1. Tổng thống Donald Trump nói ‘hàng ngàn’ binh lính Ukraine bị bao vây ở Kursk; Ukraine nói rằng điều đó ‘không đúng sự thật’

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố hôm thứ Sáu rằng hàng ngàn quân lính Ukraine đang bị quân đội Nga bao vây ở khu vực Kursk và cho biết ông đã yêu cầu Putin tha cho họ.

Tuy nhiên, cả binh lính Ukraine chiến đấu ở Kursk và bộ tư lệnh cao cấp Ukraine đều nói Tổng thống Donald Trump đã sai lầm. Ukraine đang rút lui khỏi lãnh thổ Nga mà họ đã chiếm được trong cuộc tấn công bất ngờ vào mùa hè năm ngoái, nhưng lực lượng đó vẫn chưa bị bao vây.

Bộ chỉ huy Ukraine đã gửi quân tiếp viện để bảo đảm việc rút lui đến các vị trí mới, một quá trình đã diễn ra trong nhiều ngày.

Nhưng đó không phải là quan điểm từ Tòa Bạch Ốc sau khi đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump là Steve Witkoff gặp Putin vào đêm thứ năm.

“Chúng tôi đã có những cuộc thảo luận tuyệt vời và hiệu quả với nhà độc tài Vladimir Putin của Nga ngày hôm qua, và có một cơ hội rất lớn là cuộc chiến khủng khiếp, đẫm máu này cuối cùng cũng có thể kết thúc — NHƯNG, TẠI THỜI ĐIỂM NÀY, HÀNG NGÀN QUÂN SỰ UKRAINE ĐANG BỊ QUÂN ĐỘI NGA BAO VÂY HOÀN TOÀN, VÀ Ở TRONG TÌNH TRẠNG RẤT TỆ VÀ DỄ BỊ TỔN THƯƠNG,” Tổng thống Donald Trump cho biết trong một bài đăng trên Truth Social.

Tổng thống Donald Trump đang nhắc lại những bình luận trước đó của Putin, người đã đưa ra tuyên bố tương tự trong cuộc họp báo hôm thứ Năm cùng với nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko.

Putin cho biết những người lính Ukraine xâm lược khu vực Kursk của Nga “đã hoàn toàn bỏ lại thiết bị của họ, vì sẽ có một cuộc phong tỏa vật lý trong khu vực — họ hoặc chết hoặc đầu hàng để rời khỏi khu vực.”

Tổng thống Donald Trump đang theo đuổi câu chuyện đó.

“Tôi đã tha thiết yêu cầu Tổng thống Putin tha mạng cho họ. Đây sẽ là một vụ thảm sát khủng khiếp, chưa từng thấy kể từ Thế chiến II. Chúa phù hộ tất cả họ!!!” Tổng thống Donald Trump nói.

Bộ chỉ huy Ukraine phủ nhận rằng lực lượng của họ đang gặp nguy cơ bị quân đội Nga và đồng minh Bắc Hàn của họ bao vây. Quân đội Ukraine đã ở thế yếu kể từ khi Tổng thống Donald Trump lần đầu tiên chấm dứt các chuyến hàng vũ khí và sau đó ngừng chia sẻ thông tin tình báo trong nỗ lực gây áp lực buộc Ukraine đồng ý đàm phán hòa bình. Viện trợ của Hoa Kỳ đã được khôi phục kể từ đó.

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Bẩy, 15 Tháng Ba, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, khẳng định:

“Các báo cáo liên quan đến việc 'bao vây' các đơn vị Ukraine ở khu vực Kursk của đối phương là không đúng sự thật và đang được người Nga tạo ra vì mục đích chính trị và gây áp lực lên Ukraine và các đối tác”, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine cho biết trong một tuyên bố. “Tình hình không thay đổi đáng kể trong ngày qua. Các hoạt động chiến đấu trong khu vực hoạt động của nhóm lực lượng 'Kursk' vẫn tiếp tục”, tuyên bố cho biết.

“Các đơn vị của Lực lượng Phòng vệ Ukraine đã tập hợp lại, rút lui đến các tuyến phòng thủ có lợi thế hơn và đang thực hiện các nhiệm vụ được giao trên lãnh thổ vùng Kursk,” Chuẩn tướng Oleksii Hromov nói. “Không có mối đe dọa nào về việc bao vây các đơn vị của chúng tôi.”

Ba người lính chiến đấu ở khu vực Kursk cũng cho biết tuyên bố của Tổng thống Donald Trump cho đến nay vẫn tiếp tục không đúng sự thật.

“Người Nga vẫn chưa thể đưa lực lượng của chúng tôi vào vòng vây chiến lược và hoạt động hoàn toàn,” Artem Kariakin, một người lính đồn trú tại khu vực này, nói với POLITICO. “Hầu hết các lực lượng đã xoay xở để rút lui dưới sự đe dọa của tình hình, vì vậy điều này hoàn toàn không xảy ra.”

Kariakin cho biết: “Vấn đề quan yếu là sự tập trung lớn của tất cả các loại máy bay điều khiển từ xa của Nga trong khu vực này, do đó hậu cần vẫn bị ảnh hưởng, nhưng chúng tôi vẫn tiếp tục rời khỏi khu vực này cũng như vào đó để tấn công mỗi ngày”.

