Rabbi Riccardo di Segni, đã bày tỏ “sự thất vọng to lớn” với cách mà Vatican đã ứng phó với cuộc khủng hoảng ở Gaza. Trước đó, người Ukraine cũng không hài lòng. Tuy nhiên, những tuyên bố gần đây của Đức Thánh Cha nên được hiểu rõ nhất là một lời kêu gọi nhiệt tình chấm dứt bạo lực, chứ không phải là sự bác bỏ truyền thống lâu đời của Công Giáo về chiến tranh và hòa bình.
Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Trên tờ National Catholic Register, ngài có bài viết nhan đề “Pope Francis Hasn’t Repudiated the Catholic Doctrine of Just War”, nghĩa là “Đức Thánh Cha Phanxicô không bác bỏ học thuyết Công Giáo về chiến tranh chính nghĩa”. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Những bình luận gần đây của Đức Thánh Cha Phanxicô rằng “chiến tranh không bao giờ có thể được biện minh” đã gây chú ý khắp thế giới. Tuy nhiên, đó không chính xác là những gì ngài nói; trong bối cảnh tưởng nhớ đến nạn diệt chủng Holocaust, Đức Thánh Cha nói rằng “luận lý của hận thù và bạo lực” không bao giờ có thể được biện minh.
Tuy nhiên, những bình luận trong tuần này là một phần của những tuyên bố mạnh mẽ chống chiến tranh. Một số người tự hỏi liệu điều đó có nghĩa là Đức Thánh Cha đã gạt bỏ truyền thống Công Giáo về giảng dạy chiến tranh chính nghĩa hay không. Không phải như thế đâu, nhưng câu hỏi đáng được kiểm tra.
Thế giới không muốn Đức Giáo Hoàng trở thành người cổ vũ cho chiến tranh; đã có quá nhiều chiến tranh rồi. Rôma đóng vai trò là nhân chứng cho hòa bình và khả năng hòa bình, có lẽ chưa bao giờ gây ấn tượng mạnh hơn như trong thông điệp năm 1963 của Thánh Gioan XXIII, Pacem in Terris, nghĩa là Hòa bình Tại thế, được viết trong những tháng sau Cuộc khủng hoảng hỏa tiễn Cuba đã đưa thế giới đến tình trạng bên bờ vực khủng hoảng. Trong khi hầu hết các thông điệp đều biến mất khỏi ký ức, lễ kỷ niệm 60 năm Thông điệp Pacem in Terris đã được cử hành rộng rãi vào năm ngoái.
Trong những tuần gần đây, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói về chiến tranh với giọng điệu ngày càng cấp bách. Trong nhiều năm, Đức Thánh Cha đã đề cập đến “một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba đang diễn ra từng mảnh”. Hai năm sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, và ba tháng sau cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza, các cuộc chiến tranh leo thang đã làm tăng tần suất và cường độ lên án chiến tranh của Đức Thánh Cha. Hai năm vừa qua đã có nhiều lần các cuộc chiến tranh bị lên án như vậy.
Vào tháng 3 năm 2022, trong một cuộc gọi video với Thượng phụ Kirill của Mạc Tư Khoa, Đức Thánh Cha Phanxicô gợi ý rằng không thể nói về “chiến tranh chính nghĩa” được nữa: “Chiến tranh luôn bất công”.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 6 năm 2022, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói về cuộc đổ bộ Normandy năm 1944, đồng thời hỏi liệu việc gửi binh lính Đồng minh đến chống lại các công sự của Đức Quốc xã có “chính đáng” hay không. Đi xa hơn, ngài cho rằng có lẽ đã đến lúc phải suy nghĩ lại liệu có nên tiến hành một “cuộc chiến tranh chính nghĩa” hay không.
