1. Các cuộc tấn công dữ dội của Nga trong bối cảnh bị cắt viện trợ, các tin tình báo, và các hình ảnh Maxar buộc Ukraine phải cân nhắc rút khỏi Kursk

KYIV — Quân đội Ukraine bảo vệ lãnh thổ đã chiếm được ở khu vực Kursk của Nga đang phải hứng chịu cuộc phản công dữ dội từ phía Nga, và các chỉ huy sẽ sớm phải đưa ra lựa chọn khó khăn là tiếp tục chiến đấu hay rút lui.

Các nhà phân tích quân sự cảnh báo rằng nếu tính toán sai thời điểm, lực lượng Ukraine có nguy cơ bị cô lập.

“Bộ tư lệnh Ukraine phải đưa ra lựa chọn. Rời khỏi khu vực Kursk, hoàn thành chiến dịch và bảo toàn lực lượng, hoặc tiếp tục, mạo hiểm mất tất cả”, theo nhà phân tích quân sự Yan Matveyev.

Ông cho biết cuộc chiến đã thay đổi hoàn toàn trong những ngày gần đây sau khi Hoa Kỳ dồn dập tung ra các biện pháp hạn chế khả năng quân sự của Ukraine bao gồm cắt viện trợ, các tin tình báo, và các hình ảnh Maxar.

“Lý do thực sự duy nhất để giữ vững vị thế ở Kursk là sử dụng nó như một con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán trong tương lai. Tuy nhiên, việc mất đi một số lượng lớn quân lính giàu kinh nghiệm và thiết bị tiên tiến trong một cuộc phòng thủ kéo dài có thể làm suy yếu nghiêm trọng năng lực quân sự của Ukraine ở các khu vực khác”, ông lưu ý.

Kênh Telegram ủng hộ chiến tranh của Nga Two Majors tuyên bố rằng quân đội Nga đã xâm nhập khoảng bốn km vào lãnh thổ do Ukraine kiểm soát trong những ngày gần đây và đang cố gắng bao vây.

Andrii Kovalenko, nhà lãnh đạo Trung tâm Chống thông tin sai lệch tại Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine, thừa nhận “những trận chiến khó khăn” đang diễn ra. Ông cho biết các đơn vị tấn công của Nga đang cố gắng đột phá và giành quyền kiểm soát một xa lộ quan trọng chạy từ Yunakivka ở Tỉnh Sumy của Ukraine đến Sudzha do Ukraine nắm giữ.

Cuộc xâm nhập bất ngờ xuyên biên giới của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga vào tháng 8 năm ngoái đã khiến Putin và các tướng lĩnh của ông không kịp chuẩn bị. Nó cũng thay đổi câu chuyện về Ukraine, nơi cho đến lúc đó vẫn liên tục mất lãnh thổ vào tay người Nga.

Cuộc đột kích chứng minh rằng Ukraine vẫn duy trì được một số khả năng tấn công mạnh mẽ.

Nhưng cuộc xâm lược này không phải do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và các tướng lĩnh của ông thiết kế với mục đích thay đổi cục diện cuộc xung đột: Nó được cho là vừa có tác dụng nâng cao tinh thần cho người dân Ukraine mệt mỏi vì chiến tranh — phần lớn là để nâng cao tinh thần — vừa là một con bài mặc cả trong bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào sau này.

Trong vòng vài ngày sau cuộc xâm lược, các đơn vị Ukraine được rút ra từ bốn lữ đoàn đã nhanh chóng mở rộng một đầu cầu trong cuộc xâm lược đầu tiên vào Nga kể từ Thế chiến II. Và sau một tuần, Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi tuyên bố Ukraine đã chiếm được gần 1.300 km2 lãnh thổ bên trong nước Nga.

Kể từ đó, các đơn vị tinh nhuệ của Ukraine, bao gồm Lữ đoàn Dù số 95, Lữ đoàn cơ giới số 115 và Trung đoàn đặc nhiệm riêng biệt số 8, đã chiến đấu để giữ vững vị trí của mình trước cuộc phản công đang leo thang. Và giờ đây, họ đang chịu áp lực đáng kể từ các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa dữ dội và đang phải vật lộn để bảo đảm dòng tiếp tế được thông suốt.

Artem Karyakin, một người lính Ukraine, đã báo cáo rằng Nga đã chuyển một số phi hành đoàn máy bay điều khiển từ xa giỏi nhất của mình đến trận chiến ở Kursk. Họ đang cố gắng cản trở nghiêm trọng hậu cần và không gian cơ động của Ukraine.

“Kể từ cuối năm 2024, Nga đã tăng cường đáng kể việc sử dụng máy bay điều khiển từ xa FPV trên nhiều tần số, kết nối cáp quang và các loại máy bay cánh cố định. Mục đích chính của họ là phá vỡ hoạt động hậu cần của chúng tôi”, ông nói.

