1. Ukraine tuyên bố đã phá vỡ âm mưu tấn công bằng hỏa tiễn của Nga nhằm vào F-16

Hôm Thứ Tư, 29 Tháng Giêng, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU tuyên bố đã phá vỡ một mạng lưới gián điệp Nga đang thu thập thông tin tình báo về cơ sở hạ tầng hàng không của Ukraine để phục vụ cho các cuộc tấn công hỏa tiễn trong tương lai vào máy bay phản lực F-16.

Theo SBU, các đặc vụ của Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB đã bị bắt giữ khi họ đang “săn lùng” các chiến đấu cơ và trực thăng chiến đấu gần một trong những phi trường quân sự của Ukraine.

Ukraine tuyên bố vào tháng 8 năm 2024 rằng họ đã nhận được lô máy bay F-16 đầu tiên từ các đồng minh phương Tây sau thời gian dài chờ đợi. Việc gửi máy bay phản lực chiến đấu như F-16 đã từng bị Anh và Hoa Kỳ loại trừ, họ coi đó là “ranh giới đỏ” đối với những người ủng hộ quốc tế của Ukraine.

Kyiv hy vọng các chiến đấu cơ này sẽ là sự nâng cấp đáng kể so với các máy bay cũ thời Liên Xô mà nước này từng sử dụng để phòng thủ chống lại quân xâm lược Nga.

SBU cho biết họ đã bắt giữ hai điệp viên FSB bị cáo buộc đã bị bắt quả tang đang chụp ảnh một chiếc F-16 của Ukraine cất cánh từ một phi trường quân sự. Các điệp viên Nga được cho là có sự hỗ trợ của hai cư dân thành phố Kremenchuk của Ukraine. Những kẻ đồng phạm này, được cho là ở độ tuổi 21 và 22, đã được một nữ nhân viên FSB tuyển dụng.

SBU cho biết trong một tuyên bố: “Nhiệm vụ của các điệp viên FSB là thu thập tọa độ chính xác của các phi trường chính và dự bị cũng như các cơ sở hạ tầng hàng không của Ukraine để sau đó đối phương có thể phóng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa tấn công vào các phi trường này”.

Theo báo cáo, việc nắm được thông tin tình báo từ các khoa hàng không của Ukraine sẽ giúp quân đội Nga điều chỉnh để tối đa hóa hiệu quả của các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa.

Để thực hiện hoạt động giám sát, người Nga đã lên kế hoạch đi đến năm khu vực khác nhau của Ukraine bằng xe buýt công cộng. Khi đến gần mục tiêu dự định, các điệp viên bị cáo buộc sẽ thuê nhà để do thám trong nhiều ngày.

Cơ quan an ninh Ukraine cho biết thêm rằng những người Nga bị bắt giữ được tìm thấy cùng với những chiếc điện thoại di động có chứa bằng chứng về hành vi sai trái của họ.

Cơ quan SBU của Ukraine cho biết trong một tuyên bố rằng “các sĩ quan của họ đã phát hiện ra cả hai điệp viên [Nga] ngay từ giai đoạn đầu của hoạt động tình báo thù địch, ghi lại các chuyến thăm vô ích của họ đến một số khu vực và bắt giữ họ trong khi chụp ảnh các chiến đấu cơ F-16”.

Những điệp viên Nga bị cáo buộc hiện đang bị giam giữ mà không được tại ngoại và có thể phải đối mặt với án tù chung thân nếu bị kết tội.

[Newsweek: Ukraine Says It Foiled Russian Missile Strike Plot Targeting F-16s]

2. Đồng minh hàng đầu khuyên Putin thay thế xác của Lenin bằng xác của chính mình

Một đồng minh hàng đầu của Putin đã khuyên ông nên đưa thi hài của Vladimir Lenin ra khỏi lăng mộ ở Mạc Tư Khoa để khẳng định di sản của ông với tư cách là nhà lãnh đạo Mạc Tư Khoa.

Alexander Dugin, một triết gia chính trị cực hữu, đã khuyên tổng thống nên di dời thi hài Lenin khỏi nơi chôn cất để “dành chỗ cho Hoàng đế thực sự” và thực hiện những thay đổi khác đối với lăng mộ.

Lời khuyên của Dugin dành cho Putin về việc đưa thi hài Lenin ra khỏi lăng mộ Mạc Tư Khoa để nhường chỗ cho thi hài của tổng thống cho thấy di sản của Putin vẫn chưa được củng cố, điều này có khả năng gây tổn hại đến mối quan hệ của họ.

Vì ý tưởng này đã được thảo luận trong nhiều năm và không có thay đổi nào được thực hiện, nên có khả năng nỗ lực của Dugin sẽ trở nên vô ích, và Lenin sẽ vẫn ở trong lăng mộ.

Nhà triết học được cho là đã nói với Cẩm Linh Snuffbox rằng ông đã tiếp cận Putin với lời đề nghị này và nói rằng: “Tôi đã từng viết rằng niềm tin vào Putin cũng giống như niềm tin vào Hoàng đế. Tôi tin rằng Hoàng đế của chúng ta thiếu một số phẩm chất cuối cùng sẽ khiến vai trò của ông trong lịch sử nước Nga trở nên thiêng liêng.

