1. Ukraine tấn công Crimea: Tổng kho dầu của Nga tại Dzhankoy bốc cháy

Sáng sớm ngày thứ Tư 31 tháng 8, theo giờ địa phương, tức là vào xế trưa theo giờ Việt Nam, những tiếng nổ kinh hoàng đã vang lên tại thị trấn Dzhankoy, ở Crimea, bị Nga sáp nhập vào năm 2014.

Ukraine không tuyên bố nhận trách nhiệm về vụ tấn công này. Tuy nhiên, hôm thứ Ba, Ông Sergey Khlan, người hiện là cố vấn cho thống đốc khu vực Kherson, cho biết theo các tin tình báo, người Nga tập trung một đoàn xe chuyên chở các thiết bị ở Crimea được gửi tới Kherson.

“Điều quan trọng là phải bảo đảm rằng các thiết bị này không được chuyển đến tuyến đầu. Và ở đây chúng tôi đang theo dõi các cuộc tấn công trên cầu Antonovsky một lần nữa,” ông nói với Kênh 24 của Ukraine trong các bình luận được hãng truyền thông Ukraine UKRINFORM đưa tin.

Thống đốc Mykhailo Rozvozhaev do Nga dựng nên để cai quản vùng Sevastopol bị tạm chiếm bác bỏ khả năng quân Ukraine tấn công bằng các hỏa tiễn tầm xa như HIMARS. Theo ý kiến của ông vụ này gây ra bởi “các thành phần phá hoại”. Trước đó, ông tuyên bố đã tạo ra một chatbot đặc biệt, nơi cư dân thành phố có thể gửi tin nhắn, ảnh và video về những cá nhân và đối tượng đáng ngờ. Chắc không có nhân dân nào báo cáo nên “các thành phần phá hoại” cứ ngang nhiên tấn công.

Vào ngày 16 tháng 8, các vụ nổ cũng đã làm rung chuyển quận Dzhankoy. Các vụ nổ đã được báo cáo tại kho đạn và một trạm biến áp, trong khi một tuyến đường sắt cũng bị hư hại. Người Nga thông báo rằng hơn 3.000 cư dân đã di tản khỏi làng Maiske ở quận Dzhankoy.

Vụ tấn công tổng kho dầu của Nga diễn ra trong bối cảnh quân Ukraine đang mở một cuộc tổng phản công tái chiếm Kherson.

2. Quân Nga cướp bóc bên trong thành phố Kherson

Trong bản báo cáo chiều thứ Tư 31 tháng 8, Mykhailo Podolyak, cố vấn chính của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, cho biết rằng các lực lượng Nga đang trở nên “tích cực hơn trong các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng”.

Từ ngữ “tích cực” mà ông nói có nghĩa là các binh sĩ Nga đang cướp bóc các doanh nghiệp, trấn lột tài sản các nông dân và đập phá các nhà máy.

Quân Nga trong vùng Kherson khét tiếng là có thành tích bất hảo. Hôm thứ Tư 31 tháng 8, Cơ quan điều tra quân sự của Ủy ban điều tra thuộc Hạm đội Hắc Hải đã khởi tố những cá nhân có liên quan đến một sự việc ngày 19 tháng 6, trong đó ba binh sĩ Nga bị bắn chết và hai người khác bị thương trong một cuộc đấu súng với các viên chức của Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB, là cơ quan kế nhiệm của KGB, tại một quán bar ở thành phố Kherson, bên bờ sông Dnepro.

Dù thế, Ông Mykhailo Podolyak đã nhắc lại rằng các quân nhân Ukraine được lệnh đối xử tử tế với tù hàng binh địch, không ngược đãi đánh đập họ để giữ tình hòa hiếu lâu dài giữa hai nước khi chiến tranh kết thúc.

3. Tại sao Kherson là chìa khóa cho cuộc chiến của Vladimir Putin khi cuộc phản công bắt đầu?

Kherson là thành phố lớn đầu tiên rơi vào tay Nga sau khi Vladimir Putin tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine. Bây giờ nó đã trở thành tâm điểm của một cuộc phản công bởi lực lượng của Kyiv để tái chiếm.

