1. MiG-29 của Ukraine được bố trí trên khắp các đường băng và xa lộ

Một bức ảnh hiếm hoi về chiến đấu cơ MiG-29 của không quân Ukraine cho thấy rất nhiều máy bay phản lực cũ của không quân đã sống sót trong 37 tháng mặc dù Nga có nhiều máy bay mới hơn và nhiều hơn—và mặc dù Nga sở hữu hỏa tiễn đạn đạo, hỏa tiễn hành trình và máy bay điều khiển từ xa có thể bao phủ toàn bộ Ukraine để tấn công vào máy bay Ukraine tại các căn cứ của họ.

Vấn đề là máy bay của Ukraine không phải lúc nào cũng ở căn cứ của chúng. Không, chúng được phân tán khắp Ukraine, bay từ các đường băng nhỏ và thậm chí—như bức ảnh gần đây của Lữ đoàn Không quân Chiến thuật số 40 mô tả—trên những đoạn xa lộ.

Không quân Ukraine đã tham chiến với khoảng 125 chiến đấu cơ, tất cả đều là máy bay của Liên Xô cũ. Khoảng 50 chiếc MiG-29, thuộc về ba lữ đoàn bao gồm Lữ đoàn Không quân Chiến thuật số 40, đại diện cho loại máy bay đơn lẻ đông đảo nhất của không quân.

Về mặt lý thuyết, các máy bay MiG lẽ ra phải dễ dàng được định vị tại các Căn cứ Không quân Vasylkiv, Ivano-Frankivsk và Lutsk—căn cứ thứ nhất ở miền trung Ukraine, hai căn cứ sau ở phía tây. Trên thực tế, hầu hết trong số 33 máy bay MiG của Ukraine mà Nga đã phá hủy hoặc làm hư hại—trong số khoảng 50 máy bay phản lực trước chiến tranh cộng với 24 máy bay khác mà Ukraine nhận được từ các đồng minh NATO—đều bị bắn trúng trên không. Chỉ có sáu chiếc bị phá hủy hoặc hư hại trên mặt đất.

Các cuộc không kích của Nga nhắm vào MiG-29 đậu tại các căn cứ không quân chính của Ukraine khá hiếm đến mức vẫn gây sốc, hơn ba năm sau khi Nga mở rộng cuộc chiến với Ukraine. Vào ngày 22 tháng 11, một máy bay điều khiển từ xa do thám của Nga đã bay không bị cản trở trên căn cứ không quân Aviatorskoe-Dnipro, cách tiền tuyến ở miền đông Ukraine 50 dặm.

Máy bay điều khiển từ xa nhắm vào một nơi trú ẩn dường như là nơi chứa một chiếc MiG-29 đang đến thăm. Vài phút sau, một hỏa tiễn đạn đạo Iskander lao xuống—và phát nổ ngay trên nơi trú ẩn, có khả năng phá hủy chiếc MiG. Tại sao chiếc MiG đó lại đậu tại một căn cứ không quân lớn gần tiền tuyến như vậy, khi có những lựa chọn khác để cất cánh và hạ cánh, vẫn còn là một bí ẩn.

MiG-29 do Liên Xô thiết kế có bộ phận hạ cánh chắc chắn và một cửa hút khí lưng tùy chọn được bảo vệ khỏi việc nuốt phải mảnh vỡ khi MiG hoạt động trên đường bẩn. MiG-29 được chế tạo để có thể căn cứ phân tán.

Nhưng đó không phải là yếu tố duy nhất giúp họ sống sót. Chắc chắn, MiG có thể phân tán khắp các đường băng và xa lộ và hoạt động miễn là đội mặt đất của họ có thể tiếp nhiên liệu, tái vũ trang và sửa chữa chúng. Nhưng làm sao phi công của họ biết khi nào thì phân tán?

Họ đang nhận được sự giúp đỡ. Đại tá Yevhen Bulatsyk, chỉ huy Lữ đoàn Hàng không Chiến thuật số 7 của Không quân Ukraine, đơn vị điều khiển máy bay ném bom Sukhoi Su-24, cho biết máy bay phản lực và phi hành đoàn của ông thực hành “rút lui khỏi cuộc tấn công khi các phi trường bị đe dọa”. Và họ biết khi nào họ bị đe dọa vì các đồng minh NATO của Ukraine—đặc biệt là người Mỹ—điều động vệ tinh để theo dõi các vụ phóng hỏa tiễn của Nga từ khoảng cách hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn dặm.

Giá trị của việc chia sẻ thông tin tình báo này đã được thể hiện rõ ràng vào tuần trước, khi Hoa Kỳ đột ngột dừng chia sẻ. Sự chia rẽ tình báo là một phần của hậu quả từ cuộc họp báo gây sốc ngày 28 tháng 2 tại Phòng Bầu dục, trong đó Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance đã phục kích nhằm sỉ nhục Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vì không cảm ơn họ đủ thường xuyên về khoản viện trợ trước đây của Hoa Kỳ do chính quyền trước đó cam kết.