“Và nơi chôn cất ông trong tương lai, nơi thờ phụng tất cả những thành công của nước Nga vĩ đại hiện đại - đó chính là điều hiện đang rất thiếu.”

Điều này ám chỉ đến một bài đăng trên kênh Telegram của Dugin, trong đó ông viết: “Niềm tin vào Putin cũng giống như niềm tin vào Hoàng đế. Không, không phải vào Chúa, nhưng cũng không chỉ vào một người đàn ông. Đó là niềm tin vào nước Nga. Những người tin tưởng càng tốt, thì người mà họ tin tưởng càng tốt. Nghe giống như quy tắc của samurai. Nếu cuộc đấu tranh của bạn là đúng đắn, thì mục tiêu của nó là đúng đắn.”

Nhà triết học người Nga này cũng được cho là đã khuyên Putin cải tạo lăng mộ bằng cách xây dựng lại công trình, trang trí bằng các chiến lợi phẩm quân sự tích lũy được trong chiến dịch quân sự đặc biệt, gọi tắt là SVO và chuẩn bị cho lễ chôn cất ông sau này.

Dugin nói thêm rằng “Lăng mộ Putin đã có thể được tôn thờ. Và khi Vladimir Vladimirovich Putin kết thúc cuộc hành trình trên trần thế, sẽ có những hàng người xếp hàng bên quan tài của ông. Chúng tôi sẽ mang đến đây những lá cờ của các quốc gia Âu Châu mà chúng tôi sẽ chinh phục trong những năm và thập niên tới. Và những chiếc xe tăng phương Tây lấy từ đối phương của chúng tôi.”

Điện Cẩm Linh được cho là đã xác nhận rằng họ đã nhận được đề xuất của Dugin gửi đến tài khoản Telegram Cẩm Linh Secrets và không đưa ra bình luận về vấn đề này. Kênh này cho biết chính phủ Nga chỉ lưu ý rằng tổng thống “sẽ sống lâu hơn nhiều”.

Tin đồn về Putin, 72 tuổi, và sức khỏe của ông bắt đầu lan truyền sau khi chiến tranh nổ ra, nhưng phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết tổng thống không gặp vấn đề gì về sức khỏe sau chuyến thăm bệnh viện để “khám sức khỏe thông thường” vào tháng 10 năm 2024.

Dugin, 63 tuổi, được biết đến với tầm ảnh hưởng của mình đối với Putin và được coi là kiến trúc sư chính của cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2 năm 2022. Ông cũng được gọi là “bộ não của Putin”, đã bị Hoa Kỳ và Liên Hiệp Âu Châu trừng phạt và bị Cơ quan An ninh Ukraine buộc tội liên quan đến việc ông ủng hộ cuộc chiến của Điện Cẩm Linh.

Ý tưởng của nhà triết học này không phải là mới, vì trước đây Putin đã từ chối đưa thi hài của người sáng lập Liên Xô ra khỏi nơi chôn cất ở thủ đô nước này.

Lăng mộ của Lenin nằm trong một thế kỷ đã là chủ đề tranh luận lâu dài ở Nga, với nhiều người sáng lập Liên Xô đương thời, cũng như người dân Mạc Tư Khoa ngày nay, ủng hộ ý tưởng chôn cất ông.

Theo tờ báo Anh The Guardian, tin đồn về kế hoạch chôn cất Lenin vào năm 2024 đã bị hủy bỏ.

Trong một bài đăng trên X, Anton Gerashchenko, cựu Thứ trưởng Bộ Nội vụ Ukraine, đã trình bày chi tiết báo cáo của Cẩm Linh Snuffbox và viết: “Liệu Dugin có quyết định đi theo bước chân của Prigozhin không? Cho đến nay vẫn còn những ẩn ý?”

Câu này ám chỉ đến Yevgeny Prigozhin, một đồng minh cũ của Putin, người được gọi là “đầu bếp của Putin” vì đã từng tiếp đón Putin tại nhà hàng của ông.

Ông chỉ huy Nhóm lính đánh thuê Wagner, tổ chức một cuộc nổi loạn chống lại Điện Cẩm Linh vào tháng 6 năm 2023, và sau đó đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay vào tháng 8 năm 2023.

Khi được hỏi trước đó về việc đưa thi hài Lenin ra khỏi lăng mộ trong một cuộc họp báo, France24 đưa tin Putin đã nói: “Theo tôi, chúng ta không nên động đến việc này, ít nhất là khi có rất nhiều người gắn cuộc sống của họ với việc này... gắn việc này với những thành tựu trong quá khứ, của những năm tháng Liên Xô.”

Việc Putin có đưa thi hài Lenin ra khỏi lăng hay không có thể thay đổi nhận thức của người dân Nga về nhà lãnh đạo của họ và cách ông muốn củng cố di sản của mình.

