Hành Hương Thánh Địa 2010 Của Đoàn Giáo Xứ Việt Nam Paris
Theo đoàn Hành Hương Thánh Địa từ ngày 8 đến15 tháng Năm, gồm 49 người của Giáo Xứ Việt Nam Paris, do Cha Giuse Trần Anh Dũng và Thày Phó tế Phạm Bá Nha hướng dẩn, xin tuần tự kể lại trên trang báo này, với lời cảm tạ hổng ân Thiên Chúa đã cho chúng con diễm phúc bước theo chân Chúa khi xưa trên những vùng Ngài đã đi qua: vinh quang thì ít, tuổi nhục đau thương thì nhiều chỉ vì để cứu chuộc loài người chúng ta.
Ước muốn những ngày hành hương đem lại lợi ích tối đa, cha Trưởng đoàn đã không ngần ngại soạn thảo «Tập chỉ dẩn Hành Hương Thánh Địa 2010», mặc dù đã có hướng dẩn viên theo đoàn từ ngày đầu đến cuối. Xin mạn phép Cha cho trích dẫn nhiều đoạn tóm tắt dưới đây cho những người đã đi cũng như chưa có dịp hành hương hiểu thêm về Đất Thánh.
Trời tháng Năm sao lạnh:
Paris còn mù sương
Đoàn chúng con lên đường
Về nhà Cha yêu thương.
(Minh Thanh (08.05.2010)
Phải, Paris còn mù sương, từ 4 giờ sáng chúng tôi đã có mặt đầy đủ tại phi trường CDG, để đợi đáp chuyến bay ghé Zurich trước khi đến Tel Aviv vào sau trưa.
Trên xe car từ phi trường đi Nazareth, đọc tập chỉ dẩn 112 trang lần nữa. Phần đầu trình bày về Miền Đất Hứa, về gia phả của người Do Thái và cuộc chiến đấu trở về mảnh đất hứa đầy cam go, đẩm máu, kéo dài trên 5000 năm, vẫn tiếp diển hằng ngày cho đến nay.
Lịch sử Israël là một lịch sử tôn giáo, thuật lại những liên lạc giữa Thiên Chúa và dân Israël «dân riêng của Thiên Chúa». Họ được Ngài dẩn dắt thế nào và đền đáp lại ra sao?...
Qua muôn thế hệ, chỉ có Kinh Thánh gồm Cựu và Tân Ước là sách soi sáng hướng dẫn duy nhất để cuộc hành hương đạt được lý tưởng mong ước.
Đất nước Israël có diện tích 25 ngàn cây số vuông, có cả núi, thung lũng, sa mạc, cao nguyên lẫn đồng bằng. Riêng miền duyên hải trải dài 180 cây số. Nhưng đặc biệt hơn cả là Biển Chết (Kinh Thánh gọi là Biển Đông, Biển Araba, Biển Muối) dài 76 cây số, rộng 18 cây số, mặt nước ở sâu 392 mét và chổ sâu nhất 793 mét dưới mặt biển, nước có tỷ lệ muối và khoáng chất gấp 6 lần nước biển thường, nên không có sinh vật nào sống sót. Đặc biệt mỹ phẫm chế biến từ bùn nơi đây đem lại cho Do Thái vài tỷ mỹ kim/năm.
Khí hậu ôn hòa và lạnh. Đất đai sỏi đá khô cằn. Kỹ nghệ dựa nhiều vào ánh sáng mặt trời.
Căn bản kinh tế là canh nông: lúa mì, lúa mạch, oliu, trái vã, nho với vài trái cây khác; chăn nuôi dê, bò, cừu, lừa.
Cây Oliu có rất nhiều khiến được thánh Phaolô dùng hình ảnh để chỉ mối quan hệ chặt chẻ giữa các tín hữu Kitô và Do Thái ( Rm.11,17-24).
Dân số vỏn vẹn có 7 triệu người. Jérusalem có 1 triệu. Trung tâm ngoại giao hành chánh Tel Aviv chỉ có 500 ngàn người. Còn Nagiarét ngày nay là thủ phủ, thành phố thương mại hiện đại nhất miền Bắc Do Thái với 70 ngàn dân cư, phần đông là công dân người Ả Rạp của Do Thái,trong đó 31% Kitô hữu và 38,7 % theo Hồi giáo; đời sống khó khăn, dân tình bỏ đi lập nghiệp nơi khác, nhà cửa xây dựng bỏ dở ngỗn ngang.
Một Quốc Gia phức tạp về chính trị, quân sự cũng như tôn giáo và chủng tộc. Việc quản lý Đền Thờ cũng như di tích lịch sử được chia giữa nhiều tôn giáo khác nhau. Có nhiều thời kỳ, nhất là thời đụng độ với Thập Tự Quân, có nhà thờ Hồi Giáo bị phá đi và xây nhà thờ Công Giáo lên hoặc ngược lại.
Điểm nổi bậc nữa là đặc quyền quản trị Thánh địa của dòng Phan Sinh được thiết lập từ 1342 theo Giáo Luật và cho đến nay hơn 300 tu sĩ của Dòng thuộc hơn 30 quốc tịch khác nhau hiện diện phục vụ 74 Vương Cung Thánh Đường và Đền Thánh, 29 Giáo Xứ và nhiều Trung Tâm Mục Vụ, Văn Hóa.
Dọc đường đến Nagiarét, Đoàn Hành Hương đã viếng Thánh Đường Đức Mẹ Sao Biển trên núi Carmel. Thánh đường thật đẹp. Giữa những năm 1206-1214, Bocard, vị khởi xướng đặt đời sống tu trực thuộc thẩm quyền Địa Phận Giêrusalem, bước khởi đầu dẫn đến việc thành lập Dòng Cát Minh. Đến năm 1254, Vua Thánh Louis mời 6 đan sĩ Cát Minh từ đây về thành lập tu viện Cát Minh trên đất Pháp.
Về đến Nagiarét, buổi tối Đoàn được Sơ Têrêsa Quy, Dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu, người gốc Phát Diệm đã ở đây từ hơn 30 năm hướng dẫn tham dự kiệu Nến Đức Mẹ và chúng tôi được hân hạnh đọc chung 10 kinh Kính Mừng tiếng Việt Nam tại Vương Cung Thánh Đường Truyền Tin; để rồi sáng hôm sau chúng tôi được trở lại tham dự thánh lễ chủ nhật thứ 6 Phục sinh, cũng tại nơi đây, mà theo truyền thuyết được xây dựng trên ngôi nhà Đức Mẹ đã sinh sống năm xưa. Được biết VCTD này lớn nhất vùng Trung Đông, có khả năng chứa được 7000 tín hữu hành hương. Khu vực từng dưới, bàn thờ trang nghiêm, trước phiên đá, nơi Đức Mẹ quỳ để thưa lời «Xin Vâng».
Khu vực từng trên bao gồm kiến trúc vòm vĩ đại cao 55 mét mang hình bóng dáng bông huệ, Với những bức hoành khảm đá màu (mosaïques) huy hoàng rực rở, mỹ thuật trình bày hình Đức Maria của các cộng đoàn hành hương thế giới hiến tặng: trong đó có tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Khắc Nhân do Đoàn hành hương Việt Nam do L.m Trần công Nghị và Bs Nguyễn văn Hưởng hướng dẫn dâng tặng năm 1988.
Đoàn còn đến viếng «Nhà thờ Xưởng Mộc Thánh Cả Giuse». Trong nhà thờ có nhiều tranh kính màu diễn tả lễ cưới của Thánh Giuse và Mẹ Maria; cảnh Thánh Giuse định bỏ trốn và thiên thần hiện đến « Đừng Sợ », cành cảm động nhất là Thánh Giuse đang hấp hối bên cạnh Chúa Giêsu và Đức Mẹ ».Bởi đó, tín hữu cầu Thánh Giuse cho được chết lành.
...nào là Nhà thờ Kính Tổng Lãnh Thiên Thần Gabrien được xây trên con suối, vốn cung cấp nước cho chiếc giếng cách đó chừng 140 thước, thường được gọi là «Giếng Đức Mẹ»; Sau đó đến Hội đường Synagogue, rồi leo lên núi Tabor, nơi Chúa biến hình cho ba môn đệ Phêrô, Giacôbê và Gioan. Nói là leo, nhưng mấy ai leo bộ vượt qua được 4300 bậc theo con đường ngoằn ngoèo được xây từ thế kỹ thứ IV lên tới đỉnh núi; nên khách hành hương xử dụng phương tiện Taxi theo con đường mới cũng khá vòng vèo.
