1. Mỹ và Đức tiết lộ thêm hỏa tiễn Patriot trên đường tới Ukraine

Trong chuyến thăm Kyiv hôm thứ Tư, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã thông báo sắp chuyển khoản viện trợ quân sự trị giá 2 tỷ Mỹ Kim cho Ukraine, như một phần trong gói 61 tỷ Mỹ Kim mà Washington đã phê duyệt vài tuần trước sau nhiều tháng trì hoãn. Blinken cho biết ý tưởng này là “cung cấp vũ khí ngay hôm nay” cũng như đầu tư vào cơ sở hạ tầng của Ukraine hiện nay và giúp Ukraine mua thiết bị quân sự từ các nước khác.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã phát biểu cùng với Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba, người đã nhắc lại rằng Ukraine “khẩn cấp” cần thêm 7 hệ thống phòng không và chỉ rõ rằng khu vực biên giới phía đông bắc Kharkiv, bị Nga tấn công trong tuần qua, cần 2 trong số những hệ thống đó.

Bloomberg News đưa tin hôm thứ Tư rằng chính quyền Tổng thống Biden đang dự tính triển khai thêm một tổ hợp hệ thống phòng không Patriot tới Ukraine để đáp lại những lời kêu gọi này.

Đức hôm thứ Tư cũng thông báo rằng họ sẽ gửi cho Ukraine một khẩu đội Patriot khác. Vào tháng 3, nhà sản xuất hệ thống, Raytheon, đã công bố hợp đồng trị giá 1,2 tỷ Mỹ Kim với Đức để làm mới hệ thống của họ.

Patriot có thể đạt tốc độ tối đa Mach 5, tức là khoảng 6.173 km/h, cho phép nó phản ứng nhanh chóng với các mối đe dọa trên không. Các nhà phân tích cho biết: “Do những đặc điểm này, hệ thống phòng không Patriot là yếu tố then chốt trong hệ thống phòng thủ hỏa tiễn” đối với Ukraine.

Không gian mạng đang xôn xao với những báo cáo chưa được xác minh rằng hỏa tiễn của Nga gần đây đã phá hủy hai hệ thống hỏa tiễn Patriot ở Ukraine, trị giá mỗi hệ thống ước tính khoảng 1 tỷ Mỹ Kim.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo chiều Thứ Năm, 16 Tháng Năm, phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov, khẳng định rằng đó là mồi nhử, làm bằng cao su bơm hơi lên.

2. Zelenskiy cho biết Ukraine ổn định tình hình ở Kharkiv trong bối cảnh Nga tấn công

Tờ Kyiv Independent cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Zelensky: Ukraine stabilizes situation in Kharkiv Oblast amid Russian offensive”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Hôm 16 Tháng Năm, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết các lực lượng Ukraine đã cố gắng ổn định tình hình ở Kharkiv trong ngày qua trong bối cảnh Nga nỗ lực đột phá.

Nga đã phát động một cuộc tấn công mới với khoảng 30.000 quân vào ngày 10 tháng 5, nhắm vào tỉnh Kharkiv, nằm gần biên giới chung giữa hai nước ở phía đông bắc Ukraine.

Ông Zelenskiy đã nhận được báo cáo về tình hình ở tiền tuyến từ binh lính và Bộ Quốc phòng suốt cả ngày, ông nói. Tổng thống nói thêm rằng chính quyền liên tục theo dõi các hoạt động chiến đấu ở tất cả các khu vực tiền tuyến.

Zelenskiy nói rằng lực lượng Ukraine tiếp tục các hành động phòng thủ ở Kharkiv, tiêu diệt quân đội Nga bằng “bằng mọi cách”.

“Pháo binh, máy bay không người lái, bộ binh của chúng tôi đang hoạt động chính xác”, nguyên thủ quốc gia nói thêm.

Tổng thống cũng đề cập đến tình hình ở hướng Pokrovsk ở tỉnh Donetsk và Kupiansk ở tỉnh Kharkiv, cả hai nơi này vẫn là hai trong số những khu vực nóng nhất của tiền tuyến.

Zelenskiy nói rằng quân đội Nga đã cố gắng tấn công các đơn vị Ukraine.

Zelenskiy nói: “Chúng tôi phản ứng với nó một cách chính xác khi cần thiết – ở mọi hướng, chúng tôi phải có thứ gì đó để đáp trả đối phương”.

