1. Tổng thống Trump từ chối cung cấp hỏa tiễn Tomahawk cho Ukraine - Cuộc gặp gỡ rất căng thẳng

Tổng thống Trump đã từ chối cung cấp cho Ukraine hỏa tiễn Tomahawk mà người đồng cấp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy mong muốn, một số nguồn tin cho biết với Axios rằng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo đã trở nên rất căng thẳng.

Tổng thống Trump đã bày tỏ mong muốn chấm dứt ngay lập tức chiến tranh Nga-Ukraine, viết trong bài đăng trên Truth Social sau cuộc gặp rằng ông “đã đề nghị mạnh mẽ với Putin rằng đã đến lúc chấm dứt giết chóc và ký kết một THỎA THUẬN! Máu đã đổ đủ rồi, ranh giới tài sản được xác định bởi Chiến tranh và Lòng can đảm.”

Tổng thống Trump viết rằng cả Ukraine và Nga đều nên “dừng lại ở vị trí hiện tại”, cả hai đều “tuyên bố Chiến thắng” và “để Lịch sử quyết định!”, điều này cho thấy sự ủng hộ đối với việc Nga giữ lại phần lãnh thổ mà họ đã giành được trong cuộc xâm lược.

“Không còn bắn giết, không còn chết chóc, không còn phải chi tiêu những khoản tiền khổng lồ và không bền vững nữa”, Tổng thống Trump nói thêm trong bài đăng của mình.

Newsweek đã liên hệ với Tòa Bạch Ốc qua email ngoài giờ làm việc bình thường vào tối thứ Sáu để bình luận và làm rõ.

Hỏa tiễn Tomahawk, nổi tiếng với độ chính xác và khả năng bay xa hơn 1.600 km ở độ cao thấp, đã trở thành vũ khí chủ lực trong các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ kể từ đầu những năm 1990. Chi phí tương đối thấp so với máy bay có người lái và thành tích chiến đấu đã được chứng minh—hơn 2.300 lần phóng trong bốn thập niên qua—khiến chúng trở thành một vũ khí chiến lược trong các nhiệm vụ tấn công sâu.

Nếu được chấp thuận, động thái chuyển giao này sẽ đánh dấu sự leo thang đáng kể trong hoạt động hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ, có khả năng cho phép Ukraine tấn công vào cơ sở hạ tầng sâu trong lãnh thổ Nga.

Ban đầu, Tổng thống Trump đã bày tỏ thiện chí cung cấp hỏa tiễn cho Ukraine, nhưng trước cuộc gặp với Tổng thống Zelenskiy tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu, tổng thống Mỹ đã có cuộc điện đàm với Putin, người đã thể hiện với Tổng thống Trump sự phản đối mạnh mẽ của ông đối với việc Ukraine mua hỏa tiễn.

Hai nguồn tin được thông báo về cuộc họp nói với hãng tin này rằng Tổng thống Trump “rất cứng rắn”, một nguồn tin nói rằng cuộc họp “không dễ dàng” trong khi nguồn tin kia gọi nó đơn giản là “không tốt”, đồng thời nói thêm rằng điều tích cực duy nhất là “không ai hét lên”.

Một nguồn tin cho biết: “Tổng thống Trump đã đưa ra một số tuyên bố mạnh mẽ trong cuộc họp và có lúc hơi xúc động”, sau đó Tổng thống Trump đột ngột kết thúc cuộc họp và nói rằng ông muốn “xem điều gì sẽ xảy ra vào tuần tới”.

Do đó, Tổng thống Zelenskiy đã rời Washington mà không có bất kỳ cam kết nào về hỏa tiễn, điều mà ông từng lập luận sẽ là một bước ngoặt cho hệ thống phòng thủ của ông trước cuộc xâm lược của Nga. Trong một cuộc điện đàm với các nhà lãnh đạo Âu Châu ngay sau khi rời Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Zelenskiy đã truyền đạt lại sự thay đổi quan điểm của Tổng thống Trump, khiến một số nhà lãnh đạo bối rối trước sự thay đổi này. Tuy nhiên, Tổng thống Zelenskiy cho biết ông tin rằng Tổng thống Trump muốn tránh leo thang căng thẳng.

[Newsweek: Trump Declines to Give Ukraine Tomahawk Missiles—Report]

2. PHÂN TÍCH: Các chuyên gia nhìn thấy động thái ‘thông minh, chiến lược’ trong thỏa thuận ‘đổi máy bay điều khiển từ xa lấy Tomahawk’ của Tổng thống Zelenskiy

Đề xuất của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy về việc trao đổi “hàng ngàn máy bay điều khiển từ xa” để lấy hỏa tiễn Tomahawk của Mỹ đã nhận được những đánh giá ban đầu tích cực từ các chuyên gia chính sách đối ngoại, những người coi đây là đòn bẩy thông minh từ lợi thế công nghệ thời chiến của Ukraine.

Đề xuất mà Kyiv tin rằng sẽ cho phép họ tấn công sâu hơn vào bên trong nước Nga để cân bằng thế trận, cũng đã nhận được sự đồng ý sơ bộ từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người cho biết ông sẽ “quan tâm” đến thỏa thuận này.

Shelby Magid, Phó giám đốc Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, đã ca ngợi sáng kiến này và nói với tờ Kyiv Post rằng: “Đề xuất của Tổng thống Zelenskiy rất thông minh, mang tính chiến lược và tận dụng được thế mạnh của Ukraine”.

Magid nhấn mạnh những tiến bộ nhanh chóng của Ukraine trong các hệ thống điều khiển từ xa, những hệ thống đã định hình lại chiến tranh hiện đại.

Bà cho biết: “Quốc gia này đã có những tiến bộ đáng kể trong đổi mới và sản xuất máy bay điều khiển từ xa, và Kyiv hiểu rằng công nghệ của họ có sức hấp dẫn lớn đối với Washington”.