“Tôi tin rằng đã đến lúc phải suy nghĩ lại về khái niệm 'chiến tranh chính nghĩa'. Một cuộc chiến có thể chính đáng; có quyền tự vệ. Nhưng chúng ta cần suy nghĩ lại về cách sử dụng khái niệm này ngày nay”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Vào tháng 8 năm 2022, trong cuốn sách của Đức Giáo Hoàng có tựa đề là “Chống chiến tranh”, Giáo hoàng Phanxicô đã tuyên bố:
“Chiến tranh không phải là giải pháp, chiến tranh là sự điên rồ, chiến tranh là một con quái vật, chiến tranh là căn bệnh ung thư ăn mòn chính nó, nhấn chìm mọi thứ! Hơn thế nữa, chiến tranh là một sự phạm thánh tàn phá những gì quý giá nhất trên trái đất của chúng ta, sự sống con người, sự ngây thơ của những đứa trẻ nhỏ, vẻ đẹp của tạo vật. Đúng, chiến tranh là một sự phạm thánh!”
“Chiến tranh luôn luôn là một thất bại,” Đức Thánh Cha nói vào năm ngoái trong chuyến viếng thăm nghĩa trang quân đội ở Rôma nhân Ngày Lễ Các Linh Hồn. “Không bao giờ có chiến thắng hoàn toàn. Bên này thắng bên kia, nhưng đằng sau đó luôn là sự thất bại với cái giá phải trả”.
Trong huấn từ trước khi đọc kinh Truyền Tin cách đây 10 ngày, Đức Thánh Cha đã nói về “chính chiến tranh” như một “tội ác chống lại loài người”:
“Chúng ta cầu nguyện rằng những người có quyền lực đối với những cuộc xung đột này sẽ phản ánh rằng chiến tranh không phải là cách giải quyết chúng vì nó gieo rắc cái chết cho dân thường và phá hủy các thành phố cũng như cơ sở hạ tầng. Nói cách khác, chiến tranh ngày nay tự nó đã là một tội ác chống lại loài người. Chúng ta đừng quên điều này: Bản thân chiến tranh là một tội ác chống lại loài người.”
Trong buổi tiếp kiến chung vào ngày 24 Tháng Giêng, Đức Thánh Cha nói rằng “bản thân chiến tranh là sự phủ nhận tình nhân loại”.
Nếu chiến tranh là một “sự phạm thánh”, một “sự phủ nhận tình nhân loại” và một “tội ác chống lại loài người”, thì phải chăng điều đó có nghĩa là Đức Thánh Cha Phanxicô đang đề xuất một thứ chủ nghĩa hòa bình, dạy rằng ngay cả việc tự vệ trước một thế lực hung hãn cũng bị cấm chăng?
Không phải như thế. Điều quan trọng là phải tìm nơi khác.
Trong thông điệp Fratelli Tutti (Tất cả là Anh em) năm 2020, Đức Thánh Cha thừa nhận rằng một cuộc chiến tranh chính nghĩa là có thể xảy ra, nhưng các tiêu chuẩn cho điều đó có thể được áp dụng quá lỏng lẻo:
“Chiến tranh có thể dễ dàng được lựa chọn bằng cách viện đến đủ loại lý do được cho là nhân đạo, phòng thủ hoặc phòng ngừa, và thậm chí dùng đến việc thao túng thông tin. Trong những thập kỷ gần đây, mọi cuộc chiến đều có vẻ 'chính đáng'. Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo nói đến khả năng phòng vệ hợp pháp bằng lực lượng quân sự, bao gồm việc chứng minh rằng một số “điều kiện nghiêm ngặt về tính hợp pháp về mặt đạo đức” phải được đáp ứng. Tuy nhiên, rất dễ rơi vào cách giải thích quá rộng về quyền tiềm năng này. Bằng cách này, một số người cũng sẽ biện minh một cách sai lầm ngay cả những cuộc tấn công hoặc hành động chiến tranh 'phòng ngừa' mà khó có thể tránh khỏi việc kéo theo những tệ nạn và rối loạn còn trầm trọng hơn cả cái ác cần phải loại bỏ” (258).
