1. Nhà lãnh đạo NATO lưu ý 'tình thế tiến thoái lưỡng nan' trong việc cung cấp F-16 cho Ukraine

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “NATO Chief Notes 'Dilemma' in Supplying F-16s to Ukraine”, nghĩa là “Nhà lãnh đạo NATO lưu ý 'tình thế tiến thoái lưỡng nan' trong việc cung cấp F-16 cho Ukraine.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Đình Trinh.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg hôm thứ Tư cho biết vẫn chưa rõ khi nào Ukraine sẽ nhận được chiến đấu cơ F-16 đã được chờ đợi từ lâu, đồng thời cho biết các đồng minh phương Tây đang nỗ lực giúp các phi công của Kyiv bắt kịp tốc độ sử dụng máy bay hiện đại.

“Không thể nói chính xác khi nào vì đó là một vấn đề nan giải”, Stoltenberg nói với Radio Liberty. “Tất cả chúng tôi đều muốn F-16 có mặt ở đó càng sớm càng tốt.”

Ông nói tiếp: “Tất nhiên, đồng thời, tác dụng của F-16 sẽ mạnh mẽ và tốt hơn khi có nhiều phi công được đào tạo hơn”. “Và không chỉ phi công, mà còn cả vấn đề bảo trì, nhân sự và tất cả các hệ thống hỗ trợ đều phải có.”

Một liên minh gồm các thành viên NATO đã dẫn đầu các chương trình huấn luyện F-16 của Ukraine, diễn ra tại Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Đan Mạch và Rumani. Phát ngôn nhân của Lực lượng Không quân Ukraine, Yurii Ihnat, cho biết vào Tháng Giêng rằng các phi công trong chương trình “đã bay trên bầu trời cùng với người hướng dẫn”, và Bộ trưởng Ngoại giao Kyiv Dmytro Kuleba đã nói rằng các chiến binh sẽ sẵn sàng chiến đấu chống lại cuộc xâm lược của Nga vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, ông Stoltenberg nói với Raido Liberty rằng liên minh NATO phải “lắng nghe các chuyên gia quân sự để biết chính xác khi nào chúng tôi sẽ sẵn sàng hoặc khi nào các đồng minh sẽ sẵn sàng bắt đầu gửi và giao F-16”.

Tổng thư ký NATO cho biết thêm: “Đồng thời, nó phải là một vũ khí hiệu quả với các phi công được đào tạo bài bản, với hệ thống dịch vụ tốt sẵn có vào thời điểm chúng tôi cung cấp cơ chế này cho Ukraine”.

Bỉ, Đan Mạch, Hà Lan và Na Uy đều cam kết cung cấp F-16 cho Lực lượng vũ trang Ukraine và một số đồng minh khác hỗ trợ nỗ lực đào tạo phi công. Một phi công Ukraine, người có biệt danh Phantom, nói với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ trong tháng này rằng anh ta “rất có ấn tượng” về chiếc máy bay này và việc chuẩn bị đưa các chiến đấu cơ tham chiến đang “hoàn thành như kế hoạch”.

“Chiếc máy bay này đơn giản là đã vượt quá sự mong đợi của họ,” Phantom nói. “Ngay cả với lượng thông tin họ nhận được trong quá trình huấn luyện, họ cũng đã nhìn thấy triển vọng và tiềm năng to lớn về việc chiếc máy bay này sẽ giúp Lực lượng Không quân của chúng tôi tăng cường khả năng chiến đấu trên không như thế nào.”

Tuy nhiên, Putin trước đó đã bác bỏ tuyên bố rằng F-16 sẽ có nhiều tác động đến cuộc chiến ở Ukraine. Lực lượng của Kyiv đã bị ảnh hưởng vào cuối tuần này sau khi quân đội buộc phải rút lui khỏi Avdiivka sau nhiều tháng giao tranh ác liệt để giành quyền kiểm soát thành phố phía đông Ukraine.

2. Đại sứ Nga tiết lộ tiến trình đàm phán hòa bình Ukraine sau hai năm

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Russia's Ambassador Reveals Where Ukraine Peace Talks Stand Two Years On”, nghĩa là “Đại sứ Nga tiết lộ tiến trình đàm phán hòa bình Ukraine đang ở đâu sau hai năm” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.

Đại Sứ hàng đầu của Nga tại Hoa Kỳ tiết lộ với Newsweek nơi Mạc Tư Khoa đang tìm cách đạt được thỏa thuận hòa bình trong cuộc chiến ở Ukraine trước lễ kỷ niệm hai năm cuộc xung đột tàn khốc.

“Chúng tôi kiên quyết: sớm hay muộn các thỏa thuận hòa bình sẽ đạt được trước những nỗ lực của những người bảo trợ chế độ Kyiv,” Đại sứ Nga Anatoly Antonov nói trong bình luận chia sẻ với Newsweek, “những người tiếp tục bơm hàng tỷ đô la để kéo dài xung đột, khiến cuộc xung đột kéo dài khốn khổ cho hàng ngàn người.”

