoe tán
Trắng xóa trùng giang phẳng lặng tà
12) Cung Trầm Tưởng, mưa nghĩ đến tuổi già
Mùa thu đêm mưa
Phố cũ hè xưa
Công trường lá đổ
Ngóng em kiên khổ phút già
13) Trần Tế Xương
Hết đối đèn khuya lại ngắm hoa
Thánh thót mưa xuân ướt mái nhà
Gió đông gọi khách nhà ngườu xa
Bể trần lai láng, chiều lên xuống
Hết đối đèn khuya lại ngắm hoa
14) Duy Lam
Trời rả rich trời mưa
Lòng ta nức nở gió đưa hắt hưu
Mưa giăng mắc đón buổi chiều
Lòng ta hạn hán bao nhiêu năm ròng
Xếp chồng u uất trong lòng
Ngồi buốn đêm có mênh mông của đời
Tha phương cầu thực mọi nơi
Trở về chốn cũ tài bồi gió mưa
15) Vi Anh
Mưa chiều bên sông vắng
Nhớ anh luôn bâng khâng
Ngón tay em thầm lặng
Đưa tình vào mênh mông
Sợi tóc dài thương nhớ
Bềnh bồng trôi trong mưa
Cơn mưa chiều vội vã
Ướt đẵm chiều hoang liêu
Mưa hoàng hôn tím ngắt
Tím tà áo mây bay
Tím khung trời ước hẹn
Tím lòng em nhớ anh
(Mưa Tím Hoàng Hôn)
16) Anh Thơ
Tre rũ rợi ven bờ ướt át
Chuối bơ phờ đầu bến đứng dầm mưa
Và dầm mưa dòng sông trôi rào rạt
Mặc con thuyền cắm lại đậu trơ
(Bức Tranh Quê)
17) Ngô Thụy Miên
Nhớ tới năm xưa bên nhau
Bước trong chiều mưa phím đưa nhẹ đưa
Bến cũ đam mê say sưa
Lá thu còn rơi người xa vắng rồi
(Mắt Biếc)
Tháng sáu nhạt mưa, anh muốn cùng mưa bay….
(Tình Khúc Tháng Sáu)
18) Từ Công Phụng
Hạnh phúc tôi hạnh phúc tôi
Từ những ngày con nước về
Ngoài trời mưa mau, ngoài trời mưa mau.
Tay vuốt mặt không cùng
Bầy sẻ cũ hom hem
Chiều xám rêu xang
Trời êm cao chân nhỏ
Cũng không về trên dòng sông tội lỗi
19) Hoàng Ngọc Thủy
Chiều nay thứ bảy trời xanh
Sao anh không đến hẹn hò với em
Trời mưa ướt cả môi mềm
Sao anh không đến hồn em nghẹn ngào?…
Cho em tìm em trong sao
Đọng trong đáy mắt anh ngọt ngào hương
Trời mưa một bóng em gầy
Hẹn mà không đến, sao đầy đọa nhau
Ôi, Chiều thứ bảy âu sầu
KẾT LUẬN
Hy vọng ‘Sau Cơn Mưa Trời Lại Sáng”, cùng nhịp ca vang lên
Hát lên một bài ca
Hát lên một bài ca
Một bài ca mới mừng khen Thiên Chúa
Vì Ngưởi sáng tạo bao nhiêu kỳ công
Hỡi gian trần mênh mông
Hãy reo hò mừng khen
Hỷ hoan nô nức… (Vinh Hạnh)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Ns VĂN HỌC GHỆ THUẬT 8/2021. ttr 22- 23
-Hoàng Lan & Trần Đức Minh : 208 bài hát