1. Thỏa thuận mua máy bay Rafale của Ukraine có thể thay đổi cục diện cuộc chiến bảo vệ tổ quốc như thế nào?

Ukraine sẽ nhận 100 máy bay chiến đấu Rafale của Pháp từ Paris như một phần của thỏa thuận quốc phòng dài hạn mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy ca ngợi là một “thỏa thuận lịch sử”.

Theo thỏa thuận có thời hạn 10 năm, Kyiv sẽ nhận được các mẫu máy bay đa năng được nâng cấp, cùng với một số lượng không xác định radar, kho hỏa tiễn và bom dẫn đường, và tám hệ thống hỏa tiễn đất đối không SAMP-T, Tổng thống Zelenskiy cho biết.

Tổng thống Zelenskiy đã ký một bức thư bày tỏ ý định cùng với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại một căn cứ không quân gần thủ đô vào thứ Hai.

Pháp đã gửi một số máy bay chiến đấu Mirage 2000 cho Ukraine. Kyiv đã nhận thêm máy bay thời Liên Xô để bổ sung cho phi đội hiện có và máy bay F-16 do Mỹ sản xuất từ một số đồng minh. Ukraine cũng có thể nhận máy bay chiến đấu Gripen của Thụy Điển.

Lực lượng không quân Ukraine đã phải đối đầu với hạm đội lớn hơn và vượt trội hơn về mặt công nghệ của Nga trong gần bốn năm, mặc dù các chuyên gia cho rằng hiệu suất trên bầu trời của Mạc Tư Khoa không mấy ấn tượng.

Tuy nhiên, việc có thêm máy bay không phải là giải pháp tối ưu cho Ukraine, và chắc chắn không phải là giải pháp được mong đợi sẽ đến nhanh chóng. Việc đào tạo phi công lái từng loại máy bay cụ thể cũng mất thời gian và khiến Ukraine phải lùi ngày có thể sử dụng chúng trên bầu trời.

Rafale, tuy cũ hơn, nhưng vẫn có khả năng đối đầu với máy bay phản lực Nga và sẽ củng cố lực lượng Ukraine bất cứ khi nào chúng được đưa vào hoạt động. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn phụ thuộc vào thời gian và số lượng nhân sự có khả năng chiến đấu.

Những nỗ lực ngừng bắn của Hoa Kỳ đã bị đình trệ, bất chấp lời cam kết của Tổng thống Trump trước khi trở lại Tòa Bạch Ốc rằng ông sẽ chấm dứt chiến tranh chỉ trong vòng 24 giờ.

Tuy nhiên, Oleksandr Merezhko, chủ tịch ủy ban đối ngoại của quốc hội Ukraine, cho biết dù sao thì các máy bay phản lực này cũng gửi một thông điệp mạnh mẽ tới Nga.

“Thỏa thuận giữa Pháp và Ukraine là một đòn giáng chính trị vào Nga”, ông nói với Newsweek.

Rafale là máy bay thế hệ thứ tư do công ty hàng không vũ trụ Dassault Aviation của Pháp sản xuất. Pháp đã đạt được thành công đáng kể trong việc xuất khẩu máy bay phản lực này sang các quốc gia khách hàng như Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Ukraine luôn đặt hệ thống phòng không lên hàng đầu trong danh sách yêu cầu của các đồng minh. Tuy nhiên, các thành viên NATO Âu Châu đang chật vật duy trì kho dự trữ vũ khí của mình khi châu lục này đang lo ngại về khả năng bị Nga tấn công trong những năm tới.

Trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội, Tổng thống Zelenskiy cho biết ông đã cùng Macron tham gia các cuộc họp với các công ty quốc phòng trong nước. Các quan chức Ukraine đã gặp gỡ đại diện của các tập đoàn quốc phòng lớn như Lockheed Martin trong chuyến công du Mỹ tháng trước.

[Newsweek: How Ukraine’s Rafale Jets Deal Could Turn Tide of War Against Russia]

2. Thủ tướng Ba Lan Tusk cho biết vụ nổ đường ray xe lửa là ‘hành động phá hoại’

Thủ tướng Donald Tusk cho biết vào sáng thứ Hai rằng tuyến hỏa xa nối thủ đô Ba Lan với thành phố Lublin ở phía đông và tới Ukraine đã bị đánh bom vào Chúa Nhật trong một “hành động phá hoại”.

Giao thông hỏa xa trên tuyến đường đông đúc đã bị dừng lại vào sáng Chúa Nhật sau khi một lái tàu cao tốc liên tỉnh phát hiện hư hỏng trên đường ray và cảnh báo các đoàn tàu gần đó. “Đường ray có thể đã bị phá hủy một cách cố ý”, Tusk nói hôm Chúa Nhật.

Các nhà chức trách hiện cho biết họ chắc chắn rằng thiệt hại này là kết quả của một cuộc tấn công đã được lên kế hoạch.

“Thật không may, những nghi ngờ tồi tệ nhất đã được xác nhận. Một hành động phá hoại đã xảy ra trên tuyến hỏa xa Warsaw-Lublin, gần làng Mika. Một thiết bị nổ đã phá hủy một đoạn đường ray. Các dịch vụ khẩn cấp và công tố viên đang làm việc tại hiện trường. Thiệt hại cũng đã được phát hiện trên cùng tuyến hỏa xa, gần Lublin hơn”, Tusk nói.

Thủ tướng Ba Lan không trực tiếp chỉ ra ai chịu trách nhiệm, nhưng liên hệ vụ việc này với cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

“Việc cho nổ tung đường ray xe lửa trên tuyến hỏa xa Warsaw-Lublin là một hành động phá hoại chưa từng có tiền lệ, nhắm trực tiếp vào an ninh của nhà nước Ba Lan và người dân. Tuyến đường này cũng cực kỳ quan trọng để vận chuyển hàng viện trợ cho Ukraine. Chúng tôi sẽ bắt giữ những kẻ gây án, bất kể chúng là ai”, Tusk nói trong một bài đăng khác trên cùng nền tảng.

