1. Ukraine phá hủy sở chỉ huy của Nga ở Kursk, Bộ Tổng tham mưu tuyên bố
Lực lượng Hỏa tiễn và Pháo binh của Ukraine đã tấn công vào sở chỉ huy của nhóm lực lượng Kursk của Nga tại thành phố Rylsk thuộc tỉnh Kursk của Nga vào ngày 31 tháng Giêng, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine đưa tin.
“Kết quả của cuộc tấn công phối hợp và chính xác, sở chỉ huy và kiểm soát của Nga đã bị phá hủy”, Phát ngôn nhân của lực lượng không quân Ukraine, Đại Tá Yurii Ihnat, cho biết như trên trong cuộc họp báo hôm Thứ Bẩy, 01 Tháng Hai.
Các kênh Telegram địa phương của Nga cũng đưa tin về các vụ nổ ở quận Rylsk.
Cuộc tấn công là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Ukraine nhằm làm suy yếu năng lực hoạt động của Nga bằng cách nhắm vào các trung tâm chỉ huy quan trọng. Bộ Tổng tham mưu nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công như vậy nhằm mục đích làm giảm tiềm năng tấn công của Nga.
Cuộc tấn công diễn ra sau cuộc xâm lược hạn chế của Kyiv vào Kursk vào ngày 6 tháng 8 năm 2024, khi lực lượng Ukraine tạm thời chiếm được khoảng 1.300 kilômét vuông, hay 500 dặm vuông, lãnh thổ của Nga. Mặc dù Ukraine được cho là đã mất khoảng một nửa lãnh thổ đó kể từ đó, giao tranh vẫn tiếp diễn trong khu vực.
Ukraine hy vọng sẽ tận dụng sự hiện diện của mình trong khu vực trong các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng. Mùa thu năm ngoái, quân đội Bắc Hàn đã được điều động đến Kursk để hỗ trợ lực lượng Nga chống lại cuộc xâm lược của Ukraine.
[Kyiv Independent: Ukraine destroys Russian command post in Kursk Oblast, General Staff claims]
2. Vụ nổ tại nhà máy Rheinmetall ở Tây Ban Nha khiến 6 người bị thương
Sáu người đã bị thương trong một vụ nổ tại một nhà kho của nhà máy sản xuất vũ khí Đức Rheinmetall ở Murcia, Tây Ban Nha, hãng thông tấn Tây Ban Nha EFE đưa tin vào ngày 30 tháng Giêng, trích dẫn nguồn tin từ các cơ quan khẩn cấp địa phương.
Vụ nổ xảy ra lúc 4:20 chiều giờ địa phương ngày 30 tháng Giêng, gây ra một đám cháy lớn lan rộng ra khoảng 2.000 mét vuông nhưng sau đó đã được dập tắt. Sáu người bị thương, một trong số đó đang trong tình trạng nghiêm trọng, theo các quan chức.
Chính quyền Tây Ban Nha cho biết nguyên nhân vụ nổ hiện đang được điều tra.
Sự việc này không phải là vụ đầu tiên gây thương vong tại nhà máy ở Tây Ban Nha. Theo EFE, hai công nhân đã bị bỏng nặng do hỏa hoạn dung môi một năm trước.
Rheinmetall là một trong những nhà sản xuất vũ khí lớn nhất Âu Châu. Công ty cung cấp vũ khí, đạn dược và thiết bị cho Ukraine theo hợp đồng với chính phủ Đức, chẳng hạn như đạn pháo 155 ly, xe tăng Leopard 1, đạn cối và hệ thống giám sát máy bay điều khiển từ xa, cùng nhiều loại vũ khí khác.
Rheinmetall cũng đã mở một cơ sở sửa chữa xe quân sự tại Ukraine vào tháng 6 năm 2024, là nhà máy đầu tiên trong số bốn nhà máy mà công ty dự định mở tại quốc gia này.
[Kyiv Independent: Explosion at Rheinmetall plant in Spain leaves 6 injured]
3. Phần Lan công bố gói quân sự trị giá 206 triệu đô la cho Ukraine
Bộ Quốc phòng Phần Lan cho biết vào ngày 31 tháng Giêng, chính phủ Phần Lan đã phê duyệt gói viện trợ quân sự thứ 27 cho Ukraine trị giá 198 triệu euro, hay 206 triệu đô la.
Điều này đưa tổng số viện trợ quốc phòng của Phần Lan dành cho Ukraine kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga nổ ra vào năm 2022 lên 2,5 tỷ euro, hay 2,6 tỷ đô la. Cũng giống như các gói viện trợ trước đây của Phần Lan, nội dung của đợt viện trợ mới nhất được phân loại.