Việc đóng băng thông tin tình báo chỉ kéo dài vài ngày trước khi Tổng thống Zelenskiy giành lại được sự ủng hộ của Tổng thống Donald Trump. Trong khi đó, một số bệ phóng Hệ thống hỏa tiễn pháo binh cơ động cao của Ukraine, mỗi bệ phóng có thể phóng sáu quả hỏa tiễn dẫn đường chính xác nặng 660 pound đi xa tới 57 dặm, không còn có thể lấy tọa độ một cách đáng tin cậy cho các mục tiêu xa nhất của Nga, cách xa 40 dặm hoặc xa hơn.

Người Mỹ đã cung cấp phần lớn thông tin tình báo tấn công đó. Cũng giống như họ đã thông báo trước cho không quân Ukraine về các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Nga—và cho các lữ đoàn MiG thời gian để phân tán máy bay và phi hành đoàn của họ.

Không có bằng chứng nào cho thấy sự chia rẽ tình báo kéo dài gần một tuần đã khiến hỏa tiễn Nga gây hư hại cho bất kỳ chiếc MiG quý giá nào của Ukraine. Nhưng trong một tuần đó các lữ đoàn MiG-29 mạnh mẽ phải phân tán như một biện pháp phòng ngừa và không thể hỗ trợ cho bộ binh Ukraine đang trong các điều kiện khắc nghiệt.

[Forbes: Ukraine’s MiG-29s Are Spread Out Across Airstrips And Highways]

2. Đài truyền hình nhà nước Nga vui mừng trước lời đề nghị hòa bình của Tổng thống Donald Trump: ‘Người đàn ông hào phóng’

Một người dẫn chương trình truyền hình nhà nước Nga đã ca ngợi phát biểu gần đây của Ông Donald Trump, trong đó ông tuyên bố rằng ông không muốn gây thêm áp lực tài chính cho Nga vì ông muốn có một thỏa thuận hòa bình với Ukraine.

Nhà tuyên truyền của Điện Cẩm Linh Olga Skabeyeva gọi Tổng thống Donald Trump là “người đàn ông hào phóng” trong chương trình truyền hình nhà nước Nga “60 Minutes” do bà dẫn chương trình.

Niềm vui của những người tuyên truyền Nga có thể cho thấy họ cảm thấy chính quyền Tổng thống Donald Trump đang giúp phục vụ lợi ích của Nga. Điện Cẩm Linh cho biết sự xuất hiện của Tổng thống Donald Trump đánh dấu sự thay đổi trong quan hệ song phương giữa Washington và Mạc Tư Khoa trong bối cảnh chiến tranh ở Ukraine.

Trong chương trình, Skabeyeva bắt đầu bằng việc nói rằng Tổng thống Donald Trump “hy vọng sẽ không phải gây áp lực lên Nga trong khuôn khổ tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Ukraine”.

Bà đang ám chỉ đến bình luận của Tổng thống Donald Trump với các phóng viên hôm thứ Tư rằng ông “có thể làm mọi việc về mặt tài chính, nhưng điều đó sẽ rất tệ cho Nga”.

“Tôi không muốn làm điều đó vì tôi muốn có được hòa bình,” ông nói thêm.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ áp dụng “các lệnh trừng phạt quy mô lớn” và thuế quan đối với Nga nếu người đồng cấp Nga Vladimir Putin không đồng ý ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình.

“Nga hiện đang 'đánh bại' Ukraine trên chiến trường”, ông nói vào tuần trước.

Skabeyeva khen ngợi Tổng thống Donald Trump về phát biểu mới nhất của ông, gọi ông là “người rất hào phóng”.

Người dẫn chương trình truyền hình nhà nước cho biết: “Lập trường của Hoa Kỳ đã thay đổi theo hướng bình thường sau khi Tổng thống Donald Trump đến Tòa Bạch Ốc xét về mặt giá trị”.

Ukraine đã đồng ý ủng hộ đề xuất do Washington hậu thuẫn về lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày trong chiến tranh.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ Nga sẽ phản ứng thế nào, trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình nhà nước vào thứ năm, Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov, cho biết ông cảnh giác với khái niệm ngừng bắn tạm thời. Ông cho biết ông đã nói với Cố vấn An ninh Quốc gia của Tổng thống Donald Trump là Mike Waltz rằng ông coi đó “chỉ là một sự tạm dừng tạm thời cho quân đội Ukraine, không gì hơn thế nữa”.

Theo hãng thông tấn nhà nước Nga Interfax, Ushakov cho biết: “Chúng tôi tin rằng mục tiêu của mình là một giải pháp hòa bình lâu dài, chúng tôi đấu tranh vì điều này, một giải pháp hòa bình có tính đến lợi ích hợp pháp của đất nước chúng tôi, những mối quan tâm nổi tiếng của chúng tôi”.

“Với tôi, có vẻ như không ai cần bất kỳ bước đi nào mô phỏng các hành động hòa bình trong tình huống này”, ông nói thêm, đồng thời lưu ý rằng ông đang đưa ra “lập trường cá nhân” của mình về vấn đề này, không phải của Putin.

Skabeyeva cho biết “mối quan tâm chính của tất cả những người ủng hộ đất nước chúng tôi là vào thời điểm chúng tôi đang thành công và Quân đội Ukraine rõ ràng đang thất bại, tại sao chúng tôi lại muốn đồng ý ngừng bắn?”