Hơn nữa, trong cùng một tài liệu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết về nghĩa vụ chống lại kẻ xâm lược, “tước bỏ quyền lực của hắn”:
“Chúng ta được kêu gọi yêu thương mọi người, không có ngoại lệ; đồng thời, yêu kẻ áp bức không có nghĩa là để hắn tiếp tục đàn áp chúng ta, hay để hắn nghĩ rằng việc mình làm là chấp nhận được. Ngược lại, tình yêu đích thực dành cho kẻ áp bức có nghĩa là tìm cách làm cho kẻ đó chấm dứt sự áp bức; nó có nghĩa là tước bỏ quyền lực mà anh ta không biết cách sử dụng và điều đó làm giảm nhân tính của chính anh ta và của người khác. Sự tha thứ không đòi hỏi phải cho phép những kẻ áp bức tiếp tục chà đạp nhân phẩm của mình và của người khác, hoặc để cho tội phạm tiếp tục hành vi sai trái của họ” (241).
Những bình luận gần đây hơn của Đức Giáo Hoàng được hiểu rõ nhất là những lời kêu gọi nhiệt thành cho hòa bình - một lời kêu gọi chống lại sự đau khổ của chiến tranh - hơn là một tuyên bố mang tính giáo lý cẩn thận. Việc tự mình đưa ra các nhận xét và không đặt chúng vào trong giáo huấn của Sách Giáo lý - và Fratelli Tutti, vốn đề cập đến Sách Giáo lý - sẽ có nghĩa là bác bỏ truyền thống Công Giáo lâu đời về chiến tranh và hòa bình, vốn không phải là chủ nghĩa hòa bình. Giáo huấn Công Giáo về khả năng xảy ra chiến tranh chính đáng vẫn còn.
Chẳng hạn, người ta có thể nghe thấy nơi Đức Thánh Cha Phanxicô những tiếng vọng về lời kêu gọi kiên quyết chống lại chiến tranh của Thánh Gioan Phaolô II. “Chiến tranh là một thất bại của nhân loại” là cụm từ được Đức Gioan Phaolô sử dụng trong thông điệp Ngày Thế giới vì Hòa bình nhân Năm Thánh 2000:
“Chiến tranh nói chung không giải quyết được những vấn đề mà chúng gây ra; và do đó, ngoài việc gây ra thiệt hại khủng khiếp, cuối cùng chúng tỏ ra vô ích. Chiến tranh là một thất bại của nhân loại. Chỉ trong hòa bình và thông qua hòa bình, sự tôn trọng phẩm giá con người và các quyền bất khả xâm phạm của nó mới được bảo đảm.”
Tuy nhiên, Đức Gioan Phaolô, người được rèn giũa trong lò luyện kim của sự xâm lược Ba Lan của Đức Quốc xã và Liên Xô, cũng nói về chứng tá Kitô giáo trong việc chống lại sự dữ. Tại Westerplatte, gần Gdansk năm 1987, ngài nhớ lại “cuộc đấu tranh anh hùng” và “biểu tượng hùng hồn” của những người lính trẻ Ba Lan đã chống lại Đức Quốc xã với “sự ngoan cố cao cả”. Ngài đưa ra chứng tá của họ như một hình mẫu cho giới trẻ Ba Lan tụ tập để lắng nghe ngài.
Có lẽ còn đặc biệt hơn nữa, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16, khi đến thăm nước Anh để dự lễ phong chân phước cho Hồng Y John Henry Newman, đã thuyết giảng vào dịp kỷ niệm 70 năm Trận chiến nước Anh. Vị Giáo hoàng Đức cảm ơn người dân Anh đã chiến đấu chống lại Đức Quốc xã.
“Đối với tôi, là một người đã sống và chịu đựng những ngày đen tối của chế độ Đức Quốc xã ở Đức, thật vô cùng cảm động khi được ở đây cùng các bạn trong dịp này và nhớ lại biết bao đồng bào của các bạn đã hy sinh mạng sống, dũng cảm chống lại các thế lực của ý thức hệ xấu xa đó,” Đức Bênêđíctô nói.
Cả Thánh Gioan Phaolô và Đức Bênêđíctô đều kiên quyết cầu xin hòa bình. Đức Gioan Phaolô II, người đã vận động mạnh mẽ chống lại cả Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất và lần thứ hai, đã gọi chiến tranh là “một cuộc phiêu lưu không thể quay lại”. Tuy nhiên, cả hai vị tiền nhiệm của Đức Thánh Cha Phanxicô cũng thừa nhận rõ ràng hơn nghĩa vụ và đức tính đấu tranh vì chính nghĩa.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã chọn một điểm nhấn khác. Nhưng truyền thống Công Giáo về chiến tranh chính nghĩa vẫn còn.