Điềm thích thú bất ngờ khi Đoàn đến thị trấn có phần náo nhiệt, cách đông bắc Nagiarét chừng 7 cây số, tên gọi Kafr Kanna bán đầy rượu truyền thống...À thì ra đây là nơi Chúa Giêsu tham dự tiệc cưới và làm phép lạ đầu tiên biến 6 chum nước đầy thành rượu thơm ngon. Gần phân nữa Đoàn hành hương là những đôi cặp vợ chồng cùng đi, đã được Cha Giuse Dũng trưởng đoàn sắp xếp cho ngồi những hàng ghế đầu trong nhà thờ, để mắt nhìn mắt, tay trong tay và âm thầm không còn e lệ, để lập lời hứa Giao ước hôn nhân của thưở ban đầu; có cặp đã 53 năm, cặp khác 35 năm...25 năm...10 năm...
Đặc biệt sáng ngày hôm sau Cha Trưởng Đoàn còn tặng cho mười cặp vợ chồng trên, một tấm bằng chứng nhận đã lập lại «Lời Hứa Hôn Nhân tại Cana » có ghi rõ ngày cưới năm xưa với chữ ký và con dấu chứng của Cha Quản Đốc Dòng Phan Sinh.
Ngày 10-05, Đoàn chúng tôi đến tham dự Thánh lễ tại sườn đồi nơi Chúa Giêsu công bố «Hiến Chương Nước Trời» được in bằng tiếng Latin trên tám tấm kính màu, đặt vào tám góc nhà thờ. Cũng tại nơi đây, ĐTC Phaolô VI cũng như Gioan Phaolô II đã dâng thánh lễ trước nhiều ngàn tín hữu hành hương; cho nên Sơ Quy đã tặng cho chúng tôi mỗi người một «pink» hình Thánh Giá để đeo nơi túi áo. Không chắc, nhưng nghe nói, nếu đeo Thánh Giá được coi là khách hành hương về Thánh ĐỊa, nếu không chỉ là diện du lịch.
Xuống sườn đồi Đoàn đi ngang qua bờ tây bắc Biển Hồ Galilê, chúng tôi đi thuyền ra giữa giòng sông, nơi có khối nước ngọt khổng lồ dài 22 cây số và rộng 12 cây số; sau đó viếng thăm thánh điểm «Caphanaum của Chúa Giêsu» nơi khởi đầu và cũng là địa bàn công khai rao giảng Tin Mừng Cứu độ; nơi này cũng còn là quê hương của thánh Phêrô được Chúa Giêsu đặt làm Giáo Hoàng tiên khởi. Như dự định, buỏi ăn trưa tại nhà hàng mỗi người được thưởng thức đặc sản cá Rô của thánh Phêrô để nhắc mẻ lưới cá của thánh Phêrô. Ra khỏi nhà hàng hôm đó khí trời thật nóng lên đến 42°C.
Viếng Tabgha, nơi Chúa làm phép lạ cho năm cái bánh và hai con cá. Xong ghé giòng sông Giordan Yardenit, có nghĩa « chảy xuôi dòng thời gian » giòng sông chỉ có nước chảy vào mà không có chảy ra; bắt nguồn từ Syria, dài 300 cây số, uốn khúc, nhiều chổ cạn, chảy qua Biển Hồ Galiléa và đổ vào Biển Chết. Cựu ước nói nhiều đến giòng sông này, khởi nguồn từ mối quan hệ giữa Abraham và ông Lót. (St. 13,8-12). Rồi đến chuyện Giosuê đưa các chi tộc của Tổ phụ Giacob vượt sông cách kỳ diệu.
Theo Tân ưóc, Giordan là nơi Gioan Tiền Hô làm phép rửa, thống hối, xưng thú tội lỗi và để được tha tội (Mc 1.4-5).
Giordan còn là nơi gặp gỡ giữa Chúa Giêsu, ngôn sứ của Tân Ước và Gioan Tẩy Giả, ngôn sứ cuối cùng của Cựu ước. Cuộc Gặp gỡ Lich Sử này đã được Thiên Chúa xuất hiện và chứng nhận(Mc1.5-11).
Sáng ngày thứ Ba, 11-05-2010, giã từ Nagiarét, quê hưong Đức Mẹ Đoàn lên đường tiến vể Giêrusalem, dọc đường ghé Biền Chết. Tu viện Qumran và thành phố Giêricô. Viếng thăm làng Bêtania và Thánh lễ tại nhà thờ Bétania.
Thăm viếng Qumran ngày nay trên vùng đồi trọc, toàn màu đá đỏ, nơi các ẩn sỉ sống đồng thời với Chúa Giêsu. Qumran trở nên nổi tiếng mới từ mùa xuân 1947, khi hai nhà du mục khám phá được 7 quyển sách đầu tiên hầu như còn nguyên vẹn như sách Isaia, sách Habacuc, sách Luật...Khám phá này gây chấn động trong toàn giới Thánh Kinh học và Cận Đông. Dần dần sau, còn những công trình khai quật được 15.000 mẫu giấy của 200 sách cuộn, trong đó có 122 sách cuộn thuộc về Cựu Ước.
Từ Qumran, khách hành hương nhìn thấy màu xanh nhạt của Biển Chết.
Đến Biển Chết chúng tôi được dửng chân gần 3 giờ đổng hồ, ai muốn có thể xuống tắm để thử độ muối mặn chát chưa bao giờ được nếm; và được bôi thứ bùn thật đặc biệt làm da dẻ mịn màng tươi trẻ. Bà hướng dẫn viên còn nói thêm « mỗi lần tắm như vậy sống thêm được 10 năm». Nơi đây, cũng có bán các mỹ phẫm chế biến từ bùn, nguổn lợi tức đáng kể cho kinh tế Do Thái. Nhiều người trong chúng tôi đã xuống tắm; quả thật thứ bùn đặc biệt rất mịn như có dầu và không nham nhám như loại bùn chúng ta tắm ở vùng Nha Trang, Việt Nam.
Đến thành Giêricô, tại ngã ba đường, xem cây Sung mới trồng lại được từ 700 năm theo sự tích ông Dakêu (Lc 19.1-10) và chuyện người Samaritanô nhân hậu xảy ra trên đường từ Giêrusalem xuống thành Giêricô (Lc10.30-37).
Sau đó Đoàn lên thăm tu viện Cám Dỗ của Giáo Hội Chính Thống Hy Lạp, bằng hệ thống xe cáp treo (telepherique Jerico Cable car). Tương truyền chính là nơi Chúa Giêsu bị cám dỗ sau khi ăn chay 40 đêm ngày (Lc 4.1-13).
Khởi hành sáng nay từ Giêrusalem đi Bêlem chỉ có 8 cây số về phía nam; nhưng phải băng qua trạm kiểm soát lượt đi lẫn lượt về của chính quyền Palestine. Bức tường ngăn cách biên giới được xây dựng vào ban đêm, dài 100 cây số, cao 12 mét. Trong chuyến Viếng thăm hành hương cũng vào những ngày này năm ngoái (8-15/5/2009), Đức Thánh Cha Bênêdictô đã tỏ vẽ đau buồn về bức tường ngăn cách này.
Thị Trấn Bêlem ngày nay có 50 ngàn dân cư, sống nhờ ngành du lịch thuộc Palestine; kitô hữu chỉ còn khoảng 23% (thống kê 1998).
Nhìn chung cùng một khí hậu và sỏi đá nhưng cuộc sống 2 miền khan khác nhau, kinh tế Palestine thiếu phát triển, đời sống cơ cực, không có những vườn cây trù phú, nhà cao tầng và kỹ nghệ như phía bên Do Thái. Nhưng theo giòng lịch sử:
• Bêlem là nơi an nghĩ của Rachel, vợ của tổ phụ Giacốp (St 35.16). Nơi Bà Rút, bà cố của Vua David, gặp gỡ và kết hôn với ông Boaz. Bêlem là nơi sinh trưởng của Vua David và chính tại đây ông được ngôn sứ Samuel xức dầu tôn vương (Sam.16.13-15).