Đề cập đến sự bùng nổ chiến tranh ngày 24/2/2022 là “một trong những bước ngoặt của lịch sử hiện đại”, Antonov bảo vệ quyết định của Điện Cẩm Linh tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt “ vào nước láng giềng Ukraine sau gần 8 năm xung đột giữa Ukraine và Ukraine. quân ly khai và phe ly khai thân Nga.

Antonov nói: “Những phát súng đầu tiên được Đức Quốc xã ở Kyiv bắn vào mùa xuân năm 2014. “Chính họ đã khiến Odessa rơi vào cảnh kinh hoàng và gửi xe tăng và máy bay tấn công người dân Donetsk và Luhansk. Điều tưởng như là cơn ác mộng đã trở thành hiện thực.”

Kyiv và Moscow có quan điểm rất khác nhau về cuộc xung đột và các sự kiện dẫn đến nó. Cuộc nổi dậy năm 2014 mà Antonov gọi là “một cuộc đảo chính với sự hỗ trợ trực tiếp của các quan chức nước ngoài, các nhân vật nhà nước, những người có ý thức hệ là chủ nghĩa dân tộc dưới những hình thức cực đoan” được chính phủ Ukraine hiện tại, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, và những người ủng hộ quốc tế coi là sự thể hiện chính đáng mong muốn của đất nước hướng về phương Tây.

Tuy nhiên, Nga đã can thiệp vào công việc nội bộ của Ukraine, và đất nước rơi vào xung đột và cuối cùng là một cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện. Bây giờ, Antonov nêu quan điểm của Nga về triển vọng hòa bình cũng như những trở ngại.

Trong khi các quan chức ở Kyiv liên tục cáo buộc Mạc Tư Khoa can thiệp vào các vấn đề của Ukraine, Antonov lập luận rằng chính phương Tây đã can thiệp vào nước cộng hòa hậu Xô Viết đã giành được độc lập vào năm 1991. Sự can thiệp như vậy, theo Antonov, đã phá vỡ các cơ hội đạt được hòa bình, cả trong Thỏa thuận Minsk nhằm tìm cách giải quyết xung đột 2014-2022 và những nỗ lực hòa giải cuộc chiến lớn hơn hai năm trước.

Antonov nói: “Điều quan trọng là phải hiểu: trong nhiều thập kỷ kể từ khi Liên Xô sụp đổ, Nga luôn tôn trọng độc lập và chủ quyền của Ukraine”. “Nó nhất quán xây dựng mối quan hệ với nước cộng hòa trên cơ sở các nguyên tắc hợp tác và láng giềng tốt đẹp được công nhận rộng rãi.”

Antonov nói: “Sau khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt, vào mùa xuân năm 2022, một quá trình đàm phán đã được tiến hành ở Istanbul, điều đó có thể dẫn đến một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng”. “Tuy nhiên, áp lực từ các thủ đô 'thứ ba' không quan tâm đến thỏa thuận ngoại giao đã ngăn cản điều này xảy ra. Người phương Tây đã làm mọi cách để tước bỏ nền độc lập của Ukraine và biến nước này thành đầu cầu chống Nga”.

Tuy nhiên, ông lập luận rằng “Nga vẫn không từ bỏ đối thoại”, ngay cả khi ông cảm thấy rằng các đối tác ở phương Tây đang tiếp tục thúc đẩy một khuôn khổ không thể chấp nhận được.

Antonov nói: “Họ nhấn mạnh rằng không có lựa chọn thay thế nào cho 'định dạng Copenhagen' và 'công thức Zelenskiy' một chiều và vô nghĩa, mặc dù những điều này không tính đến lập trường của Liên bang Nga và bỏ qua nguyện vọng của Miền Nam Bán cầu, là điều mà những người theo chủ nghĩa thực dân mới đang cố gắng đánh lừa và sử dụng một cách đầy hoài nghi như những người quan sát câm lặng.”

Định dạng Copenhagen là tên không chính thức được đặt cho các cuộc đàm phán hòa bình bắt đầu ở thủ đô Đan Mạch vào tháng 6 năm 2023, quy tụ các đại diện của Brazil, Canada, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ấn Độ, Ý, Nhật Bản, Đức, Nhật Bản, Nam Phi, Ả Rập Saudi Ả Rập, Nam Hàn, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Vương quốc Anh và Mỹ Ba vòng thảo luận nữa đã được tổ chức tại Ả Rập Saudi, Malta và Thụy Sĩ, với hàng chục quốc gia khác tham gia các phiên họp khác nhau.

Công thức Zelenskiy đề cập đến kế hoạch hòa bình 10 điểm của nhà lãnh đạo Ukraine lần đầu tiên được công bố vào tháng 10 năm 2022. Trong số những điều khác, nó kêu gọi rút toàn bộ lực lượng Nga khỏi lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea và các tỉnh Donetsk, Kherson, Luhansk và Zaporizhzhia, lần lượt được sáp nhập mà không được quốc tế công nhận vào năm 2014 và 2022.