“Gói này trị giá gần 200 triệu euro được xây dựng với sự hợp tác chặt chẽ với Ukraine. Chúng tôi đang cung cấp chính xác loại hỗ trợ sẽ giúp Ukraine tự vệ trong tình huống cấp bách ở mặt trận”, Bộ trưởng Quốc phòng Phần Lan Antti Hakkanen cho biết trong một thông cáo báo chí.
“ Chúng ta, những người Âu Châu, quyết định an ninh của Âu Châu sẽ tiếp tục phát triển như thế nào. Bảo đảm nền độc lập và khả năng tự vệ của Ukraine là điều quan trọng nhất hiện nay”, Hakkanen nói.
[Kyiv Independent: Finland announces $206 million military package for Ukraine]
4. SBU điều tra cáo buộc rò rỉ tuyên bố của Budanov về mối đe dọa đối với sự tồn tại của Ukraine
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã mở một cuộc điều tra hình sự sau khi các phương tiện truyền thông đưa tin rằng giám đốc cơ quan tình báo Ukraine đã đưa ra tuyên bố về mối đe dọa đối với sự tồn vong của đất nước trong một cuộc họp kín của quốc hội, tờ Ukrainska Pravda đưa tin vào ngày 31 tháng Giêng, trích dẫn thông tin từ SBU.
Vụ án được mở theo quy định của pháp luật về tiết lộ bí mật nhà nước.
Ukrainska Pravda đã đăng một bài viết vào ngày 27 Tháng Giêng tuyên bố rằng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR, đã cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng đối với sự tồn tại của Ukraine nếu các cuộc đàm phán không bắt đầu vào mùa hè.
Bản báo cáo trích dẫn lời một nhà lập pháp giấu tên tham dự cuộc họp, không nêu rõ Budanov được cho là đang ám chỉ đến diễn biến nào.
HUR đã phủ nhận báo cáo này, gọi trích dẫn được cho là của Budanov là “sai sự thật”.
SBU cho biết cuộc điều tra liên quan đến những cá nhân có quyền truy cập vào phiên họp bí mật của quốc hội.
“Chúng tôi hành động theo luật pháp và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn báo chí chuyên nghiệp. Ukrainska Pravda, như mọi khi, luôn bảo vệ các nguồn tin của mình, được bảo vệ theo luật pháp Ukraine và quốc tế”, Sevgil Musayeva, tổng biên tập của Ukrainska Pravda cho biết.
Các báo cáo được đưa ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều đồn đoán về các cuộc đàm phán hòa bình tiềm năng, khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cam kết đưa Nga và Ukraine vào bàn đàm phán.
[Kyiv Independent: SBU probes alleged leak of Budanov’s statement on threat to Ukraine’s existence]
5. Kẻ buôn lậu vũ khí từ Mỹ sang Nga bị bắt tại Kyrgyzstan
Theo tuyên bố do Ủy ban An ninh Quốc gia Kyrgyzstan, cơ quan an ninh Kyrgyzstan, đưa ra vào ngày 30 tháng Giêng, các quan chức thực thi pháp luật Kyrgyzstan đã bắt giữ một nghi phạm buôn lậu vũ khí có liên quan đến một nhóm tội phạm buôn lậu vũ khí từ Hoa Kỳ sang Nga.
Nhóm tội phạm này được cho là bắt đầu vận chuyển vũ khí vào tháng 4 năm 2022, ngay sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu.
Theo tuyên bố, chính quyền đã bắt giữ nghi phạm khi anh ta đang nhận một gói hàng chứa các bộ phận súng.
Tổ chức này bao gồm các công dân Kyrgyzstan, Nga và Mỹ, bị cáo buộc buôn lậu hơn 300 loại vũ khí, bao gồm súng lục Glock và súng trường AR-15.
Ủy ban An ninh Quốc gia Nhà nước cho biết mạng lưới này đã “bị phát hiện và phá vỡ” và liên quan đến việc buôn lậu vũ khí, đạn dược và thiết bị quân sự từ Hoa Kỳ đến Nga qua Kyrgyzstan.
[Kyiv Independent: Suspected US-to-Russia weapons trafficker arrested in Kyrgyzstan]
6. Rubio cho biết việc cho rằng Ukraine có thể đánh bại hoàn toàn Nga, chiếm lại Crimea là ‘không trung thực’
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio lên án hành động xâm lược của Mạc Tư Khoa ở Ukraine nhưng cho biết sẽ “không trung thực” khi khẳng định Kyiv có khả năng hủy diệt Nga trên chiến trường và quay trở lại tình trạng trước năm 2014, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết trong một cuộc phỏng vấn được công bố vào ngày 30 tháng Giêng.
