1. Đặc phái viên cho biết: Tổng thống Donald Trump sẵn sàng tăng cường lệnh trừng phạt Nga để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chuẩn bị tăng cường lệnh trừng phạt đối với Nga để gây áp lực buộc Điện Cẩm Linh chấm dứt chiến tranh với Ukraine, Keith Kellogg, đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine và Nga, trả lời tờ The New York Post trong một cuộc phỏng vấn được công bố vào ngày 6 tháng 2.
Theo Kellogg, các lệnh trừng phạt hiện tại của Hoa Kỳ đối với Nga, đặc biệt là các lệnh trừng phạt nhắm vào lĩnh vực năng lượng của nước này, tương đương với “3 trên thang điểm 10” về áp lực kinh tế. Ông lập luận rằng vẫn còn nhiều chỗ để tăng cường chúng hơn nữa.
“Bạn thực sự có thể tăng lệnh trừng phạt — đặc biệt là các lệnh trừng phạt mới nhất (nhắm vào sản xuất và xuất khẩu dầu),” Kellogg nói. “Nó đã mở ra một cánh cửa rất cao để làm điều gì đó.”
Ông nói thêm rằng Tổng thống Donald Trump đã tập hợp nhóm an ninh quốc gia, bao gồm Phó Tổng thống JD Vance và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, để thảo luận về một chiến lược phối hợp nhằm chấm dứt chiến tranh.
Kellogg chỉ trích đường lối của cựu Tổng thống Joe Biden là ủng hộ Ukraine “cho đến khi cần thiết”, gọi đó là “một hình dán quảng cáo, không phải là chiến lược”.
Kellogg nhấn mạnh rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump tập trung vào “đường lối toàn diện” để chấm dứt chiến tranh, kết hợp việc ủng hộ Ukraine với việc gia tăng áp lực lên Nga.
Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ đến thăm Ukraine vào cuối tháng này để hội đàm với các quan chức Ukraine, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, Andriy Yermak cho biết vào ngày 7 tháng 2.
[Kyiv Independent: Trump ready to step up Russia sanctions to end war in Ukraine, special envoy says]
2. Hai huấn luyện viên phi công người Nga thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay ở Mạc Tư Khoa
Theo các hãng thông tấn Nga, hai huấn luyện viên bay người Nga đã thiệt mạng khi máy bay của họ bị rơi ở khu vực Mạc Tư Khoa hôm Thứ Sáu, 07 Tháng Hai.
Tass, một hãng thông tấn nhà nước của Nga, đưa tin Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga cho biết chiếc máy bay nhỏ đã rơi gần phi trường Myachkovo, nằm gần Mạc Tư Khoa. Nguyên nhân vụ tai nạn vẫn đang được điều tra.
Vụ tai nạn chết người này có thể sẽ làm dấy lên mối lo ngại về vấn đề an toàn trong ngành hàng không của Nga.
Vào tháng 7 năm 2024, một chiếc máy bay phản lực Sukhoi Superjet (SSJ 100) thuộc hãng Gazpromavia, một hãng hàng không thuộc sở hữu của tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom, đã bị rơi tại quận Kolomensky thuộc vùng Mạc Tư Khoa, khiến cả ba người trên máy bay thiệt mạng.
Tập đoàn máy bay nhà nước United Aircraft Corporation, gọi tắt là UAC cho biết chiếc Sukhoi, không có hành khách, đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm sau khi sửa chữa. Một nguồn tin từ Bộ tình huống khẩn cấp cho biết máy bay đã phát nổ sau khi hạ cánh khẩn cấp xuống một khu rừng.
Vụ tai nạn máy bay xảy ra một ngày sau báo cáo về một người lính Nga đã đâm một chiếc xe tải vào một chiến đấu cơ Su-25 khiến nó không thể sử dụng được.
Sự việc Su-25 làm tăng thêm số lượng đáng kể máy bay phản lực quân sự mà Nga đã mất trong suốt cuộc chiến ở Ukraine. Không quân Nga đã phải chịu thương vong lớn - cả trong trường hợp hỏa lực của phe mình và do lực lượng Ukraine bắn hạ máy bay phản lực quân sự của Putin.
Đến tháng 4 năm 2024, Tướng Christopher Cavoli, nhà lãnh đạo Bộ Tư lệnh Âu Châu của Hoa Kỳ, đã nói với các nhà lập pháp Hoa Kỳ rằng Nga đã mất khoảng 10 phần trăm đội bay kể từ khi Putin phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022.
Tass đưa tin một trong những người hướng dẫn bay đã thiệt mạng hôm thứ Năm là một cựu phi công quân sự tên là Vitaly Kiyashko. Hãng thông tấn này cho biết một nguồn tin từ những người ứng cứu đầu tiên tại hiện trường đã xác định người kia trên máy bay là một người hướng dẫn bay khác.
