Căng thẳng giữa Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô và Đức Thượng Phụ Chính Thống Giáo Nga Kirill đã tăng lên một mức độ mới ngay trong ngày lễ Giáng Sinh của Chính Thống Giáo.

Tưởng cũng nên nhắc lại trước ngày 15/12/2018, tại Ukraine có đến 3 Giáo Hội Chính Thống Giáo. Nhóm đông nhất là nhóm Chính Thống Giáo Nga trực thuộc Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa. Nhóm thứ hai là Chính Thống Giáo Ukraine thuộc Tòa Thượng Phụ Kiev và nhóm thứ ba là Chính Thống Giáo Ukraine tự trị với đa số là các vị Chính Thống Giáo Ukraine trở về từ hải ngoại sau khi cộng sản sụp đổ.

Trong phiên họp ngày 15/12/2018, hai nhóm sau, cùng với hai vị Giám Mục của nhóm thứ nhất đã quyết định nhập lại thành một Giáo Hội duy nhất gọi là Chính Thống Giáo Ukraine dưới sự lãnh đạo của Đức Thượng Phụ Serhii Petrovych Dumenko, nguyên là Tổng Giám Mục Pereyaslavsky và Bila Tserkva của Chính Thống Giáo Ukraine thuộc Tòa Thượng Phụ Kiev.

Đức Thượng Phụ Serhii Petrovych Dumenko sinh ngày 3 tháng Hai, 1979 mới 39 tuổi đã được Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô trao cho Tomos, hay quyền tự trị, vào tháng Giêng 2019.

Đáp lại diễn biến này, Đức Tổng Giám Mục Alfeev Hilarion phụ trách Ủy ban Đối ngoại của Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa tuyên bố rằng Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa sẽ thành lập các giáo phận và giáo xứ Chính Thống Giáo Nga tại tất cả các lãnh thổ theo giáo luật là thuộc tòa Constantinople; và cuộc tranh chấp giữa hai tòa Mạc Tư Khoa và Constantinople sẽ mở rộng ra trên toàn thế giới và như thế Chính Thống Giáo không bao giờ trở lại như trước đây. Ngài cũng ra lệnh chấm dứt tất cả mọi hình thức hiệp thông Thánh Thể giữa các linh mục Chính Thống Giáo Nga và các linh mục thuộc tòa Constantinople. Đức Thượng Phụ Kirill cũng ra lệnh ngưng không cầu nguyện cho Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô trong các nghi thức Phụng Vụ.

Tình hình đã leo thang thêm một bước nữa sau khi Đức Thượng Phụ Kirill nói việc đền thờ Hagia Sofia bị mất vào tay người Hồi Giáo là bằng cớ cho thấy “Chúa phạt” Đức Thượng Phụ Bácthôlômêô.

Trong lịch sử 1,500 năm của mình, Hagia Sophia, nghĩa là Sự Khôn Ngoan của Thiên Chúa, ở Istanbul vốn là một đền thờ Công Giáo trước khi trở thành đền thờ Chính Thống Giáo sau cuộc đại ly giáo năm 1054. Sau đó, đền thờ này bị biến thành một đền thờ Hồi Giáo.

Nhận thức được sự bất công này, Kamal Ataturk, tổng thống đầu tiên của Cộng Hòa Thổ Nhĩ Kỳ, người được gọi là cha già dân tộc, đã có can đảm biến tòa nhà thành một bảo tàng viện, như một biểu tượng của thiện chí và sự cùng tồn tại hòa bình giữa các cộng đồng Kitô giáo và Hồi giáo. Tuy nhiên tháng 7 năm ngoái 2020, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ quyết định lật ngược chính sách này và biến tòa nhà trở thành một đền thờ Hồi Giáo lần thứ hai vào ngày 24/7/2020.

Bình luận về diễn biến này trong cuộc phỏng vấn với Rossia TV của Nga cuối tuần qua, Đức Thượng Phụ Kirill nói:

“Tôi không muốn thốt ra những lời chỉ trích đối với anh trai tôi ở Constantinople, nhưng chắc chắn rằng những gì vừa xảy ra ở Constantinople, ở Istanbul, là bằng chứng cho thấy ngài bị Chúa phạt. Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô đã đưa những kẻ ly giáo vào Nhà thờ linh thánh Sophia ở Kiev và rồi để mất Nhà thờ Sophia ở Constantinople vì giờ đây nó đã trở thành một đền thờ Hồi giáo. Tôi muốn mọi người suy ngẫm về những gì đã xảy ra. Ngài đã lấy Nhà thờ Sophia ở Kiev từ tay những người Chính thống giáo, từ tay Giáo Hội Chính thống, ngài đã đến đó và mang theo những người ly giáo, và rồi ngài đánh mất Nhà thờ Sophia của chính mình… Tôi tin rằng thật khó có thể tưởng tượng bất kỳ hậu quả nào có tính cách rõ ràng, xảy ra nhanh chóng hơn vì tội lỗi này quá lớn. Tuy nhiên, chúng ta phải cùng nhau thoát ra khỏi điều này. Chúng ta phải cầu nguyện cho nhau, ít nhất là trong những lời cầu nguyện cá nhân của chúng ta, nếu điều này bây giờ hầu như không thể xảy ra trong việc thờ phượng công cộng vì chúng ta không còn cầu nguyện cho Đức Thượng phụ Constantinople trong Phụng Vụ Thánh. Tuy nhiên, hãy cầu nguyện cho nhau, chúng ta phải và làm tất cả những gì trong khả năng của chúng ta để cuộc khủng hoảng này trong thế giới Chính thống giáo kết thúc càng nhanh càng tốt. Giáo hội Nga đã sẵn sàng chuẩn bị bước đi trên con đường này để đạt được mục tiêu này.”

Source:Moscow Orthodox