Quan chức Hoa Kỳ thừa nhận rằng Putin đã thực hiện “những hành động tàn bạo” và “những điều khủng khiếp” trong cuộc xâm lược Ukraine nhưng bày tỏ nghi ngờ về triển vọng giành chiến thắng quân sự hoàn toàn của Kyiv.
“Nhưng sự không trung thực ở đây là bằng cách nào đó, chúng ta đã khiến mọi người tin rằng Ukraine không chỉ có thể đánh bại Nga mà còn có thể tiêu diệt Putin, đưa ông ta trở lại tình hình thế giới như năm 2012 hoặc 2014 trước khi Nga chiếm Crimea”, Rubio phát biểu trên chương trình Megyn Kelly Show.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhiều lần chỉ trích chính quyền Tổng thống Biden vì đã dành nhiều sự hỗ trợ cho Ukraine và cam kết sẽ làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng giữa Kyiv và Mạc Tư Khoa.
Đồng tình với quan điểm này, Ngoại trưởng của Tổng thống Donald Trump cho biết Hoa Kỳ đã “tài trợ cho sự bế tắc” trong một cuộc chiến “khiến Ukraine thụt lùi 100 năm” và kêu gọi giải quyết nhanh chóng.
“Mạng lưới năng lượng đang bị xóa sổ. Ai đó sẽ phải trả giá cho tất cả những công cuộc tái thiết này. Và có bao nhiêu người Ukraine đã rời khỏi Ukraine và đang sống ở các quốc gia khác? Họ có thể không bao giờ quay trở lại”, Rubio nói.
Nga đã tiến hành một chiến dịch hỏa tiễn và máy bay điều khiển từ xa liên tục chống lại cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong suốt cuộc chiến toàn diện, dẫn đến tình trạng mất điện và thiếu hụt điện. Hơn 6 triệu người Ukraine đã chạy trốn khỏi đất nước sau khi cuộc xâm lược bắt đầu.
“Tương lai của quốc gia phụ thuộc vào sự cân bằng trong vấn đề này”, quan chức Hoa Kỳ nói thêm. Rubio nhắc lại tuyên bố trước đó của mình rằng “cả hai bên trong cuộc xung đột sẽ cần phải thỏa hiệp” để đàm phán thành công.
Đầu tháng này, Rubio đã tạm dừng hầu hết các khoản viện trợ nước ngoài thông qua Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, gọi tắt là USAID, tạo ra thách thức đáng kể đối với nhiều chương trình dân sự tại Ukraine phụ thuộc vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ, bao gồm cả lĩnh vực năng lượng.
Kyiv và Ngũ Giác Đài cho biết lệnh này không ảnh hưởng đến sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Ukraine.
Chỉ trích chính quyền Tổng thống Biden trước đây, Rubio cũng cho rằng “cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan” của Hoa Kỳ vào năm 2021 là một tín hiệu gửi tới Putin rằng “nước Mỹ thực sự đang suy yếu hoặc mất tập trung”, dẫn đến quyết định phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
[Kyiv Independent: 'Dishonest' to suggest Ukraine could have fully defeated Russia, retake Crimea, Rubio says]
7. Slovakia cấm chỉ huy quân đoàn Georgia, liên kết ông ta với âm mưu đảo chính
Slovakia đã cấm chỉ huy Quân đoàn Georgia Mamuka Mamulashvili nhập cảnh vào nước này sau khi chính phủ liên kết đơn vị của ông với một âm mưu đảo chính, Denník N đưa tin vào ngày 31 tháng Giêng.
Đội quân tình nguyện Georgia Legion, đã chiến đấu ở Ukraine từ năm 2014, được Mamulashvili thành lập để chống lại lực lượng Nga.
Bộ trưởng Nội vụ Slovakia Matúš Šutaj-Eštok cho biết tổng cộng có 10 người nằm trong danh sách những cá nhân bị cấm nhập cảnh vào Slovakia.
Trong một cuộc họp báo, Thủ tướng Slovakia Robert Fico đã không giải thích làm thế nào Mamulashvili có thể tổ chức các cuộc biểu tình ở Slovakia hoặc đứng sau âm mưu đảo chính bị cáo buộc.
Các cuộc biểu tình, được tổ chức dưới khẩu hiệu “Slovakia là Âu Châu”, đã lan rộng khắp 30 thành phố vào ngày 24 tháng Giêng, với khoảng 100.000 người trên toàn quốc hô vang các khẩu hiệu như “Đủ rồi Fico” và “Chúng ta là Âu Châu” để phản đối các chính sách và lập trường thân Nga của ông.