Source:National Catholic RegisterPope Francis Hasn’t Repudiated the Catholic Doctrine of Just War
Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Trên tờ National Catholic Register, ngài có bài viết nhan đề “Pope Francis Hasn’t Repudiated the Catholic Doctrine of Just War”, nghĩa là “Đức Thánh Cha Phanxicô không bác bỏ học thuyết Công Giáo về chiến tranh chính nghĩa”. Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Những bình luận gần đây của Đức Thánh Cha Phanxicô rằng “chiến tranh không bao giờ có thể được biện minh” đã gây chú ý khắp thế giới. Tuy nhiên, đó không chính xác là những gì ngài nói; trong bối cảnh tưởng nhớ đến nạn diệt chủng Holocaust, Đức Thánh Cha nói rằng “luận lý của hận thù và bạo lực” không bao giờ có thể được biện minh.
Tuy nhiên, những bình luận trong tuần này là một phần của những tuyên bố mạnh mẽ chống chiến tranh. Một số người tự hỏi liệu điều đó có nghĩa là Đức Thánh Cha đã gạt bỏ truyền thống Công Giáo về giảng dạy chiến tranh chính nghĩa hay không. Không phải như thế đâu, nhưng câu hỏi đáng được kiểm tra.
Thế giới không muốn Đức Giáo Hoàng trở thành người cổ vũ cho chiến tranh; đã có quá nhiều chiến tranh rồi. Rôma đóng vai trò là nhân chứng cho hòa bình và khả năng hòa bình, có lẽ chưa bao giờ gây ấn tượng mạnh hơn như trong thông điệp năm 1963 của Thánh Gioan XXIII, Pacem in Terris, nghĩa là Hòa bình Tại thế, được viết trong những tháng sau Cuộc khủng hoảng hỏa tiễn Cuba đã đưa thế giới đến tình trạng bên bờ vực khủng hoảng. Trong khi hầu hết các thông điệp đều biến mất khỏi ký ức, lễ kỷ niệm 60 năm Thông điệp Pacem in Terris đã được cử hành rộng rãi vào năm ngoái.
Trong những tuần gần đây, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói về chiến tranh với giọng điệu ngày càng cấp bách. Trong nhiều năm, Đức Thánh Cha đã đề cập đến “một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba đang diễn ra từng mảnh”. Hai năm sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, và ba tháng sau cuộc chiến Israel-Hamas ở Gaza, các cuộc chiến tranh leo thang đã làm tăng tần suất và cường độ lên án chiến tranh của Đức Thánh Cha. Hai năm vừa qua đã có nhiều lần các cuộc chiến tranh bị lên án như vậy.
Vào tháng 3 năm 2022, trong một cuộc gọi video với Thượng phụ Kirill của Mạc Tư Khoa, Đức Thánh Cha Phanxicô gợi ý rằng không thể nói về “chiến tranh chính nghĩa” được nữa: “Chiến tranh luôn bất công”.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 6 năm 2022, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói về cuộc đổ bộ Normandy năm 1944, đồng thời hỏi liệu việc gửi binh lính Đồng minh đến chống lại các công sự của Đức Quốc xã có “chính đáng” hay không. Đi xa hơn, ngài cho rằng có lẽ đã đến lúc phải suy nghĩ lại liệu có nên tiến hành một “cuộc chiến tranh chính nghĩa” hay không.
“Tôi tin rằng đã đến lúc phải suy nghĩ lại về khái niệm 'chiến tranh chính nghĩa'. Một cuộc chiến có thể chính đáng; có quyền tự vệ. Nhưng chúng ta cần suy nghĩ lại về cách sử dụng khái niệm này ngày nay”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Vào tháng 8 năm 2022, trong cuốn sách của Đức Giáo Hoàng có tựa đề là “Chống chiến tranh”, Giáo hoàng Phanxicô đã tuyên bố:
“Chiến tranh không phải là giải pháp, chiến tranh là sự điên rồ, chiến tranh là một con quái vật, chiến tranh là căn bệnh ung thư ăn mòn chính nó, nhấn chìm mọi thứ! Hơn thế nữa, chiến tranh là một sự phạm thánh tàn phá những gì quý giá nhất trên trái đất của chúng ta, sự sống con người, sự ngây thơ của những đứa trẻ nhỏ, vẻ đẹp của tạo vật. Đúng, chiến tranh là một sự phạm thánh!”
