CHIA SẺ LỜI CHÚA THEO PHƯƠNG PHÁP XEM-XÉT-LÀM TRONG CỘNG ĐOÀN GIÁO HỘI CƠ BẢN (1)
I. MỤC ĐÍCH
1. Giúp các học viên nắm bắt đầy đủ các điều liên quan tới phương pháp Xem-Xét-Làm trong Chia sẻ Lời Chúa: từ nội dung, ý nghĩa cho đến cách thực hành từng bước một.
2. Giúp các học viên làm quen - bằng thực tập nhiều lần - với phương pháp này để họ cảm thấy thoải mái và thích thú khi dùng phương pháp ấy để chia sẻ Lời Chúa trong Cộng đoàn Giáo hội cơ bản của họ.
II. TIẾP CẬN VẤN ĐỀ
Tại các nước Phương Tây, sau thế chiến thứ hai (1939-1945) cũng là lúc mà kỹ nghệ bắt đầu phát triển mạnh. Kỹ nghệ càng phát triển càng lôi cuốn con người đến với xưởng thợ, nhà máy và đồng thời xa lánh nhà thờ. Trước nguy cơ bị mất giới thợ thuyền, Giáo hội các nước Tây Phương đã có nhiều nỗ lực nhằm giữ chân và lôi kéo người công giáo trở lại với Giáo hội, với các sinh hoạt tôn giáo phụng tự. Một trong những nỗ lực đáng kể ấy là phong trào Thanh niên Lao động Công giáo (Jeunesse Ouvrière Catholique) gọi tắt là Thanh Lao Công (JOC) do linh mục (sau này được phong Hồng Y) Cardjin, người Bỉ, sáng lập (2). Thanh Lao Công qui tụ và đào tạo các thanh niên thiếu nữ Công giáo để họ làm tông đồ trong môi trường thợ thuyền, xưởng máy của họ. Thanh Lao Công đã dùng một phương pháp giáo dục rất hiệu quả. Đó là phương pháp Xem-Xét-Làm (Voir-Examniner-Agir). Phương pháp này được dùng để huấn luyện các chiến sĩ lao động công giáo: vừa tạo cho họ ý thức về các bất công xã hội mà những người thợ là nạn nhân vừa giúp họ nhìn ra trách nhiệm của người thợ Kitô hữu là phải thánh hóa môi trường lao động của mình, phải đấu tranh chống bất công áp bức trong xưởng thợ nhà máy, phải liên đới với những người bạn thợ thuyền. Phương pháp Xem-Xét-Làm dần dần đã trở thành một phương pháp được dùng trong Chia sẻ Lời Chúa không chỉ của những người thanh niên lao động công giáo mà của nhiều người công giáo khác. Vậy thử hỏi:
1. Các bạn đã nghe về Phương pháp Chia sẻ Lời Chúa Xem- Xét-Làm bao giờ chưa?
2. Và các bạn có biết gì về Phương pháp ấy không?
III. TÌM HIỂU
1. Thế nào là Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm hay ý nghĩa của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm (Voir-Examiner-Agir)
Phương pháp Xem-Xét-Làm là một phương pháp giúp chia sẻ Lời Chúa một cách hữu hiệu, vì khởi đi từ cuộc sống để khám phá ra dấu chỉ, thông điệp, lời mời gọi giáo huấn của Chúa qua/trong các biến cố hoặc sự kiện xẩy ra cho chúng ta và chung quanh chúng ta. Ngoài ra Phương pháp Xem-Xét-Làm còn giúp người áp dụng có cái nhìn phân tích xã hội, để hiểu rõ nguyên nhân của sự việc mà có hành động thích hợp giải quyết các vấn đề tận căn.
Phương pháp Xem-Xét-Làm là phương pháp của Thanh Lao Công tức Thanh niên Lao động Công giáo, một tổ chức Công giáo Tiến hành dấn thân cách quyết liệt trong các môi trường lao động, nghề nghiệp nhằm thánh hóa các môi trường ấy bằng cách sống Ơn gọi và Sứ mạng của những Ki-tô hữu giáo dân trưởng thành theo tinh thần và giáo huấn của Công đồng Va-ti-can II (3).
2. Tiến trình của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
Áp dụng phương pháp Xem-Xét-Làm vào việc chia sẻ Lời Chúa, thì buổi Chia sẻ Lời Chúa sẽ được tiến hành theo ba bước như sau:
Bước 1: Xem
tức là nhìn vào đời sống cụ thể trong tuần, trong tháng xem có biến cố nào nổi bật, ghi đậm dấu ấn trên suy nghĩ, tình cảm và hành động của mình.