• Bêlem là làng nhỏ nhất trong các chi tộc Giuda, nơi Đấng Cứu Thế Giáng Sinh
(Mt.2. 1-12)
VCTĐ Giáng Sinh có nhiều Nhà Nguyện nhỏ hiện được phân chia giữa ba khu vực: Chính Thống Giáo Hy Lạp, Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Arménien, tuy nhiên Hy Lạp kiểm soát Hang Giáng Sinh.
Hang Bêlem, những cấp bậc dẫn xuống một căn hầm, ước chừng một chiều 12 mét và 3 mét, nằm dưới cung Nhà Nguyện của VCTĐ Giáng Sinh. Muốn vào bên trong, khách hành hương phải cúi thật sâu, cao 1 mét và rộng 0,8 mét. Nền được lát bằng đá cẩm thạch. Một ngôi sao bằng bạc với dòng chữ: « Tại nơi đây, Chúa Giêsu Kitô đã được Đức Trinh Nữ Maria sinh ra ( Lc.2.1-20). Cha Trưởng Đoàn đã dâng Thánh lễ tại VCTĐ này, cũng như đã tặng cho mỗi người chúng tôi, một tượng nắn Chúa Hài Đồng nhỏ xíu, với nụ cười tươi tắn, muôn thuở đặt trong các bao thư đủ màu, do các sơ dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu ở Bêlem làm tại chổ.
Con muốn tìm ngôn từ đẹp nhất
Dâng lên Cha, để cảm tạ tình Cha
Đưa đoàn con từ mọi phương xa
Về nhà Cha, viếng thăm hang đá
Nơi ngày xưa Ngôi Hai cao cả
Đã sinh ra với thân phận mọn hèn
Xin cho con lòng khiêm cung kính mến
Yêu Chúa, yêu người như lòng Chúa yêu con
Bên hang đá hơn hai ngàn năm trước
Đoàn con quỳ hôn kính chốn Giáng Sinh
Kính mừng Mẹ Maria đầy ơn phước
Đoái nhậm lời nguyện ước của đoàn con.
(Minh Thanh (Bên Hang Đá Bêlem,12.05)
Tiếp đến, chúng tôi đi viếng thánh đường do Thập Tự Quâ n tái thiết từ thế kỹ thứ XII, có căn phòng Tiệc ly rất nhỏ, tường loan lỗ, nền đá cũ kỹ, ước chừng 40 mét vuông. Nơi Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đê; lập Bí Tích Thánh Thể và Bí Tích Truyền Chức Thánh (Ga.13.1-15) (Lc.2.14-20).
Từ Giêrusalem đi về Ain Karem, vùng ngoại ô lân cận chừng 10 cây số, một màu xanh tươi mát dịu, nơi Đức Maria viếng thăm người chị họ, Thánh nữ Elizabeth và là nơi Thánh Gioan Tiền Hô sinh ra (Lc1.39-58).
Chúng tôi xuống xe car và đi bộ lên chừng hơn 130 bực thang lớn nhỏ mới đến được nhà thờ. Có tất cả 63 bảng men khắc ghi bản Kinh Ngợi Khen Magnificat gắn theo bờ tường với nhiều ngôn ngữ khác nhau của khách hành hương, chúng tôi đọc được một bảng bằng Việt Ngữ, của Linh Mục Giuse Mai Đức Vinh và Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam dâng tặng từ năm 1996. Trong bài chia sẽ, Thày Phó Tế Phạm Bá Nha mời gọi mọi người cầu xin Đức Mẹ cho được một tâm hồn biết thương yêu thăm viếng và cầu xin Thiên Chúa cho được mở miệng ra như ông Dacaria để luôn chúc tụng và cảm tạ Thiên Chúa.
Từ Thánh Đường Thăm viếng, chúng tôi đi bộ sang Thánh Đường Gioan Tiền Hô, trước khi bước lên các bậc thang của nhà thờ, chúng tồi lại nhìn thấy cà thảy 32 tấm bảng men ghi khắc Bài Ca «Chúc Tụng, Bénédictus» với nhiều ngôn ngữ của khách hành hương; trong có một bàng của Đoàn Hành Hương GXVNParis 1996 dâng tặng và theo « Tập Hướng Dẫn Hành Hương 2010, là do công lao vận động nhiệt tình tại chổ của Sơ Têrêsa Quy, Dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu».
Sáng ngày lễ kính Đức Mẹ Fatima 13.05.2010, Đoàn chúng tôi được tham dự Thánh lễ bên Vườn Giếtsêmani. Vườn hình tứ giác, mỗi chiều khoảng 60 mét, có 7 cây Ôliu tuỏi trung bình lên đến 900 năm, có cây chu vi lên đến 8 mét. Bên cạnh nhà thờ có tảng đá Chúa đã quỳ ngã mình xuống hai tay đưa ra trước cầu nguyện.
Nhớ lại ngày xưa trong vườn vắng
Lòng Cha xao xuyến biết bao nhiêu
« Cha ơi cất cho con chén đắng
Nhưng xin cứ làm theo ý Cha »
Chén đắng ngày xưa Cha đã uống
Dành phần ngon ngọt lại cho con
Dù phận hèn con không xứng đáng
Nhưng tình Cha như dòng suối chảy tuôn
Giếtsêmani, chiều nay con đã đến
Phủ phục bên tảng đá năm xưa
Nơi thấm đượm mồ hôi và máu
Của Cha hiền, mà lòng thấy quặn đau.
(Minh Thanh (Vườn Giếtsêmani,13.05)
Từ Hang Giếtsêmani, Đoàn chúng tôi vào viếng « Thánh Đường Đức Mẹ Qua Đời » trong cùng khuôn viên. Theo Truyền thống Giáo Hội Đông Phương, vườn Giếtsêmani là nơi Đức Mẹ qua đời trước khi Đức Mẹ được triệu về trời cã hồn lẫn xác tại núi Sion.
Ngay từ thời các giáo phụ, cuối thế kỹ thứ IV, các Giáo Hội bên Đông cũng như bên Tây đã dành ngày 15 tháng 8 để cử hành ngày tạ thế của Đức Maria: tuy nhiên ý nghĩa của nó được giải thích khác nhau.
Hôm nay, Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam Paris lên đường tiến vè Thánh ĐỊa Giêrusalem. Động từ « lên » mang nhiều ý nghĩ, vì vùng Giudea, nơi có kinh thành Giêrusalem tọa lạc trên thế đất cao đến 1020 mét so với mặt biển, đỉnh điểm diển ra việc thờ phượng của cả dân tộc Do Thái.
Thánh kinh nhắc đến «Giêrusalem» 632 lần, riêng Tân Uớc nhắc đến 145 lần. Theo từ nguyên « Giêrusalem » có nghĩa là hòa bình,hòa hợp; nhưng thực tế là hiện thân của mâu thuẩn, tranh chấp, chia rẽ dọc dài trong suốt lịch sữ hiện hữu, bị hủy diệt 2 lần, bị bao vây 23 lần, bị tấn công 52 lần, bị chiếm đóng, tái chiếm 44 lần.
Ngày nay, Thành đô GIêrusalem được chia thành 2 phần rõ rệt. Ngoại thành bao gồm các công trình xây cất hiện đại, những trụ sở cơ quan do Chính phủ Israel kiểm soát. Cổ Thành, bên trong những bức tường đá cổ xưa, với những thánh tích tối quan trọng của ba tôn giáo lớn: Kitô Giáo, Do Thái Giáo, và Hồi Giáo. Nhưng thành phố Giêrusalem nguyên thưở vẫn là miếng mồi tranh chấp giữa hai thẩm quyền Israël và Palestine.
• Người Do Thái Giáo cho Giêrusalem là nơi Vua David lập thành đô.
• Người Hồi Giáo cho Jérusalem là địa diểm Giáo Chủ Mohamét đến hành hương.
• Người Kitô Giáo gọi Jérusalem là nơi xảy ra các biến cố quan trọng như Khổ Nạn và Phục Sinh của Chúa Giêsu.
