Tờ The Moscow Times (*), ngày 20 tháng 2, 2025, cho hay: Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đưa ra một số tuyên bố về Ukraine và cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào quốc gia này trong những ngày gần đây, rất giống với lời lẽ của Điện Kremlin.
Những lời khẳng định này đã làm gia tăng nỗi lo ngại rằng Trump, người đang thúc đẩy chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm, có thể cố gắng gây sức ép buộc Kyiv phải đưa ra những nhượng bộ lớn mà không đòi hỏi nhiều sự đáp trả từ Moscow.
Tờ Moscow Times xem xét các tuyên bố của Trump và cách chúng so sánh với các điểm nói chuyện của Điện Kremlin — cùng với sự thật đằng sau những tuyên bố:
Trump đổ lỗi cho Ukraine về chiến tranh
“Tôi nghĩ tôi có đủ khả năng chấm dứt cuộc chiến này và tôi nghĩ mọi chuyện đang diễn ra rất tốt đẹp. Nhưng hôm nay tôi nghe thấy, ‘Ồ, thôi được, chúng ta không được mời.’ Vâng, các người đã ở đó ba năm rồi. Các người không bao giờ nên bắt đầu cuộc chiến. Các người có thể đã đạt được một thỏa thuận,” Trump cho biết hôm thứ Ba sau các cuộc đàm phán giữa các quan chức Hoa Kỳ và Nga tại Ả Rập Saudi.
Tuyên bố rằng Ukraine hoặc phương Tây, chứ không phải Nga, chịu trách nhiệm cho cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine là điều mà Putin đã nhắc lại nhiều lần kể từ ngày 24 tháng 2 năm 2022. Trong bài phát biểu trước người dân Nga tuyên bố cuộc xâm lược, Putin liên tục đổ lỗi cho Ukraine đã kích động điều mà ông gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga.
"Để đạt được mục tiêu của riêng mình, các nước NATO hàng đầu ủng hộ những người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan và tân Quốc xã ở Ukraine", Putin nói. "Bạn và tôi không còn cơ hội nào khác để bảo vệ nước Nga và người dân của chúng ta ngoài cơ hội mà chúng ta buộc phải sử dụng ngày hôm nay. Hoàn cảnh đòi hỏi chúng ta phải hành động quyết đoán và ngay lập tức".
Lối suy nghĩ này đã được lặp đi lặp lại bởi những tiếng nói ủng hộ Nga trên Telegram và phương tiện truyền thông nhà nước, cũng như bởi cả Putin và Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov trong các cuộc phỏng vấn của họ với chuyên gia phân tích cực hữu người Mỹ Tucker Carlson.
Tuy nhiên, cũng giống như năm 2014, chính Nga là nước bắt đầu cuộc chiến bằng cách xâm lược Ukraine ba năm trước.
Trump đặt câu hỏi về tính hợp pháp của Tổng thống Volodymyr Zelensky
“Khi họ muốn có một chỗ ngồi tại bàn, bạn có thể nói rằng người dân phải có, chẳng phải người dân Ukraine sẽ phải nói rằng, ‘Bạn biết đấy, đã lâu rồi chúng ta không có cuộc bầu cử nào.’ Đó không phải là vấn đề của Nga. Đó là điều đến từ tôi và cũng đến từ nhiều quốc gia khác nữa,” Trump nói hôm thứ Ba để đáp lại sự tức giận về việc chính quyền của ông tham gia các cuộc đàm phán với Nga về vụ việc của Kyiv.
Ngày hôm sau, ông tiến thêm một bước nữa, gọi Zelensky là “một nhà độc tài không có bầu cử”.
Việc Ukraine tổ chức bầu cử là một trong những yêu cầu chính của Moscow, vì Putin có thể tin rằng một chính phủ Ukraine mới sẽ dễ bảo hoặc dễ chấp nhận hơn nhiều so với mong muốn của Moscow.
Vào tháng 5 năm 2024, Putin nói rằng nhiệm kỳ của Zelensky đã hết hạn và Ukraine cần phải tổ chức một cuộc bầu cử, một tuyên bố đã được nhắc lại nhiều lần để đặt câu hỏi về tính hợp pháp của Zelensky với tư cách là một nhà lãnh đạo.
Zelensky đã được bầu vào nhiệm kỳ năm năm vào tháng 4 năm 2019, với 73% số phiếu bầu trong vòng hai. Ukraine đã lên kế hoạch tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024, nhưng Zelensky vẫn tiếp tục tại vị vì hiến pháp của nước này cấm tổ chức bầu cử theo luật thiết quân luật.
Reuters đưa tin trong tháng này rằng chính quyền Trump sẽ thúc đẩy các cuộc bầu cử mới ở Ukraine sau một thỏa thuận ngừng bắn. Theo Reuters, các quan chức Hoa Kỳ đã nêu vấn đề bầu cử với Kyiv kể từ năm 2023.
Một nguồn tin của chính phủ Ukraine nói với Reuters rằng "[Putin] đang giăng bẫy, tuyên bố rằng nếu Ukraine không tổ chức bầu cử, sau này ông ta có thể bỏ qua mọi thỏa thuận".
"Theo quan điểm của tôi, Trump đang phản ứng với... phản hồi của Nga", một cựu quan chức phương Tây nói với Reuters. "Nga muốn thấy Zelensky chấm dứt".
Tỷ lệ ủng hộ '4%' của Zelensky
“Chúng ta đang ở trong tình huống mà chúng ta chưa có cuộc bầu cử nào ở Ukraine, nơi chúng ta có thiết quân luật, về cơ bản là thiết quân luật ở Ukraine, nơi mà nhà lãnh đạo ở Ukraine, ý tôi là, tôi ghét phải nói điều này, nhưng tỷ lệ ủng hộ của ông ấy đã giảm xuống còn 4%,” Trump nói khi được hỏi về cuộc bầu cử ở Ukraine.
Trump không đưa ra bằng chứng nào để hỗ trợ cho con số 4%.
Một cuộc khảo sát vào tháng 2 năm 2025 do Viện Xã hội học Quốc tế Kyiv thực hiện cho thấy Zelensky vẫn giữ được sự tin tưởng của 57% số người được hỏi, tăng năm điểm so với tháng 12. Ngoài ra, 37% cho biết họ không tin tưởng ông ấy, trong khi 6% trả lời rằng khó có thể nói được.
(*) Theo mô tả của chính tờ báo, The Moscow Times đang gặp rắc rối lớn: Văn phòng Tổng Công tố viên Nga coi The Moscow Times là một tổ chức “không được mong muốn”, hình sự hóa công việc của tờ báo và đặt các nhân viên của tờ báo ở thế sẵn sàng bị truy tố. Điều này tiếp theo việc dán nhãn hiệu “đặc vụ nước ngoài” cho tờ báo.