[Newsweek: Top Ally Advised Putin To Replace Lenin's Corpse With His Own: Report]

3. Nhà máy lọc dầu Ryazan của Nga tạm dừng hoạt động sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, Reuters đưa tin

Hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, Reuters, trích dẫn hai nguồn tin trong ngành, cho biết Nhà máy lọc dầu Ryazan ở Nga đã ngừng hoạt động do thiệt hại từ các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.

Ukraine xác nhận đã tấn công nhà máy bằng máy bay điều khiển từ xa vào đêm ngày 24 tháng Giêng.

Các cơ sở lưu trữ dầu đã bốc cháy trong cuộc tấn công, các nguồn tin cho biết với Reuters. Cuộc tấn công đã làm hỏng một đường ray xe lửa và một đơn vị hydroeater, nơi loại bỏ tạp chất khỏi các sản phẩm tinh chế.

“Thiết bị bốc xếp hỏa xa đã bị hư hỏng. Không có hoạt động bốc xếp hỏa xa, họ đã dừng chế biến dầu”, một nguồn tin cho biết.

Một người khác cho biết cơ sở này đã ngừng mọi hoạt động bốc xếp kể từ ngày 24 tháng Giêng.

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU và Lực lượng tác chiến đặc biệt Ukraine, gọi tắt là SOS đã phát động một cuộc tấn công chung vào nhà máy lọc dầu vào ngày 24 tháng Giêng. Một nguồn tin của SBU nói với tờ Kyiv Independent rằng cuộc tấn công đã gây ra hỏa hoạn tại ba kho chứa dầu và một xưởng sản xuất.

Người dân địa phương đã báo cáo một cuộc tấn công khác vào nhà máy hai đêm sau đó, phát tán cảnh quay về các vụ nổ và hỏa hoạn tại địa điểm này. Tờ Kyiv Independent không thể xác nhận liệu những hình ảnh này có mô tả một cuộc tấn công mới hay cuộc tấn công trước đó không.

Nhà máy lọc dầu Ryazan, một trong những nhà máy lớn nhất của Nga, có khả năng giải quyết 17 triệu tấn dầu mỗi năm. Theo Reuters, cơ sở này chiếm gần 5% tổng sản lượng lọc dầu của Nga vào năm 2024.

Kyiv coi các nhà máy lọc dầu là mục tiêu quân sự hợp lệ, vì lợi nhuận từ ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch tài trợ cho cỗ máy chiến tranh của Nga. Ukraine trước đó đã tấn công nhà máy lọc dầu Ryazan vào tháng 5 năm 2024.

[Kyiv Independent: Russia's Ryazan oil refinery suspends operations after drone strike, Reuters reports]

4. Tình báo quân sự phủ nhận việc nhà lãnh đạo cho rằng Ukraine phải đàm phán với Nga trước mùa hè, nếu không sẽ gây nguy hiểm cho sự tồn vong của đất nước

Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã phủ nhận các báo cáo của giới truyền thông vào ngày 27 Tháng Giêng rằng nhà lãnh đạo cơ quan này, Kyrylo Budanov, đã dự đoán trong một cuộc họp quốc hội bí mật về những hậu quả nghiêm trọng đối với sự sống còn của Ukraine trừ khi các cuộc đàm phán bắt đầu vào mùa hè.

Mặc dù tuyên bố của HUR không nêu rõ trích dẫn này, nhưng một đánh giá được cho là của Budanov đã bắt đầu lan truyền trên các phương tiện truyền thông Ukraine vào đầu ngày 27 tháng Giêng.

“Nếu không có cuộc đàm phán nghiêm chỉnh nào vào mùa hè, thì những tiến trình rất nguy hiểm cho sự tồn vong của Ukraine có thể bắt đầu”, một nguồn tin giấu tên nói với tờ Ukrainska Pravda, ám chỉ đến tuyên bố được cho là của Budanov trong một cuộc họp kín của quốc hội.

“Cơ quan tình báo quân sự Ukraine muốn thu hút sự chú ý… đến thực tế rằng lời trích dẫn được cho là của Budanov… từ một phiên họp kín, được phân loại tuyệt mật của Verkhovna Rada của Ukraine… là không đúng sự thật”, tuyên bố của HUR viết.

Ukrainska Pravda không nêu rõ nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự được cho là đang nghĩ đến những quy trình nào. Trong nhiệm kỳ từ năm 2020, Budanov đôi khi đã đưa ra những dự đoán cực đoan về cuộc chiến toàn diện nhưng không phải lúc nào cũng trở thành sự thật.

Nhà lập pháp đối lập Oleksii Honcharenko cũng phản đối bài viết của Ukrainska Pravda, nói rằng nhà lãnh đạo cơ quan tình báo này không cảnh báo về các mối đe dọa đối với sự tồn vong của Ukraine.

Honcharenko nói trên kênh Telegram của mình rằng “Budanov không hề nói rằng nếu không có gì thay đổi, tiền tuyến có thể bắt đầu sụp đổ và sẽ có vấn đề. Ông ấy không hề nói như thế”

Tin tức này được đưa ra trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng tăng về các cuộc đàm phán hòa bình khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố sẽ đưa Nga và Ukraine vào bàn đàm phán.