Tuyên bố của Ukraine về các cuộc tấn công mới vào các vị trí của Nga xung quanh thành phố cảng chiến lược phía nam ở cửa sông Dnepro đổ ra Hắc Hải đã thu hút sự chú ý của thế giới khi nỗ lực được chờ đợi từ lâu để giành lại khu vực và thủ đô của nó đang được tiến hành.

Peter Rutland, giáo sư nghiên cứu về Nga, Đông Âu và Á-Âu, tại Đại học Wesleyan, Connecticut, cho biết: “Việc chiếm lại lãnh thổ bị chiếm đóng của vùng Kherson trên bờ tây của Dnepro sẽ là một chiến thắng lớn về tâm lý và chính trị đối với Kyiv.

“Thành phố Kherson là thủ phủ duy nhất đã rơi vào tay Nga”. Ông nói với Newsweek rằng điều này cũng sẽ khiến người Nga khó phát động một cuộc tấn công chiếm Odesa hơn nhiều.

“Tuy nhiên, vẫn còn lại một phần lớn lãnh thổ chiếm đóng của Nga ở bờ đông của Dnepro, bao gồm cả nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.”

Hôm thứ Ba, văn phòng tổng thống Ukraine báo cáo rằng đã xảy ra “những vụ nổ mạnh” và “những trận chiến cam go” trong khu vực vào cả ngày lẫn đêm. Báo cáo cho biết, các lực lượng Ukraine đã phá hủy các kho đạn dược và tất cả các cây cầu lớn bắc qua sông Dnepro có thể dùng làm đường tiếp tế cho quân đội Nga.

Trong khi đó, Bộ chỉ huy chiến dịch miền Nam của quân đội Ukraine cũng cho biết đã phá hủy một chiếc phao vượt Dnieper cũng như hàng chục sở chỉ huy ở khu vực Kherson.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Ukraine và Nga để đưa ra bình luận.

Kể từ cuối tháng 6, Ukraine đã sử dụng hệ thống hỏa tiễn cơ động cao, gọi tắt là HIMARS, do Mỹ cung cấp để tấn công đến các cây cầu trên Dnepro, làm gián đoạn nguồn cung cấp đạn dược và các thiết bị hạng nặng khác cho lực lượng Nga.

Các báo cáo về giao tranh củng cố một dự đoán được đưa ra vào ngày 28 tháng 6 bởi cựu thủ tướng và là nhà ngoại giao Thụy Điển Carl Bildt, người cho biết cuộc chiến giành quyền kiểm soát khu vực Kherson cho đến nay là “phần quan trọng nhất của cuộc chiến ở Ukraine”.

“Rõ ràng là Nga có ý định cắt đứt hoàn toàn Ukraine khỏi Hắc Hải”, ông nói.

Ý nghĩa chiến lược

Nằm dọc theo sông Dnepro, Kherson và khu vực cùng tên là cửa ngõ dẫn đến Crimea mà Mạc Tư Khoa chiếm giữ năm 2014. Việc chiếm lại khu vực này có thể mang lại cho lực lượng của Kyiv một bệ phóng cho một cuộc tấn công ở Crimea, nơi đã xảy ra các vụ nổ.

Bởi vì nó sụp đổ quá sớm trong chiến tranh và do đó tránh được sự tàn phá mà các thành phố như Mariupol và Severodonetsk phải đối mặt, Kherson đã trở thành hiện trường cố thủ của quân xâm lược Nga, những người đã thiết lập quyền kiểm soát chính trị ở đó.

Nhưng sau những thất bại của Nga trong việc chiếm Kyiv và thành phố thứ hai của Kharkiv, việc mất Kherson sẽ quét sạch một trong những lợi ích hữu hình nhất của Mạc Tư Khoa.

Nó cũng có ý nghĩa về mặt nông nghiệp và kinh tế với các nhà máy điện và hồ chứa có khả năng duy trì Crimea và giúp Ukraine nỗ lực khởi động lại các chuyến hàng ngũ cốc qua Hắc Hải.

Chiến lược gia địa chính trị Alp Sevimlisoy nói với Newsweek: “Nó có tầm quan trọng cả về biểu tượng và chiến thuật.