Năm 70 sau Chúa Giêsu, quân La mã đã tấn công vào thành Giêrusalem tàn sát không thương tiếc, nổi lữa đốt thành và đền thờ, đến nổi không còn hòn đá nào chồng lên hòn đá nào như lời Đấng Cứu Thế đã tiên báo. Hiện nay chỉ còn « Bức tường phía Tây » còn sót lại, được gọi là « Bức Tường Than Khóc ». Người Do Thái đến than khóc, kêu gào nuối tiếc hình ảnh quá khứ của đền thờ và mong Đấng Messia mau đến.
Muốn đến sát chụp hình và than khóc, mỗi người đàn ông và các em bé trai đều được phát một mũ màu trắng của người Do Thái, đội trên đầu trước khi qua cổng. Còn bên quý bà đi riêng, nhưng không phải đội nón này.
Trải qua bao tuế nguyệt
Tường cũ vẫn còn đây
Cổ thành nay đâu thấy
Bên tường lời than khóc
Theo gió mây về đâu
Thiên tòa cao có thấu
( Minh Thanh (Bức Tường Than Khóc,13.05)
Chương trình ngày cuối cùng của cuộc hành hương còn nhiều nơi phải thăm viếng như Núi Oliu,Thánh Đường Chúa Giêsu Thăng Thiên. Thánh Đường Kinh Lạy Cha. Vườn Cây Dầu. Thánh Đường Thánh Anna và nhiều Thánh Đường khác dọc theo lộ trình Thập Giá tiến vào Đền Thờ nhưng Cha Trưởng Đoàn đã trù liệu mướn khách sạn gần nơi Mộ Thánh,chỉ cần10 phút đi bộ là đến nơi, nên rất tiện; và cũng dể đi xe viếng các thánh đường.
Buổi sáng chúng tôi viếng tảng đá Chúa Giêsu ngồi dạy các môn đệ cầu nguyện với kinh « Lạy Cha » vẫn còn trong thánh đường do các đan sỉ Cát Minh người Pháp chăm sóc. Hiện còn trưng bày 114 phiến đá ghi lại kinh Lạy Cha bằng các ngôn ngữ khác nhau; bảng tiếng Việt do Đức Cha Phêrô Phạm Ngọc Chi tặng vào năm 1959 hay 1963 (?) (Mt 6. 7-13)
Tiếp đến viếng Thánh đường Chúa Giêsu Thăng Thiên, nơi còn lưu lại một tảng đá chừng 1 mét vuông in dấu bàn chân Chúa Giêsu khi lên trời, do Thập Tự Quân kiến tạo; ngày nay thuộc người Hồi Giáo.
Từ Nhà Thờ Chúa khóc Thương Giêrusalem, con đường phủ mát bằng nhiều vườn cây xanh tươi, phía tay trái là thung lũng Giosaphat, nghĩa địa vĩ đại từ những ngày xa xưa khiến người Do Thái và người Hồi Giáo đều tin rằng: ây là địa điểm sẽ diễn ra cuộc Phán Xét Chung vào ngày tận thế.
Ra khỏi Nhà Thờ Thánh Anna, nơi Đức Mẹ được sinh ra, Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam Paris bước vô Đường Đau Khổ, Đường Khổ Nạn, Đường Thánh Giá của Chúa Giêsu. Trải qua bao năm lịch sử lâu dài, đế đầu thế kỹ XIX, Chặng Đường Thánh Giá mới được phân chia cố định như hiện nay, gồm 9 chặng bên ngoài và 5 chặng bên trong Nhà Thờ Mộ Chúa. Mỗi chặng bên ngoài thường có 1, 2, hoặc 3 nhà thờ của các giáo phái được xây cất ngay trên lộ trình đá cứng ghồ ghề khó đi, 2 bên đường đều là những tiệm buôn tượng ảnh và quà kỹ niệm san sát nhau. Mỗi chặng được ghi bằng 4 ngôn ngũ: Latinh, Anh, Do Thái và Á Rạp.
Ngang qua Nhà Nguyện Chính Thống Giáo, chặng thứ X tưởng niệm Chúa Giêsu được lột áo ra (Mt.27,27-38).
Chặng thứ XI, đặt tại phần đồi Golgotha thuộc Giáo Hội Công Giáo, nơi dựng Thánh Giá Chúa Giêsu.
Cũng trên đồi Golgotha hay Canvario, chặng thứ XII tưởng niệm Chúa Giêsu tắt thỏ trên Thánh Giá thuộc sở hữu Chính Thống Hy Lạp. Qua lớp kính, khách hành hương nhìn thấy một tảng đá nằm dưới hai bàn thờ và một chiếc lỗ giúp khách hành hương chạm tảng đá ghi dấu nơi dựng Thánh Giá Chúa.
Chỉ nơi thi hài Đức Chúa Giêsu được tháo xuống khỏi Thánh Giá được xức dầu thơm là Chặng thứ XIII nằm giữa hai bàn thờ Hy Lạp và Latinh...Bên cạnh Mồ Thánh có «một phiến đá» hình chữ nhật đủ cho một ngưòi lớn nằm, có từ năm 1808, nơi đâ chuẩn bị tẩm liệm.
Quyền sở hữu thánh này thay đổi theo nhiều thế kỹ. Nhưng hiện nay, thuộc bốn giáo phái chính; Arméniên, Ai Cập, Hy Lạp và Latinh. Điểm thánh thiêng với mọi tín hữu Kitô giáo (Mc.15.42-47).
Phía sau Nhà thờ Mộ Chúa là Nhà Nguyện Thánh Madalêna, nơi Chúa hiện ra với Thánh Nữ sau khi sống lại (Ga.20,1-10).
Trong Nhà Thờ Mộ Thánh có nhiều nhà thờ và nhà nguyện khác, đặc biệt có Nhà Thờ Thánh Hêlêna, vị nữ thánh đã tìm ra Thánh Giá thật của Chúa. Hiện được cất giữ ỏ Đền Latran, Roma. Sau khi để hai thập giá trên mình một người bệnh gần chết không thấy công hiệu gì. Để thập giá thứ ba, người bệnh được khỏi tức thì, nên ai nấy đều nhận đó là Thánh giá thật của Chúa Giêsu. Nhà Nguyện ấy là để kỹ niệm việc đó và nơi đó.
Con lần theo đường cũ
Bước chân Cha đã qua
Nặng vai mang thập tự
Thân gầy yếu xác xơ
Con đường này năm xưa
Hẳn gập ghềnh sỏi đá
Bao nhiêu người đi qua
Ai người hiểu lòng Cha ?
Năm xưa Golgotha
Trên đồi cao lộng gió
Cha đã chịu khổ hình
Một mình gánh tội khiên
Cha ơi, đau đớn lắm
Những mủi đinh đóng vào
Thân Cha nhuộm máu đào
Mẹ nát cả trái tim
Nhìn Cha trên thập giá
Âm thầm giọt lệ rơi
Khóc thân phận tôi đòi
Mà được Chúa đoái thương
(Minh Thanh (Con Đường Thập Tự,14.05)
Để kết thúc xin mượn lời của Đức Bênêdictô XVI, ngày 20-5-2009 đã ôn lại chuyến công du cùng thời điểm từ 8 đến 15/5/2009, Ngài xem «Đây là cuộc Hành Hương ngoại thường về những nguồn cội của Đất Thánh và đồng thời cũng là chuyến công du đến nơi Giáo Hội đang sống».
Chúng ta hiệp nguyện cầu cho các dân tộc, tại Trung Đông, kể cả các tôn giáo, có thể sống với nhau trong an bình hòa hợp, tôn trọng và tin tưởng lẩn nhau, từ bỏ mọi hình thức bạo lực và gây hấn, đề kiến tạo một nền Hòa Bình Trường Cửu nơi Linh Địa Thánh này.
Sau cùng, cầu xin Chúa cho chúng tôi khi trở về với đời thường mang theo những đìều mắt thấy tai nghe tại chổ để củng cố Đức Tin, Cậy và Mến hầu sống hữu ích hơn.
Như một giấc mơ hoa
Con về thăm nhà Cha
Nhờ hồng ân cao cả
Đời thường con trở lại
Xin dạy con theo Ngài
Biết yêu là lẽ sống
Và biết sống vì yêu.