Trước đó cùng ngày, Zelenskiy nói rằng nhiều lực lượng Ukraine đã được triển khai tới Kharkiv để bảo vệ trước các cuộc tấn công của Nga trong khu vực.

Theo Bộ Tổng tham mưu, Ukraine đã đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga theo hướng Vovchansk ở tỉnh Kharkiv và “đẩy lùi một phần lực lượng địch khỏi thị trấn”.

Quân đội Nga đang tiếp tục tấn công Lyptsi, một thị trấn cách biên giới Nga 10 km về phía nam và cách Vovchansk khoảng 40 km về phía đông.

3. Nga triển khai hỏa tiễn đạn đạo Bulava phóng từ tàu ngầm

Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Russia to Deploy Submarine-Launched Bulava Ballistic Missiles”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Lan Vy.

Nga đã tích hợp hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa Bulava, gọi tắt là ICBM, vào hạm đội tàu ngầm của mình, đó là một nâng cấp đáng kể cho kho vũ khí hạt nhân chiến lược của nước này.

Hỏa tiễn Bulava, được thiết kế để phóng từ tàu ngầm lớp Borei, đã hoàn thành quá trình thử nghiệm nghiêm ngặt, bao gồm cả lần phóng thử thành công từ khoảng cách 3.500 dặm.

Yury Solomonov, nhà thiết kế chính của hỏa tiễn, đã xác nhận việc sử dụng hỏa tiễn này trong một nghị định ngày 7 tháng 5, trùng với thời điểm nhà độc tài Vladimir Putin bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống mới kéo dài 6 năm.

Theo Dự án Phòng thủ Hỏa tiễn tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, gọi tắt là CSIS, có trụ sở tại Washington, Bulava đại diện cho “một thành phần cốt lõi của lực lượng hạt nhân chiến lược trong tương lai của Nga”. Việc phát triển hỏa tiễn này bắt đầu từ những năm 1990, với Solomonov cũng là người đứng sau việc phát triển các ICBM Topol-M và Yars.

Hỏa tiễn Bulava ba tầng có nhiên liệu đẩy nhiên liệu rắn ở giai đoạn thứ nhất và thứ hai và giai đoạn thứ ba là nhiên liệu lỏng để có khả năng cơ động cao trong quá trình tách đầu đạn. Khả năng phóng nghiêng của nó cho phép tàu ngầm phóng khi đang di chuyển.

Một đánh giá gần đây của CSIS đã nhấn mạnh tiềm năng của Bulava trong việc cung cấp 10 phương tiện tái nhập mục tiêu độc lập (MIRV), mỗi phương tiện có khả năng tấn công các mục tiêu khác nhau. Loại vũ khí này có thể mang theo mồi nhử và các phương tiện quay trở lại bầu khí quyển của nó được thiết kế để có khả năng cơ động trong khi bay và tái xác định mục tiêu nhằm trốn tránh hệ thống phòng thủ của đối phương.

Hạm đội phương Bắc và Thái Bình Dương của Nga vận hành 7 tàu ngầm lớp Borei, mỗi chiếc được trang bị 16 chiếc Bulavas. Tháng 11 năm ngoái, Bộ Quốc phòng Nga báo cáo vụ phóng thử thành công hỏa tiễn Bulava từ một trong những tàu ngầm này.

Theo Bộ Quốc phòng Nga, được phóng từ dưới Bạch Hải trên bờ biển phía tây bắc nước Nga, hỏa tiễn thử nghiệm đã di chuyển hàng ngàn dặm trên đất liền Nga để tấn công một mục tiêu được chỉ định trên Bán đảo Kamchatka ở vùng Viễn Đông của Nga.

Tuyên bố của Bộ cho biết vào tháng 11: “Bắn hỏa tiễn đạn đạo là yếu tố cuối cùng trong các cuộc thử nghiệm cấp nhà nước, sau đó sẽ đưa ra quyết định tiếp nhận tàu tuần dương này vào Hải quân”. Sau khi thử nghiệm hoàn tất, hỏa tiễn hiện được coi là có thể hoạt động được.

Việc hiện đại hóa các hệ thống hỏa tiễn phóng từ tàu ngầm của Nga diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với phương Tây. Putin từng cảnh báo rằng sự can thiệp của NATO vào Ukraine có thể leo thang thành một cuộc xung đột hạt nhân.