Magid nói thêm: “Việc hợp tác với Ukraine để mua và cùng sản xuất máy bay điều khiển từ xa sẽ là một động thái tốt cho Hoa Kỳ và là sự thúc đẩy có giá trị cho an ninh quốc gia của chúng tôi”.

Bài bình luận của chuyên gia phù hợp với lời thừa nhận của Tổng thống Trump về năng lực máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

Khi được hỏi về thỏa thuận “máy bay điều khiển từ xa cho Tomahawk”, Tổng thống Trump trả lời: “Vâng, chúng tôi sẽ làm vậy”, và nói thêm: “Hiện tại chúng tôi có rất nhiều máy bay điều khiển từ xa. Chúng tôi tự chế tạo máy bay điều khiển từ xa, nhưng chúng tôi cũng mua máy bay điều khiển từ xa từ các nước khác, và họ [Ukraine] sản xuất máy bay điều khiển từ xa rất tốt. Chiến tranh máy bay điều khiển từ xa đã thực sự nổi lên trong vài năm qua nhờ cuộc chiến này.”

Nga một lần nữa lại tích cực sử dụng vũ khí mùa đông để chống lại Ukraine. Các cuộc tấn công tăng cường của Điện Cẩm Linh đánh dấu sự chuyển đổi rõ ràng từ khủng bố năng lượng sang chiến tranh cơ sở hạ tầng toàn diện.

Các cuộc thảo luận về hỏa tiễn tầm xa Tomahawk, có tầm bắn vượt xa hầu hết các loại vũ khí hiện đang cung cấp cho Kyiv, đã trở thành chủ đề nổi bật trong cuộc gặp giữa Tổng thống Trump với Tổng thống Zelenskiy tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu.

Mặc dù ban đầu Tổng thống Trump tỏ ra quan tâm đến việc trao đổi máy bay điều khiển từ xa, ông dường như do dự về việc chuyển giao hỏa tiễn nhanh chóng, lưu ý đến khả năng leo thang căng thẳng và bày tỏ mong muốn chấm dứt xung đột thông qua đàm phán.

“Một trong những lý do chúng tôi muốn kết thúc cuộc chiến này là… chúng tôi không dễ dàng cung cấp cho các bạn… một số lượng lớn vũ khí cực mạnh”, Tổng thống Trump nói.

“Hy vọng rằng chúng ta có thể kết thúc chiến tranh mà không cần phải nghĩ đến Tomahawk”, ông nói thêm.

Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh sự cần thiết của lệnh ngừng bắn, nhưng nhấn mạnh vào “những bảo đảm an ninh thực sự mạnh mẽ” và vũ khí, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của khả năng tấn công tầm xa.

Tổng thống Trump gọi việc cung cấp hỏa tiễn Tomahawk là một “câu hỏi công bằng”, nhưng quyết định cuối cùng vẫn “chưa được xác định”, tùy thuộc vào các cuộc thảo luận tiếp theo giữa các nhà lãnh đạo. Tổng thống Hoa Kỳ dự kiến sẽ sớm gặp Vladimir Putin tại Hung Gia Lợi.

[Kyiv Post: ANALYSIS: Experts See ‘Smart, Strategic’ Move in Zelensky’s ‘Drone for Tomahawk’ Deal]

3. Đức cam kết viện trợ quân sự mới trị giá hơn 2,3 tỷ đô la cho Ukraine, bao gồm hệ thống phòng không Patriot và IRIS-T

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius tuyên bố vào ngày 15 tháng 10 tại cuộc họp của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine ở Brussels rằng Đức sẽ cung cấp cho Ukraine một gói viện trợ quân sự bổ sung trị giá hơn 2 tỷ euro hay 2,3 tỷ đô la.

Gói này sẽ bao gồm các hệ thống phòng không tiên tiến, vũ khí dẫn đường chính xác và đạn dược.

“Các bạn có thể tin tưởng vào Đức. Chúng tôi sẽ tiếp tục và mở rộng hỗ trợ cho Ukraine. Với các hợp đồng mới, Đức sẽ cung cấp thêm hỗ trợ lên tới hơn 2 tỷ euro”, Pistorius nói.

Đức cũng sẽ chuyển giao thêm hai hệ thống phòng không IRIS-T, kèm theo một số lượng lớn hỏa tiễn dẫn đường và vũ khí phòng không vác vai. Vũ khí chống tăng, vũ khí hạng nhẹ và hệ thống thông tin liên lạc an toàn cũng dự kiến sẽ nằm trong gói chuyển giao này.

Trong tổng số tiền này, Đức sẽ đóng góp 500 triệu đô la cho sáng kiến của NATO nhằm cung cấp cho Ukraine các loại vũ khí cực kỳ cần thiết do Mỹ sản xuất, liên minh này thông báo vào ngày 13 tháng 8.

Sự hỗ trợ sẽ thông qua cơ chế Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL của NATO, cơ chế này điều phối nguồn tài trợ cho các nhu cầu cấp thiết nhất trên chiến trường của Kyiv.

Đức cam kết viện trợ quân sự mới trị giá hơn 2,3 tỷ đô la cho Ukraine, bao gồm hệ thống phòng không Patriot và IRIS-T

[Kyiv Independent: Germany pledges over $2.3 billion in new military aid for Ukraine, including Patriot and IRIS-T air defense systems]

4. Chiến dịch Pokrovsk của Putin đang khiến Nga cạn kiệt dân số

Liệu Nga có mất 30.000 quân mỗi tháng khi cuộc chiến tranh mở rộng với Ukraine bước sang tháng thứ 44 không?

Hay là mất nhiều hơn thế nữa - 50.000 quân một tháng... hoặc thậm chí nhiều hơn?