“Chiến tranh luôn luôn là một thất bại,” Đức Thánh Cha nói vào năm ngoái trong chuyến viếng thăm nghĩa trang quân đội ở Rôma nhân Ngày Lễ Các Linh Hồn. “Không bao giờ có chiến thắng hoàn toàn. Bên này thắng bên kia, nhưng đằng sau đó luôn là sự thất bại với cái giá phải trả”.
Trong huấn từ trước khi đọc kinh Truyền Tin cách đây 10 ngày, Đức Thánh Cha đã nói về “chính chiến tranh” như một “tội ác chống lại loài người”:
“Chúng ta cầu nguyện rằng những người có quyền lực đối với những cuộc xung đột này sẽ phản ánh rằng chiến tranh không phải là cách giải quyết chúng vì nó gieo rắc cái chết cho dân thường và phá hủy các thành phố cũng như cơ sở hạ tầng. Nói cách khác, chiến tranh ngày nay tự nó đã là một tội ác chống lại loài người. Chúng ta đừng quên điều này: Bản thân chiến tranh là một tội ác chống lại loài người.”
Trong buổi tiếp kiến chung vào ngày 24 Tháng Giêng, Đức Thánh Cha nói rằng “bản thân chiến tranh là sự phủ nhận tình nhân loại”.
Nếu chiến tranh là một “sự phạm thánh”, một “sự phủ nhận tình nhân loại” và một “tội ác chống lại loài người”, thì phải chăng điều đó có nghĩa là Đức Thánh Cha Phanxicô đang đề xuất một thứ chủ nghĩa hòa bình, dạy rằng ngay cả việc tự vệ trước một thế lực hung hãn cũng bị cấm chăng?
Không phải như thế. Điều quan trọng là phải tìm nơi khác.
Trong thông điệp Fratelli Tutti (Tất cả là Anh em) năm 2020, Đức Thánh Cha thừa nhận rằng một cuộc chiến tranh chính nghĩa là có thể xảy ra, nhưng các tiêu chuẩn cho điều đó có thể được áp dụng quá lỏng lẻo:
“Chiến tranh có thể dễ dàng được lựa chọn bằng cách viện đến đủ loại lý do được cho là nhân đạo, phòng thủ hoặc phòng ngừa, và thậm chí dùng đến việc thao túng thông tin. Trong những thập kỷ gần đây, mọi cuộc chiến đều có vẻ 'chính đáng'. Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo nói đến khả năng phòng vệ hợp pháp bằng lực lượng quân sự, bao gồm việc chứng minh rằng một số “điều kiện nghiêm ngặt về tính hợp pháp về mặt đạo đức” phải được đáp ứng. Tuy nhiên, rất dễ rơi vào cách giải thích quá rộng về quyền tiềm năng này. Bằng cách này, một số người cũng sẽ biện minh một cách sai lầm ngay cả những cuộc tấn công hoặc hành động chiến tranh 'phòng ngừa' mà khó có thể tránh khỏi việc kéo theo những tệ nạn và rối loạn còn trầm trọng hơn cả cái ác cần phải loại bỏ” (258).
Hơn nữa, trong cùng một tài liệu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã viết về nghĩa vụ chống lại kẻ xâm lược, “tước bỏ quyền lực của hắn”:
“Chúng ta được kêu gọi yêu thương mọi người, không có ngoại lệ; đồng thời, yêu kẻ áp bức không có nghĩa là để hắn tiếp tục đàn áp chúng ta, hay để hắn nghĩ rằng việc mình làm là chấp nhận được. Ngược lại, tình yêu đích thực dành cho kẻ áp bức có nghĩa là tìm cách làm cho kẻ đó chấm dứt sự áp bức; nó có nghĩa là tước bỏ quyền lực mà anh ta không biết cách sử dụng và điều đó làm giảm nhân tính của chính anh ta và của người khác. Sự tha thứ không đòi hỏi phải cho phép những kẻ áp bức tiếp tục chà đạp nhân phẩm của mình và của người khác, hoặc để cho tội phạm tiếp tục hành vi sai trái của họ” (241).