Cuối tháng 4, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov đã đưa ra cảnh báo nghiêm khắc tới Washington sau khi Tổng thống Joe Biden ký dự luật viện trợ bổ sung khoảng 61 tỷ Mỹ Kim cho Ukraine. Antonov nói: “Mỹ đã chọn con đường chiến tranh.

4. Blinken: Mỹ cấp thêm 2 tỷ Mỹ Kim tài chính quân sự cho Ukraine

Washington sẽ cung cấp cho Ukraine thêm 2 tỷ Mỹ Kim tài chính quân sự nước ngoài, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuyên bố hôm 15 Tháng Năm.

Blinken đưa ra thông báo này tại Kyiv trong cuộc họp báo với Ngoại trưởng Ukraine, Dmytro Kuleba. Blinken đến Kyiv vào ngày 14 tháng 5.

Blinken mô tả khoản hỗ trợ tài chính quân sự mới là “lần đầu tiên thuộc loại này”.

Blinken cho biết, sự hỗ trợ này không chỉ giúp cung cấp cho Ukraine những vũ khí cần thiết hiện nay mà còn giúp nước này đầu tư vào cơ sở công nghiệp quốc phòng của mình về lâu dài.

Blinken cho biết, hỗ trợ tài chính quân sự cũng sẽ hỗ trợ Kyiv mua thiết bị quân sự từ các nước khác, không chỉ từ Mỹ.

“Tất cả những điều này, đặc biệt là suy nghĩ về cơ sở công nghiệp quốc phòng, được xây dựng dựa trên tinh thần đổi mới, sự khéo léo và tinh thần kinh doanh đáng kinh ngạc mà chúng ta thấy ở Ukraine.”

“Mọi người đang tập trung vào tình hình ở phía đông bắc,” Tổng thống Biden nói thêm, đề cập đến việc Ukraine bảo vệ Kharkiv.

“Chúng tôi biết rằng khoản hỗ trợ mới nhất mà tôi vừa công bố, đặc biệt là khoản bổ sung trị giá 60 tỷ Mỹ Kim, sẽ đến vào thời điểm quan trọng.”

Blinken cho biết Mỹ đang “gấp rút” đưa đạn dược, xe thiết giáp và hỏa tiễn ra tiền tuyến.

Mỹ đang nỗ lực “để bảo đảm Ukraine có thể thực hiện trên chiến trường ngày hôm nay”, nhưng cũng “ngăn chặn và phòng thủ trước các cuộc tấn công trong tương lai và bảo đảm về cơ bản cho người dân Ukraine quyền quyết định tương lai của chính họ”, Blinken nói.

5. Nga đình chỉ giao thông của hai phi trường vì mối đe dọa từ máy bay không người lái

Tờ Kyiv Independent cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Russia Suspended Two Airports' Traffic Over Drone Threat”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Phương Thảo.

Nga cho biết bắt đầu từ hôm Thứ Năm, 16 Tháng Năm, một phi trường lớn gần thành phố Kazan, cách Ukraine 1.000 km, đã tạm thời đóng cửa sau khi khu vực này bị máy bay không người lái tấn công của Ukraine nhắm tới.

Lực lượng Ukraine trong những tuần gần đây đã tăng cường các cuộc tấn công trên không vào các khu vực biên giới Nga nhưng cũng có thể tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Nga.

Bộ Quốc phòng cho biết họ đã bắn hạ một máy bay không người lái của Ukraine ở khu vực miền trung Tatarstan nhưng không nêu rõ mục tiêu của cuộc tấn công là gì.

Hai phi trường trong khu vực, bao gồm cả phi trường trung tâm lớn Kazan, đã tạm thời đóng cửa cùng lúc, cơ quan hàng không Nga, Rosaviatsia tuyên bố.

“Để bảo đảm an toàn cho máy bay dân dụng, các hạn chế tạm thời đã được áp dụng đối với hoạt động của hai phi trường ở Tatarstan là Kazan và Nizhnekamsk,” các hãng thông tấn nhà nước dẫn lời cơ quan này cho biết.

Nga trước đó cho biết họ đã vô hiệu hóa 17 máy bay không người lái của Ukraine trong đêm khi Kyiv tấn công vào một kho nhiên liệu ở thành phố Rostov phía nam, nơi đặt trụ sở quân sự của Mạc Tư Khoa cho hoạt động ở Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết các hệ thống phòng không của Nga đã chặn và phá hủy 17 máy bay không người lái ở một số khu vực biên giới cũng như 10 hỏa tiễn ATACMS trên bán đảo Crimea bị sáp nhập.