Các đề xuất hòa bình khác đã được đưa ra từ các quốc gia như Brazil, Trung Quốc và liên minh các nước Phi Châu, nhưng cho đến nay vẫn chưa có đề xuất nào có thể đưa hai bên ngồi vào bàn đàm phán.

Giống như Kyiv, Washington khẳng định rằng việc quân đội Nga rút khỏi toàn bộ lãnh thổ Ukraine là điều kiện tiên quyết để chấm dứt xung đột và bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng sẽ phải có sự tham gia của Ukraine.

“Chúng tôi trung thành với nguyên tắc 'không có gì về Ukraine nếu không có Ukraine.' Chúng tôi sẽ không ủng hộ việc Ukraine bị buộc phải từ bỏ lãnh thổ”, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với Newsweek. “Nga có thể nghĩ rằng con đường dẫn đến kết thúc cuộc chiến này là thông qua Washington. Điều này tất nhiên là không đúng.”

Phát ngôn nhân nói thêm: “Và cần nói rõ hơn, Nga không tìm cách sớm kết thúc cuộc chiến tranh xâm lược chống lại Ukraine”. “Putin vẫn cam kết thực hiện mục tiêu tối đa của mình là chinh phục hoàn toàn Ukraine và người dân nước này. Putin sẽ chỉ đồng ý với các biện pháp giúp ông tiến xa hơn tới mục tiêu đó”.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao cũng bày tỏ sự hoài nghi về tính chân thành trong các đề nghị hòa bình của Nga.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao cho biết: “Nga đã gửi tín hiệu rằng họ quan tâm đến lệnh ngừng bắn dọc theo các ranh giới hiện tại trong một thời gian dài. Họ đã công khai nói rằng việc chấp nhận quyền kiểm soát của Nga đối với lãnh thổ Ukraine là điều kiện tiên quyết cho các cuộc đàm phán”. “Tuy nhiên, chúng tôi chưa thấy bất cứ điều gì cho thấy Nga thực sự sẵn sàng tham gia vào một cuộc đàm phán nào đó liên quan đến việc từ bỏ các yêu cầu theo chủ nghĩa tối đa của mình”.

Phát ngôn nhân nói thêm: “Những gì Nga muốn là các điều khoản đầu hàng”.

Các quan chức Mỹ cũng lập luận rằng việc hỗ trợ Ukraine ngay cả trong một cuộc xung đột kéo dài là rất quan trọng đối với lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ, một điểm khiến những người đồng cấp Nga tức giận. Antonov cho rằng Washington đã không tính đến lợi ích của chính Nga, do đó làm trầm trọng thêm xung đột.

Antonov nói: “Thay vì nghe và hiểu những yêu cầu chính của Nga - phi hạt nhân hóa và phi quân sự hóa những tên côn đồ Ukraine cũng như bác bỏ chủ nghĩa bài Nga và các kế hoạch của NATO đối với Kyiv - Washington và các vệ tinh của nó chỉ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn”.

Ông nói thêm: “Họ chuyển vũ khí cho những con rối của mình và gọi đây là 'khoản đầu tư tốt'“. “Họ nhắm mắt làm ngơ trước những tội ác trắng trợn của 'khách hàng' của họ, những người sử dụng thiết bị gây chết người để thực hiện tội ác chiến tranh và các hành động khủng bố chống lại cơ sở hạ tầng công cộng, dân thường và thậm chí cả binh lính của họ. Họ che giấu nhiều bằng chứng cho thấy vũ khí phương Tây xuất hiện ở các vùng chiến sự trên khắp thế giới.”

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine và Mỹ đã cáo buộc Nga phạm nhiều tội ác chiến tranh và kêu gọi truy tố các quan chức Nga ngay cả trong trường hợp có giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột. Những lời kêu gọi này đã tăng thêm sức nặng vào tháng 3 năm ngoái khi Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) có trụ sở tại Hague, Hà Lan ban hành lệnh bắt giữ Putin liên quan đến các cuộc điều tra tội ác chiến tranh.

Nga, Ukraine và Mỹ không phải là các bên tham gia Quy chế Rôma thành lập ICC, mặc dù Kyiv đã chấp nhận quyền tài phán của tòa án đối với lãnh thổ Ukraine khi cuộc xung đột lần đầu tiên xuất hiện vào năm 2014.

Zelenskiy đã nhân đôi cam kết của mình trong việc buộc các quan chức Nga phải chịu trách nhiệm trong một thông điệp hôm thứ Ba gửi tới Ủy ban Hoa Kỳ-Helsinki được tổ chức tại cùng phòng xử án, nơi diễn ra Phiên tòa Nuremberg để truy tố các quan chức Đức Quốc xã. Cả Mạc Tư Khoa và Kyiv đều cáo buộc nhau theo cùng một ý thức hệ phát xít và cả hai đều phủ nhận cáo buộc này.

