1. Trùm tình báo Ukraine nhận định rằng Nga đang 'bên bờ vực nội chiến'
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Russia 'On the Edge of Civil War'—Ukraine Spymaster”, nghĩa là “Trùm tình báo Ukraine nhận định rằng Nga đang 'bên bờ vực nội chiến'“. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân
Người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội của Ukraine, gọi tắt là GUR, đã nói rằng Nga đang trên bờ vực của một cuộc nội chiến có thể chia cắt đất nước.
Thiếu tướng Kyrylo Budanov đã đưa ra kết luận đó sau khi cơ quan tình báo của ông xem xét một nghiên cứu nội bộ bí mật của Bộ Nội vụ Nga, gọi tắt là MVD. Điều này tập trung vào mức độ ủng hộ của công chúng đối với cuộc binh biến của Nhóm lính đánh thuê Wagner, đây là một thách thức trực tiếp đối với chính quyền của nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin. Tháng trước, người của Yevgeny Prigozhin đã chiếm giữ các cơ sở quân sự ở thành phố Rostov-on-Don, miền nam nước Nga và tiến về Mạc Tư Khoa.
Budanov nói với tờ The Times của Anh rằng MVD đã theo dõi thái độ đối với cuộc binh biến bằng cách sử dụng nhu liệu gián điệp thế hệ mới giám sát các ứng dụng nhắn tin, cũng như các xu hướng truyền thông xã hội và khu vực.
Budanov cho biết MVD đã đánh giá rằng, vào những ngày diễn ra cuộc nổi dậy, Prigozhin, người sáng lập Wagner, đã nhận được sự ủng hộ của quần chúng ở 17 trong số 46 khu vực của Nga; trong khi Putin giành được ủng hộ trong 21 khu vực; và ở các khu vực khác, sự ủng hộ dành cho cả hai người đàn ông này gần như ngang nhau.
Budanov nói với tờ báo Anh: “Đó là những gì chúng ta thấy bây giờ - rằng xã hội Nga bị chia cắt thành hai mảnh.
Theo quan điểm của ông, dữ liệu cho thấy “chính xác những gì cơ quan của chúng tôi đang nói đến—rằng Liên bang Nga đang bên bờ vực của cuộc nội chiến. Chỉ cần có một 'chuyện' nội bộ nhỏ, và xung đột sẽ bùng phát trầm trọng hơn.
Tình báo Ukraine phát hiện ra rằng nghiên cứu MVD đã cho thấy Putin có thể dựa vào lòng trung thành của Mạc Tư Khoa chứ không phải ở thành phố St. Petersburg quê hương ông. Tổng thống Nga nhận được ít sự ủng hộ nhất ở nước cộng hòa miền nam Dagestan, nơi Prigozhin được đến 97% dân chúng ủng hộ.
Viễn cảnh nội chiến ở Nga, hoặc đất nước tan rã trong một thế giới hậu Putin, khiến các nhà lãnh đạo thế giới lo ngại nhưng lại được một số nhân vật đối lập đang tìm cách lật đổ Điện Cẩm Linh ủng hộ.
Cựu kỳ thủ cờ vua và người sáng lập Diễn đàn Nước Nga Tự do Garry Kasparov nói với Newsweek vào tháng 5 rằng thất bại của Putin ở Ukraine đồng nghĩa với sự sụp đổ của chế độ của ông ta. Ông nói thêm rằng Nga sẽ trở nên nhỏ hơn, với các vùng lãnh thổ như Tatarstan, Bashkortostan và Chechnya có khả năng rời khỏi liên bang.
Nhưng ông nói thêm rằng, trong khi “Đông Âu sẽ vui mừng nếu Nga sụp đổ và trở thành một miền đa quốc gia, hỗn loạn, hoang dã.... thì tình hình sẽ thay đổi.”
“Ở Mỹ, tôi nghĩ đây là mối quan tâm lớn nhất,” Kasparov nói, bởi vì điều này có thể đồng nghĩa với “sự trỗi dậy của Trung Quốc và cái giá phải trả của Nga.”