“Lực lượng của chúng tôi đang phải vật lộn để cung cấp đạn dược và nhu yếu phẩm. Việc di tản những người bị thương đã trở thành một quá trình nguy hiểm và kéo dài. Một số binh lính đã phải luân phiên đi bộ vì phương tiện vận chuyển không thể đi qua được”, ông nói thêm.

Trong khi đó, lực lượng mặt đất của Nga cùng với quân đội đồng minh Bắc Hàn đã tiến quân trên ba mặt trận nhằm cố gắng siết chặt vòng vây và giành quyền kiểm soát tuyến đường chiến lược dẫn đến tỉnh Sumy của Ukraine.

Theo DeepStateMap, một bản đồ tương tác trực tuyến uy tín về tình hình chiến sự, lãnh thổ do Ukraine kiểm soát đã bị thu hẹp đáng kể và có nguy cơ bị thu hẹp xuống còn chưa đầy 100 km vuông và điểm hẹp nhất chỉ rộng khoảng chục km.

Nhà phân tích quân sự Mykola Bielieskov nói với POLITICO rằng việc thu hẹp lãnh thổ tạm chiếm có thể giúp việc phòng thủ dễ dàng hơn.

“Ban đầu, đó là một lãnh thổ khá lớn. Bây giờ chúng ta có đủ quân số để bảo vệ nó,” ông nói. Nhưng ông nói thêm: “Nếu hậu cần trở nên không thể duy trì được, thì chúng ta cần phải rút lui. Chắc chắn rồi.”

[Politico: Intense Russian attacks force Ukraine to consider pulling out of Kursk]

2. Ukraine lần đầu tiên sử dụng máy bay phản lực Mirage của Pháp để đẩy lùi cuộc tấn công lớn của Nga

Quân đội Ukraine đã sử dụng máy bay phản lực Mirage 2000 do Pháp cung cấp để đẩy lùi cuộc tấn công của Nga lần đầu tiên, điều động máy bay qua đêm để chống lại loạt hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa mới nhất của Mạc Tư Khoa.

Các lực lượng Nga đã phóng 67 hỏa tiễn và 194 máy bay điều khiển từ xa vào Ukraine, chủ yếu ném bom vào cơ sở hạ tầng năng lượng và dân sự tại các vùng Odesa, Poltava, Kharkiv và Ternopil của nước này, các quan chức Ukraine cho biết. Phát ngôn nhân quân đội Dmytro Lykhoviy cho biết đây là cuộc tấn công kết hợp lớn đầu tiên của Nga kể từ khi Hoa Kỳ ngừng viện trợ để thúc đẩy Kyiv đàm phán với Mạc Tư Khoa.

Phát ngôn nhân lực lượng không quân Ukraine Yuriy Ihnat cho biết trong một tuyên bố rằng Kyiv đã bắn hạ được 34 hỏa tiễn và 100 máy bay điều khiển từ xa.

“Mirage đã đánh chặn thành công hỏa tiễn hành trình của Nga”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết. Ông cho biết máy bay phản lực F-16 do Mỹ sản xuất cũng đã được sử dụng để chống lại cuộc tấn công của Nga.

Những chiến đấu cơ đầu tiên của Pháp đã đến Ukraine vào đầu tháng 2, tám tháng sau khi Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố về việc chuyển giao. Pháp cũng đã tăng cường cung cấp cho Kyiv thông tin tình báo cần thiết để chống lại các cuộc tấn công của Nga sau khi Hoa Kỳ ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.

Tất cả hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa của Nga trong cuộc tấn công qua đêm đều nhắm vào “cơ sở hạ tầng bảo đảm cuộc sống bình thường”.

Bộ trưởng Năng lượng Ukraine German Galushchenko cho biết người Nga nhắm vào các cơ sở sản xuất năng lượng và khí đốt, “không từ bỏ mục tiêu khiến người dân Ukraine không có ánh sáng và nhiệt, gây ra thiệt hại lớn nhất cho người dân thường”.

Đây là cuộc tấn công kết hợp thứ 17 vào các cơ sở hạ tầng năng lượng của Tập đoàn Naftogaz, công ty này đã báo cáo vào thứ sáu. “Các cơ sở sản xuất bảo đảm sản xuất khí đốt đã bị hư hại. May mắn thay, không có thương vong nào”, Naftogaz cho biết.

Tổng thống Zelenskiy đã nhân cơ hội này để nhắc nhở rằng những bước đầu tiên hướng tới hòa bình thực sự phải bao gồm việc buộc Nga, nguồn gốc duy nhất của cuộc chiến này, phải chấm dứt các cuộc tấn công như vậy.

