1. Những ngôi mộ tập thể, những thi thể không có người nhận và những nghĩa trang quá đông đúc. Chiến tranh cướp đi nghi thức tang lễ của Gaza

Omar Dirawi nói rằng đó không phải là nơi cũng như thời điểm để nói lời tạm biệt thích hợp. Không phải ở đây, trên cánh đồng bụi bặm này ngổn ngang những xác chết được bọc trong chăn và khóa trong túi đựng xác. Và không phải bây giờ, khi các cuộc không kích của Israel đã ập xuống xung quanh anh trong tuần thứ ba, xóa sổ thêm nhiều khu vực lân cận của anh và chia cắt hàng trăm gia đình cũng như tình bạn.

Tuy nhiên, vào tuần tháng 10 này tại thị trấn trung tâm Zawaideh của Gaza, phóng viên ảnh người Palestine 22 tuổi đã chôn cất 32 thành viên trong gia đình anh thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel vào Chúa Nhật tuần trước.

Các dì, chú và anh chị em họ của Dirawi từ Thành phố Gaza đã tuân theo lệnh di tản của quân đội Israel và trú ẩn tại nhà của anh ở xa hơn về phía nam. Vài ngày sau, Dirawi đang dỡ thi thể của họ từ phía sau xe tải, đào một rãnh hẹp được ngăn bằng các khối than và đọc những lời cầu nguyện tang lễ vắn tắt trước khi màn đêm buông xuống, khi chiến đấu cơ của Israel rít lên và mọi người chạy vào trong nhà.

Dirawi nói về việc chôn cất tập thể: “Không có gì có vẻ đúng đắn về việc này. Tôi thậm chí không còn lòng dạ để đau buồn. Nhưng tôi không có lựa chọn nào khác. Nghĩa trang đã đầy và không còn chỗ trống.”

Israel cho biết cuộc chiến của họ có thể vừa tiêu diệt Hamas vừa giải cứu con tin.

Hầu hết người Palestine ở Gaza bị cô lập khỏi thế giới. Những người dân đã nói về nỗi kinh hoàng, vô vọng

Người Palestine nói rằng cuộc chiến này đang cướp đi của họ không chỉ những người thân yêu mà còn cả những nghi thức tang lễ vốn từ lâu đã mang lại cho những người đưa tang một chút phẩm giá và sự khép kín giữa nỗi đau buồn không thể chịu đựng được. Các cuộc tấn công của Israel đã giết chết nhiều người nhanh đến mức khiến các bệnh viện và nhà xác bị quá tải, khiến các nghi lễ thông thường của người chết gần như không thể thực hiện được.

Và cùng với mọi thứ khác bị đánh cắp bởi các cuộc oanh tạc, người Palestine hôm thứ Bảy đã phải chịu thêm một mất mát khác: dịch vụ di động và internet. Một số người ở Gaza cố gắng liên lạc với thế giới bên ngoài cho biết mọi người không còn có thể gọi xe cứu thương hoặc tìm hiểu xem những người thân yêu sống ở các tòa nhà khác nhau có còn sống hay không.

Bộ Y tế có trụ sở tại Gaza cho biết kể từ ngày 7 tháng 10, khi Hamas tiến hành một cuộc tấn công đẫm máu và chưa từng có vào Israel, phản ứng của quân đội Israel đã khiến hơn 7.700 người Palestine thiệt mạng. Trong số những người thiệt mạng, gần 300 người chưa được xác định danh tính. Nỗi sợ hãi và hoảng loạn đã lan rộng hôm thứ Bảy khi Israel mở rộng cuộc tấn công trên bộ và tăng cường bắn phá.

Ước tính có khoảng 1.700 người vẫn bị mắc kẹt dưới đống đổ nát khi các cuộc không kích của Israel cản trở và gây nguy hiểm cho các nhân viên dân phòng, một trong số họ đã thiệt mạng trong nhiệm vụ giải cứu hôm thứ Sáu. Đôi khi phải mất nhiều ngày y tế mới vớt được các thi thể. Lúc đó, xác chết thường sưng tấy và biến dạng đến mức không thể nhận dạng được.

Inas Hamdan, nhân viên truyền thông của cơ quan tị nạn Palestine của Liên Hiệp Quốc, cho biết: “Chúng tôi có hàng trăm người bị giết mỗi ngày”. “Toàn bộ hệ thống ở Gaza bị choáng ngợp. Mọi người đang đối mặt với người chết bằng mọi cách có thể.”

Các nghĩa trang quá đông đúc đã buộc các gia đình phải đào những thi thể được chôn cất từ lâu và đào hố sâu hơn. Đó là cách những người sống sót an táng Bilal al-Hour, giáo sư tại Đại học Al Aqsa ở Gaza, và 25 người trong gia đình ông đã thiệt mạng hôm thứ Sáu trong cuộc không kích san bằng ngôi nhà bốn tầng của họ ở Deir al-Balah.