Thiếu nhân lực, Kyiv sẽ sớm bước vào năm thứ tư của cuộc chiến tranh toàn diện trong thế bị động, khi Nga giữ vững hoặc đẩy mạnh tiền tuyến theo các hướng quan trọng như rìa phía tây nam của Tỉnh Donetsk hoặc Tỉnh Kursk của Nga.

Đặc phái viên hòa bình của Tổng thống Donald Trump, Keith Kellogg, cho biết Hoa Kỳ đặt mục tiêu chấm dứt chiến tranh trong 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống của Tổng thống Donald Trump.

[Kyiv Independent: Military intelligence denies its head gave Ukraine until summer to launch talks or endanger country’s existence]

5. Cảnh sát Thụy Điển bắt giữ một người đàn ông cố lái xe tông vào Đại sứ quán Nga

Một người đàn ông đã cố lái một chiếc xe hơi chở khách qua cổng Đại sứ quán Nga tại Stockholm vào ngày 28 tháng Giêng, kênh truyền hình Thụy Điển SVT Nyheter đưa tin.

Ngay sau khi Đại sứ quán thông báo, cảnh sát Thụy Điển đã đến hiện trường và bắt giữ nghi phạm. Vụ việc xảy ra vào sáng sớm ngày 28 tháng Giêng.

Truyền thông Thụy Điển đưa tin rằng nghi phạm là một người đàn ông 45 tuổi nhưng cho biết quốc tịch của anh ta không được xác định. Không có thương tích nào được báo cáo trong vụ việc, vụ việc đang được điều tra là “xâm phạm nghiêm trọng”.

Đại sứ quán Nga tại Thụy Điển cáo buộc người đàn ông này có nguồn gốc Ukraine và đã cố gắng đột nhập vào lãnh thổ của Đại sứ quán và đại diện thương mại của Nga tại Stockholm vào năm 2015 và 2018.

Đây không phải là lần đầu tiên Đại sứ quán bị tấn công. Một máy bay điều khiển từ xa không xác định đã thả sơn lên tòa nhà vào cuối năm 2024. Đại sứ quán Thụy Điển tại Mạc Tư Khoa cũng đã bị phá hoại trước vụ việc đó.

Căng thẳng giữa các nước phương Tây và Nga đã gia tăng kể từ khi Mạc Tư Khoa phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

[Kyiv Independent: Swedish police detain man for trying to drive car into Russian Embassy grounds]

6. Hung Gia Lợi lùi bước trong cuộc đối đầu trừng phạt Nga của Liên Hiệp Âu Châu

Liên Hiệp Âu Châu sẽ cứu lệnh trừng phạt Nga khỏi hết hiệu lực sau khi các quan chức đạt được thỏa thuận vào phút chót với Hung Gia Lợi, quốc gia từng đe dọa sẽ hủy bỏ các lệnh trừng phạt thời chiến.

Thỏa thuận đã được củng cố vào sáng thứ Hai, sáu nhà ngoại giao nói với POLITICO, cho phép các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu được gia hạn trước thời hạn thứ Bảy 1 tháng Hai, điều này sẽ cho phép Mạc Tư Khoa thu hồi hàng tỷ đô la trong các quỹ bị đóng băng. Tất cả 27 quốc gia Liên Hiệp Âu Châu phải tái phê chuẩn các lệnh trừng phạt sau mỗi sáu tháng.

Để đổi lấy sự nhượng bộ, Hung Gia Lợi đã yêu cầu các quan chức Liên Hiệp Âu Châu đưa ra tuyên bố không cam kết về tầm quan trọng của cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine — ám chỉ gián tiếp đến mối lo ngại của Budapest về việc ngừng cung cấp khí đốt của Nga qua Ukraine.

Thủ tướng Hung Gia Lợi thân Cẩm Linh Viktor Orbán trước đó đã tuyên bố phủ quyết việc gia hạn lệnh trừng phạt trừ khi Ukraine đồng ý khởi động lại dòng khí đốt của Nga, đã kết thúc vào đầu năm. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã từ chối, khẳng định ông sẽ không để Nga “kiếm thêm hàng tỷ đô la trên máu của chúng tôi”.

Nhưng trong khi Orbán công khai chỉ trích các lệnh trừng phạt Nga mà ông cho là gây tổn hại đến nền kinh tế của khối, những người trong phòng đàm phán nói với POLITICO rằng tất cả chỉ là lời nói suông - đặc biệt là sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trở về đe dọa Điện Cẩm Linh sẽ áp đặt thêm lệnh trừng phạt nếu nước này không chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Những suy đoán cho rằng sẽ cần có các cuộc họp khẩn cấp hoặc vua Bỉ sẽ phải kích hoạt các biện pháp bí ẩn để ngăn chặn việc trả lại các khoản tiền bị đóng băng của Nga, đã bị bác bỏ, khi các quan chức cho biết họ không có “Kế hoạch B” nào ngoài việc tái phê chuẩn thông thường.