Thứ trưởng Nội vụ Maciej Duszczyk hôm Chúa Nhật đã cảnh báo không nên ngay lập tức liên lụy đến Nga.

“Nga không mạnh đến mức mọi vụ tấn công đốt phá, mọi tình huống tương tự, đều do Nga gây ra. Tuy nhiên, điều này không thể bị loại trừ hay bác bỏ dưới bất kỳ hình thức nào”, ông nói với kênh tin tức Polsat.

Tuyến hỏa xa Warsaw-Lublin là một trong những tuyến hỏa xa đông đúc nhất cả nước, nối thủ đô với thành phố lớn nhất miền đông Ba Lan và tiếp tục đi Ukraine. Đoạn đường bị hư hại vẫn đóng cửa nhưng dịch vụ vẫn tiếp tục trên các đường ray song song, đài truyền hình công cộng TVP Info đưa tin.

Bộ trưởng Quốc phòng Władysław Kosiniak-Kamysz cho biết quân đội Ba Lan sẽ kiểm tra đoạn đường ray dài 120 km chạy đến biên giới với Ukraine.

Kể từ cuộc tấn công toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Ba Lan đã ở trong tình trạng báo động cao đối với các trường hợp gián điệp và phá hoại nước ngoài cả trên thực địa và trên không gian mạng, mà chính quyền đã liên hệ trực tiếp với Nga hoặc đồng minh thân cận của nước này là Belarus.

Chính quyền đã bắt giữ nhiều người vì tình nghi lên kế hoạch phá hoại hoặc lập bản đồ cơ sở hạ tầng quan trọng. Tháng trước, hai công dân Ukraine đã bị bắt giữ vì tình nghi làm gián điệp cho một cơ quan tình báo nước ngoài.

Những vụ việc gần đây khác liên quan đến một chính quyền tị nạn Belarus bị cáo buộc là điệp viên Nga, một vụ phóng hỏa tại một trung tâm mua sắm gần Warsaw và một vụ phá hoại nhà ga xe lửa bằng cách để một toa tàu không có biển báo trên đường ray dành cho tàu chở khách.

“Kẻ thù đã bắt đầu chuẩn bị chiến tranh”, Tổng tham mưu trưởng Ba Lan, Tướng Wiesław Kukuła, phát biểu hôm thứ Hai. “Họ đang xây dựng một môi trường nhất định tại đây nhằm mục đích làm suy yếu niềm tin của công chúng vào chính phủ và các thể chế như quân đội và cảnh sát. Điều này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khả năng xâm lược trên lãnh thổ Ba Lan.”

[Politico: Polish PM Tusk says rail track explosion was ‘sabotage’]

3. Cuộc gọi HUR thu được cho thấy Nga đã tự đánh bom mình 8 lần trong 11 ngày

Một phụ nữ Nga sống tại tỉnh Belgorod cho biết Lực lượng Nga đã thả 8 quả bom xuống khu vực này trong suốt 11 ngày, theo một cuộc gọi bị chặn do cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR công bố hôm Thứ Ba, 18 Tháng Mười Một.

Tỉnh Belgorod giáp với Ukraine và thường bị tấn công vì đây là một trong những khu vực mà lực lượng Nga tiến hành các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa vào các thành phố của Ukraine.

“Trong 11 ngày, phi công Nga đã thả tám quả bom — tám quả bom xuống lãnh thổ Belgorod. Bạn có tưởng tượng được không?”, người phụ nữ nói trong một cuộc gọi được HUR công bố vào ngày 17 tháng 11.

Bà cho biết thêm rằng một ngày trước cuộc gọi, 12 người đã bị thương, hai xe buýt nhỏ, tám xe hơi và toàn bộ bãi đậu xe đã bị hư hại.

“Không quân Nga tiếp tục tấn công dân thường Ukraine bằng bom trên không được trang bị module dẫn đường và hiệu chỉnh. Do lỗi kỹ thuật của vũ khí do Nga sản xuất, một số quả bom không đến được mục tiêu và rơi trúng đầu người dân Nga sống ở khu vực biên giới”, HUR cho biết.

Một tài liệu mà tờ Washington Post, gọi tắt là WP có được cho thấy Nga đã thả bom lượn trên lãnh thổ của mình gần 40 lần trong một năm, nhiều khả năng là do hệ thống dẫn đường bị trục trặc, tờ báo này đưa tin vào ngày 1 tháng 7. Được tường trình do phòng cấp cứu thành phố Belgorod biên soạn, tài liệu này ghi lại 38 sự việc trong năm từ tháng 4 năm 2023 đến tháng 4 năm 2024.

[Kyiv Independent: Russia bombed itself 8 times in 11 days, HUR intercepted call suggests]

4. Vị tướng hàng đầu của Ba Lan cho biết Ba Lan đang trong giai đoạn ‘tiền chiến tranh’ giữa bối cảnh Nga gia tăng nỗ lực phá hoại

Tổng tham mưu trưởng Quân đội Ba Lan Wieslaw Kukula cho biết vào ngày 17 tháng 11 rằng Nga đã bắt đầu chuẩn bị cho chiến tranh với Ba Lan khi Mạc Tư Khoa tiếp tục leo thang các cuộc tấn công mạng và hành vi phá hoại trên lãnh thổ Ba Lan.

“(Nga) đã bắt đầu giai đoạn chuẩn bị chiến tranh. Họ đang xây dựng một môi trường ở đây nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc xâm lược tiềm tàng trên lãnh thổ Ba Lan”, Kukula nói với Polskie Radio, đài phát thanh công cộng của Ba Lan.