Theo Tass, máy bay rơi xuống một cánh đồng và không gây thiệt hại cho mặt đất. Một phi hành đoàn gồm 26 người đang làm việc để ứng phó tại hiện trường vụ tai nạn và họ đã nhanh chóng dập tắt ngọn lửa trên các mảnh vỡ còn sót lại từ máy bay.
RIA Novosti, một hãng thông tấn nhà nước khác của Nga, đưa tin tám đơn vị thiết bị từ lực lượng cứu hỏa và cứu nạn địa phương đang làm việc tại hiện trường vụ việc.
Một đại diện của cơ quan cấp cứu nói với RIA Novosti rằng vụ tai nạn máy bay xảy ra gần làng Yeganovo thuộc quận Ramensky.
Mash, một kênh tin tức Telegram được cho là có liên kết với cơ quan thực thi pháp luật Nga, đã chia sẻ hình ảnh và đoạn video về hiện trường vụ tai nạn cho thấy phần còn lại của máy bay đang bốc cháy.
Một nguồn tin dịch vụ khẩn cấp giấu tên đã nói với hãng thông tấn Nga Tass vào thứ năm: “Cựu phi công quân sự Vitaly Kiyashko, một giáo viên hướng dẫn bay, nằm trong số hai người thiệt mạng trong vụ tai nạn. Người còn lại trên máy bay, cũng thiệt mạng trong vụ tai nạn, cũng là một giáo viên hướng dẫn bay.”
[Newsweek: Two Russian Pilot Instructors Killed in Moscow Plane Crash]
3. Đại sứ cho biết Kyiv sẵn sàng đàm phán với Nam Hàn về vấn đề binh lính Bắc Hàn bị bắt
Đại sứ Ukraine tại Hán Thành Dmytro Ponomarenko cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Korea Times được công bố vào ngày 5 tháng 2, Kyiv sẵn sàng đàm phán với Nam Hàn về khả năng chuyển giao những người lính Bắc Hàn bị bắt.
Lực lượng Ukraine đã bắt giữ hai binh lính Bắc Hàn tại Kursk của Nga vào tháng Giêng, đánh dấu điều mà Tổng thống Volodymyr Zelenskiy gọi là “bằng chứng không thể chối cãi” về sự tham gia của Bình Nhưỡng vào cuộc xâm lược toàn diện của Mạc Tư Khoa. Hiện vẫn chưa rõ liệu Ukraine có bắt giữ thêm binh lính Bắc Hàn hay không.
Ngày 6 tháng 2, Zelenskiy cho biết các tù nhân chiến tranh, gọi tắt là POW Bắc Hàn đã bị thương trong chiến đấu và hiện đang được điều trị y tế.
Trong khi Ukraine và Nam Hàn vẫn chưa bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức, Kyiv đã sẵn sàng thảo luận về khả năng chuyển giao binh lính sang các nước thứ ba, Ponomarenko cho biết.
“Do tính mạng và quyền tự do của quân nhân Bắc Hàn bị đe dọa trong trường hợp họ hồi hương về Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Bắc Hàn, gọi tắt là DPRK, và nếu họ từ chối quay trở về, chúng tôi sẵn sàng đối thoại với các đối tác quốc tế”, đại sứ cho biết.
Nếu những người lính bị bắt quyết định trở về nhà, Ukraine sẽ phải hồi hương họ theo Công ước Geneva.
Ponomarenko gọi khả năng đàm phán giữa Kyiv và Bình Nhưỡng về những người lính Bắc Hàn bị bắt là “một vấn đề rất tế nhị” và từ chối bình luận thêm.
Nhà lãnh đạo cơ quan tình báo Ukraine Kyrylo Budanov cho biết tính đến đầu tháng 2, vẫn còn khoảng 8.000 binh lính Bắc Hàn đang chiến đấu chống lại Ukraine ở Tỉnh Kursk.
Có tới 12.000 quân lính Bắc Hàn đã được điều động tới khu vực của Nga vào mùa thu năm ngoái để hỗ trợ lực lượng Nga chống lại cuộc tấn công của Ukraine diễn ra cách đây sáu tháng, vào ngày 6 tháng 8 năm 2024.
Cơ quan Tình báo Quốc gia Nam Hàn, gọi tắt là NIS tuyên bố vào giữa Tháng Giêng rằng ít nhất 300 binh lính Bắc Hàn đã thiệt mạng và 2.700 người khác bị thương trong cuộc giao tranh ở Tỉnh Kursk của Nga.
