Clemente Lisi là một cộng tác viên thường xuyên của trang mạng Religion Unplugged. Ông hiện dạy môn báo chí tại The King’s College ở New York City và mới đây có cái nhìn khá thiện cảm về nhân sự mới của Phòng Báo Chí Tòa Thánh (xem https://religionunplugged.com/news/2019/7/27/meet-the-vaticans-new-press-office-and-the-brazilian-who-could-make-the-difference).
Theo ông, Văn Phòng Báo Chí Tòa Thánh cùng lắm chỉ thua phòng truyền thông ở Tòa Bạch Ốc nếu xét về phương diện giao tế công cộng.
Giống Tổng Thống Donald Trump, Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Tòa Thánh đang rất cần điều người ta vốn gọi là “việc kiểm soát tai hại hàng ngày”.
Việc bùng nổ của tai tiếng giáo sĩ lạm dụng tình dục và các lời tố cáo dẫn đến việc thất sủng của Theodore McCarrick vốn là vấn đề đau đầu nhất về giao tế nhân sự của Vatican trong năm qua.
Chịu trách nhiệm xử lý việc gửi thông điệp của Tòa Thánh, liên quan đến vụ tai tiếng giáo sĩ và một loạt các vấn đề khác, sẽ là một văn phòng báo chí được trang bị lại. Phần lớn những bất ổn đã bao vây Đức Giáo Hoàng và Giáo Hội Công Giáo trong năm qua đòi một cuộc đại chỉnh đốn hoạt động báo chí của Tòa Thánh. Hai tuần vừa qua đã chứng kiến một loạt các thông báo, bao gồm cả việc bổ nhiệm giám đốc văn phòng báo chí mới và phó giám đốc, hai trong số những công việc lớn nhất tại Vatican do giáo dân nắm giữ.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Matteo Bruni làm giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh vào đầu tháng này, thay thế Alessandro Gisotti, người vốn phục vụ trong vai trò tạm thời sau khi Greg Burke, cựu phóng viên của Đài Fox News, và Paloma Garcia Ovejero từ chức, người cũng đã từng làm nhà báo ở quê hương Tây Ban Nha của cô, vào cuối năm ngoái. Gisotti phụ trách qua suốt câu chuyện Vigano. Đức Tổng Giám Mục Carlo Maria Vigano đã tuyên bố rằng Đức Phanxicô che đậy hành vi sai trái của McCarrick, điều mà Đức Giáo Hoàng đã nhiều lần phủ nhận.
Với việc bổ nhiệm Bruni, Gisotti đã được giao vai trò phó giám đốc biên tập của Bộ Truyền Thông. Ông sẽ phục vụ dưới quyền giám đốc biên tập Andrea Tornielli, người đã nhận việc từ tháng 12 và Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông từ tháng 7 năm 2018.
Bruni, Gisotti, Tornielli và Ruffini đều là người Ý, những người có kinh nghiệm trong ngành giao tế nhân sự và trung thành với Giáo Hội. Tất cả được dự kiến sẽ mang thông điệp của Đức Phanxicô tới báo chí thế giới và hơn 1.2 tỷ người Công Giáo La Mã trải rộng khắp hành tinh. Những người đàn ông này cùng làm việc với một người Ý khác, Sergio Centofanti, một cựu nhà báo của Vatican News, người được bổ nhiệm làm phó giám đốc chỉ đạo biên tập cho truyền thông Vatican.
Cuộc bổ nhiệm đáng lưu ý nhất - và là một bổ nhiệm cuối cùng trong số này - diễn ra vào tuần trước khi Tòa Thánh tuyên bố Cristiane Murray làm phó giám đốc văn phòng báo chí. Murray, 57 tuổi, phát xuất từ Brazil và đã làm việc cho Đài phát thanh Vatican trong hơn 25 năm qua, cung cấp bình luận trong các biến cố của Đức Giáo Hoàng.