“Ukraine sẵn sàng theo đuổi con đường hòa bình, và chính Ukraine là nước đấu tranh cho hòa bình ngay từ giây phút đầu tiên của cuộc chiến này. Nhiệm vụ là buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh”, Tổng thống Ukraine cho biết. “Sự im lặng trên bầu trời ― cấm sử dụng hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa tầm xa và bom trên không. Và sự im lặng trên biển ― là sự bảo đảm thực sự cho hoạt động hàng hải bình thường”, ông cho biết.

[Politico: Ukraine uses French Mirage jets for first time in repelling massive Russian attack]

3. Hoa Kỳ cắt quyền truy cập của Ukraine vào dịch vụ hình ảnh vệ tinh của Maxar

Công ty lập bản đồ vệ tinh của Mỹ Maxar Technologies cho biết hôm thứ Sáu rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đình chỉ quyền truy cập vào hình ảnh vệ tinh của mình đối với các tài khoản Ukraine.

Maxar, một trong những nhà cung cấp hình ảnh vệ tinh thương mại hàng đầu cho người dùng Ukraine, cho biết họ có hợp đồng với chính phủ Hoa Kỳ và các quốc gia khác trên thế giới để cung cấp dữ liệu không gian địa lý.

“Một trong những hợp đồng đó là GEGD (chương trình Global Enhanced GEOINT Delivery), một chương trình của chính phủ Hoa Kỳ cung cấp quyền truy cập vào hình ảnh vệ tinh thương mại đã được chính phủ Hoa Kỳ giao nhiệm vụ và thu thập”, Maxar cho biết trong một tuyên bố. “Chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định tạm thời đình chỉ các tài khoản của Ukraine trong GEGD”, công ty cho biết.

“Không có thay đổi nào đối với các chương trình khách hàng khác của Maxar”, công ty cho biết.

Việc đình chỉ diễn ra sau quyết định gần đây của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc ngừng cung cấp dữ liệu tình báo quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine. Có thể coi đây là bằng chứng cho thấy lệnh cấm chia sẻ thông tin tình báo không chỉ ảnh hưởng đến các tổ chức nhà nước mà còn ảnh hưởng đến các công ty và dịch vụ thương mại của Hoa Kỳ cung cấp dữ liệu vệ tinh cho Ukraine.

Theo cơ quan truyền thông quốc phòng Militarnyi của Ukraine, cơ quan truyền thông này đã đưa tin về việc đình chỉ trước đó, hình ảnh vệ tinh của Maxar được người Ukraine sử dụng đặc biệt để theo dõi hoạt động di chuyển của quân đội Nga và đánh giá thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng quan trọng. Chia sẻ thông tin tình báo cũng đã giúp Ukraine chuẩn bị và đẩy lùi các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Nga trong quá khứ.

Tuy nhiên, Kyiv hiện đang vật lộn với việc cắt giảm viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo của Hoa Kỳ khi chính quyền Tổng thống Donald Trump gia tăng áp lực lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy để đạt được một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.

Đêm sau khi Hoa Kỳ dừng mọi hoạt động chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, lực lượng Nga đã tấn công quê hương Kryvyi Rih của Tổng thống Zelenskiy bằng hỏa tiễn đạn đạo, khiến ít nhất bốn người thiệt mạng và hơn 30 người bị thương.

POLITICO đã liên hệ với các công ty hình ảnh vệ tinh khác của Hoa Kỳ, bao gồm Planet Labs, BlackSky và Capella Space, để hỏi xem họ có còn cung cấp dịch vụ cho người dùng Ukraine hay không.

[Politico: US cuts Ukraine access to Maxar’s satellite imagery service, company says]

4. New Zealand sa thải cao ủy tại Anh vì những bình luận nhắm vào Tổng thống Donald Trump

Cao ủy New Zealand tại Vương quốc Anh Phil Goff đã bị sa thải sau khi ông đưa ra bình luận chỉ trích Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong một sự kiện công khai ở Luân Đôn vào tối thứ Ba.

Ngoại trưởng Phần Lan Elina Valtonen là khách mời tại Chatham House ở Luân Đôn, nơi Goff đã hỏi bà một câu hỏi trích dẫn bài phát biểu năm 1938 của Churchill trước Hạ viện Anh sau Hiệp định Munich. Trong bài phát biểu đó, Churchill nói với Thủ tướng Neville Chamberlain rằng ông đã chọn sự ô nhục thay vì chiến tranh.

“Tổng thống Donald Trump đã khôi phục bức tượng bán thân của Churchill tại Phòng Bầu dục. Nhưng bạn có nghĩ ông ấy thực sự hiểu lịch sử không?” Goff hỏi Valtonen trong sự kiện phát trực tiếp.