Budanov không xác nhận hay phủ nhận trách nhiệm của Ukraine đối với việc phá hoại các mục tiêu của Nga, chẳng hạn như đường ống Nord Stream, máy bay không người lái tấn công Điện Cẩm Linh và phá hủy cầu Kerch của Crimea, nhưng nói rằng “chúng tôi sử dụng các hành động trực tiếp”.
Bàn về các bình luận gợi ý rằng Budanov đã chỉ đạo những vụ ám sát các nhân vật Nga, anh ta nói với The Times, “trong khi những kẻ vô nhân đạo này đang tồn tại, chúng tôi sẽ hoạt động.”
Các tài liệu tình báo Mỹ bị rò rỉ cho thấy, vào Tháng Giêng năm nay, Prigozhin đã liên lạc với tình báo Ukraine vào Tháng Giêng, cung cấp cho Kyiv thông tin về các vị trí của Nga để đổi lấy việc quân đội Ukraine rút khỏi Bakhmut.
Một tài liệu khác đề cập đến các cuộc gặp gỡ giữa các đặc vụ GUR và Prigozhin tại một quốc gia Phi Châu không xác định. Không đưa ra chi tiết, Budanov cho biết “tất nhiên” GUR đã gặp Wagner “ở nhiều nước Phi Châu”, mặc dù ông nói thêm rằng từ “gặp gỡ” có thể có “nhiều nghĩa”.
Newsweek đã liên hệ với Điện Cẩm Linh để xin bình luận qua email.
2. Cuộc phản công diễn ra “theo kế hoạch”, tướng hàng đầu của Ukraine nói với Hoa Kỳ
Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Tướng Valerii Zaluzhnyi, nói với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Mark Milley, rằng cuộc phản công của đất nước ông đang diễn ra như mong đợi.
Zaluzhnyi cho biết hôm thứ Năm: “Tôi đã thực hiện một cuộc điện đàm với Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Mark Milley. Tôi đã thông báo cho ông ấy về tình hình hoạt động ở tiền tuyến. Các quân nhân Ukraine tiếp tục tiến hành các hành động tấn công tích cực”.
“Tình hình đang phát triển theo đúng kế hoạch, thế chủ động nằm trong tay chúng tôi,” ông nói thêm.
Zaluzhnyi cũng cảm ơn Milley vì Hoa Kỳ đã tiếp tục hỗ trợ Ukraine và truyền đạt nhu cầu của quân đội ông về hỗ trợ quân sự.
“Chúng tôi cũng đã thảo luận về nhu cầu cấp thiết của Lực lượng vũ trang Ukraine về vũ khí và đạn dược để tiếp tục giải phóng lãnh thổ Ukraine khỏi quân xâm lược Nga,” ông nói. “Tôi bày tỏ lòng biết ơn về sự hỗ trợ và giúp đỡ, cũng như chúc mừng người dân Mỹ nhân Ngày Độc lập của Hoa Kỳ vừa được tổ chức gần đây.”
Hoa Kỳ dự kiến sẽ công bố gói viện trợ quân sự mới cho Ukraine vào thứ Sáu, lần đầu tiên sẽ bao gồm bom chùm, các quan chức quốc phòng nói với CNN.
3. Ukraine Lực lượng bao vây xung quanh khiến quân Nga 'bị mắc kẹt' ở Bakhmut
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine Forces Out-Flank 'Trapped' Russians in Bakhmut”, nghĩa là “Ukraine Lực lượng bao vây xung quanh khiến quân Nga 'bị mắc kẹt' ở Bakhmut.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.
Theo một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Ukraine, các lực lượng phản công của Ukraine đang cố gắng tận dụng động lực của họ xung quanh thành phố Bakhmut phía đông bị tàn phá để gài bẫy các lực lượng Nga ở đó. Tin tức được đưa ra trong bối cảnh các trận chiến “quan trọng” ở sườn phía bắc của khu định cư.