Ông nói rằng việc Ukraine giành lại Kherson sẽ “đưa ra một tầm nhìn về việc tái hợp nhất Crimea,” cũng như “việc triển khai quân đội sẽ cải thiện sức mạnh của đất nước ở Hắc Hải”.

Sevimlisoy nói thêm rằng việc chiếm lại Kherson sẽ cho phép Ukraine tăng cường hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ về Sáng kiến Ngũ cốc Hắc Hải.

Thỏa thuận đó được Ankara làm trung gian một phần vào tháng trước và cho phép các tàu chở các sản phẩm thực phẩm của Ukraine rời cảng Hắc Hải lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Sevimlisoy nói: “ Việc chiếm lại thành công Kherson sẽ cho phép Hải quân Thổ Nhĩ Kỳ tăng cường hợp tác hiện có với Ukraine”. Nó cũng sẽ cho phép Không quân Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp “an ninh rộng rãi hơn cho Ukraine ở Crimea và các cơ sở cảng Kherson.”

Trong khi đó, Salvatore Mercogliano, nhà sử học hàng hải và phó giáo sư lịch sử tại Đại học Campbell ở Bắc Carolina, cho biết theo thỏa thuận hiện tại, Ukraine có thể vận chuyển ngũ cốc ra khỏi ba cảng - Odesa, Yuzhny và Chornomorsk.

“Họ đang cố gắng thêm vào Mykolaiv. Vấn đề là các con tàu sẽ phải đi qua một bán đảo do người Nga nắm giữ — và chìa khóa của mảnh đất đó là Kherson,” ông nói với Newsweek.

“Nếu người Ukraine chiếm Kherson, họ có thể mở cả hai cảng - nhưng điều đó sẽ phải được đàm phán lại khi thỏa thuận hiện tại hết hạn.”

4. Tướng Nga hô hào tấn công bằng hỏa tiễn vào triều đình Anh để tạo ra bước đột phá

Một chính trị gia và cũng là một tướng Nga đã khuyến khích chế độ của Tổng thống Nga Vladimir Putin tiến hành các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào quần đảo Anh khi ông ta xuất hiện trên kênh truyền hình nhà nước Nga, và nói rằng các cuộc tấn công như vậy “sẽ là dấu chấm hết cho Vương quyền Anh”.

Andrey Gurulev nói rằng một cuộc tấn công vào Quần đảo Anh, một thuật ngữ ám chỉ Vương quốc Anh, Ái Nhĩ Lan và nhiều hòn đảo nhỏ hơn, có thể giúp Nga “thay đổi kết quả của cuộc xung đột hiện nay” ở Ukraine. Khi được hỏi liệu Anh có đang chiến tranh với Nga hay không, Gurulev trả lời rằng đúng như vậy, và nói rằng Nga thực sự đang chiến đấu với Anh và Mỹ ở Ukraine.

“Hãy làm cho nó trở nên siêu đơn giản. Hai tàu, 50 lần phóng hỏa tiễn Zircon —và không còn một trạm năng lượng nào ở Anh,” ông ta nói. “Năm mươi Zircons nữa — và toàn bộ cơ sở hạ tầng cảng không còn nữa. Năm mươi Zircons nữa — và chúng ta quên đi Quần đảo Anh vì nó trở thành một quốc gia thuộc Thế giới thứ ba, bị phá hủy và tan rã vì Tô Cách Lan và xứ Wales sẽ ra đi. Đây sẽ là sự kết thúc của Vương quốc Anh. Và họ sợ hãi điều đó”.

Đề nghị của Gurulev về một cuộc tấn công vào Quần đảo Anh để thay đổi kết quả của cuộc chiến đang diễn ra đã được đưa ra khi Ukraine bắt đầu cuộc phản công ở khu vực Kherson do Nga chiếm đóng hôm thứ Hai. Trong khi các quan chức Nga tiếp tục nhấn mạnh rằng hoạt động ở Ukraine của họ đang theo đúng kế hoạch và sẽ thành công, một số quan chức quân đội Mỹ lại nói rằng không phải như vậy. Nga đang trên đà thất trận.