Tuyên bố, mà nhà ngoại giao hàng đầu của Liên Hiệp Âu Châu Kaja Kallas đọc vào thứ Hai tại một cuộc họp của các Ngoại trưởng ở Brussels, chủ yếu tập trung vào việc giúp Kyiv sửa chữa mạng lưới điện và khí đốt trước các cuộc tấn công của Nga. Tuy nhiên, có suy đoán rằng Orbán sẽ sử dụng nó để nói với khán giả trong nước rằng ông đã khiến ban điều hành của khối này cân nhắc về vấn đề này.

Hung Gia Lợi, cũng như Slovakia, đã vận động hành lang để Ukraine tái khởi động một thỏa thuận cho phép Mạc Tư Khoa vận chuyển khí đốt của mình đến Âu Châu thông qua quốc gia đang bị chiến tranh tàn phá này, thỏa thuận đã hết hạn vào ngày 1 tháng Giêng. Trong khi Brussels khẳng định việc chấm dứt các chuyến hàng không tạo ra bất kỳ vấn đề cung cấp nào, thì hai nước này đã mất đi khoản chiết khấu khí đốt và phí quá cảnh để bơm nhiên liệu đến các quốc gia khác.

Hôm thứ Bảy 25 Tháng Giêng,, Zelenskiy cho biết Kyiv đã sẵn sàng vận chuyển khí đốt của Azerbaijan qua mạng lưới đường ống của mình như một giải pháp thay thế, miễn là điều đó không có lợi cho Mạc Tư Khoa. “Chúng tôi có thể sử dụng cơ sở hạ tầng của mình nếu các quốc gia ở Âu Châu cần khí đốt. Nhưng không phải khí đốt của Nga”, ông nói với các phóng viên.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã đề nghị đóng vai trò là trung tâm trung chuyển cho Liên Hiệp Âu Châu, với đại sứ Liên Hiệp Âu Châu của nước này, Faruk Kaymakcı, nói với POLITICO vào Chúa Nhật rằng họ có thể tăng cường xuất khẩu thông qua Hành lang khí đốt phía Nam. Đổi lại, Thổ Nhĩ Kỳ muốn Brussels nối lại các cuộc thảo luận cao cấp về hợp tác năng lượng, vốn đã bị đình chỉ vào năm 2019 do căng thẳng với Síp.

[Politico: Hungary backs down in EU Russia sanctions standoff]

7. Tổng thống Donald Trump ‘giúp’ thuyết phục Hung Gia Lợi gỡ bỏ lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu đối với Nga, Ngoại trưởng Ba Lan tuyên bố

Hôm Thứ Ba, 28 Tháng Giêng, hãng tin Ba Lan RMF 24 cho biết Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski nhận định rằng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể đã giúp thuyết phục Hung Gia Lợi dỡ bỏ quyền phủ quyết đối với việc Liên minh Âu Châu gia hạn lệnh trừng phạt đối với Nga.

Các Ngoại trưởng Liên Hiệp Âu Châu đã chấp thuận gia hạn lệnh trừng phạt đối với Nga thêm sáu tháng vào ngày 27 Tháng Giêng sau khi Hung Gia Lợi rút quyền phủ quyết.

Ngoại trưởng Sikorski tin rằng lời đe dọa trừng phạt Mạc Tư Khoa gần đây của Tổng thống Donald Trump đã tác động đến quyết định của Hung Gia Lợi.

Ông cho biết: “Tôi nghĩ rằng Tổng thống Donald Trump đã giúp ích trong trường hợp này”.

Các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu, áp đặt lên Nga để đáp trả cuộc xâm lược toàn diện của Ukraine, phải được gia hạn bằng biểu quyết đồng thanh sau mỗi sáu tháng. Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban đã chặn việc gia hạn này bằng một quyền phủ quyết bất ngờ vào ngày 19 tháng 12 và cho biết ông sẽ không xem xét lại việc gia hạn lệnh trừng phạt cho đến khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức.

Orban là đồng minh thân cận của Tổng thống Donald Trump, người đã tiếp đón thủ tướng Hung Gia Lợi tại dinh thự của ông ở Florida vào ngày 9 tháng 12. Trong tuần đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan đối với Nga nếu Putin không đồng ý đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

“Chúng ta có thể thực hiện theo cách dễ dàng hoặc theo cách khó khăn,” Tổng thống Donald Trump nói.

Hung Gia Lợi trước đó cũng đã nói rằng họ sẽ không gia hạn lệnh trừng phạt cho đến khi Ukraine khôi phục việc vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của mình. Trước cuộc bỏ phiếu ngày 27 tháng Giêng, Ngoại trưởng Hung Gia Lợi Peter Szijjarto cho biết Brussels đã cung cấp “các bảo đảm theo yêu cầu” về an ninh năng lượng.