[Kyiv Independent: Kyiv open to talks with South Korea on captured North Korean soldiers, ambassador says]
4. Zelenskiy, Tổng thống Donald Trump có thể gặp nhau ở Washington vào tuần tới
Tổng thống Volodymyr Zelenskiy có thể gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vào tuần tới tại Washington, Tổng thống Donald Trump cho biết vào ngày 7 tháng 2.
“Tôi có thể sẽ gặp Tổng thống Zelenskiy vào tuần tới và có thể sẽ nói chuyện với Tổng thống Putin. Tôi muốn thấy chiến tranh kết thúc”, nhà lãnh đạo Mỹ phát biểu trong cuộc họp báo với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba.
Tổng thống Donald Trump cam kết sẽ đưa Kyiv và Mạc Tư Khoa vào bàn đàm phán và nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến toàn diện đang diễn ra gần đến kỷ niệm ba năm.
Ông cũng cho biết ông muốn gặp Putin “rất nhanh” sau khi nhậm chức. Điện Cẩm Linh hoan nghênh bình luận của Tổng thống Donald Trump nhưng nói thêm rằng hiện tại không có sự chuẩn bị nào cho cuộc gặp.
Theo tổng thống Hoa Kỳ, Tổng thống Donald Trump và Zelenskiy đang thảo luận về đất hiếm dưới lòng đất của Ukraine và “những thứ khác”.
Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã nói rằng Washington đang tìm kiếm đất hiếm của Ukraine để đổi lấy viện trợ. Kyiv sẵn sàng khai thác với các đối tác của mình, Zelenskiy cho biết.
Không rõ chính xác Tổng thống Donald Trump có ý gì khi nói đến “đất hiếm và những thứ khác”. Ukraine là nơi có 20 loại khoáng sản và kim loại quan trọng của thế giới, như titan, được sử dụng trong ngành hàng không vũ trụ và quốc phòng, và lithium, một thành phần thiết yếu của pin xe điện.
“Chúng tôi muốn an ninh. Bởi vì như bạn biết đấy, Âu Châu đang đóng góp ít hơn nhiều so với Hoa Kỳ,” Tổng thống Donald Trump nói.
Cuộc gặp giữa Zelenskiy và Tổng thống Donald Trump có thể diễn ra khi Hoa Kỳ chuẩn bị trình bày một kế hoạch được mong đợi từ lâu nhằm chấm dứt cuộc chiến toàn diện của Nga chống lại Ukraine.
Keith Kellogg, đặc phái viên Hoa Kỳ về Ukraine và Nga, cho biết kế hoạch này sẽ được Tổng thống Donald Trump đưa ra nhưng không nêu rõ mốc thời gian.
[Kyiv Independent: Zelensky, Trump may meet in Washington next week]
5. Chiến đấu cơ Mirage 2000-5 là gì?
Mirage 2000, máy bay phản lực siêu thanh đa chức năng thế hệ thứ tư, được nhà sản xuất Dassault của Pháp giới thiệu vào những năm 1970. Với hơn 600 máy bay được sản xuất trên tất cả các biến thể, máy bay này phục vụ chín quốc gia, có sẵn các biến thể một chỗ ngồi và hai chỗ ngồi.
Mirage 2000-5, ra mắt năm 1999, là phiên bản nâng cấp có hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, khả năng bắn được cải thiện cho cả nhiệm vụ không đối không và không đối đất, cùng hệ thống cảm biến và điều khiển hiện đại.
Peter Layton, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện Griffith Á Châu và là nghiên cứu viên cộng tác tại Viện Các dịch vụ thống nhất Hoàng gia, gọi tắt là RUSI, đã chia sẻ với tờ Kyiv Independent vào năm ngoái rằng: “Phiên bản (Mirage 2000)-5 có radar phẩm chất cao, được trang bị thùng nhiên liệu phụ thả được, có tầm bay hợp lý và mang theo nhiều loại vũ khí không đối không và không đối đất”.
Ukraine mở cuộc tấn công mới vào Kursk, truyền thông Nga đưa tin, Kyiv vẫn chưa xác nhận
Một cải tiến đáng kể của Mirage 2000-5 là việc tích hợp radar đa mục tiêu Doppler Thomson-CSF, gọi tắt là RDY, tăng cường khả năng tấn công sâu và hỗ trợ tầm gần.
Được trang bị nhiều loại hỏa tiễn và vũ khí không đối không, chẳng hạn như hỏa tiễn Mica có tầm bắn lên tới 60 km hoặc hỏa tiễn tầm ngắn Magic cũ hơn, Mirage 2000-5 có thể được cấu hình để đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ khác nhau.
Khả năng mang theo thùng nhiên liệu phụ giúp mở rộng phạm vi hoạt động của máy bay.
