PARAGUAY – THANKSGIVING : TẠ ƠN TRỜI - TẠ ƠN NGƯỜI
Chuyện bầu cử
Paraguay vừa trải qua một cuộc bầu cử trên toàn quốc để lựa chọn các vị thị trưởng, tỉnh trưởng, quận trưởng và các ủy viên hội đồng các cấp cho nhiệm kỳ 5 năm.
Lần thứ hai trong đời với tư cách là một nhà truyền giáo có thường trú nhân tại Paraguay, chúng tôi cũng đi bầu cử để chọn các ứng viên mình ưng ý vì đây là nhiệm vụ bắt buộc cho tất cả các công dân và thường trú nhân để chu toàn nghĩa vụ và quyền công dân của mình. Trường học chúng tôi được chọn làm một trong những tụ điểm bỏ phiếu vì là trường lớn và khá ngăn nắp và chính quyền đã gởi giấy xin phép chúng tôi bằng văn bản để sử dụng trong những ngày bỏ phiếu.
Để trở thành ứng cử viên cho các chức vụ này thì các ứng viên phải hội đủ điều kiện theo hiến pháp qui định như : phải là công dân của Paraguay, không bị thi hành án, tuổi từ 18 trở lên và dĩ nhiên phải là người biết đọc, biết viết. Có một anh em linh mục cùng Dòng người Paraguay gốc Brazil làm việc ở một xứ khá nghèo và vị linh mục này “nổi máu anh hùng” muốn dấn thân làm chính trị để người dân bớt khổ nên muốn xin hồi tục để làm ứng cử viên quận trưởng của vùng này. Dù đã được cha bề trên và các vị hữu trách trong Dòng khuyên răn, vị linh mục này vẫn không nghe và quyết chí rũ áo nhà tu để làm ứng cử viên. Nhà Dòng cuối cùng phải tôn trọng tự do của người anh em này và gởi hồ sơ lên Tòa Thánh để chờ sự xem xét tiến trình hồi tục.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cuối cùng trước khi công bố chính thức danh sách các ứng cử viên trên toàn quốc tranh cử vào ngày 15 tháng 11 vừa qua, tòa án quốc gia đã loại ứng cử viên nửa linh mục, nữa giáo dân này, và thế là người anh em này đã mất cả chì lẫn chài vì đã bất tuân lệnh bề trên. Paraguay dù là quốc gia Công Giáo nhưng hiến pháp qui định rõ là ai muốn đảm nhận một chức vụ gì trong bộ máy chính trị như nghị sĩ quốc hội, tỉnh trưởng, quận trưởng, thống đốc… thì phải ở tình trạng dân sự 100%. Nhớ hồi năm 2008 khi ông Lugo đắc cử tổng thống dù trước đây ông là một giám mục Công Giáo và ông đã từ chức 4 năm trước đó, vẫn còn gặp nhiều khó khăn đến phút cuối trước khi ông nhận chức. Còn Việt Nam mình không biết hiến pháp qui định thế nào mà vẫn thấy các các tướng lãnh quân đội, công an, các chức sắc tôn giáo gồm các nhà sư và có cả linh mục Công Giáo lại nằm trong Quốc Hội và không biết ai bầu bán những người này.
Trước những ngày bầu cử, phải thật sự nói rằng bầu khí rất sôi nổi của những ứng viên vận động tranh cử. Họ hứa hẹn đủ điều và những đảng lớn thường có những buổi tiệc tùng gây quĩ và phô trương để đánh bóng tên tuổi các ứng viên của mình. Thậm chí họ còn dùng tiền để mua lá phiều của những người nhẹ dạ và thiếu hiểu biết. Còn những người hiểu biết thì người ta ít để ý đến những cuộc vận động nhưng luôn tìm hiểu xem những ứng viên nào biết lo cho dân dù ứng viên đó không thuộc các đảng phái lớn. Thủ đô Asunción nơi chúng tôi đang sống là một điển hình. Vị đương kiêm Tổng Thống thuộc đảng Cololado (Đảng Đỏ) và vị đương kim thị trưởng cũng thuộc đảng của vị tổng thống, muốn ứng cử nhiệm kỳ II trong 5 năm tới. Họ đã dùng tiền, dùng quyền và các đảng viên của họ rất đông ở thủ đô để phô trương sức mạnh, và theo những thăm dò trước bầu cử thì ứng cử viên này nắm phần thắng là 85%. Tuy nhiên, ngay ngày bầu cử, tính đến 17h chiều thì kết quả đã hoàn toàn ngược lại. Vị ứng viên ít tên tuổi thuộc giới truyền thông đã đánh bại ứng viên lắm quyền nhiều tiền của Đảng Colorado đến hơn 10 điểm và toàn bộ đảng viên của đảng này phải thừa nhận thất bại trong cay đắng, và ứng cử viên thua cuộc dù đau đớn lại rất tử tế khi gọi điện chúc mừng người chiến thắng và ngậm ngùi rời ghế của mình sau 5 năm không làm gì nhiều cho thành phố của mình.