Ông Zelenskiy nói: “Thế giới đã chứng kiến quân đội Nga thiêu rụi các thành phố và làng mạc của Ukraine. “Mọi người trên thế giới đều đã nghe nói về những vụ giết người hàng loạt chắc chắn tuân theo lá cờ Nga trên khắp các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm. Không thể dung hòa với nỗi đau của những gia đình bị tan vỡ bởi cuộc chiến của Putin và việc trục xuất trẻ em Ukraine. Chúng ta không được quên hàng triệu người Ukraine đang sống sót dưới sự xâm lược của Nga, bị từ chối ngay cả những quyền con người cơ bản nhất.”

Ông nói thêm: “Đừng để điều gì cản trở công lý”. “Giống như chủ nghĩa Quốc xã bị lên án, nhà nước của Putin cũng phải chịu chung số phận. Tôi kêu gọi tất cả những ai có thể giúp đẩy nhanh việc đạt được hòa bình đích thực.”

Mạc Tư Khoa lập luận rằng những động thái như vậy chỉ thu hẹp con đường ngoại giao và làm tăng khả năng xảy ra xung đột trực tiếp giữa các cường quốc. Antonov đề cập đến đường lối hiện tại của Mỹ đối với các cuộc đàm phán trong khi tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine là một chiến lược “về bản chất không khác một chút so với đối đầu quân sự”.

Trong khi đó, trên chiến trường, Ukraine tiếp tục phải đối mặt với những thách thức lớn, bằng chứng là những bước tiến gần đây của Nga trong bối cảnh bế tắc đẫm máu kéo dài nhiều năm và các cuộc tranh luận ngày càng gay gắt ở Washington về tương lai hỗ trợ quân sự cho Kyiv. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden vẫn kiên quyết về sự cần thiết phải tiếp tục và mở rộng viện trợ như vậy, nhưng sự hoài nghi từ một số thành viên Quốc Hội đã nổi lên như một điểm nóng về chính sách đối ngoại quan trọng trước cuộc bầu cử năm 2024.

Sau cuộc hội đàm với Zelenskiy hôm thứ Hai, Tổng thống Biden nhắc lại quan điểm của mình với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc, khẳng định rằng “tôi hoàn toàn phản đối ý tưởng rằng chúng tôi sẽ rời khỏi Ukraine, hay ý tưởng rằng chúng tôi sẽ để NATO bắt đầu chia rẽ”. Đó không thể là lợi ích của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và điều đó đi ngược lại lời hứa của chúng tôi kể từ thời Tổng thống Dwight Eisenhower.”

Về phần mình, Antonov vẫn tin tưởng rằng Mỹ sẽ phải là người thay đổi hướng đi nhằm đạt được một kết thúc chiến tranh bằng thương lượng.

“Không có triển vọng đàm phán với đất nước chúng tôi từ vị trí sức mạnh và áp lực trừng phạt”. “Mong muốn thống trị dai dẳng chỉ dẫn đến tác dụng ngược. Nước Mỹ nhận thức được điều này càng sớm thì thế giới càng sớm có cơ hội quay trở lại con đường phát triển ổn định, bền vững và có thể dự đoán được”.

Ông nói thêm: “Việc giải phóng các thành phố, trước hết là Mariupol, Artemovsk và Avdeevka, là những dấu hiệu rõ ràng về nỗi thống khổ của chế độ Kyiv và sự thất bại của chính sách chống Nga của phương Tây”. Người Nga dùng từ Artemovsk để chỉ thành phố Bakhmut.

3. Mỹ cảnh báo về 'tính toán sai lầm' có thể xảy ra khi Trung Quốc tăng áp lực lên Đài Loan

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “US Warns of Possible 'Miscalculation' As China Ramps Up Pressure on Taiwan”, nghĩa là “Mỹ cảnh báo về 'tính toán sai lầm' có thể xảy ra khi Trung Quốc tăng áp lực lên Đài Loan.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Đình Trinh.

Hoa Kỳ cho biết họ đang “theo dõi chặt chẽ các hành động của Bắc Kinh” sau khi lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc chặn một tàu du lịch hôm thứ Hai gần một trong những hòn đảo tiền tuyến của Đài Loan.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Đài Loan cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Ba rằng chiếc tàu Đài Loan chở 11 thủy thủ đoàn và 23 khách du lịch đã bị 6 Cảnh sát biển Trung Quốc lên tàu và họ đã xem xét giấy thông hành của họ trong nửa giờ. Các hành khách sau đó nói với truyền thông địa phương rằng họ lo sợ cho tính mạng của mình.

Vụ việc xảy ra một ngày sau khi lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc cho biết họ sẽ tăng cường thực thi luật hàng hải xung quanh quần đảo Kim Môn xa xôi của Đài Loan để đáp lại cái chết gần đây của hai ngư dân Trung Quốc, khi chiếc tàu cao tốc của họ — chở bốn người — bị lật úp khi bị chính quyền Đài Loan truy đuổi vì cáo buộc xâm phạm trái phép trong hải phận hạn chế.