(Minh Thanh)
Theo đoàn Hành Hương Thánh Địa từ ngày 8 đến15 tháng Năm, gồm 49 người của Giáo Xứ Việt Nam Paris, do Cha Giuse Trần Anh Dũng và Thày Phó tế Phạm Bá Nha hướng dẩn, xin tuần tự kể lại trên trang báo này, với lời cảm tạ hổng ân Thiên Chúa đã cho chúng con diễm phúc bước theo chân Chúa khi xưa trên những vùng Ngài đã đi qua: vinh quang thì ít, tuổi nhục đau thương thì nhiều chỉ vì để cứu chuộc loài người chúng ta.
Ước muốn những ngày hành hương đem lại lợi ích tối đa, cha Trưởng đoàn đã không ngần ngại soạn thảo «Tập chỉ dẩn Hành Hương Thánh Địa 2010», mặc dù đã có hướng dẩn viên theo đoàn từ ngày đầu đến cuối. Xin mạn phép Cha cho trích dẫn nhiều đoạn tóm tắt dưới đây cho những người đã đi cũng như chưa có dịp hành hương hiểu thêm về Đất Thánh.
Trời tháng Năm sao lạnh:
Paris còn mù sương
Đoàn chúng con lên đường
Về nhà Cha yêu thương.
(Minh Thanh (08.05.2010)
Phải, Paris còn mù sương, từ 4 giờ sáng chúng tôi đã có mặt đầy đủ tại phi trường CDG, để đợi đáp chuyến bay ghé Zurich trước khi đến Tel Aviv vào sau trưa.
Trên xe car từ phi trường đi Nazareth, đọc tập chỉ dẩn 112 trang lần nữa. Phần đầu trình bày về Miền Đất Hứa, về gia phả của người Do Thái và cuộc chiến đấu trở về mảnh đất hứa đầy cam go, đẩm máu, kéo dài trên 5000 năm, vẫn tiếp diển hằng ngày cho đến nay.
Lịch sử Israël là một lịch sử tôn giáo, thuật lại những liên lạc giữa Thiên Chúa và dân Israël «dân riêng của Thiên Chúa». Họ được Ngài dẩn dắt thế nào và đền đáp lại ra sao?...
Qua muôn thế hệ, chỉ có Kinh Thánh gồm Cựu và Tân Ước là sách soi sáng hướng dẫn duy nhất để cuộc hành hương đạt được lý tưởng mong ước.
Đất nước Israël có diện tích 25 ngàn cây số vuông, có cả núi, thung lũng, sa mạc, cao nguyên lẫn đồng bằng. Riêng miền duyên hải trải dài 180 cây số. Nhưng đặc biệt hơn cả là Biển Chết (Kinh Thánh gọi là Biển Đông, Biển Araba, Biển Muối) dài 76 cây số, rộng 18 cây số, mặt nước ở sâu 392 mét và chổ sâu nhất 793 mét dưới mặt biển, nước có tỷ lệ muối và khoáng chất gấp 6 lần nước biển thường, nên không có sinh vật nào sống sót. Đặc biệt mỹ phẫm chế biến từ bùn nơi đây đem lại cho Do Thái vài tỷ mỹ kim/năm.
Khí hậu ôn hòa và lạnh. Đất đai sỏi đá khô cằn. Kỹ nghệ dựa nhiều vào ánh sáng mặt trời.
Căn bản kinh tế là canh nông: lúa mì, lúa mạch, oliu, trái vã, nho với vài trái cây khác; chăn nuôi dê, bò, cừu, lừa.
Cây Oliu có rất nhiều khiến được thánh Phaolô dùng hình ảnh để chỉ mối quan hệ chặt chẻ giữa các tín hữu Kitô và Do Thái ( Rm.11,17-24).
Dân số vỏn vẹn có 7 triệu người. Jérusalem có 1 triệu. Trung tâm ngoại giao hành chánh Tel Aviv chỉ có 500 ngàn người. Còn Nagiarét ngày nay là thủ phủ, thành phố thương mại hiện đại nhất miền Bắc Do Thái với 70 ngàn dân cư, phần đông là công dân người Ả Rạp của Do Thái,trong đó 31% Kitô hữu và 38,7 % theo Hồi giáo; đời sống khó khăn, dân tình bỏ đi lập nghiệp nơi khác, nhà cửa xây dựng bỏ dở ngỗn ngang.
Một Quốc Gia phức tạp về chính trị, quân sự cũng như tôn giáo và chủng tộc. Việc quản lý Đền Thờ cũng như di tích lịch sử được chia giữa nhiều tôn giáo khác nhau. Có nhiều thời kỳ, nhất là thời đụng độ với Thập Tự Quân, có nhà thờ Hồi Giáo bị phá đi và xây nhà thờ Công Giáo lên hoặc ngược lại.
Điểm nổi bậc nữa là đặc quyền quản trị Thánh địa của dòng Phan Sinh được thiết lập từ 1342 theo Giáo Luật và cho đến nay hơn 300 tu sĩ của Dòng thuộc hơn 30 quốc tịch khác nhau hiện diện phục vụ 74 Vương Cung Thánh Đường và Đền Thánh, 29 Giáo Xứ và nhiều Trung Tâm Mục Vụ, Văn Hóa.
Dọc đường đến Nagiarét, Đoàn Hành Hương đã viếng Thánh Đường Đức Mẹ Sao Biển trên núi Carmel. Thánh đường thật đẹp. Giữa những năm 1206-1214, Bocard, vị khởi xướng đặt đời sống tu trực thuộc thẩm quyền Địa Phận Giêrusalem, bước khởi đầu dẫn đến việc thành lập Dòng Cát Minh. Đến năm 1254, Vua Thánh Louis mời 6 đan sĩ Cát Minh từ đây về thành lập tu viện Cát Minh trên đất Pháp.
Về đến Nagiarét, buổi tối Đoàn được Sơ Têrêsa Quy, Dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu, người gốc Phát Diệm đã ở đây từ hơn 30 năm hướng dẫn tham dự kiệu Nến Đức Mẹ và chúng tôi được hân hạnh đọc chung 10 kinh Kính Mừng tiếng Việt Nam tại Vương Cung Thánh Đường Truyền Tin; để rồi sáng hôm sau chúng tôi được trở lại tham dự thánh lễ chủ nhật thứ 6 Phục sinh, cũng tại nơi đây, mà theo truyền thuyết được xây dựng trên ngôi nhà Đức Mẹ đã sinh sống năm xưa. Được biết VCTD này lớn nhất vùng Trung Đông, có khả năng chứa được 7000 tín hữu hành hương. Khu vực từng dưới, bàn thờ trang nghiêm, trước phiên đá, nơi Đức Mẹ quỳ để thưa lời «Xin Vâng».
Khu vực từng trên bao gồm kiến trúc vòm vĩ đại cao 55 mét mang hình bóng dáng bông huệ, Với những bức hoành khảm đá màu (mosaïques) huy hoàng rực rở, mỹ thuật trình bày hình Đức Maria của các cộng đoàn hành hương thế giới hiến tặng: trong đó có tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Khắc Nhân do Đoàn hành hương Việt Nam do L.m Trần công Nghị và Bs Nguyễn văn Hưởng hướng dẫn dâng tặng năm 1988.
Đoàn còn đến viếng «Nhà thờ Xưởng Mộc Thánh Cả Giuse». Trong nhà thờ có nhiều tranh kính màu diễn tả lễ cưới của Thánh Giuse và Mẹ Maria; cảnh Thánh Giuse định bỏ trốn và thiên thần hiện đến « Đừng Sợ », cành cảm động nhất là Thánh Giuse đang hấp hối bên cạnh Chúa Giêsu và Đức Mẹ ».Bởi đó, tín hữu cầu Thánh Giuse cho được chết lành.
...nào là Nhà thờ Kính Tổng Lãnh Thiên Thần Gabrien được xây trên con suối, vốn cung cấp nước cho chiếc giếng cách đó chừng 140 thước, thường được gọi là «Giếng Đức Mẹ»; Sau đó đến Hội đường Synagogue, rồi leo lên núi Tabor, nơi Chúa biến hình cho ba môn đệ Phêrô, Giacôbê và Gioan. Nói là leo, nhưng mấy ai leo bộ vượt qua được 4300 bậc theo con đường ngoằn ngoèo được xây từ thế kỹ thứ IV lên tới đỉnh núi; nên khách hành hương xử dụng phương tiện Taxi theo con đường mới cũng khá vòng vèo.