Hanna Maliar—thứ trưởng quốc phòng của Kyiv và là nguồn cập nhật nổi bật về cuộc phản công đang diễn ra của Ukraine—đã cho biết rằng giao tranh “ác liệt” vẫn tiếp diễn xung quanh Bakhmut.
“Các lực lượng phòng thủ của chúng ta đang tấn công đối phương ở phía đông mạnh mẽ đến mức ở một số khu vực, các đơn vị quân sự của chúng đã bắt đầu rời khỏi vị trí của mình,” Maliar nói, đồng thời tuyên bố rằng bộ chỉ huy Nga hiện đang sử dụng “các đơn vị ngăn chặn tháo chạy” được triển khai ngay sau chiến tuyến để ngăn chặn làn sóng các đồng đội của họ tháo chạy.
“Với vũ khí nhắm vào sau lưng quân bạn, họ đang cố gắng bảo đảm sự ổn định của quân đội,” Maliar nói.
Maliar đưa tin, các khu vực “nóng nhất” của mặt trận phía đông là xung quanh các thành phố Lyman và Bakhmut của Donetsk. “Giao tranh ác liệt ở hướng Bakhmut. Đối phương đang cố giữ vững các vị trí đã xâm lược được.”
Các lực lượng Ukraine đã dần dần tiến vào sườn phía nam và phía bắc của thành phố trong hơn một tháng, ngay cả khi trung tâm thành phố bị mất vào tay quân đội Nga sau nhiều tháng giao tranh tốn kém. Maliar cho biết các nỗ lực của Ukraine vẫn tiếp tục ở cả hai phía của thành phố, nhưng nói thêm rằng “tình hình có thể thay đổi từng giờ”.
“Hôm nay đúng là một ngày như vậy—tình hình đang thay đổi chóng mặt. Đã có những trận chiến ở sườn phía bắc xung quanh Bakhmut, cho đến cuối ngày mà không có bước tiến đáng kể nào. Ở sườn phía bắc ở một số nơi đã có những bước tiến ngày hôm nay.”
“Nhờ kỹ năng và lòng dũng cảm của các chiến binh chúng ta, đối phương bị mắc kẹt trong thành phố,” Maliar nói thêm. “Quân xâm lược không thể di chuyển tự do, họ không thể rời khỏi thành phố.”
Serhiy Cherevaty, phát ngôn viên của nhóm phía đông lực lượng Ukraine, cũng ghi nhận tiến triển. Ông cho biết các đơn vị của Kyiv “tiếp tục giữ thế chủ động, thực hiện các hành động tấn công, đẩy lùi đối phương ở sườn phía nam và phía bắc bất kể đối phương đang cố chống trả quyết liệt.”
Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga qua email để yêu cầu bình luận.
Bản tin hôm thứ Tư của Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, cũng ghi nhận “các hoạt động tấn công thành công ở khu vực Bakhmut” của lực lượng Ukraine. ISW cũng trích dẫn các blogger quân sự Nga đã báo cáo rằng “lực lượng Ukraine đã giải phóng một cao điểm quan trọng gần Klishchiivka,” cách Bakhmut khoảng 4 dặm về phía tây nam.
Cuộc phản công được chờ đợi từ lâu của Ukraine đã bắt đầu chậm chạp, với nhiều cuộc tấn công dọc theo mặt trận dài 800 dặm tạo thành một nỗ lực rộng lớn nhằm kéo dài hệ thống phòng thủ của Nga và xác định những điểm yếu tiềm tàng. Nga đã nhiều lần tuyên bố đánh bại các cuộc tấn công của Ukraine, gây thương vong nặng nề trong quá trình này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã thừa nhận rằng chiến dịch đang tiến triển “chậm hơn mong muốn”, nhưng cũng kêu gọi sự kiên nhẫn của những người ủng hộ phương Tây chủ chốt của Kyiv. “Một số người tin rằng đây là một bộ phim Hollywood và mong đợi kết quả ngay bây giờ,” ông nói vào tháng trước. “Điều đó là không thể.”