Tuy không phải là kỳ Tổng Tuyển Cử, nhưng qua đó chúng tôi thấy rằng người dân nước nhỏ bé này đã thực thi quyền dân chủ là đi bỏ phiếu để lựa chọn những người đại diện cho quê hương, cho thành phố mình. Không phải như một số nước độc đảng là từ trên bổ nhiệm những người ở đâu đâu đến lãnh đạo và những người đó chẳng hề quan tâm gì đến người dân mà chỉ sợ làm phật lòng cấp trên. Ở đây người ta chỉ biết sợ mất lòng dân vì ý dân là ý trời. Chính người dân chứ không phải cấp trên là người quyết định ai sẽ là người lãnh đạo mình, và cũng chính họ là người sẽ truất phế những người lãnh đạo bị xem là tham nhũng, vô trách nhiệm, thất hứa với cử tri trong lúc vận động tranh cử. Mong lắm thay những nhà cầm quyền ở quê hương mình biết lắng nghe tiếng nói của người dân và chu toàn trách nhiệm của vị lãnh đạo mà đừng vị sợ cấp trên khiển trách, để người dân ngày càng bớt khổ và tin tưởng hơn vào nhà cầm quyền.
Kết thúc năm học
Ở các nước Á châu và Bắc Mỹ thì năm học thường kết thúc vào cuối tháng 5 và sau đó là kỳ hè. Còn ở bên Nam Mỹ này thì năm học kết thúc vào cuối tháng 11 và tuần đầu tiên của tháng 12 là lễ tốt nghiệp cho các em học sinh cấp II lên cấp III và cấp III ra trường. Bởi thế, tháng này đối với chúng tôi, những người vừa làm công tác giáo dục, vừa kiêm nhiệm thêm giáo xứ thật sự bận rộn cho các sinh hoạt bề nổi cũng như chuẩn bị kỳ ra trường cho các em học sinh cuối cấp. Cuối năm cũng là mùa hè nên trời rất oi bức và năm nay bị ảnh hưởng của hiện tượng “El Niño” nên mưa nắng thất thường cũng ảnh hưởng không ít đến các sinh hoạt học vấn của cả thầy và trò. Tuy nhiên vì ở thành phố nên các em có đủ phương tiện hơn các em ở nhà quê và đôi lúc cũng phải linh động cho phép các em đến trễ do mưa bão hay nạn kẹt xe mà không bị đánh giá hạnh kiểm xấu về lỗi này mặc dù quy định của trường tư thục khá khắt khe.
Như có lần chúng tôi đã chia sẻ, học sinh ở đây không giỏi về lý thuyết và học thuộc lòng như học sinh Việt Nam mình. Tuy nhiên về thực nghiệm thì các em rất giỏi và đầy sáng tạo vì các giáo viên luôn sát cánh với các em, động viên và giúp các em trổ hết tài năng mình có trong tất cả mọi lĩnh vực và chính chúng tôi nhiều khi cũng ngạc nhiên khi dự giờ hay chấm điểm thi đua những sản phẩm mà tự tay các em làm. Từ cấp 1 đến cấp 3 các em khá tự tin khi được hỏi những vấn đề về thời sự nóng bỏng trong nước và quốc tế, về những dự định trong tương lai của các em và chúng tôi nhận thấy rằng ở một nước dân chủ như Paraguay này, không một ai có quyền cấm đoán các em những gì các em muốn diễn tả, nhưng luôn tạo mọi điều kiện kiện tốt nhất để các em có thể đạt được ước mơ, nguyện vọng của mình nếu điều đó được xem là chính đáng.
Lớp học cuối cùng của các em học sinh cấp III thật ấn tượng khi các em hóa trang theo lớp học phân ban của mình và vui đùa múa nhảy để nói lời tạm biệt với các thầy cô và lớp đàn em khiến bầu khí trong sân trường thật náo động với nhiệt huyết của tuổi trẻ. Ai mà cấm đoán chuyện này là xảy ra chuyện ngay vì đây là truyền thống của học sinh ra trường và đã là truyền thống, một luật bất thành văn thì không ai có thể sửa đổi được dù đôi lúc, theo văn hóa Á Đông mình, những hoạt động này hơi quá lố.