Ngoại trưởng New Zealand Winston Peters phát biểu với giới truyền thông hôm thứ năm rằng ông “rất đáng tiếc” khi phải hành động vì những bình luận của Goff và ông sẽ làm như vậy nếu đó là những bình luận về bất kỳ nhà lãnh đạo nào khác.

Peters cho biết: “Khi bạn ở vị trí đó, bạn đại diện cho chính phủ và các chính sách của thời điểm đó — bạn không được phép tự do suy nghĩ; bạn là bộ mặt của New Zealand”.

Goff, cựu lãnh đạo Đảng Lao động New Zealand và cựu Ngoại trưởng, được bổ nhiệm làm cao ủy vào năm 2022.

Vụ việc này tương tự như vụ việc liên quan đến Kim Darroch, người đã từ chức đại sứ Anh tại Hoa Kỳ vào năm 2019 sau khi một loạt email mật bị tiết lộ, trong đó vị đại sứ này mô tả chính quyền Trump khi đó là “vụng về và kém cỏi”.

[Politico: New Zealand fires high commissioner to UK over Trump comments]

5. Macron cảnh báo Tổng thống Donald Trump về Nga trong bài phát biểu toàn quốc: 5 điểm chính

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết Âu Châu, chứ không phải Washington, sẽ quyết định tương lai của châu lục này và nói thêm rằng sẽ có phản ứng đối với mức thuế do chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt.

Trong bài phát biểu trên truyền hình chỉ vài ngày sau khi nhận được sự đón tiếp nồng hậu từ Tổng thống Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, Macron đã bày tỏ nghi ngờ về khả năng bảo vệ Âu Châu của chính quyền Hoa Kỳ khi ông nêu ra mối nguy hiểm do Nga gây ra sau cuộc xâm lược toàn diện của nước này vào Ukraine.

Tuy nhiên, cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã đáp trả bằng cách chế giễu Macron là người không gây ra mối đe dọa nào và sẽ sớm biến mất khỏi chính trường.

Âu Châu đã điên cuồng cố gắng ủng hộ Ukraine khi sự ủng hộ của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với cuộc chiến chống lại Nga của Kyiv đang cạn kiệt. Liên Hiệp Âu Châu và Vương quốc Anh đã đồng ý tăng chi tiêu quốc phòng khi các nhà lãnh đạo Anh và Pháp được cho là đang tìm cách trình bày phiên bản kế hoạch hòa bình của họ cho Tổng thống Donald Trump.

Macron đã nêu ra những gì Âu Châu nên làm trước mối đe dọa từ Nga, mà ông cho là mối nguy hiểm thực sự đối với an ninh của châu lục, vì sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ không còn được bảo đảm nữa. Tổng thống Pháp đã đưa ra những điểm chính sau:

Không thể lý luận với Vladimir Putin

Macron cho biết Putin đã biến cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine thành một cuộc xung đột toàn cầu, trong đó ông huy động quân đội Bắc Hàn và thiết bị của Iran, trong khi vẫn giúp các đối thủ của phương Tây trang bị vũ khí nhiều hơn.

Tổng thống Pháp cho biết Nga đã vi phạm biên giới để giết những người đối lập; đã thao túng các cuộc bầu cử ở Rumani và Moldova; tổ chức các cuộc tấn công mạng; và phát tán thông tin sai lệch trên phương tiện truyền thông xã hội. Đây là lý do tại sao Nga khó có thể dừng lại ở Ukraine và trong những năm tới, sẽ là mối đe dọa đối với Pháp và Âu Châu.

Hoa Kỳ đang rút lại sự hỗ trợ của mình cho Âu Châu

Macron cho biết ông muốn tin rằng Hoa Kỳ sẽ sát cánh cùng Âu Châu, nhưng lục địa này phải sẵn sàng nếu không. Điều này diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tạm dừng viện trợ và tình báo cho Ukraine.

Macron cho biết tương lai của Âu Châu không nhất thiết phải được quyết định ở Washington hay Mạc Tư Khoa và rằng “sự ngây thơ” của 30 năm qua, kể từ khi Bức tường Berlin sụp đổ, giờ đã kết thúc.

Tổng thống Pháp cũng cho biết sẽ có phản ứng đối với quyết định áp thuế đối với các đối tác thương mại của Tổng thống Donald Trump, một động thái mà ông mô tả là “khó hiểu”.

Nước Pháp phải tự vệ

Macron ca ngợi quân đội của Pháp và nêu rõ cách ông yêu cầu chính phủ của mình huy động để tăng cường quân đội Pháp nhanh nhất có thể, điều này đòi hỏi phải có những lựa chọn ngân sách mới và các khoản đầu tư bổ sung.

Ông cho biết điều này có thể đạt được thông qua nguồn tài chính công và tư mà không cần tăng thuế, và ông sẽ thảo luận vấn đề này với các bộ trưởng và lãnh đạo doanh nghiệp trong những ngày tới.