Hai máy bay không người lái đã gây ra vụ nổ tại kho nhiên liệu ở Rostov mà không gây cháy hay làm ai bị thương, thống đốc địa phương Vasily Golubev cho biết trên Telegram.

Hơn hai năm sau cuộc xung đột trên lãnh thổ của mình với nước láng giềng lớn hơn và được trang bị vũ khí mạnh hơn, Ukraine đã thường xuyên tấn công vào các cơ sở năng lượng và nguồn cung cấp nhiên liệu của Nga.

Điện Cẩm Linh cho biết tất cả hỏa tiễn tầm xa do Mỹ sản xuất đều bị bắn hạ, nhưng tuyên bố này đã bị bác bỏ bởi những đám cháy lớn cháy hàng giờ tại phi trường Belbek và những cảnh báo chính thức về bom chùm.

Kyiv lập luận rằng những cuộc tấn công này là hợp lý vì cơ sở vật chất được sử dụng để cung cấp cho quân đội Nga.

Ukraine tuyên bố sẽ tiến hành trận chiến trên đất Nga sau khi hứng chịu sự tàn phá nặng nề trên lãnh thổ của mình sau hơn hai năm bị ném bom.

6. Putin bắt đầu thanh trừng Bộ Quốc phòng giữa tin đồn rò rỉ bí mật hạt nhân

Tờ Newsweek cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Putin Begins Defense Ministry Purge Amid Nuclear Secrets Leak Rumor”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Lan Vy.

Một chuyên gia tuyên bố, việc sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và các thành viên trong nhóm của ông có thể liên quan đến vụ rò rỉ bí mật hạt nhân, khi cuộc thanh trừng Bộ Quốc phòng của nhà độc tài Vladimir Putin vẫn tiếp tục.

Vladimir Osechkin, một nhà hoạt động đối lập người Nga đang sống lưu vong, cho biết cuộc thanh trừng Bộ Quốc phòng của Putin đã ngày càng sâu sắc vào hôm thứ Ba, với ba cấp phó của Shoigu được tiết lộ đã nộp đơn từ chức.

“Các cấp phó của Shoigu là thứ trưởng Alexey Krivoruchko và Rusland Tsalikov đã đệ đơn từ chức có thể là một tuần trước khi Shoigu bị cách chức,” ông nói.

Theo Igor Sushko, giám đốc điều hành của Nhóm Nghiên cứu Wind of Change, Krivoruchko và Tsalikov, từng là thứ trưởng quốc phòng, đã ký đơn từ chức vào ngày 13 tháng 5.

Osechkin cho biết Thứ trưởng Tài chính Tatyana Shevtsova cũng vừa mới từ chức.

Nó xảy ra sau khi Shoigu, người từng là một trong những đồng minh thân cận nhất của Putin, bất ngờ bị cách chức vào Chúa Nhật và được giao vai trò mới là thư ký Hội đồng An ninh Nga. Ông sẽ được thay thế bởi Andrei Belousov, một nhà kinh tế và từng là phó thủ tướng trong một thời gian ngắn.

Mặc dù lý do chính xác dẫn đến việc cách chức Shoigu vẫn chưa được biết nhưng các nhà phân tích cho rằng việc bổ nhiệm Belousov, người không có kiến thức quân sự, là một phần trong chiến lược của Putin nhằm nâng cao hiệu quả nền kinh tế chiến tranh của Nga khi quân đội nước này tìm cách tiến sâu hơn vào Ukraine trong năm thứ ba của cuộc xâm lược.

Nhưng nó cũng xảy ra sau một trong những vụ bê bối tham nhũng chính phủ lớn nhất trong nhiều năm ở Nga mà Bộ Quốc phòng là trung tâm.

Nhà lãnh đạo nhân sự Bộ Quốc phòng Nga, ông Yury Kuznetsov, đã bị bắt vì nghi ngờ hối lộ vào tuần trước sau khi hơn 1 triệu Mỹ Kim tiền mặt và đồ có giá trị được phát hiện tại nhà của ông.

Theo ủy ban điều tra nhà nước, Kuznetsov bị nghi ngờ “nhận hối lộ trên quy mô đặc biệt nghiêm trọng”.

Ủy ban cho biết: “Theo cuộc điều tra, từ năm 2021 đến 2023, với tư cách là nhà lãnh đạo Tổng cục số 8 của Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Nga, Kuznetsov đã nhận hối lộ từ đại diện của các cơ quan thương mại để thực hiện một số hành động có lợi cho họ”.