Bước 2: Xét
tức nhìn và hiểu sự kiện bằng/với ánh sáng của Lời Chúa để tìm ra Ý Chúa, nghe được lời mời gọi và hiểu được giáo huấn của Chúa trong/qua biến cố/sự kiện ấy (tức khám phá ra sứ điệp của Chúa nhắn gửi qua/trong biến cố cuộc sống).
Bước 3: Làm
tức hành động theo giáo huấn, lời mời gọi của Chúa để chứng tỏ chúng ta yêu mến Chúa, đáp lại Tình Yêu mà Chúa vẫn dành cho chúng ta.
3. Mục đích của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
1. Chia sẻ những kinh nghiệm đời thường mà các thành viên trong Cộng đoàn đã sống hay đã trải qua dưới góc độ Đức Tin.
2. Lắng nghe tiếng Chúa mời gọi qua/trong các biến cố của đời sống cá nhân hay cộng đoàn.
3. Giúp Cộng đoàn Chia Sẻ Lời Chúa có những hành động chung, nhất là trong các lãnh vực đời sống gia đình, giáo xứ và xã hội.
4. Ích lợi của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
1. Ích lợi lớn lao và đáng kể thứ nhất của Chia sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm là giúp chúng ta tập khám phá ra ý nghĩa thâm sâu của các sự kiện/biến cố. Giáo lý Công giáo dạy rằng: Thiên Chúa hiện diện khắp nơi và Ngài nói với chúng ta qua/bằng các sự kiện đời thường. Vì thế vấn đề quan trọng là chúng ta nhận ra dung mạo Ngài, tiếng nói của Ngài và đón nhận được sứ điệp và giáo huấn của Ngài trong/qua các biến cố/sự kiện lớn nhỏ của đời sống cá nhân, gia đình, cộng đồng và Giáo hội.
2. Ích lợi lớn lao và đáng kể thứ hai của Chia sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm là giúp chúng ta làm quen với cách nhìn của nhà xã hội, tức không chỉ nhìn sự kiện đơn thuần mà nhìn sự kiện với óc phân tích, nhìn sự kiện trong mối quan hệ nhân quả của nó. Cách nhìn này giúp chúng ta biết cách giải quyết vấn đề một cách khoa học, bằng cách xử dụng các biện pháp tấn công vào tận gốc rễ của vấn đề. Nếu chúng ta đẩy xa việc phân tích có tính xã hội học này chúng ta sẽ tiến vào một phương pháp khác mà người ta gọi là «Chương trình hành động theo ngôn sứ Amos». Các giáo dân dấn thân trong các môi trường lao động, nghề nghiệp, công đoàn, chính trị … rất cần phải thông thạo phương pháp Xem-Xét-Làm này, vì nó là một vũ khí lợi hại trong mọi cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình và phẩm giá con người, xây dựng tình thương phục vụ con người, nhất là người nghèo, chống tội ác của chiến tranh, bóc lột, đàn áp…dưới nhiều hình thức.
5. Bảng hướng dẫn cách thực hành Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
I. MỤC ĐÍCH
1. Giúp các học viên nắm bắt đầy đủ các điều liên quan tới phương pháp Xem-Xét-Làm trong Chia sẻ Lời Chúa: từ nội dung, ý nghĩa cho đến cách thực hành từng bước một.
2. Giúp các học viên làm quen - bằng thực tập nhiều lần - với phương pháp này để họ cảm thấy thoải mái và thích thú khi dùng phương pháp ấy để chia sẻ Lời Chúa trong Cộng đoàn Giáo hội cơ bản của họ.
II. TIẾP CẬN VẤN ĐỀ
Tại các nước Phương Tây, sau thế chiến thứ hai (1939-1945) cũng là lúc mà kỹ nghệ bắt đầu phát triển mạnh. Kỹ nghệ càng phát triển càng lôi cuốn con người đến với xưởng thợ, nhà máy và đồng thời xa lánh nhà thờ. Trước nguy cơ bị mất giới thợ thuyền, Giáo hội các nước Tây Phương đã có nhiều nỗ lực nhằm giữ chân và lôi kéo người công giáo trở lại với Giáo hội, với các sinh hoạt tôn giáo phụng tự. Một trong những nỗ lực đáng kể ấy là phong trào Thanh niên Lao động Công giáo (Jeunesse Ouvrière Catholique) gọi tắt là Thanh Lao Công (JOC) do linh mục (sau này được phong Hồng Y) Cardjin, người Bỉ, sáng lập (2). Thanh Lao Công qui tụ và đào tạo các thanh niên thiếu nữ Công giáo để họ làm tông đồ trong môi trường thợ thuyền, xưởng máy của họ. Thanh Lao Công đã dùng một phương pháp giáo dục rất hiệu quả. Đó là phương pháp Xem-Xét-Làm (Voir-Examniner-Agir). Phương pháp này được dùng để huấn luyện các chiến sĩ lao động công giáo: vừa tạo cho họ ý thức về các bất công xã hội mà những người thợ là nạn nhân vừa giúp họ nhìn ra trách nhiệm của người thợ Kitô hữu là phải thánh hóa môi trường lao động của mình, phải đấu tranh chống bất công áp bức trong xưởng thợ nhà máy, phải liên đới với những người bạn thợ thuyền. Phương pháp Xem-Xét-Làm dần dần đã trở thành một phương pháp được dùng trong Chia sẻ Lời Chúa không chỉ của những người thanh niên lao động công giáo mà của nhiều người công giáo khác. Vậy thử hỏi:
1. Các bạn đã nghe về Phương pháp Chia sẻ Lời Chúa Xem- Xét-Làm bao giờ chưa?
2. Và các bạn có biết gì về Phương pháp ấy không?
III. TÌM HIỂU
1. Thế nào là Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm hay ý nghĩa của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm (Voir-Examiner-Agir)
Phương pháp Xem-Xét-Làm là một phương pháp giúp chia sẻ Lời Chúa một cách hữu hiệu, vì khởi đi từ cuộc sống để khám phá ra dấu chỉ, thông điệp, lời mời gọi giáo huấn của Chúa qua/trong các biến cố hoặc sự kiện xẩy ra cho chúng ta và chung quanh chúng ta. Ngoài ra Phương pháp Xem-Xét-Làm còn giúp người áp dụng có cái nhìn phân tích xã hội, để hiểu rõ nguyên nhân của sự việc mà có hành động thích hợp giải quyết các vấn đề tận căn.
Phương pháp Xem-Xét-Làm là phương pháp của Thanh Lao Công tức Thanh niên Lao động Công giáo, một tổ chức Công giáo Tiến hành dấn thân cách quyết liệt trong các môi trường lao động, nghề nghiệp nhằm thánh hóa các môi trường ấy bằng cách sống Ơn gọi và Sứ mạng của những Ki-tô hữu giáo dân trưởng thành theo tinh thần và giáo huấn của Công đồng Va-ti-can II (3).
2. Tiến trình của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
Áp dụng phương pháp Xem-Xét-Làm vào việc chia sẻ Lời Chúa, thì buổi Chia sẻ Lời Chúa sẽ được tiến hành theo ba bước như sau:
Bước 1: Xem
tức là nhìn vào đời sống cụ thể trong tuần, trong tháng xem có biến cố nào nổi bật, ghi đậm dấu ấn trên suy nghĩ, tình cảm và hành động của mình.
Bước 2: Xét
tức nhìn và hiểu sự kiện bằng/với ánh sáng của Lời Chúa để tìm ra Ý Chúa, nghe được lời mời gọi và hiểu được giáo huấn của Chúa trong/qua biến cố/sự kiện ấy (tức khám phá ra sứ điệp của Chúa nhắn gửi qua/trong biến cố cuộc sống).
Bước 3: Làm
tức hành động theo giáo huấn, lời mời gọi của Chúa để chứng tỏ chúng ta yêu mến Chúa, đáp lại Tình Yêu mà Chúa vẫn dành cho chúng ta.
3. Mục đích của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
1. Chia sẻ những kinh nghiệm đời thường mà các thành viên trong Cộng đoàn đã sống hay đã trải qua dưới góc độ Đức Tin.
2. Lắng nghe tiếng Chúa mời gọi qua/trong các biến cố của đời sống cá nhân hay cộng đoàn.
3. Giúp Cộng đoàn Chia Sẻ Lời Chúa có những hành động chung, nhất là trong các lãnh vực đời sống gia đình, giáo xứ và xã hội.
4. Ích lợi của Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
1. Ích lợi lớn lao và đáng kể thứ nhất của Chia sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm là giúp chúng ta tập khám phá ra ý nghĩa thâm sâu của các sự kiện/biến cố. Giáo lý Công giáo dạy rằng: Thiên Chúa hiện diện khắp nơi và Ngài nói với chúng ta qua/bằng các sự kiện đời thường. Vì thế vấn đề quan trọng là chúng ta nhận ra dung mạo Ngài, tiếng nói của Ngài và đón nhận được sứ điệp và giáo huấn của Ngài trong/qua các biến cố/sự kiện lớn nhỏ của đời sống cá nhân, gia đình, cộng đồng và Giáo hội.