Kim Môn, nằm cách thành phố Hạ Môn của Trung Quốc chỉ 6 dặm, đã hứng chịu pháo kích dữ dội trong Chiến tranh Lạnh trong cuộc Khủng hoảng eo biển Đài Loan lần thứ hai năm 1958. Quần đảo này ngày nay là một địa điểm du lịch nổi tiếng, nhưng hầu hết các đảo nhỏ vẫn phải được canh phòng nghiêm ngặt.

Quan Bích Linh (Kuan Bi-ling), nhà lãnh đạo Hội đồng các vấn đề đại dương giám sát Cục Cảnh sát biển Đài Loan, cho biết hôm thứ Ba tại Đài Bắc rằng vụ việc gần Kim Môn đã gây ra “sự hoảng loạn trong công chúng” một cách không cần thiết.

Bà cho rằng các tàu du lịch Trung Quốc và Đài Loan thường xuyên đi vào vùng biển của nhau, nhưng việc kiểm tra là một hành động đi chệch khỏi quy định.

Các nhà quan sát ở Đài Loan cho rằng Bắc Kinh có ý sử dụng lực lượng bảo vệ bờ biển Trung Quốc như một công cụ khác để gây áp lực lên chính phủ Đài Bắc, bao gồm cả việc bác bỏ sự tồn tại của các vùng biển “cấm” hoặc “hạn chế” xung quanh Kim Môn, các ranh giới trên biển đã được cả hai bên tôn trọng trong hơn 30 năm qua.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói với Newsweek: “Chúng tôi tiếp tục kêu gọi kiềm chế và không đơn phương thay đổi hiện trạng, vốn đã duy trì hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan và trên toàn khu vực trong nhiều thập kỷ”.

“Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc tham gia đối thoại có ý nghĩa với Đài Loan để giảm nguy cơ tính toán sai lầm”, quan chức này nói, đề cập đến Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Văn phòng các vấn đề Đài Loan ở Bắc Kinh không thể đưa ra bình luận.

Cơ quan bảo vệ bờ biển ở Kim Môn cho biết họ đã trục xuất một tàu của chính phủ Trung Quốc đã ở trong lãnh hải Đài Loan một giờ vào hôm thứ Ba.

Ít nhất một tàu Cảnh sát biển Trung Quốc khác đã đến cách đảo chính Kim Môn 1,5 hải lý vào cuối ngày hôm đó, theo dữ liệu theo dõi tàu được chia sẻ với X bởi Ray Powell, giám đốc dự án SeaLight trực thuộc Đại học Stanford.

Việc liên tục xâm nhập vào lãnh hải của Đài Loan, mặc dù không xảy ra xung quanh Đài Loan, sẽ là điều chưa từng có trong những thập kỷ gần đây và Đài Bắc nhận thức được rằng một vụ việc như vậy có thể dẫn đến một cuộc đối đầu toàn diện.

Bên ngoài cơ quan lập pháp Đài Loan hôm thứ Ba, Triệu Quốc Thần (Chiu Kuo-chen), Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan, cho biết lực lượng vũ trang của hòn đảo sẽ không “tích cực can thiệp” để “tránh chiến tranh”.

“ Nếu chúng tôi can thiệp, xung đột sẽ leo thang và đó không phải là điều chúng tôi muốn thấy,” Ông Triệu nói và hy vọng vấn đề có thể được giải quyết một cách hòa bình.

Lưu Văn (Lii Wen), giám đốc quan hệ quốc tế của Đảng Tiến bộ Dân chủ cầm quyền của Đài Loan, cho biết hôm thứ Ba rằng vụ việc tàu cao tốc là “đáng tiếc” nhưng không nên chính trị hóa.

“Trung Quốc nên coi vụ việc đáng tiếc này là vấn đề thực thi pháp luật mà hai bên có thể cùng nhau giải quyết một cách có trách nhiệm. Nên tránh những diễn giải hoặc phản ứng mang tính chính trị”

“Những nỗ lực của Trung Quốc nhằm làm mờ ranh giới vùng biển hạn chế của Đài Loan là đáng lo ngại, vì điều này có thể dẫn đến việc mở rộng hoạt động thực thi pháp luật của Trung Quốc. Chúng tôi đã thấy xu hướng này trong các cuộc xâm nhập của Trung Quốc qua đường trung tuyến của eo biển Đài Loan và bây giờ là ở vùng biển xung quanh Kim Môn”, ông Lưu nói.

Ông nói: “Những hành động như vậy có nguy cơ gây ra những cuộc đụng độ không chủ ý và làm leo thang căng thẳng không cần thiết ở eo biển Đài Loan”.

Trung Quốc tuyên bố Đài Loan và các hòn đảo xa xôi là một phần lãnh thổ của mình, tất cả đều nằm dưới sự cai trị của Đảng Cộng sản. Đài Bắc từ lâu đã bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh.