“Đây là một câu hỏi then chốt. Với những điều kiện nào? Các ông có trao cho chúng tôi bốn vùng không?” Skabeyeva nói, ám chỉ đến các vùng của Ukraine mà Nga tuyên bố đã sáp nhập vào mùa thu năm 2022 sau cuộc bầu cử mà cộng đồng quốc tế coi là bất hợp pháp.

“Đó là một chuyện. Nếu bạn không cho họ, đó là một cuộc trò chuyện khác. Nếu họ nhận được trạng thái trung lập, đó là cuộc trò chuyện thứ ba”, cô nói thêm.

Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt nói với các phóng viên: “Chúng tôi kêu gọi người Nga ký vào kế hoạch này. Đây là lần gần nhất chúng ta đạt được hòa bình trong cuộc chiến này.”

Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, Steve Witkoff đã hạ cánh tại Mạc Tư Khoa vào sáng thứ năm để đàm phán về Ukraine. Không rõ liệu ông có gặp Putin hay không.

[Newsweek: Russian State TV Rejoices Over Trump's Peace Offer: 'Generous Man']

3. Putin đã gửi ‘tín hiệu bổ sung’ tới Tổng thống Donald Trump về đề xuất ngừng bắn, Điện Cẩm Linh cho biết

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trả lời các phóng viên vào ngày 14 tháng 3 rằng Nga đã gửi “tín hiệu bổ sung” tới Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về đề xuất ngừng bắn thông qua đặc phái viên Steve Witkoff.

Witkoff đã hạ cánh tại Mạc Tư Khoa vào ngày 13 tháng 3 và gặp Putin vào cuối buổi tối, theo Peskov. Sau báo cáo của Witkoff với Tổng thống Donald Trump, Mạc Tư Khoa và Washington sẽ thảo luận về các ngày có thể diễn ra cuộc điện đàm giữa các nhà lãnh đạo, ông nói thêm trong các bình luận được truyền thông nhà nước Nga đưa tin.

“Thông tin bổ sung đã được cung cấp cho phía Nga. Thông qua Witkoff, Putin cũng đã chuyển thông tin và tín hiệu bổ sung cho Tổng thống Donald Trump”, Peskov nói.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đang tìm kiếm sự đồng thuận của Nga về lệnh ngừng bắn 30 ngày được đề xuất tại Ukraine, mà Kyiv đã chấp nhận trong các cuộc đàm phán tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3. Thỏa thuận này đã khiến Washington khởi động lại hỗ trợ quân sự và tình báo cho Ukraine sau khi dừng lại vào tuần trước.

Vào ngày 13 tháng 3, Putin cho biết Nga sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn nhưng yêu cầu Ukraine ngừng huy động, huấn luyện quân sự và cung cấp viện trợ nước ngoài trong thời gian ngừng bắn.

Tổng thống Donald Trump gọi những phát biểu của Putin là “rất hứa hẹn” nhưng cũng cho biết chúng “chưa đầy đủ” và nói thêm rằng ông sẵn sàng gặp nhà lãnh đạo Nga.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy bác bỏ phản ứng của Putin là “mang tính thao túng” và cho rằng tổng thống Nga đang chuẩn bị bác bỏ đề xuất này.

“Bây giờ chúng ta đều đã nghe những lời lẽ rất dễ đoán và rất có tính thao túng từ Putin để đáp lại ý tưởng im lặng ở tiền tuyến — trên thực tế, ông ấy đang chuẩn bị bác bỏ ý tưởng đó ngay từ bây giờ,” Tổng thống Zelenskiy phát biểu trong bài phát biểu buổi tối ngày 13 tháng 3.

Witkoff trước đó đã đến Mạc Tư Khoa vào tháng 2 để đàm phán việc thả giáo viên người Mỹ Marc Fogel khỏi nhà tù Nga. Ông tuyên bố đã nói chuyện trực tiếp với Putin trong hơn ba giờ trong chuyến thăm đó.

[Kyiv Independent: Putin sent 'additional signals' to Trump on ceasefire proposal, Kremlin says]

4. Ukraine, Hoa Kỳ thảo luận về số phận của các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, Tổng thống Zelenskiy nói

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu với các nhà báo vào ngày 14 tháng 3 rằng số phận của các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm của Ukraine đã được thảo luận với Hoa Kỳ trong các cuộc đàm phán ở Saudi Arabia vào đầu tuần này.

Bình luận của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra vài ngày sau khi Kyiv đồng ý với lệnh ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ đưa ra trong các cuộc đàm phán tại Jeddah. Putin đã đưa ra các yêu cầu để bắt đầu các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn có thể có bao gồm các bảo đảm không huy động hoặc huấn luyện quân đội mới, cũng như không nhận viện trợ quân sự từ phương Tây.

Trước đó, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ bao gồm các cuộc thảo luận về “những nhượng bộ lãnh thổ” tiềm năng như một phần của giải pháp đàm phán với Nga.

Theo Tổng thống Zelenskiy, các cuộc thảo luận về lãnh thổ không nằm trong chương trình nghị sự của cuộc họp. Ông nhắc lại rằng Ukraine sẽ không công nhận bất kỳ lãnh thổ bị tạm chiếm nào là một phần của Nga theo thỏa thuận hòa bình tiềm năng trong tương lai với Mạc Tư Khoa.