Bình luận của Kukula được đưa ra chỉ vài giờ trước khi Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố rằng tuyến hỏa xa giữa Warsaw và Lublin đã bị đánh bom trong một “hành động phá hoại chưa từng có”. Tuyến hỏa xa này đóng vai trò kết nối Ukraine với các chuyến hàng viện trợ quan trọng của phương Tây.

Trong khi Ba Lan chưa chính thức nêu tên nghi phạm trong vụ nổ, Warsaw đã lên tiếng báo động về các vụ phá hoại và hoạt động gián điệp nhắm vào Ba Lan ngày càng gia tăng trong những năm gần đây, với nhiều vụ việc có liên quan đến các cơ quan tình báo Nga hoặc Belarus.

Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho rằng vụ nổ có thể là một cuộc tấn công hỗn hợp khác của Nga được thiết kế để “thử phản ứng”.

Kukula phát biểu trước vụ nổ rằng: “Nếu ai đã từng tham gia chiến tranh, họ sẽ biết rằng những gì chúng ta đang trải qua ngày nay không phải là một cuộc chiến thực sự; trên thực tế, đây là tình huống trước chiến tranh - hay còn gọi là chiến tranh hỗn hợp”.

Căng thẳng giữa NATO và Mạc Tư Khoa đã gia tăng kể từ khi các đồng minh này ủng hộ Kyiv sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine năm 2022. Những bình luận này lặp lại cảnh báo của các quan chức phương Tây về các hoạt động hỗn hợp đang leo thang của Mạc Tư Khoa trên khắp Âu Châu, bao gồm các cuộc xâm nhập bằng máy bay điều khiển từ xa, phá hoại và tấn công mạng.

Nhà lãnh đạo cơ quan tình báo Đức Martin Jaeger phát biểu với các nhà lập pháp Đức vào ngày 13 tháng 10 rằng Nga sẵn sàng thử nghiệm biên giới Âu Châu và leo thang căng thẳng hiện tại thành một cuộc đối đầu công khai bất cứ lúc nào, khi Mạc Tư Khoa tiếp tục vi phạm không phận của đồng minh bằng máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu.

Khi được yêu cầu phản hồi lại những phát biểu gần đây của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth so sánh tình hình toàn cầu hiện nay với năm 1939, thời điểm trước Thế chiến thứ II, và năm 1981, thời kỳ đỉnh cao của Chiến tranh Lạnh, Kukula cho biết những phát biểu này là “một sự so sánh rất hay, bởi vì trên thực tế, mọi thứ ngày nay đều phụ thuộc vào thái độ của chúng ta - liệu chúng ta có thể ngăn chặn được đối thủ hay ngược lại, khuyến khích họ gây hấn”.

“Thành thật mà nói, chúng ta luôn ở trong giai đoạn tiền chiến; ngay cả Chiến tranh Lạnh cũng là một giai đoạn như vậy. Vấn đề là quản lý giai đoạn tiền chiến này, xây dựng một chính sách răn đe hiệu quả, chủ yếu dựa trên năng lực phòng thủ của chúng ta nhưng cũng dựa trên thái độ của người dân”, vị tướng Ba Lan nói thêm.

Đầu tháng 9, Ba Lan và các lực lượng đồng minh đã bắn hạ một số máy bay điều khiển từ xa của Nga trên lãnh thổ Ba Lan, đánh dấu lần đầu tiên kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa bùng nổ. Các cuộc xâm nhập này đã thúc đẩy lời kêu gọi tăng cường phòng thủ của các nước đồng minh, trong khi một số thành viên NATO kêu gọi bắn hạ máy bay Nga nếu cần thiết.

[Kyiv Independent: Poland in 'pre-war' period amid increased Russian sabotage efforts, top Polish general says]

5. Ủy viên quốc phòng cho biết quân đội Ukraine có thể giúp bảo vệ Liên Hiệp Âu Châu

Ủy viên Quốc phòng Andrius Kubilius cho biết hôm thứ Hai rằng nếu cuộc giao tranh ở Ukraine kết thúc bằng một thỏa thuận hòa bình, quân đội Ukraine có thể được gửi đến để giúp bảo vệ biên giới phía đông của Liên Hiệp Âu Châu chống lại Nga.

Kubilius phát biểu tại Vilnius: “Sẽ rất tốt nếu một đội quân Ukraine dày dạn kinh nghiệm chiến đấu, sau khi hòa bình được thiết lập tại Ukraine, sẵn sàng có mặt ở tất cả các quốc gia trong khu vực biên giới của chúng tôi, bắt đầu từ vùng Baltic và Lithuania, bên cạnh lữ đoàn Đức và các tiểu đoàn luân phiên của Hoa Kỳ”.

Hiện tại, viễn cảnh đó rất xa vời khi quân đội Nga tiếp tục cuộc tiến công đẫm máu ở miền đông Ukraine và nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin không có dấu hiệu nào cho thấy ông quan tâm đến một sự thỏa hiệp có thể chấm dứt tình trạng bỏ chạy.

Tuy nhiên, Ukraine sở hữu lực lượng quân sự giàu kinh nghiệm nhất Âu Châu, điều này sẽ vô cùng quý giá đối với các đồng minh khác. Lời kêu gọi của Kubilius được đưa ra trong bối cảnh những lời hứa trước đó về việc kết nạp Ukraine vào NATO đang tan thành mây khói do sự phản đối từ Mỹ và các đồng minh khác.

Kubilius, cựu thủ tướng Lithuania, nhấn mạnh rằng bất kỳ đợt điều động nào của Ukraine cũng sẽ không làm suy yếu việc Đức gửi một lữ đoàn thiết giáp tới Lithuania, sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ trong khu vực và điều khoản phòng thủ chung theo Điều 5 của NATO.