Một sĩ quan khác, yêu cầu giấu tên, cho biết trong một tin nhắn ngắn: “Tổng thống Donald Trump đang phát tán quá nhiều thông tin sai lệch đến nỗi chúng tôi sẽ không bình luận về ông ấy.”

Vitalii, một người lính Ukraine đã rút khỏi khu vực Kursk cách đây vài ngày, phủ nhận việc từng có hàng ngàn quân lính trong khu vực. “Tôi biết một số nhóm nhỏ gồm ba đến năm người lính thực sự đã bị bao vây, nhưng không có sự bao vây lớn nào. Hầu hết chúng tôi đã xoay xở để di dời, một số thậm chí còn lái xe đi được.”

Kariakin cho biết một số người Ukraine bị bắt đã bị người Nga hành quyết, một tội ác chiến tranh được công khai trên mạng.

Mặc dù quân đội Ukraine đang rút lui và không còn kiểm soát được thành phố Sudzha, nhưng họ vẫn nắm giữ một phần lãnh thổ của Nga dọc theo biên giới với Ukraine. Theo bản đồ trực tiếp của DeepState về tình hình tiền tuyến, vẫn còn đủ không gian để họ cơ động.

Trong khi quân đội Ukraine đang rút lui ở Kursk, ở những nơi khác dọc theo mặt trận, họ đang gặm nhấm những thành quả của Nga, phần lớn là ngăn chặn nỗ lực của Nga nhằm chiếm các thành phố chiến lược của Ukraine là Pokrovsk và Toretsk.

[Politico: Trump says ‘thousands’ of Ukrainian soldiers encircled in Kursk; Ukraine says that’s ‘untrue’]

2. Cựu tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte xuất hiện tại Hague qua liên kết video về vụ án chiến tranh ma túy

Cựu Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte đã lần đầu tiên ra hầu tòa tại Tòa án Hình sự Quốc tế với cáo buộc phạm tội ác chống lại loài người.

Ông Duterte đã xuất hiện qua đường truyền video tại The Hague, nơi ông phải đối mặt với những cáo buộc xuất phát từ “cuộc chiến chống ma túy” của mình.

Thẩm phán chủ tọa Iulia Motoc nói với tòa rằng người đàn ông 79 tuổi này rất mệt mỏi sau khi bay từ Phi Luật Tân đến Hòa Lan sau khi bị bắt.

“Ông ta đã có một chuyến đi dài với chênh lệch múi giờ đáng kể,” cô nói.

Ông Duterte, mặc bộ vest và cà vạt màu xanh, trông có vẻ yếu ớt, nhắm mắt trong phần lớn thời gian phiên điều trần, chỉ phát biểu để xác nhận danh tính và tuổi tác của mình.

Ông được phép ngồi yên trong khi được thông báo về những tội ác mà ông bị cáo buộc đã phạm phải, cũng như các quyền của ông với tư cách là bị cáo.

Ông Duterte không cần phải đưa ra lời biện hộ.

Ông được đại diện tại tòa bởi cựu thư ký điều hành Salvador Medialdea, người đã nói với ICC rằng ông Duterte đã bị “bắt cóc” trong vụ bắt giữ “hạ nhục” này và đó “là một vụ bắt cóc đơn thuần và thuần túy”.

Ông cho biết ông Duterte đang phải đối mặt với “các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng” và không thể tham gia phiên điều trần, tuy nhiên thẩm phán Motoc cho biết bác sĩ của tòa án đã phát hiện ông Duterte “hoàn toàn tỉnh táo và khỏe mạnh”.

Cô nói thêm rằng ông Duterte và luật sư của ông có thể nêu vấn đề về việc chuyển ông đến tòa án và sức khỏe của ông ở giai đoạn sau của quá trình tố tụng.

Trước đó, ông Duterte từng nói rằng ông mắc một loạt bệnh bao gồm rối loạn thần kinh cơ mãn tính, các vấn đề về lưng, chứng đau nửa đầu và một tình trạng có thể gây tắc nghẽn mạch máu.

Con gái của cựu lãnh đạo, Sara Duterte, phó tổng thống hiện tại của Phi Luật Tân, đã theo dõi phiên tòa từ phòng công cộng.

Ông Duterte đến Hòa Lan trên chuyến bay từ Manila vào thứ Tư, bị đưa vào trại giam của ICC và được chuyển đến một đơn vị giam giữ trên bờ biển Hòa Lan gần tòa nhà ICC.

Ông Duterte, người lãnh đạo Phi Luật Tân từ năm 2016 đến năm 2022, được cho là cựu nguyên thủ quốc gia Á Châu đầu tiên phải ra hầu tòa tại ICC.

Đơn xin bắt giữ của Tổng công tố Karim Khan cho biết những tội ác bị cáo buộc của ông Duterte là “một phần của cuộc tấn công có hệ thống và lan rộng nhằm vào dân thường ở Phi Luật Tân”.

