MÙA VỌNG – HAI LẦN ĐẾN VÀ LỜI KÊU GỌI TỈNH THỨC

BÀI HỌC CHO ĐỜI SỐNG THƯỜNG NGÀY CỦA NGƯỜI KITÔ HỮU

Cuối tháng 11, khi cả thế giới đếm ngược cuối năm, thì trong lịch phụng vụ Công giáo, một năm mới lại vừa bắt đầu. Khởi điểm ấy chính là Mùa Vọng – Advent – từ tiếng Latinh Adventus nghĩa là “Sự Đến”.

Thông thường, ta nghĩ Mùa Vọng chỉ là 4 tuần chuẩn bị Giáng Sinh, treo đèn, mua quà, làm hang đá. Nhưng giáo huấn của Hội Thánh cho thấy Mùa Vọng có chiều sâu hơn rất nhiều:

Nhìn về quá khứ, chuẩn bị mừng lễ Giáng Sinh – lần Đức Kitô đến cách đây hơn 2000 năm trong mầu nhiệm Nhập Thể, nhỏ bé, âm thầm tại Bêlem. Đây là chiều kích vui tươi, ấm áp, đầy hy vọng. Hướng về tương lai, chờ đợi Đức Kitô đến trong vinh quang vào ngày tận thế – Cuộc Quang Lâm (Parousia). Đây là lý do Mùa Vọng mang màu tím: không chỉ vui mừng, mà còn là màu của tỉnh thức, sám hối, chuẩn bị nghiêm túc cho ngày Chúa trở lại phán xét.

Các nhà thần học còn nhấn mạnh một chiều kích rất quan trọng mà nhiều người ít để ý: “Sự đến ở giữa” – trong hiện tại. Đức Kitô không chỉ đã đến và sẽ đến, mà đang đến mỗi ngày trong Lời Chúa, trong các bí tích, đặc biệt Thánh Thể và Hòa Giải, trong khuôn mặt của tha nhân, nhất là những người nghèo, bệnh tật, cô đơn. Chính “lần đến ở giữa” này nối quá khứ và tương lai lại ngay trong hôm nay, biến Mùa Vọng không còn là chờ đợi thụ động, mà là lời mời gọi sống tích cực, tỉnh thức từng ngày.

Lịch sử phụng vụ cho thấy: có thời, Mùa Vọng dài và “nặng” sám hối hơn, tập trung chủ yếu vào ngày phán xét. Sau này Giáo Hội điều chỉnh còn 4 tuần, cân bằng giữa sám hối và hy vọng, giữa chuẩn bị cho Giáng Sinh và chờ đợi Chúa quang lâm.

Không có đoạn nào diễn tả lời mời gọi tỉnh thức rõ bằng Tin Mừng Chúa Nhật I Mùa Vọng: Mt 24. Thoạt đầu đọc lên, ta thấy hơi… đáng sợ: nạn hồng thủy thời ông Nôê, một người được đem đi, một người bị bỏ lại, rồi hình ảnh kẻ trộm trong đêm. Nhưng thật ra, trọng tâm không phải là dọa nạt, mà là dạy ta biết tỉnh thức.

Từ Hy Lạp gốc là “gregoreó” – không ngủ, nghĩa là không ngủ mê trong đời sống thiêng liêng. Đức Giêsu dùng ba hình ảnh quen thuộc để giải thích:

Người thời ông Nôê vẫn ăn, uống, cưới vợ, lấy chồng – những việc hoàn toàn bình thường, không phải tội nặng. Thế mà họ bị cuốn trôi bởi hồng thủy “vì họ không hay biết gì”. Vấn đề không nằm ở hành động, mà ở thái độ: Họ mải mê việc đời đến mức mù mờ trước lời cảnh báo của Nôê, Sống mà không ý thức, không quan tâm đến chiều kích thiêng liêng. Đây chính là giấc ngủ tinh thần: Tội nguy hiểm không chỉ là làm điều xấu, mà là sống buông trôi, lơ đễnh, không cần biết đến Thiên Chúa.Trong thời đại hôm nay, với điện thoại, mạng xã hội, công việc, giải trí… sự sao lãng này có thể xảy ra với bất kỳ ai.

Hai người cùng làm ruộng, hai người cùng xay bột: bề ngoài giống nhau, hoàn cảnh giống nhau. Thế nhưng: Một người được đem đi - Một người bị bỏ lại. Điều này cho thấy: Không phải nghề nghiệp, địa vị, nơi chốn quyết định, Mà là tình trạng nội tâm, mức độ sẵn sàng bên trong mỗi người. Phán xét của Chúa không dựa trên vẻ bề ngoài, mà trên lòng trung thành, tỉnh thức trong từng việc bình thường nhất.