Các cuộc biểu tình cũng bùng phát sau chuyến thăm của Fico tới Mạc Tư Khoa vào cuối tháng 12, nơi ông gặp Putin - một trong số ít nhà lãnh đạo Liên minh Âu Châu làm như vậy kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào năm 2022.
Fico đã trích dẫn một bức ảnh của Mamulashvili với Lucy Štasselová từ sáng kiến Hòa bình cho Ukraine và nhà bình luận Martin Šimečka của Denník N, cả hai đều ủng hộ Quân đoàn Georgia, làm bằng chứng cho tuyên bố của mình.
Quân đoàn Georgia bác bỏ cáo buộc của chính phủ Slovakia là “vô lý và vô căn cứ”.
Mamulashvili cho biết: “Những tuyên bố này chẳng qua chỉ là nỗ lực cố ý nhằm làm mất uy tín đơn vị của chúng tôi, đơn vị đã chiến đấu cùng Ukraine chống lại sự xâm lược của Nga kể từ năm 2014”.
Một cáo buộc tương tự trước đây đã xuất hiện ở Georgia, nơi Cơ quan An ninh Nhà nước, gọi tắt là SSG cáo buộc rằng Quân đoàn Georgia, cựu vệ sĩ của cựu Tổng thống Mikheil Saakashvili, và Giorgi Lortkipanidze - được cho là phó giám đốc tình báo quân sự Ukraine - có liên quan đến một âm mưu chống lại đảng Giấc mơ Georgia thân Nga cầm quyền.
Mamulashvili nói thêm: “Bây giờ, chính quyền Slovakia đã quyết định làm theo trò chơi của Nga, tái chế những lời nói dối tương tự để phục vụ cho mục đích chính trị của riêng họ”.
Tin tức này được đưa ra một ngày sau khi có báo cáo rằng cảnh sát Slovakia đã bắt giữ một công dân Ukraine vào ngày 30 Tháng Giêng vì nghi ngờ chuẩn bị đảo chính ở nước này.
Mối quan hệ giữa Kyiv và Bratislava đã trở nên căng thẳng hơn trong tháng này. Fico, người từ lâu đã phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine, đã leo thang các mối đe dọa đối với Kyiv sau khi chấm dứt quá cảnh khí đốt của Nga qua lãnh thổ Ukraine vào ngày 1 tháng Giêng.
[Kyiv Independent: Slovakia bans Georgian Legion commander, linking him to alleged coup plot]
8. Các chuyến hàng dầu tạm dừng tại cảng Ust-Luga của Nga sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, Bloomberg đưa tin
Bloomberg đưa tin vào ngày 30 tháng Giêng, trích dẫn dữ liệu vận chuyển và một nguồn tin có hiểu biết về hoạt động giao dầu, rằng dòng dầu chảy qua cảng Ust-Luga của Nga ở Biển Baltic dường như đã tạm dừng sau vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine.
Một nguồn tin từ Cơ quan An ninh Ukraine nói với tờ Kyiv Independent rằng Ukraine đã tấn công trạm bơm dầu Andreapol ở Tỉnh Tver của Nga bằng máy bay điều khiển từ xa vào đêm ngày 29 tháng Giêng.
Nguồn tin cho biết: “Người Nga thậm chí còn phải đóng cửa đường ống chính cung cấp dầu cho nhà ga Ust-Luga ở Tỉnh Leningrad”.
Theo Bloomberg, hoạt động vận chuyển giảm tại cảng dường như ủng hộ những tuyên bố này. Một nguồn tin có hiểu biết về các chuyến hàng cho biết, lượng dầu giao từ Ust-Luga đã giảm xuống mức 0 vào ngày 29 tháng Giêng.
Dữ liệu vận chuyển cho thấy một tàu đã rời cảng vào sáng sớm ngày 29 tháng Giêng, nhưng sau đó lại có sự gián đoạn. Nguồn tin của Bloomberg không đưa ra lý do cho sự sụt giảm đột ngột này.
Trạm bơm Andreapol là một phần của Hệ thống đường ống Baltic-2, do công ty đường ống dẫn dầu nhà nước Transneft của Nga vận hành. Mạng lưới đường ống của nó cung cấp dầu cho cảng Ust-Luga.
Theo Bloomberg, cảng này giải quyết khoảng 650.000 thùng dầu thô mỗi ngày vào năm 2024, chiếm khoảng 20% tổng nguồn cung dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga.
Ukraine thường xuyên tấn công các cơ sở dầu mỏ của Nga bằng máy bay điều khiển từ xa tầm xa, nhằm mục đích phá vỡ nguồn cung cấp nhiên liệu cho quân đội Nga và làm giảm doanh thu xuất khẩu năng lượng của Mạc Tư Khoa. Lợi nhuận từ dầu mỏ là nguồn tài trợ quan trọng cho ngân quỹ chiến tranh của Nga.