“Phía Mỹ đi vào chi tiết. Ví dụ, thành phố Enerhodar... Bạn không thể chỉ nói: đây là Nhà máy điện hạt nhân (Zaporizhzhia), và thành phố là riêng biệt. Tôi tin rằng vấn đề lãnh thổ là vấn đề khó khăn nhất sau vấn đề thiết lập lệnh ngừng bắn”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết vấn đề kiểm soát nhà máy hạt nhân ở Enerhodar bị tạm chiếm đã được thảo luận trong các cuộc hội đàm giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Saudi Arabia.

Nhà máy điện hạt nhân lớn nhất Âu Châu, Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở thành phố Enerhodar, đã nằm dưới sự xâm lược của Nga kể từ năm 2022. Mặc dù cơ sở này vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Nga, nhưng hiện tại nó không còn phát điện nữa.

Ukraine và các đồng minh đã nhiều lần thúc giục Nga rút quân khỏi nhà máy. Trong suốt thời gian xâm lược, nhà máy đã nhiều lần bị ngắt kết nối khỏi lưới điện Ukraine do các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của nước này.

Lực lượng Nga hiện đang xâm lược khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, nơi thường xuyên xuất hiện các báo cáo về tình trạng đàn áp có hệ thống, tra tấn và trục xuất cưỡng bức.

[Kyiv Independent: Ukraine, US discuss fate of Russian-occupied territories, Zelensky says]

5. Ukraine bảo vệ ranh giới đỏ trong các cuộc đàm phán hòa bình — không nhượng bộ lãnh thổ

Trong khi vấn đề đất đai đã được thảo luận trong gần tám giờ đàm phán với Hoa Kỳ tại Ả Rập Xê Út vào đầu tuần này, Ukraine cho biết các nhượng bộ về lãnh thổ không được đưa ra và vẫn là điều cấm kỵ đối với Kyiv, một quan chức cao cấp của Ukraine am hiểu các cuộc đàm phán nói với POLITICO vào thứ năm.

“Chúng tôi hiểu... thực tế là Nga đang nắm giữ một phần lãnh thổ của chúng tôi ngay lúc này và rằng họ có thể sẽ tiếp tục nắm giữ ngay cả khi chúng tôi đồng ý ngừng bắn. Điều này khác với nhượng bộ,” Ông Andriy Yermak, chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, nói.

“Nếu bạn hỏi liệu Ukraine có chấp nhận một số vùng đất của mình thuộc về Nga hay không, thì không, Ukraine sẽ không chấp nhận điều này. Nhưng Ukraine không thể lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình ngay bây giờ bằng vũ lực quân sự. Một số vùng đất của chúng tôi sẽ cần phải được trả lại bằng con đường ngoại giao, điều này có thể mất thời gian.”

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã nói trước đó về các cuộc đàm phán ở Jeddah rằng “đã có cuộc nói chuyện về nhượng bộ lãnh thổ”, nhưng không đi sâu vào chi tiết. Trước cuộc họp hôm thứ Ba với Ukraine, Rubio đã nói rằng Kyiv sẽ cần phải nhượng lại lãnh thổ để đạt được hòa bình vì họ không có phương tiện để đẩy quân đội Nga trở lại biên giới của đất nước như đã từng xảy ra vào năm 2014, khi các lực lượng không chính quy của Mạc Tư Khoa lần đầu tiên xâm lược.

Đối với Kyiv, nơi trước đó đã yêu cầu bảo đảm an ninh rõ ràng và thậm chí là tư cách thành viên NATO để đổi lấy một thỏa thuận hòa bình, việc đồng ý ngừng bắn mà không có những điều kiện đó đồng nghĩa với một sự thỏa hiệp đau đớn nhưng cần thiết.

“Rõ ràng là rất khó để chúng tôi chiến đấu chống lại một đối phương như vậy”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu trong cuộc họp báo tại Kyiv hôm thứ Tư.

“Hôm nay chúng ta đang chiến đấu vì nền độc lập của mình. Do đó, chúng ta sẽ không công nhận bất kỳ vùng lãnh thổ bị tạm chiếm nào là Liên bang Nga. Đây là sự thật. Nhân dân chúng ta đã chiến đấu vì điều này. Những anh hùng của chúng ta đã hy sinh, nhiều người đã bị thương. Do đó, không ai được phép quên điều này. Và khi tôi nói rằng không ai được phép quên điều này, thì đây là lằn ranh đỏ quan trọng nhất”, ông nói.

Nga đã duy trì quan điểm từ mùa hè năm ngoái rằng nếu Kyiv muốn ngừng bắn, họ phải rút khỏi các vùng Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson. Mạc Tư Khoa đã sáp nhập bất hợp pháp các vùng lãnh thổ đó nhưng vẫn chưa kiểm soát hoàn toàn.

[Politico: Ukraine defends red line in peace talks — no territorial concessions]

6. Putin đưa ra nhiều điều kiện và câu hỏi về các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Ukraine

Vladimir Putin cho biết ông ủng hộ lệnh ngừng bắn, nhưng đừng kỳ vọng sẽ có đột phá ngay lập tức.

Hôm thứ năm, Tổng thống Nga đã đưa ra một loạt các câu hỏi trì hoãn và các điều kiện khó khăn đối với các đề xuất của Hoa Kỳ nhằm chấm dứt cuộc chiến của Điện Cẩm Linh tại Ukraine.