Ông Duterte bị cáo buộc là “kẻ đồng phạm gián tiếp” trong nhiều vụ giết người, vì bị cáo buộc chỉ đạo các vụ giết người từ tháng 11 năm 2011 đến tháng 3 năm 2019, đầu tiên là khi ông còn là thị trưởng thành phố Davao ở phía nam và sau đó là khi ông là tổng thống Phi Luật Tân.

Người ta cáo buộc ông Duterte, với tư cách là thị trưởng Davao, đã ra lệnh cho cảnh sát và các “sát thủ” khác thành lập cái gọi là Biệt đội tử thần Davao, hay DDS.

Ông ta được cho là đã nói với họ rằng “nhiệm vụ của họ là giết tội phạm, bao gồm cả những kẻ buôn ma túy, và cung cấp quyền cho các vụ giết người cụ thể của DDS”, đồng thời nói thêm rằng ông ta đã tuyển dụng, trả tiền và thưởng cho những kẻ giết người và “cung cấp cho họ vũ khí và nguồn lực cần thiết, và hứa sẽ bảo vệ họ khỏi bị truy tố”.

Ông Khan cho biết: “Có khả năng hàng chục ngàn vụ giết người đã xảy ra”, đồng thời cáo buộc chiến dịch này chủ yếu nhắm vào những người đàn ông nghèo, và thường không có bằng chứng chứng minh họ có liên quan đến ma túy.

Tài liệu yêu cầu ICC cấp lệnh bắt giữ ông Duterte cho biết các công tố viên đã xây dựng vụ án của họ bằng các bằng chứng bao gồm lời khai của nhân chứng, bài phát biểu của chính ông Duterte, tài liệu của chính phủ và các cảnh quay video.

Rodrigo Duterte được trích dẫn đã nói rằng số lượng nghi phạm hình sự bị tiêu diệt “sẽ lên tới 100.000... Tôi sẽ giết tất cả các người” và cá ở Vịnh Manila “sẽ trở nên béo phì vì đó là nơi tôi sẽ ném các người xuống”.

Có nhiều ước tính về số người chết trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Duterte - cảnh sát quốc gia báo cáo có hơn 6.000 người trong khi các nhóm nhân quyền cho rằng con số này có thể lên tới 30.000.

Dưới chiêu bài chống ma túy, Duterte gây ra một làn sóng giết người bừa bãi không cần xét xử nhằm tạo ra một bầu không khí sợ hãi để khủng bố phe đối lập. Người ta cũng đặt vấn đề về số ma túy tịch thu hiếm khi được báo cáo.

Theo các quan sát viên, khả năng Duterte bị kết tội là 1000%, ông Duterte sẽ phải đối mặt với mức án tối đa là tù chung thân. Vụ xét xử này được cho là để dằn mặt nhiều thành phần trên thế giới ngày nay đang coi thường luật pháp cả trong nước lẫn công pháp quốc tế.

Thiếu tướng cảnh sát Nicolas Torre, được người dân Phi Luật Tân coi là một anh hùng vì đã dám bắt giữ Rodrigo Duterte, đã có một cuộc họp báo tiết lộ chi tiết về cuộc đối đầu kéo dài 12 giờ khi cựu Tổng thống bị bắt giữ.

Ông bị bắt giữ sau khi đến Sân bay quốc tế Ninoy Aquino của Manila cùng với người vợ không bao giờ cưới, con gái và bạn bè từ Hương Cảng.

Thiếu tướng Torre cho biết ông Duterte sau đó được cảnh sát bảo vệ nghiêm ngặt đưa đến phòng khánh tiết của sân bay gần đó tại Căn cứ Không quân Villamor để làm thủ tục, bao gồm lấy dấu vân tay, trước khi lên chuyến bay đến The Hague.

Nhưng trong suốt 12 giờ ông Duterte, gia đình, luật sư và bạn bè của ông đã phản đối và ngăn cản cảnh sát đưa cựu lãnh đạo lên máy bay do chính phủ thuê.

Thiếu tướng Torre cho biết cựu tổng thống, người từng là công tố viên chính phủ và nghị sĩ, đã từ chối thực hiện thủ tục lập hồ sơ với cảnh sát sau khi bị bắt.

Rodrigo Duterte đã nói với Tướng Torre “các người phải giết tôi chết mới có thể đưa tôi đến The Hague”. Ông ta cũng đe dọa sẽ kiện viên tướng cảnh sát và từ chối lấy dấu vân tay.

“Tình hình rất căng thẳng”, Thiếu tướng Torre nói.

“Một trong những sĩ quan của tôi đã bị thương ở đầu sau khi bị người vợ không chính thức của Duterte dùng điện thoại di động đập mạnh vào đầu và con gái ông ta đã chửi bới tôi bằng những lời lẽ thô tục, nhưng tôi vẫn giữ bình tĩnh.

Thiếu tướng Torre cho biết thư ký điều hành của cựu tổng thống cũng bị bắt và còng tay vì ngăn cản ông Duterte lên máy bay.