Pháp có thể mở rộng ô dù hạt nhân của mình

Tổng thống Pháp cho biết nước ông sẽ xem xét mở rộng bảo vệ kho vũ khí hạt nhân của mình cho các đồng minh. Thủ tướng tương lai của Đức, Friedrich Merz, đã ủng hộ các cuộc đàm phán với Pháp và cường quốc hạt nhân khác của Âu Châu, Vương quốc Anh, để mở rộng khả năng răn đe hạt nhân của họ.

Macron đã đưa ra ý tưởng này vào tháng trước khi trả lời truyền hình Bồ Đào Nha rằng nếu các nhà lãnh đạo Âu Châu muốn hướng tới quyền tự chủ lớn hơn, “chúng ta phải mở cuộc thảo luận đó”.

Cuộc họp của các nhà lãnh đạo

Macron cho biết ông sẽ mời các nhà lãnh đạo Âu Châu đến một cuộc họp tại Paris để thảo luận về một kế hoạch hòa bình cho Ukraine vào tuần tới. Điều này có thể bao gồm việc điều động quân gìn giữ hòa bình đến quốc gia này để ngăn chặn Putin xâm lược một lần nữa.

Itay Lotem, chuyên gia về chính trị Pháp tại Đại học Westminster, Luân Đôn, nói với Newsweek rằng việc tài trợ cho các chương trình quốc phòng mới của Pháp sẽ phụ thuộc vào cảm giác cấp bách của Macron và thiện chí từ bỏ các điều cấm kỵ về tài chính để giữ chân một số đảng cánh tả ôn hòa, cụ thể là Đảng Xã hội, gọi tắt là PS và Đảng Sinh thái, gọi tắt là LE.

Lotem cũng cho biết Macron cho đến nay đã thể hiện mong muốn tài trợ cho khoản đầu tư mới vào quốc phòng thông qua việc tiết kiệm các chi phí xã hội khác thay vì tăng thuế, điều mà ông vẫn coi là điều cấm kỵ.

Tuy nhiên, Lotem cho biết ông tin rằng chính phủ có nguy cơ lãng phí sự ủng hộ của công chúng đối với việc tái vũ trang nếu đẩy mạnh chi tiêu quốc phòng thông qua chính sách thắt lưng buộc bụng thay vì tăng thuế, biện pháp có vẻ công bằng hơn.

[Newsweek: Macron Warns Trump Over Russia in National Address: 5 Takeaways]

6. Eutelsat đang đàm phán với Liên Hiệp Âu Châu để có thể thay thế Starlink tại Ukraine

Nhà điều hành vệ tinh Pháp Eutelsat Communications đang đàm phán với Liên minh Âu Châu để có thể thay thế Starlink của tỷ phú công nghệ Elon Musk tại Ukraine, Bloomberg đưa tin vào ngày 6 tháng 3.

Eva Berneke, Tổng giám đốc điều hành của Eutelsat, chia sẻ với Bloomberg: “Hôm nay, mọi người đều hỏi chúng tôi rằng 'Liệu các bạn có thể thay thế số lượng lớn các thiết bị đầu cuối của Starlink ở Ukraine không' và chúng tôi đang xem xét điều đó”.

Eutelsat, công ty hiện đang hoạt động tại Ukraine, đã điều động hàng ngàn thiết bị đầu cuối, mặc dù không phải tất cả đều được kết nối với mạng lưới.

Starlink đóng vai trò quan trọng trong hệ thống liên lạc chiến trường của Ukraine, với khoảng 42.000 thiết bị đầu cuối cung cấp dịch vụ cho quân đội, cơ sở y tế, doanh nghiệp và tổ chức cứu trợ.

Berneke cho biết công ty đang thảo luận với các nhà cung cấp để cung cấp cả thiết bị đầu cuối tiêu chuẩn và cấp quân sự và sẽ cần “vài tháng” để cung cấp 40.000 thiết bị.

Mối lo ngại về tính khả dụng của Starlink gia tăng sau khi Hoa Kỳ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine vào ngày 3 tháng 3. Reuters đưa tin các quan chức Hoa Kỳ đã nêu ra khả năng hạn chế quyền truy cập của Ukraine vào Starlink.

Musk, người sở hữu Starlink và có mối quan hệ thân thiết với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, đã phủ nhận ý định tắt các thiết bị đầu cuối.

Đề xuất của Eutelsat kết hợp các vệ tinh quỹ đạo Trái đất thấp của OneWeb, được bố trí cách bề mặt khoảng 1.200 km, hay 746 dặm, với các vệ tinh địa tĩnh ở độ cao 35.000 km, hay 21.748 dặm.