Bà nói với Vatican News hôm thứ Năm vừa qua “Đối với tất cả các nhà báo và đồng nghiệp của tôi tại Bộ Truyền Thông, điều này biểu hiệu cho một dấu hiệu nhìn nhận tầm quan trọng đối với công việc hàng ngày của chúng tôi trong việc đưa thông điệp của Tin Mừng, của Đức Giáo Hoàng và của Giáo hội cho thế giới”.
Sinh ở Rio de Janeiro, Murray, một bà mẹ có hai con, nói được năm thứ tiếng: Bồ Đào Nha, Ý, Tây Ban Nha, Pháp và Anh. Trong hầu hết cuộc đời của mình, bà đã làm việc trong đài phát thanh, lên lịch trình các chuyến thăm quốc tế của Đức đương kim giáo hoàng và các vị giáo hoàng khác trong quá khứ.
Ruffini nói rằng việc bổ nhiệm Murray có tính then chốt vì việc lựa chọn một người phụ nữ có gốc rễ ở Brazil và một cái nhìn cởi mở đối với thế giới là một chứng từ cho thấy mong muốn xây dựng một đội ngũ biết cách nói chuyện với mọi người. Thật vậy, việc bổ nhiệm Murray không phải là ngẫu nhiên. Giáo Hội cần nhiều tiếng nói phụ nữ và những tiếng nói từ bên ngoài châu Âu.
Nhận định của Ruffini hoàn toàn chính xác. Đức Phanxicô, một người Argentina thuộc dòng dõi Ý, biết rằng Nam Mỹ vẫn còn là một trong những khu vực của thế giới nơi Đạo Công Giáo luôn sôi động và bắt nguồn từ lịch sử, nhưng cũng đã chịu nhiều đau khổ trong nhiều thập niên qua.
Brazil, nơi Murray phát xuất, đã chứng kiến sự sụt giảm con số những người tự nhận mình là Công Giáo, thay vào đó đã chọn tham gia các Giáo Hội Thệ phản. Chẳng hạn, số tín hữu Phúc Âm (Ngũ Tuần) đã tăng lên rất nhiều kể từ những năm 1990. Cơ quan thăm dò Pew phát hiện ra rằng số người Thệ phản Brazil đã tăng từ 26 triệu (15% dân số) vào năm 2000 lên 42 triệu (22%) vào năm 2010. Vị giáo hoàng Mỹ Latinh đầu tiên của Giáo Hội không quên tầm quan trọng của khu vực đối với quá khứ và tương lai của Đạo Công Giáo La Mã.
Ruffini nói thêm “Tôi chắc chắn rằng Cristiane, người đã làm việc trong truyền thông Vatican trong nhiều năm, và tính chuyên nghiệp và tình người của bà luôn được đánh giá cao, sẽ thực hiện một đóng góp căn bản về trí thông minh, sự nhạy cảm, trí nhớ lịch sử và tầm nhìn xa trong việc phục vụ mà tất cả chúng ta cùng kiếm cách để cung hiến cho Giáo hội”.
Sự tăng tiến của phái Ngũ Tuần ở Brazil không phải là vấn đề duy nhất. Kể từ tháng 4 năm 2018, Murray đã hợp tác với Văn phòng thư ký của Thượng hội đồng giám mục trong việc chuẩn bị Thượng hội đồng sắp tới cho Vùng Toàn-Amazon. Thượng hội đồng được dự kiến họp vào ngày 6 tháng 10 tại Rôma và sẽ kéo dài ba tuần.
Trong chương trình nghị sự là vấn đề các linh mục đã kết hôn. Vào tháng 6, Vatican đã tuyên bố có thể phong chức cho “những người cao tuổi” để đảm bảo việc các cộng đồng xa xôi nằm rải rác khắp vùng Amazon có thể hưởng các bí tích.
Theo một tài liệu được chuẩn bị cho thượng hội đồng sắp tới, “ [Tuy] khẳng định rằng luật độc thân là một hồng ân đối với Giáo Hội, người ta vẫn yêu cầu rằng, đối với những vùng xa xôi nhất trong khu vực, khả thể phong chức linh mục cho người cao tuổi sẽ được nghiên cứu”.