Nếu chủ nhà biết giờ kẻ trộm đến, hẳn ông đã thức. Chúa nhấn mạnh: “Anh em không biết ngày nào Chúa của anh em đến”. Nghe như một lời đe dọa, nhưng các nhà thần học gọi đó là “ân huệ”. Vì không biết giờ, ta được mời gọi sẵn sàng luôn luôn, Không dồn đức tin về “phút chót”, mà biến cả cuộc đời thành một hành trình trung tín.

Vậy “tỉnh thức” trong thực tế không phải là ngồi nhìn lên trời, lo lắng chờ tận thế, mà là sống mỗi ngày có ý thức, có trách nhiệm, có đức tin được thể hiện bằng hành động.

Mùa Vọng là thời gian thuận lợi để xét mình sâu hơn, lãnh nhận Bí tích Hòa Giải, tham dự tĩnh tâm, giờ Chầu, cầu nguyện chung. Ở nhiều nơi tại Việt Nam, cha mẹ đưa con cái cùng đi xưng tội, biến việc sám hối không còn là bổn phận cá nhân khô khan, mà là hành trình gia đình trở về với Chúa.

Áp dụng thực tế cho người Kitô hữu hôm nay: -Đặt lịch ít nhất một lần xưng tội trong Mùa Vọng, mỗi tối dành vài phút xét mình: -Hôm nay tôi đã sống như người thức tỉnh hay ngủ mê? -Tôi có để mạng xã hội, công việc, giải trí chiếm hết chỗ của Chúa không? Cha mẹ làm gương: không chỉ bảo con “đi lễ, đi xưng tội”, mà đi cùng con.

Mt 24 dẫn thẳng sang Mt 25: tiêu chuẩn sau cùng là những việc rất cụ thể: Cho kẻ đói ăn, cho kẻ rách mặc áo, thăm viếng bệnh nhân, tù nhân…

Nhiều giáo xứ Việt Nam sống điều này rất sinh động: Nuôi heo đất bác ái: mỗi ngày cả nhà bỏ chút tiền, cuối Mùa Vọng đập heo để giúp người nghèo. Chuẩn bị quà Giáng Sinh thiết thực (gạo, mền, thuốc, đồ dùng học tập) cho các gia đình khó khăn. Dành thời gian – vốn rất quý cuối năm – để thăm người già, bệnh tật, cô đơn.

Áp dụng thực tế: Mỗi gia đình có thể đặt một hũ “bác ái Mùa Vọng”, bớt một ly cà phê, một lần ăn ngoài, một món mua sắm… để bỏ vào. Cả nhà cùng quyết định sẽ giúp ai vào cuối Mùa Vọng. Người bận rộn vẫn có thể gọi điện, nhắn tin, thăm hỏi một người đang cô đơn hoặc gặp khó khăn, giúp một người trong xóm, trong họ đạo, trong cộng đoàn. Như vậy, tỉnh thức không chỉ là đọc kinh nhiều hơn, mà còn là mở mắt thấy nhu cầu của người bên cạnh.

Dù cuối năm rất bận, nhiều giáo dân vẫn tham gia làm hang đá, trang trí nhà thờ, dọn dẹp, tập hát, lo phụng vụ, sinh hoạt thiếu nhi…Điều này đi ngược lại xu hướng chỉ lo cho gia đình riêng, và nhắc ta rằng: Ta chờ Chúa không một mình, mà trong lòng một cộng đoàn. Một người chia sẻ: khi cả gia đình cùng tham gia công việc giáo xứ, tình cảm gia đình gắn kết hơn, vì cùng nhau làm điều có ý nghĩa.

Áp dụng thực tế: -Đăng ký ít nhất một việc nhỏ trong giáo xứ Mùa Vọng này như trang trí, dọn dẹp, tập hát, phụ giúp Caritas, hướng dẫn thiếu nhi…biến đó thành thời gian chất lượng cho gia đình, cha mẹ – con cái cùng đến nhà thờ, cùng phục vụ.