Orban, một trong những nhà lãnh đạo thân Điện Cẩm Linh nhất ở Liên Hiệp Âu Châu, đã liên tục cản trở và trì hoãn các lệnh trừng phạt chống lại Nga và hỗ trợ quân sự cho Kyiv.

[Kyiv Independent: Trump 'helped' persuade Hungary to unblock EU Russia sanctions, Polish FM claims]

8. Uzbekistan Airways chuyển hướng các chuyến bay Âu Châu để tránh Nga, Belarus như một ‘biện pháp phòng ngừa’

Các máy bay chở khách của Uzbekistan Airways đã thay đổi lộ trình bay tới Âu Châu để tránh không phận Nga và Belarus như một “biện pháp phòng ngừa”, hãng tin Repost của Uzbekistan đưa tin.

Tin tức này xuất hiện một tháng sau khi một máy bay chở khách của Azerbaijan bị rơi ở Kazakhstan sau khi bay qua không phận Nga. Baku cho biết lực lượng phòng không Nga đã vô tình khai hỏa vào máy bay, bắn hạ nó và giết chết 38 trong số 67 người trên máy bay.

Repost trích dẫn lời bộ phận báo chí của Uzbekistan Airways cho biết: “Đây chỉ đơn giản là các biện pháp phòng ngừa và ở một mức độ nào đó là tối ưu hóa tuyến bay”, đồng thời khẳng định sự thay đổi này không liên quan trực tiếp đến vụ bắn hạ máy bay của Azerbaijan.

Kể từ ngày 20 tháng Giêng, các máy bay chở khách của Uzbekistan Airways bay qua Azerbaijan và Thổ Nhĩ Kỳ khi đi về phía tây.

Máy bay chở khách của Azerbaijan đang bay từ Baku đến Grozny ở Cộng hòa Chechnya của Nga vào ngày 25 tháng 12 năm 2024, nhưng buộc phải đổi hướng và rơi gần thành phố Aktau của Kazakhstan. Các nhà quan sát độc lập và các quan chức Azerbaijan cho biết máy bay đã vô tình bị hỏa lực phòng không của Nga bắn trúng khi đang cố gắng hạ cánh tại phi trường Grozny.

Sân bay này được cho là đã bị máy bay điều khiển từ xa của Ukraine tấn công, và quân đội Nga đã không thông báo kịp thời cho phi trường để từ chối mọi chuyến bay chở khách dân sự vào không phận của mình nhằm tránh bị hệ thống hỏa tiễn phòng không kích hoạt tấn công.

Chính quyền Nga tuyên bố máy bay bị rơi do đâm phải chim, nhưng Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev trực tiếp cáo buộc Nga bắn rơi máy bay và yêu cầu Nga thừa nhận tội lỗi và bồi thường, làm căng thẳng mối quan hệ giữa các đồng minh thân cận.

[Kyiv Independent: Uzbekistan Airways reroute European flights to avoid Russia, Belarus as 'precaution']

9. Lithuania, Estonia cam kết chi 5% cho quốc phòng sau lời kêu gọi của Tổng thống Donald Trump, FT đưa tin

Lithuania và Estonia đã trở thành những thành viên NATO đầu tiên hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc tăng chi tiêu quốc phòng lên hơn 5% GDP, tờ Financial Times đưa tin ngày 27 tháng Giêng.

Tổng thống Donald Trump nhắc lại yêu cầu của mình vào ngày 7 tháng Giêng, kêu gọi các đồng minh NATO tăng đóng góp quốc phòng vượt mức chuẩn 2% hiện tại, với lý do Âu Châu cần phải chịu trách nhiệm lớn hơn về an ninh của mình trong bối cảnh Nga đang tiến hành cuộc chiến toàn diện tại Ukraine.

Ngoại trưởng Lithuania Kestutis Budrys được cho là đã mô tả sự thay đổi này là một phần của “kỷ nguyên mới”, khi Vilnius cam kết chi từ 5% đến 6% GDP cho quốc phòng hàng năm cho đến ít nhất là năm 2030.

Estonia cũng làm theo khi Thủ tướng Kristen Michal cam kết tăng chi tiêu quốc phòng từ 3,7% GDP lên 5%.

Điều này sẽ giúp các quốc gia Baltic vượt xa hầu hết các thành viên NATO và thậm chí cả Hoa Kỳ, quốc gia đã phân bổ 3,38% GDP cho quốc phòng vào năm 2024.

Vào tháng 7, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski cho biết nước ông sẽ chi 5% GDP cho quốc phòng vào năm 2025, trở thành quốc gia NATO đầu tiên làm như vậy.

Quân đội Bắc Hàn dường như tạm thời rút lui khỏi một khu vực mặt trận ở Kursk, quân đội cho biết

Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh các thành viên NATO đang tranh luận về việc nâng mục tiêu chi tiêu quốc phòng của toàn liên minh lên 3% GDP vào năm 2030, vẫn thấp hơn mức chuẩn 5% mà Tổng thống Donald Trump đề xuất.

