Bộ trưởng thứ nhất Bắc Ái Nhĩ Lan mới được bổ nhiệm Michelle O'Neill đã làm nên lịch sử vào cuối tuần qua khi trở thành người Công Giáo đầu tiên và người theo chủ nghĩa dân tộc Ái Nhĩ Lan đầu tiên lãnh đạo chính phủ đất nước trong 103 năm tồn tại.

“Là một người cộng hòa Ái Nhĩ Lan, tôi cam kết hợp tác và nỗ lực trung thực thực sự với những đồng nghiệp là người Anh, có truyền thống đoàn viên và trân trọng Liên minh,” O'Neill, thành viên của đảng xã hội chủ nghĩa dân chủ và dân tộc Ireland Sinn Féin, cho biết trong bài phát biểu trước Quốc hội Bắc Ái Nhĩ Lan vào hôm thứ Bảy sau khi đảm nhận vị trí bộ trưởng thứ nhất.

O'Neill nói thêm: “Đây là một nghị viện dành cho tất cả mọi người - Công Giáo, Tin lành và những người bất đồng chính kiến”. “Bất chấp quan điểm và quan điểm khác nhau của chúng tôi về vị thế hiến pháp trong tương lai, công chúng có quyền yêu cầu chúng tôi hợp tác, thực hiện và làm việc cùng nhau.”

Bất chấp mối liên hệ lịch sử của Sinn Féin với người Công Giáo Ái Nhĩ Lan, O'Neill và đảng vẫn mâu thuẫn với giáo huấn của Giáo hội về một số vấn đề. Ví dụ: Sinn Féin ủng hộ việc tăng cường khả năng tiếp cận phá thai và đảng ủng hộ trẻ em tiếp cận với phẫu thuật chuyển giới.

Vào năm 2020, O'Neill chỉ trích Đảng Liên minh Dân chủ và Đảng Liên minh Ulster vì đã không ủng hộ việc phá thai đủ mạnh khi có nỗ lực cấm phá thai muộn đối với những người khuyết tật không gây tử vong.

Vào thời điểm đó, O'Neill nói: “Phụ nữ trên hòn đảo này đã chờ đợi đủ lâu để được tiếp cận các dịch vụ y tế phá thai hiện đại và nhân ái. “Tuy nhiên, ngày nay chúng ta đang ở đây, thay vì hỗ trợ việc cung cấp các dịch vụ phá thai hiện đại, nhân ái cho phụ nữ, DUP và UUP vẫn tiếp tục trì hoãn và từ chối dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu này cho những phụ nữ và trẻ em gái cần nó.”

Sinn Féin, có mối quan hệ lịch sử với Quân đội Cộng hòa Ái Nhĩ Lan lâm thời, chính thức ủng hộ việc thống nhất Cộng hòa Ái Nhĩ Lan và Bắc Ái Nhĩ Lan, vốn bị tách ra vào năm 1921 thông qua một hiệp ước hòa bình giữa các nhà cách mạng Ái Nhĩ Lan và Vương quốc Anh. Hiệp ước chấm dứt cuộc chiến tranh Ái Nhĩ Lan 1919–1921 để giành độc lập khỏi Vương quốc Anh.

Bắc Ái Nhĩ Lan hiện là một phần của Vương quốc Anh. Tuy nhiên, theo Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh, được ký năm 1998, Bắc Ái Nhĩ Lan và Cộng hòa Ái Nhĩ Lan có thể đoàn tụ thành một quốc gia nếu đa số cả hai quốc gia bỏ phiếu ủng hộ sự thay đổi đó thông qua trưng cầu dân ý.

Thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh, nhận được sự ủng hộ đông đảo ở Cộng hòa Ái Nhĩ Lan và Bắc Ái Nhĩ Lan, đã chấm dứt “Rắc rối”, đó là cuộc xung đột bạo lực kéo dài 30 năm giữa những người cộng hòa Ái Nhĩ Lan và những người trung thành với Ulster. Bạo lực bắt nguồn từ những tranh chấp về tình trạng của Bắc Ireland và những cáo buộc phân biệt đối xử chống lại người Công Giáo thông qua việc chào mừng chính trị, sự tách biệt trên thực tế khỏi chính sách nhà ở và các hoạt động tuyển dụng tại nơi làm việc đã ngăn cản người Công Giáo làm việc trong các ngành công nghiệp lớn mà hầu hết do người Tin lành kiểm soát.

Bất chấp sự chia rẽ lịch sử này, bài phát biểu của O'Neill chủ yếu tập trung vào các vấn đề trong nước hơn là sự thống nhất của Ái Nhĩ Lan.

O'Neill nói: “Có rất nhiều cây tầm ma để nắm bắt. Chi phí sinh hoạt ngày càng tăng đã trở thành gánh nặng lớn đối với nhiều gia cư và doanh nghiệp. Có những người sống bằng tay và họ cần sự hỗ trợ của chúng ta. Có quá nhiều bệnh nhân đang chờ được điều trị và hỗ trợ. Các giáo viên, y tá và tất cả công nhân trong khu vực công của chúng tôi đang bị buộc vào hàng rào. Điều này đòi hỏi hành động khẩn cấp.”

Tuy nhiên, trong một cuộc phỏng vấn với Sky News phát sóng ngày hôm sau, O'Neill gợi ý rằng một cuộc bỏ phiếu thống nhất Cộng hòa Ái Nhĩ Lan và Bắc Ái Nhĩ Lan có thể diễn ra trong thập kỷ tới.

O'Neill nói: “Tôi tin rằng chúng ta đang ở trong thập kỷ cơ hội và tôi tin rằng chúng ta có thể làm hai việc cùng một lúc”. “Chúng ta có thể chia sẻ quyền lực, chúng ta có thể làm cho nó ổn định, chúng ta có thể làm việc cùng nhau hàng ngày về các dịch vụ công, đồng thời chúng ta cũng theo đuổi những khát vọng chính đáng bình đẳng của mình.”

Thủ tướng Vương quốc Anh Rishi Sunak đã trả lời những bình luận đó trong một cuộc phỏng vấn với Sky News, khuyến khích O'Neill tập trung vào các vấn đề địa phương thay vì thống nhất đất nước, trích dẫn một thỏa thuận tài trợ trị giá 3,3 tỷ bảng Anh cho Bắc Ái Nhĩ Lan.

Sunak nói: “Thỏa thuận mới của chúng tôi mang lại cho họ nhiều nguồn vốn và nhiều quyền lực hơn họ từng có để họ có thể cung cấp cho các gia đình và doanh nghiệp trên khắp Bắc Ái Nhĩ Lan”. “Và đó là điều ưu tiên của mọi người hiện nay. Đó không phải là thay đổi hiến pháp. Nó cung cấp những thứ quan trọng hàng ngày cho mọi người.”

Sinn Féin đã giành được đa số ghế trong Quốc hội Bắc Ái Nhĩ Lan vào tháng 5 năm 2022 lần đầu tiên trong lịch sử đất nước. Tuy nhiên, việc không đạt được thỏa thuận chia sẻ quyền lực đã làm trì hoãn việc bổ nhiệm bộ trưởng đầu tiên trong gần hai năm.

Source:Catholic News Agency