1. Bắc Hàn giấu bệ phóng hỏa tiễn trong xe tải dân sự. Bây giờ bệ phóng hỏa tiễn ẩn giấu đang lăn bánh vào trận chiến chống lại Ukraine.
Bắc Hàn đã gửi các bệ phóng hỏa tiễn cải trang thành xe tải dân sự tới Nga để hỗ trợ lực lượng chung Nga-Bắc Hàn chống lại cuộc tấn công của quân đội Ukraine. Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự GUR của Ukraine, đã cho biết như trên.
Ông nhấn mạnh rằng: Trong khuôn khổ cuộc diễn binh quân sự tại Bình Nhưỡng năm 2023, quân đội Bắc Hàn đã trình làng nhiều xe tải thùng và xe ben dân dụng có ống phóng hỏa tiễn nhiều nòng được giấu bên trong. Tuần này, xe tải thùng đã xuất hiện tại Kursk ở miền tây nước Nga, nơi 60.000 quân Nga và Bắc Hàn đang cố gắng đẩy 20.000 người Ukraine ra khỏi một khu vực rộng 250 dặm vuông mà người Ukraine đã chiếm được trong cuộc xâm lược vào tháng 8.
Bệ phóng ẩn với 12 hỏa tiễn 122 ly sẵn sàng bắn, mỗi hỏa tiễn có tầm bắn 19 dặm, là loại xe lớn thứ năm mà Bắc Hàn điều động tới Nga cùng với Quân đoàn số 11 của Bắc Hàn, có 12.000 quân khi đến vào tháng 10 nhưng kể từ đó đã mất một phần ba trong các cuộc tấn công bằng bộ binh vào các vị trí của Ukraine.
Hàng trăm phương tiện của Bắc Hàn bao gồm bệ phóng hỏa tiễn chống tăng Bulsae-4, lựu pháo M1989 170 ly, bệ phóng hỏa tiễn M1991 240 ly cũng như ít nhất một hệ thống phòng không Tor hiếm trên khung gầm có bánh xe. Quân đội Nga đã vô tình cho nổ tung Tor vào đầu tháng này sau khi nhầm nó với một hệ thống của Ukraine.
Bệ phóng xe tải hộp là một hệ thống kỳ lạ có khả năng hạn chế về tiện ích. Việc giấu bệ phóng trong xe tải dân sự có thể giúp những chiếc xe tải đó di chuyển vào vị trí trước một cuộc tấn công bất ngờ vào đối phương không chuẩn bị. Nó không giúp họ tránh được pháo binh và máy bay điều khiển từ xa của Ukraine trên chiến trường nơi các trung đoàn Nga đã sử dụng hàng ngàn xe dân sự cho mục đích quân sự.
Người Ukraine thường ngần ngại cho nổ tung những chiếc xe dân sự mà họ định vị gần tiền tuyến, vì đó có thể là tội ác chiến tranh, nếu thực sự đó là một chiếc xe dân sự. Tuy nhiên, chắc chắn họ sẽ phải hành động khi biết rằng người Bắc Hàn đang giấu hỏa tiễn trong những chiếc xe tải thùng.
Theo Tướng Budanov, các bệ phóng xe tải hộp có thể không tạo ra nhiều khác biệt trong trận chiến giành Kursk. Vì bệ phóng dựa trên bệ phóng BM-21 được ngụy trang của Bắc Hàn, nên “hệ thống này có độ chính xác thấp hơn pháo binh thông thường và không thể sử dụng trong các tình huống đòi hỏi độ chính xác cao “, Quân đội Hoa Kỳ giải thích. “Thành công trên chiến trường đòi hỏi một số lượng lớn đạn pháo phân tán trên một khu vực để đạt được tỷ lệ trúng đích nhất định vào các mục tiêu cụ thể”.
Liệu các chỉ huy Bắc Hàn có thể tập hợp đủ số lượng bệ phóng ngụy trang để tạo ra một đợt tấn công hiệu quả không? Có nhiều lý do để hoài nghi. Nga đã mất hơn 250 bệ phóng BM-21 vào tay quân Ukraine trong 35 tháng đầu tiên của cuộc chiến tranh rộng lớn hơn với Ukraine; Bắc Hàn có thể cần phải gửi rất nhiều bệ phóng xe tải hộp để bảo đảm đủ số bệ phóng này vượt qua được pháo binh và máy bay điều khiển từ xa của Ukraine để chuẩn bị cho một cuộc bắn phá.
[Forbes: North Korea Hid Rocket Launchers In Civilian Box Trucks. Now The Incognito Launchers Are Rolling Into Battle Against Ukraine.]