Điềm thích thú bất ngờ khi Đoàn đến thị trấn có phần náo nhiệt, cách đông bắc Nagiarét chừng 7 cây số, tên gọi Kafr Kanna bán đầy rượu truyền thống...À thì ra đây là nơi Chúa Giêsu tham dự tiệc cưới và làm phép lạ đầu tiên biến 6 chum nước đầy thành rượu thơm ngon. Gần phân nữa Đoàn hành hương là những đôi cặp vợ chồng cùng đi, đã được Cha Giuse Dũng trưởng đoàn sắp xếp cho ngồi những hàng ghế đầu trong nhà thờ, để mắt nhìn mắt, tay trong tay và âm thầm không còn e lệ, để lập lời hứa Giao ước hôn nhân của thưở ban đầu; có cặp đã 53 năm, cặp khác 35 năm...25 năm...10 năm...
Đặc biệt sáng ngày hôm sau Cha Trưởng Đoàn còn tặng cho mười cặp vợ chồng trên, một tấm bằng chứng nhận đã lập lại «Lời Hứa Hôn Nhân tại Cana » có ghi rõ ngày cưới năm xưa với chữ ký và con dấu chứng của Cha Quản Đốc Dòng Phan Sinh.
Ngày 10-05, Đoàn chúng tôi đến tham dự Thánh lễ tại sườn đồi nơi Chúa Giêsu công bố «Hiến Chương Nước Trời» được in bằng tiếng Latin trên tám tấm kính màu, đặt vào tám góc nhà thờ. Cũng tại nơi đây, ĐTC Phaolô VI cũng như Gioan Phaolô II đã dâng thánh lễ trước nhiều ngàn tín hữu hành hương; cho nên Sơ Quy đã tặng cho chúng tôi mỗi người một «pink» hình Thánh Giá để đeo nơi túi áo. Không chắc, nhưng nghe nói, nếu đeo Thánh Giá được coi là khách hành hương về Thánh ĐỊa, nếu không chỉ là diện du lịch.
Xuống sườn đồi Đoàn đi ngang qua bờ tây bắc Biển Hồ Galilê, chúng tôi đi thuyền ra giữa giòng sông, nơi có khối nước ngọt khổng lồ dài 22 cây số và rộng 12 cây số; sau đó viếng thăm thánh điểm «Caphanaum của Chúa Giêsu» nơi khởi đầu và cũng là địa bàn công khai rao giảng Tin Mừng Cứu độ; nơi này cũng còn là quê hương của thánh Phêrô được Chúa Giêsu đặt làm Giáo Hoàng tiên khởi. Như dự định, buỏi ăn trưa tại nhà hàng mỗi người được thưởng thức đặc sản cá Rô của thánh Phêrô để nhắc mẻ lưới cá của thánh Phêrô. Ra khỏi nhà hàng hôm đó khí trời thật nóng lên đến 42°C.
Viếng Tabgha, nơi Chúa làm phép lạ cho năm cái bánh và hai con cá. Xong ghé giòng sông Giordan Yardenit, có nghĩa « chảy xuôi dòng thời gian » giòng sông chỉ có nước chảy vào mà không có chảy ra; bắt nguồn từ Syria, dài 300 cây số, uốn khúc, nhiều chổ cạn, chảy qua Biển Hồ Galiléa và đổ vào Biển Chết. Cựu ước nói nhiều đến giòng sông này, khởi nguồn từ mối quan hệ giữa Abraham và ông Lót. (St. 13,8-12). Rồi đến chuyện Giosuê đưa các chi tộc của Tổ phụ Giacob vượt sông cách kỳ diệu.
Theo Tân ưóc, Giordan là nơi Gioan Tiền Hô làm phép rửa, thống hối, xưng thú tội lỗi và để được tha tội (Mc 1.4-5).
Giordan còn là nơi gặp gỡ giữa Chúa Giêsu, ngôn sứ của Tân Ước và Gioan Tẩy Giả, ngôn sứ cuối cùng của Cựu ước. Cuộc Gặp gỡ Lich Sử này đã được Thiên Chúa xuất hiện và chứng nhận(Mc1.5-11).
Sáng ngày thứ Ba, 11-05-2010, giã từ Nagiarét, quê hưong Đức Mẹ Đoàn lên đường tiến vể Giêrusalem, dọc đường ghé Biền Chết. Tu viện Qumran và thành phố Giêricô. Viếng thăm làng Bêtania và Thánh lễ tại nhà thờ Bétania.
Thăm viếng Qumran ngày nay trên vùng đồi trọc, toàn màu đá đỏ, nơi các ẩn sỉ sống đồng thời với Chúa Giêsu. Qumran trở nên nổi tiếng mới từ mùa xuân 1947, khi hai nhà du mục khám phá được 7 quyển sách đầu tiên hầu như còn nguyên vẹn như sách Isaia, sách Habacuc, sách Luật...Khám phá này gây chấn động trong toàn giới Thánh Kinh học và Cận Đông. Dần dần sau, còn những công trình khai quật được 15.000 mẫu giấy của 200 sách cuộn, trong đó có 122 sách cuộn thuộc về Cựu Ước.
Từ Qumran, khách hành hương nhìn thấy màu xanh nhạt của Biển Chết.
Đến Biển Chết chúng tôi được dửng chân gần 3 giờ đổng hồ, ai muốn có thể xuống tắm để thử độ muối mặn chát chưa bao giờ được nếm; và được bôi thứ bùn thật đặc biệt làm da dẻ mịn màng tươi trẻ. Bà hướng dẫn viên còn nói thêm « mỗi lần tắm như vậy sống thêm được 10 năm». Nơi đây, cũng có bán các mỹ phẫm chế biến từ bùn, nguổn lợi tức đáng kể cho kinh tế Do Thái. Nhiều người trong chúng tôi đã xuống tắm; quả thật thứ bùn đặc biệt rất mịn như có dầu và không nham nhám như loại bùn chúng ta tắm ở vùng Nha Trang, Việt Nam.
Đến thành Giêricô, tại ngã ba đường, xem cây Sung mới trồng lại được từ 700 năm theo sự tích ông Dakêu (Lc 19.1-10) và chuyện người Samaritanô nhân hậu xảy ra trên đường từ Giêrusalem xuống thành Giêricô (Lc10.30-37).
Sau đó Đoàn lên thăm tu viện Cám Dỗ của Giáo Hội Chính Thống Hy Lạp, bằng hệ thống xe cáp treo (telepherique Jerico Cable car). Tương truyền chính là nơi Chúa Giêsu bị cám dỗ sau khi ăn chay 40 đêm ngày (Lc 4.1-13).
Khởi hành sáng nay từ Giêrusalem đi Bêlem chỉ có 8 cây số về phía nam; nhưng phải băng qua trạm kiểm soát lượt đi lẫn lượt về của chính quyền Palestine. Bức tường ngăn cách biên giới được xây dựng vào ban đêm, dài 100 cây số, cao 12 mét. Trong chuyến Viếng thăm hành hương cũng vào những ngày này năm ngoái (8-15/5/2009), Đức Thánh Cha Bênêdictô đã tỏ vẽ đau buồn về bức tường ngăn cách này.
Thị Trấn Bêlem ngày nay có 50 ngàn dân cư, sống nhờ ngành du lịch thuộc Palestine; kitô hữu chỉ còn khoảng 23% (thống kê 1998).
Nhìn chung cùng một khí hậu và sỏi đá nhưng cuộc sống 2 miền khan khác nhau, kinh tế Palestine thiếu phát triển, đời sống cơ cực, không có những vườn cây trù phú, nhà cao tầng và kỹ nghệ như phía bên Do Thái. Nhưng theo giòng lịch sử:
• Bêlem là nơi an nghĩ của Rachel, vợ của tổ phụ Giacốp (St 35.16). Nơi Bà Rút, bà cố của Vua David, gặp gỡ và kết hôn với ông Boaz. Bêlem là nơi sinh trưởng của Vua David và chính tại đây ông được ngôn sứ Samuel xức dầu tôn vương (Sam.16.13-15).