Anh trai của Al-Hour, Nour, đã khai quật mảnh đất cũ của gia đình mình tại nghĩa trang địa phương vào thứ Sáu để đặt người mới khuất vào trong. Đôi bàn tay đen sạm vì đất mộ, anh trở nên khó thở khi liệt kê từng người thân đang bị hạ xuống đất.

“Có con trai của Bilal cùng vợ và các con, cậu con trai nhỏ khác và tất nhiên là con gái của ông, người đã học xong trung học năm ngoái và được cho là sẽ trở thành bác sĩ,” ông nói trước khi dừng lại và trích dẫn Kinh Qur'an. “Chúng ta thuộc về Allah và sự trở lại của chúng ta thuộc về Ngài.”

Các nhà xác quá tải đã buộc các bệnh viện phải chôn cất người bệnh trước khi người thân của họ đến nhận. Mohammed Abu Selmia, tổng giám đốc Bệnh viện Shifa, cho biết những người đào mộ đã đặt hàng chục thi thể không xác định danh tính cạnh nhau trong hai luống đào lớn ở thành phố Gaza, hiện chứa lần lượt 63 và 46 thi thể.

Cơn ác mộng đối với nhiều người là kết cục của họ sẽ là một thi thể vô danh bị chất đống trong nhà xác hoặc bị chôn dưới đất. Cơn ác mộng ấy ngày càng ám ảnh người Palestine ở Gaza.

Để tăng cơ hội được nhận dạng nếu chết, các gia đình Palestine đã bắt đầu đeo vòng tay nhận dạng và viết nguệch ngoạc tên bằng bút đánh dấu trên tay và chân của con họ.

Trong một số trường hợp, thi thể đã phân hủy đến mức người thân của họ cũng không thể nhận dạng được. Trong những trường hợp khác, không một thành viên nào trong gia đình có thể sống sót để nhận xác người chết.

Mahmoud Basal, phát ngôn nhân của Cơ quan Phòng vệ Dân sự Palestine, cho biết: “Chúng tôi thường thấy điều này trong quá trình làm việc của mình, thậm chí chỉ vào đêm thứ Năm tại Thành phố Gaza, khi 200 người thiệt mạng, có tên và số ID được viết bằng mực trên thi thể của những đứa trẻ”. “Đó là một nỗi đau mà tôi không thể diễn tả được khi chứng kiến điều đó.”

Bộ Awqaf của Gaza, cơ quan phụ trách các vấn đề tôn giáo, hiện đang kêu gọi chôn cất vội vàng và cho phép đào các ngôi mộ tập thể do “số lượng lớn người thiệt mạng và số lượng chỗ trống còn lại rất ít”. Chính quyền cho biết mỗi tỉnh ở Gaza có ít nhất hai ngôi mộ tập thể, một số nơi chứa hơn 100 người.

Tại trại tị nạn Nuseirat đông đúc ở trung tâm Gaza hôm thứ Tư, một loạt cuộc không kích dữ dội của Israel đã san bằng toàn bộ khu nhà - khoảng 20 tòa nhà nhiều tầng - khiến 150 người thiệt mạng và nhiều người khác bị mắc kẹt bên dưới đống đổ nát. Những người sống sót sau cú sốc đạn pháo loạng choạng bước ra khỏi bệnh viện, không biết phải làm gì với những người đã chết.

Khalid Abdou, 52 tuổi, từ trại cho biết: “Chúng tôi không có thời gian để làm bất cứ điều gì và không có không gian ở bất cứ đâu”. “Tất cả những gì chúng ta có thể làm là đào một cái hố lớn bằng tay. Sau đó chúng tôi ném xác vào bên trong.”

Abdou cho biết, người dân Nuseirat đã nhìn vào hàng chục túi đựng thi thể dính máu được bố trí bên ngoài Bệnh viện Tử đạo Al Aqsa hôm thứ Năm để tìm kiếm những gương mặt quen thuộc. Các công nhân dán nhãn “không rõ” cho một số túi đựng thi thể trước khi xúc những thi thể ấy vào các ngôi mộ tập thể. Các gia đình được chôn cất cùng nhau.

Khi cố gắng ngủ, Abdou cho biết anh nghe thấy những âm thanh từ đêm đó – tiếng sấm của vụ nổ trộn lẫn với tiếng la hét kinh hoàng và tiếng khóc của trẻ em.

Nhưng điều khiến anh trăn trở nhất là ý nghĩ rằng không ai rửa xác người chết hay thay quần áo trước khi chôn cất. Không ai che thân mình một cách âu yếm, như phong tục trong đạo Hồi, hoặc tổ chức một nghi lễ sâu sắc.

Và chắc chắn không ai phục vụ cà phê đắng truyền thống và chà là ngọt ngào cho bạn bè và người thân đến chia buồn.

“Trong đạo Hồi, chúng tôi có ba ngày để tang. Nhưng bây giờ bạn không thể nào tuân giữ được điều đó,” Abdou nói. “Trước khi tang lễ kết thúc, có lẽ cậu cũng sẽ chết.”

Source:AP