2. Mối đe dọa mới của Orbán: Tôi sẽ chấm dứt lệnh trừng phạt Nga trừ khi Ukraine bơm khí đốt cho Putin
Hôm thứ sáu, Hung Gia Lợi một lần nữa hoãn việc gia hạn lệnh trừng phạt Nga của Liên Hiệp Âu Châu, đưa ra yêu cầu vào phút chót yêu cầu Ukraine mở lại đường ống và cho phép khí đốt của Nga chảy qua lục địa.
“Bây giờ vấn đề gia hạn lệnh trừng phạt đang nằm trong chương trình nghị sự, tôi đã nhấn phanh tay và yêu cầu các nhà lãnh đạo Âu Châu hiểu rằng điều này không thể tiếp tục”, Thủ tướng Viktor Orbán phát biểu với đài phát thanh nhà nước Kossuth Radio. “Hung Gia Lợi không thể phải trả giá cho lệnh trừng phạt theo tỷ lệ như vậy”.
Bình luận của Orbán được đưa ra ngay trước khi các quan chức họp tại Brussels để cố gắng tái thẩm quyền gói trừng phạt khổng lồ của Liên Hiệp Âu Châu nhắm vào Nga, hạn chế nghiêm ngặt hoạt động thương mại của nước này và đóng băng gần 200 tỷ euro tài sản có chủ quyền của nước này. Tất cả 27 nước Liên Hiệp Âu Châu phải gia hạn lệnh trừng phạt sau mỗi sáu tháng.
Sự tức giận của nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi hướng đến việc chấm dứt gần đây một thỏa thuận giữa Mạc Tư Khoa và Kyiv nhằm duy trì nguồn khí đốt giá rẻ của Nga chảy vào Âu Châu. Orbán và Thủ tướng Slovakia Robert Fico khẳng định rằng nguồn cung bị mất sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho chi phí năng lượng và an ninh của họ. Nhưng Ukraine thẳng thừng từ chối gia hạn thỏa thuận và Liên Hiệp Âu Châu lập luận rằng hai nước có thể dễ dàng tìm thấy các nguồn nhiên liệu khác.
Đây là sự thay đổi trong thông điệp của Orbán, người trước đây cho rằng Liên Hiệp Âu Châu nên chờ xem Ông Donald Trump sẽ làm gì với lệnh trừng phạt Nga trước khi gia hạn lệnh trừng phạt của mình. Nhưng ông đã thua trong cuộc tấn công này vào đầu tuần này sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ đe dọa Vladimir Putin bằng nhiều lệnh trừng phạt hơn. Bây giờ, thủ tướng Hung Gia Lợi đang chuyển sự chú ý của mình sang Ukraine.
Orbán cho biết: “Mặc dù việc áp đặt lệnh trừng phạt là vì lợi ích của họ, nhưng hiện tại Ukraine lại nhúng tay vào vấn đề bột mì và can thiệp vào vấn đề của Hung Gia Lợi, ngay cả về mặt năng lượng, vì họ không cho phép khí đốt chảy từ Nga sang Hung Gia Lợi”.
Tuy nhiên, ba nhà ngoại giao có hiểu biết về các cuộc đàm phán trừng phạt cho biết họ vẫn mong đợi thủ tướng theo chủ nghĩa dân túy cuối cùng sẽ cho phép tái thẩm quyền, có lẽ sớm nhất là vào thứ Hai, khi các Ngoại trưởng họp tại Brussels. Các nhà chức trách có thời gian cho đến thứ Sáu tuần tới để đạt được thỏa thuận.
Thứ Hai có phải là ngày đó không?
Một phái viên Liên Hiệp Âu Châu, giống như những người khác, được giấu tên để có thể thoải mái nói về các cuộc thảo luận kín, đã dự đoán việc gia hạn sẽ diễn ra vào thứ Hai, mặc dù Hung Gia Lợi đã bày tỏ “sự dè dặt” trong các cuộc họp chuẩn bị.
“Họ thích sự kịch tính”, vị sứ giả nói đùa.
Chương trình nghị sự cho cuộc họp ngày thứ Hai cho thấy Hung Gia Lợi vẫn chưa đưa ra phán quyết về những gì họ sẽ làm. Các nhà ngoại giao coi đó là một dấu hiệu tích cực — một dấu hiệu cho thấy Orbán chưa yêu cầu các quan chức của mình phủ quyết việc gia hạn.
“Chúng ta sẽ xem,” một nhà ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu thứ hai cho biết. “Hung Gia Lợi đang hành động theo cách khá giao dịch. Liệu họ có yêu cầu điều gì đó liên quan đến năng lượng không?... Cho đến hôm nay, không có yêu cầu nào trên bàn đàm phán.”