Ông nói: “Chúng tôi, những người Lithuania, đã học được trong lịch sử rằng tốt hơn hết là nên có nhiều sự bảo đảm cho an ninh của mình”, đồng thời cho biết thêm rằng Điều 5 của NATO nên được củng cố bởi các điều khoản an ninh của Liên Hiệp Âu Châu “với một cơ chế rõ ràng về cách thức thực hiện chúng”.

[Politico: Ukrainian troops could help defend the EU, says defense commissioner]

6. Đồng minh Hoa Kỳ từ chối F-16 để chuyển sang máy bay phản lực NATO trong cuộc chiến chống ma túy

Colombia đã chính thức gạt bỏ đề xuất của Hoa Kỳ về máy bay F-16 và ký hợp đồng trị giá 3,6 tỷ đô la với Saab của Thụy Điển để mua máy bay chiến đấu Gripen E/F, khép lại cuộc tìm kiếm kéo dài một thập niên để thay thế phi đội Kfir đang già cỗi của mình.

Thỏa thuận được hoàn tất vào cuối tuần qua đánh dấu một bước chuyển đáng chú ý trong chiến lược mua sắm quốc phòng của Bogotá và khẳng định sự ưu tiên đã được báo trước từ lâu của Tổng thống Gustavo Petro đối với đề nghị của Thụy Điển. Cổ phiếu Saab đã tăng 7,4% vào thứ Hai, phản ánh phản ứng mạnh mẽ của thị trường đối với thỏa thuận trị giá hàng tỷ euro này.

Quyết định này đánh dấu một trong những thay đổi quan trọng nhất trong chính sách quốc phòng của Colombia trong nhiều thập niên, đưa đất nước này thoát khỏi mô hình lâu nay là lựa chọn hệ thống của Hoa Kỳ cho các chương trình không quân lớn. Đối với Washington, việc từ chối F-16 - bất chấp nhiều tháng vận động hành lang tập trung - báo hiệu một sự điều chỉnh trong lập trường chiến lược của Bogotá khi nước này tìm kiếm quan hệ đối tác công nghiệp và công nghệ sâu sắc hơn với các quốc gia Âu Châu.

Động thái này cũng diễn ra vào thời điểm bất ổn gia tăng ở miền bắc Nam Mỹ. Colombia đã tăng cường giám sát và sẵn sàng chiến đấu dọc biên giới Venezuela trong bối cảnh tranh chấp liên tục về di cư, yêu sách lãnh thổ và hoạt động quân sự. Nhu cầu về một phi đội máy bay chiến đấu hiện đại, đáng tin cậy đã trở nên cấp thiết khi Bogotá cân bằng giữa ngoại giao với các yêu cầu thực tế trong việc bảo vệ không phận của mình.

Những chiếc Kfir của Colombia, được mua vào cuối những năm 1980, ngày càng trở nên khó bảo trì và tốn kém. Các máy bay phản lực do Israel chế tạo hiện phụ thuộc vào các phụ tùng cũ kỹ và hỗ trợ kỹ thuật chuyên biệt.

Tuy nhiên, việc Colombia cắt đứt quan hệ ngoại giao với Israel, sau khi Tổng thống Gustavo Petro chỉ trích các hoạt động của Israel tại Gaza, đã khiến Bogotá càng bị cắt đứt các nguồn cung cấp thiết yếu, cập nhật nhu liệu và hỗ trợ bảo trì được chứng nhận. Với việc đường ống hỗ trợ duy nhất bị cắt đứt, việc tìm kiếm một giải pháp thay thế hiện đại và bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Gripen E/F thu hút các quan chức quốc phòng Colombia nhờ chi phí bảo trì tương đối thấp, tỷ lệ xuất kích cao, khả năng hoạt động phân tán và giá cả phải chăng trong dài hạn. Đề xuất tham gia rộng rãi của Saab vào ngành công nghiệp, bao gồm cả hợp tác công nghệ bên trong Colombia, là yếu tố quyết định. Bogotá trở thành nhà khai thác Gripen thứ hai tại Nam Mỹ sau Brazil.

Petro đã xác nhận việc mua 17 máy bay phản lực Gripen bằng một loạt bài đăng trên mạng xã hội.

F-16, Rafale và J-10CE đã thua cuộc như thế nào

Hoa Kỳ đã có những động thái mạnh mẽ, cung cấp hỗn hợp máy bay F-16 Block 70 mới và máy bay Block 50/52 được tặng, trị giá khoảng 4,2 tỷ đô la. Các quan chức Hoa Kỳ nhấn mạnh khả năng tương tác theo kiểu NATO và các cơ hội hợp tác trong tương lai, coi F-16 là nền tảng phù hợp với vai trò của Colombia là “đối tác toàn cầu” duy nhất của liên minh tại Mỹ Latinh. Mặc dù vậy, Petro vẫn duy trì các đánh giá trước đó cho rằng Gripen vượt trội về chi phí bảo trì, tính linh hoạt trong vận hành và các cam kết công nghiệp.

Rafale của Pháp gây ấn tượng với hiệu suất thô, nhưng giá thành cao hơn và gói chuyển giao công nghệ hạn chế hơn khiến đơn xin gia nhập của Saab cao hơn. J-10CE của Trung Quốc bị coi là kém tương thích nhất với các hệ thống và mạng lưới đối tác hiện có của Colombia.

[Newsweek: US Ally Snubs F-16 for NATO Jets Amid Drug War]

7. ‘Hành động phá hoại chưa từng có ở Ba Lan’ — Vụ nổ xảy ra trên đường ray xe lửa Ba Lan dùng để vận chuyển hàng viện trợ cho Ukraine, Warsaw cho biết

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk tuyên bố vào ngày 17 tháng 11 rằng một tuyến hỏa xa giữa Warsaw và Lublin đã bị đánh bom trong một “hành động phá hoại chưa từng có”.