James Stavridis, một đô đốc Mỹ đã nghỉ hưu, nói với Nicole Wallace của MSNBC trong một cuộc phỏng vấn vào tuần trước rằng cuộc tấn công của Nga đã “đình trệ” trong khi Ukraine đang chuẩn bị cho chiến dịch chống trả của riêng mình. Tuần trước, tướng Mỹ đã nghỉ hưu Barry McCaffrey cũng nói rằng Putin đã “hết ý tưởng” trong cuộc chiến và quân đội của ông ấy “hoạt động trong một chiếc hộp”. Ông dự đoán rằng mọi thứ sẽ nhanh chóng trở nên tồi tệ hơn đối với nhà lãnh đạo lâu năm của Nga.

Trong khi Putin không trực tiếp đe dọa tấn công bất kỳ quốc gia nào bên ngoài Ukraine - mặc dù ông đã nói rằng bất kỳ quốc gia nào “tạo ra mối đe dọa chiến lược đối với Nga” ở Ukraine đều có thể mong đợi “các cuộc tấn công trả đũa” —Truyền hình nhà nước Nga đã nhiều lần khuyến khích sự leo thang đang diễn ra xung đột.

Trong tháng này, một khách mời của đài truyền hình nhà nước Nga đã đe dọa rằng bất kỳ thiệt hại hoặc thảm họa nào tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga chiếm đóng ở Ukraine sẽ dẫn đến việc hỏa tiễn được phóng vào Mỹ và Anh.

Vào tháng 6, một nhóm tham luận viên trên kênh truyền hình Nga đã tranh luận về việc liệu Nga có nên đe dọa Mỹ bằng chiến tranh hạt nhân hay bằng hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa hay không.

Newsweek đã liên hệ với Văn phòng Đối ngoại, Khối thịnh vượng chung & Phát triển của Vương quốc Anh và Bộ Quốc phòng Nga để đưa ra bình luận.

5. Tướng Mỹ cho rằng Hoa Kỳ và NATO cần cung cấp cho Ukraine vũ khí để tấn công lãnh thổ Nga

Một tướng lĩnh Hoa Kỳ đã kêu gọi Mỹ và các đồng minh gửi vũ khí cho Ukraine mà nước này có thể sử dụng để thực hiện các cuộc không kích vào lãnh thổ Nga trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra.

Tướng Mark Arnold đã đưa ra lời kêu gọi trên trong một cuộc phỏng vấn với Kênh 24 Ukraine được công bố hôm thứ Ba, và nói rằng ông không chỉ đề cập đến bán đảo Crimea do Nga chiếm đóng khi nói rằng lãnh thổ của Nga nên bị tấn công.

Ông nói: “Hoa Kỳ và NATO nói rằng không tấn công vào lãnh thổ của Nga, nhưng điều này là vô nghĩa. Khởi đầu cho sự kết thúc của quân đội Nga ở Ukraine là việc phá hủy đường cung cấp nhiên liệu, đạn dược và thiết bị. Việc này phải được thực hiện ở cả biên giới và sâu hàng trăm km vào nước Nga. Để làm được điều này, NATO cần phải thay đổi chính sách của mình và từ bỏ các luận điểm về việc cấm các cuộc tấn công vào các vùng lãnh thổ của Nga. Cần phải cung cấp cho Ukraine những vũ khí như vậy mới có thể đè bẹp người Nga”.

Trong khi Mỹ và các quốc gia NATO khác không tham gia trực tiếp vào cuộc chiến Nga-Ukraine đang diễn ra, họ đã gửi vũ khí như Hệ thống Hỏa tiễn Pháo binh Cơ động Cao, gọi tắt là HIMARS, do Mỹ cung cấp và các viện trợ khác cho Ukraine.

Trong cuộc họp báo chung với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg vào đầu tháng 6, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Ukraine đã cung cấp cho Mỹ sự bảo đảm rằng các hệ thống vũ khí do Mỹ cung cấp sẽ không được sử dụng cho các cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga..

HIMARS Ukraine đã nhận được sự chú ý rộng rãi vì hiệu quả của chúng trong việc tấn công các mục tiêu của Nga trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại vũ khí này hoặc các loại vũ khí hạng nặng khác được cung cấp từ bên ngoài Ukraine để tấn công vào bên trong lãnh thổ Nga có thể làm tăng nguy cơ nhiều quốc gia bị kéo vào cuộc xung đột.

