Chuyến tông du thứ 34 của Đức Thánh Cha Phanxicô đã kết thúc vào hôm thứ Tư với việc cử hành Thánh lễ tại Đền thờ Quốc gia Đức Mẹ Sầu Bi ở Šaštín, sau đó ngài đã khởi hành đến Sân bay Quốc tế Bratislava.
Trong chuyến viếng thăm nước ngoài kéo dài 4 ngày này, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm Budapest, Hung Gia Lợi để dự Thánh lễ bế mạc Đại hội Thánh Thể Quốc tế lần thứ 52, trước khi bay đến Slovakia.
Trong ba ngày quay cuồng ở Slovakia, Đức Thánh Cha Phanxicô nói với mọi người hãy kiên trì với đức tin, đồng thời tự mình nhìn thấy một Giáo hội của lòng bác ái, và một Giáo hội thở bằng “hai lá phổi”, ý muốn nói Giáo Hội Tây phương và Giáo Hội Đông phương
Khi Đức Giáo Hoàng đến Slovakia vào Chúa Nhật này, các biểu ngữ chào mừng ngài có nội dung “Viva Papa Francesco”, nghĩa là “Đức Giáo Hoàng Phanxicô muôn năm”.
Khi ngài khởi hành vào hôm thứ Tư, sau khi cử hành Thánh lễ tại Đền thờ Quốc gia ở Šaštín, các biểu ngữ đã được thay thế bằng “Cảm ơn Đức Thánh Cha”.
Chuyến thăm này là một tấm thảm của nhiều sự kiện quan trọng: Việc cử hành Phụng vụ Thánh Byzantine và Thánh lễ tại Šaštín đã thể hiện các giá trị Kitô giáo đã ăn sâu vào xã hội ở đây qua nhiều thế kỷ và tiếp tục cho đến ngày nay.
Chuyến thăm cũng là dịp để Đức Thánh Cha Phanxicô nêu bật tầm quan trọng của sự hiệp nhất và tình huynh đệ trong cuộc họp đại kết và cuộc gặp gỡ với cộng đồng Do Thái.
Nhưng có lẽ hai sự kiện đã chiếm được trái tim của Kitô Giáo, và tinh thần bác ái trong hành động, là chuyến thăm Trung tâm Bethlehem ở Petržalka và đến Cộng đồng Roma tại Lunik IX.
Hầu hết những người có mặt tại Lunik IX hôm thứ Ba đã chứng kiến một cộng đoàn đã toàn lực chào đón Đức Giáo Hoàng trong bầu không khí vui vẻ, được hướng dẫn trong lời cầu nguyện bởi các Salêdiêng của Don Bosco.
Khi Đức Thánh Cha Phanxicô đến quận Košice này, mọi người đã bày tỏ hy vọng rằng chuyến thăm này sẽ mang lại kết quả thực sự cho cộng đồng ở đây.
Slovakia là một đất nước vẫn luôn thấm nhuần đức tin, nhưng giống như bất kỳ loài thực vật nào, nếu không được chăm bón, nó sẽ chết. Giáo hội ở đất nước này nhận thức rõ rằng chủ nghĩa thế tục đã đến trước ngưỡng cửa của nhiều quốc gia Âu Châu cũng đang gõ cửa ở đây. Vì vậy, đối với các giám mục Slovakia, rời mắt khỏi trái bóng không phải là một lựa chọn.
Trong chuyến tông du Slovakia, Đức Giáo Hoàng đã ban một nguồn năng lượng dồi dào cho các tín hữu; Không nơi nào điều đó được nhìn thấy nhiều hơn tại cuộc gặp gỡ với những người trẻ tuổi tại Sân vận động Lokomotiva ở Košice, nơi Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói với họ, “Để tình yêu đơm hoa kết trái, đừng quên cội nguồn của mình”.
Trước khi lên đường trở về Rôma vào hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng đã rời đất nước với một thông điệp: Ngài nói với họ rằng đức tin là một cuộc hành trình “được truyền cảm hứng bởi một lòng sùng kính đơn sơ và chân thành”; và kêu gọi họ kiên trì với lòng trắc ẩn và lòng biết ơn.
Người phát ngôn của Hội đồng Giám mục Slovakia, Cha Martin Kramara, phản ánh về chuyến thăm Tông đồ vừa kết thúc của Đức Thánh Cha Phanxicô tới Slovakia, nêu bật niềm vui của các tín hữu của đất nước và sự khích lệ mà sự hiện diện của Đức Thánh Cha mang lại.