Ít nhất năm người đã bị bắt trong vụ tai tiếng này. Những người này bao gồm Thứ trưởng Timur Ivanov, người đã bị giam giữ trước khi xét xử vì tội hối lộ kể từ ngày 23 tháng 4, sau khi ông bị cáo buộc nhận hối lộ trị giá 11 triệu Mỹ Kim dưới hình thức dịch vụ tài sản từ một công ty xây dựng để đổi lấy hợp đồng. Ivanov phủ nhận cáo buộc.

Trong khi đó, hai tuần trước khi Shoigu bị sa thải, Igor Sushko, giám đốc điều hành của Nhóm Nghiên cứu Wind of Change, tuyên bố rằng cựu bộ trưởng quốc phòng và các cấp phó của ông, Ivanov và Tsalikov, đã bị buộc tội làm rò rỉ bí mật hạt nhân và có thể phải đối mặt với tội phản quốc..

“Các cuộc đột kích vào Ivanov và đồng bọn đã mang lại dữ liệu về các dự án quân sự mật, bao gồm cả việc lắp đặt cơ sở hạt nhân”, Sushko viết trong một bài đăng trên X, trước đây gọi là Twitter, vào ngày 28 tháng 4.

Osechkin cũng đưa ra cáo buộc tương tự trong một video đăng lên YouTube một ngày trước đó. Ông cáo buộc: “Trái ngược với tất cả các giao thức tuyệt mật, Tsalikov và Ivanov đã cung cấp quyền truy cập vào các tài liệu bí mật về hạt nhân của Nga, cùng những thứ khác, cho những người không có bất kỳ cấp độ an ninh nào”.

7. Du thuyền của Medvechuk chính thức được chuyển giao cho nhà nước Ukraine

Tờ Kyiv Independent cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Medvechuk's yacht officially transferred to Ukrainian state”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Cơ quan Điều tra và Quản lý Tài sản Ukraine, gọi tắt là ARMA, cho biết, một chiếc du thuyền sang trọng của nhà tài phiệt Ukraine Viktor Medvedchuk đã chính thức được chuyển giao cho nhà nước Ukraine vào ngày 15 Tháng Năm.

Royal Romance, một chiếc du thuyền sang trọng dài 92 mét trị giá ước tính 200 triệu euro hay 218 triệu Mỹ Kim, đã bị chính quyền Croatia thu giữ vào tháng 3 năm 2022 liên quan đến các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu áp dụng đối với Medvedchuk.

Nhà lãnh đạo Cục Vận tải biển Yevhenii Ihnatenko cho biết: “Đây là một thời điểm lịch sử đối với đất nước chúng ta.

“Lần đầu tiên trong lịch sử Ukraine, một tài sản bị tịch thu ở nước ngoài đã được trao cho nhà nước Ukraine.”

Ihnatenko nói thêm rằng lợi nhuận từ việc bán du thuyền sẽ được chuyển vào ngân sách nhà nước Ukraine.

Từ lâu được coi là cánh tay phải của Putin ở Ukraine, Medvedchuk bị buộc tội phản quốc và bị quản thúc tại gia vào năm 2021, chỉ bỏ trốn khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện.

Medvedchuk sau đó bị bắt lại vào tháng 4 năm 2022. Vào tháng 9 cùng năm, anh ta được giao cho Nga trong khuôn khổ một cuộc trao đổi tù nhân.

ARMA chịu trách nhiệm quản lý tài sản bị tịch thu từ các cá nhân bị truy tố, thường là những người bị buộc tội tham nhũng, trong khi chờ quyết định của tòa án về tội hay vô tội của họ.

8. Bộ trưởng Quốc phòng Umerov cách chức Tư lệnh Lực lượng Hỏa tiễn, Pháo binh và Máy bay không người lái

Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov đã thuyên chuyển Chuẩn tướng Serhii Baranov khỏi vị trí chỉ huy Lực lượng Hỏa tiễn, Pháo binh và Máy bay không người lái.

Lực lượng Hỏa tiễn, Pháo binh và Máy bay không người lái là một bộ phận của Lực lượng Vũ trang Ukraine chuyên lập kế hoạch chiến lược và tham gia các hoạt động chiến đấu bằng cách sử dụng hỏa tiễn, pháo, đại bác, súng cối, pháo phản lực và pháo chống tăng, cũng như máy bay không người lái.