Thủ tướng Ba Lan lưu ý rằng tuyến đường này “vô cùng quan trọng để cung cấp viện trợ cho Ukraine”.

“Chúng tôi sẽ bắt những kẻ phạm tội, bất kể chúng là ai,” Tusk phát biểu trên X.

Warsaw đã lên tiếng báo động về tình trạng ngày càng gia tăng các vụ phá hoại và hoạt động gián điệp nhắm vào Ba Lan trong những năm gần đây, với nhiều vụ việc liên quan đến các cơ quan tình báo Nga hoặc Belarus.

Cảnh sát địa phương cho biết một người lái tàu đã báo cáo về thiệt hại trên tuyến hỏa xa vào ngày 16 tháng 11. Vụ nổ xảy ra gần làng Mika ở tỉnh Masovian, cách biên giới Ba Lan-Ukraine khoảng 130 km (80 dặm).

[Kyiv Independent: 'Act of sabotage' — Explosion hits Polish railway track used for Ukraine aid shipments, Warsaw says]

8. Thượng viện sẽ thông qua lệnh trừng phạt Nga do Tổng thống Trump hậu thuẫn, Graham nói

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (RS.C.) cho biết hôm thứ Hai rằng Thượng viện sẽ đưa ra luật trừng phạt các đối tác thương mại của Nga, thúc đẩy một dự luật gây thêm áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh với Ukraine.

Tổng thống Trump phát biểu với các phóng viên tối Chúa Nhật rằng dự luật do Thượng viện đề xuất sẽ “được tôi chấp thuận”, đánh dấu sự ủng hộ mạnh mẽ nhất của ông đối với các lệnh trừng phạt. Trong một bài đăng trên X, Graham - một người ủng hộ chủ chốt của dự luật - cho biết “với sự chấp thuận của Tổng thống Trump”, Thượng viện sẽ thông qua các lệnh trừng phạt để “duy trì động lực chấm dứt cuộc chiến này một cách danh dự, công bằng và mãi mãi”.

“Dự luật này được thiết kế để trao cho Tổng thống Trump thêm sự linh hoạt và quyền lực để thúc đẩy Putin ngồi vào bàn đàm phán hòa bình bằng cách nhắm vào cả Putin lẫn các quốc gia như Iran ủng hộ ông ta”, Graham viết. “Tôi đánh giá cao sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng đối với dự luật này tại cả Hạ viện và Thượng viện.”

Các thượng nghị sĩ đã ngần ngại thông qua dự luật nếu không có sự ủng hộ rõ ràng từ tổng thống, và dự luật này đã bị trì hoãn trong nhiều tuần do Tổng thống Trump gặp Putin. Tuy nhiên, sự ủng hộ của tổng thống hiện đã mở đường cho Quốc hội bỏ phiếu thông qua nghị quyết, vốn đã nhận được hơn 80 phiếu đồng bảo trợ từ Thượng viện.

Dự luật này sẽ cho phép Tổng thống Trump áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ mua dầu khí từ Nga, nhằm mục đích cắt đứt dòng tiền mà Nga thu được từ xuất khẩu năng lượng - nguồn tài trợ chủ yếu cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Trong bài phát biểu với các phóng viên hôm Chúa Nhật, Tổng thống Trump cũng cho biết ông sẽ cân nhắc đưa Iran vào danh sách các quốc gia bị trừng phạt.

“Như các bạn đã biết, tôi đã đề xuất điều đó, vì vậy bất kỳ quốc gia nào làm ăn với Nga sẽ bị trừng phạt rất nghiêm khắc”, Tổng thống Trump nói. “Họ có thể thêm Iran vào đó”, ông nói thêm.

Các biện pháp trừng phạt bổ sung sẽ tạo thêm áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Tháng trước, Tổng thống Trump đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga — Rosneft và Lukoil — sau khi ông tuyên bố các cuộc đàm phán với Putin không hướng đến hòa bình.

Văn phòng của Dân biểu Illinois Chuy García đang lan truyền các điểm thảo luận về quyết định gây tranh cãi của ông khi đột ngột nghỉ hưu khi ông phải đối mặt với sự khiển trách chính thức từ Hạ viện do một thành viên Đảng Dân chủ khác dẫn đầu.

Bản biện hộ đa điểm do văn phòng của ông gửi đi và được POLITICO thu thập bao gồm các điểm như, “Các cử tri muốn Quốc hội giải quyết các vấn đề về khả năng chi trả và các vấn đề thực tế—không phải tốn thời gian vào những bất đồng nội bộ” và “Vào thời điểm mà đảng Dân chủ cần phải đoàn kết, thì động thái này lại gây ra sự xao nhãng và chia rẽ trong đảng Dân chủ”.

Đảng Dân chủ dự kiến sẽ bỏ phiếu vào tối thứ Hai về một động thái thủ tục nhằm bác bỏ dự luật mà Dân biểu Marie Gluesenkamp Perez (Dân chủ-Washington) đã đưa ra tuần trước. Ông García đã tuyên bố nghỉ hưu vào đầu tháng này sau khi thời hạn đề cử kết thúc, trên thực tế bảo đảm chánh văn phòng của ông sẽ kế nhiệm ông.

Trong những bình luận đầu tiên về sự rạn nứt giữa Ông Donald Trump và Dân biểu Marjorie Taylor Greene, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã nói với các phóng viên hôm thứ Hai rằng “không có gì ngạc nhiên” khi Tổng thống Trump “cảm thấy thất vọng vì một số lời chỉ trích” từ Greene.

Tổng thống Trump đã công kích ứng cử viên Cộng hòa Georgia vào cuối tuần này và khuyến khích bà tham gia tranh cử sơ bộ. Sau hàng loạt đòn tấn công từ Tổng thống Trump, bà cho biết sự an toàn của mình đã bị đe dọa.

