Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “Unity in What?”, nghĩa là “Hiệp nhất trong điều gì?” Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Trong số rất nhiều câu hỏi cấp bách được nêu lên bởi các Thượng Hội đồng về Gia đình vào năm 2014 và 2015 và Thượng Hội đồng hiện tại về Tính đồng nghị - là những câu hỏi chắc chắn sẽ được đề cập trong Cơ Mật Viện bầu giáo hoàng sắp tới – có câu hỏi về sự hiệp nhất: chính xác thì sự hiệp nhất của Giáo hội thực hiện ở chỗ nào? bao gồm điều gì? Nội dung của chữ “duy nhất” trong Kinh Tin Kính khẳng định “Giáo Hội duy nhất, thánh thiện, Công Giáo và tông truyền” là gì?

Các Thượng Hội đồng về Gia đình đã vật lộn với vấn đề này trong các cuộc tranh luận về tính xứng đáng để rước lễ: Liệu những người trong các cuộc hôn nhân bất hợp pháp theo giáo luật, những người không sống trong sự hiệp nhất với các giáo huấn đã được thiết lập và thực hành mục vụ của Giáo hội, có thể tham gia đầy đủ vào bí tích hiệp nhất, Bí tích Thánh Thể không? Hay họ phải kiêng rước lễ trong khi vẫn cùng cộng đoàn dâng lễ thờ phượng Chúa Cha một cách đích thực?

Những điều mơ hồ trong Amoris Laetitia, là tông huấn hậu thượng hội đồng tiếp theo sau các Thượng hội đồng về gia đình, đã không giải quyết được vấn đề đó. Đúng hơn, nó làm sâu sắc thêm mối lo ngại rằng các ranh giới đang mở ra trong Giáo hội, với việc một số Giáo hội địa phương giải thích Amoris Laetitia theo đường lối mà họ đã đưa ra tại Thượng hội đồng, tức là những người trong các cuộc hôn nhân bất hợp pháp có thể được rước lễ, và các giáo hội địa phương khác giải thích Tông huấn này theo một cách khác là những người trong các cuộc hôn nhân bất hợp pháp không nên rước lễ.

Những đường đứt gãy đó thực sự rất sâu sắc. Vì làm sao nguồn ơn thánh hóa ở Đức lại là một tội trọng cách đó 10 dặm, phía Ba Lan của biên giới Đức-Ba Lan?

Nhân tiện, đây là mối quan ngại mà nhóm 13 Hồng Y (hiện nay nổi tiếng trong một số giới) đã cân nhắc nêu ra trong lá thư của họ gửi Đức Thánh Cha ngay từ đầu Thượng hội đồng 2015. Trong lá thư đó, các Hồng Y đã lịch sự yêu cầu sửa đổi các thủ tục của Thượng hội đồng để có một cuộc tranh luận thượng hội đồng mạnh mẽ hơn và một quy trình bỏ phiếu trong đó các nghị phụ Thượng hội đồng đưa ra các phán quyết của các ngài về các đề xuất cụ thể.

Bản thảo ban đầu của bức thư đó cảnh báo chống lại khả năng Giáo Hội Công Giáo trở nên giống với Cộng đồng Anh giáo tùy chọn ở địa phương, trong đó một số giáo hội quốc gia thành viên tin và thực hành theo một cách, còn các giáo hội thành viên khác tin và thực hành ngược lại: Các ngài cho rằng đó là con đường dẫn đến ly giáo thực sự. Cuối cùng, các Hồng Y quyết định chỉ tập trung vào các thủ tục thượng hội đồng và lá cờ cảnh báo màu vàng này không có trong văn bản cuối cùng của bức thư.

Tuy nhiên, mối quan tâm vẫn còn. Và nó đã được tăng cường kể từ đó, nhất là vì những phản ứng đa dạng đối với tuyên bố vào tháng 12 năm 2023 của Bộ Giáo lý Đức tin về khả năng chúc lành cho những người có quan hệ ngoài hôn nhân và trong các kết hợp đồng giới. Các Giáo hội ở Bỉ và Đức đã hoan nghênh (và tiếp tục làm những gì họ đã làm) và các Giáo hội ở Phi Châu đã ghi danh khẳng định “Không, cảm ơn”. Những đường lối sai lầm này, và những đường lối khác, sẽ giúp xác định cuộc tranh luận - và chúng ta hãy cầu nguyện rằng đó sẽ là một cuộc tranh luận thực sự, chứ không phải một cuộc tranh luận sai lầm và bịa đặt nào đó về “Cuộc đối thoại trong Thánh Thần” - tại Thượng hội đồng vào tháng 10 năm 2024.

Vấn đề về nội dung hiệp nhất của Giáo Hội đã được Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II làm sáng tỏ trong chuyến hành hương mục vụ đầu tiên của ngài đến Hoa Kỳ vào tháng 10 năm 1979.

Trước chuyến thăm của Đức Thánh Cha, các cuộc đối thoại đại kết tại Hoa Kỳ đã tập trung vào các vấn đề giáo lý cốt lõi, “đóng khung” các vấn đề đạo đức vốn có sự bất đồng sâu sắc giữa người Công Giáo và các đối tác đối thoại Tin lành của họ. Đức Gioan Phaolô II có một cái nhìn khác.

Sau khi chào cộng đoàn đại kết quy tụ tại nhà nguyện của trường Trinity College ở Washington với tư cách là “anh em Kitô giáo yêu dấu và là bạn đồng môn của Chúa Giêsu”, Đức Thánh Cha đã cử hành lời tuyên bố chung của họ rằng “có một Đấng Trung gian giữa Thiên Chúa và con người, đó là Chúa Giêsu Kitô” ( 1 Timothy 2.5) và hài lòng ghi nhận tình yêu chung của họ đối với “Kinh Thánh, mà chúng ta nhìn nhận là lời được linh hứng của Thiên Chúa”.

Đức Thánh Cha cũng tiếc nuối nhắc đến “sự chia rẽ sâu sắc” giữa các cộng đồng Kitô giáo “vẫn còn tồn tại về các vấn đề luân lý”. Và rồi, chỉ bằng một câu, ngài đóng cửa quán ăn đại kết: “Đời sống luân lý và đời sống đức tin gắn kết sâu sắc với nhau đến nỗi không thể phân chia được”. Thông điệp của ngài thật rõ ràng: Trong một cuộc đối thoại chân thành về việc tái lập sự hiệp nhất Kitô giáo, không thể có sự đóng khung các vấn đề đạo đức

Nếu điều đó đúng với chủ nghĩa đại kết thì chắc chắn nó đúng với sự hiệp nhất của Giáo Hội Công Giáo. Nội dung của chữ “duy nhất” trong khẳng định của Công đồng Nicê về “Giáo hội duy nhất, thánh thiện, Công Giáo và tông truyền” là sự hiệp nhất trong đức tin: sự hiệp nhất trong các chân lý mà chúng ta biết được từ mạc khải và lý trí. Đạo Công Giáo theo lựa chọn địa phương không phải là đạo Công Giáo. Công Giáo quốc gia không phải là Công Giáo. Các chân lý đức tin – bao gồm các chân lý luân lý tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và hạnh phúc của con người – đều mang tính phổ quát.

Có nghĩa là, Công Giáo phải là phổ quát.

Source:National Catholic Register