Putin sẽ họp kín với đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là Steve Witkoff tại Điện Cẩm Linh vào tối thứ năm. Ông thận trọng khi nói rằng ông ủng hộ sáng kiến này, nhưng đồng thời cũng nêu ra những gì ông coi là trở ngại cho một bước đột phá trong đêm.

“Chúng tôi đồng ý với các đề xuất chấm dứt các hành động quân sự, nhưng chúng tôi tiến hành từ thực tế rằng lệnh ngừng bắn này phải bảo đảm mang lại hòa bình lâu dài và loại bỏ tận gốc nguyên nhân của cuộc khủng hoảng”, nhà lãnh đạo Nga lưu ý.

“Nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng” là một loạt các bất bình của Nga đối với Ukraine, nơi sẽ khó có thể tìm được tiếng nói chung cho một giải pháp hòa bình lâu dài.

Nga coi cuộc chiến của mình là một hoạt động hạn chế nhằm giải phóng Ukraine khỏi “những tên Quốc xã” mà họ vu khống là đang điều hành Ukraine, nhưng Kyiv và các đồng minh phương Tây cho rằng mục tiêu cốt lõi của Putin bao gồm việc nghiền nát nền dân chủ Ukraine, chiếm giữ các vùng lãnh thổ rộng lớn và chấm dứt xu hướng thiên về phía tây của nước này đối với Liên Hiệp Âu Châu và NATO.

Nga vẫn khăng khăng rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải bao gồm sự công nhận quốc tế đối với lãnh thổ bị chiếm giữ, cam kết rằng Kyiv sẽ không gia nhập NATO và cam kết rằng lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu sẽ không phục vụ tại quốc gia này để bảo vệ chống lại một cuộc tấn công khác của Nga.

Putin đã phát biểu tại một cuộc họp báo cùng với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, trong đó ông nói thêm rằng những người lính Ukraine xâm lược khu vực Kursk của Nga vào mùa hè năm ngoái “đã hoàn toàn bỏ lại thiết bị của họ, vì sẽ có một cuộc phong tỏa vật lý trong khu vực - họ hoặc là chết hoặc đầu hàng để rời khỏi khu vực.”

“Tôi ủng hộ lệnh ngừng bắn. Nhưng nếu chúng ta dừng lại ở Kursk trong 30 ngày, điều đó có nghĩa là quân đội Ukraine sẽ có nhiều cơ hội”, Putin nói thêm, phác thảo thêm một loạt câu hỏi mà ông đã có.

“30 ngày này sẽ được sử dụng như thế nào? Với mục đích tiếp tục động viên cưỡng bức ở Ukraine? Với mục đích cung cấp vũ khí ở đó? Với mục đích đào tạo nhân sự mới được huy động? Hay sẽ không có gì như thế này được thực hiện? Khi đó, một câu hỏi được đặt ra: Các vấn đề về kiểm soát, xác minh sẽ được giải quyết như thế nào?” ông hỏi, theo một bản ghi chép được TASS đưa tin.

Có vẻ như Putin đang câu giờ nên đã nói rằng “tất cả những câu hỏi này cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng trong tương lai gần”.

“Tôi nghĩ chúng ta cần thảo luận vấn đề này với các đối tác Mỹ, có thể chúng ta cần có cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhưng chúng tôi ủng hộ việc chấm dứt xung đột này theo cách hòa bình”, ông nói.

Các cuộc đàm phán đã diễn ra mạnh mẽ hơn trong những ngày gần đây khi nhóm của Tổng thống Donald Trump tìm cách dập tắt giao tranh ở Ukraine: Đầu tuần này, các nhà đàm phán Mỹ đã gặp gỡ giới lãnh đạo Kyiv tại Ả Rập Xê Út để đưa ra đề xuất ngừng bắn mà phía Ukraine có thể chấp nhận.

Tổng thống Donald Trump tái khẳng định vào thứ năm rằng các cuộc đàm phán đang được tiến hành về lệnh ngừng bắn, với việc chính quyền đang cố gắng đưa Nga đi đến đích trong một thỏa thuận.

Nhưng những bình luận của Putin tại cuộc họp báo phù hợp với kỳ vọng của những người đã làm việc với Điện Cẩm Linh. Cựu nhà ngoại giao Nga Boris Bondarev nói với POLITICO rằng Putin “không quan tâm đến lệnh ngừng bắn”.

“Ông ấy nghĩ rằng ông ấy có thể đạt được mục tiêu của mình thông qua chiến đấu. Tôi nghĩ ông ấy cảm thấy khá tự tin”, Bondarev, người làm việc cho phái bộ thường trực của Nga tại Liên Hiệp Quốc ở Geneva, cho biết, đồng thời nói thêm rằng nhà lãnh đạo Nga có thể đang tính toán rằng “Tổng thống Donald Trump quan tâm nhiều hơn đến một thỏa thuận hòa bình so với Ukraine”.

Tổng thống Donald Trump cho biết nhiều chi tiết trong thỏa thuận cuối cùng này “đã được thảo luận”, nhưng ông đổ trách nhiệm cho Nga để thực hiện thỏa thuận.