Về mặt hoạt động không đối đất, Mirage 2000 có thể điều động nhiều loại vũ khí khác nhau, bao gồm hỏa tiễn SCALP, trước đây được Pháp cung cấp cho Ukraine, và bom dẫn đường.
Trong khi Không quân Pháp có khoảng 40 chiếc Mirage 2000-5, chỉ có 26 chiếc một chỗ ngồi đang hoạt động. Quân đội Pháp được cho là đang có kế hoạch loại bỏ chúng vào cuối thập niên này, thay thế chúng bằng Dassault Rafale tiên tiến hơn và do đó có khả năng giải phóng máy bay Mirage 2000 cũ hơn để chuyển giao cho Ukraine.
[Kyiv Independent: What is the Mirage 2000-5?]
6. Hung Gia Lợi tuyên bố có thể rút khỏi WHO sau khi Tổng thống Donald Trump và Milei rời đi
Đầu tiên là Hoa Kỳ, sau đó là Á Căn Đình — bây giờ là Hung Gia Lợi? Văn phòng Thủ tướng Viktor Orbán cho biết hôm thứ Năm rằng Hung Gia Lợi có thể rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới.
Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh rút quân của Hoa Kỳ gần như ngay lập tức sau khi nhậm chức vào tháng Giêng, và sau đó là lệnh của Tổng thống Á Căn Đình Javier Milei vào thứ Tư.
Gergely Gulyás, Bộ trưởng phụ trách văn phòng thủ tướng Hung Gia Lợi, phát biểu với các phóng viên hôm thứ Năm rằng “nếu quốc gia hùng mạnh nhất thế giới quyết định rời khỏi một tổ chức quốc tế, thì tôi nghĩ chính phủ Hung Gia Lợi sẽ hành động thận trọng nếu cân nhắc liệu có nên thực hiện bước đi này hay không”.
Gulyás cho biết: “Chúng ta có thể đi đến kết luận rằng chúng ta không cần phải làm điều đó, tất nhiên chúng ta có thể đưa ra quyết định khác, nhưng chắc chắn là đáng để cân nhắc”, vì “nền dân chủ mạnh nhất thế giới đang tự nguyện rời đi”.
Cũng vào thứ năm, phó chủ tịch quốc hội Nga đã phát biểu ủng hộ việc rời đi.
“Đã đến lúc phải điều tra kỹ lưỡng các hoạt động của WHO tại Nga. Trong quá trình điều tra, tư cách thành viên của Nga ít nhất phải bị đình chỉ. Hoặc tốt hơn nữa, chúng ta nên nói lời tạm biệt hoàn toàn”, Pyotr Tolstoy cho biết. Tolstoy đến từ đảng Nước Nga Thống nhất của nhà độc tài Vladimir Putin.
Tổng thống Donald Trump và các đồng minh trước đây đã cáo buộc WHO can thiệp vào chủ quyền của các quốc gia, chịu ảnh hưởng không đáng có từ Trung Quốc và làm hỏng phản ứng của mình trước Covid-19 — tất cả những cáo buộc này đều bị Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus thẳng thừng bác bỏ trong bài phát biểu trước các quốc gia thành viên vào thứ Hai.
“Là một cơ quan của Liên Hiệp Quốc, WHO là công bằng và tồn tại để phục vụ tất cả các quốc gia và tất cả mọi người”, Tedros nói. Khi các quốc gia đưa ra yêu cầu vượt ra ngoài sứ mệnh của WHO là hỗ trợ sức khỏe toàn cầu, “chúng tôi sẽ lịch sự từ chối”, ông nói thêm.
[Politico: Hungary floats WHO withdrawal after Trump and Milei exits]
7. Ukraine có thể sử dụng các chiến đấu cơ Mirage 2000-5 như thế nào?
Máy bay phản lực Mirage rất linh hoạt và có thể được sử dụng để tấn công mặt đất, đánh chặn hỏa tiễn và chống máy bay điều khiển từ xa.
Viktor Kevliuk, một sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu và là chuyên gia quốc phòng của Ukraine, đã nói với tờ Kyiv Independent vào năm ngoái rằng Ukraine có thể sử dụng máy bay để tấn công các vị trí của Nga bằng hỏa tiễn Storm Shadow hoặc SCALP.
Theo Layton, Không quân Ukraine hiện đang thiếu hụt nguồn cung cấp máy bay Su-24 trước đây được sử dụng cho các vụ phóng SCALP.
Kevliuk cho biết thêm, Mirage 2000-5 có thể điều động hỏa tiễn chống hạm Exocet và đạn chống radar AS 37. Các máy bay phản lực này cũng có thể thực hiện các cuộc tấn công bằng bom tầm xa, chẳng hạn như AASM Hammer, và kết hợp các loại đạn dược dẫn đường chính xác tiên tiến như JDAM-ER và SDB, giúp tăng độ chính xác và tính linh hoạt khi tấn công.