Ngoài ra, nhà ngoại giao này còn nói thêm: “Chúng tôi chưa nghe bất cứ điều gì ở Brussels” từ nhóm của Orbán kể từ lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump.
Mối quan hệ Orbán-Tổng thống Donald Trump đã được theo dõi chặt chẽ tại Brussels trong tuần này, với các quan chức háo hức muốn xem nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi sẽ cố gắng và tận dụng việc có một đồng minh tư tưởng tại Tòa Bạch Ốc như thế nào. Kể từ thứ Tư, những người diều hâu trừng phạt đã háo hức tấn công vào đường lối hung hăng ban đầu của Tổng thống Donald Trump đối với Putin, kêu gọi Hung Gia Lợi nhượng bộ.
“Tôi hy vọng rằng chính phủ Hung Gia Lợi đã đọc được thông điệp từ tổng thống Hoa Kỳ”, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski phát biểu hôm thứ năm tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng Liên Hiệp Âu Châu không chỉ chấp thuận việc gia hạn mà còn thông qua các gói trừng phạt tiếp theo.
[Politico: Orbán’s new threat: I’ll end Russia sanctions unless Ukraine pumps Putin’s gas]
3. Kellogg cho biết Hoa Kỳ cân nhắc mua vũ khí cho Ukraine bằng cách sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga
Chính phủ Hoa Kỳ đang cân nhắc mua vũ khí Mỹ cho Ukraine bằng số tiền thu được từ các tài sản bị đóng băng của Nga, Keith Kellogg, đặc phái viên hòa bình của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine và Nga, trả lời Fox News vào ngày 24 tháng Giêng.
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết vào ngày 6 Tháng Giêng trong một cuộc phỏng vấn với Lex Fridman rằng ông đã đề xuất với Tổng thống Donald Trump rằng Kyiv mua vũ khí của Hoa Kỳ bằng tài sản của Nga bị đóng băng. Ông nói thêm rằng đây có thể là “một trong những bảo đảm an ninh”. Zelenskiy không nêu rõ phản ứng của Tổng thống Donald Trump là gì.
Kellogg cho biết đường lối này có thể là một phần của giải pháp toàn diện nhằm hỗ trợ Ukraine trong cuộc chiến chống Nga và củng cố ngành công nghiệp quốc phòng Hoa Kỳ.
Kellogg nói thêm rằng ý tưởng chuyển hướng các nguồn lực của Nga để đáp ứng nhu cầu quốc phòng của Ukraine vẫn “được cân nhắc”.
Ông cho biết: “Chúng tôi đã nói về vấn đề này nhiều lần - sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để làm điều đó, để mua vũ khí của Hoa Kỳ”.
“ Đó là một phần của câu đố cần được thảo luận, và nó sẽ được đưa lên bàn với tổng thống để thảo luận. Nhưng đó không phải là phần sẽ giải quyết được vấn đề. Tuy nhiên, đó là một điểm thú vị và đáng để thảo luận.”
Trong khi các nước phương Tây đã đóng băng 300 tỷ đô la tài sản của Nga, họ chỉ có thể tiếp cận được khoản thu nhập hàng năm do các quỹ này tạo ra, khoảng 3,2 tỷ đô la. Những khoản lợi nhuận này sẽ hỗ trợ khoản vay 50 tỷ đô la cho Kyiv, trong khi phần lớn tài sản bị đóng băng ở các nước Âu Châu.
Liên minh Âu Châu gần đây đã giải ngân 3 tỷ euro, hay 3,09 tỷ đô la, cho Ukraine như một phần của sáng kiến cho vay 50 tỷ đô la của G7. Khoản đóng góp 20 tỷ euro, hay 20,6 tỷ đô la, của Liên Hiệp Âu Châu cho chương trình này được tài trợ một phần từ thu nhập từ các tài sản bị đóng băng của Nga.
Hoa Kỳ cũng đã đóng góp 20 tỷ đô la cho khoản hỗ trợ cho vay, thể hiện nỗ lực chung của phương Tây nhằm hỗ trợ Ukraine về mặt tài chính trong khi tận dụng tài sản của Nga.
[Kyiv Independent: US considers buying weapons for Ukraine using frozen Russian assets, Kellogg says]
4. Đặc phái viên hòa bình sắp tới của Tổng thống Donald Trump đề xuất tăng áp lực lên dầu mỏ để thúc đẩy Nga đàm phán
Keith Kellogg, đặc phái viên hòa bình sắp tới của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, trả lời FOX News vào ngày 24 Tháng Giêng rằng các biện pháp nghiêm ngặt hơn nhắm vào ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga có thể gây áp lực buộc Điện Cẩm Linh phải đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.
