Tạp chí Aleteia, xuất bản ngày 05/03/25, cho hay: Với việc Đức Giáo Hoàng Phanxicô phải nhập viện, không thể hoàn thành nhiệm vụ thường lệ của mình, các đại diện của ngài đang nỗ lực hết sức để đưa thông điệp của Vatican được lắng nghe trên trường thế giới.
Từ bệnh viện, “chiến tranh dường như còn vô lý hơn”, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết trong buổi đọc kinh Truyền tin ngày 2 tháng 3 năm 2025, trong một trong những tuyên bố công khai hiếm hoi của ngài kể từ khi nhập viện vào ngày 14 tháng 2.
Trong thời gian ngài vắng mặt – và tương đối im lặng – Aleteia nhìn lại cách ngoại giao Vatican tiếp tục công việc của mình. Chúng tôi đặc biệt tập trung vào những nhân vật chủ chốt, Hồng Y Quốc vụ khanh Pietro Parolin và Tổng giám mục Paul Gallagher, Bộ trưởng Quan hệ với các quốc gia.
Vào sáng thứ Hai, “người số 2” của Vatican, Hồng Y Pietro Parolin, và “bộ trưởng ngoại giao”, Tổng giám mục người Anh Paul Gallagher, đã tiếp đón tổng thống Litva, Gitanas Nausėda, người đã đến Rome để tham dự Năm Thánh. Thông thường, các nguyên thủ quốc gia sẽ gặp Đức Giáo Hoàng trước. Nhưng Đức Phanxicô, người đã nhập viện từ ngày 14 tháng 2 vì nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng, đã không tổ chức các buổi tiếp kiến chính thức của mình.
Tuy nhiên, Đức Phanxicô không im lặng. Các văn bản của Kinh Truyền Tin Chúa Nhật và buổi tiếp kiến thứ Tư vẫn được công bố mặc dù vị giáo hoàng người Argentina không xuất hiện trước công chúng. Trong đó, ngài tiếp tục kêu gọi chấm dứt xung đột.
Cũng vào thứ Hai, ngài đã gửi một thông điệp tới Học viện Giáo hoàng về Sự sống, kêu gọi chủ nghĩa đa phương không “phụ thuộc vào hoàn cảnh chính trị thay đổi hoặc lợi ích của một số ít người”. Văn bản này, được ngài ký tại Bệnh viện Gemelli, chỉ ra rằng Đức Giáo Hoàng vẫn tiếp tục lên tiếng về các vấn đề địa chính trị.
Lên tiếng khi Đức Giáo Hoàng vắng mặt
Trong thời gian Đức Giáo Hoàng vắng mặt, chính quyền của ngài đang tìm cách đưa tiếng nói của Tòa thánh lên trường quốc tế. Đức Hồng Y Parolin đã trả lời phỏng vấn tờ báo Ý Corriere della Sera vào ngày 21 tháng 2, đề cập đến tình hình của nhiều ổ xung đột trên khắp thế giới.
Vài ngày trước đó, ngài cũng đã đến thăm Burkina Faso để ủng hộ các nỗ lực hòa bình tại địa phương. Một ngày trước khi Đức Giáo Hoàng nhập viện, vị Hồng Y người Ý đã phản đối mạnh mẽ việc trục xuất người dân Gaza, một ý tưởng do tổng thống Hoa Kỳ nêu ra.
Trên các trang của tạp chí Dòng Tên America Magazine vào ngày 28 tháng 2, Đức Tổng Giám Mục Paul Gallagher đã có một cuộc phỏng vấn dài trong đó ngài công khai bình luận — một sự kiện hiếm hoi — về chính trị của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ngài bày tỏ lập trường của Tòa thánh và không ngần ngại chỉ trích quyết định của Nhà Trắng về việc mở các cuộc đàm phán về cuộc chiến ở Ukraine mà không có sự tham gia của Kiev.
Đức Tổng Giám Mục Gallagher cũng than thở về việc chính quyền Trump trục xuất người di cư và cắt giảm ngân sách viện trợ phát triển. Bỏ qua Hoa Kỳ, ngài thảo luận về mối quan hệ của Tòa thánh với Trung Quốc và Việt Nam.
Tính hiển hiện suy giảm?
Nhưng sự vắng mặt về mặt vật lý của người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo đang được cảm nhận về phạm vi tiếng nói của Tòa thánh.
"Ngoại giao vẫn tiếp tục diễn ra bình thường, bao gồm cả ở cấp độ các tòa sứ thần, nhưng tính hiển hiện (visibility) đã giảm đáng kể", một chuyên gia về Vatican thừa nhận.
Theo thông tin của chúng tôi, một số chuyến thăm chính thức đã bị hoãn lại và không giống như tổng thống Litva, họ thậm chí còn không được tiếp đón tại Phủ Quốc vụ khanh. Trong thời điểm không chắc chắn về tương lai của Đức Giáo Hoàng, một số quyết định đã bị đình chỉ.
Một số kết quả đang được xem xét, bao gồm cả việc từ chức của giáo hoàng 88 tuổi, mà một số nhà quan sát tin rằng là một khả thể. Một nguồn tin từ Vatican cho biết thêm rằng Giáo triều La Mã "đang chờ xem tình hình diễn biến như thế nào trước khi thực hiện bất cứ sáng kiến mới nào".
Cùng một thông điệp cũng được nghe thấy tại một đại sứ quán tại Tòa thánh. "Có sự chậm lại và cảm giác thận trọng; đây không phải là thời điểm để thực hiện các dự án. Một nguồn tin cho biết, chúng tôi tập trung nhiều hơn vào việc quản lý các vấn đề hiện tại. Tuy nhiên, ông nói thêm, “Tại Tòa thánh, việc trao đổi thông tin vẫn đang tiếp tục; không có cuộc hẹn nào bị hủy bỏ”.