[ABCNews: Inside chaotic ICC arrest of former Philippine leader Rodrigo Duterte]

3. Hoa Kỳ có ‘sự lạc quan thận trọng’ về lệnh ngừng bắn ở Ukraine sau chuyến thăm Mạc Tư Khoa của phái viên Tổng thống Donald Trump

Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz của Donald Trump cho biết vào cuối ngày thứ năm rằng Hoa Kỳ “có chút lạc quan thận trọng” rằng thỏa thuận ngừng bắn trong cuộc chiến tranh Ukraine sẽ sớm đạt được.

Bình luận của ông được đưa ra sau khi đặc phái viên của tổng thống Mỹ, Steve Witkoff, tới Mạc Tư Khoa để tìm cách đàm phán trực tiếp với Vladimir Putin.

Witkoff dự kiến sẽ gặp tổng thống Nga vào tối thứ năm tại Điện Cẩm Linh để thảo luận về đề xuất của Hoa Kỳ nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm. Ukraine đã đồng ý với kế hoạch của chính quyền Tổng thống Donald Trump về việc tạm dừng giao tranh trong 30 ngày vào đầu tuần này trong các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia, với điều kiện Mạc Tư Khoa cũng làm như vậy. Putin hôm thứ năm tuyên bố ông ủng hộ lệnh ngừng bắn — trước khi đưa ra các câu hỏi trì hoãn và các điều kiện khó khăn cho thấy rõ rằng ông có kế hoạch trì hoãn.

Vào đêm thứ năm — sau khi Putin thể hiện rõ ý định của mình — cố vấn an ninh quốc gia Waltz của Tổng thống Donald Trump đã xuất hiện trên Fox News, tuyên bố “chúng tôi có một số lạc quan thận trọng” rằng lệnh ngừng bắn sắp xảy ra. “Tất nhiên cả hai bên đều sẽ có những yêu cầu của mình, và tất nhiên cả hai bên sẽ phải thỏa hiệp một số điều”, Waltz nói.

Ông nói thêm: “Ngoại giao con thoi đang diễn ra… đặc phái viên Witkoff đang ở đó và mang mọi thứ trở về để chúng tôi đánh giá.”

Nhưng đến sáng thứ sáu, vẫn chưa rõ liệu Witkoff có thực sự gặp Putin hay không, mặc dù trước đó vào thứ năm, trợ lý chính sách đối ngoại của Điện Cẩm Linh Yuri Ushakov đã nói rằng ông sẽ làm như vậy.

Cả phương tiện truyền thông Nga và Hoa Kỳ đều không có thông tin từ cuộc họp. Izvestia do Cẩm Linh kiểm soát đưa tin đoàn xe của Witkoff đã được phát hiện quanh Mạc Tư Khoa và rằng vị đại diện của Tổng thống Trump đã dành khoảng một giờ tại Đại sứ quán Hoa Kỳ vào tối thứ năm, trước khi đoàn xe của ông đi đến phi trường và máy bay của ông cất cánh. Tờ báo không nêu rõ liệu ông có trên máy bay phản lực hay không.

Phát biểu với Sean Hannity của Fox vào tối thứ năm theo giờ Hoa Kỳ, Waltz đã nói về các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Saudi Arabia, gọi phái đoàn của Kyiv là “rất cởi mở” và nói rằng “chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện rất tốt. Có lúc chúng tôi thậm chí còn lấy ra một bản đồ và bắt đầu vẽ trên đó về cách chúng tôi sẽ kết thúc cuộc chiến này “.

Hannity đã thăm dò Waltz để biết chi tiết về những gì mà một “giải pháp đàm phán” có thể đòi hỏi, liệt kê một loạt các điều khoản tiềm năng: một thỏa thuận khoáng sản giữa Hoa Kỳ và Ukraine, khả năng quân đội Âu Châu có mặt trên thực địa để bảo đảm hòa bình, Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và Ukraine nhượng lại một số phần của khu vực Donbas cũng như “những khu vực có đông người Nga sinh sống”.

Khi được hỏi liệu điều đó có gần với những gì đang được thảo luận hay không, Waltz nói: “Bạn không sai trong bất kỳ điều nào trong số đó... chúng tôi đang thảo luận tất cả những điều đó với cả hai bên. Chúng tôi đang có những cuộc thảo luận đó với các đối tác của chúng tôi với người Nga, chúng tôi đang có những cuộc thảo luận đó với các đối tác của chúng tôi với người Ukraine, và chúng tôi đang thúc đẩy cả hai bên cùng nhau.”

Waltz cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump đang tìm kiếm “một nền hòa bình lâu dài” với “an ninh do Âu Châu dẫn đầu” cho Ukraine.

4. Kyiv nói quân đội Ukraine ‘tập hợp lại’ ở Kursk, phủ nhận việc bao vây

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Bẩy, 15 Tháng Ba, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, đã chính thức phủ nhận cáo buộc cho rằng quân đội Ukraine bị bao vây ở Tỉnh Kursk trong bối cảnh Nga đang tiến hành cuộc tấn công vào khu vực này.

Chuẩn tướng Oleksii Hromov cho biết Nga đã báo cáo về cáo buộc bao vây lực lượng Ukraine ở Tỉnh Kursk “vì mục đích chính trị và gây áp lực lên Ukraine cùng các đối tác của nước này”.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết chính quyền của ông đã có các “cuộc thảo luận hiệu quả” với Putin vào ngày 13 tháng 3, trong đó ông thúc giục Putin “tha” cho quân đội Ukraine đang bị bao vây.