Khi được hỏi về những lời đe dọa đó, Johnson lưu ý rằng Greene, một đồng minh thân cận của MAGA, đã “lên báo” chỉ trích Tổng thống Trump về nền kinh tế và vụ án Jeffrey Epstein. “Nhưng này, tôi nỗ lực xây dựng sự đoàn kết trong đảng, và tôi khuyến khích mọi người đoàn kết lại”, ông nói tiếp. “Chúng ta phải làm tất cả những điều đó để mang lại lợi ích cho người dân.”

[Europe Maidan: Senate to move on Trump-backed Russia sanctions, Graham says]

9. Tổng thống Trump cho biết các quốc gia làm ăn với Nga sẽ bị ‘trừng phạt nghiêm khắc’ theo dự luật mới

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết vào ngày 16 tháng 11 rằng các nghị sĩ Đảng Cộng hòa đang chuẩn bị luật áp đặt lệnh trừng phạt đối với bất kỳ quốc gia nào giao dịch với Nga.

“Bất kỳ quốc gia nào làm ăn với Nga sẽ bị trừng phạt rất nghiêm khắc”, Tổng thống Trump nói với các phóng viên tại Palm Beach, Florida. Ông nói thêm rằng Iran cũng có thể bị đưa vào gói trừng phạt mới.

Dự luật sắp tới sẽ được xây dựng dựa trên một loạt hành động mà chính quyền Tổng thống Trump đã thực hiện trong những tháng gần đây. Vào tháng 10, chính quyền đã công bố các lệnh trừng phạt đầu tiên đối với Mạc Tư Khoa, nhắm vào hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, cùng với các công ty con của họ.

Tuy nhiên, gần đây nhất, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã hoãn lệnh trừng phạt đối với Lukoil - ban đầu dự kiến có hiệu lực vào ngày 21 tháng 11 - để cho công ty có thời gian bán tài sản ở nước ngoài.

Đầu năm nay, Washington cũng áp đặt mức thuế 50% đối với Ấn Độ, một trong những nước nhập khẩu dầu lớn nhất của Nga, với lý do New Delhi vẫn tiếp tục mua dầu bất chấp cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt thứ cấp có thể được áp dụng nếu Mạc Tư Khoa không thúc đẩy các nỗ lực hòa bình ở Ukraine.

Tổng thống Trump không cung cấp thêm chi tiết về luật trừng phạt đang được soạn thảo, nhưng cho biết Iran có thể sẽ nằm trong số các mục tiêu. Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, Iran đã đóng vai trò là đồng minh quan trọng của Điện Cẩm Linh, cung cấp vũ khí và thiết bị quân sự cho nỗ lực chiến tranh của Mạc Tư Khoa.

[Kyiv Independent: Countries doing business with Russia to be 'severely sanctioned' by new bill, Trump says]

10. Trung Quốc đưa ra thách thức mới cho Boeing và Airbus

Trung Quốc đã có bước tiến đầu tiên vào thị trường Trung Đông tại Triển lãm hàng không Dubai, ra mắt hai máy bay thương mại trong nỗ lực giành được các hãng hàng không khu vực và mở rộng dấu ấn toàn cầu.

Tờ Hoàn cầu Thời báo của Trung Quốc đưa tin hôm thứ Hai rằng một máy bay phản lực thân hẹp C919 và một máy bay phản lực khu vực C909 do Tổng công ty máy bay thương mại Trung Quốc, gọi tắt là COMAC phát triển đã được trưng bày cùng nhau.

Trung Quốc đã mở rộng sự hiện diện của mình trong khu vực thông qua các dự án năng lượng, phát triển cơ sở hạ tầng và các hiệp định thương mại để tăng cường quan hệ kinh tế, đồng thời tìm cách thu hút các đối tác truyền thống của Hoa Kỳ thông qua hợp tác quân sự, bao gồm cả việc bán máy bay chiến đấu tiềm năng, qua đó thách thức sự thống trị của phương Tây trong lĩnh vực hàng không thương mại.

Tuy nhiên, các nhà quan sát phương Tây thường tỏ ra hoài nghi về những thách thức trong xuất khẩu hàng không và quân sự của Trung Quốc, với lý do là nước này phụ thuộc vào công nghệ phương Tây, chịu lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác, cũng như lo ngại về phẩm chất so với các nhà sản xuất đã thành danh.

C909 là máy bay phản lực khu vực tầm ngắn đến trung bình, do COMAC độc lập phát triển. Máy bay có thể chở tối đa 97 hành khách và có tầm bay từ 2.225 đến 3.700 km. C919 là máy bay phản lực thân rộng có từ 158 đến 192 ghế ngồi và tầm bay từ 4.075 đến 5.555 km, theo COMAC.

Máy bay phản lực C919 đi vào phục vụ hành khách vào năm 2023, khi Chủ tịch Tập Cận Bình ca ngợi dự án này là một thắng lợi của sự đổi mới của Trung Quốc và phát biểu vào thời điểm đó: “Sau nhiều thế hệ nỗ lực, cuối cùng chúng ta đã phá vỡ thế độc quyền hàng không của phương Tây và thoát khỏi nỗi nhục '800 triệu chiếc áo cho một chiếc Boeing.'“

COMAC, công ty được nhà nước hậu thuẫn, đã bắt đầu phát triển loại máy bay này để cạnh tranh với dòng Airbus A320 và Boeing 737, ban đầu là hợp tác với Nga, nhưng sau đó đã kết thúc; tuy nhiên, dòng C vẫn nhỏ hơn. Cả Boeing và Airbus đều là đối tác quan trọng của đội bay hàng không Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Willie Walsh, nhà lãnh đạo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, gọi tắt là IATA, đại diện cho 340 hãng hàng không trên toàn thế giới, đã nói với Arabian Gulf Business Insight vào tháng 4 rằng COMAC “phải mất hàng thập niên nữa mới có thể phá vỡ sự thống trị toàn cầu” của Boeing và Airbus.