[Kyiv Independent: Oil shipments on pause at Russia's Ust-Luga port after drone strike, Bloomberg reports]
9. Orbán nói về Nga: Lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ là tốt, lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu là xấu
Theo Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orbán, các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu đối với Nga là tồi tệ, nhưng mọi chuyện lại trở nên tốt đẹp khi Ông Donald Trump đe dọa áp đặt chúng.
Trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh nhà nước Kossuth Radio vào sáng Thứ Sáu, 31 Tháng Giêng, Orbán cho biết: “Người Mỹ không muốn trừng phạt, họ muốn hòa bình, và người Âu Châu muốn trừng phạt thay vì hòa bình. Người Mỹ muốn hòa bình, và một trong những cách để đạt được hòa bình là thông qua trừng phạt.”
Ông giải thích: “Họ nói: 'Hãy đàm phán, nhưng nếu không đàm phán, bạn có thể bị trừng phạt thậm chí còn khắc nghiệt hơn.' Nhưng đây là hai trường phái hoàn toàn khác nhau.”
Sau những phát biểu vòng vo, Orbán nhấn mạnh rằng ông không ủng hộ các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu, tuyên bố rằng nền kinh tế Hung Gia Lợi đã mất 19,5 tỷ euro trong ba năm qua vì các lệnh trừng phạt này khi phương Tây xa lánh nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin vì cuộc xâm lược toàn diện của ông vào Ukraine.
Orbán một lần nữa đe dọa phủ quyết việc gia hạn lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu, tuyên bố rằng quyết định cắt nguồn cung cấp khí đốt của Nga tới lãnh thổ của Ukraine là “không thể chấp nhận được”.
Nhưng nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi theo chủ nghĩa dân túy - dân tộc chủ nghĩa này có tiền sử đe dọa sẽ sử dụng lá bài phủ quyết khi nói đến lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu đối với Nga (các nước thành viên phải đồng thanh thông qua) — nhưng vẫn chưa thực hiện.
Theo Orbán, nếu Ủy ban Âu Châu không thực hiện được các cam kết về an ninh năng lượng đã hứa với Budapest, thì lần này ông ấy thực sự có ý đó.
“Quyết định về lệnh trừng phạt phải được đưa ra sau mỗi sáu tháng. Và nếu Ủy ban không thực hiện các cam kết của mình, thì chúng tôi sẽ không chỉ bắt đầu nói về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt, mà chúng tôi sẽ dỡ bỏ chúng”, Orbán nói.
“Một quốc gia có thể làm điều đó. Nếu chúng ta thực sự phải làm, Hung Gia Lợi có thể nói 'tốt, mọi người nên về nhà ngay bây giờ.' Tắt đèn, lệnh trừng phạt kết thúc, mọi người về nhà. Nhưng đây là một điều rất khắc nghiệt, nó chỉ nên được sử dụng như một biện pháp cuối cùng”, ông nói thêm.
[Politico: Orbán on Russia: US sanctions good, EU sanctions bad]
10. Đồng minh NATO ủng hộ yêu cầu chi tiêu quốc phòng của Tổng thống Donald Trump: ‘Bạn không bao giờ có thể cảm thấy an toàn’
Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda tuyên bố rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm chấm dứt chiến tranh của Nga tại Ukraine đều phải có sự tham gia hoàn toàn của Kyiv và đi kèm với việc tăng chi tiêu quốc phòng.
Tổng thống Donald Trump đã kêu gọi chi 5 phần trăm GDP của các đồng minh NATO cho quốc phòng và Lithuania là một trong số ít quốc gia Âu Châu đồng ý đạt được mục tiêu này.
Lời kêu gọi của Nausėda về sự tham gia đầy đủ của Kyiv vào bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào—và tăng chi tiêu quốc phòng trong khu vực—nhấn mạnh sự thay đổi địa chính trị rộng lớn hơn khi các đồng minh NATO chuẩn bị cho bối cảnh an ninh khi Tổng thống Donald Trump bắt đầu lãnh đạo một chính quyền mới của Hoa Kỳ.
Với tham vọng của Nga vẫn là mối đe dọa thường trực, lập trường của Lithuania phản ánh nỗi lo ngại rằng một giải pháp hòa bình yếu kém tiếp theo là việc Hoa Kỳ rút khỏi khu vực có thể khiến Mạc Tư Khoa trở nên hung hăng hơn và khiến Đông Âu trở nên dễ bị tổn thương.
