Đức Thánh Cha gửi Thông điệp đến Diễn đàn Kinh tế Thế giới: Trí tuệ Nhân tạo (AI) phải thúc đẩy và làm phát triển Nhân phẩm Con người, chứ không bao giờ làm tổ thương đến nhân phẩm con người.

Trong thông điệp gửi Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2025 diễn ra tại Davos, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi xử dụng trí tuệ nhân tạo một cách có đạo đức và có trách nhiệm, trí tuệ nhân tạo phải giúp con người vì lợi ích của tất cả mọi người và không bao giờ vì vì mục đích hiệu quả mà vi phạm đến nhân phẩm con người.

(Tin Vatican - Deborah Castellano Lubov)

"Nhân phẩm con người không bao giờ được vi phạm vì mục đích hiệu quả".

Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra lời nhắc nhở này trong thông điệp gửi đến Chủ tịch Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2025, đang nhóm họp tại Davos, Thụy Sĩ.

Đức Thánh Cha bắt đầu bằng cách lưu ý rằng chủ đề của Diễn đàn năm nay là "Hợp tác vì Kỷ nguyên Thông minh", theo ngài, đây là cơ hội tốt để suy ngẫm về trí tuệ nhân tạo như một công cụ "không chỉ để hợp tác", "mà còn để gắn kết mọi người lại với nhau".

Món quà trí tuệ

Đức Thánh Cha nhắc nhớ lại rằng truyền thống Kitô giáo coi món quà trí tuệ là một khía cạnh thiết yếu của con người được dựng nên "theo hình ảnh của Chúa".

Đồng thời, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh, Giáo Hội Công Giáo luôn là người đi đầu và ủng hộ sự tiến bộ của khoa học, công nghệ, nghệ thuật và các hình thức nỗ lực khác của con người, "coi chúng là những lĩnh vực 'hợp tác giữa con người với Thiên Chúa để hoàn thiện sự sáng tạo hữu hình'".

Những tình huống không lường trước tạo ra rủi ro

Vì Trí tuệ Nhân tạo (AI) có mục đích bắt chước trí thông minh của con người đã thiết kế ra nó, Đức Thánh Cha Phanxicô cho rằng điều này đặt ra một loạt câu hỏi và thách đố độc đáo, đặc biệt vì công nghệ này được thiết kế để học hỏi và đưa ra một số lựa chọn một cách chủ quan, có thể đưa ra những câu trả lời mà những người lập trình ra nó không lường trước được.

Vì lý do này, Đức Thánh Cha cho biết, Trí tuệ Nhân tạo (AI) đặt ra "những câu hỏi cơ bản về trách nhiệm đạo đức, sự an toàn của con người và những tác động rộng hơn của những phát triển này đối với xã hội".

Hỗ trợ con người

"Khi được xử dụng đúng cách", Đức Thánh Cha khen ngợi, " Trí tuệ Nhân tạo (AI) hỗ trợ con người hoàn thành ơn gọi của mình, trong sự tự do và trách nhiệm".

Cũng như mọi hoạt động khác của con người và sự phát triển công nghệ, ngài nhắc nhở, Trí tuệ Nhân tạo (AI) phải hướng đến con người và trở thành một phần của những nỗ lực nhằm đạt được "công lý lớn hơn, tình anh em rộng lớn hơn và một trật tự nhân đạo hơn trong các mối quan hệ xã hội.”

Việc đạt được điều này, Đức Thánh Cha nhắc lại, “có giá trị hơn những tiến bộ trong lĩnh vực kỹ thuật.”

Đức Thánh Cha cảnh báo về nguy cơ Trí tuệ Nhân tạo (AI) sẽ được sử dụng để thúc đẩy “mô hình kỹ trị”, mô hình này coi mọi vấn đề của thế giới đều có thể giải quyết chỉ bằng các phương tiện công nghệ. Ngài giải thích rằng “Trong mô hình này, phẩm giá và tình anh em của con người thường bị hạ thấp khi theo đuổi hiệu quả, như thực tế, lòng tốt và sự thật vốn xuất phát từ sức mạnh công nghệ và kinh tế”.

“Tuy nhiên, phẩm giá con người”, ngài nhấn mạnh, “không bao giờ được vi phạm vì mục đích hiệu quả”.

Không thể làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng hoặc xung đột

Trong bối cảnh này, Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng những phát triển công nghệ “không cải thiện cuộc sống cho mọi người mà thay vào đó tạo ra hoặc làm trầm trọng thêm sự bất bình đẳng và xung đột thì không thể được gọi là tiến bộ thực sự”.

“Những phát triển công nghệ không cải thiện cuộc sống cho mọi người mà thêm vào đó hoặc làm trầm trọng thêm bất bình đẳng và xung đột thì không thể được gọi là tiến bộ thực sự”

Vì lý do này, ngài cho biết Trí tuệ Nhân tạo (AI) nên được xử dụng để phục vụ cho sự phát triển lành mạnh hơn, nhân văn hơn, xã hội hơn và toàn diện hơn.

Sự siêng năng và cảnh giác

"Tiến bộ được đánh dấu bằng sự ra đời của Trí tuệ Nhân tạo (AI)", ngài nhấn mạnh, "kêu gọi tái khám phá tầm quan trọng của cộng đồng và cam kết đổi mới trong việc chăm sóc ngôi nhà chung mà Chúa đã giao phó cho chúng ta".

"Để điều hướng sự phức tạp của Trí tuệ Nhân tạo (AI)", Đức Thánh Cha nói, "các chính phủ và doanh nghiệp phải thực hiện sự siêng năng và cảnh giác cần thiết". Về vấn đề này, ngài thúc giục họ "đánh giá một cách trung thực các ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) riêng lẻ trong các bối cảnh cụ thể để xác định xem việc sử dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) có thúc đẩy phẩm giá con người, ơn gọi của con người và lợi ích chung hay không".

"Cũng như nhiều công nghệ khác", Đức Thánh Cha đã phát biểu trong nhiều bối cảnh khác nhau về ưu và nhược điểm của Trí tuệ Nhân tạo (AI), đã cảnh báo, "tác động của các cách xử dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) khác nhau có thể không phải lúc nào cũng có thể dự đoán được ngay từ khi chúng bắt đầu".

Trí tuệ Nhân tạo (AI) hướng đến lợi ích của tất cả

"Khi ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) và tác động xã hội của nó trở nên rõ ràng hơn theo thời gian", Đức Thánh Cha nhấn mạnh, "cần có những phản ứng phù hợp ở mọi cấp độ của xã hội", ngài minh họa rằng điều này đòi hỏi "người dùng cá nhân, gia đình, xã hội dân sự, tập đoàn, tổ chức, chính phủ và các tổ chức quốc tế phải làm việc ở cấp độ phù hợp của họ để đảm bảo rằng Trí tuệ Nhân tạo (AI) hướng đến lợi ích của tất cả".

Đức Thánh Cha Phanxicô kết luận bằng cầu nguyện và cầu chúc mọi điều tốt lành cho các cuộc thảo luận của Diễn đàn và cầu xin Chúa ban phước lành cho tất cả những người tham dự....