Khi quân Nga đẩy ngày càng nhiều trung đoàn và lữ đoàn vào vùng đông bắc hẹp của thành phố pháo đài Pokrovsk, thương vong của họ ngày càng tăng.

Nhiều nguồn tin khác nhau không thống nhất về con số thương vong chính xác của người Nga. Tuy nhiên, họ đồng ý rằng ngày càng có nhiều người Nga tử vong, bị thương tật hoặc mất tích, nhiều người trong số họ ở trong và xung quanh khu vực hỗn loạn rộng 40 km vuông này.

Các tài liệu bị rò rỉ tiết lộ tổn thất cơ bản của Nga

Một tài liệu bị rò rỉ của Nga cung cấp số liệu cơ sở về tổn thất của Nga từ ngày 1 Tháng Giêng đến ngày 1 tháng 9 năm nay. Theo tài liệu, quân đội Nga đã chịu 281.550 thương vong trong 245 ngày đó:

86.744 người tử trận

33.996 người mất tích trong chiến đấu

158.529 người bị thương trong chiến đấu

2.311 người bị bắt

Con số này tương đương 35.000 thương vong mỗi tháng trong những tuần đầu tiên Nga xua quân chiếm Pokrovsk. Trong số 35.000 thương vong đó, có lẽ vài ngàn người chỉ là thương vong tạm thời vì những người bị thương nhẹ hơn đã hồi phục và trở lại chiến trường.

Với việc Nga tuyển dụng gần 32.000 quân mới mỗi tháng trong cùng tám tháng đó, rất có thể Điện Cẩm Linh sẽ có một lượng nhỏ quân thặng dư trong suốt phần lớn năm 2025.

Nhưng quyết tâm chiếm Pokrovsk của các chỉ huy Nga, một trong những cứ điểm đô thị cuối cùng giữa quân Nga và hai thành phố tự do Kramatorsk và Sloviansk, đã xóa bỏ phần thặng dư đó. Giờ đây, quân Nga gần như chắc chắn đang mất nhiều quân hơn số họ tuyển mộ được mỗi tháng.

Dù vậy, vẫn chưa rõ mức thâm hụt thực tế là bao nhiêu.

Tổn thất tháng 9 cao hơn ước tính của Ukraine

Một tài liệu bị rò rỉ khác, ghi nhận chi tiết thương vong của Nga trong ngày 4 tháng 9, liệt kê tổng cộng 995 thương vong, khoảng một nửa trong số đó thuộc Cụm Lực lượng Trung tâm đang chiến đấu quanh Pokrovsk. Thật khó tin, con số này cao hơn một chút so với số liệu chính thức của Ukraine về tổn thất của Nga trong cùng ngày.

Bộ tổng tham mưu Ukraine, vốn có thể được tha thứ vì đã đưa ra những con số lạc quan, chỉ thống kê được 810 thương vong của Nga vào ngày 4 tháng 9.

Cuộc tấn công của Pokrovsk khiến tổn thất tăng thêm từ 18 đến 20%

Tỷ lệ thương vong của các đội quân dã chiến Nga có lẽ đã tăng lên kể từ đó. “Về hướng Pokrovsk, quân đội Nga đã phát động các cuộc tấn công trên toàn bộ hướng đó, chịu tổn thất lớn hơn từ 18 đến 20% trong tuần qua”, Trung tâm Chiến lược Quốc phòng Ukraine, gọi tắt là CDS, đưa tin hôm thứ Tư.

Nếu CDS chính xác, quân Nga mất khoảng 1.200 quân mỗi ngày. Nếu tỷ lệ thương vong/bị thương/mất tích thông thường được giữ nguyên, thì tổng cộng 1.200 thương vong có thể đồng nghĩa với 400 trường hợp tử vong được xác nhận mỗi ngày. (Các nhà phân tích cho rằng hầu hết binh sĩ Nga mất tích cũng đã tử trận ở đâu đó dọc theo chiến tuyến dài 1.100 km.)

Nhưng ít nhất một nhà phân tích có lý do chính đáng để tin rằng tổn thất của Nga hiện nay lớn hơn nhiều.

Nhà phân tích Andrew Perpetua đã xác nhận trực quan có 825 người Nga tử trận trong năm ngày, bắt đầu từ ngày 9 tháng 10. Trung bình mỗi ngày có 165 người Nga thiệt mạng.

Nhưng Perpetua nhấn mạnh rằng con số của ông có lẽ còn thấp, vì chắc chắn có rất nhiều binh sĩ Nga tử trận mà không để lại bằng chứng hình ảnh hay video. Bản thân Perpetua ước tính ông quan sát được từ 15% đến 30% tổn thất của quân Nga.

Nếu tính toán thận trọng, điều đó có nghĩa là số người Nga tử trận trên chiến trường đang lên tới 500 người mỗi ngày. Áp dụng tỷ lệ thông thường, con số này có thể lên tới 1.000 người bị thương và 250 người mất tích. Một lần nữa, phần lớn những người mất tích có lẽ đã tử trận.

Việc tuyển quân của Nga không thể theo kịp với số thương vong ngày càng tăng

Đó là... rất nhiều người Nga chết, bị thương và mất tích. Tổng số thương vong có thể lên đến 50.000 người hoặc hơn mỗi tháng.

Vấn đề đối với Điện Cẩm Linh là không có bằng chứng nào cho thấy họ đã tăng cường tuyển quân để bù đắp cho tình trạng thiếu hụt ngày càng trầm trọng. Nếu quân đội Nga vẫn tiếp tục tăng thêm 32.000 quân mỗi tháng, thì có khả năng họ đang thiếu hụt khoảng 20.000 quân mỗi tháng mà không thể thay thế.