Đề xuất này được đưa ra khi Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan đối với hàng xuất khẩu của Nga nếu không sớm đạt được thỏa thuận chấm dứt chiến tranh.
Kellogg cho biết: “Nga đang kiếm được hàng tỷ đô la từ việc bán dầu”, đồng thời nhấn mạnh rằng chỉ riêng những chiến thắng trên chiến trường khó có thể buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh.
Kellogg lập luận rằng việc giảm doanh thu từ dầu mỏ của Nga xuống còn 45 đô la một thùng, mức hòa vốn, có thể làm suy yếu khả năng phục hồi tài chính của Mạc Tư Khoa và buộc nước này phải tìm kiếm một giải pháp.
Putin tuyên bố vào ngày 24 Tháng Giêng rằng Nga sẵn sàng đàm phán với Tổng thống Donald Trump, người mà ông mô tả là có mối quan hệ “thực dụng và tin cậy” với Mạc Tư Khoa.
Reuters đưa tin vào ngày 23 Tháng Giêng rằng Putin ngày càng lo ngại về nền kinh tế của đất nước, trích dẫn năm nguồn tin không được tiết lộ.
Trong suốt cuộc chiến, các đồng minh phương Tây của Ukraine đã áp đặt các lệnh trừng phạt đáng kể nhằm làm suy yếu khả năng duy trì hành động xâm lược quân sự của Nga.
[Kyiv Independent: Incoming Trump peace envoy suggests oil crackdown to push Russia to negotiate]
5. Zelenskiy, Sandu nói rằng họ sẵn sàng đáp ứng nhu cầu năng lượng của Transnistria
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và người đồng cấp Moldova Maia Sandu cho biết sau cuộc hội đàm tại Kyiv vào ngày 25 Tháng Giêng rằng họ sẵn sàng đáp ứng nhu cầu năng lượng của khu vực Transnistria bị Nga tạm chiếm của Moldova.
Nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên của Nga cho Transnistria đã bị dừng vào ngày 1 Tháng Giêng do quyết định của Ukraine dừng vận chuyển khí đốt của Nga, bao gồm cả nguồn cung cấp cho Moldova, và khoản nợ của Moldova đối với nguồn cung cấp khí đốt.
Trước đó vào ngày 25 tháng Giêng, Sandu đã đến Kyiv trong chuyến thăm chính thức để gặp Zelenskiy và thảo luận về một số vấn đề, bao gồm cả cuộc khủng hoảng năng lượng.
Sandu và Zelenskiy lên án quyết định của Nga ngừng cung cấp khí đốt cho Transnistria, điều này đã gây ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo.
Liệu cuộc khủng hoảng khí đốt ở Transnistria có dẫn đến sự sụp đổ và tái hòa nhập của quốc gia này vào Moldova không?
Các tổng thống tái khẳng định cam kết và khả năng cung cấp “các giải pháp cấp bách và cụ thể” để đáp ứng nhu cầu năng lượng của người dân trong khu vực, ngăn chặn khủng hoảng leo thang hơn nữa và khôi phục các dịch vụ cơ bản.
Trong tuyên bố chung, Zelenskiy và Sandu cũng lên án “các hoạt động phá hoại chưa từng có và các cuộc tấn công hỗn hợp” của Nga nhằm vào Moldova, nhắc lại sự can thiệp của Điện Cẩm Linh vào cuộc bầu cử tổng thống năm ngoái và cuộc trưng cầu dân ý về việc Moldova gia nhập Liên Hiệp Âu Châu.
Tuyên bố nêu rõ: “Những hành động này thể hiện ý định rõ ràng là can thiệp có hệ thống vào các tiến trình dân chủ để gây bất ổn cho khu vực và phá hoại sự ổn định ở Âu Châu”.
Trong cuộc họp báo chung, Zelenskiy tuyên bố Ukraine sẵn sàng cử nhân sự tới nhà máy điện Cuciurgan, nhà máy điện lớn nhất Moldova, nằm ở Transnistria, để vận hành loại than khác và tăng sản lượng điện.
Theo Zelenskiy, các cuộc tham khảo ý kiến cần thiết với Moldova đã diễn ra và “Tiraspol biết rõ điều này”.
Nhà máy điện Cuciurgan sản xuất 200-220 megawatt điện và với sự giúp đỡ của các chuyên gia Ukraine, con số này có thể tăng lên 2 gigawatt, Zelenskiy tuyên bố.