• Bêlem là làng nhỏ nhất trong các chi tộc Giuda, nơi Đấng Cứu Thế Giáng Sinh
(Mt.2. 1-12)
VCTĐ Giáng Sinh có nhiều Nhà Nguyện nhỏ hiện được phân chia giữa ba khu vực: Chính Thống Giáo Hy Lạp, Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Arménien, tuy nhiên Hy Lạp kiểm soát Hang Giáng Sinh.
Hang Bêlem, những cấp bậc dẫn xuống một căn hầm, ước chừng một chiều 12 mét và 3 mét, nằm dưới cung Nhà Nguyện của VCTĐ Giáng Sinh. Muốn vào bên trong, khách hành hương phải cúi thật sâu, cao 1 mét và rộng 0,8 mét. Nền được lát bằng đá cẩm thạch. Một ngôi sao bằng bạc với dòng chữ: « Tại nơi đây, Chúa Giêsu Kitô đã được Đức Trinh Nữ Maria sinh ra ( Lc.2.1-20). Cha Trưởng Đoàn đã dâng Thánh lễ tại VCTĐ này, cũng như đã tặng cho mỗi người chúng tôi, một tượng nắn Chúa Hài Đồng nhỏ xíu, với nụ cười tươi tắn, muôn thuở đặt trong các bao thư đủ màu, do các sơ dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu ở Bêlem làm tại chổ.
Con muốn tìm ngôn từ đẹp nhất
Dâng lên Cha, để cảm tạ tình Cha
Đưa đoàn con từ mọi phương xa
Về nhà Cha, viếng thăm hang đá
Nơi ngày xưa Ngôi Hai cao cả
Đã sinh ra với thân phận mọn hèn
Xin cho con lòng khiêm cung kính mến
Yêu Chúa, yêu người như lòng Chúa yêu con
Bên hang đá hơn hai ngàn năm trước
Đoàn con quỳ hôn kính chốn Giáng Sinh
Kính mừng Mẹ Maria đầy ơn phước
Đoái nhậm lời nguyện ước của đoàn con.
(Minh Thanh (Bên Hang Đá Bêlem,12.05)
Tiếp đến, chúng tôi đi viếng thánh đường do Thập Tự Quâ n tái thiết từ thế kỹ thứ XII, có căn phòng Tiệc ly rất nhỏ, tường loan lỗ, nền đá cũ kỹ, ước chừng 40 mét vuông. Nơi Chúa Giêsu rửa chân cho các môn đê; lập Bí Tích Thánh Thể và Bí Tích Truyền Chức Thánh (Ga.13.1-15) (Lc.2.14-20).
Từ Giêrusalem đi về Ain Karem, vùng ngoại ô lân cận chừng 10 cây số, một màu xanh tươi mát dịu, nơi Đức Maria viếng thăm người chị họ, Thánh nữ Elizabeth và là nơi Thánh Gioan Tiền Hô sinh ra (Lc1.39-58).
Chúng tôi xuống xe car và đi bộ lên chừng hơn 130 bực thang lớn nhỏ mới đến được nhà thờ. Có tất cả 63 bảng men khắc ghi bản Kinh Ngợi Khen Magnificat gắn theo bờ tường với nhiều ngôn ngữ khác nhau của khách hành hương, chúng tôi đọc được một bảng bằng Việt Ngữ, của Linh Mục Giuse Mai Đức Vinh và Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam dâng tặng từ năm 1996. Trong bài chia sẽ, Thày Phó Tế Phạm Bá Nha mời gọi mọi người cầu xin Đức Mẹ cho được một tâm hồn biết thương yêu thăm viếng và cầu xin Thiên Chúa cho được mở miệng ra như ông Dacaria để luôn chúc tụng và cảm tạ Thiên Chúa.
Từ Thánh Đường Thăm viếng, chúng tôi đi bộ sang Thánh Đường Gioan Tiền Hô, trước khi bước lên các bậc thang của nhà thờ, chúng tồi lại nhìn thấy cà thảy 32 tấm bảng men ghi khắc Bài Ca «Chúc Tụng, Bénédictus» với nhiều ngôn ngữ của khách hành hương; trong có một bàng của Đoàn Hành Hương GXVNParis 1996 dâng tặng và theo « Tập Hướng Dẫn Hành Hương 2010, là do công lao vận động nhiệt tình tại chổ của Sơ Têrêsa Quy, Dòng Tiểu Muội Chúa Giêsu».
Sáng ngày lễ kính Đức Mẹ Fatima 13.05.2010, Đoàn chúng tôi được tham dự Thánh lễ bên Vườn Giếtsêmani. Vườn hình tứ giác, mỗi chiều khoảng 60 mét, có 7 cây Ôliu tuỏi trung bình lên đến 900 năm, có cây chu vi lên đến 8 mét. Bên cạnh nhà thờ có tảng đá Chúa đã quỳ ngã mình xuống hai tay đưa ra trước cầu nguyện.
Nhớ lại ngày xưa trong vườn vắng
Lòng Cha xao xuyến biết bao nhiêu
« Cha ơi cất cho con chén đắng
Nhưng xin cứ làm theo ý Cha »
Chén đắng ngày xưa Cha đã uống
Dành phần ngon ngọt lại cho con
Dù phận hèn con không xứng đáng
Nhưng tình Cha như dòng suối chảy tuôn
Giếtsêmani, chiều nay con đã đến
Phủ phục bên tảng đá năm xưa
Nơi thấm đượm mồ hôi và máu
Của Cha hiền, mà lòng thấy quặn đau.
(Minh Thanh (Vườn Giếtsêmani,13.05)
Từ Hang Giếtsêmani, Đoàn chúng tôi vào viếng « Thánh Đường Đức Mẹ Qua Đời » trong cùng khuôn viên. Theo Truyền thống Giáo Hội Đông Phương, vườn Giếtsêmani là nơi Đức Mẹ qua đời trước khi Đức Mẹ được triệu về trời cã hồn lẫn xác tại núi Sion.
Ngay từ thời các giáo phụ, cuối thế kỹ thứ IV, các Giáo Hội bên Đông cũng như bên Tây đã dành ngày 15 tháng 8 để cử hành ngày tạ thế của Đức Maria: tuy nhiên ý nghĩa của nó được giải thích khác nhau.
Hôm nay, Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam Paris lên đường tiến vè Thánh ĐỊa Giêrusalem. Động từ « lên » mang nhiều ý nghĩ, vì vùng Giudea, nơi có kinh thành Giêrusalem tọa lạc trên thế đất cao đến 1020 mét so với mặt biển, đỉnh điểm diển ra việc thờ phượng của cả dân tộc Do Thái.
Thánh kinh nhắc đến «Giêrusalem» 632 lần, riêng Tân Uớc nhắc đến 145 lần. Theo từ nguyên « Giêrusalem » có nghĩa là hòa bình,hòa hợp; nhưng thực tế là hiện thân của mâu thuẩn, tranh chấp, chia rẽ dọc dài trong suốt lịch sữ hiện hữu, bị hủy diệt 2 lần, bị bao vây 23 lần, bị tấn công 52 lần, bị chiếm đóng, tái chiếm 44 lần.
Ngày nay, Thành đô GIêrusalem được chia thành 2 phần rõ rệt. Ngoại thành bao gồm các công trình xây cất hiện đại, những trụ sở cơ quan do Chính phủ Israel kiểm soát. Cổ Thành, bên trong những bức tường đá cổ xưa, với những thánh tích tối quan trọng của ba tôn giáo lớn: Kitô Giáo, Do Thái Giáo, và Hồi Giáo. Nhưng thành phố Giêrusalem nguyên thưở vẫn là miếng mồi tranh chấp giữa hai thẩm quyền Israël và Palestine.
• Người Do Thái Giáo cho Giêrusalem là nơi Vua David lập thành đô.
• Người Hồi Giáo cho Jérusalem là địa diểm Giáo Chủ Mohamét đến hành hương.
• Người Kitô Giáo gọi Jérusalem là nơi xảy ra các biến cố quan trọng như Khổ Nạn và Phục Sinh của Chúa Giêsu.