Trung tuần tháng 12 sẽ là kỳ hè của học sinh và quý thầy cô giáo cho đến giữa tháng 2 năm tới và theo luật ở đây thì đầu tháng 12 mọi người sẽ được lãnh 3 phần lương là lương tháng 11, lương tháng 12 và lương “tháng 13”- đây là khoảng lương thưởng cho dịp Giáng Sinh nên các công ty tư nhân khá đau đầu khi chi trả một khoảng lương khủng cho dịp cuối năm này.
Thanksgiving : Tạ ơn Trời – Tạ ơn người
Thế giới vừa chứng kiến trận khủng bố kinh hoàng ở Thủ Đô hoa lệ Paris vào thứ Sáu ngày 13 tháng 11 vừa qua khiến hàng trăm người vô tội chết và bị thương. Những “con thú” đội lốt người nhân danh thượng đế quỷ vương của họ giết hại những người vô tội một cách hèn nhát và sau đó đưa ra những thông điệp ngông cuồng để làm cho thế giới phải hoảng sợ. Chính họ đã làm khổ người khác, nhất là những người di dân vì bây giờ đi đâu cũng bị kiểm soát gắt gao vì người ta nghi ngờ lẫn nhau. Tội ác này bọn khủng bố không chóng thì chầy sẽ phải trả giá nhưng luôn để lại những hậu quả khôn lường cho thế giới và ảnh hưởng rất lớn đến Hồi giáo vì bây giờ bất cứ ai nghe nói đến từ này đều hoảng sợ và xa lánh.
Giữa tháng 11 này Tỉnh Dòng Paraguay chúng tôi có kỳ Đại Hội để duyệt xét lại những dự án truyền giáo đã đề ra trong những năm qua và đưa ra những dự án cho những năm tới. Tỉnh Dòng cũng đã quyết định trong năm tới sẽ đảm nhận một vùng truyền giáo xa xôi nhiều thách đố và trao lại một số giáo xứ lâu đời của Dòng cho Giáo phận. Dĩ nhiên có phiếu thuận và phiếu chống khi hoạch định một dự án, nhưng nếu cuộc sống luôn dễ dàng và trôi chảy thì đâu có gì để mà bàn thảo nữa. Ba anh em trẻ Việt Nam và một anh em người Indonesia dù đang làm việc ở những giáo xứ khá bề thế lại xin đi thị sát vùng truyền giáo mới và sau đó sẽ tính đến chuyện lâu dài trong năm tới. Các nhà truyền giáo người Âu Châu ở đây người trẻ nhất là 65 không thể đi được vì bệnh tật và tuổi tác, trong khi các anh em người Phi châu là những nước nghèo nhưng lại sợ dấn thân!
Hôm nay ở Hoa Kỳ và một số quốc gia khác trên thế giới mừng lễ Thanksgiving (Lễ Tạ Ơn). Xin mượn ngày hôm nay để nói lên lời tạ ơn : Tạ ơn Trời và tạ ơn người đã cho con có được như ngày hôm nay dù đôi lúc con muốn quỵ ngã vì yếu đuối, vì lầm lỗi và vì nhiều nguyên nhân khách quan hay chủ quan khiến con không biết con có phải là con không nữa. Xin mượn lời Thánh Vịnh của Thánh Vương Đa-vít để tri ân Trời và tri ân người : “Lạy CHÚA, con xin tán dương Ngài,vì đã thương cứu vớt, không để quân thù đắc chí nhạo cười con. Lạy CHÚA là Thiên Chúa con thờ, con kêu lên cùng Chúa, và Ngài đã cho con bình phục. Lạy CHÚA, từ âm phủ Ngài đã kéo con lên, tưởng đã xuống mồ mà Ngài thương cứu sống”. (Xc. TV 30). Xin tạ ơn Chúa đã luôn gìn giữ và nâng đỡ con mọi người dù con bất tín với Người. Xin cảm ơn gia đình, ân nhân, bằng hữu đã luôn nâng đỡ con trong những lúc khó khăn. Xin cầu chúc mọi người một lễ Thanksgiving vui vẻ và chúng ta cùng nhau dâng lời tạ ơn Chúa :
“Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ,
muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv 107,1).