“Đây là thời điểm tôi phải nói lời cảm ơn nhưng chúng tôi không nói lời tạm biệt! Theo lệnh của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, tôi được phân công phụ trách một lĩnh vực hoạt động quan trọng và có trách nhiệm không kém”, Tướng Baranov cho biết.

Vị tướng này không nói rõ ông sẽ được bổ nhiệm vào chức vụ nào.

Nhà lãnh đạo mới của Lực lượng Hỏa tiễn, Pháo binh và Máy bay không người lái vẫn chưa được công bố.

Baranov đã lãnh đạo Lực lượng Hỏa tiễn, Pháo binh và Máy bay không người lái từ năm 2023. Cùng năm đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã thăng cấp ông lên cấp Chuẩn tướng.

Baranov trước đây từng là nhà lãnh đạo Lữ đoàn 57 Biệt Động Quân vào năm 2019 và là phó chỉ huy Lữ đoàn cơ giới biệt động số 93 “Kholodnyi Yar” vào năm 2017.

Baranov cũng tham gia trận chiến giành phi trường Donetsk và trận chiến thành phố Debaltsevo ở tỉnh Donetsk khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào năm 2014.

Vào tháng 4, nhiều thay đổi hơn trong bộ chỉ huy quân sự cao cấp đã được công bố, bao gồm cả việc bổ nhiệm mới vào các Bộ chỉ huy Tác chiến miền Nam, miền Đông và miền Tây.

9. Quốc hội Estonia thông qua dự luật cho phép sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để bồi thường chiến tranh cho Ukraine

Tờ Kyiv Independent cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Estonian parliament passes bill allowing use of frozen Russian assets for war reparations for Ukraine”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Quốc hội Estonia ngày 15 Tháng Năm đã thông qua dự luật cho phép sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để bồi thường thiệt hại chiến tranh ở Ukraine.

Kyiv và các đối tác phương Tây từ lâu đã thảo luận về các phương pháp khả thi để sử dụng khoảng 300 tỷ Mỹ Kim tài sản của Nga bị đóng băng trong các tài khoản phương Tây để tài trợ cho Ukraine.

Chính phủ Estonia ước tính vào tháng 10 năm 2023 rằng họ nắm giữ khoảng 38 triệu euro, hay 41,3 triệu Mỹ Kim, tài sản bị đóng băng của Nga.

Thủ tướng Kaja Kallas cho biết: “Chúng ta đang tiến một bước gần hơn tới việc thiết lập tiền lệ lịch sử ở Âu Châu”.

“Quốc hội của chúng tôi đã thông qua luật đầu tiên ở Âu Châu cho phép sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để bồi thường thiệt hại chiến tranh.”

Dự luật vẫn phải được Tổng thống Estonia Alar Karis ký thành luật.

Nghị sĩ Hendrik Johannes Terras của Estonia cho biết: “Nga là một quốc gia xâm lược và gánh nặng bồi thường thiệt hại chiến tranh do nước này gây ra không thể đổ lên vai Ukraine và các đồng minh của nước này”.

Ông nói tiếp: “Nga phải chịu trách nhiệm gây ra thiệt hại và phải chịu trách nhiệm đó”.

Luật này đã được thảo luận và hoàn thiện trong sáu tháng qua, bao gồm cả sự trợ giúp từ các chuyên gia từ bên ngoài.

10. Nguồn gốc vụ nổ súng của Robert Fico nằm ở sự chia rẽ cay đắng của Slovakia

Tờ Politico có trụ sở ở Washington DC cho biết như trên trong bài tường trình nhan đề “Roots of Robert Fico’s shooting lie in Slovakia’s bitter divides”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Slovakia đã phá vỡ một điều cấm kỵ khác mà người dân nước này không bao giờ tin rằng sẽ bị vi phạm.

Đầu tiên, đó là vụ sát hại nhà báo điều tra Ján Kuciak vào năm 2018, người chỉ theo đuổi công việc kinh doanh của mình nhưng đã phải trả giá bằng mạng sống của chính mình cũng như của vị hôn thê Martina Kušnírová.

Sáu năm sau, đó là vụ ám sát một thủ tướng đang tại vị.