Bất chấp những căng thẳng chính trị kéo dài, hợp tác thực tế ở cấp độ thấp hơn vẫn có thể thực hiện được.

Tân Hoa Xã, cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc, cho biết các quan chức của Hội Hồng Thập Tự Tuyền Châu sẽ đi cùng gia đình các ngư dân thiệt mạng trong vụ tàu cao tốc và hai ngư dân sống sót đến Kim Môn để đưa họ về nhà.

Lực lượng bảo vệ bờ biển Đài Loan hôm thứ Ba cho biết họ đã hỗ trợ nhóm này đến và sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho chuyến thăm của họ cho đến khi họ trở về Trung Quốc.

4. Tôi sống ở Crimea. Tôi đi ngủ với trang phục đầy đủ lo ngại những người đàn ông có vũ trang vào lúc bình minh

Đó là tâm sự một nữ phóng viên báo chí trong một bài trên tờ Newsweek có nhan đề “I Live in Crimea. I Go to Bed Fully Dressed Expecting Armed Men at Dawn”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Tôi hầu như luôn mặc quần áo khi đi ngủ ở nhà mình ở Crimea; nỗi sợ hãi rằng những người có vũ trang sẽ đột nhập vào phòng lúc bình minh đã ăn sâu vào tâm trí tôi và đã thay đổi thói quen đi ngủ hàng ngày của tôi.

Bạn không chỉ đánh răng và đi ngủ mà còn nhớ sạc điện thoại, máy ảnh, và máy sạc dự phòng.

Bạn không thể tắt điện thoại, ngay cả khi bạn mệt mỏi cũng không thể để nó ở “chế độ ngủ” qua đêm, vì bất cứ lúc nào cũng có thể có tin nhắn về một cuộc khám xét hoặc giam giữ khác.

Và nếu tôi nhận được cuộc gọi vào lúc 5 giờ sáng, điều đó gần như luôn có nghĩa là FSB hoặc cảnh sát Nga đã lại đến nhà ai đó.

Tôi sinh ra ở Uzbekistan, một đất nước đã trở thành quê hương tạm thời, và không tự nguyện, của người Tatars ở Crimea sau khi bị Stalin trục xuất năm 1944. Nhưng nó không thể thay thế Crimea; niềm khao khát nó luôn hiện hữu trong mắt những người lớn tuổi và cha mẹ chúng tôi.

Người ta liên tục nói về việc quay trở lại Crimea cho đến khi điều đó trở nên khả thi. Cha tôi đã tham gia các cuộc biểu tình và hoạt động chính trị của người Tatars Crimea ở Uzbekistan và ở Mạc Tư Khoa. Và cuối cùng, vào năm 1989, cha tôi đã chuyển cả gia đình chúng tôi đến Crimea.

Trong gia đình tôi, trong số tất cả những người bị trục xuất năm 1944, chỉ có bà tôi còn sống trở về nhà. Vào thời điểm đó, hàng ngàn gia đình Crimea Tatar đã ồ ạt rời bỏ nhà cửa ở Uzbekistan và chuyển đến Crimea, giống như những đàn chim.

Chúng tôi định cư ở quận Bakhchisaray của Crimea, nhưng không ở nhà mình. Một gia đình khác sống ở đó sau khi bị trục xuất và chúng tôi chỉ thỉnh thoảng đến thăm.

Tôi hiếm khi rời Crimea quá vài ngày. Tôi có một cái neo vô hình bên trong được thả an toàn ở đây. Kể từ khi kết hôn, tôi đã sống ở Dzhankoy, thị trấn cực bắc của Crimea, cách Kherson, vùng chiến sự giữa Nga và Ukraine, 200 km.

Cho đến tháng 2 năm 2022, tôi đi qua tuyến đường này đến Ukraine, giữ liên lạc với người thân, đồng nghiệp và bạn bè, những người vì sợ bị trả thù nên đã buộc phải rời Crimea sau sự can thiệp của Nga.

Hiện tại, tôi hợp tác với ban biên tập và viết bài về các phiên tòa xét xử tù nhân chính trị ở Crimea, đàn áp các nhà hoạt động dân sự, nhà báo, luật sư, đại diện các tổ chức tôn giáo độc lập.

Đây là một sự lựa chọn có ý thức – tôi không muốn “bức màn sắt” che phủ những câu chuyện này. Đây là sự đóng góp của tôi vào việc khôi phục lại công lý.

Trước năm 2014, tôi có những nguyện vọng hoàn toàn khác về tương lai của mình. Năm 2010, lúc đã có hai con, tôi tốt nghiệp đại học sư phạm và bắt đầu hoạt động giáo dục.

Tôi đang mong chờ thêm một đứa con nữa thì những người được gọi là “những người lịch sự” hay “những người đàn ông nhỏ màu xanh lá cây”, thực ra là lực lượng đặc biệt của quân đội Nga, tiến vào Crimea.