[Europe Maidan: Putin’s Pokrovsk push is making Russia run out of Russians]

5. ‘Chúng ta cần ngừng bắn trước’ nhưng ‘Vấn đề khó khăn nhất sẽ là lãnh thổ’ - Tổng thống Zelenskiy nói

Sau cuộc gặp gỡ đáng thất vọng với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Washington D.C hôm qua, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã nhắc nhở các phóng viên trước Tòa Bạch Ốc rằng vấn đề khó khăn nhất trong các cuộc đàm phán hòa bình sẽ là lãnh thổ. Ông nói thêm rằng việc đạt được lệnh ngừng bắn phải được đặt lên hàng đầu.

“Quan điểm của chúng tôi là trước tiên chúng ta cần ngừng bắn, vì vậy chúng ta cần ngồi lại, đối thoại và hiểu rõ tình hình hiện tại. Tôi nghĩ đây là bước đi đầu tiên quan trọng nhất”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tổng thống Zelenskiy và phái đoàn của ông đã đến Washington trong tuần này với hy vọng thuyết phục Tổng thống Trump tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine. Tuy nhiên, phía Ukraine gần như trắng tay, khi Tổng thống Trump, sau cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin, dường như đã rút lại bất kỳ gợi ý nào về việc gia tăng áp lực lên Mạc Tư Khoa.

Tổng thống Zelenskiy tránh mọi biểu hiện thất vọng và cho rằng Tổng thống Trump hiểu lập trường của Ukraine về lệnh ngừng bắn và thừa nhận rằng vấn đề lãnh thổ sẽ “nhạy cảm”.

Tổng thống Zelenskiy cho biết: “Tôi nghĩ Tổng thống [Tổng thống Trump] hiểu rằng câu hỏi khó nhất trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, dưới bất kỳ hình thức nào, sẽ là vấn đề lãnh thổ”.

Tổng thống Ukraine nhắc lại rằng người Nga muốn “xâm lược mọi thứ” và “bây giờ họ muốn đạt được thỏa thuận về đất đai, về lãnh thổ của chúng ta trước bất kỳ lệnh ngừng bắn nào”.

Đầu năm nay, Tổng thống Trump đã thúc giục Putin ngừng bắn trước khi đàm phán, và phía Ukraine đã đồng ý. Tuy nhiên, Putin khăng khăng đòi giải quyết cái mà ông gọi là “nguyên nhân gốc rễ” của vấn đề, mà theo ông, đã bắt nguồn từ lịch sử chinh phục Crimea của Nữ hoàng Catherine II và khu vực ngày nay là miền Nam Ukraine vào thế kỷ 18, thậm chí xa hơn cả nước Nga Kyivan vào thế kỷ 10.

Vào ngày 11 tháng 3, Kyiv đã đồng ý với đề xuất ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ làm trung gian sau cuộc thảo luận kéo dài 8 giờ giữa các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út.

Việc thực thi lệnh ngừng bắn bằng biện pháp răn đe mạnh mẽ để ngăn chặn các bên bắn vào nhau sẽ rất phức tạp và đã kéo theo nhiều cuộc thảo luận sâu sắc.

Kyiv muốn có tư cách thành viên NATO, hoặc ít nhất là các bảo đảm an ninh vật chất, chẳng hạn như quân đội nước ngoài hiện diện trên thực địa để thực thi thỏa thuận. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov từ lâu đã từ chối lực lượng gìn giữ hòa bình phương Tây tại Ukraine.

Anh và Pháp – một trong số 30 quốc gia – đã bày tỏ sự cởi mở về việc điều động quân đội tới Ukraine, nhưng sẽ ở xa tiền tuyến.

Ngoại trừ việc đưa lực lượng của bên thứ ba vào, biện pháp bảo đảm an ninh khả thi duy nhất của Ukraine sẽ là tăng cường năng lực răn đe của quân đội nước này.

[Kyiv Post: ‘We Need Ceasefire First’ but ‘Most Difficult Question Will Be Territory’ – Zelensky Says]

6. Công dân Estonia sẽ được đào tạo sử dụng máy bay điều khiển từ xa theo sáng kiến mới của nhà nước

Bộ Quốc phòng Estonia, Liên đoàn Quốc phòng Estonia và tổ chức phi lợi nhuận HK Unicorn Squad MTU đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác vào ngày 14 tháng 10 nhằm nâng cao kỹ năng điều khiển máy bay điều khiển từ xa cho công dân Estonia.

Những công dân trưởng thành quan tâm đến công nghệ máy bay điều khiển từ xa sẽ có cơ hội tiếp thu kiến thức cần thiết và kỹ năng thực hành về vận hành máy bay điều khiển từ xa theo sáng kiến Kuri Kotkas hay “Đại bàng hung ác”.

Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Hanno Pevkur cho biết: “Huấn luyện máy bay điều khiển từ xa là một thành phần quan trọng của chiến tranh tương lai. Chúng ta đã có thể thấy điều này ngay hôm nay ở Ukraine”.

[Kyiv Independent: Estonian citizens to receive drone training under new state initiative]

7. Iran nhắn tin cho Putin trước cuộc đối đầu giữa Tổng thống Trump và Nga

Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei đã gửi thư cho Putin, báo hiệu mối quan hệ đối tác ngày càng sâu sắc giữa Tehran và Mạc Tư Khoa trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu leo thang. Nội dung bức thư chưa được công bố chính thức, được Bộ trưởng An ninh Iran Ali Larijani chuyển đến hôm thứ Năm.

Cùng lúc đó, Tổng thống Trump tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông sẽ gặp Putin tại Budapest “trong vòng hai tuần hoặc lâu hơn” sau một cuộc điện đàm dài, đánh dấu một cuộc gặp cao cấp khác giữa Washington và Mạc Tư Khoa.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao cũng như Bộ Ngoại giao Nga và Iran để xin bình luận.