Trong khi 24 quốc gia thành viên đạt được mục tiêu 2% hiện tại vào năm 2024, một số quốc gia, bao gồm Ý, Canada và Tây Ban Nha, vẫn ở dưới ngưỡng này. Ba Lan dẫn đầu NATO về chi tiêu quốc phòng vào năm ngoái, phân bổ 4,12% GDP, tiếp theo là Estonia và Hoa Kỳ

Áp lực của Tổng thống Donald Trump đối với các đồng minh NATO nhằm tăng ngân sách quốc phòng phản ánh sự chỉ trích lâu nay của ông về cái mà ông cho là sự phụ thuộc của Âu Châu vào sự bảo đảm an ninh của Mỹ.

Những phát biểu của ông vào tháng 2 năm 2024 - đe dọa sẽ để Nga “làm bất cứ điều gì họ muốn” đối với các thành viên NATO không đáp ứng được tiêu chuẩn chi tiêu - đã gây ra sự phẫn nộ trên toàn thế giới, làm dấy lên mối lo ngại về cam kết của ông đối với nguyên tắc phòng thủ tập thể của liên minh.

[Kyiv Independent: Lithuania, Estonia pledge 5% defense spending, following Trump's call, FT reports]

10. Trung Quốc đáp trả CIA về cáo buộc rò rỉ thông tin từ phòng thí nghiệm Covid

Một quan chức cao cấp của Trung Quốc hôm thứ Hai đã bác bỏ những gợi ý từ Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ rằng đại dịch Covid-19 bắt nguồn từ loại virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Mao Ninh, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Bắc Kinh, cho biết tại một cuộc họp báo: “Kết luận rằng khả năng rò rỉ trong phòng thí nghiệm là cực kỳ khó xảy ra đã được nhóm chuyên gia chung Trung Quốc-WHO đưa ra dựa trên các chuyến thăm thực tế đến các phòng thí nghiệm có liên quan ở Vũ Hán”.

Mao nói thêm rằng “điều này đã được cộng đồng quốc tế, bao gồm cả cộng đồng khoa học, công nhận rộng rãi”. Một số nghiên cứu cho rằng loại virus này có nguồn gốc tự nhiên, lập luận rằng nó có thể đã lây lan giữa những người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh được bán tại một khu chợ ẩm ướt ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.

Nhưng các quan chức ở Washington đã nghi ngờ rằng loại virus này có thể bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm, trước khi lây lan ra cộng đồng và gây ra một đại dịch giết chết hàng triệu người và khiến phần lớn thế giới phải áp dụng lệnh phong tỏa nghiêm ngặt vào năm 2020 và 2021.

Vào cuối tuần, CIA đã ban hành một đánh giá công khai mới về Covid chỉ hai ngày sau khi cựu nhà lập pháp đảng Cộng hòa John Ratcliffe tuyên thệ nhậm chức giám đốc mới của cơ quan này, trong chính quyền mới của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

“Chúng tôi không mấy tin tưởng vào phán quyết này và sẽ tiếp tục đánh giá bất kỳ báo cáo tình báo mới đáng tin cậy nào hoặc thông tin nguồn mở có thể thay đổi đánh giá của CIA”, một phát ngôn viên giấu tên của cơ quan này đã viết cho các phóng viên vào thứ Bảy.

Tuyên bố không nêu chi tiết về lý do khiến CIA thay đổi đánh giá và liệu CIA có thông tin tình báo nào củng cố cho giả thuyết rằng loại virus này rò rỉ từ một phòng thí nghiệm nghiên cứu ở Vũ Hán, Trung Quốc hay không.

Tuyên bố cho biết: “CIA tiếp tục đánh giá rằng cả hai kịch bản liên quan đến nghiên cứu và nguồn gốc tự nhiên của đại dịch Covid-19 vẫn có khả năng xảy ra”.

[Politico: China hits back at CIA over Covid lab leak accusation]

11. Zelenskiy gặp Macron, Chủ tịch Hội đồng Âu Châu Costa tại Ba Lan

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã có cuộc gặp riêng với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng như Chủ tịch Hội đồng Âu Châu Antonio Costa vào ngày 27 Tháng Giêng tại Krakow, Ba Lan trong chuyến thăm kỷ niệm Ngày tưởng niệm Holocaust.

Văn phòng Tổng thống cho biết trong phiên họp với các quan chức hàng đầu Âu Châu, bao gồm Costa, Zelenskiy đã thảo luận về nhiều chủ đề, bao gồm các lệnh trừng phạt bổ sung cũng như việc cung cấp thêm đạn dược.

“Chúng ta cần tiếp tục gây áp lực lên Putin, và các lệnh trừng phạt là một trong những công cụ thực sự mạnh mẽ”, Zelenskiy nói.

Trước đó trong ngày, các Ngoại trưởng Liên minh Âu Châu đã chấp thuận gia hạn lệnh trừng phạt đối với Nga thêm sáu tháng.