Boeing cũng sẽ giới thiệu danh mục máy bay phản lực quốc phòng và máy bay thương mại của mình tại cùng triển lãm hàng không lớn ở Dubai, với các mẫu máy bay 777-300ER, 737 MAX, 737 BBJ và 737 BCF. Airbus cũng sẽ trưng bày một số máy bay lớn nhất của mình tại Triển lãm Hàng không Dubai, bao gồm máy bay phản lực thương mại A350-1000 và A220-300, cũng như ACJ320, một máy bay phản lực hạng sang cỡ nhỏ.

[Newsweek: China Mounts Fresh Challenge to Boeing and Airbus]

11. Ít nhất 6 người thiệt mạng, 28 người bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua

Chính quyền địa phương đưa tin vào ngày 17 tháng 11 rằng ít nhất sáu người đã thiệt mạng và 28 người khác bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua.

Theo Không quân, chỉ trong đêm, Nga đã tấn công Ukraine bằng hai hỏa tiễn đạn đạo Iskander-M, 128 máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed và mồi bẫy. Hệ thống phòng không Ukraine đã đánh chặn được 91 máy bay điều khiển từ xa.

Ba mươi hai cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đã xảy ra tại 15 địa điểm và hai cuộc tấn công bằng hỏa tiễn đã xảy ra tại hai địa điểm.

Tại tỉnh Kherson, các cuộc tấn công của Nga đã khiến một người thiệt mạng và 11 người bị thương trong ngày qua, Thống đốc Oleksandr Prokudin báo cáo.

Lực lượng Nga đã tấn công vào cơ sở hạ tầng giao thông và xã hội quan trọng, các khu dân cư ở Tỉnh Kherson, làm hư hại một tòa nhà cao tầng, hai ngôi nhà, một tòa nhà trang trại, xe cứu thương, một xe hơi riêng và một đường ống dẫn khí.

Theo Thống đốc Vadym Filashkin, tại tỉnh Donetsk, các cuộc không kích của Nga đã giết chết một người và làm một người bị thương.

Theo Thống đốc Viacheslav Chaus, tại tỉnh Chernihiv, một phụ nữ 54 tuổi, nhân viên trạm xăng, đã bị thương.

Tại tỉnh Kharkiv, Nga đã tấn công vào 11 thị trấn, bao gồm cả Kharkiv. Cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Nga vào thị trấn Balakliia ở phía đông bắc tỉnh Kharkiv đã khiến ba người thiệt mạng và 15 người bị thương, trong đó có bốn trẻ em, theo Thống đốc Oleh Syniehubov.

Ở nơi khác tại tỉnh Kharkiv, một người thiệt mạng và năm người bị thương.

Bộ Năng lượng Ukraine cho biết vào ngày 17 tháng 11 rằng Nga cũng đã tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng ở các tỉnh Kharkiv, Sumy, Chernihiv, Odesa và Donetsk.

Tuyên bố cho biết: “Công việc sửa chữa và phục hồi các cơ sở hạ tầng năng lượng bị hư hại vẫn đang được tiếp tục”.

[Kyiv Independent: At least 6 killed, 28 injured in Russian attacks on Ukraine over past day]

12. ‘Không mấy lạc quan’: Stubb của Phần Lan hạ thấp triển vọng ngừng bắn ở Ukraine sớm

Tổng thống Phần Lan, Alexander Stubb, cho biết lệnh ngừng bắn ở Ukraine khó có thể đạt được trước cuối năm nay, đồng thời chỉ ra mùa xuân là thời điểm khả thi hơn để đạt được tiến triển trong việc chấm dứt chiến tranh.

Nhận xét của ông, trong một cuộc phỏng vấn với Associated Press, được đưa ra trong bối cảnh Âu Châu đang nỗ lực mở khóa nguồn tài chính cho nỗ lực chiến tranh của Kyiv và chính phủ của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đang cố gắng hạn chế thiệt hại từ vụ bê bối tham nhũng lớn ở nước này.

“Tôi không mấy lạc quan về việc đạt được lệnh ngừng bắn hay khởi động các cuộc đàm phán hòa bình, ít nhất là trong năm nay”, Stubb nói với AP. Ông cho biết sẽ tốt hơn nếu “có tiến triển” trong việc ngừng bắn trước tháng 3, khi cuộc xâm lược toàn diện của Putin bước sang năm thứ năm.

Trong bối cảnh Ukraine và Liên Hiệp Âu Châu đang nỗ lực duy trì sự ủng hộ của Mỹ dành cho Kyiv, Stubb là một trong những nhà lãnh đạo Âu Châu có mối quan hệ tốt nhất với Tổng thống Donald Trump. Hai người đã cùng nhau chơi golf và Stubb đã tham gia các cuộc họp nhóm với Tổng thống Trump và Tổng thống Zelenskiy.

Tổng thống Phần Lan cho biết ông có thể “giải thích với Tổng thống Trump về những gì Phần Lan đã trải qua [trong các cuộc chiến với Nga] hoặc cách tôi nhìn nhận tình hình trên chiến trường, hoặc cách ông đối phó với Putin”. Nếu Tổng thống Trump “chấp nhận một trong 10 ý tưởng, thì đó là điều tốt”, Stubb nói thêm.

Hoa Kỳ đã thay đổi lập trường về Ukraine, tháng trước đã có động thái trừng phạt hai tập đoàn năng lượng khổng lồ của Nga là Lukoil và Rosneft. Stubb nói rằng Tổng thống Trump đã làm “một công việc tuyệt vời”, nhưng ông cũng kêu gọi “ngành công nghiệp quân sự hoặc quốc phòng” của Nga phải chịu thiệt hại.