2. Ích lợi lớn lao và đáng kể thứ hai của Chia sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm là giúp chúng ta làm quen với cách nhìn của nhà xã hội, tức không chỉ nhìn sự kiện đơn thuần mà nhìn sự kiện với óc phân tích, nhìn sự kiện trong mối quan hệ nhân quả của nó. Cách nhìn này giúp chúng ta biết cách giải quyết vấn đề một cách khoa học, bằng cách xử dụng các biện pháp tấn công vào tận gốc rễ của vấn đề. Nếu chúng ta đẩy xa việc phân tích có tính xã hội học này chúng ta sẽ tiến vào một phương pháp khác mà người ta gọi là «Chương trình hành động theo ngôn sứ Amos». Các giáo dân dấn thân trong các môi trường lao động, nghề nghiệp, công đoàn, chính trị … rất cần phải thông thạo phương pháp Xem-Xét-Làm này, vì nó là một vũ khí lợi hại trong mọi cuộc đấu tranh bảo vệ hòa bình và phẩm giá con người, xây dựng tình thương phục vụ con người, nhất là người nghèo, chống tội ác của chiến tranh, bóc lột, đàn áp…dưới nhiều hình thức.
5. Bảng hướng dẫn cách thực hành Chia Sẻ Lời Chúa theo phương pháp Xem-Xét-Làm
| NGƯỜI | NỘI DUNG |
| BƯỚC 1 | XEM: NHÌN VÀO ĐỜI SỐNG CỤ THỂ |
| Linh hoạt viên | «Hôm nay chúng ta dùng phương pháp Xem-Xét-Làm để Chia Sẻ Lời Chúa. Chúng ta bắt đầu buổi chia sẻ Lời Chúa bằng cách nhìn vào đời sống cụ thể trong tuần/tháng vừa qua của chúng ta. Anh chị em nào đã ghi nhận được một sự kiện hay biến cố gì đặc biệt trong cuộc sống của mình thì xin kể lại cách vắn tắt, rõ ràng cho anh chị em khác cùng nghe». |
| ACE trong CĐ | Vài ba người kể lại một biến cố, một sự kiện mới xẩy ra cho mình hay gia đình, họ hàng, bạn bè, trường học, giáo xứ, công ty xí nghiệp… của mình. |
| Linh hoạt viên | «Trong mấy sự kiện mà chúng ta vừa nghe kể, chúng ta hãy chọn ra một sự kiện mà chúng ta thích nhất để chúng ta thảo luận và chia sẻ». |
| ACE trong CĐ | Cả Cộng đoàn bàn với nhau để quyết định chọn một sự kiện. |
| Linh hoạt viên | «Mọi người trong Cộng đoàn đã biết chính xác sự kiện đã xẩy ra như thế nào rồi chứ?» (Nếu có người chưa hiểu rõ sự kiện xẩy ra như thế nào thì linh hoạt viên yêu cầu người đã kể sự kiện lúc ban đầu, tường thuật lại một cách vắn gọn, dễ hiểu những gì đã xẩy ra) «Bây giờ chúng ta hãy đi tìm nguyên nhân khiến sự kiện xẩy ra, bằng cách trả lời câu hỏi: tại sao sự việc lại xẩy ra như vậy?» |
| ACE trong CĐ | (Mỗi người nói lên suy nghĩ của mình về các nguyên nhân). |
| Linh hoạt viên | «Anh Chị cảm thấy thế nào về sự kiện chúng ta vừa phân tích nguyên nhân?» ACE trong CĐ Mỗi người chia sẻ cảm nghĩ của mình về sự kiện. |
| Bước 2 | XÉT: NHÌN VÀ HIỂU SỰ KIỆN BẮNG ÁNH SÁNG LỜI CHÚA |
| Linh hoạt viên | «Chúng ta không chú tâm vào những cảm nghĩ riêng của mình về sự kiện mà chúng ta vừa chọn và phân tích. Chúng ta hãy chăm chú lắng nghe tiếng Chúa để biết Chúa cảm, nghĩ như thế nào về sự kiện ấy. Chúng ta thinh lặng 2 phút để đi sâu vào cõi lòng và tâm tình của Chúa» (ngưng 2 phút). «Bây giờ chúng ta hãy chia sẻ với nhau điều mà chúng ta cho rằng Chúa sẽ cảm, sẽ nghĩ, sẽ nói và sẽ làm trước sự kiện kể trên. Không cần trích dẫn Thánh Kinh từng đoạn, từng câu, nhưng chúng ta nên nhắc lại sự kiện trong Thánh Kinh làm nền tảng cho ý kiến cá nhân của mình». |
| ACE trong CĐ | Mỗi người chia sẻ điều mà mình cho rằng Chúa sẽ cảm, sẽ nghĩ, sẽ nói và sẽ làm trước sự kiện. |
| BƯỚC 3 | LÀM: HÀNH ĐỘNG THEO GIÁO HUẤN, MỜI GỌI CỦA CHÚA |
| Linh hoạt viên | «Câu hỏi cuối cùng và cực kỳ quan trọng của buổi Chia Sẻ Lời Chúa hôm nay là: Chúa muốn chúng ta làm gì khi ch |