Ông cũng cho biết thêm rằng Ukraine sẵn sàng cung cấp than cho nhà máy điện và có thể nhận lại điện.
“Điều đó công bằng: chúng tôi cung cấp than, họ có điện cho chính họ, cho toàn bộ Moldova, và chúng tôi có điện cho chính họ,” tổng thống phát biểu.
Gã khổng lồ năng lượng do nhà nước kiểm soát của Nga Gazprom đã dừng cung cấp khí đốt cho Moldova vào ngày 1 Tháng Giêng khi Ukraine chấm dứt việc vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của mình. Gazprom cho biết họ đã dừng cung cấp vì Moldova chưa trả được nợ khí đốt.
Transnistria đã thực sự mua khí đốt miễn phí — một công cụ chính trị mà Nga sử dụng để giữ khu vực này dưới sự kiểm soát của mình. Theo Moldovagaz, một công ty con của Gazprom, khoản nợ của khu vực ly khai này đối với khí đốt của Nga lên tới hơn 10 tỷ đô la.
Theo Gazprom, khoản nợ riêng của Chisinau đối với nguồn cung cấp khí đốt của Nga lên tới 709 triệu đô la. Tuy nhiên, chính phủ Moldova chỉ công nhận khoản nợ 8,6 triệu đô la, trích dẫn các cuộc kiểm toán tài chính.
Sergey Obolonik, phó chủ tịch thứ nhất của chính quyền tự xưng Transnistria, cho biết vào ngày 2 Tháng Giêng rằng việc ngừng cung cấp khí đốt của Nga qua Ukraine đã làm dừng mọi hoạt động công nghiệp ở Transnistria.
Chính phủ không được công nhận của Transnistria trước đó đã từ chối lời đề nghị của Chisinau về việc giúp mua khí đốt từ Âu Châu.
[Kyiv Independent: Zelensky, Sandu say they are ready to meet Transnistria's energy needs]
6. Một đội hỏa tiễn Javelin của Thủy quân Lục chiến Ukraine đã phá hủy bảy xe của Nga trong hai ngày. Đó là những xe mà Nga không thể để mất.
Trong hàng chục gói viện trợ trong hơn 35 tháng diễn ra cuộc chiến tranh rộng lớn của Nga với Ukraine, chính quyền của cựu Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã cung cấp cho quân đội Ukraine hơn 10.000 hỏa tiễn chống tăng có điều khiển Javelin, hay ATGM.
Hỏa tiễn vác vai trị giá 200.000 đô la, được dẫn đường bằng đầu dò hồng ngoại ở khoảng cách xa hơn hai dặm, chứa đầu đạn nặng 20 pound có thể phá hủy hoặc ít nhất là vô hiệu hóa bất kỳ xe tăng nào. Theo một blogger người Nga, kho hỏa tiễn Javelin của Ukraine đạt đỉnh cao vào năm 2022.
Nhưng “họ vẫn còn đủ”, blogger này nói thêm - và các hỏa tiễn đang chứng tỏ là một trở ngại lớn đối với nỗ lực của Nga nhằm đẩy lùi lực lượng Ukraine khỏi khu vực rộng 250 dặm vuông mà họ xâm lược ở tỉnh Kursk, phía tây nước Nga.
Lực lượng Nga-Bắc Hàn gồm 60.000 quân tại Kursk có xu hướng tấn công bằng bộ binh do tình trạng thiếu hụt xe thiết giáp hiện đại ngày càng tăng. Nhưng khi thực hiện một cuộc tấn công cơ giới, các đội hỏa tiễn Ukraine được trang bị Javelin đang chờ ngay sau các tuyến mìn và máy bay điều khiển từ xa kamikaze ngoài cùng. “Ở tuyến đầu, xe tăng của chúng tôi bị ATGM nhắm tới”, blogger phàn nàn.
“Kết quả là, xe tăng của chúng tôi chỉ có thể hoạt động từ các vị trí ẩn núp”, blogger giải thích. Nghĩa là, chúng hầu như vô dụng trong vai trò dự định của chúng: tiếp cận và bắn trực tiếp vào đối phương.
Các đội Javelin của lữ đoàn Dù Ukraine có thể là những hỏa tiễn khát máu khét tiếng nhất trong quân đội 800.000 người của Kyiv. Nhưng ở Kursk, những tay súng bắn hỏa tiễn cũng bao gồm các đơn vị thủy quân lục chiến và hoạt động đặc biệt.
