Hôm nay, 5 tháng 2, John Lyons của Đài ABC, Úc, phân tích cuộc họp 'phi thường' giữa Trump và Netanyahu tại Nhà Trắng.
Tóm lược:
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã gặp Thủ tướng Israel Benajmin Netanyahu để thảo luận quan trọng về tương lai của thỏa thuận ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas trong cuộc gặp đầu tiên của một nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ khi ông Trump trở lại nhiệm sở.
Hai nhà lãnh đạo thế giới dự kiến sẽ thảo luận về giai đoạn tiếp theo của lệnh ngừng bắn ba giai đoạn mong manh ở Gaza, mối đe dọa hạt nhân của Iran và bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi.
Tiếp theo là gì?
Ông Netanyahu cũng sẽ gặp các thành viên của quân đội Hoa Kỳ và Quốc hội để thảo luận thêm vào cuối tuần này. Donald Trump sẽ tiếp đón Quốc vương Jordan vào tuần tới để thảo luận về giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận ngừng bắn.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã chào đón Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đến Nhà Trắng, nơi hai bên tham gia vào các cuộc đàm phán quan trọng về chương trình nghị sự Trung Đông.
Trước cuộc họp, ông Trump đã đề xuất rằng người dân Gaza nên được tái định cư vĩnh viễn ở các nước láng giềng và rằng "họ nên có một mảnh đất tươi đẹp, tốt đẹp".
Cuộc họp đánh dấu chuyến thăm trực tiếp đầu tiên của một nhà lãnh đạo nước ngoài kể từ khi ông Trump trở lại nhiệm sở cách đây hai tuần và là nỗ lực nhằm lật sang trang mới cho mối quan hệ đôi khi căng thẳng với cựu tổng thống Joe Biden.
Cuộc họp của họ trùng với thời điểm bắt đầu các nỗ lực hòa giải giữa Israel và Hamas về giai đoạn thứ hai quan trọng của thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin.
Người ta hiểu rằng hai nhà lãnh đạo thế giới đã thảo luận về giai đoạn tiếp theo của lệnh ngừng bắn ba giai đoạn mong manh ở Gaza, mối đe dọa hạt nhân của Iran và bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi.
Giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn được hy vọng sẽ mở đường cho việc chấm dứt chiến tranh bằng cách thả tất cả các con tin và rút quân hoàn toàn khỏi Gaza.
Đầu tuần này, ông Trump thừa nhận không có đảm bảo nào rằng lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì.
Khu vực này đang ở thời điểm quan trọng, với lệnh ngừng bắn ở Gaza mong manh, thỏa thuận ngừng bắn song song giữa Israel và Hezbollah ở Lebanon sắp hết hạn và lo ngại về tham vọng hạt nhân của Iran.
Phát biểu tại Phòng Bầu dục trước cuộc họp, Donald Trump đã ký một loạt lệnh hành pháp mới, bao gồm bản ghi nhớ của tổng thống nhằm ngăn chặn Iran đạt được vũ khí hạt nhân và hạn chế xuất khẩu dầu của nước này.
Ông cũng đã ký một chỉ thị nhằm chấm dứt sự tham gia của Hoa Kỳ với Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc và tiếp tục ngừng tài trợ cho cơ quan cứu trợ người Palestine của Liên hợp quốc UNRWA.
Khi được hỏi thông điệp chính của ông dành cho nhà lãnh đạo Israel là gì, ông Trump trả lời các phóng viên: "ông ấy đến đây để gặp tôi và tôi đến đây để lắng nghe".
Trump một lần nữa đề xuất tái định cư người Palestine từ Gaza càng làm tăng thêm sự bất an, ông Trump đã tăng gấp đôi đề xuất của mình về việc di dời người dân Gaza tạm thời hoặc vĩnh viễn đến các nước láng giềng như Ai Cập và Jordan.
Sự việc diễn ra sau khi tuần trước, tổng thống cho biết kế hoạch của ông đối với Dải Gaza là "dọn sạch toàn bộ".
Phát biểu tại Nhà Trắng vào thứ Ba, giờ địa phương, ông Trump nhắc lại sự quan tâm của mình đối với các quốc gia láng giềng tiếp nhận người Palestine.
Khi được hỏi liệu động thái này có phải là cưỡng ép di dời người dân khỏi Gaza hay không, tổng thống nói "Tôi nghĩ nếu họ có cơ hội, họ sẽ thích điều đó".
"Ý tôi là họ ở đó vì họ không có lựa chọn nào khác. Họ có gì? Hiện tại, nơi này chỉ là một đống đổ nát lớn", ông Trump nói.
"Tôi nghĩ họ nên có một mảnh đất tươi tốt, tươi đẹp và chúng ta nên có một số người bỏ tiền ra để xây dựng, cải tạo và làm cho nó trở nên đẹp đẽ, dễ sống và thú vị".