“Ngay lúc này, hàng ngàn quân lính Ukraine đang bị quân đội Nga bao vây hoàn toàn và đang ở trong tình thế rất tồi tệ và dễ bị tổn thương”, Tổng thống Donald Trump viết, mà không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào.

Phát biểu vào ngày 13 tháng 3 về lệnh ngừng bắn 30 ngày do Hoa Kỳ hậu thuẫn, Putin tuyên bố rằng lệnh ngừng bắn sẽ có lợi cho Kyiv xét đến tình hình ở Kursk. Ông không loại trừ khả năng “phong tỏa hoàn toàn” quân đội Ukraine.

“Các đơn vị đã tập hợp lại, di chuyển đến các tuyến phòng thủ thuận lợi hơn và đang hoàn thành nhiệm vụ được giao tại Kursk,” Bộ Tổng tham mưu cho biết. “Không có mối đe dọa nào về việc bao vây các đơn vị của chúng tôi.”

“Binh lính của chúng tôi đang đẩy lùi cuộc tấn công của đối phương và gây ra thiệt hại hỏa lực hiệu quả từ mọi loại vũ khí.”

Vào ngày 12 tháng 3, Mạc Tư Khoa tuyên bố đã chiếm lại hơn 86% lãnh thổ bị chiếm giữ trong khu vực, bao gồm cả thị trấn quan trọng Sudzha, bị quân đội Ukraine chiếm giữ khi bắt đầu cuộc tấn công Kursk vào tháng 8 năm 2024.

Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi thừa nhận vào ngày 12 tháng 3 về “tình hình khó khăn” trong khu vực nhưng cho biết Ukraine sẽ duy trì phòng thủ “miễn là hợp lý và cần thiết”.

Ukraine đã phát động cuộc tấn công xuyên biên giới vào Kursk vào tháng 8 năm 2024, ban đầu chiếm giữ khoảng 1.300 kilômét vuông, hay 500 dặm vuông, lãnh thổ Nga. Kể từ đó, lực lượng Nga, được tăng cường bởi quân đội Bắc Hàn, đã liên tục đẩy lùi lực lượng Ukraine.

[Kyiv Independent: Kyiv says Ukrainian troops 'regrouped' in Kursk Oblast, denies encirclement]

5. Liên Hiệp Âu Châu đưa ra kế hoạch tăng cường ‘đầu tư lớn’ vào quốc phòng để ngăn chặn Nga

Theo bản dự thảo Sách Trắng về quốc phòng mà POLITICO có được, Liên Hiệp Âu Châu đặt mục tiêu khởi động một dự án lớn nhằm xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng ngỏ hầu có thể ngăn chặn Nga và hỗ trợ Ukraine trong khi Hoa Kỳ rút lui khỏi lục địa này.

Bản dự thảo nêu rõ: “Việc xây dựng lại quốc phòng Âu Châu đòi hỏi khoản đầu tư lớn trong thời gian dài”.

Văn bản do Ủy viên Quốc phòng Liên Hiệp Âu Châu Andrius Kubilius và nhà ngoại giao hàng đầu của Liên Hiệp Âu Châu Kaja Kallas soạn thảo dự kiến sẽ được trình lên các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào tuần tới. Bản dự thảo vẫn có thể thay đổi trước khi công bố.

Các yếu tố quan trọng của chính sách mới của Liên Hiệp Âu Châu bao gồm ưu tiên sản xuất vũ khí trong khối và “các công ty của quốc gia thứ ba có cùng chí hướng”, khuyến khích mua vũ khí chung, tạo điều kiện dễ dàng hơn để tài trợ cho các dự án quốc phòng, tập trung vào các lĩnh vực chính mà khối đang thiếu hụt năng lực như phòng không và khả năng cơ động của quân đội, và cắt giảm thủ tục quan liêu trong đầu tư quốc phòng.

Hành động của Nga là động lực thúc đẩy chính sách mới.

Bản dự thảo nêu rõ: “Nga là mối đe dọa sống còn đối với Liên minh và xét đến thành tích xâm lược các nước láng giềng trong quá khứ cũng như chính sách bành trướng hiện tại, nhu cầu ngăn chặn hành động xâm lược có vũ trang của Nga vẫn sẽ tồn tại ngay cả sau khi có một thỏa thuận hòa bình công bằng và lâu dài với Ukraine”.

Ưu tiên trước mắt là bảo đảm Ukraine có thể tiếp tục chống lại các cuộc tấn công của Nga.

Bản dự thảo cho biết: “Nếu không có nguồn lực quân sự bổ sung đáng kể, đặc biệt là khi Hoa Kỳ đã ngừng hỗ trợ, Ukraine sẽ không thể đàm phán một nền hòa bình công bằng và lâu dài từ vị thế mạnh mẽ”.