Lần làm quen cá nhân đầu tiên của tôi với họ là ở sân của bệnh viện phụ sản ở Dzhankoy, nơi họ đã bao vây vành đai và thương lượng với ban quản lý bệnh viện.

Islyam sinh ngày 28 tháng 3 năm 2014, hai tuần sau “cuộc trưng cầu dân ý”. Có một trò đùa không hay và tẻ nhạt ở bệnh viện: Tất cả những đứa trẻ trước đây đều là công dân Ukraine, còn đứa này sinh ra ở Nga.

Đối với gia đình tôi, vốn đã mất mát rất nhiều vì vụ trục xuất, điều đó giống như một bản án - chúng tôi một lần nữa phải đối mặt với nhà nước kế nhiệm cho Liên Xô.

Năm 2015, với nỗ lực rất lớn, tôi đã mở trung tâm phát triển trẻ em Crimea Tatar ở Dzhankoy. Tuy nhiên, ba tháng sau, văn phòng công tố Nga đến gặp chúng tôi với lệnh khám xét. Theo họ, chúng tôi đã bị tố cáo nặc danh. Vì bị kiểm tra nhiều lần nên chúng tôi không thể hoạt động bình thường và phải đóng cửa.

Một câu chuyện như vậy minh họa một cách sinh động cách cảnh sát làm việc với các nhà báo và người bảo vệ nhân quyền, xảy ra với tôi vào năm 2019 khi tôi bị giam giữ vì một bài đăng trên Facebook.

Cảnh sát Nga - có vài người trong số họ - đã theo dõi tôi từ sáng sớm khi tôi đi chợ mua đồ, sau đó, cách nhà tôi một dãy nhà, bao vây tôi và tống tôi vào xe hơi.

Tôi không thể từ chối; hành vi này có thể bị phạt bằng một điều khoản hành chính về việc không vâng lời cảnh sát và bị phạt quản thúc hành chính vài ngày. Tức là, dựa trên ngân sách của chính phủ, các sĩ quan cảnh sát, những người lẽ ra phải tham gia giải quyết những tội ác thực sự, đã dành hai ngày cho tôi.

Họ đến bằng xe hơi chính thức từ Simferopol đến Dzhankoy, đưa tôi đến Simferopol và giữ tôi ở đó trong vài giờ. Ngày hôm sau, phiên tòa được tổ chức. Chúng tôi ở đó cả ngày, từ sáng đến tối muộn.

Tôi hỏi họ: “Nghe này, bạn có thấy xấu hổ không?” Tôi có quan điểm khác về công việc của các nhân viên thực thi pháp luật, ngay cả khi luật pháp buộc họ phải tuân theo mệnh lệnh của cấp trên.

Khi thẩm phán quyết định phạt tôi 2.000 rúp, tôi đã bày tỏ ngắn gọn thái độ của mình trước hành động của cảnh sát bằng câu tục ngữ: “Cả một núi lao động cuối cùng chỉ tìm ra một con chuột”.

Thực ra đó là lý do hình thức, dùng để gây áp lực, ngầm nói rõ: Lần này là vụ án hành chính, lần sau có thể sẽ là vụ án hình sự.

Đây là một hoạt động đã có từ lâu nhằm “khuất phục” những người bảo vệ nhân quyền và các nhà báo. Bạn hoặc im lặng, hoặc bạn rời đi. Ngoài ra, bạn tiếp tục làm việc khi biết rằng họ sẽ đến gặp bạn lần nữa, nhưng với những cáo buộc nghiêm trọng hơn.

Và mỗi người phải tự mình lựa chọn cách ứng phó với những “cảnh báo” như vậy.

Vào tháng 7 năm 2023, tôi bị kiện hành chính lần thứ hai. Lần này tôi bị giữ bên ngoài tòa án, mặc dù có thẻ nhà báo và giải thích bằng lời rằng tôi đến để đưa tin.

Tại đồn cảnh sát, họ cố gắng lấy dấu vân tay của tôi một cách bất hợp pháp, chụp ảnh tôi đang cầm số điện thoại để làm cơ sở dữ liệu và lấy mẫu nước bọt. Tôi từ chối và đáp lại tôi bị đe dọa rằng sẽ có một vụ kiện hành chính khác chống lại tôi.

Kết quả là họ đã lập biên bản cảnh sát về tội “vi phạm trật tự công cộng” và phạt tôi thêm 12.000 rúp. Tổng cộng, tôi đã phải ở tòa và làm việc với cảnh sát khoảng 12 giờ đồng hồ. Mặc dù về mặt chính thức tôi thậm chí không bị giam giữ nhưng tôi không thể rời khỏi đồn cảnh sát.

Cảnh sát đã bắt giữ cha tôi hai lần: Vào tháng 4 năm 2017 và vào tháng 8 năm 2023. Trong vụ án đầu tiên, trong khi cuộc khám xét nhà hoạt động người Tatar ở Crimea Seidamet Mustafayev đang được tiến hành, đã xảy ra một vụ ẩu đả gần nhà giữa cảnh sát chống bạo động và người Tatars ở Crimea, những người đã đến kiểm tra. ủng hộ đồng bào của họ.