Những diễn biến này làm nổi bật hoạt động ngoại giao quan trọng giữa Hoa Kỳ, Nga và Iran. Việc Tehran tiếp cận Mạc Tư Khoa và cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến giữa Washington và Putin không liên quan gì đến nhau, nhưng cả hai đều đặt Tổng thống Nga vào thế khó giữa hai nỗ lực ngoại giao lớn. Ngoài cuộc gặp sắp tới tại Budapest, Tổng thống Mỹ đã tiếp cận Iran trong các nỗ lực riêng biệt nhằm tìm kiếm các sáng kiến hòa bình. Tuy nhiên, Iran vẫn hoài nghi về ý định của Tổng thống Trump, viện dẫn những căng thẳng trong quá khứ, các lệnh trừng phạt và chính sách trước đây của ông đối với Tehran là những lý do cần thận trọng.

Chuyến thăm Mạc Tư Khoa của Larijani bao gồm các cuộc thảo luận về hợp tác kinh tế và chính sách đối ngoại ở cả cấp độ khu vực và quốc tế. Các cuộc gặp nhấn mạnh ý định của Tehran nhằm tăng cường liên kết chiến lược với Mạc Tư Khoa trong bối cảnh bất ổn toàn cầu đang diễn ra.

Trong khi đó, Nga cũng đã chuyển những thông điệp từ Israel đến Iran nhằm xoa dịu căng thẳng, nhấn mạnh vai trò trung gian quan trọng của Mạc Tư Khoa trong các động thái ngoại giao khu vực. Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh Trung Á-Nga ở Dushanbe, Tajikistan, ngày 9 tháng 10, Tổng thống Putin lưu ý về “các mối quan hệ dựa trên lòng tin” đang diễn ra giữa Mạc Tư Khoa và Israel và cho biết giới lãnh đạo Israel muốn giải quyết các vấn đề một cách hòa bình.

Yêu cầu này được đưa ra sau các cuộc tấn công của Israel nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào tháng 6, gây ra cuộc xung đột kéo dài 12 ngày và kết thúc bằng lệnh ngừng bắn đơn phương sau khi Iran trả đũa.

Trong khi Tehran và Mạc Tư Khoa củng cố mối quan hệ, Hoa Kỳ đang theo đuổi hoạt động ngoại giao cao cấp riêng biệt với Nga, tập trung vào các nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và phối hợp với Kyiv về hỗ trợ quân sự bổ sung.

Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Budapest sau cuộc điện đàm với Putin, mà Điện Cẩm Linh cho biết là do nhà lãnh đạo Nga đề xuất. Cuộc gọi diễn ra trước cuộc gặp dự kiến giữa tổng thống Mỹ và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Tòa Bạch Ốc, nơi Kyiv sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự bổ sung từ Mỹ.

Các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ và Nga dự kiến sẽ gặp nhau vào tuần tới để đặt nền móng cho hội nghị thượng đỉnh Budapest. Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ dẫn đầu phái đoàn Hoa Kỳ, cùng với Phó Tổng thống JD Vance.

[Newsweek: Iran Messages Putin Before Trump’s Russian Showdown]

8. Phóng viên Nga bị mất mạng ở Zaporizhzhia

Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti đưa tin hôm Thứ Bẩy, 18 Tháng Mười, rằng một trong những phóng viên của hãng tại khu vực tranh chấp Zaporizhzhia đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

“Phóng viên quân sự của RIA Novosti Ivan Zuev đã thiệt mạng tại vùng Zaporizhzhia và đồng nghiệp của ông là Yuri Voitkevich bị thương nặng”, hãng thông tấn này cho biết, đồng thời lưu ý rằng nhà báo này đã làm việc cho RIA Novosti do Điện Cẩm Linh kiểm soát trong nhiều năm và đã nhận được một số giải thưởng nhà nước.

Cơ quan nhà nước này cho biết thêm rằng Zuev đã tử nạn “khi đang làm nhiệm vụ, do bị máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công” tại một khu vực thuộc Ukraine hiện do lực lượng Mạc Tư Khoa xâm lược.

Bộ Ngoại giao Nga đã bày tỏ lời chia buồn về cái chết của Zuev và chúc Voitkevich sớm bình phục.

Các nhà báo từ cả Ukraine và Nga đều bị cuốn vào cuộc giao tranh hoặc bị lực lượng Điện Cẩm Linh tấn công kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược kéo dài hơn ba năm.

Vào tháng 4, thi thể của nhà báo Ukraine Viktoriia Roshchyna, người đã chết khi bị Nga giam giữ, đã được trả về Ukraine. Thi thể của bà đã được chuyển giao trong một cuộc trao đổi tù nhân và được xác định danh tính thông qua xét nghiệm ADN.

Nhà báo 27 tuổi này bị lực lượng Nga bắt giữ vào tháng 8 năm 2023 tại Enerhodar, cũng ở Zaporizhzhia, khi thành phố này bị tạm chiếm vào những ngày đầu của cuộc xâm lược.

Một số nhà báo nước ngoài đã bị giết trong cuộc giao tranh.

Ryan Evans, cố vấn an ninh cho hãng tin Reuters của Anh đã thiệt mạng vào tháng 8 năm 2024 khi khách sạn của ông ở Kramatorsk, Donetsk, bị không kích bởi Nga.

Chỉ hai tuần trước, AFP đưa tin, phóng viên ảnh người Pháp Antoni Lallican đã thiệt mạng khi đang làm nhiệm vụ gần tiền tuyến ở khu vực Donetsk, trong khi đồng nghiệp người Ukraine của ông là Georgiy Ivanchenko bị thương trong cùng một vụ tấn công.