Những bình luận gần đây hơn của Đức Giáo Hoàng được hiểu rõ nhất là những lời kêu gọi nhiệt thành cho hòa bình - một lời kêu gọi chống lại sự đau khổ của chiến tranh - hơn là một tuyên bố mang tính giáo lý cẩn thận. Việc tự mình đưa ra các nhận xét và không đặt chúng vào trong giáo huấn của Sách Giáo lý - và Fratelli Tutti, vốn đề cập đến Sách Giáo lý - sẽ có nghĩa là bác bỏ truyền thống Công Giáo lâu đời về chiến tranh và hòa bình, vốn không phải là chủ nghĩa hòa bình. Giáo huấn Công Giáo về khả năng xảy ra chiến tranh chính đáng vẫn còn.
Chẳng hạn, người ta có thể nghe thấy nơi Đức Thánh Cha Phanxicô những tiếng vọng về lời kêu gọi kiên quyết chống lại chiến tranh của Thánh Gioan Phaolô II. “Chiến tranh là một thất bại của nhân loại” là cụm từ được Đức Gioan Phaolô sử dụng trong thông điệp Ngày Thế giới vì Hòa bình nhân Năm Thánh 2000:
“Chiến tranh nói chung không giải quyết được những vấn đề mà chúng gây ra; và do đó, ngoài việc gây ra thiệt hại khủng khiếp, cuối cùng chúng tỏ ra vô ích. Chiến tranh là một thất bại của nhân loại. Chỉ trong hòa bình và thông qua hòa bình, sự tôn trọng phẩm giá con người và các quyền bất khả xâm phạm của nó mới được bảo đảm.”
Tuy nhiên, Đức Gioan Phaolô, người được rèn giũa trong lò luyện kim của sự xâm lược Ba Lan của Đức Quốc xã và Liên Xô, cũng nói về chứng tá Kitô giáo trong việc chống lại sự dữ. Tại Westerplatte, gần Gdansk năm 1987, ngài nhớ lại “cuộc đấu tranh anh hùng” và “biểu tượng hùng hồn” của những người lính trẻ Ba Lan đã chống lại Đức Quốc xã với “sự ngoan cố cao cả”. Ngài đưa ra chứng tá của họ như một hình mẫu cho giới trẻ Ba Lan tụ tập để lắng nghe ngài.
Có lẽ còn đặc biệt hơn nữa, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16, khi đến thăm nước Anh để dự lễ phong chân phước cho Hồng Y John Henry Newman, đã thuyết giảng vào dịp kỷ niệm 70 năm Trận chiến nước Anh. Vị Giáo hoàng Đức cảm ơn người dân Anh đã chiến đấu chống lại Đức Quốc xã.
“Đối với tôi, là một người đã sống và chịu đựng những ngày đen tối của chế độ Đức Quốc xã ở Đức, thật vô cùng cảm động khi được ở đây cùng các bạn trong dịp này và nhớ lại biết bao đồng bào của các bạn đã hy sinh mạng sống, dũng cảm chống lại các thế lực của ý thức hệ xấu xa đó,” Đức Bênêđíctô nói.
Cả Thánh Gioan Phaolô và Đức Bênêđíctô đều kiên quyết cầu xin hòa bình. Đức Gioan Phaolô II, người đã vận động mạnh mẽ chống lại cả Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất và lần thứ hai, đã gọi chiến tranh là “một cuộc phiêu lưu không thể quay lại”. Tuy nhiên, cả hai vị tiền nhiệm của Đức Thánh Cha Phanxicô cũng thừa nhận rõ ràng hơn nghĩa vụ và đức tính đấu tranh vì chính nghĩa.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã chọn một điểm nhấn khác. Nhưng truyền thống Công Giáo về chiến tranh chính nghĩa vẫn còn.
Source:National Catholic Register