Phương pháp tiếp cận chòm sao kép có thể cung cấp khả năng kết nối thiết yếu cho quân đội Ukraine, bao gồm cả các hoạt động máy bay điều khiển từ xa đã gây ra tổn thất đáng kể cho lực lượng Nga.

OneWeb hiện đang cung cấp dịch vụ cho Ukraine thông qua nhà phân phối của Đức, nhưng để mở rộng quy mô, chính phủ các nước Âu Châu sẽ phải phê duyệt kế hoạch mua sắm và tích hợp.

Ủy ban Âu Châu đang đánh giá các biện pháp giúp Ukraine bảo mật thông tin liên lạc vệ tinh trong trường hợp quyền truy cập Starlink bị hạn chế, Politico đưa tin vào ngày 3 tháng 3.

[Kyiv Independent: Eutelsat in talks with EU to possibly replace Starlink in Ukraine, CEO confirms]

7. Các quan chức Ukraine và Hoa Kỳ sẽ thảo luận về lệnh ngừng bắn tại cuộc họp mới của Saudi

Các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ và Ukraine sẽ có cuộc họp tại Ả Rập Xê Út vào tuần tới để thảo luận về những nỗ lực hướng tới lệnh ngừng bắn trong cuộc chiến với Nga.

Quan hệ Hoa Kỳ và Ukraine đã trở nên tồi tệ trong tuần qua sau khi Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy công khai tranh cãi trước các phóng viên trong một cuộc họp tại Phòng Bầu dục.

Hai người đã gặp nhau để Tổng thống Zelenskiy có thể ký một thỏa thuận kinh tế cho phép Hoa Kỳ tiếp cận các trữ lượng khoáng sản đất hiếm của Ukraine để bù đắp chi phí quốc phòng của Ukraine trong ba năm qua. Tổng thống Zelenskiy liên tục nêu lên mối lo ngại về việc thiếu các bảo đảm an ninh quân sự, trong khi các quan chức Hoa Kỳ lập luận rằng các bảo đảm kinh tế sẽ chứng minh là một biện pháp răn đe hiệu quả đối với Nga.

Sau đó, Hoa Kỳ cắt đứt viện trợ quân sự và kênh tình báo của NATO cho Ukraine, cản trở nghiêm trọng khả năng tiếp tục chiến đấu chống lại cuộc xâm lược của Nga của nước này.

Barak Ravid của Axios là người đầu tiên đưa tin rằng Hoa Kỳ và Ukraine có khả năng sẽ gặp lại nhau tại Saudi Arabia để cố gắng đạt được một thỏa thuận hòa bình, trích dẫn hai nguồn tin quen thuộc với cuộc họp. Tuy nhiên, ngay sau đó, Tổng thống Zelenskiy cho biết hai nước hy vọng sẽ có một “cuộc họp có ý nghĩa” vào tuần tới.

Phát biểu trước Hội đồng Âu Châu, tổng thống Ukraine nhấn mạnh rằng đất nước ông “không chỉ sẵn sàng thực hiện các bước cần thiết cho hòa bình mà chúng tôi còn đề xuất các bước đó là gì”.

Tổng thống Zelenskiy nói thêm rằng “bất kỳ lệnh ngừng bắn và bất kỳ hình thức biện pháp xây dựng lòng tin nào cũng chỉ có thể là lời mở đầu cho một giải pháp toàn diện và công bằng, cho một thỏa thuận toàn diện về bảo đảm an ninh và chấm dứt chiến tranh”.

Đầu tuần này, Vương quốc Anh và Pháp đã cam kết hợp tác với Ukraine để xây dựng kế hoạch thỏa thuận hòa bình mà họ sẽ đề xuất với Hoa Kỳ sau khi quan hệ hai nước rạn nứt.

Tổng thống Zelenskiy cho biết trong một bài đăng trên X, vào cuối ngày hôm đó rằng ông đã tìm kiếm một “tầm nhìn rằng tiến trình nhanh chóng hướng tới hòa bình là có thể, và cùng với các đối tác của chúng tôi, chúng tôi hiểu những bước nào có thể ngăn chặn chiến tranh, bảo đảm an ninh và bảo đảm một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Chúng tôi đang chuẩn bị các đề xuất thực tế.”

Steve Witkoff, đặc phái viên Hoa Kỳ tại Trung Đông, cũng xác nhận rằng hai quốc gia đang lên kế hoạch tổ chức một cuộc họp để thảo luận về con đường hướng tới một thỏa thuận hòa bình nhưng không nêu rõ ngày cụ thể.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết: “Tôi đã trình bày tầm nhìn rằng tiến trình nhanh chóng hướng tới hòa bình là có thể, và cùng với các đối tác của chúng tôi, chúng tôi hiểu những bước nào có thể ngăn chặn chiến tranh, bảo đảm an ninh và bảo đảm một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Chúng tôi đang chuẩn bị các đề xuất thực tế.”