Đại tướng Oleksandr Syrskyi, Tư Lệnh Lục Quân Ukraine, nói với ABC News trong tuần này rằng “mọi thứ đang phát triển theo kế hoạch đã được vạch ra và phê duyệt”, bất chấp những lo ngại về tốc độ hoạt động chậm chạp.
Cũng trong tuần này, Chuẩn tướng Oleksii Hromov - phó tổng cục trưởng Tổng cục Tác chiến của các lực lượng vũ trang Ukraine - nói với Ukrinform rằng các lực lượng của Kyiv đã giải phóng chín khu định cư và hơn 60 dặm vuông lãnh thổ kể từ khi cuộc tấn công bắt đầu vào đầu tháng Sáu.
Các chuyên gia nước ngoài nổi tiếng cũng đã cảnh báo về việc vội vàng đưa ra kết luận. Tháng trước, Ben Hodges - cựu chỉ huy của Quân đội Hoa Kỳ ở Âu Châu - nói với Newsweek rằng những tuyên bố ban đầu về sự thất bại của Ukraine là “vô nghĩa”.
Hodges nói: “Không ai, trừ khi bạn nắm giữ các chức vụ cao nhất, có thể giám sát được bức tranh lớn hơn nhiều. Bạn không thể tuyên bố thất bại cũng như không thể tuyên bố chiến thắng dựa trên những gì chúng ta có thể thấy.”
4. Nổ lớn như bom nguyên tử ở khu vực Donetsk khi quân Ukraine pháo vào một kho đạn của quân Nga
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Videos Show Major Explosion as Russian Ammunition Depot Destroyed”, nghĩa là “Video cho thấy vụ nổ lớn khi kho đạn dược của Nga bị phá hủy.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Các cảnh quay cho thấy một vụ nổ lớn ở khu vực Donetsk phía đông Ukraine sau khi Kyiv cho biết họ đã tấn công vào một căn cứ đạn dược của Nga trong lãnh thổ do Mạc Tư Khoa kiểm soát.
“Do tác động hỏa lực hiệu quả của các đơn vị Lực lượng Phòng vệ, một đơn vị khác của những kẻ khủng bố Nga ở Makiivka bị tạm chiếm đã không còn tồn tại,” phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Chuẩn tướng Oleksii Hromov nói.
Truyền thông nhà nước Nga cho biết hôm thứ Tư rằng Ukraine đã pháo kích Makiivka, giết chết ít nhất một người đàn ông và làm bị thương hơn 36 người.
Denis Pushilin, người đứng đầu chính quyền được Mạc Tư Khoa hậu thuẫn tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, cho biết quận Chervonogvardeisky của thành phố đã bị ảnh hưởng, đồng thời cho biết thêm: “Phần lớn cư dân của Makiivka và Donetsk đều cảm nhận được làn sóng nổ”. Makiivka nằm ngay bên ngoài Thành phố Donetsk, trung tâm chính của khu vực.
Trong các video lan truyền rộng rãi trên mạng, bao gồm một clip được chia sẻ bởi văn phòng truyền thông chiến lược của quân đội Ukraine, một quả cầu lửa bay lên không trung và một vụ nổ làm rung chuyển máy quay. Trong các video khác, khói dày đặc bốc lên bầu trời.
Các lực lượng Ukraine trước đó đã tấn công vào một cơ sở quân sự ở Makiivka trong một cuộc tấn công vào dịp Năm mới, khiến 100 binh sĩ thiệt mạng, đây là một tổn thất đáng kể cho Mạc Tư Khoa. Tính đến ngày thứ Ba, thành phố này chỉ còn cách tiền tuyến vài dặm trong lãnh thổ do Nga kiểm soát.
Hôm thứ Ba, Oleksiy Danilov, người đứng đầu Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết các lực lượng Ukraine đang làm việc để “tiêu diệt tối đa nhân lực, thiết bị, kho nhiên liệu, phương tiện quân sự, sở chỉ huy, lực lượng pháo binh và phòng không của quân đội Nga. “
“Vài ngày qua đặc biệt hiệu quả,” anh ấy nói thêm trong một bài đăng trên mạng xã hội.