Nausėda đã cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Giêng, rằng bất kỳ giải pháp nào thiếu các biện pháp răn đe mạnh mẽ sẽ cho phép Nga tập hợp lại và dàn dựng các cuộc xâm lược trong tương lai ở khu vực. Lithuania, từng nằm dưới sự xâm lược của Liên Xô cho đến năm 1990, vẫn rất quan ngại về cuộc chiến đang diễn ra của Nga ở Ukraine và thái độ ngày càng hung hăng của nước này.
Nausėda cảnh báo rằng vị trí chiến lược của Lithuania—giáp với vùng đất Kaliningrad được quân sự hóa mạnh mẽ của Nga ở phía tây và Belarus, một đồng minh của Điện Cẩm Linh, ở phía đông—khiến nước này đặc biệt dễ bị tổn thương trước sự xâm lược của Nga trong tương lai. Ngay cả khi chiến tranh ở Ukraine kết thúc, ông cảnh báo, mối đe dọa từ Mạc Tư Khoa sẽ không biến mất.
Tổng thống Donald Trump, một người chỉ trích lâu năm các nước NATO không chi tiêu quốc phòng, đã cảnh báo rằng ông có thể không bảo vệ các thành viên liên minh không đáp ứng được các cam kết tài chính. Trong khi một số quốc gia Âu Châu coi mục tiêu 5 phần trăm là một gánh nặng kinh tế, Lithuania và các đồng minh Đông Âu khác coi đó là một điều cần thiết quan trọng để chống lại mối đe dọa dai dẳng từ Nga.
Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda cho biết “Bạn không bao giờ có thể cảm thấy an toàn khi sống ở khu vực này của thế giới, vì chúng ta có nước láng giềng này, và chúng ta vẫn sẽ có nó sau một trăm hoặc hai trăm năm nữa”, Nausėda nói về Nga. “Bạn luôn có mối đe dọa từ phía Đông, và bạn phải nhận thức và thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa cần thiết để không bị tấn công”, ông nói thêm. “Sẽ không thể chấp nhận được nếu hòa bình được thiết lập sau cánh cửa và không có sự tham gia của Ukraine”, ông nói.
Tổng thống Donald Trump gần đây đã đe dọa sẽ áp đặt lệnh trừng phạt và thuế quan đối với Mạc Tư Khoa, đồng thời kêu gọi Putin “giải quyết ngay và chấm dứt cuộc chiến vô lý này”.
Một số chính trị gia Lithuania phản đối việc tăng chi tiêu quân sự, với lý do rằng nước này đã xếp hạng cao nhất trong NATO về chi tiêu quốc phòng so với GDP.
Tuy nhiên, Tổng thống Gitanas Nausėda đã bác bỏ những lo ngại này, nhấn mạnh rằng Lithuania phải chứng minh khả năng tự chịu trách nhiệm về quốc phòng của mình, đặc biệt là trước mối đe dọa đang diễn ra từ Nga.
[Newsweek: NATO Ally Backs Trump's Defense Spending Demands: 'You Can Never Feel Safe']
11. Trung Quốc là nhà cung cấp duy nhất các kim loại hiếm quan trọng dùng cho quân sự của Nga trong bối cảnh lệnh trừng phạt, RFE/RL đưa tin
Trung Quốc đã trở thành nhà cung cấp duy nhất của Nga về gali, germani và stibium, những chất hóa học cần thiết để sản xuất vũ khí, bao gồm cả vũ khí hạt nhân, sau khi lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu và Hoa Kỳ được áp dụng vào năm 2022, cuộc điều tra Schemes của Đài phát thanh Âu Châu Tự do/Đài phát thanh Tự do (RFE/RL) cho biết vào ngày 30 tháng Giêng.
Các đối tác phương Tây của Ukraine đã áp đặt các lệnh trừng phạt nặng nề đối với Nga sau khi cuộc chiến toàn diện nổ ra vào năm 2022 nhằm cắt đứt các tuyến cung cấp quan trọng của ngành công nghiệp quốc phòng Nga.
Cuộc điều tra cho biết, khi các lựa chọn mua gali và germani từ khắp nơi trên thế giới của Nga gần như biến mất, Trung Quốc đã trở thành nhà cung cấp duy nhất vào năm 2023, trích dẫn dữ liệu bị rò rỉ từ cơ sở dữ liệu hải quan của Nga.
Stibium được cho là chỉ được cung cấp cho Nga từ Trung Quốc và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, hai quốc gia không tham gia liên minh trừng phạt.
Bắc Kinh nhiều lần phủ nhận việc cung cấp phụ tùng cho sản xuất quân sự của Nga, nhưng cuộc điều tra đã tiết lộ mối liên hệ giữa các công ty nhà nước Trung Quốc và các doanh nghiệp Nga làm việc cho quân đội Nga.