Tuy nhiên, Layton khuyên nên thận trọng khi thực hiện các nhiệm vụ tấn công mặt đất bằng Mirage gần tiền tuyến do dễ bị tổn thương trước hệ thống phòng không của Nga.
Layton cho biết: “Mirage 2000-5 chỉ có phạm vi hoạt động hạn chế khi mang bom”, ngay cả khi được trang bị thùng chứa nhiên liệu thả. “Tôi nghĩ rằng đội bay nhỏ Mirage 2000-5 sẽ được cung cấp sẽ quá quan trọng để mất. Điều này có nghĩa là phòng không và bắn hỏa tiễn tầm xa là cách sử dụng tốt nhất cho chúng”.
Khả năng phòng không đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ Ukraine trước các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa đang diễn ra của Nga vào các khu vực dân sự và cơ sở hạ tầng quan trọng.
Xem xét tuyên bố trước đó của Macron cho phép tấn công các mục tiêu quân sự của Nga nếu chúng gây ra mối đe dọa cho Ukraine, về mặt lý thuyết, Mirage 2000 sẽ không bị giới hạn trong không phận Ukraine trong các hoạt động của mình.
[Kyiv Independent: How can Ukraine use them?]
8. Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết họ mong đợi những quyết định quan trọng tại cuộc họp Ramstein
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Heorhii Tykhyi cho biết trong cuộc họp báo ngày 7 tháng 2, Ukraine đang tích cực chuẩn bị và mong đợi những quyết định quan trọng sẽ được đưa ra tại cuộc họp Ramstein sắp tới.
Phái đoàn chung của Anh tại NATO đã xác nhận vào ngày 6 tháng 2 rằng Luân Đôn sẽ đăng cai hội nghị thượng đỉnh Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine, gọi tắt là UDCG theo định dạng Ramstein tại Brussels vào ngày 12 tháng 2, thay vì Hoa Kỳ.
Tykhyi cho biết: “Chúng tôi hoan nghênh việc người Anh hiện đã đảm nhận vai trò triệu tập Ramstein”.
Ông tuyên bố rằng các quyết định có thể sẽ được đưa ra về cả phòng không và đầu tư vào sản xuất vũ khí của Ukraine trong cuộc họp.
“Chúng tôi coi Ramstein là một cơ chế hiệu quả, một định dạng hiệu quả đã chứng minh được tính hiệu quả của nó trong những năm 2022-2024. Do đó, thật tốt khi nó tiếp tục hoạt động”, Tykhyi nói thêm.
UDCG, bao gồm hơn 50 quốc gia—bao gồm tất cả 32 thành viên NATO—thường họp tại Căn cứ Không quân Ramstein của Hoa Kỳ ở Đức. Cuộc họp gần đây nhất vào ngày 9 Tháng Giêng đánh dấu cuộc họp thứ 25 kể từ khi nhóm được thành lập vào tháng 4 năm 2022.
[Kyiv Independent: Ukraine expecting important decisions at Ramstein meeting, Foreign Ministry says]
9. Cộng hòa Tiệp gia hạn bảo vệ cho người Ukraine, thắt chặt quy định đối với người nộp đơn xin thị thực Nga
Tổng thống Tiệp Petr Pavel đã ký luật vào ngày 6 tháng 2 nhằm gia hạn thời gian bảo vệ cho người tị nạn Ukraine, trang tin tức Tiệp České Noviny đưa tin.
Luật này cũng coi các hoạt động trái phép có lợi cho quốc gia nước ngoài là tội phạm và thắt chặt các yêu cầu đối với người nộp đơn xin nhập quốc tịch Nga.
Theo các điều khoản mới, chế độ bảo vệ tạm thời dành cho người tị nạn Ukraine, dự kiến hết hạn vào tháng 3, sẽ được gia hạn thêm một năm theo quyết định của toàn Liên Hiệp Âu Châu.
Tình trạng này cho phép những người tị nạn chạy trốn khỏi sự xâm lược của Nga được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cộng đồng, giáo dục và cơ hội việc làm tại Cộng hòa Tiệp.
Luật sửa đổi cũng đưa ra một con đường cấp giấy phép cư trú dài hạn cho những người tị nạn Ukraine đã sống ở Tiệp hơn hai năm. Điều kiện đủ là phải độc lập về tài chính, nhà ở ổn định và, đối với trẻ em, phải ghi danh vào một trường học ở Tiệp.