Theo Bộ Quốc phòng tại Kyiv, chỉ trong vòng hai ngày gần đây, một đội Javelin từ Lữ đoàn Thủy quân Lục chiến số 36 của Ukraine đã phá hủy ba xe tăng và bốn xe chiến đấu BMD-4 của địch ở Kursk.
Trung đoàn Lực lượng Đặc nhiệm số 5 của Vệ binh Quốc gia Ukraine đã bắn Javelin vào ban đêm. “Ngay cả dưới màn đêm, quân xâm lược Nga cũng không thể ẩn náu”, WarTranslated, một nhà phân tích người Estonia, bình luận.
Người Nga có hỏa tiễn chống tăng riêng của họ ở Kursk—và rất nhiều. “Khu vực duy nhất mà chúng tôi tương đối đủ khả năng là ATGM,” blogger đưa tin. Nhưng chỉ trừ một vài ngoại lệ, người Ukraine đã ở thế phòng thủ ở Kursk kể từ tháng 8. Xe của họ không phải phá vỡ chỗ ẩn núp, tiếp cận tiền tuyến và để lộ mình trước hỏa tiễn của Nga.
Vậy nên số lượng xe thiết giáp còn sót lại của Nga đang bị phá hủy một cách không cân xứng bởi mìn, máy bay điều khiển từ xa… và Javelin.
Có thể nó sẽ không kéo dài. Trừ khi và cho đến khi Tổng thống Hoa Kỳ mới Ông Donald Trump gửi thêm Javelin, 10.000 hỏa tiễn mà Tổng thống Biden cung cấp cho Ukraine cuối cùng sẽ cạn kiệt. Nhưng đó chắc chắn là sự an ủi lạnh lùng đối với các đội xe tăng Nga đang bị bắn phá ngay lúc này.
[Forbes: One Ukrainian Marine Corps Javelin Missile Team Destroyed Seven Russian Vehicles In Two Days. They Were Vehicles Russia Couldn’t Afford To Lose.]
7. Bộ Ngoại giao bác bỏ cáo buộc vô căn cứ của Thủ tướng Fico cho rằng Ukraine tấn công mạng Slovakia
Bộ Ngoại giao đã bác bỏ tuyên bố của Thủ tướng Slovakia Robert Fico rằng Ukraine có liên quan đến vụ tấn công mạng vào công ty bảo hiểm quốc gia Slovakia, theo tuyên bố trên trang web của Bộ vào ngày 24 tháng Giêng.
Tuyên bố cho biết: “Chúng tôi kiên quyết bác bỏ những ám chỉ về sự tham gia của Ukraine vào vụ tấn công mạng nhằm vào một công ty bảo hiểm y tế ở Slovakia”.
Bộ này cũng kêu gọi ông Fico ngừng coi Ukraine là đối phương.
“Chúng tôi một lần nữa kêu gọi Thủ tướng Slovakia, Robert Fico, ngừng tìm kiếm đối phương tưởng tượng ở Ukraine, quốc gia thân thiện với Slovakia và người dân Slovakia.”
Fico đưa ra cáo buộc trong một cuộc họp báo khẩn cấp mà không đưa ra bằng chứng nào để chứng minh cho tuyên bố của mình.
Trong khi đó, các cuộc biểu tình rộng rãi chống lại chính phủ của Fico đang diễn ra, và phe đối lập đang thúc đẩy một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm.
Những người biểu tình nổ ra ở hơn 20 thành phố, hô vang các khẩu hiệu như “Đủ rồi Fico” và “Chúng ta là Âu Châu”, bày tỏ sự bất bình với các chính sách của thủ tướng và những lời lẽ thân Nga. Hàng triệu người tham gia các cuộc biểu tình trên toàn quốc Slovakia đã kêu gọi Fico nên cút đi.
Các cuộc biểu tình đã thu hút đám đông đáng kể, những người tổ chức tuyên bố có đến 60.000 người tham gia tại Quảng trường Tự do ở Thủ đô Bratislava.
[Kyiv Independent: Foreign Ministry rejects Slovak PM's unfounded Ukrainian cyberattack claim]
8. Bộ Ngoại giao ban hành lệnh tạm dừng ngay lập tức và rộng rãi đối với viện trợ nước ngoài
Ngoại trưởng Marco Rubio đã dừng chi tiêu vào thứ sáu cho hầu hết các khoản tài trợ viện trợ nước ngoài hiện có trong 90 ngày. Lệnh này, khiến các viên chức Bộ Ngoại giao bị sốc, dường như áp dụng cho việc tài trợ cho viện trợ quân sự cho Ukraine.