Tài liệu này cũng nói rằng những người đàn ông được phong chức này tốt nhất nên là người bản địa, được cộng đồng của họ tôn trọng và chấp nhận, dù họ đã có một gia đình được thiết lập và ổn định, ngõ hầu đảm bảo có các bí tích để đồng hành và duy trì đời sống Kitô hữu”.
Các ứng viên cho việc phong chức này sẽ là những người đàn ông nhân đức, nhiều người trong số họ vốn đã phục vụ trong tư cách phó tế. Các linh mục Công Giáo không được phép kết hôn và dự kiến sẽ sống độc thân sau khi được phong chức. Về mặt thần học, Giáo Hội dạy rằng các linh mục, trong khi làm thừa tác vụ bí tích, hành động nhân danh con người của Chúa Kitô – in persona Christi - và do đó kêu gọi các ngài sống khiết tịnh.
Kinh nghiệm và kiến thức của Murray về vấn đề này chắc chắn sẽ giúp ích khi các giám mục từ khắp Nam Mỹ tụ tập để thảo luận về chức linh mục ở Amazon và một loạt các vấn đề khác. Gần 70 phần trăm người sống ở Nam Mỹ được xác nhận là Công Giáo, một tôn giáo được đưa đến lục địa bởi các nhà thám hiểm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha vào thế kỷ 15.
Văn phòng báo chí Vatican có rất nhiều công việc ở đàng trước để làm. Trong khi việc lựa chọn rất nhiều người Ý không gây ngạc nhiên vì, dù sao, đây cũng là nơi Giáo Hội tọa lạc (văn phòng báo chí cũng truyền thông chủ yếu bằng tiếng Ý, mặc dù các bản tin, bài phát biểu và thông tin khác cũng có sẵn bằng các ngôn ngữ khác), việc bổ nhiệm Murray mang đến cho văn phòng báo chí một con người với nhiều kinh nghiệm và kiến thức về Nam Mỹ. Nó diễn ra vào thời điểm mà các hành động của Giáo Hội tại một phần của thế giới vẫn là chìa khóa cho sự phát triển trong tương lai của nó.
Theo ông, Văn Phòng Báo Chí Tòa Thánh cùng lắm chỉ thua phòng truyền thông ở Tòa Bạch Ốc nếu xét về phương diện giao tế công cộng.
Giống Tổng Thống Donald Trump, Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Tòa Thánh đang rất cần điều người ta vốn gọi là “việc kiểm soát tai hại hàng ngày”.
Việc bùng nổ của tai tiếng giáo sĩ lạm dụng tình dục và các lời tố cáo dẫn đến việc thất sủng của Theodore McCarrick vốn là vấn đề đau đầu nhất về giao tế nhân sự của Vatican trong năm qua.
Chịu trách nhiệm xử lý việc gửi thông điệp của Tòa Thánh, liên quan đến vụ tai tiếng giáo sĩ và một loạt các vấn đề khác, sẽ là một văn phòng báo chí được trang bị lại. Phần lớn những bất ổn đã bao vây Đức Giáo Hoàng và Giáo Hội Công Giáo trong năm qua đòi một cuộc đại chỉnh đốn hoạt động báo chí của Tòa Thánh. Hai tuần vừa qua đã chứng kiến một loạt các thông báo, bao gồm cả việc bổ nhiệm giám đốc văn phòng báo chí mới và phó giám đốc, hai trong số những công việc lớn nhất tại Vatican do giáo dân nắm giữ.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Matteo Bruni làm giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh vào đầu tháng này, thay thế Alessandro Gisotti, người vốn phục vụ trong vai trò tạm thời sau khi Greg Burke, cựu phóng viên của Đài Fox News, và Paloma Garcia Ovejero từ chức, người cũng đã từng làm nhà báo ở quê hương Tây Ban Nha của cô, vào cuối năm ngoái. Gisotti phụ trách qua suốt câu chuyện Vigano. Đức Tổng Giám Mục Carlo Maria Vigano đã tuyên bố rằng Đức Phanxicô che đậy hành vi sai trái của McCarrick, điều mà Đức Giáo Hoàng đã nhiều lần phủ nhận.