Luật này cũng áp dụng trách nhiệm hình sự đối với các hoạt động trái phép có lợi cho quốc gia nước ngoài, với mức hình phạt từ tối đa năm năm trong thời bình đến tối đa 15 năm trong thời kỳ thiết quân luật.
Những hạn chế mới yêu cầu công dân Nga muốn nhập quốc tịch Tiệp phải từ bỏ quốc tịch Nga và cung cấp bằng chứng chính thức về việc này. Sẽ có ngoại lệ trong những trường hợp cụ thể, chẳng hạn như đối với người xin tị nạn.
Những thay đổi về mặt lập pháp diễn ra khi Cộng hòa Tiệp đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Prague đã công bố sáng kiến mua đạn pháo cho Ukraine cùng với các đối tác vào đầu năm 2024 trong bối cảnh thiếu hụt đạn pháo chủ yếu do sự chậm trễ trong hỗ trợ của Hoa Kỳ.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Tiệp Jana Cernochova, một kế hoạch mua sắm tương tự cho năm 2025 cũng đang được điều động.
[Kyiv Independent: Czechia extends protection for Ukrainians, tightens rules for Russian applicants]
10. Máy bay do thám của Hoa Kỳ bay quanh ranh giới đỏ Hắc Hải của Nga khi Tổng thống Donald Trump nắm quyền
Hồ sơ chuyến bay cho thấy một máy bay quân sự Hoa Kỳ đã thu thập thông tin tình báo về các vị trí của Nga từ bên trong không phận Hắc Hải đang tranh chấp trong nhiệm vụ đầu tiên như vậy kể từ khi Mạc Tư Khoa bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine gần ba năm trước.
Động thái này - lần đầu tiên được phát hiện vào thứ Tư bởi nhà phân tích tình báo nguồn mở MeNMyRC - có thể báo hiệu một đường lối mới và táo bạo hơn của Ngũ Giác Đài dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ và Bộ Quốc phòng Nga đã không trả lời ngay lập tức các email yêu cầu bình luận trước khi công bố.
Không quân Hoa Kỳ trước đó đã điều máy bay trinh sát đến Hắc Hải từ các căn cứ đồng minh ở Âu Châu để theo dõi các hoạt động quân sự ở Crimea, nơi đã bị Nga sáp nhập vào năm 2014. Các phi vụ có người lái đã được thay thế bằng các chuyến bay điều khiển từ xa sau khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra vào tháng 2 năm 2022, một quyết định dường như phản ánh mối lo ngại về sự an toàn của quân nhân Mỹ.
Các tín hiệu GPS được ghi lại bởi trang web Flightradar24 cho thấy một máy bay tình báo tín hiệu RC-135V Rivet Joint của Hoa Kỳ—sử dụng mã hiệu “JAKE17”—bay sâu vào Hắc Hải vào thứ Tư, bay vòng quanh không phận quốc tế cách căn cứ hải quân Sevastopol của Nga khoảng 100 dặm về phía tây nam trong khoảng bốn giờ.
Bản đồ của Newsweek, hiển thị Giờ Phối hợp Quốc tế hay UTC, ghi lại chuyến bay ngày 5 tháng 2, một sự thay đổi so với thông lệ thận trọng hơn là sử dụng không phận ven biển của các thành viên NATO là Rumani và Bulgaria.
Theo Không quân, Rivet Joints cung cấp “khả năng thu thập, phân tích và phổ biến thông tin tình báo tại hiện trường gần như theo thời gian thực” với phi hành đoàn hơn 30 người, bao gồm các sĩ quan tác chiến điện tử và nhân viên tình báo. Chúng thuộc về dòng máy bay trinh sát RC-135 của lực lượng, một số trong số đó được điều động về phía trước đến một căn cứ không quân đồng minh ở Thái Bình Dương để theo dõi các đối thủ bao gồm Trung Quốc và Bắc Hàn.
Trong một bài đăng trên trang mạng xã hội X, MeNMyRC suy đoán rằng Không quân có thể đã nhận được “lệnh hành quân mới” từ Ngũ Giác Đài, một chỉ thị nếu đúng có thể đặt ra thách thức mới cho những người ra quyết định tại Điện Cẩm Linh, đặc biệt là nếu các phi vụ máy bay điều khiển từ xa chuyên sâu vẫn tiếp tục.
“Khi chiến tranh bắt đầu, Hoa Kỳ đã ngừng các hoạt động có người lái ngoài khơi Sevastopol,” MeNMyRC viết. “Đây là một sự thay đổi lớn về tư thế.”