Theo biên bản cuộc họp, gói trừng phạt thứ 16 của Liên Hiệp Âu Châu được mong đợi là “một trong những chủ đề chính của cuộc họp”. Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu đã thông qua gói trừng phạt thứ 15 đối với Nga vào ngày 16 tháng 12, nhắm vào đội tàu chở dầu ngầm của Nga và tổ hợp công nghiệp quân sự.

Ngoài các lệnh trừng phạt, các nhà lãnh đạo còn thảo luận chi tiết về sáng kiến cung cấp đạn dược mới, cùng các cuộc họp không chính thức khác dự kiến diễn ra vào ngày 3 tháng 2.

Sau đó trong ngày, Zelenskiy đã gặp Macron để thảo luận về “hợp tác an ninh” trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình dự kiến diễn ra trong những tháng tới.

Macron được cho là đã đi đầu trong triển vọng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu tới Ukraine, trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cam kết “chấm dứt” chiến tranh.

Không có thông tin chi tiết nào được cung cấp về nội dung cụ thể của các cuộc thảo luận giữa Zelenskiy và Macron, mặc dù Văn phòng Tổng thống đã đọc ghi chú rằng “các định dạng có thể có để bảo đảm an ninh cho Ukraine” đã được thảo luận.

Trước đó trong ngày, Zelenskiy đã bày tỏ với Costa và các quan chức Âu Châu về nhu cầu cần có một “nền hòa bình công bằng và lâu dài” sau các cuộc đàm phán hòa bình, đồng thời nhắc lại các tuyên bố trước đó về sự tham gia đầy đủ của Âu Châu vào các cuộc đàm phán hòa bình.

“Chúng tôi sẽ sát cánh cùng các bạn cho đến khi nào còn có thể,” Costa kết luận.

Cho đến nay, Nga vẫn phản đối sự hiện diện của lực lượng gìn giữ hòa bình NATO tại Ukraine, với tuyên bố của phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova vào ngày 24 Tháng Giêng rằng điều này có thể dẫn đến “leo thang không kiểm soát”.

[Kyiv Independent: Zelensky meets with Macron, European Council President Costa in Poland]

12. Nga tuyên bố chiếm được Velyka Novosilka, Ukraine thừa nhận đã rút lui một phần nhưng cho biết các trận chiến vẫn đang diễn ra

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố vào ngày 26 Tháng Giêng rằng lực lượng của nước này đã chiếm được Velyka Novosilka, một thị trấn có ý nghĩa chiến lược ở phía tây Tỉnh Donetsk.

Lữ đoàn cơ giới số 110 của Ukraine, được điều động trong khu vực, thừa nhận đã rút lui khỏi một số khu vực của thị trấn để tránh bị bao vây nhưng tuyên bố rằng giao tranh vẫn đang diễn ra ở những nơi khác tại Velyka Novosilka.

“Các cuộc giao tranh ở Velyka Novosilka vẫn đang diễn ra. Lực lượng Nga đã pháo kích vào vị trí của chúng tôi 30 lần”, nhóm lực lượng Khortytsia cho biết vào ngày 27 tháng Giêng.

“ Lực lượng Phòng vệ tiếp tục gây ra thương vong cho Nga về nhân lực và trang thiết bị trong các trận chiến căng thẳng.”

Phát ngôn nhân của nhóm, Viktor Trehubov, sau đó đã làm rõ trong ngày rằng lực lượng Ukraine đã rút khỏi phần phía nam của thị trấn nhưng vẫn tiếp tục giữ các vị trí ở ngoại ô.

Thị trấn có dân số trước chiến tranh là 5.000 người này chỉ cách biên giới hành chính với Tỉnh Zaporizhzhia khoảng 15 km và cách Tỉnh Dnipropetrovsk 20 km, một khu vực cho đến nay vẫn chưa bị Nga xâm lược.

Nếu được xác nhận, đây sẽ là thắng lợi quan trọng nhất của lực lượng Nga tại Tỉnh Donetsk kể từ khi chiếm được Kurakhove vào đầu tháng Giêng.

Lữ đoàn 110 cho biết cả Nga và Ukraine đều có trang thiết bị tương đương nhưng Mạc Tư Khoa có lợi thế đáng kể về mặt nhân lực.

Theo quân đội Ukraine, lực lượng Nga sẽ phải vật lộn để tiến hành cuộc tấn công. Sông Mokri Yaly tạo ra một trở ngại cho cuộc tiến công của Nga và quân đội Nga đang ở trong một “túi hỏa lực” dễ bị tấn công, lữ đoàn cho biết.

Giao tranh đang ở mức độ rất dữ dội tại Tỉnh Donetsk và quân đội Nga vẫn tiếp tục tiến quân, mặc dù chậm, trong năm nay. Trong suốt mùa thu năm 2024, lực lượng Nga đã đạt được những thành quả hoạt động ở phía nam Tỉnh Donetsk, bao gồm các khu vực gần Toretsk và Chasiv Yar, trong khi tiến quân gần Kupiansk và trên đất Nga tại Tỉnh Kursk.

[Kyiv Independent: Russia claims to capture Velyka Novosilka, Ukraine admits partial retreat but says battles ongoing]