Các nhóm nhân quyền cho biết gần hai chục nhà báo đã thiệt mạng ở Ukraine kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022. Trong số đó còn có nhà báo video Arman Soldin của AFP, người đã thiệt mạng do trúng hỏa tiễn vào năm 2023.

Tổ chức Phóng viên Không Biên giới, gọi tắt là RSF đầu năm nay đã viết rằng ít nhất 47 nhà báo Ukraine và nước ngoài đã bị thương do hỏa lực của Nga khi đưa tin về cuộc xâm lược. Ngoài ra, tổ chức này còn báo cáo vào tháng 2 rằng 19 nhà báo Ukraine đã bị chính quyền Nga bắt giữ tại một số khu vực thuộc lãnh thổ Ukraine bị tạm chiếm sau khi họ từ chối hợp tác với Mạc Tư Khoa.

[Kyiv Post: Russian Correspondent Killed in Zaporizhzhia]

9. ‘Thỏa thuận lớn về máy bay điều khiển từ xa’ của Ukraine với Hoa Kỳ là gì?

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy trong một “bữa trưa song phương” tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu – trong đó, cùng với những nội dung khác, Tổng thống Trump bày tỏ sự quan tâm đến một hiệp ước máy bay điều khiển từ xa với Ukraine. Vậy chúng ta biết gì về đề xuất của Tổng thống Zelenskiy?

Vào ngày 20 tháng 8, Tổng thống Zelenskiy đã có cuộc họp báo tại Kyiv, nơi ông vạch ra kế hoạch cho một “thỏa thuận máy bay điều khiển từ xa” trị giá 50 tỷ đô la với Hoa Kỳ.

Trong buổi họp báo, tổng thống đã đề cập đến hai đề xuất. Đề xuất đầu tiên, trị giá 50 tỷ đô la, sẽ bao gồm việc Ukraine tận dụng chuyên môn dày dạn kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực chiến tranh máy bay điều khiển từ xa để sản xuất hàng chục triệu máy bay điều khiển từ xa cho Hoa Kỳ.

“Về máy bay điều khiển từ xa: thỏa thuận máy bay điều khiển từ xa mà chúng tôi đã chuẩn bị và đề xuất với phía Mỹ trị giá 50 tỷ đô la trong 5 năm – 10 triệu máy bay điều khiển từ xa mỗi năm. Một chương trình lớn như vậy. Nó có thể sẽ hiệu quả sau chiến tranh”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tổng thống Zelenskiy cũng đề cập đến một kế hoạch do Kyiv xây dựng nhằm mua vũ khí Mỹ trị giá 90 tỷ đô la - bao gồm cả hỏa tiễn tầm xa - để sử dụng trong việc bảo vệ lãnh thổ của họ. Sau đó, ông gọi kế hoạch này là “thỏa thuận lớn”.

“Về khoản 90 tỷ đô la mua vũ khí: Tôi tin rằng một lượng lớn vũ khí đã được ghi vào ngân sách mà quân đội Ukraine cần như một phần của các biện pháp bảo đảm an ninh. Con số này là hợp lý”, tổng thống nói.

Về tiến độ đàm phán, chúng tôi đã nghe nhiều hơn từ phía Ukraine so với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Thủ tướng Denys Shmyhal đã gặp Đặc phái viên Hoa Kỳ Keith Kellogg vào tháng trước để thảo luận về các bảo đảm an ninh tiềm năng cho Ukraine - mà theo ông Shmyhal, bao gồm cả thỏa thuận.

Một người Mỹ gốc Ukraine yêu nước nổi tiếng đã trút cơn giận dữ và sự thất vọng của mình về tình hình nước Mỹ đang diễn ra dưới sự lãnh đạo hiện tại.

Đầu tháng 10, một phái đoàn Ukraine đã đến Washington để thảo luận về thỏa thuận.

Trong “bữa trưa song phương” với Tổng thống Trump hôm thứ Sáu, Tổng thống Zelenskiy đã liên hệ rõ ràng thỏa thuận này với hỏa tiễn tầm xa Tomahawk, thứ mà Ukraine từ lâu đã yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp. Khi được một phóng viên hỏi liệu ông có quan tâm đến một cuộc trao đổi như vậy không, Tổng thống Trump trả lời “có, chúng tôi sẽ quan tâm”.

Các chuyên gia đã ca ngợi động thái của Tổng thống Zelenskiy khi kết nối hỏa tiễn Tomahawk của Hoa Kỳ với máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

Shelby Magid, phó giám đốc Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, phát biểu với tờ Kyiv Post vào thứ sáu rằng kế hoạch này “thông minh, mang tính chiến lược và tận dụng được thế mạnh của Ukraine”.

[Kyiv Post: What Is Ukraine’s ‘Drone Mega Deal’ With the US?]

10. Bên trong cuộc gặp Tổng thống Trump-Tổng thống Zelenskiy: Hỏa tiễn Tomahawk có ý nghĩa gì đối với Nga-Ukraine

Tổng thống Trump đã tỏ ý sẵn sàng cung cấp hỏa tiễn hành trình Tomahawk cho Ukraine, một động thái có thể mở rộng đáng kể năng lực tấn công của Kyiv. Phát biểu trước cuộc gặp dự kiến với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu, Tổng thống Trump thừa nhận sự quan tâm của Ukraine đối với vũ khí tầm xa, nói rằng: “Chúng tôi có rất nhiều hỏa tiễn Tomahawk”.

Hỏa tiễn Tomahawk, nổi tiếng với độ chính xác và khả năng bay xa hơn 1.600 km ở độ cao thấp, đã trở thành vũ khí chủ lực trong các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ kể từ đầu những năm 1990. Chi phí tương đối thấp so với máy bay có người lái và thành tích chiến đấu đã được chứng minh—hơn 2.300 lần phóng trong bốn thập niên qua—khiến chúng trở thành một tài sản chiến lược trong các nhiệm vụ tấn công sâu.