Vào tháng 3 năm 2023, Không quân đã điều chỉnh lại các nhiệm vụ trinh sát điều khiển từ xa của mình ở Hắc Hải sau khi một cặp chiến binh của Nga chặn lại và gây ra vụ rơi máy bay điều khiển từ xa MQ-9. Các chuyến bay điều khiển từ xa của Hoa Kỳ sau đó đã được tiếp tục, nhưng ở khoảng cách xa hơn nhiều so với Crimea. Mạc Tư Khoa đã cáo buộc Washington sử dụng thông tin tình báo thu thập được để cung cấp dữ liệu tấn công chính xác cho các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Ukraine.
Hoa Kỳ không phải là thành viên NATO duy nhất theo dõi lực lượng Nga ở Crimea. Không quân Hoàng gia Anh, sở hữu ba RC-135W Rivet Joints, thường xuyên tiến hành trinh sát ở Hắc Hải—từ xa.
Máy bay Rivet Joint JAKE17 của Hoa Kỳ, hiện đang được điều động tới RAF Mildenhall ở Anh, cũng thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ xung quanh thành trì Kaliningrad của Nga, một vùng đất tách biệt trên Biển Baltic.
MeNMyRC, chuyên gia về nền tảng RC-135, nói với Newsweek: “Chắc chắn sẽ có thêm rủi ro cho phi hành đoàn và máy bay. Các chiến binh của Nga (và Trung Quốc) đã khá hung hăng khi chặn và nhận dạng máy bay trên không phận quốc tế. Đã có một số trường hợp chiến binh bay vù vù trên máy bay, cắt ngang đường bay của chúng ngay trước mặt chúng (đập mạnh). Chuyến bay này và những chuyến bay khác có thể xảy ra sau đó có khả năng sẽ bị chiến binh chặn lại để nhận dạng trực quan. Nếu chúng hung hăng, nguy cơ va chạm ngoài ý muốn sẽ tăng lên.”
Blake Allen, nhà bình luận chính sách đối ngoại Hoa Kỳ, nói trên X: “Việc Hoa Kỳ đưa các tài sản chiến lược trở lại Hắc Hải (hoạt động RC-135 là một cách quan trọng để chúng ta theo dõi sự tăng cường quân sự của Nga) trùng khớp với tin đồn rằng các hạn chế tấn công sâu của phương Tây đã được dỡ bỏ là một diễn biến thú vị.”
NATO tiến hành giám sát trên không gần như hàng ngày đối với các khu vực biên giới phía tây của Nga và không chắc chắn rằng Điện Cẩm Linh sẽ thấy cần phải phản ứng ngay lập tức và kiên quyết trước khả năng nối lại các chuyến bay do thám của Hoa Kỳ sâu hơn vào Hắc Hải.
Tổng thống Donald Trump đã vận động tranh cử với lời hứa sẽ nhanh chóng chấm dứt chiến tranh Ukraine, và người đồng cấp Nga của ông, nhà độc tài Vladimir Putin có thể vẫn đang cân nhắc một vòng ngoại giao mới với Tòa Bạch Ốc.
[Newsweek: US Spy Plane Buzzes Russia's Black Sea Red Line as Trump Takes Charge]
11. Quan chức cao cấp cho biết Ukraine sẽ tiếp đón đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump là Kellogg vào tháng 2
Ukraine đang chuẩn bị tiếp đón đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine và Nga, Keith Kellogg, vào tháng 2, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, Andriy Yermak cho biết vào ngày 7 tháng 2.
Theo nguồn tin từ Văn phòng Tổng thống Ukraine được RBC-Ukraine trích dẫn, Kellogg sẽ tới thăm Ukraine vào ngày 20 tháng 2 sau Hội nghị An ninh Munich.
“Điều rất quan trọng đối với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và nhóm của chúng tôi là chính quyền mới của Hoa Kỳ phải nhận được thông tin đầy đủ và thực tế về tình hình trên chiến trường càng sớm càng tốt”, Yermak nói.
Yermak nhấn mạnh rằng Kyiv muốn Washington được thông báo đầy đủ về các nỗ lực huy động của Ukraine cũng như việc cung cấp vũ khí và thiết bị.
“Giao tiếp rất quan trọng để phát triển lập trường chung với các đối tác vì không thể xây dựng bất kỳ kế hoạch nào nhằm đạt được hòa bình nếu không có Ukraine”, ông nói thêm.
Kellogg cho biết các nền dân chủ 'khỏe mạnh' có thể tổ chức bầu cử trong thời chiến
Yermak đã trao đổi với Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Mike Waltz và dự kiến sẽ có thêm nhiều cuộc tiếp xúc với các quan chức khác trong chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Ông nhắc lại rằng Ukraine phải tiếp cận các cuộc đàm phán từ vị thế mạnh mẽ và bảo đảm có được sự bảo đảm để ngăn chặn một cuộc xâm lược khác của Nga.