Trong số gần 20 công ty Trung Quốc xuất khẩu những kim loại này sang Nga, một phần ba là công ty nhà nước.
Một trong những nhà cung cấp germani chính là Công ty Germanium Xinyuan Xinyuan Yunnan Lincang của Trung Quốc, trong đó Bao Wendong, một thành viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc, nắm giữ một phần quyền sở hữu. Phần cổ phần còn lại do các công ty có vốn nhà nước nắm giữ, Schemes viết.
Sản phẩm của công ty được cho là được mua bởi các công ty liên kết với Rostec, nhà sản xuất vũ khí nhà nước của Nga, bao gồm các nhà máy sản xuất hệ thống quang học cho thiết bị quân sự.
Vital Technology Group là một công ty Trung Quốc khác cung cấp gali, germani và stibium. Ferrotek Nord của Nga mua sản phẩm của công ty này, sau đó hợp tác với Angstrom, một nhà cung cấp vi mạch cho Bộ Quốc phòng Nga.
Gali Trung Quốc cũng được sử dụng trong sản xuất vũ khí hạt nhân, vì kim loại này ổn định bom plutonium. Viện Kurchatov của Nga, nơi tham gia phát triển hạt nhân, đã mua các sản phẩm có chứa gali thông qua Cryotrade Engineering. Theo cuộc điều tra, công ty mua gali từ Công ty Công nghệ Hynhe Trung Quốc.
Trung Quốc đã thắt chặt quan hệ với Nga kể từ khi Điện Cẩm Linh bắt đầu cuộc chiến toàn diện với Ukraine và đã trở thành nguồn cung cấp hàng đầu các loại hàng hóa có mục đích sử dụng kép cho ngành công nghiệp quốc phòng của Nga.
Bắc Kinh cũng đã tìm cách định vị mình là một bên trung gian giữa Nga và Ukraine, cử đặc phái viên Li Hui đi nhiều vòng ngoại giao con thoi ở Âu Châu. Đồng thời, Trung Quốc đã chỉ trích Hoa Kỳ và các đồng minh của họ vì đã “làm trầm trọng thêm” cuộc chiến bằng cách cung cấp vũ khí cho Ukraine, trong khi NATO đã gọi Bắc Kinh là “bên quyết định tạo điều kiện” cho cuộc chiến của Nga.
[Kyiv Independent: China is Russia's sole supplier of key military-use rare metals amid sanctions, RFE/RL reports]
12. Nga đã chặn 417.000 trang web vào năm 2024
Hãng tin độc lập Verstka của Nga đưa tin, vào năm 2024, chính quyền Nga đã chặn 417.000 trang web.
Verstka đã phân tích dữ liệu từ tổ chức phi chính phủ về tự do internet Roskomsvoboda.
523.000 trang web đã bị chặn vào năm trước đó vào năm 2023, nhưng sau đó quyền truy cập đã được khôi phục cho khoảng 106.000 trang web trong số đó.
Cơ quan Thuế Liên bang dẫn đầu cuộc đàn áp với 142.400 lệnh cấm, tiếp theo là Roskomnadzor, cơ quan quản lý truyền thông của Nga, với hơn 132.000 lệnh. Một cơ quan chính phủ giấu tên, được cho là có liên quan đến Văn phòng Tổng công tố, chịu trách nhiệm cho 62.100 lệnh hạn chế.
85,5% trong số các lệnh cấm này được áp đặt ngoài vòng pháp luật, với nhiều cơ quan kiểm duyệt nội dung về các chủ đề như vấn đề LGBTQ+, chỉ trích quân đội, cờ bạc và vi phạm bản quyền.
Kể từ tháng 3 năm 2024, các dịch vụ VPN ngày càng trở thành mục tiêu khi Roskomnadzor tăng cường nỗ lực chặn các dịch vụ này và ngăn chặn thông tin về việc vượt qua các hạn chế.
Chính quyền Nga đã đẩy mạnh đàn áp phe đối lập chính trị sau khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022. Việc bày tỏ sự bất bình với cuộc chiến của Nga hoặc chính quyền Nga có thể dẫn đến những hình phạt nặng nề.
Nga đã sử dụng cáo buộc “chủ nghĩa cực đoan” để đàn áp nhiều tổ chức, cơ quan đưa tin và nền tảng truyền thông xã hội.
[Kyiv Independent: Russia blocked 417,000 websites in 2024, media reports]
13. Chính quyền Đức ‘chuẩn bị tốt’ cho sự can thiệp của mạng xã hội vào cuộc bầu cử
Cơ quan Mạng lưới Liên bang Đức đã “chuẩn bị tốt” để ứng phó với sự can thiệp trực tuyến vào cuộc bầu cử quốc hội ngày 23 tháng 2 của nước này, chủ tịch cơ quan Klaus Müller cho biết sau cuộc kiểm tra căng thẳng với các nền tảng truyền thông xã hội hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Giêng.