Cha tôi không thể không đến đó dù tim ông yếu, bị tiểu đường và cao huyết áp. Lần thứ hai ông bị giam bên ngoài tòa án, ông đến đó vì con trai hàng xóm của ông bị giam giữ.

Mẹ tôi cũng bị đưa đến đồn cảnh sát. Không chỉ riêng gia đình tôi - hàng ngàn người Tatars ở Crimea và người Ukraine đã phải trải qua những đợt giam giữ như vậy, bởi vì trong mắt chính quyền Nga, tất cả chúng tôi đều là “những kẻ có khả năng vi phạm pháp luật” hoặc “không đáng tin cậy”.

Về vấn đề ủng hộ Nga ở Crimea: Trước hết, sự nổi tiếng là sự lựa chọn tự nguyện. Khi bạn tự quyết định chính trị gia nào sẽ lãnh đạo đất nước của bạn và họ sẽ bảo đảm rằng các quyền và lợi ích của bạn được thực hiện như thế nào.

Người Tatars ở Crimea có lựa chọn như vậy không? Câu hỏi mang tính tu từ.

Không ai có thể kiểm tra tính xác thực của việc Nga có được lòng dân hay không vì Crimea trên thực tế đã đóng cửa đối với các nhà quan sát độc lập và người bảo vệ nhân quyền. Các tòa soạn báo độc lập đã rời khỏi bán đảo, và hoạt động báo chí phục vụ lợi ích của chính quyền lại có liên quan.

Đồng thời, có khá nhiều người ở Crimea đã “định cư” và chấp nhận quyền tài phán của Nga.

Đồng nghiệp của tôi, nhà báo Igor Vorotnikov, chắc chắn rằng nếu chính quyền Nga nhận được sự hỗ trợ vô điều kiện, họ sẽ không gặp khó khăn với các bài hát Ukraine và bộ móng tay màu vàng và xanh ở Crimea.

Kể từ năm 2014, trải nghiệm đau đớn nhất của tôi là nghe người khác kể lại việc bị tra tấn.

Tôi sẽ trích dẫn một đoạn trong lời khai của Vladislav Yesipenko, một nhà báo của dự án RadioSvoboda, trước tòa: “Một đặc vụ FSB đã đặt tôi xuống sàn bê tông. Tôi bị lột trần và đeo dây đồng vào tai. Tôi cố gắng chống cự nhưng vì đang trần truồng và bị còng tay nên tôi đã thất bại.

“Tôi khỏa thân trên sàn, dây điện được nối vào tai và dòng điện được truyền vào. Cơn đau đến mức đầu óc tôi sôi sục và mắt tôi như muốn nổ tung. Tôi đã la hét rất nhiều, yêu cầu họ dừng lại và đừng làm điều đó, nhưng chuyện đó vẫn tiếp tục.”

Các nhà hoạt động người Tatar ở Crimea Rinat Paralamov, Asan Akhtemov và Enver Krosh cũng phải trải qua hình thức tra tấn bằng điện tương tự. Tất cả họ hiện đang ở trong tù hoặc đã rời khỏi Crimea.

Irina Danilovich, một y tá và nhà báo công dân, đã phải ở trong trại giam của FSB một tuần. Cô bị kết án bảy năm tù và bị đưa đến khu dành cho phụ nữ ở vùng Stavropol của Liên bang Nga.

Điều khó chấp nhận và hiểu nhất là tất cả những người này đều bị tra tấn trong các tòa nhà của dịch vụ đặc biệt và cảnh sát, về mặt lý thuyết, trong một thế giới lý tưởng, phải bảo đảm rằng mọi người được bảo vệ—trước hết là khỏi bạo lực và các phương pháp điều tra bất hợp pháp.

Nhưng thế giới thực thường khác với những gì chúng ta tin tưởng.

Tôi lo sợ cho quốc gia nhỏ bé của mình. Nó đang trên bờ vực tuyệt chủng. Có cả những rủi ro về thể chất và mức độ đồng hóa ngày càng tăng. Mối quan tâm chung của tôi là dành cho tất cả người dân Crimea - tôi chân thành mong muốn họ không trở thành nạn nhân.

Tương lai của Crimea rất khó dự đoán nên tôi sẽ không đưa ra bất kỳ dự đoán nào.

Crimea, giống như những thế kỷ trước, vẫn là trung tâm lợi ích của chính trị quốc tế và nó đã trở thành đối tượng chú ý của nhiều “người chơi toàn cầu”.

Trong cơn bão này, điều tôi mong muốn nhất là vẫn là con người, trung thực với những nguyên tắc và ý tưởng của mình. Chúng ta chấp nhận rủi ro, chúng ta không an toàn, chúng ta không biết ngày mai sẽ ra sao. Nhưng đây là nhà của chúng tôi.