Theo tài liệu mà POLITICO có được, hướng dẫn của Rubio, được ban hành cho tất cả các cơ quan ngoại giao và lãnh sự, yêu cầu các nhân viên của bộ ban hành “lệnh ngừng công việc” đối với hầu hết “các khoản viện trợ nước ngoài hiện có”. Nó có hiệu lực ngay lập tức.
Có vẻ như nó đi xa hơn lệnh hành pháp gần đây của Tổng thống Donald Trump, trong đó chỉ thị cho bộ này tạm dừng các khoản tài trợ viện trợ nước ngoài trong 90 ngày cho đến khi bộ trưởng xem xét. Lệnh của tổng thống không nêu rõ liệu nó có ảnh hưởng đến các khoản tiền đã được phân bổ hay viện trợ cho Ukraine hay không.
Theo ba quan chức hiện tại và hai cựu quan chức nắm rõ hướng dẫn mới, hướng dẫn mới có nghĩa là sẽ không có hành động nào nữa được thực hiện để phân bổ tiền viện trợ cho các chương trình đã được chính phủ Hoa Kỳ phê duyệt.
Sắc lệnh này đã gây sốc cho một số viên chức của bộ vì nhiệm vụ bao quát của nó. “Bộ Ngoại giao đã hoàn toàn sử dụng vũ khí hạt nhân đối với viện trợ nước ngoài”, một viên chức khác của Bộ Ngoại giao cho biết.
Tuy nhiên, tài liệu vẫn để chỗ cho việc diễn giải và có đưa ra một số ngoại lệ. Tài liệu nêu rõ rằng tài trợ quân sự nước ngoài cho Ai Cập và Israel sẽ tiếp tục và cho phép hỗ trợ lương thực khẩn cấp và “chi phí hợp pháp phát sinh trước ngày có” hướng dẫn này “theo các giải thưởng hiện có”. Tại một số điểm, tài liệu cũng nêu rằng các quyết định cần phải “phù hợp với các điều khoản của giải thưởng có liên quan”.
Một viên chức Bộ Ngoại giao hiện tại, cùng với hai cựu viên chức chính quyền Tổng thống Biden, cho biết việc tạm dừng này dường như sẽ dừng viện trợ cho các đồng minh quan trọng như Ukraine, Jordan và Đài Loan. Họ và những người khác được phép ẩn danh để thảo luận về các tài liệu nội bộ nhạy cảm của chính phủ.
Các quan chức hiện tại và trước đây cho biết, hướng dẫn này có thể khiến chính phủ Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm dân sự vì có thể sẽ có các vụ kiện liên quan đến các hợp đồng chưa được thực hiện nếu các điều khoản bị coi là đã bị vi phạm, mặc dù tại một số thời điểm, hướng dẫn này nêu rõ các quyết định cần phải “phù hợp với các điều khoản của phán quyết có liên quan”.
Hướng dẫn nêu rõ rằng “quyết định tiếp tục, sửa đổi hay chấm dứt chương trình sẽ được đưa ra sau khi bộ trưởng xem xét”.
Phát ngôn nhân của Bộ Ngoại giao không trả lời ngay lập tức các yêu cầu bình luận. Devex trước đó đã đưa tin về chỉ thị này.
Việc bỏ sót Ukraine đặc biệt gây lo ngại cho các quan chức Mỹ muốn giúp nước này đánh bại Nga.
Tổng thống Donald Trump và đảng Cộng hòa trong nhiều năm đã tập trung vào những gì họ mô tả là chi tiêu viện trợ nước ngoài lãng phí dưới thời chính quyền Obama và Tổng thống Biden. Nhưng trong những ngày gần đây, Tổng thống Donald Trump đã tăng cường lời lẽ của mình đối với Nga, đe dọa sẽ trừng phạt Mạc Tư Khoa nếu nước này không chấm dứt cuộc xâm lược Ukraine kéo dài gần ba năm và tuyên bố rằng Putin phải chịu trách nhiệm chấm dứt chiến tranh.
Chính phủ Ukraine vẫn chưa phản hồi về động thái này. Nhưng những người ủng hộ Kyiv đang lên tiếng hy vọng rằng việc tạm dừng sẽ không cản trở nỗ lực chiến tranh của Ukraine.
“Chúng tôi đang nỗ lực để hiểu điều này có ý nghĩa gì đối với Ukraine. Chúng tôi tin tưởng rằng chính quyền sẽ không để nước Mỹ mắc bẫy chiến thuật hù dọa của Putin”, Mykola Murskyj của Razom, một nhóm có trụ sở tại Hoa Kỳ ủng hộ Ukraine, cho biết.