“Bây giờ chúng ta sẽ xem liệu Nga có ở đó không, nếu không, đó sẽ là thời điểm rất đáng thất vọng cho thế giới”, ông nói.

Khi được hỏi liệu ông có ảnh hưởng tới Putin và liệu ông có cân nhắc trừng phạt Nga hay không, Tổng thống Donald Trump cho biết ông có ảnh hưởng nhưng vì họ đang nói chuyện với Putin nên ông tập trung vào việc đạt được thỏa thuận.

“Tôi hy vọng Nga cũng sẽ thực hiện thỏa thuận này”, Tổng thống Donald Trump nói thêm, “Tôi không nghĩ họ sẽ quay lại bắn nhau nữa”.

Trong bài phát biểu rộng rãi với báo chí hôm thứ Năm, Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh Putin sẽ không xâm lược các nước Âu Châu khác, đồng thời nói thêm rằng Hoa Kỳ sẽ bảo đảm điều đó. “Tôi không thấy điều đó xảy ra, và chúng tôi sẽ bảo đảm điều đó không xảy ra”, Tổng thống Donald Trump nói.

[Politico: Putin heaps conditions and queries on Ukraine ceasefire talks]

7. Ukraine thành lập nhóm để phát triển cơ chế giám sát cho lệnh ngừng bắn tiềm năng kéo dài 30 ngày, Ngoại trưởng Sybiha cho biết

Ngoại trưởng Andrii Sybiha cho biết vào ngày 14 tháng 3, Ukraine đã bắt đầu thành lập một nhóm để xây dựng cơ chế giám sát cho lệnh ngừng bắn có thể kéo dài 30 ngày.

“Chúng tôi đã bắt đầu thành lập một nhóm quốc gia để phát triển các quy trình phù hợp nhằm kiểm soát đúng lệnh ngừng bắn có thể xảy ra. Đây là một quy trình cực kỳ phức tạp”, Sybiha cho biết tại một cuộc họp báo với Ngoại trưởng Áo Beate Meinl-Reisinger tại Kyiv.

Kyiv đã đồng ý với lệnh ngừng bắn do Hoa Kỳ đề xuất trong các cuộc đàm phán tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3, tùy thuộc vào sự tuân thủ của Nga. Các cuộc đàm phán cũng dẫn đến việc Washington nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo cho Ukraine.

Sybiha cho biết khi trở về từ Jeddah, các quan chức Ukraine đã báo cáo với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy về các cuộc thảo luận. Ông nhấn mạnh rằng tiền tuyến dài 1.300 km, hay 800 dặm, của Ukraine đặt ra những thách thức về mặt hậu cần cho việc thực thi lệnh ngừng bắn.

Ukraine vẫn cảnh giác với các hành vi vi phạm của Nga, trích dẫn kinh nghiệm của mình với các thỏa thuận Minsk, mà Nga đã vi phạm 25 lần. “Vì vậy, bây giờ mọi thứ sẽ hướng đến việc bảo đảm rằng phía Ukraine đã sẵn sàng với các nhóm, diễn biến và phương thức phù hợp”, Sybiha nói.

Putin cho biết vào ngày 13 tháng 3 rằng Mạc Tư Khoa sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn nhưng yêu cầu Ukraine ngừng huy động, huấn luyện quân sự và cung cấp viện trợ quân sự nước ngoài trong thời gian ngừng bắn.

Tổng thống Donald Trump gọi những phát biểu của Putin là “rất hứa hẹn” nhưng “chưa đầy đủ”, đồng thời nói thêm rằng ông sẵn sàng gặp nhà lãnh đạo Nga.

Tổng thống Zelenskiy bác bỏ phản ứng của Putin là “mang tính thao túng”, cảnh báo rằng Nga đang chuẩn bị từ chối lệnh ngừng bắn.

“Bây giờ chúng ta đều đã nghe những lời lẽ rất dễ đoán và rất có tính thao túng từ Putin để đáp lại ý tưởng im lặng ở tiền tuyến — trên thực tế, ông ấy đang chuẩn bị bác bỏ ý tưởng đó ngay từ bây giờ,” Tổng thống Zelenskiy phát biểu trong bài phát biểu buổi tối ngày 13 tháng 3.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov trả lời các phóng viên vào ngày 14 tháng 3 rằng Nga đã gửi “tín hiệu bổ sung” tới Tổng thống Donald Trump về lệnh ngừng bắn thông qua đặc phái viên Steve Witkoff.

[Kyiv Independent: Ukraine forming team to develop monitoring mechanisms for potential 30-day ceasefire, FM Sybiha says]

8. Nhà lãnh đạo lực lượng an ninh mạng của Ukraine muốn có thêm ‘hàng chục ngàn’ chuyên gia máy tính để chống lại tin tặc Nga

Trước đây là chuẩn tướng, Oleksandr Potiy hiện được giao nhiệm vụ bảo vệ Ukraine về mặt dân sự — cách xa chiến trường nhưng lại ngay tuyến đầu trong cuộc chiến mạng của Nga.

Potiy mặc bộ đồ rằn ri khi ông phát biểu trước đám đông nhân viên công nghệ thông tin và các nhà đầu tư nước ngoài trong bài phát biểu quan trọng tại Diễn đàn khả năng phục hồi an ninh mạng quốc tế Kyiv diễn ra vào ngày 11-12 tháng 3.