Paraguay, Thanksgiving-26 tháng 11 năm 2015
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD.
Chuyện bầu cử
Paraguay vừa trải qua một cuộc bầu cử trên toàn quốc để lựa chọn các vị thị trưởng, tỉnh trưởng, quận trưởng và các ủy viên hội đồng các cấp cho nhiệm kỳ 5 năm.
 |
Để trở thành ứng cử viên cho các chức vụ này thì các ứng viên phải hội đủ điều kiện theo hiến pháp qui định như : phải là công dân của Paraguay, không bị thi hành án, tuổi từ 18 trở lên và dĩ nhiên phải là người biết đọc, biết viết. Có một anh em linh mục cùng Dòng người Paraguay gốc Brazil làm việc ở một xứ khá nghèo và vị linh mục này “nổi máu anh hùng” muốn dấn thân làm chính trị để người dân bớt khổ nên muốn xin hồi tục để làm ứng cử viên quận trưởng của vùng này. Dù đã được cha bề trên và các vị hữu trách trong Dòng khuyên răn, vị linh mục này vẫn không nghe và quyết chí rũ áo nhà tu để làm ứng cử viên. Nhà Dòng cuối cùng phải tôn trọng tự do của người anh em này và gởi hồ sơ lên Tòa Thánh để chờ sự xem xét tiến trình hồi tục.
Tuy nhiên, trong giai đoạn cuối cùng trước khi công bố chính thức danh sách các ứng cử viên trên toàn quốc tranh cử vào ngày 15 tháng 11 vừa qua, tòa án quốc gia đã loại ứng cử viên nửa linh mục, nữa giáo dân này, và thế là người anh em này đã mất cả chì lẫn chài vì đã bất tuân lệnh bề trên. Paraguay dù là quốc gia Công Giáo nhưng hiến pháp qui định rõ là ai muốn đảm nhận một chức vụ gì trong bộ máy chính trị như nghị sĩ quốc hội, tỉnh trưởng, quận trưởng, thống đốc… thì phải ở tình trạng dân sự 100%. Nhớ hồi năm 2008 khi ông Lugo đắc cử tổng thống dù trước đây ông là một giám mục Công Giáo và ông đã từ chức 4 năm trước đó, vẫn còn gặp nhiều khó khăn đến phút cuối trước khi ông nhận chức. Còn Việt Nam mình không biết hiến pháp qui định thế nào mà vẫn thấy các các tướng lãnh quân đội, công an, các chức sắc tôn giáo gồm các nhà sư và có cả linh mục Công Giáo lại nằm trong Quốc Hội và không biết ai bầu bán những người này.
 |
Tuy không phải là kỳ Tổng Tuyển Cử, nhưng qua đó chúng tôi thấy rằng người dân nước nhỏ bé này đã thực thi quyền dân chủ là đi bỏ phiếu để lựa chọn những người đại diện cho quê hương, cho thành phố mình. Không phải như một số nước độc đảng là từ trên bổ nhiệm những người ở đâu đâu đến lãnh đạo và những người đó chẳng hề quan tâm gì đến người dân mà chỉ sợ làm phật lòng cấp trên. Ở đây người ta chỉ biết sợ mất lòng dân vì ý dân là ý trời. Chính người dân chứ không phải cấp trên là người quyết định ai sẽ là người lãnh đạo mình, và cũng chính họ là người sẽ truất phế những người lãnh đạo bị xem là tham nhũng, vô trách nhiệm, thất hứa với cử tri trong lúc vận động tranh cử. Mong lắm thay những nhà cầm quyền ở quê hương mình biết lắng nghe tiếng nói của người dân và chu toàn trách nhiệm của vị lãnh đạo mà đừng vị sợ cấp trên khiển trách, để người dân ngày càng bớt khổ và tin tưởng hơn vào nhà cầm quyền.
Kết thúc năm học
 |
 |
 |
Như có lần chúng tôi đã chia sẻ, học sinh ở đây không giỏi về lý thuyết và học thuộc lòng như học sinh Việt Nam mình. Tuy nhiên về thực nghiệm thì các em rất giỏi và đầy sáng tạo vì các giáo viên luôn sát cánh với các em, động viên và giúp các em trổ hết tài năng mình có trong tất cả mọi lĩnh vực và chính chúng tôi nhiều khi cũng ngạc nhiên khi dự giờ hay chấm điểm thi đua những sản phẩm mà tự tay các em làm. Từ cấp 1 đến cấp 3 các em khá tự tin khi được hỏi những vấn đề về thời sự nóng bỏng trong nước và quốc tế, về những dự định trong tương lai của các em và chúng tôi nhận thấy rằng ở một nước dân chủ như Paraguay này, không một ai có quyền cấm đoán các em những gì các em muốn diễn tả, nhưng luôn tạo mọi điều kiện kiện tốt nhất để các em có thể đạt được ước mơ, nguyện vọng của mình nếu điều đó được xem là chính đáng.