Những người làm việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu đang lo ngại về tác động của lệnh này đối với các chương trình như Kế hoạch khẩn cấp của Tổng thống về cứu trợ AIDS, chương trình này tài trợ cho việc xét nghiệm và điều trị cho những người sống chung với HIV, chủ yếu ở Phi Châu. Chương trình này đã nhận được khoảng 5 tỷ đô la tiền tài trợ hàng năm trong những năm gần đây.
“Lệnh ngừng hoạt động này thật tàn nhẫn và chết người”, Asia Russell, giám đốc điều hành của Health GAP, một tổ chức phi lợi nhuận ủng hộ quyền tiếp cận điều trị cho những người nhiễm HIV, cho biết.
Hướng dẫn này đã được nhiều nhân viên cao cấp của Bộ Ngoại giao thông qua, bao gồm cố vấn Bộ Ngoại giao Michael Needham và giám đốc hoạch định chính sách Michael Anton.
Bộ Ngoại giao dự kiến sẽ lập báo cáo trong vòng 85 ngày kể từ ngày ban hành hướng dẫn, sau đó sẽ kèm theo khuyến nghị của Rubio gửi cho Tổng thống Donald Trump về chương trình viện trợ nước ngoài nào sẽ tiếp tục và chương trình nào sẽ ngừng.
[Politico: State Department issues immediate, widespread pause on foreign aid ]
9. Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ thúc đẩy miễn trừ viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh đóng băng 90 ngày, FT đưa tin
Theo các tài liệu mà tờ Financial Times, gọi tắt là FT và các nguồn tin thân cận, các nhà ngoại giao Hoa Kỳ đang khẩn trương tìm kiếm sự miễn trừ cho các chương trình liên quan đến Ukraine khỏi lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài trong 90 ngày do Ngoại trưởng Marco Rubio áp đặt.
Chỉ thị toàn diện này có hiệu lực ngay lập tức và cũng bao gồm lệnh “dừng thi công” đối với các dự án hiện có.
Các nhà ngoại giao cao cấp tại Cục Các vấn đề Âu Châu và Á-Âu thuộc Bộ Ngoại giao đã yêu cầu miễn trừ hoàn toàn để loại trừ các hoạt động của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, gọi tắt là USAID tại Ukraine, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.
Theo FT, một email gửi tới nhân viên USAID tại Ukraine vào ngày 25 Tháng Giêng có đoạn: “Chúng tôi hiện không biết liệu yêu cầu này có được chấp thuận hay không - toàn bộ hay một phần - nhưng cho đến nay đã có những tín hiệu tích cực từ Washington”.
USAID tại Ukraine đã tạm thời hoãn việc ban hành lệnh “dừng công việc” cho các đối tác của mình, nhằm mục đích làm rõ trong khi đánh giá cách các chương trình phù hợp với chỉ thị của Rubio nhằm giúp Hoa Kỳ “an toàn hơn, mạnh mẽ hơn và thịnh vượng hơn”. Mặc dù vậy, đến tối ngày 25 Tháng Giêng tại Kyiv, một số tổ chức đã bắt đầu nhận được lệnh “dừng công việc” chính thức, tạm dừng hoạt động cho đến khi có thông báo mới từ các viên chức hợp đồng.
Theo FT, lệnh đóng băng đã khiến hàng trăm hợp đồng viện trợ nước ngoài, trị giá hơn 70 tỷ đô la trong năm tài chính 2022, rơi vào tình trạng bấp bênh khi quá trình xem xét diễn ra trong 85 ngày tới. Các quan chức Ukraine và các tổ chức phi chính phủ cảnh báo rằng lệnh tạm dừng này có thể gây nguy hiểm cho các sáng kiến quan trọng, bao gồm hỗ trợ cho trường học, bệnh viện và phát triển cơ sở hạ tầng.
Viện trợ quân sự cho Ukraine, lên tới 65,9 tỷ đô la kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, vẫn không bị ảnh hưởng bởi lệnh đóng băng, một quan chức chính phủ Ukraine xác nhận với hãng tin này. “Viện trợ quân sự cho Ukraine vẫn còn nguyên vẹn”, vị quan chức này cho biết. “Ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại, và chắc chắn không phải là một phần của lệnh đóng băng 90 ngày này”.
Tuy nhiên, lệnh của Rubio không bao gồm các miễn trừ cụ thể dành cho Ukraine trong các chương trình phi quân sự, không giống như các miễn trừ đã được chấp thuận dành cho Israel, Ai Cập và viện trợ lương thực khẩn cấp.
[Kyiv Independent: US diplomats push for exemption on Ukraine aid amid 90-day freeze, FT reports]