Trong một bản cập nhật hoạt động vào tối thứ Ba, Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine cho biết các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn và pháo của Ukraine trong ngày đã đánh trúng ba kho đạn dược của Nga.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, có trụ sở tại Washington cho biết diễn biến này xảy ra khi Ukraine có vẻ đang dần hạn chế khả năng tiếp cận thiết bị quân sự và nhân lực của Nga trong cuộc phản công đang diễn ra của Kyiv.
Ukraine đã bị chỉ trích vì tiến độ chậm đạt được trong cuộc phản công, mà Nga cho biết đã bắt đầu vào đầu tháng 6 trên khắp miền đông và miền nam Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết vào giữa tháng 6 rằng tiến trình chiến trường đã “chậm hơn mong muốn”, nhưng nói thêm: “Điều đang bị đe dọa là tính mạng của người dân.”
“Một số người tin rằng đây là một bộ phim Hollywood và mong đợi kết quả bây giờ. Không phải như thế,” ông nói với BBC vào ngày 21 tháng Sáu.
ISW cho biết trong bản cập nhật mới nhất của mình rằng các lực lượng Ukraine đang có “những bước tiến ổn định, dần dần” nhưng điều đó không có nghĩa là Kyiv không có khả năng chiếm lại những vùng lãnh thổ rộng lớn. Hiện tại, họ đang phải vượt qua các bãi mìn khổng lồ của Nga.
5. Quân đội Ukraine cho biết các lực lượng tiếp tục tiến lên ở mặt trận phía đông nam
Chuẩn Tướng Oleksandr Tarnavskyi, chỉ huy Lực lượng Liên quân Chiến dịch Tavria, cho biết các lực lượng Ukraine ở mặt trận phía đông nam tiếp tục tiến lên và giành lại lãnh thổ.
“Chúng tôi đang tiến về phía trước, đánh bật đối phương, tái chiếm đất đai của chúng ta,” ông nói trong một bản cập nhật hôm thứ Năm, đồng thời cho biết thêm rằng các lực lượng Ukraine đã phá hủy 47 đơn vị thiết bị quân sự của Nga trong ngày qua.
Phát ngôn nhân của lực lượng Tavria cho biết trong một cuộc họp ngắn hôm thứ Năm rằng mặc dù quân Nga gài mìn dày đặc ở phía nam của khu vực Zaporizhzhia, “chúng tôi có kế hoạch kỹ lưỡng để tiếp tục cuộc tấn công của mình và các đơn vị tấn công của chúng tôi tiếp tục cố thủ trên các biên giới đã đạt được.”
“Chúng tôi đã trinh sát khu vực trên không một cách hiệu quả. Chúng tôi giáng hỏa lực pháo vào các mục tiêu địch đã xác định. Chúng tôi đang thực hiện các biện pháp đối phó với các hệ thống pháo,” ông nói..
“Lực lượng phòng thủ Tavria đang tiến hành các hoạt động tấn công theo hướng Melitopol và Berdianska và các hoạt động phòng thủ theo hướng Avdiivka. Xu hướng là chúng ta đang tạo ra áp lực mang tính hệ thống thông qua các hành động tấn công của mình. Có sự tiến bộ đáng kể trong hai hướng này.”
Chuẩn Tướng Oleksandr Tarnavskyi cũng cho biết quân đội Nga thỉnh thoảng triển khai lại các đơn vị của mình để củng cố các khu vực khác nhau vì họ “không biết và không đoán được nơi có thể diễn ra bước đột phá lớn trong các hành động tấn công của chúng tôi”.
Ông nhấn mạnh rằng: “Bằng cách này, quân xâm lược cố gắng tính toán các hành động của chúng ta và điều này tạo ra một sự hỗn loạn nhất định mà chúng ta lợi dụng”.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar cho biết rằng các lực lượng vũ trang đã phá hủy 6 kho đạn dược ở khu vực Tavria.