Robert Fico, bất chấp mọi vở kịch theo chủ nghĩa dân túy cánh tả, vẫn chỉ làm công việc của mình vào thứ Tư, dẫn đầu một phiên họp nội các tại thị trấn khai thác mỏ nhỏ bé Handlová như một sự xoa dịu cho những cử tri bị bỏ rơi ở những vùng xa xôi hơn của Slovakia.

Khi Fico được trực thăng đến Banská Bystrica gần đó chứ không phải thủ đô Bratislava, do vết thương quá nặng của anh ta, cơ sở chính trị dường như bị đóng băng. Ai phụ trách? Chuyện gì đang xảy ra vậy? Làm sao chuyện này lại xảy ra được?

Về câu hỏi thứ hai, ít nhất có một câu trả lời chiếm ưu thế trong cuộc tranh luận: sự phân cực chính trị. Tổng thống Zuzana Čaputová nói: “Những lời lẽ đầy hận thù mà chúng ta đã chứng kiến phải dừng lại. Làm ơn, hãy dừng lại đi!”

Bộ trưởng Nội vụ Matúš Šutaj Eštok đồng tình: “Cảm xúc dâng cao một cách tự nhiên, nhưng sẽ rất tệ nếu làm bùng phát thêm tình hình vốn đã nguy hiểm này”.

Tuy nhiên, một số nghị sĩ liên minh cầm quyền dường như chưa nhận được tín hiệu. Ľuboš Blaha, một nghị sĩ thân Nga thuộc đảng Smer của Fico, đã hét vào mặt phe đối lập trong quốc hội rằng thủ tướng “hôm nay đang đấu tranh cho sự sống của mình vì lòng căm thù của các ông”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Andrej Danko, nhà lãnh đạo Đảng Quốc gia Slovakia cực hữu, yêu cầu phe đối lập: “Các bạn đã hài lòng chưa?” Ông nói thêm một cách đáng lo ngại: “Sẽ có một số thay đổi về phương tiện truyền thông.”

Vậy làm thế nào mà Slovakia lại ra nông nỗi như ngày nay - giữa những người theo chủ nghĩa tự do và những người theo chủ nghĩa truyền thống, những người theo chủ nghĩa dân chủ và những kẻ côn đồ, những người khoan dung và những người đối lập - đến nỗi những khác biệt chính trị hiện đang được giải quyết bằng súng?

Sự phân chia xã hội luôn đi đến nền chính trị tồi tệ ở Slovakia. Sau cuộc cách mạng năm 1989 trên khắp Đông Âu, quốc gia Cộng sản cũ đột nhiên rơi vào một phiên bản tàn nhẫn của chủ nghĩa tư bản - trước khi bị người Tiệp đột ngột ly hôn, quốc gia từng là đối tác quốc gia ổn định trong 75 năm ở Tiệp Khắc cũ.

Cơn chấn động xã hội, những biến đổi đột ngột này đã khiến thành phố chống lại làng xã, người trẻ chống lại người già, người yêu nước Slovakia chống lại người theo chủ nghĩa cộng sản, khi tất cả đều tìm kiếm chỗ đứng của mình trên những địa hình xa lạ.

Đối với chàng trai trẻ Robert Fico, mới 25 tuổi khi Đảng Cộng sản mất quyền lực, cuộc cách mạng năm 1989 hẳn là một cú sốc: Anh ta vừa mới tốt nghiệp trường luật và gia nhập Đảng Cộng sản thì Hiệp ước Warsaw tan rã cùng với trật tự xã hội mà anh ta đã rèn luyện bản thân để thành công.

Fico sau đó tuyên bố rằng ông “không để ý” năm 1989 vì lúc đó ông đang làm việc tại Bộ Tư pháp và chuẩn bị cho chuyến du học ở Mỹ - do đó ngay từ đầu ông đã gắn mình với một bộ phận lớn người dân luôn hoài niệm về Chủ nghĩa cộng sản và sự thờ ơ đối với phương Tây dân chủ.

Trẻ và tài năng, Fico gia nhập đảng kế nhiệm Đảng Cộng sản và được bầu vào quốc hội năm 1992. Mặc dù dành phần lớn thời gian của thập niên 1990 ở Strasbourg để làm việc tại Tòa án Nhân quyền Âu Châu, ông vẫn có đủ ảnh hưởng trong chính trường trong nước để bắt đầu một đảng xã hội chủ nghĩa “con đường thứ ba” thành công, Smer, vào năm 1999. Đảng này tiếp tục thống trị nền chính trị Slovakia trong một phần tư thế kỷ tiếp theo.