Với việc bổ nhiệm Bruni, Gisotti đã được giao vai trò phó giám đốc biên tập của Bộ Truyền Thông. Ông sẽ phục vụ dưới quyền giám đốc biên tập Andrea Tornielli, người đã nhận việc từ tháng 12 và Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông từ tháng 7 năm 2018.
Bruni, Gisotti, Tornielli và Ruffini đều là người Ý, những người có kinh nghiệm trong ngành giao tế nhân sự và trung thành với Giáo Hội. Tất cả được dự kiến sẽ mang thông điệp của Đức Phanxicô tới báo chí thế giới và hơn 1.2 tỷ người Công Giáo La Mã trải rộng khắp hành tinh. Những người đàn ông này cùng làm việc với một người Ý khác, Sergio Centofanti, một cựu nhà báo của Vatican News, người được bổ nhiệm làm phó giám đốc chỉ đạo biên tập cho truyền thông Vatican.
Cuộc bổ nhiệm đáng lưu ý nhất - và là một bổ nhiệm cuối cùng trong số này - diễn ra vào tuần trước khi Tòa Thánh tuyên bố Cristiane Murray làm phó giám đốc văn phòng báo chí. Murray, 57 tuổi, phát xuất từ Brazil và đã làm việc cho Đài phát thanh Vatican trong hơn 25 năm qua, cung cấp bình luận trong các biến cố của Đức Giáo Hoàng.
Bà nói với Vatican News hôm thứ Năm vừa qua “Đối với tất cả các nhà báo và đồng nghiệp của tôi tại Bộ Truyền Thông, điều này biểu hiệu cho một dấu hiệu nhìn nhận tầm quan trọng đối với công việc hàng ngày của chúng tôi trong việc đưa thông điệp của Tin Mừng, của Đức Giáo Hoàng và của Giáo hội cho thế giới”.
Sinh ở Rio de Janeiro, Murray, một bà mẹ có hai con, nói được năm thứ tiếng: Bồ Đào Nha, Ý, Tây Ban Nha, Pháp và Anh. Trong hầu hết cuộc đời của mình, bà đã làm việc trong đài phát thanh, lên lịch trình các chuyến thăm quốc tế của Đức đương kim giáo hoàng và các vị giáo hoàng khác trong quá khứ.
Ruffini nói rằng việc bổ nhiệm Murray có tính then chốt vì việc lựa chọn một người phụ nữ có gốc rễ ở Brazil và một cái nhìn cởi mở đối với thế giới là một chứng từ cho thấy mong muốn xây dựng một đội ngũ biết cách nói chuyện với mọi người. Thật vậy, việc bổ nhiệm Murray không phải là ngẫu nhiên. Giáo Hội cần nhiều tiếng nói phụ nữ và những tiếng nói từ bên ngoài châu Âu.
Nhận định của Ruffini hoàn toàn chính xác. Đức Phanxicô, một người Argentina thuộc dòng dõi Ý, biết rằng Nam Mỹ vẫn còn là một trong những khu vực của thế giới nơi Đạo Công Giáo luôn sôi động và bắt nguồn từ lịch sử, nhưng cũng đã chịu nhiều đau khổ trong nhiều thập niên qua.
Brazil, nơi Murray phát xuất, đã chứng kiến sự sụt giảm con số những người tự nhận mình là Công Giáo, thay vào đó đã chọn tham gia các Giáo Hội Thệ phản. Chẳng hạn, số tín hữu Phúc Âm (Ngũ Tuần) đã tăng lên rất nhiều kể từ những năm 1990. Cơ quan thăm dò Pew phát hiện ra rằng số người Thệ phản Brazil đã tăng từ 26 triệu (15% dân số) vào năm 2000 lên 42 triệu (22%) vào năm 2010. Vị giáo hoàng Mỹ Latinh đầu tiên của Giáo Hội không quên tầm quan trọng của khu vực đối với quá khứ và tương lai của Đạo Công Giáo La Mã.