Sự thay đổi trong chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine, Âu Châu và NATO được ghi nhận trong toàn bộ tài liệu dài 20 trang, trong đó nêu rõ: “Âu Châu không thể coi nhẹ sự bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ và phải tăng cường đáng kể sự đóng góp của mình để bảo vệ NATO”.

Tuy nhiên, báo cáo nhấn mạnh rằng “NATO vẫn là nền tảng của phòng thủ tập thể ở Âu Châu”.

Báo cáo lưu ý rằng Âu Châu đã trở nên phụ thuộc vào năng lực quân sự của Mỹ, điều này tạo ra mối nguy hiểm hiện nay khi Mỹ “đang xem xét lại đường lối của mình và có thể quyết định hạn chế việc sử dụng hoặc thậm chí dừng cung cấp các công cụ hỗ trợ đó”.

Việc xây dựng lại tổ hợp công nghiệp-quân sự của Liên Hiệp Âu Châu có nghĩa là khối này “nên cân nhắc đưa ưu tiên của Âu Châu vào hoạt động mua sắm công đối với các ngành và công nghệ liên quan đến quốc phòng chiến lược”.

Bản dự thảo cũng nhấn mạnh nhu cầu về “mua sắm hợp tác” như một cách giải quyết thị trường quốc phòng bị chia cắt của khối và cung cấp cho các quốc gia sức mạnh tài chính để đạt được các thỏa thuận có lợi. Ủy ban Âu Châu “cũng có thể hoạt động như một cơ quan mua sắm trung tâm thay mặt cho họ”.

Báo cáo phác thảo bảy lĩnh vực chính cần ưu tiên đầu tư: phòng không và hỏa tiễn; hệ thống pháo binh; đạn dược và hỏa tiễn; máy bay điều khiển từ xa và hệ thống chống máy bay điều khiển từ xa; khả năng cơ động của quân đội; AI, lượng tử, chiến tranh mạng và điện tử; và các yếu tố hỗ trợ chiến lược, khả năng chiến đấu và bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng.

Tài liệu này cũng bảo đảm rằng các quốc gia thành viên sẽ vẫn giữ vai trò chủ đạo — một điểm nhạy cảm truyền thống khiến các nước lo ngại về việc Brussels xâm phạm vào các lĩnh vực thuộc chủ quyền quốc gia.

“Các quốc gia thành viên chịu trách nhiệm về quân đội của mình — từ phát triển học thuyết đến điều động,” bài báo cho biết. “Bối cảnh chiến lược thay đổi hoàn toàn kết hợp với sự thiếu hụt năng lực nghiêm trọng của các quốc gia thành viên đòi hỏi sự hợp tác nhiều hơn nữa giữa các quốc gia thành viên để xây dựng lại khả năng phòng thủ của họ.”

Các bước đầu tiên bao gồm việc yêu cầu các nước thành viên thực hiện những điều sau: chấp thuận đề xuất nới lỏng các quy tắc tài chính của khối nhằm giúp tăng chi tiêu quốc phòng dễ dàng hơn; đồng ý hợp tác trong 35 phần trăm chi tiêu quốc phòng; chấp thuận Chương trình Công nghiệp Quốc phòng Âu Châu trị giá 1,5 tỷ euro; và thống nhất về các lĩnh vực năng lực quan trọng với NATO.

Tài liệu này cũng đưa ra một loạt các biện pháp quan trọng để giúp Ukraine, bao gồm cung cấp 1,5 triệu quả đạn pháo, hệ thống phòng không, tiếp tục huấn luyện quân đội Ukraine, đặt hàng với ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine, gắn kết Ukraine chặt chẽ hơn với các chương trình tài trợ quân sự của Liên Hiệp Âu Châu và mở rộng hành lang di chuyển quân sự của khối để bao gồm Ukraine.

6. JD Vance: Tôi sẽ ‘sốc’ nếu Tổng thống Donald Trump chuyển vũ khí hạt nhân tới Ba Lan

Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance cho biết ông sẽ “sốc” nếu Ông Donald Trump ủng hộ việc chuyển vũ khí hạt nhân của Mỹ vào Ba Lan.

“Tôi chưa nói chuyện với tổng thống về vấn đề cụ thể đó, nhưng tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu ông ấy ủng hộ việc mở rộng vũ khí hạt nhân xa hơn về phía đông vào Âu Châu,” Vance nói trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News. “Chúng ta phải cẩn thận.”

Vance đã phản hồi lại những bình luận của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, người kêu gọi Hoa Kỳ điều động vũ khí hạt nhân tại quốc gia này để ngăn chặn Nga xâm lược thêm, trả lời phỏng vấn với FT: “Tôi nghĩ rằng không chỉ thời điểm đã đến mà còn an toàn hơn nếu những vũ khí đó đã có ở đây”.

Hoa Kỳ hiện có các căn cứ vũ khí hạt nhân ở một số nước NATO ở Tây Âu, tại Đức, Bỉ, Ý và Hòa Lan, cũng như tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã kêu gọi Hoa Kỳ chuyển vũ khí hạt nhân đến lãnh thổ Ba Lan để ngăn chặn Nga xâm lược Âu Châu trong tương lai.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times hôm thứ Năm, Duda cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể chuyển vũ khí hạt nhân của Mỹ được cất giữ ở Tây Âu hoặc Hoa Kỳ đến Ba Lan — và nói thêm rằng ông đã thảo luận về ý tưởng này gần đây với đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine, Keith Kellogg.