Jordan, Ai Cập và các quốc gia Ả Rập khác, cũng như các nhà lãnh đạo Palestine, đã kịch liệt phản đối ý tưởng này.
Bình luận của tổng thống Hoa Kỳ đã làm dấy lên mối lo ngại rằng đề xuất của ông có thể khiến người Palestine vĩnh viễn phải rời khỏi nhà của họ.
Khi các phóng viên hỏi tổng thống lý do tại sao người Palestine muốn rời khỏi Gaza, ông Trump nói: "Tại sao họ lại muốn quay trở lại? Nơi này đã là địa ngục".
"Bạn có thể xây dựng bốn hoặc năm hoặc sáu khu vực. Không nhất thiết phải là một khu vực, nhưng bạn lấy một số khu vực nhất định và xây dựng nhà ở chất lượng thực sự tốt, như một thị trấn xinh đẹp.
"Một nơi nào đó mà họ có thể sống và không chết, vì Gaza là sự đảm bảo rằng họ sẽ chết".
Bình luận của tổng thống được đưa ra khi hàng chục nghìn người Palestine trở về phía bắc Gaza sau 15 tháng chiến tranh đã giết chết hơn 61.000 người Palestine, theo các quan chức Gaza, những người đã thêm hàng nghìn người nữa mất tích và hiện được cho là đã chết.
Faisal Aranki, một thành viên của Ủy ban điều hành Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO), được cho là đã nói với Newsweek rằng đề xuất của ông Trump gây tranh cãi và nêu ra "nhiều vấn đề nhân đạo và chính trị".
"Một mặt, một số người coi đó là bước đi vô đạo đức khiến người Palestine phải chịu thêm đau khổ, đặc biệt là vì việc cưỡng bức di dời người dân là hành vi vi phạm nhân quyền và dẫn đến leo thang và xung đột hơn nữa", ông Aranki nói với Newsweek.
"Mặt khác, một số người có thể coi đó là một phần trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp lâu dài cho vấn đề Palestine", ông nói tiếp, "nhưng luôn có lo ngại rằng những giải pháp như vậy sẽ làm mất đi các quyền cơ bản của người Palestine được trở về và sống trong phẩm giá trên đất của họ".
Các quan chức bảo vệ bình luận của Trump là 'lẽ thường'
Trước đó, các cố vấn cấp cao đã bảo vệ bình luận của ông Trump và khẳng định ông đang cố gắng thực hiện "cách tiếp cận theo lẽ thường".
"Khi tổng thống nói về việc dọn dẹp, ông ấy nói về việc biến nơi này thành nơi có thể ở được và đây là một kế hoạch dài hạn", Đặc phái viên Hoa Kỳ tại Trung Đông Steve Witkoff cho biết.
"Về việc mọi người sẽ đi đâu, đó là một vấn đề lớn và chúng tôi phải giải quyết vấn đề đó và đó là lý do chúng tôi ở đây".
Vào cuối tuần, ông Netanyahu dự kiến sẽ gặp các nhà lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ tại Lầu Năm Góc và các thành viên của Quốc hội sau khi đã gặp các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ vào đầu tuần này.
Israel vẫn là một trong những đồng minh lớn nhất và gây tranh cãi nhất của Hoa Kỳ.
Sự hiện diện của nhà lãnh đạo Israel tại Washington dự kiến sẽ vấp phải sự phản đối từ các nhóm ủng hộ Palestine cũng như những người kêu gọi thả các con tin còn lại do Hamas bắt giữ.
Trump sẽ gặp Vua Jordan
Các quan chức cấp cao xác nhận Vua Abdullah II của Jordan dự kiến sẽ đến thăm Hoa Kỳ vào tuần tới để gặp ông Trump.
Ông Witkoff cũng thông báo kế hoạch gặp Thủ tướng Qatar Mohammed bin Abdulrahman Bin Jassim Al Thani tại Florida vào thứ năm, giờ địa phương.
Quốc gia vùng Vịnh này đã đóng vai trò làm bên trung gian quan trọng trong các cuộc đàm phán nhằm đảm bảo lệnh ngừng bắn và giải cứu con tin.
"Chúng tôi sẽ xem xét tất cả những điều này với ông ấy… vì vậy chúng tôi đều đã sẵn sàng", ông Witkoff cho biết.
"Một phần của vấn đề là thỏa thuận đầu tiên được ký kết không phải là một thỏa thuận tuyệt vời.
"Điều đó không phải do chính quyền Trump quyết định. Chúng tôi không liên quan gì đến nó. Vì vậy, bây giờ chúng tôi đang làm việc trong khuôn khổ đó và chúng tôi đang tìm hiểu mọi điều".