Stubb cho biết lý do Washington hủy cuộc gặp Tổng thống Trump-Putin đã lên kế hoạch tại Budapest là vì Hoa Kỳ nhận ra rằng “người Nga không hề có động thái nào”. Ông nói rằng “không có ích gì khi đưa Tổng thống Trump vào tình huống mà ông ấy không đạt được thỏa thuận hay bất cứ điều gì”.

Hội nghị thượng đỉnh Budapest thất bại là “một ví dụ nữa về sai lầm chiến lược của người Nga. Họ đã có cơ hội nhưng lại bỏ lỡ”, Stubb nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết vào Chúa Nhật rằng Kyiv đang nỗ lực tìm cách chấm dứt xung đột, cả ở tiền tuyến và thông qua ngoại giao.

“Chúng tôi đang nỗ lực để bảo đảm một khởi đầu mới cho các cuộc đàm phán, để sau cùng vẫn có triển vọng chấm dứt cuộc chiến này”, Tổng thống Zelenskiy phát biểu trong một tuyên bố hôm Chúa Nhật. “Chúng tôi cũng đang trông đợi việc nối lại các cuộc trao đổi tù binh chiến tranh - nhiều cuộc họp, đàm phán và điện đàm hiện đang diễn ra để bảo đảm điều này”, ông nói.

Rustem Umerov, nhà lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Nhà nước Ukraine, cho biết hôm thứ Bảy rằng ông đã tổ chức các cuộc tham khảo ý kiến do Thổ Nhĩ Kỳ và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất làm trung gian về việc nối lại tiến trình trao đổi tù nhân. “Kết quả của các cuộc đàm phán này, các bên đã đồng ý kích hoạt các thỏa thuận Istanbul. Điều này liên quan đến việc trả tự do cho 1.200 người Ukraine”, Umerov nói như trên.

Thiện chí của Ukraine với các chính phủ phương Tây đã bị tổn hại vì một chương trình hối lộ trị giá 100 triệu đô la trong lĩnh vực năng lượng, liên quan đến các quan chức cao cấp hiện tại và trước đây cùng một số đồng minh của Tổng thống Zelenskiy.

Vụ bê bối tham nhũng đã làm rung chuyển Kyiv khi Ukraine đang thúc giục các đối tác Liên Hiệp Âu Châu chấp nhận rủi ro lớn và đồng ý khoản vay bồi thường 140 tỷ euro lấy từ tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga. Quốc gia này cần hỗ trợ tài chính để củng cố ngân sách và tiếp tục nỗ lực chiến tranh trước bờ vực thẳm tài chính vào năm 2026.

Hôm Chúa Nhật, Tổng thống Zelenskiy đã vạch ra một số bước mà Kyiv đang thực hiện để giải quyết vụ bê bối. Trong một bài đăng trên X, tổng thống cho biết ông đã kêu gọi “một dự luật khẩn cấp về việc đổi mới thành phần của Ủy ban Điều tiết Năng lượng và Tiện ích Quốc gia”.

Tổng thống Zelenskiy cho biết chính phủ cũng đang thực hiện các bước liên quan đến việc lãnh đạo Thanh tra quản lý hạt nhân nhà nước và Thanh tra giám sát năng lượng nhà nước, cũng như đề cử nhà lãnh đạo Quỹ tài sản nhà nước Ukraine.

[Politico: ‘Not very optimistic:’ Finland’s Stubb plays down prospects of Ukraine ceasefire soon]

13. Hình ảnh mới về hỏa tiễn Flamingo xuất hiện sau khi các tình nguyện viên người Tiệp quyên góp tiền cho 2 hỏa tiễn

Những hình ảnh mới về hỏa tiễn Flamingo xuất hiện sau khi các tình nguyện viên trong chiến dịch gây quỹ cộng đồng của Tiệp đã quyên góp được 16,1 triệu crown (756.700 đô la) để sản xuất hỏa tiễn Flamingo cho Ukraine.

Flamingo là hỏa tiễn do Ukraine sản xuất, được Tổng thống Zelenskiy mô tả là “hỏa tiễn thành công nhất” mà Ukraine hiện có. Tầm bắn được tường trình 3.000 km (1.864 dặm) và đầu đạn nặng 1.150 kg.

Kênh Telegram “Tạp chí quân sự” của Ukraine ngày 17 tháng 11 đã công bố những bức ảnh cho thấy một hỏa tiễn Flamingo đã được gây quỹ.

Tổ chức “Darek pro Putina” (Quà tặng cho Putin) dự định thu 12,5 triệu crown (595.000 đô la) cho một hỏa tiễn Flamingo, nhưng đã huy động được 16,1 triệu crown trong vòng chưa đầy hai ngày, phát ngôn nhân Martin Ondracek nói với Idnes.

Theo Ondracek, nhà sản xuất hỏa tiễn Fire Point sẽ cung cấp hai hỏa tiễn, tăng gấp đôi giá trị của khoản tài trợ.

Hỏa tiễn đầu tiên sẽ được đặt tên là DANA 1 để vinh danh nhà vật lý hạt nhân quá cố Dana Drabova, một nhà vật lý và chính trị gia người Tiệp đã qua đời vào tháng trước. Hỏa tiễn thứ hai sẽ được đặt tên là DANA 2.

Số tiền quyên góp thêm - 3,5 triệu crown tương đương 166.000 đô la, so với mục tiêu ban đầu - sẽ được phân phối dựa trên phiếu bầu công khai trên mạng xã hội.

Tổ chức này có kế hoạch hỏi những người ủng hộ trên mạng xã hội xem họ có nên sử dụng số tiền quyên góp được để mua xe cứu thương, thuốc nổ dẻo hay máy bay huấn luyện cho quân đội Ukraine hay không.

[Kyiv Independent: New pictures of Flamingo missile emerge after Czech volunteers raise money for 2 missiles]