Duda nói với cơ quan truyền thông này rằng: “Tôi nghĩ rằng không chỉ thời điểm đã đến mà còn an toàn hơn nếu những vũ khí đó đã có ở đây”.

“Biên giới của NATO đã dịch chuyển về phía đông vào năm 1999, vì vậy 26 năm sau, cơ sở hạ tầng của NATO cũng phải dịch chuyển về phía đông. Đối với tôi, điều này là hiển nhiên”, Duda nói.

“Nga thậm chí không ngần ngại khi chuyển vũ khí hạt nhân của mình đến Belarus. Họ không xin phép bất kỳ ai”, tổng thống Ba Lan nói thêm.

Tuy nhiên, yêu cầu này có thể bị coi là rất khiêu khích ở Mạc Tư Khoa vì thế Phó tổng thống Mỹ James David Vance cực lực phản đối.

[Politico: JD Vance: I’d be ‘shocked’ if Trump moved nukes to Poland]

7. Điện Cẩm Linh phớt lờ ‘Người hòa giải’ Ukraine của Tổng thống Donald Trump ngay sau khi ông hạ cánh tại Mạc Tư Khoa

Điện Cẩm Linh cho biết họ không coi phái viên Hoa Kỳ tại Trung Đông, người đã đến Mạc Tư Khoa hôm thứ năm, là người hòa giải cho cuộc chiến ở Ukraine.

Steve Witkoff đã hạ cánh tại thủ đô nước Nga sau khi bay từ Qatar, nơi ông tham gia vào các cuộc đàm phán gián tiếp giữa Israel và Hamas.

Tổng thống Donald Trump cho biết đại diện Hoa Kỳ sẽ tới Nga để thảo luận về lệnh ngừng bắn 30 ngày được đề xuất tại Ukraine đã được đồng thanh trong tuần này, Washington hy vọng sẽ nhận được phản hồi tích cực từ Mạc Tư Khoa.

Tuy nhiên, Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov, nói với truyền thông Nga rằng Mạc Tư Khoa không coi Witkoff là người trung gian của Washington cho các cuộc thảo luận về chiến tranh.

Sau các cuộc đàm phán tại Saudi Arabia, Hoa Kỳ và Ukraine đã đồng thanh về kế hoạch ngừng bắn kéo dài 30 ngày, trong thời gian đó chính quyền Tổng thống Donald Trump sẽ đàm phán với Nga.

Tổng thống Donald Trump đã cảnh báo rằng Putin sẽ đồng ý ngừng bắn hoặc phải đối mặt với lệnh trừng phạt tài chính, nhưng vẫn còn nghi ngờ về việc liệu Mạc Tư Khoa có chấp nhận một thỏa thuận như vậy hay không. Những bình luận khác của Ushakov dường như đã dội gáo nước lạnh vào viễn cảnh này.

Các công cụ theo dõi chuyến bay và phương tiện truyền thông nhà nước cho thấy máy bay Gulfstream G650ER của Witkoff đã đến Sân bay Vnukovo ở Mạc Tư Khoa vào khoảng 12:30 trưa giờ địa phương thứ năm. Bloomberg đưa tin rằng Witkoff sẽ gặp Putin, và Điện Cẩm Linh xác nhận rằng một nhóm đàm phán của Hoa Kỳ đã được lên lịch gặp một nhóm đàm phán của Nga.

Tuy nhiên, Uskakov nói với kênh quân sự Zvezda rằng Hoa Kỳ đã xác định được một người trung gian trong các cuộc đàm phán với Nga, “và đó không phải là Steve Witkoff.” Không rõ liệu những bình luận này có nhằm phủ nhận thẩm quyền của Witkoff hay không và không nêu rõ Mạc Tư Khoa sẽ lắng nghe ai.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi về vai trò của Tổng thống Donald Trump trong các cuộc đàm phán với phái viên của ông về Ukraine, Keith Kellogg. Politico đưa tin rằng Tòa Bạch Ốc đã gạt ông ra ngoài lề.

Trong khi đó, Điện Cẩm Linh xác nhận Ushakov đã trao đổi qua điện thoại với Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz; tuy nhiên, trợ lý của Putin đã bác bỏ đề xuất của Hoa Kỳ và cho rằng đây chỉ là biện pháp tạm thời để quân đội Ukraine không bị tấn công.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết Washington muốn Mạc Tư Khoa đồng ý ngừng bắn mà không có điều kiện tiên quyết.

Mark Voyger, thành viên cao cấp tại Trung tâm Phân tích Âu Châu, gọi tắt là CEPA, nói với Newsweek rằng lệnh ngừng bắn do chính quyền Nga chấp thuận không có tiền lệ tốt đẹp và mọi việc thực sự bắt đầu sau khi ký thỏa thuận.

Mikhail Komin, cũng từ CEPA, cho biết các điều khoản ngừng bắn phần lớn phản ánh sở thích của Washington và chỉ bảo đảm tạm dừng giao tranh mà không có sự bảo đảm nào cho Kyiv.