“ Hôm nay, chúng tôi đã mô phỏng thực tế các hành vi vi phạm có thể xảy ra, thử nghiệm các quy trình và cơ chế báo cáo của nền tảng và thực hành hành động cũng như trao đổi thông tin có liên quan”, ông cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng, với các nhiệm vụ được giao cho các cơ quan chức năng quốc gia và các đường dẫn liên lạc với tất cả các bên liên quan”.
Đây là cuộc kiểm tra căng thẳng đầu tiên như vậy đối với một cuộc bầu cử quốc gia theo bộ quy tắc truyền thông xã hội mới của Liên Hiệp Âu Châu, Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số, mặc dù Ủy ban Âu Châu đã tổ chức một cuộc tập trận tương tự trước cuộc bầu cử Âu Châu vào tháng 6 năm 2024.
Người ta rất lo ngại về khả năng can thiệp vào cuộc bầu cử của nước ngoài thông qua thông tin sai lệch trên mạng xã hội ở Đức, nơi đảng cực hữu Alternative for Germany (AfD) hiện đang ở vị trí thứ hai trong các cuộc thăm dò.
Vào tháng 12, cuộc bầu cử tổng thống Rumani đã bị hủy bỏ trong bối cảnh có cảnh báo về ảnh hưởng của Nga thông qua TikTok sau khi ứng cử viên theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Călin Georgescu giành chiến thắng trong vòng đầu tiên.
Mức độ báo động cao hơn cũng xuất phát từ bằng chứng mới về nhiều loại can thiệp của nước ngoài vào bối cảnh thông tin của Đức.
Việc ông chủ X Elon Musk công khai ủng hộ AfD chỉ đổ thêm dầu vào lửa. Theo truyền thông Đức, chính quyền Quốc hội Đức đang điều tra việc Musk khuếch đại AfD là một khoản quyên góp bất hợp pháp.
Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số yêu cầu các nền tảng trực tuyến rất lớn - được định nghĩa là những nền tảng có hơn 45 triệu người dùng hoạt động hàng tháng tại Liên Hiệp Âu Châu - phải xác định và nếu có thể, giảm thiểu các rủi ro phát sinh từ các dịch vụ của họ, bao gồm cả rủi ro đối với các quy trình bầu cử.
Cuộc thử nghiệm hôm thứ Sáu được Ủy ban và Cơ quan Mạng lưới Liên bang đồng tổ chức, với sự tham gia của những nhà lãnh đạo YouTube là Google, Microsoft, LinkedIn, Microsoft, Meta, công ty sở hữu Facebook và Instagram, Snapchat, TikTok và X, cũng như đại diện từ các cơ quan chức năng quốc gia và xã hội dân sự.
Ủy ban Âu Châu cho biết trong một thông cáo báo chí rằng: “Cuộc tập trận, được gọi là bài kiểm tra căng thẳng, bao gồm một số kịch bản giả định nhằm mục đích xác định và giảm thiểu các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến cuộc bầu cử, theo định nghĩa của Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số”.
[Kyiv Independent: German authorities ‘well prepared’ for social media election interference]
14. Bộ Quốc phòng phê duyệt máy bay điều khiển từ xa Hromylo do Ukraine sản xuất cho mục đích quân sự
Bộ Quốc phòng thông báo vào ngày 31 Tháng Giêng rằng máy bay điều khiển từ xa Hromylo do Ukraine sản xuất đã được chấp thuận cho mục đích quân sự.
Theo tuyên bố, máy bay điều khiển từ xa này được trang bị động cơ có khả năng mang theo tải trọng, có thể tấn công vào con người, thiết bị và nơi trú ẩn tại hiện trường.
Bộ này cho biết thêm rằng các máy bay điều khiển từ xa này có khả năng hoạt động cả ngày lẫn đêm và có khả năng chống lại tác chiến điện tử.
Nhiều loại máy bay điều khiển từ xa trên không, trên biển và trên bộ đã được phát triển và điều động thành công cho nhiệm vụ trinh sát, chiến đấu và các nhiệm vụ khác trong suốt cuộc chiến đang diễn ra với Nga.
Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov cho biết tính đến tháng 12, Ukraine đã chuyển giao hơn 200.000 máy bay điều khiển từ xa sản xuất trong nước cho các đơn vị tiền tuyến.
[Kyiv Independent: Defense Ministry approves Ukrainian-made Hromylo drone for military use]