Trước khi Mỹ chính thức xác nhận thông tin rằng họ đang có kế hoạch gửi các hệ thống hỏa tiễn tới Ukraine, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov đã kêu gọi “chấm dứt việc bơm vũ khí vô nghĩa và cực kỳ rủi ro vào nước này”.

Lưu ý trong một bài đăng trên Telegram rằng Mỹ có thể cung cấp HIMARS và M270 MLRS (hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt) cho Ukraine, Antonov nói rằng có “nguy cơ những thiết bị như vậy sẽ được đặt gần biên giới của Nga và người Ukraine sẽ có thể tấn công vào các thành phố của Nga.. Tình huống như vậy là không thể chấp nhận được và không thể dung thứ được đối với chúng tôi “.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã không trực tiếp đe dọa tấn công bất kỳ quốc gia nào khác trong chiến tranh, mặc dù ông đã nói rằng bất kỳ quốc gia nào “tạo ra mối đe dọa chiến lược đối với Nga” ở Ukraine đều có thể mong đợi “các cuộc tấn công trả đũa”.

Khi được hỏi trong cuộc phỏng vấn loại vũ khí bổ sung nào của Mỹ và NATO sẽ hiệu quả nhất trong việc giúp Ukraine giành chiến thắng trong cuộc chiến, Arnold đã liệt kê hỏa tiễn HIMARS tầm xa, máy bay không người lái chiến đấu, máy bay đang phục vụ cho NATO và những gì ông mô tả là một lực lượng phòng không mạnh mẽ. Ông lưu ý rằng tất cả những điều này có thể đòi hỏi một “khóa đào tạo chuyên sâu” cho quân đội Ukraine, và có thể mất một năm hoặc lâu hơn.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Arnold thông qua Hiệp hội Lực lượng Đặc biệt Ohio Chapter, nơi ông giữ vai trò chủ tịch, để bình luận.

6. Chuyến thăm của các thanh sát viên hạt nhân Liên Hiệp Quốc tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia có thể diễn ra vào thứ Năm 1 tháng 9

Các thanh sát viên hạt nhân của Liên Hiệp Quốc đã khởi hành đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine vào sáng thứ Tư từ Kyiv, nhưng có thể sẽ không đến thăm cơ sở này cho đến thứ Năm.

Một phóng viên Reuters đi trong đoàn xe với đội các thanh sát viên từ Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA, cho biết nhiều khả năng các thanh sát viên sẽ ở lại qua đêm tại thành phố Zaporizhzhia gần đó trước khi thăm nhà máy, nằm trên lãnh thổ do Nga kiểm soát, vào thứ Năm.

Hiện có sự lúng túng về việc đoàn kiểm tra có thể làm việc trong bao lâu sau khi các quan chức do Nga cài đặt trong khu vực tuyên bố rằng chuyến thăm có thể chỉ kéo dài một ngày.

Trong khi IAEA và các quan chức Ukraine cho rằng nó có thể kéo dài vài ngày.

Nhà điều hành năng lượng nhà nước của Ukraine đã cảnh báo rằng có nguy cơ rò rỉ phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia do Nga chiếm đóng ở Ukraine.

Energoatom cho biết quân đội của Mạc Tư Khoa đã “pháo kích liên tục” vào địa điểm gần nhà máy hạt nhân trong ngày qua.

Vào giữa trưa ngày thứ Bảy theo giờ địa phương, nhà máy “hoạt động với nguy cơ vi phạm các tiêu chuẩn an toàn về bức xạ và cháy nổ”, nhà điều hành cho biết trong một tuyên bố.

Energoatom cho biết:

Do các đợt pháo kích định kỳ, cơ sở hạ tầng của nhà máy điện hạt nhân đã bị hư hại, có nguy cơ rò rỉ hydro và làm văng các chất phóng xạ, nguy cơ cháy nổ là rất cao.

Nếu xảy ra rò rỉ phóng xạ, ít nhất 13 quốc gia quanh vùng sẽ bị ảnh hưởng.