“Ưu tiên của chúng tôi là thoát khỏi khuôn khổ truyền thống của một KSZI,” Potiy nói với tờ Kyiv Independent trong một cuộc phỏng vấn bên lề hội nghị, ám chỉ đến một từ viết tắt của Liên Xô để chỉ phòng thủ thông tin vốn có tiếng là tham nhũng. “Chúng tôi đã thay đổi hoàn toàn đường lối.”

Vào tháng 12, Potiy tiếp quản Derzhspetszvyazku, hay Cơ quan Truyền thông Đặc biệt của Nhà nước. Cơ quan này bảo vệ cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của chính phủ Ukraine.

Đây là một công việc đã phát triển mạnh mẽ trong bốn năm kể từ khi Potiy lần đầu tiên gia nhập cơ quan này, hiện có 1.300 nhân viên. Nga từ lâu đã là nơi sản sinh ra một số tin tặc hung hăng nhất thế giới. Để mở màn cho cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, những tin tặc đó đã phát động một loạt các cuộc tấn công mạng vào Ukraine, một cuộc tấn công vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay.

Mặc dù các hệ thống — bao gồm cả mạng lưới viễn thông lớn — thỉnh thoảng bị sập, Ukraine vẫn kiên định một cách đáng kinh ngạc trước cuộc tấn công này.

Cơ quan này giám sát và theo dõi hơn 3.000 cuộc tấn công mỗi năm chỉ riêng vào chính quyền dân sự Ukraine — không bao gồm quân đội, mà an ninh kỹ thuật số thuộc về Bộ Quốc phòng và các cơ quan tình báo. Báo cáo gần đây nhất cho nửa đầu năm 2024 tính trong số các mối đe dọa lớn là một băng nhóm DdoS /đi-đốt/ có tên là “From Russia with Love” và một băng nhóm mạng khác có trụ sở tại Luhansk bị Nga tạm chiếm, những kẻ “thực tế là những kẻ phản bội”, theo báo cáo.

Ngoài ra còn có các nhóm tin tặc từ lâu đã gắn bó với tình báo và Bộ Tổng tham mưu Nga như Sandworm và Armageddon.

Các cuộc tấn công bao gồm một chiến dịch lừa đảo qua email sử dụng mã QR để làm chập mạch Signal — ứng dụng nhắn tin ngày càng được người dân Ukraine ưa chuộng khi muốn tránh xa Telegram có nguồn gốc từ Nga — và liên kết các thiết bị thù địch mà các quan chức chính phủ không biết là đang đọc các thông tin liên lạc riêng tư hoặc được phân loại của họ.

Con số tổng hợp của báo cáo gần đây nhất ghi nhận sự gia tăng đáng kể về tổng số vụ tấn công nhưng lại giảm đáng kể về số vụ được xác định là “nghiêm trọng” từ 31 xuống 3.

Tuy nhiên, Ukraine cần một chương trình đào tạo và cấp chứng chỉ mới, Potiy cho biết, với tham vọng bồi dưỡng một thế hệ chuyên gia an ninh mạng mới, “hàng chục ngàn nếu không muốn nói là nhiều hơn”, với những công việc vững chắc trong Ukraine. Đây là một trong những tham vọng cốt lõi của ông trong năm đầu tiên phụ trách cơ quan này.

“Chúng tôi có các cơ sở giáo dục đào tạo ra các chuyên gia an ninh mạng có thể cung cấp dịch vụ”, Potiy nói tiếp. “Nhưng không có thị trường việc làm”.

Ngoài một khối lượng nhỏ các chuyên gia an ninh mạng chuyên nghiệp, Potiy hướng đến việc phân phối các thẩm quyền — nói cách khác là phi tập trung hóa. Tập trung hóa là một trong những tội lỗi nghiêm trọng của an ninh mạng, một tội lỗi có khả năng gây ra sự sụp đổ dữ liệu của chính phủ khiến Ukraine lo ngại vào tháng 12.

Cơ quan này đang lấy các Trung tâm điều phối quốc gia của Liên minh Âu Châu làm mô hình cho mạng lưới văn phòng an ninh mạng khu vực mới.

Một mục tiêu bao trùm của chính phủ Ukraine là “hài hòa hóa” các hoạt động của mình với luật pháp Liên Hiệp Âu Châu — chuẩn bị cho việc cuối cùng gia nhập liên minh. Tại hội nghị, cơ quan này đã ký một biên bản ghi nhớ với một số đối tác Âu Châu, bao gồm một số khái niệm hợp tác khá mơ hồ.

Potiy giải thích rằng một phần trong hoạt động này chính là việc chia sẻ dữ liệu từ cơ quan này sang phương Tây về các cuộc tấn công mạng mà họ phải đối mặt.

“Chúng tôi đã có được kinh nghiệm độc đáo, có thể hữu ích cho các đối tác trên toàn thế giới ngày nay”, Potiy phát biểu trước đám đông tại lễ khai mạc hội nghị.

Bộ dữ liệu mạng của Ukraine có khả năng cực kỳ có giá trị đối với các cơ quan an ninh mạng phương Tây, vì nhiều cuộc tấn công mà tin tặc Nga đang thực hiện chống lại Ukraine hiện nay có thể dễ dàng sao chép trên các hệ thống phương Tây vào ngày mai.