Nếu được chấp thuận, động thái chuyển giao này sẽ đánh dấu sự leo thang đáng kể trong hoạt động hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ, có khả năng cho phép Ukraine tấn công vào cơ sở hạ tầng sâu trong lãnh thổ Nga.

Tomahawk sẽ là vũ khí tầm xa nhất mà Mỹ cung cấp cho Ukraine, có khả năng tấn công các mục tiêu cách xa hơn 1.600 km, bao gồm cả Mạc Tư Khoa, thành phố nằm cách Kyiv khoảng 800 km. Độ chính xác, tốc độ và độ nhạy radar thấp của chúng khiến chúng trở thành một công cụ đắc lực cho các nhiệm vụ tấn công sâu. Mặc dù Tổng thống Trump đã sử dụng mối đe dọa cung cấp chúng làm đòn bẩy ngoại giao, việc Ngũ Giác Đài nhanh chóng điều động các bệ phóng trên bộ, chẳng hạn như Typhon, cho thấy sự sẵn sàng ngày càng tăng. Động thái này có thể thay đổi cục diện chiến trường và định hình lại sự tham gia của Mỹ vào cuộc xung đột.

Chiến lược đang thay đổi của Tổng thống Trump về Ukraine đã có một bước ngoặt mới vào thứ Năm, chỉ vài giờ trước cuộc gặp dự kiến của ông với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy. Sau nhiều tuần thể hiện sự hỗ trợ quân sự mạnh mẽ hơn - bao gồm cả việc có thể chuyển giao hỏa tiễn hành trình Tomahawk - Tổng thống Trump đã công bố kế hoạch cho một hội nghị thượng đỉnh mới với Putin tại Budapest.

Thông báo này được đưa ra sau một cuộc điện đàm dài giữa hai nhà lãnh đạo và dường như làm suy yếu những phát ngôn cứng rắn gần đây của các quan chức cao cấp Hoa Kỳ, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth. Các nhà lập pháp và nhà phân tích Ukraine bày tỏ sự bối rối trước đường lối của Tổng thống Trump, với một số người cho rằng ông đang cố gắng thực hiện chiến lược song song: vừa cung cấp vũ khí cho Ukraine vừa gây áp lực ngoại giao lên Putin.

Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh sự thất vọng ngày càng tăng về các cuộc đàm phán hòa bình bị đình trệ và việc Putin từ chối chấm dứt chiến tranh, bắt đầu bằng cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào năm 2022. Tổng thống Zelenskiy, người ca ngợi thành công gần đây của Tổng thống Trump trong việc làm trung gian cho lệnh ngừng bắn ở Trung Đông, cho biết động lực từ thỏa thuận đó có thể giúp giải quyết xung đột ở Âu Châu.

Các quan chức Ukraine hy vọng sẽ khép lại một tuần đàm phán tại Washington bằng những cam kết cụ thể về phòng không, khả năng phục hồi năng lượng và vũ khí tầm xa. Tuy nhiên, tin tức về một cuộc gặp thượng đỉnh Tổng thống Trump-Putin khác đã làm dấy lên những nghi ngờ mới về ý định của Hoa Kỳ - và liệu Tổng thống Zelenskiy có được đưa vào vòng đàm phán ngoại giao tiếp theo hay không.

Tổng thống Trump gọi cuộc trò chuyện là “rất hiệu quả” và công bố kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Budapest, nơi ông và Putin sẽ thảo luận về việc chấm dứt chiến tranh.

Thời điểm của cuộc gọi - sau nhiều tuần có tín hiệu cho thấy Tổng thống Trump có thể chấp thuận việc chuyển giao hỏa tiễn Tomahawk - đã đặt ra câu hỏi về chiến lược của chính quyền. Tổng thống Trump nói với các phóng viên rằng Hoa Kỳ “không thể cạn kiệt” kho dự trữ của mình, và nói thêm, “Chúng tôi cũng cần chúng... nên tôi không biết chúng tôi có thể làm gì về điều đó.”

Các quan chức Ukraine hy vọng sẽ đạt được các cam kết về phòng không và năng lực tầm xa. Tuy nhiên, thông báo từ hội nghị thượng đỉnh, cùng với cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa nghiêm trọng nhất của Nga trong năm nay, đã làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu Tổng thống Zelenskiy có được tham gia vào các hoạt động ngoại giao trong tương lai hay không. Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cảnh báo rằng việc điều động hỏa tiễn Tomahawk sẽ bị coi là “một sự leo thang nghiêm trọng”.

Tomahawk là hỏa tiễn hành trình tầm xa, có điều khiển, sử dụng động cơ phản lực và được thiết kế để bay như máy bay tầm thấp. Lần đầu tiên được sử dụng trong chiến đấu trong Chiến tranh Vùng Vịnh năm 1991, kể từ đó chúng đã được điều động trong hàng chục cuộc xung đột. Ukraine coi chúng là một phương tiện để tấn công các trung tâm chỉ huy, trung tâm hậu cần và phi trường của Nga hiện nằm ngoài tầm với. Tầm bắn của chúng - hơn 1.600 km - cho phép Ukraine tấn công vào các thành phố lớn như Mạc Tư Khoa và St. Petersburg, có khả năng gây áp lực buộc Putin phải quay lại bàn đàm phán.

Các phiên bản Tomahawk mới nhất có giá từ 1,3 đến 2,5 triệu đô la mỗi quả. Chúng mang đầu đạn tương đương 400 pound thuốc nổ TNT và có thể được phóng từ tàu chiến, tàu ngầm hoặc các hệ thống trên bộ, chẳng hạn như Typhon. Hoa Kỳ đã phóng hơn 2.300 hỏa tiễn Tomahawk trong chiến đấu trong hơn bốn thập niên, và hàng trăm hỏa tiễn vẫn còn trong kho. Mặc dù hiệu quả khi phóng loạt, nhưng số lượng hạn chế và tình trạng thiếu bệ phóng có thể hạn chế khả năng sử dụng của Ukraine.