Giám đốc về khả năng phục hồi dân chủ của nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Washington, DC, Sam Greene cho biết Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã khôi phục sự hỗ trợ về quân sự và tình báo của Mỹ với cái giá phải trả là lời hứa trên danh nghĩa sẽ tuân thủ lệnh ngừng bắn song phương và những lời lẽ nồng ấm dành cho chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Kyiv cũng tránh bị ràng buộc vào một thỏa thuận khoáng sản mà không có bảo đảm an ninh và “đưa quả bóng về phía Mạc Tư Khoa”.

Dmitry Peskov nói: “Hoa Kỳ đã xác định được một người trung gian trong các cuộc đàm phán với Nga, và đó không phải là Steve Witkoff.”

Mark Voyger, thành viên cao cấp tại Trung tâm Phân tích Âu Châu, nói với Newsweek: “Các lệnh ngừng bắn do chế độ Nga chấp thuận không có lịch sử tốt đẹp... Đối với Nga, thỏa thuận thực sự bắt đầu sau khi ký thỏa thuận, vì nước này liên tục phá vỡ thỏa thuận để giành thêm nhượng bộ trong khi vẫn đổ lỗi cho bên kia.”

Nga vẫn chưa chính thức phản hồi đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, vẫn còn nghi ngờ liệu Mạc Tư Khoa có đồng ý với các điều khoản hiện tại hay không, xét đến những bình luận trước đó của Putin rằng ông sẽ không chấp nhận lệnh ngừng bắn tạm thời nếu chưa đạt được mục tiêu chiến tranh của mình, đặc biệt là nếu nhà lãnh đạo Nga cho rằng ông đang chiếm ưu thế trên chiến trường.

[Newsweek: Kremlin Snubs Trump's Ukraine 'Mediator' Moments After He Lands in Moscow]

8. Macron thúc giục Nga chấp nhận đề xuất ngừng bắn của Mỹ-Ukraine

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi Nga chấp nhận thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 30 ngày do Hoa Kỳ và Ukraine đưa ra.

Macron cho biết ông đã thảo luận về tình hình vào ngày 14 tháng 3 với Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.

Trong bài phát biểu buổi tối, Tổng thống Zelenskiy cho biết ông và Macron đã thảo luận về các nỗ lực ngoại giao, tính khả thi của lệnh ngừng bắn và các khía cạnh kỹ thuật của việc giám sát. Ông nhấn mạnh rằng Ukraine có sự ủng hộ hoàn toàn của Pháp trong các vấn đề này.

Ngoại trưởng Andrii Sybiha tuyên bố vào ngày 14 tháng 3 rằng Ukraine đã bắt đầu thành lập một nhóm để xây dựng cơ chế giám sát cho lệnh ngừng bắn tiềm năng kéo dài 30 ngày.

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Kyiv cùng với Ngoại trưởng Áo Beate Meinl-Reisinger, Sybiha nhấn mạnh sự phức tạp của việc thiết lập một quy trình giám sát hiệu quả. “Chúng tôi đã bắt đầu thành lập một nhóm quốc gia để phát triển các quy trình phù hợp nhằm kiểm soát đúng đắn một lệnh ngừng bắn có thể xảy ra. Đây là một quy trình cực kỳ phức tạp”, ông nói.

Kyiv đã đồng ý với lệnh ngừng bắn do Hoa Kỳ đề xuất trong các cuộc đàm phán ngày 11 tháng 3 tại Jeddah, tùy thuộc vào việc Nga có tuân thủ các điều khoản của mình hay không. Các cuộc đàm phán cũng dẫn đến việc Washington nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo cho Ukraine.

Sybiha nhấn mạnh những thách thức về mặt hậu cần trong việc thực thi lệnh ngừng bắn dọc theo tuyến đầu dài 1.300 km, hay 800 dặm, của Ukraine.

Ukraine vẫn hoài nghi về ý định của Nga, viện dẫn những vi phạm trước đây đối với thỏa thuận Minsk. “Vì vậy, bây giờ mọi thứ sẽ hướng đến mục tiêu bảo đảm rằng phía Ukraine đã sẵn sàng với các đội ngũ, diễn biến và phương thức phù hợp”, Sybiha nói thêm. Theo Kyiv, Nga đã vi phạm các thỏa thuận Minsk trước đó 25 lần.

Vào ngày 13 tháng 3, Putin cho biết Mạc Tư Khoa sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn nhưng yêu cầu Ukraine phải ngừng huy động, huấn luyện quân sự và cung cấp viện trợ quân sự nước ngoài trong thời gian ngừng bắn.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã phản hồi lại phát biểu của Putin, gọi chúng là “rất hứa hẹn” nhưng “chưa đầy đủ” và bày tỏ mong muốn gặp nhà lãnh đạo Nga.

Tổng thống Zelenskiy bác bỏ tuyên bố của Putin, cảnh báo rằng Nga đã chuẩn bị cơ sở để bác bỏ lệnh ngừng bắn.

[Kyiv Independent: Macron urges Russia to accept US-Ukraine ceasefire proposal]