Phát biểu về ngày cuối cùng của hoạt động viện trợ vũ khí và chia sẻ thông tin tình báo của Hoa Kỳ với Ukraine, Potiy lưu ý rằng cơ quan này vẫn chưa ngừng cung cấp mạng lưới dữ liệu của mình cho các cơ quan mạng phương Tây tương tự, bao gồm cả CISA của Hoa Kỳ.

“Chúng tôi có mối quan hệ rất chặt chẽ với các đối tác và bạn bè người Mỹ của mình,” Potiy cho biết. “Chúng tôi, với tư cách là những chuyên gia kỹ thuật có năng lực, vẫn đang làm việc với họ như chúng tôi đã từng làm trước đây.”

Ngoài nhiệm vụ mạng, do một loạt tình huống kỳ lạ lúc bắt đầu chiến tranh, cơ quan này đã nắm giữ hầu bao cho các giao dịch mua máy bay điều khiển từ xa của Ukraine. Hiện tại, cơ quan này vẫn giữ ngân sách là 65 tỷ Hr — chỉ hơn 1,5 tỷ đô la.

Việc Potiy lên nắm quyền vào tháng 12 là một phần của vụ bê bối mà các nhà hoạt động chống tham nhũng đã lên tiếng cảnh báo rằng văn phòng mới sẽ ngừng công bố thông tin về các giao dịch mua máy bay điều khiển từ xa, bao gồm cả chi phí và số lượng, trên nền tảng công khai của Ukraine về mua sắm của chính phủ, Prozorro.

“Mọi thứ đều được thực hiện theo luật pháp của Ukraine, bao gồm cả việc mua lại thông qua Prozorro,” Potiy cho biết. Khi được hỏi liệu điều đó có thay đổi không, Potiy trả lời, “Đó là quy trình đã được thiết lập.”

Tin tặc Nga nhắm vào các tài khoản Signal trong nỗ lực gián điệp ngày càng tăng.

[Kyiv Independent: Ukraine’s cyber chief wants ‘tens of thousands’ more computer whizzes to combat Russian hackers]

9. Belarus sẽ không sáp nhập với Nga trong tương lai gần, Lukashenko nói

Nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố vào ngày 14 tháng 3 khi phát biểu trước Hội đồng Liên bang Nga rằng Belarus sẽ không chính thức sáp nhập với Nga trong tương lai gần.

“Nếu chúng ta xông qua cánh cửa mở này, chúng ta sẽ phá hỏng mọi thứ chúng ta đã làm. Cần phải bình tĩnh, từng bước một”, Lukashenko nói.

Đầu tháng Giêng, hãng truyền thông độc lập của Nga Meduza đưa tin, trích dẫn nguồn tin thân cận với Điện Cẩm Linh, rằng Putin có thể xem xét lại kế hoạch chính thức sáp nhập Belarus sau khi cuộc chiến với Ukraine được giải quyết.

Bất chấp tuyên bố duy trì quan hệ với nhiều đối tác toàn cầu bao gồm Trung Quốc, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải và Liên Hiệp Âu Châu, Lukashenko cho biết Minsk sẽ “luôn đứng về phía Mạc Tư Khoa”.

“Không thể khác được. Belarus sẽ không bao giờ để Nga đơn độc, cũng như Nga sẽ không bao giờ rời bỏ Belarus,” ông nói thêm, đồng thời nhấn mạnh đến những gì ông mô tả là “mối quan hệ anh em cởi mở” giữa hai nước.

Chuyến thăm Nga của Lukashenko đánh dấu chuyến đi đầu tiên của ông kể từ khi giành được nhiệm kỳ tổng thống thứ bảy trong một cuộc bầu cử bị nhiều người lên án là gian lận. Vào ngày 13 tháng 3, ông đã gặp Putin.

Sau cuộc hội đàm, Lukashenko và Putin đã ký một tuyên bố chung cam kết mở rộng hợp tác thương mại, kinh tế và đầu tư song phương.

Belarus đã phần lớn bị cô lập khỏi phương Tây sau cuộc đàn áp dữ dội của Lukashenko đối với các cuộc biểu tình quần chúng năm 2020 phản đối kết quả bầu cử gian lận.

Kể từ đó, chế độ của ông đã hạn chế hơn nữa các quyền tự do chính trị và tăng cường liên kết với Mạc Tư Khoa, cung cấp hỗ trợ hậu cần và quân sự cho cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine.

Thậm chí trước khi tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, Điện Cẩm Linh được cho là đã vạch ra kế hoạch “sáp nhập dần dần” Belarus vào năm 2030.

Kế hoạch này vạch ra các bước để “hài hòa hóa” luật pháp Nga và Belarus, “phối hợp chính sách đối ngoại và quốc phòng” và hội nhập kinh tế dựa trên lợi ích của Nga.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy tuyên bố vào ngày 14 tháng 2 rằng Nga một lần nữa đang tăng cường quân đội ở Belarus, có thể là để chuẩn bị cho các hoạt động quy mô lớn chống lại các nước NATO.

[Kyiv Independent: Belarus will not merge with Russia in the near future, Lukashenko says]