Suy ngẫm về chuyến thăm vừa kết thúc của Đức Giáo Hoàng tới đất nước, Cha Martin Kramara, phát ngôn nhân của Hội đồng Giám mục Công Giáo Slovakia, bày tỏ sự vui mừng của người dân Slovakia.
“Chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha đến Slovakia đã để lại cho chúng tôi những cảm xúc, niềm vui tuyệt vời cũng như nhiều tác nhân kích thích rất đẹp để suy tư. Chúa đã ban phước cho chúng tôi với thời tiết tuyệt vời và vì vậy Đức Thánh Cha đã có thể tiếp đón hàng chục ngàn người hành hương”.
Trong chuyến thăm, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm ba giáo tỉnh ở Slovakia. Hai giáo tỉnh Latinh, Košice và Bratislava, và giáo tỉnh Prešov, nơi có Tòa Công Giáo Đông phương theo nghi thức Byzantine.
Bất chấp những hậu quả do đại dịch Covid-19, Cha Kramara lưu ý rằng khoảng 60,000 tín hữu đã có mặt trong Thánh lễ do Đức Thánh Cha cử hành tại Šaštín hôm thứ Tư.
Đức Thánh Cha đã gặp gỡ một số nhóm trong chuyến viếng thăm Tông Tòa, bao gồm hàng giáo sĩ của Slovakia.
Cha Kramara nhớ lại rằng những lời động viên của Đức Giáo Hoàng “rất phong phú”, đặc biệt là trong bài diễn văn của ngài với các giám mục, linh mục và những người được thánh hiến.
Vị linh mục nói rằng Đức Thánh Cha đã thúc giục họ “hãy sống một đức tin không cứng nhắc, nhưng luôn chuyển động. Một đức tin đi ra ngoài để gặp gỡ, mang tính tiên tri, không tập trung vào những con số và biểu hiện của quyền lực, nhưng tin tưởng, ngay cả trong những điều nhỏ nhặt.
Cha Kramara nói thêm rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã khuyến khích họ hơn nữa trong bước nhảy vọt về đức tin, nhấn mạnh rằng họ “làm chứng xác thực cho Tin Mừng và không bao giờ rơi vào ích kỷ và hời hợt”.
“Cảm ơn Đức Thánh Cha, cảm ơn rất nhiều”, Cha Kramara nói. “Và chúng tôi sẽ không quên cầu nguyện cho Đức Thánh Cha. Xin hãy cầu nguyện cho Slovakia!”
Sau thánh lễ tại Đền thờ Quốc gia Đức Mẹ Sầu Bi ở Šaštín, là thánh lễ cuối cùng của Đức Giáo Hoàng trong cuộc hành trình, ngài nói với các tín hữu ở Slovakia, rằng “Đã đến lúc tôi phải rời khỏi đất nước của anh chị em. Trong buổi cử hành Thánh Thể này, tôi tạ ơn Thiên Chúa đã cho phép tôi đến giữa anh chị em và kết thúc cuộc hành hương của tôi trong vòng tay nồng nhiệt của dân tộc anh chị em, cùng nhau cử hành một đại lễ vừa là một ngày lễ tôn giáo và vừa là một ngày quốc lễ trọng đại Bổn mạng của anh chị em, Đức Mẹ Đồng trinh Sầu Bi.
Thưa các Giám mục, tôi xin gửi đến các chư huynh đệ lời cảm ơn chân thành về tất cả sự chuẩn bị và sự chào đón của các anh em. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Tổng thống Cộng hòa và các cơ quan dân sự. Và tôi biết ơn tất cả những ai, cách này cách khác, đã hợp tác trong cuộc hành hương này, trên hết là lời cầu nguyện của họ.
Tôi mang anh chị em trong trái tim tôi. Ďakujem všetkým! [Cảm ơn tất cả!]”
Tại sân bay quốc tế Bratislava, Đức Thánh Cha Phanxicô đã được chào đón tại sân bay bởi Tổng thống Cộng hòa và các cơ quan dân sự, trước khi cất cánh về Rôma trên chuyến bay Alitalia cuối cùng của Giáo hoàng trước khi công ty đóng cửa.
Chuyến bay của Giáo hoàng hạ cánh tại sân bay Fiumicino của Rome lúc 3:30 chiều, giờ địa phương. Chuyến bay kéo dài 90 phút đánh dấu lần cuối cùng Đức Thánh Cha Phanxicô bay với hãng hàng không Alitalia. Hãng hàng không quốc gia đang gặp khó khăn sẽ được thay thế vào tháng tới bằng một hãng hàng không mới có tên Italia Trasporto Aereo.