Tuy nhiên, ở đây một lần nữa, Fico lại áp dụng một phong cách chính trị khiến phần lớn đất nước xa lánh. Smer nổi lên từ đống đổ nát của một đảng độc tài thống trị bối cảnh trong nước những năm 1990 của Slovakia.

Smer đạt tỷ lệ phiếu bầu đáng thất vọng là 13,5% trong cuộc bầu cử năm 2002 sau một chiến dịch quảng cáo rầm rộ trong đó có hình ảnh một gia đình khỏa thân ngồi trên ghế dài với khẩu hiệu “Đến Liên Hiệp Âu Châu - Nhưng không phải trần trụi”. Tuy nhiên, bốn năm sau, một Fico bóng bẩy hơn đã giành chiến thắng với tỷ lệ 29%, thành lập một chính phủ với những tàn lửa độc tài của cộng sản và những người theo chủ nghĩa dân tộc.

Khi đó, ngay cả trước khi bắt đầu nhiệm kỳ Thủ tướng đầu tiên, Fico đã tự nhận mình là người hoài niệm chủ nghĩa xã hội nhưng vẫn thực dụng một cách hoài nghi trong việc theo đuổi quyền lực - trái ngược với những gì mà bộ phận cử tri trẻ tuổi, chống Cộng, thẳng thắn ủng hộ phương Tây đang tìm kiếm.

Fico đang trải qua nhiệm kỳ Thủ tướng thứ ba vào năm 2018 khi nhà báo Kuciak và vợ tương lai của ông bị bắn chết bởi một kẻ giết người được cho là được thuê để bịt miệng việc ông đưa tin về tham nhũng trong chính trị.

Những vụ giết người dường như đã khiến Fico mất phương hướng. Anh ta ngay lập tức mở một cuộc họp báo táo bạo, tại đó anh ta chất những bó tiền mặt lên bàn hứa sẽ trả 1 triệu euro cho thông tin dẫn đến việc bắt giữ kẻ giết người. Ông cũng cáo buộc phe đối lập lợi dụng vụ giết người vì mục đích chính trị.

Hai tuần sau, Fico từ chức; hai năm sau, Smer thất bại trong cuộc tổng tuyển cử năm 2020.

Mất quyền lực, Fico và các đồng minh chính trị của ông - các bộ trưởng, nghị sĩ, tài phiệt, thẩm phán, cảnh sát cao cấp và sĩ quan tình báo - bị điều tra với nhiều lý do từ tham nhũng đến lạm dụng quyền lực và phá hoại. Cựu Thủ tướng thậm chí còn bị bắt vào tháng 4 năm 2022 và bị buộc phạm tội có tổ chức, mặc dù những cáo buộc đó đã được bãi bỏ.

Năm ngoái ông đã giành lại được quyền lực. Sau khi giành chiến thắng trong một cuộc tổng tuyển cử khác vào tháng 9 năm 2023, Fico và đồng bọn trở lại như thể bị bắn ra từ một khẩu đại bác, tiêu diệt sự lãnh đạo của đơn vị cảnh sát tinh nhuệ đã buộc tội họ, hắt hủi truyền thông độc lập, viết lại bộ luật hình sự để giảm nhẹ hình phạt cho tội tham nhũng, và đe dọa gán cho các tổ chức phi chính phủ có nguồn tài trợ bên ngoài là “đặc vụ nước ngoài” theo luật kiểu Mạc Tư Khoa.

Khi Fico nằm trên bàn mổ Banská Bystrica trong tình trạng nguy kịch, phương tiện truyền thông đã công bố một đoạn video bị rò rỉ về kẻ được cho là kẻ xả súng, được người dân địa phương xác định là một nhà văn 71 tuổi, trong đó ông nói: “Tôi không đồng ý với quan điểm chính trị của chính phủ,” trích dẫn các cuộc đàn áp trên các phương tiện truyền thông và tư pháp.

Tại cuộc họp báo sau vụ tấn công, Šutaj Eštok, Bộ trưởng Nội vụ, đã kêu gọi chấm dứt ngôn ngữ bạo lực và các cuộc tấn công trên mạng xã hội đã định hình nền chính trị Slovakia trong kỷ nguyên Fico. Ông nói: “Tôi muốn kêu gọi công chúng, các nhà báo và tất cả các chính trị gia hãy ngừng gieo rắc sự thù hận”.

“Chúng ta đang trên bờ vực nội chiến.”