Năm 70 sau Chúa Giêsu, quân La mã đã tấn công vào thành Giêrusalem tàn sát không thương tiếc, nổi lữa đốt thành và đền thờ, đến nổi không còn hòn đá nào chồng lên hòn đá nào như lời Đấng Cứu Thế đã tiên báo. Hiện nay chỉ còn « Bức tường phía Tây » còn sót lại, được gọi là « Bức Tường Than Khóc ». Người Do Thái đến than khóc, kêu gào nuối tiếc hình ảnh quá khứ của đền thờ và mong Đấng Messia mau đến.
Muốn đến sát chụp hình và than khóc, mỗi người đàn ông và các em bé trai đều được phát một mũ màu trắng của người Do Thái, đội trên đầu trước khi qua cổng. Còn bên quý bà đi riêng, nhưng không phải đội nón này.
Trải qua bao tuế nguyệt
Tường cũ vẫn còn đây
Cổ thành nay đâu thấy
Bên tường lời than khóc
Theo gió mây về đâu
Thiên tòa cao có thấu
( Minh Thanh (Bức Tường Than Khóc,13.05)
Chương trình ngày cuối cùng của cuộc hành hương còn nhiều nơi phải thăm viếng như Núi Oliu,Thánh Đường Chúa Giêsu Thăng Thiên. Thánh Đường Kinh Lạy Cha. Vườn Cây Dầu. Thánh Đường Thánh Anna và nhiều Thánh Đường khác dọc theo lộ trình Thập Giá tiến vào Đền Thờ nhưng Cha Trưởng Đoàn đã trù liệu mướn khách sạn gần nơi Mộ Thánh,chỉ cần10 phút đi bộ là đến nơi, nên rất tiện; và cũng dể đi xe viếng các thánh đường.
Buổi sáng chúng tôi viếng tảng đá Chúa Giêsu ngồi dạy các môn đệ cầu nguyện với kinh « Lạy Cha » vẫn còn trong thánh đường do các đan sỉ Cát Minh người Pháp chăm sóc. Hiện còn trưng bày 114 phiến đá ghi lại kinh Lạy Cha bằng các ngôn ngữ khác nhau; bảng tiếng Việt do Đức Cha Phêrô Phạm Ngọc Chi tặng vào năm 1959 hay 1963 (?) (Mt 6. 7-13)
Tiếp đến viếng Thánh đường Chúa Giêsu Thăng Thiên, nơi còn lưu lại một tảng đá chừng 1 mét vuông in dấu bàn chân Chúa Giêsu khi lên trời, do Thập Tự Quân kiến tạo; ngày nay thuộc người Hồi Giáo.
Từ Nhà Thờ Chúa khóc Thương Giêrusalem, con đường phủ mát bằng nhiều vườn cây xanh tươi, phía tay trái là thung lũng Giosaphat, nghĩa địa vĩ đại từ những ngày xa xưa khiến người Do Thái và người Hồi Giáo đều tin rằng: ây là địa điểm sẽ diễn ra cuộc Phán Xét Chung vào ngày tận thế.
Ra khỏi Nhà Thờ Thánh Anna, nơi Đức Mẹ được sinh ra, Đoàn Hành Hương Giáo Xứ Việt Nam Paris bước vô Đường Đau Khổ, Đường Khổ Nạn, Đường Thánh Giá của Chúa Giêsu. Trải qua bao năm lịch sử lâu dài, đế đầu thế kỹ XIX, Chặng Đường Thánh Giá mới được phân chia cố định như hiện nay, gồm 9 chặng bên ngoài và 5 chặng bên trong Nhà Thờ Mộ Chúa. Mỗi chặng bên ngoài thường có 1, 2, hoặc 3 nhà thờ của các giáo phái được xây cất ngay trên lộ trình đá cứng ghồ ghề khó đi, 2 bên đường đều là những tiệm buôn tượng ảnh và quà kỹ niệm san sát nhau. Mỗi chặng được ghi bằng 4 ngôn ngũ: Latinh, Anh, Do Thái và Á Rạp.
Ngang qua Nhà Nguyện Chính Thống Giáo, chặng thứ X tưởng niệm Chúa Giêsu được lột áo ra (Mt.27,27-38).
Chặng thứ XI, đặt tại phần đồi Golgotha thuộc Giáo Hội Công Giáo, nơi dựng Thánh Giá Chúa Giêsu.
Cũng trên đồi Golgotha hay Canvario, chặng thứ XII tưởng niệm Chúa Giêsu tắt thỏ trên Thánh Giá thuộc sở hữu Chính Thống Hy Lạp. Qua lớp kính, khách hành hương nhìn thấy một tảng đá nằm dưới hai bàn thờ và một chiếc lỗ giúp khách hành hương chạm tảng đá ghi dấu nơi dựng Thánh Giá Chúa.
Chỉ nơi thi hài Đức Chúa Giêsu được tháo xuống khỏi Thánh Giá được xức dầu thơm là Chặng thứ XIII nằm giữa hai bàn thờ Hy Lạp và Latinh...Bên cạnh Mồ Thánh có «một phiến đá» hình chữ nhật đủ cho một ngưòi lớn nằm, có từ năm 1808, nơi đâ chuẩn bị tẩm liệm.
Quyền sở hữu thánh này thay đổi theo nhiều thế kỹ. Nhưng hiện nay, thuộc bốn giáo phái chính; Arméniên, Ai Cập, Hy Lạp và Latinh. Điểm thánh thiêng với mọi tín hữu Kitô giáo (Mc.15.42-47).
Phía sau Nhà thờ Mộ Chúa là Nhà Nguyện Thánh Madalêna, nơi Chúa hiện ra với Thánh Nữ sau khi sống lại (Ga.20,1-10).
Trong Nhà Thờ Mộ Thánh có nhiều nhà thờ và nhà nguyện khác, đặc biệt có Nhà Thờ Thánh Hêlêna, vị nữ thánh đã tìm ra Thánh Giá thật của Chúa. Hiện được cất giữ ỏ Đền Latran, Roma. Sau khi để hai thập giá trên mình một người bệnh gần chết không thấy công hiệu gì. Để thập giá thứ ba, người bệnh được khỏi tức thì, nên ai nấy đều nhận đó là Thánh giá thật của Chúa Giêsu. Nhà Nguyện ấy là để kỹ niệm việc đó và nơi đó.
Con lần theo đường cũ
Bước chân Cha đã qua
Nặng vai mang thập tự
Thân gầy yếu xác xơ
Con đường này năm xưa
Hẳn gập ghềnh sỏi đá
Bao nhiêu người đi qua
Ai người hiểu lòng Cha ?
Năm xưa Golgotha
Trên đồi cao lộng gió
Cha đã chịu khổ hình
Một mình gánh tội khiên
Cha ơi, đau đớn lắm
Những mủi đinh đóng vào
Thân Cha nhuộm máu đào
Mẹ nát cả trái tim
Nhìn Cha trên thập giá
Âm thầm giọt lệ rơi
Khóc thân phận tôi đòi
Mà được Chúa đoái thương
(Minh Thanh (Con Đường Thập Tự,14.05)
Để kết thúc xin mượn lời của Đức Bênêdictô XVI, ngày 20-5-2009 đã ôn lại chuyến công du cùng thời điểm từ 8 đến 15/5/2009, Ngài xem «Đây là cuộc Hành Hương ngoại thường về những nguồn cội của Đất Thánh và đồng thời cũng là chuyến công du đến nơi Giáo Hội đang sống».
Chúng ta hiệp nguyện cầu cho các dân tộc, tại Trung Đông, kể cả các tôn giáo, có thể sống với nhau trong an bình hòa hợp, tôn trọng và tin tưởng lẩn nhau, từ bỏ mọi hình thức bạo lực và gây hấn, đề kiến tạo một nền Hòa Bình Trường Cửu nơi Linh Địa Thánh này.
Sau cùng, cầu xin Chúa cho chúng tôi khi trở về với đời thường mang theo những đìều mắt thấy tai nghe tại chổ để củng cố Đức Tin, Cậy và Mến hầu sống hữu ích hơn.
Như một giấc mơ hoa
Con về thăm nhà Cha
Nhờ hồng ân cao cả
Đời thường con trở lại
Xin dạy con theo Ngài
Biết yêu là lẽ sống
Và biết sống vì yêu.
(Minh Thanh)