“Ưu tiên hàng đầu có thể là thiết lập và kiểm soát hoàn toàn lệnh ngừng bắn trên không (ngăn chặn hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa tầm xa và các cuộc tấn công bằng bom vào các cơ sở năng lượng và cơ sở hạ tầng dân sự khác), cũng như lệnh ngừng bắn trên biển, nghĩa là dừng mọi hoạt động quân sự ở Hắc Hải, điều này sẽ bảo đảm hàng hải hòa bình và an toàn”, Tổng thống Zelenskiy nói tiếp.

“Chúng tôi coi những bước đi ban đầu này là lời mở đầu cho một giải pháp toàn diện và rộng lớn hơn”, ông nói thêm. “Chiến tranh phải kết thúc càng sớm càng tốt, và Ukraine sẵn sàng làm việc 24 Tháng Bẩy với các đối tác của chúng tôi tại Hoa Kỳ và Âu Châu vì hòa bình”.

Đặc phái viên Hoa Kỳ tại Trung Đông Steve Witkoff phát biểu với các phóng viên bên ngoài Tòa Bạch Ốc vào thứ năm: “Tổng thống Zelenskiy đã gửi một lá thư cho tổng thống, tôi nghĩ tổng thống nghĩ rằng đó là một bước đi tích cực thực sự tốt đầu tiên, và từ đó, chúng tôi hiện đang thảo luận để phối hợp một cuộc họp với người Ukraine tại Riyad, hoặc thậm chí là tại Jeddah, vì vậy thành phố này đang di chuyển một chút, nhưng đó sẽ là Ả Rập Xê Út, và tôi nghĩ ý tưởng là đưa ra một khuôn khổ cho một thỏa thuận hòa bình, và một lệnh ngừng bắn ban đầu nữa.”

Theo Ravid, cuộc họp sẽ diễn ra vào thứ Tư tuần tới. Trước đó, Tổng thống Zelenskiy sẽ gặp Thái tử Saudi Mohammed bin Salman. Sau đó, ông sẽ ở lại để “làm việc với các đối tác Mỹ của chúng tôi” để đưa ra một thỏa thuận.

[Newsweek: Ukrainian, US Officials to Discuss Ceasefire at New Saudi Meeting]

8. Anh khẳng định Mỹ vẫn là ‘đồng minh đáng tin cậy’ trong bối cảnh lo ngại về tàu ngầm hạt nhân Trident

Chính phủ Anh nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ vẫn là “đồng minh đáng tin cậy” trong bối cảnh Luân Đôn đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của lực lượng răn đe hạt nhân chung của nước này dưới thời Ông Donald Trump.

Thủ tướng Keir Starmer phát biểu với các phóng viên hôm thứ Năm rằng: “Vương Quốc Anh có mối quan hệ lâu dài và chặt chẽ với Hoa Kỳ về mọi vấn đề hạt nhân quốc phòng”.

Ông nói thêm: “Những thỏa thuận dài hạn mang lại sự hợp tác và cộng tác đã và đang mang lại lợi ích chung đáng kể cho cả hai quốc gia”.

Những bình luận này được đưa ra sau khi các nhà phân tích quốc phòng nói với tờ Times of London rằng động thái đột ngột của Tổng thống Donald Trump rời xa Âu Châu khi ông cố gắng chấm dứt chiến tranh Ukraine đã đặt ra câu hỏi về tương lai của chương trình Trident trị giá 3 tỷ bảng Anh mỗi năm của Anh, vốn phụ thuộc rất nhiều vào sự hợp tác của Hoa Kỳ để duy trì hoạt động.

Anh có quyền kiểm soát hoạt động đối với kho vũ khí hạt nhân Trident của mình. Nhưng các hỏa tiễn, được lắp trên bốn tàu ngầm hạt nhân, được sản xuất tại Hoa Kỳ và được Anh và Hoa Kỳ cùng bảo dưỡng. Chúng phải được Hoa Kỳ tân trang định kỳ

Điều này khiến một số chuyên gia ở Luân Đôn cảnh báo rằng, khi chính quyền Tổng thống Donald Trump hạn chế chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine và rút lui khỏi an ninh Âu Châu, Vương quốc Anh có thể cần phải lập kế hoạch dự phòng.

Nicholas Drummond, một nhà phân tích ngành công nghiệp quốc phòng, nói với tờ Times rằng “cực kỳ khó có khả năng” Hoa Kỳ sẽ cắt đứt quyền tiếp cận hỏa tiễn Trident của Anh, bởi vì động thái như vậy sẽ đánh dấu “sự phản bội chiến lược trên quy mô lớn, gây tổn hại cho Trump và nước Mỹ”.