Quân đội Hoa Kỳ đã phát triển hỏa tiễn Tomahawk vào những năm 1970, và Raytheon Technologies hiện đang sản xuất nó. Ngũ Giác Đài đã tiếp tục phát triển khả năng của hỏa tiễn, bao gồm các biến thể có thể tấn công vào tàu thuyền đang di chuyển hoặc vô hiệu hóa lưới điện. Một phiên bản mang đầu đạn hạt nhân đã được cho nghỉ hưu vào năm 2013. Hệ thống phóng Typhon - được phát triển sau khi Hiệp ước Lực lượng Hạt nhân Tầm trung, gọi tắt là INF sụp đổ - hiện là nền tảng mặt đất chính để điều động hỏa tiễn Tomahawk.

[Newsweek: Inside Trump-Zelensky Meet: What Tomahawk Missiles Mean for Russia-Ukraine]

11. Người lính Ukraine bị bắt ở tỉnh Kursk của Nga nhận án tù chung thân

Một tòa án ở Mạc Tư Khoa đã tuyên án tù chung thân đối với binh sĩ Ukraine 42 tuổi Volodymyr Parafilo sau khi anh ta bị bắt tại tỉnh Kursk của Nga, Văn phòng Tổng công tố và Ủy ban điều tra Nga thông báo vào ngày 15 tháng 10.

Theo Bộ Nội vụ Ukraine, Parafilo được tường trình đã bị bắt vào ngày 29 tháng 12 năm 2024, gần thành phố Sudzha, thuộc làng Kamyshovka.

Chính quyền Nga cáo buộc Parafilo thực hiện hành vi khủng bố cũng như bạo lực tình dục.

Parafilo sẽ phải chấp hành 10 năm đầu tiên của bản án trong tù trước khi được chuyển đến trại cải tạo đặc biệt trong suốt quãng đời còn lại.

[Kyiv Independent: Ukrainian soldier captured in Russia's Kursk Oblast receives life sentence]

12. Lính nghĩa vụ Nga nổ súng vào đồng đội ở vùng Mạc Tư Khoa

Một lính nghĩa vụ người Nga đã nổ súng tại một căn cứ quân sự ở Naro-Fominsk, tỉnh Mạc Tư Khoa, bắn chết một lính hợp đồng trước khi tự sát, truyền thông nhà nước Nga đưa tin vào ngày 17 tháng 10.

Vụ việc đã được Quân khu Mạc Tư Khoa xác nhận, cho biết người lính đã “vi phạm quy định sử dụng vũ khí”, dẫn đến cái chết của một quân nhân hợp đồng. Hãng tin Nga Vazhniye Istorii đưa tin vụ việc xảy ra tại một căn cứ ở Naro-Fominsk, nơi đóng quân của một số đơn vị tinh nhuệ.

Trong số đó có Trung đoàn Pháo binh Cận vệ 1182 thuộc Sư đoàn Dù 106 và các đội hình của Sư đoàn Xe tăng Kantemirovskaya.

[Kyiv Independent: Russian conscript opens fire on fellow soldiers in Moscow Oblast]

13. Nga lần đầu tiên tấn công tỉnh Kharkiv bằng bom dẫn đường sử dụng động cơ hỏa tiễn mới

Theo văn phòng công tố khu vực, lực lượng Nga đã thực hiện cuộc tấn công bằng bom dẫn đường đầu tiên vào thành phố Lozova ở tỉnh Kharkiv vào ngày 18 tháng 10.

Vụ tấn công xảy ra vào khoảng 5:40 chiều giờ địa phương, tấn công vào một khu dân cư và làm hư hại nhà cửa cùng các công trình phụ. Ban đầu, chính quyền báo cáo có sáu người bị thương, sau đó xác nhận con số này là năm. Tất cả các nạn nhân đều đang được điều trị y tế.

Các nhà điều tra cho biết vũ khí này được phóng từ vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm.

Nhà chức trách xác định vũ khí này là một loại bom dẫn đường mới, sử dụng động cơ hỏa tiễn, UMPB-5R, có khả năng bay xa khoảng 130 km. Các công tố viên cho biết Nga đã sử dụng loại bom này chống lại Lozova lần đầu tiên. Họ cũng đã mở một cuộc điều tra sơ bộ về các tội ác chiến tranh có thể xảy ra.

Vụ tấn công diễn ra chỉ hai ngày sau khi chính quyền Mykolaiv báo cáo rằng lực lượng Nga đã sử dụng bom dẫn đường trên không tấn công thành phố này lần đầu tiên kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện. Thống đốc khu vực Vitalii Kim cho biết vào ngày 16 tháng 10, hai quả bom đã rơi xuống vùng ngoại ô Mykolaiv.

Tỉnh Kharkiv và thủ phủ của tỉnh này đã phải đối mặt với các cuộc tấn công liên tục của Nga trong hơn hai năm, kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào tháng 2 năm 2022. Trong những tháng gần đây, các cuộc tấn công vào các khu vực đông dân cư của thành phố đã tăng cường.

Vào ngày 13 tháng 10, Nga đã tấn công Kharkiv bằng bom dẫn đường KAB, gây hư hại cho một bệnh viện và làm ít nhất sáu người bị thương. Vào thời điểm xảy ra vụ tấn công, bệnh viện có hơn 100 bệnh nhân, Oleksiy Dotsenko, giám đốc khoa phẫu thuật của bệnh viện, cho biết trong một bình luận với Suspilne Kharkiv.

[Kyiv Independent: Russia hits Kharkiv Oblast with new rocket-powered guided bomb for first time]