Ruffini nói thêm “Tôi chắc chắn rằng Cristiane, người đã làm việc trong truyền thông Vatican trong nhiều năm, và tính chuyên nghiệp và tình người của bà luôn được đánh giá cao, sẽ thực hiện một đóng góp căn bản về trí thông minh, sự nhạy cảm, trí nhớ lịch sử và tầm nhìn xa trong việc phục vụ mà tất cả chúng ta cùng kiếm cách để cung hiến cho Giáo hội”.
Sự tăng tiến của phái Ngũ Tuần ở Brazil không phải là vấn đề duy nhất. Kể từ tháng 4 năm 2018, Murray đã hợp tác với Văn phòng thư ký của Thượng hội đồng giám mục trong việc chuẩn bị Thượng hội đồng sắp tới cho Vùng Toàn-Amazon. Thượng hội đồng được dự kiến họp vào ngày 6 tháng 10 tại Rôma và sẽ kéo dài ba tuần.
Trong chương trình nghị sự là vấn đề các linh mục đã kết hôn. Vào tháng 6, Vatican đã tuyên bố có thể phong chức cho “những người cao tuổi” để đảm bảo việc các cộng đồng xa xôi nằm rải rác khắp vùng Amazon có thể hưởng các bí tích.
Theo một tài liệu được chuẩn bị cho thượng hội đồng sắp tới, “ [Tuy] khẳng định rằng luật độc thân là một hồng ân đối với Giáo Hội, người ta vẫn yêu cầu rằng, đối với những vùng xa xôi nhất trong khu vực, khả thể phong chức linh mục cho người cao tuổi sẽ được nghiên cứu”.
Tài liệu này cũng nói rằng những người đàn ông được phong chức này tốt nhất nên là người bản địa, được cộng đồng của họ tôn trọng và chấp nhận, dù họ đã có một gia đình được thiết lập và ổn định, ngõ hầu đảm bảo có các bí tích để đồng hành và duy trì đời sống Kitô hữu”.
Các ứng viên cho việc phong chức này sẽ là những người đàn ông nhân đức, nhiều người trong số họ vốn đã phục vụ trong tư cách phó tế. Các linh mục Công Giáo không được phép kết hôn và dự kiến sẽ sống độc thân sau khi được phong chức. Về mặt thần học, Giáo Hội dạy rằng các linh mục, trong khi làm thừa tác vụ bí tích, hành động nhân danh con người của Chúa Kitô – in persona Christi - và do đó kêu gọi các ngài sống khiết tịnh.
Kinh nghiệm và kiến thức của Murray về vấn đề này chắc chắn sẽ giúp ích khi các giám mục từ khắp Nam Mỹ tụ tập để thảo luận về chức linh mục ở Amazon và một loạt các vấn đề khác. Gần 70 phần trăm người sống ở Nam Mỹ được xác nhận là Công Giáo, một tôn giáo được đưa đến lục địa bởi các nhà thám hiểm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha vào thế kỷ 15.
Văn phòng báo chí Vatican có rất nhiều công việc ở đàng trước để làm. Trong khi việc lựa chọn rất nhiều người Ý không gây ngạc nhiên vì, dù sao, đây cũng là nơi Giáo Hội tọa lạc (văn phòng báo chí cũng truyền thông chủ yếu bằng tiếng Ý, mặc dù các bản tin, bài phát biểu và thông tin khác cũng có sẵn bằng các ngôn ngữ khác), việc bổ nhiệm Murray mang đến cho văn phòng báo chí một con người với nhiều kinh nghiệm và kiến thức về Nam Mỹ. Nó diễn ra vào thời điểm mà các hành động của Giáo Hội tại một phần của thế giới vẫn là chìa khóa cho sự phát triển trong tương lai của nó.