Rodrigo Duterte, cựu tổng thống Phi Luật Tân, người bị các nhà lãnh đạo Công Giáo chỉ trích vì giám sát hàng ngàn vụ giết người ngoài vòng pháp luật, đã bị bắt theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế, gọi tắt là ICC vì cáo buộc phạm tội ác chống lại loài người.

Duterte, 79 tuổi, đã bị bắt giữ ngay sau khi hạ cánh xuống phi trường quốc tế Manila trên chuyến bay từ Hương Cảng, NPR đưa tin. Duterte từng là thị trưởng của thành phố Davao đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 phần lớn là nhờ lời cam kết sẽ cứng rắn với tội phạm, đặc biệt là buôn bán ma túy bất hợp pháp.

Với tư cách là tổng thống, Duterte được cho là đã điều động các “biệt đội tử thần” cảnh sát trên toàn quốc để thực hiện các vụ hành quyết ngoài vòng pháp luật đối với những kẻ tình nghi buôn bán và sử dụng ma túy, điều này đã thu hút sự chú ý và chỉ trích trên toàn thế giới.

Liên Hiệp Quốc đã điều tra các chiến thuật của Duterte trong cuộc chiến chống ma túy của ông bắt đầu từ năm 2018 và kết luận vào năm 2020 rằng những thanh niên ở các khu vực nghèo và thành thị thường xuyên bị cảnh sát bắn chết trên đường phố mà không có bất kỳ quy trình hợp lệ nào. Các lời khai và báo cáo thu thập được trong nhiều năm cho thấy cảnh sát đã được khuyến khích thực hiện các vụ giết người ngoài vòng pháp luật bằng phần thưởng tài chính.

Các ước tính khác nhau rất nhiều, nhưng chính phủ Phi Luật Tân đã chính thức thừa nhận chỉ có 6.248 ca tử vong do chiến dịch chống ma túy. Tuy nhiên, công tố viên ICC cho biết số người chết có thể lên tới 30.000, Reuters đưa tin.

Vào năm 2019, Duterte đã rút Phi Luật Tân khỏi hiệp ước thành lập ICC để tránh cuộc điều tra về cuộc chiến chống ma túy, nhưng ICC đã tái khẳng định rằng họ vẫn có thẩm quyền đối với các tội ác đã xảy ra khi Phi Luật Tân vẫn còn là thành viên, AsiaNews đưa tin.

Các giám mục Công Giáo của nước này từ lâu đã lên tiếng phản đối Duterte, bao gồm cả “cuộc chiến chống ma túy” của ông, và phản đối lời kêu gọi của ông vào năm 2020 về việc khôi phục án tử hình đối với hành vi sử dụng ma túy bất hợp pháp và các tội phạm khác.

Trong một tuyên bố ngày 11 tháng 3, Caritas Phi Luật Tân, nhánh hành động xã hội của Hội đồng Giám mục Công Giáo Phi Luật Tân, hoan nghênh những diễn biến trong vụ kiện ICC chống lại Duterte. Nhóm này kêu gọi những người ủng hộ và đồng minh chính trị của Duterte “gạt bỏ lòng trung thành cá nhân và chọn đứng về phía pháp quyền” hơn là lợi ích đảng phái.

“Những vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên; chúng là một phần của chính sách vi phạm quyền sống cơ bản”, Đức Cha Gerardo Alminaza, phó chủ tịch Caritas Phi Luật Tân nhấn mạnh.

“Gia đình các nạn nhân xứng đáng được biết sự thật, bồi thường và công lý. Là một quốc gia, chúng ta phải bảo đảm rằng những tội ác như vậy sẽ không bao giờ xảy ra nữa.”

Duterte đã công khai thù địch với tôn giáo và Giáo Hội Công Giáo — nơi mà phần lớn người Phi Luật Tân theo — trong thời gian tại nhiệm. Ngay trước khi được bầu làm tổng thống, Duterte đã gọi Đức Thánh Cha Phanxicô là “con trai của một ả điếm” sau khi chuyến thăm của Đức Giáo Hoàng khiến giao thông ở Manila tăng cao. Duterte sau đó đã xin lỗi Đức Giáo Hoàng trong một lá thư.

Vào tháng 6 năm 2018, Duterte đã gọi Chúa là “ngu ngốc” và là “con trai của một con điếm” trong một bài phát biểu. Ông cũng tuyên bố rằng phần lớn các linh mục Phi Luật Tân là người đồng tính. Duterte cũng gọi Đức Cha chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Phi Luật Tân là “con trai của một con điếm”.

Cuối tháng đó, Duterte cho biết ông sẵn sàng đối thoại với hội đồng giám mục nước này nhằm nỗ lực hàn gắn mối quan hệ, và phát ngôn nhân của tổng thống tuyên bố rằng một ủy ban sẽ được thành lập để hợp tác và giao tiếp tốt hơn với các giáo sĩ Công Giáo.

Nhưng sau đó, trong cùng năm đó, Duterte nói rằng công dân nên giết các giám mục Công Giáo, nói rằng “bọn ngu ngốc này chẳng có mục đích gì cả - tất cả những gì chúng làm là chỉ trích”.

Trong thông điệp mục vụ tháng 9 năm 2021, các tổng giám mục của Nueva Segovia, Lingayen-Dagupan và Tuguegarao ở phía bắc Luzon đã than thở về hàng loạt vụ giết người liên quan đến ma túy trong nước và các cuộc tấn công vào các nhà báo, thành viên của phe đối lập chính trị, luật sư, nhà hoạt động và linh mục. Các giám mục kêu gọi các tín hữu chống lại “văn hóa giết người và cướp bóc”.

Năm 2020, bốn giám mục và hai linh mục bị buộc tội âm mưu lật đổ Duterte, nhưng các cáo buộc đã bị hủy bỏ. Và một số linh mục Công Giáo và giáo dân Công Giáo bị bắt dưới thời chính quyền Duterte vì chỉ trích cuộc chiến chống ma túy sau đó đã được tuyên trắng án vào năm 2023.

Source:Catholic News Agency