Các quan chức Ukraine đang hoàn thiện các chi tiết cho chuyến thăm đầu tiên của một phái đoàn Hoa Kỳ tới Ukraine kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại nắm quyền, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong cuộc họp báo ngày 4 tháng 2 tại Kyiv.
Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Ukraine Heorhii Tykhyi cho biết vào tháng Giêng, Kellogg ban đầu dự kiến sẽ đến thăm trước lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump vào ngày 20 tháng Giêng, nhưng chuyến đi đã bị hoãn lại vì lý do pháp lý.
Phát biểu với Fox News vào ngày 1 tháng 2, Kellogg tuyên bố rằng Tổng thống Donald Trump có một “kế hoạch đáng tin cậy” để chấm dứt chiến tranh, bao gồm “gây áp lực không chỉ với Mạc Tư Khoa mà còn với Kyiv” trong khi đưa ra các sáng kiến tích cực cho cả hai bên.
Kellogg là đồng tác giả của một kế hoạch hòa bình nhằm đóng băng tiền tuyến ở Ukraine, tạm dừng việc gia nhập NATO trong một thời gian dài và dỡ bỏ một phần lệnh trừng phạt áp đặt đối với Nga.
[Kyiv Independent: Ukraine to host Trump's envoy Kellogg in February, top official says]
12. Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump Kellogg cho biết Ukraine sẽ không lấy lại vũ khí hạt nhân
Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về Ukraine và Nga, đã bác bỏ khả năng Ukraine giành lại vị thế năng lượng hạt nhân trong một cuộc phỏng vấn với Fox News vào ngày 6 tháng 2.
“Cơ hội họ lấy lại vũ khí hạt nhân của họ là rất mong manh và không có gì cả”, Kellogg nói. “Thành thật mà nói, cả hai chúng ta đều biết điều đó sẽ không xảy ra”.
Những phát biểu của ông được đưa ra sau bình luận gần đây của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho rằng nếu việc Ukraine gia nhập NATO vẫn bị chặn, Hoa Kỳ nên cung cấp một bảo đảm an ninh thay thế, bao gồm cả vũ khí hạt nhân.
“Tổng thống nói rằng chúng ta là một chính phủ có lý lẽ thông thường”, Kellogg nói thêm. “Khi ai đó gợi ý như vậy, hãy cân nhắc đến kết quả hoặc tiềm năng — hãy sử dụng lý lẽ thông thường của bạn”.
Zelenskiy thừa nhận rằng việc trở thành thành viên NATO có thể mất “nhiều năm hoặc nhiều thập niên” và nêu lên mối lo ngại về cách Ukraine sẽ tự bảo vệ mình trong thời gian chờ đợi.
Ukraine đã chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022 nhưng vẫn chưa nhận được lời mời vì nhiều quốc gia như Hoa Kỳ, Đức, Hung Gia Lợi và Slovakia phản đối việc nước này gia nhập.
Chiến đấu cơ Mirage đầu tiên của Pháp được cho là đã đến Ukraine — đây là những gì chúng có thể làm
Trong khi Tổng thống Donald Trump thúc đẩy đàm phán để chấm dứt chiến tranh, Nga đã đưa lệnh cấm hoàn toàn việc Ukraine gia nhập NATO trở thành một trong những yêu cầu cốt lõi của mình.
Ukraine đã từ bỏ kho vũ khí hạt nhân thời Liên Xô theo Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân, gọi tắt là NPT để đổi lấy sự bảo đảm an ninh từ Hoa Kỳ, Anh và Nga.
Sau đó, Mạc Tư Khoa đã vi phạm thỏa thuận bằng cách xâm lược Crimea và một số khu vực miền đông Ukraine vào năm 2014 và tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022.
Trong khi cuộc chiến đã làm dấy lên các cuộc thảo luận về việc liệu Ukraine có nên xây dựng lại khả năng răn đe hạt nhân hay không, Kyiv vẫn khẳng định rằng tư cách thành viên NATO vẫn là sự bảo đảm an ninh tốt nhất của nước này và không có kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân.
Kellogg sẽ tham dự Hội nghị An ninh Munich từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 2, nơi ông sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo thế giới để thảo luận về cuộc chiến của Nga ở Ukraine và đánh giá lập trường về các cuộc đàm phán.
Kellogg cho biết: “Khi lập kế hoạch chấm dứt cuộc tàn sát này, bạn phải bảo đảm rằng bạn hiểu được ý định của tất cả mọi người trong cuộc”.
“Khi chúng ta có những cuộc thảo luận trực tiếp, thì bạn thực sự có thể đưa ra những nhượng bộ.”
[Kyiv Independent: Ukraine regaining nuclear weapons 'not going to happen,' Trump's envoy Kellogg says]