Vòng hoa Mùa Vọng là một truyền thống đẹp, nhất là với trẻ em. Vòng tròn: không có điểm đầu – cuối, tượng trưng Thiên Chúa vĩnh cửu, tình yêu không bao giờ chấm dứt. Cành lá xanh giữa mùa đông: biểu tượng của sự sống và hy vọng giữa khô cằn, giá lạnh. Bốn cây nến (thường là 3 tím, 1 hồng). Tuần 1: Hy vọng, tuần 2: Bình an, tuần 3 (nến hồng): Niềm vui, tuần 4: Tình yêu

Mỗi Chúa Nhật, gia đình có thể: Thắp thêm một ngọn nến, đọc một đoạn Tin Mừng ngắn, cầu nguyện vài phút, hỏi nhau: tuần này chúng ta sống hy vọng/bình an/niềm vui/tình yêu thế nào trong gia đình, nơi làm việc, ở trường học?

Đó là cách dạy đức tin bằng hình ảnh, bằng nghi thức đơn sơ nhưng sâu sắc.

Trong một thế giới tràn ngập thông tin, thông báo, mạng xã hội, mối nguy lớn nhất có lẽ không phải là ta không biết “tận thế toàn cầu”, mà là không nhận ra những “lần Chúa đến nhỏ bé” trong ngày sống: – một lời nhắc nhở lương tâm, một nhu cầu của người sống bên cạnh, một cơ hội để yêu thương hoặc tha thứ…

Mùa Vọng nhắc ta: -Tỉnh thức không phải để lo sợ, nhưng để sống mỗi ngày như một cơ hội chuẩn bị gặp Chúa, trong việc ta làm, người ta gặp, chọn lựa ta đưa ra.

Một vài quyết tâm rất cụ thể cho người Kitô hữu trong Mùa Vọng này: -Mỗi sáng: làm dấu Thánh Giá, dâng ngày và xin ơn “biết nhận ra Chúa trong mọi sự”. -Mỗi tối: 3 phút xét mình – hôm nay mình đã: -Tỉnh thức hay sống buông trôi? -Có bỏ qua ai đang cần mình?

Mỗi tuần: một việc bác ái cụ thể (tiền bạc, thời gian, một cuộc thăm viếng, một lời xin lỗi).

Suốt Mùa Vọng: -Ít nhất một lần xưng tội, một giờ tĩnh lặng trước Thánh Thể, một quyết tâm liên quan đến gia đình: bớt cãi vã, bớt la mắng, tăng thời gian bên nhau.

Mùa Vọng không phải là đếm ngược đến Giáng Sinh cho vui, mà là: -Nhìn lại: Đức Kitô đã đến trong khiêm hạ để cứu ta. -Hướng tới: Ngài sẽ đến trong vinh quang để phán xét. -Sống hôm nay: như người đang dọn nhà, dọn lòng đón một Vị Khách Quý.

Xin cho mỗi chúng ta, trong nhịp sống bận rộn, không bị cuốn vào “giấc ngủ tinh thần”, nhưng biết dọn lòng trong sạch, sống bác ái cụ thể gắn bó với cộng đoàn, nhận ra Đức Kitô đang đến với mình mỗi ngày – trong Lời Chúa, trong Thánh Lễ, trong gia đình, nơi người nghèo, và ngay trong những bổn phận nhỏ bé thường ngày.

Đó chính là cách sống Mùa Vọng thật sự, và cũng là cách người Kitô hữu tỉnh thức, sẵn sàng bất cứ lúc nào Chúa gõ cửa cuộc đời mình.

Vọng Sinh.

Nguồn tham khảo:

-https://www.youtube.com/watch?v=VSm-a5lVY5c&list=TLGGPKXIlXRJJvsyOTExMjAyNQ

-https://www.wordonfire.org/videos/sermons/an-advent-challenge/

-chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://uploads.weconnect.com/mce/ffba58386f77f9616685b1558613aba9a9cfacce/Youth%20Ministry/Catechism%20of%20the%20Catholic%20Church%20Quotes%20on%20Advent.pdf

-https://www.stjic.org/catechism-paragraph-524/

-https://tonggiaophanhue.net/muc-vu/gia-dinh/cac-gia-dinh-cong-giao-song-mua-vong/

-https://ofmvn.org/bai-viet/suy-niemchia-se/mt-2437-44-khong-mot-ai-biet-gio

-https://giaophanthanhhoa.net/phung-vu/mua-vong-nguon-goc---dac-tinh---y-nghia---va-cu-hanh-phung-vu-24586.html

-https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/doi-net-ve-mua-vong-53060

-https://gpcantho.com/vai-diem-phung-vu-va-dao-duc-binh-dan-cua-mua-vong/

-https://gpquinhon.org/suy-niem/song-hanh-trinh-mua-vong-theo-cac-chu-de-hy-vong-binh-an-yeu-thuong-va-niem-vui-6425.html