Lớp học cuối cùng của các em học sinh cấp III thật ấn tượng khi các em hóa trang theo lớp học phân ban của mình và vui đùa múa nhảy để nói lời tạm biệt với các thầy cô và lớp đàn em khiến bầu khí trong sân trường thật náo động với nhiệt huyết của tuổi trẻ. Ai mà cấm đoán chuyện này là xảy ra chuyện ngay vì đây là truyền thống của học sinh ra trường và đã là truyền thống, một luật bất thành văn thì không ai có thể sửa đổi được dù đôi lúc, theo văn hóa Á Đông mình, những hoạt động này hơi quá lố.
Trung tuần tháng 12 sẽ là kỳ hè của học sinh và quý thầy cô giáo cho đến giữa tháng 2 năm tới và theo luật ở đây thì đầu tháng 12 mọi người sẽ được lãnh 3 phần lương là lương tháng 11, lương tháng 12 và lương “tháng 13”- đây là khoảng lương thưởng cho dịp Giáng Sinh nên các công ty tư nhân khá đau đầu khi chi trả một khoảng lương khủng cho dịp cuối năm này.
Thanksgiving : Tạ ơn Trời – Tạ ơn người
 |
 |
Giữa tháng 11 này Tỉnh Dòng Paraguay chúng tôi có kỳ Đại Hội để duyệt xét lại những dự án truyền giáo đã đề ra trong những năm qua và đưa ra những dự án cho những năm tới. Tỉnh Dòng cũng đã quyết định trong năm tới sẽ đảm nhận một vùng truyền giáo xa xôi nhiều thách đố và trao lại một số giáo xứ lâu đời của Dòng cho Giáo phận. Dĩ nhiên có phiếu thuận và phiếu chống khi hoạch định một dự án, nhưng nếu cuộc sống luôn dễ dàng và trôi chảy thì đâu có gì để mà bàn thảo nữa. Ba anh em trẻ Việt Nam và một anh em người Indonesia dù đang làm việc ở những giáo xứ khá bề thế lại xin đi thị sát vùng truyền giáo mới và sau đó sẽ tính đến chuyện lâu dài trong năm tới. Các nhà truyền giáo người Âu Châu ở đây người trẻ nhất là 65 không thể đi được vì bệnh tật và tuổi tác, trong khi các anh em người Phi châu là những nước nghèo nhưng lại sợ dấn thân!
Hôm nay ở Hoa Kỳ và một số quốc gia khác trên thế giới mừng lễ Thanksgiving (Lễ Tạ Ơn). Xin mượn ngày hôm nay để nói lên lời tạ ơn : Tạ ơn Trời và tạ ơn người đã cho con có được như ngày hôm nay dù đôi lúc con muốn quỵ ngã vì yếu đuối, vì lầm lỗi và vì nhiều nguyên nhân khách quan hay chủ quan khiến con không biết con có phải là con không nữa. Xin mượn lời Thánh Vịnh của Thánh Vương Đa-vít để tri ân Trời và tri ân người : “Lạy CHÚA, con xin tán dương Ngài,vì đã thương cứu vớt, không để quân thù đắc chí nhạo cười con. Lạy CHÚA là Thiên Chúa con thờ, con kêu lên cùng Chúa, và Ngài đã cho con bình phục. Lạy CHÚA, từ âm phủ Ngài đã kéo con lên, tưởng đã xuống mồ mà Ngài thương cứu sống”. (Xc. TV 30). Xin tạ ơn Chúa đã luôn gìn giữ và nâng đỡ con mọi người dù con bất tín với Người. Xin cảm ơn gia đình, ân nhân, bằng hữu đã luôn nâng đỡ con trong những lúc khó khăn. Xin cầu chúc mọi người một lễ Thanksgiving vui vẻ và chúng ta cùng nhau dâng lời tạ ơn Chúa :
“Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ,
muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv 107,1).
Paraguay, Thanksgiving-26 tháng 11 năm 2015
Lm. Antôn Trần Xuân Sang, SVD.