Nhưng ông cảnh báo: “Khi nói đến hỗ trợ và bảo trì, tôi cho rằng chúng ta phụ thuộc phần lớn vào Hoa Kỳ về phụ tùng và hỗ trợ kỹ thuật. Nếu điều này bị rút lại, nó cũng sẽ làm suy yếu khả năng răn đe của chúng ta”.

Ông cho biết bất kỳ sự từ chối nào của Hoa Kỳ trong việc cung cấp hỏa tiễn Trident trong tương lai sẽ là một “suy nghĩ kinh hoàng”, và nói thêm: “Bất kỳ ai đề xuất điều này một năm trước sẽ bị coi là một kẻ ngốc. Bây giờ đây là một kịch bản mà chúng ta cần phải lên kế hoạch.”

Anh hiện đang nghiên cứu thay thế hạm đội tàu ngầm Vanguard trang bị hỏa tiễn Trident đã cũ, với việc các nghị sĩ bỏ phiếu vào năm 2016 để gia hạn chương trình và thúc đẩy các tàu ngầm hỏa tiễn đạn đạo lớp “Dreadnought” mới hơn trong những năm tới. Các nhà cung cấp quốc phòng Rolls Royce và BAE Systems đang nghiên cứu dự án đó.

Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra với Trident trong trường hợp Hoa Kỳ không đáng tin cậy, Starmer cho biết hôm thứ Năm: “Tôi đã nói rõ ràng. Hoa Kỳ là đồng minh đáng tin cậy. Đó là đồng minh thân cận nhất của chúng ta về quốc phòng và an ninh và mối quan hệ đó sẽ tồn tại và tiếp tục như vậy.”

Ông nói thêm: “Rõ ràng là tôi coi an ninh quốc gia của Vương quốc Anh là chức năng chính trong vai trò thủ tướng của tôi.

“Nhưng tôi xin nhắc lại: Mối quan hệ của chúng ta với Hoa Kỳ về quốc phòng, an ninh và tình báo vẫn gắn bó chặt chẽ với nhau, và chúng ta có mối quan hệ chặt chẽ lâu dài với họ, trải qua nhiều, rất nhiều năm.”

[Politico: UK insists US still a ‘reliable ally’ amid jitters over Trident nuclear subs]

9. Ba Lan, Đan Mạch cởi mở với đề xuất răn đe hạt nhân của Macron

Các nhà lãnh đạo Ba Lan và Đan Mạch hôm nay đã bày tỏ sự cởi mở với đề xuất của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về việc thảo luận về cách thức răn đe hạt nhân của Pháp có thể bảo vệ Âu Châu.

“Đề xuất của Pháp không phải là mới. Chủ đề này đã được nêu ra trong các cuộc trò chuyện với tôi nhiều lần”, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk phát biểu trên đường tới hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Âu Châu tại Brussels hôm thứ năm. “Đây là điều đáng để cân nhắc”, ông nói thêm.

Pháp là cường quốc hạt nhân duy nhất của Liên minh Âu Châu và là một trong ba quốc gia trong NATO — cùng với Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.

Trong nhiều năm, nỗ lực của Macron nhằm thảo luận vấn đề này với các đối tác Âu Châu đã không được lắng nghe vì các thủ đô Âu Châu cho rằng họ được bảo vệ bởi khả năng răn đe hạt nhân của Washington.

Nhưng hiện nay, việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tái liên minh với Nga và đe dọa rút quân Mỹ khỏi Âu Châu đang gây ra sự thay đổi chính sách quốc phòng ở Âu Châu, kể cả ở những quốc gia vốn rất gần gũi với Hoa Kỳ như Ba Lan và Đan Mạch.

Khi được các phóng viên hỏi liệu Đan Mạch có sẵn sàng lưu trữ vũ khí hạt nhân trên đất nước mình hay không, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen trả lời: “Chúng tôi không làm việc này, nhưng bạn sẽ không khiến tôi đứng đây và nói không với ý tưởng của người khác. Mọi thứ phải được đưa ra bàn thảo ngay bây giờ.”

Tuy nhiên, hiện tại Macron vẫn chưa chính thức đề nghị điều động vũ khí hạt nhân của Pháp tại các quốc gia Âu Châu khác.

Trong một sự thay đổi lập trường mang tính lịch sử, Thủ tướng tương lai của Đức Friedrich Merz đã tuyên bố vào tháng trước rằng Berlin sẽ cần phải đối thoại với Paris và Luân Đôn về “liệu việc chia sẻ hạt nhân, hoặc ít nhất là an ninh hạt nhân từ Anh và Pháp, có thể áp dụng cho chúng ta hay không”.

[Politico: Poland, Denmark open to Macron’s nuclear deterrent proposal]

NewsUKEve08Mar2025