“Đây là phản ứng của chúng tôi đối với các cuộc tấn công trực diện của đối phương. Chúng tôi đang tiến hành các cuộc tấn công phẫu thuật đau đớn, hiệu quả, làm kiệt sức quân xâm lược Nga, những người mà việc thiếu đạn dược và nhiên liệu sớm muộn sẽ gây tử vong. Trong chiến tranh hiện đại, các mục tiêu hậu cần là then chốt.”
Về các cuộc tấn công vào quận Makiivka thuộc khu vực Donetsk do Nga xâm lược hồi đầu tuần, Maliar nói thêm: “Đây là một ví dụ sinh động về hoạt động hiệu quả của pháo binh Ukraine, vốn đã gây sát thương bằng hỏa lực và trinh sát trên không, giúp điều chỉnh cuộc tấn công”.
Cô cho biết một nhà kho lớn chứa đạn pháo và hỏa tiễn cho BM-21 Grad MLRS đã bị phá hủy.
6. Ukraine cho biết họ đã chuẩn bị cho cuộc tấn công có thể xảy ra của Nga vào nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia
Các quan chức Ukraine cho biết họ có các thủ tục sẵn sàng cho một cuộc tấn công tiềm năng của Nga vào nhà máy điện Zaporizhzhia, vì Kyiv đã cảnh báo về một sự khiêu khích từ Điện Cẩm Linh tại cơ sở này.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hanna Maliar cảnh báo Mạc Tư Khoa có khả năng thực hiện “những hành động hoàn toàn liều lĩnh” mà có thể cố gắng coi đó là hành vi phá hoại của Ukraine. Đồng thời, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết có “mối đe dọa phá hoại lớn từ Kyiv” tại nhà máy, có thể gây ra “hậu quả thảm khốc”.
Maliar cho biết hôm thứ Tư: “Để giảm thiểu những hậu quả tiêu cực có thể xảy ra, các dịch vụ khẩn cấp đã được huấn luyện trong vài ngày ở bốn khu vực của Ukraine - Dnipropetrovsk, Zaporizhzhia, Kherson và Mykolaiv - để khắc phục hậu quả của một cuộc tấn công khủng bố có thể xảy ra đối với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.”
Cô cảnh báo, Nga có thể tấn công nhà máy để xoay chuyển động lực của cuộc chiến theo hướng có lợi cho mình và “đạt được các mục tiêu quân sự của mình”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cáo buộc Điện Cẩm Linh có thể đã đặt chất nổ trên mái nhà của nhà máy Zaporizhzhia, một khẳng định dựa trên tình báo quân sự.
Theo Bộ Nội vụ Ukraine, mức độ bức xạ “nằm trong giới hạn bình thường” và trong khu vực 30 km xung quanh các nhà máy điện bị ảnh hưởng và các khu vực xung quanh Chernobyl “nằm trong giá trị trung bình hàng tháng”.
Trong khi đó, các quan chức Ukraine ở Nikopol, miền nam Ukraine cho biết nhà máy Zaporizhzhia do Nga xâm lược đang hoạt động bình thường và không có “sự di chuyển đáng kể nào về nhân lực và thiết bị của quân xâm lược Nga”.
Quan chức quân sự địa phương Yurii Malashko lặp lại lời Maliar và nói rằng trong khi các lực lượng Nga “không thể đoán trước được”, lực lượng đặc biệt Ukraine đã sẵn sàng cho bất kỳ diễn biến nguy hiểm nào và đã “kiểm tra các thiết bị cần thiết và vạch ra các kế hoạch ứng phó.”
Công ty năng lượng nhà nước Ukraine Energoatom cho biết mực nước trong ao làm mát “ổn định và trong tầm kiểm soát” bất chấp cuộc tấn công của Nga vào đập Kakhovka, nơi cung cấp nước để làm mát nhà máy, gây ra lũ lụt trên diện rộng ở vùng Kherson gần đó.
Các quan chức do Nga cài đặt tại Zaporizhzhia bác bỏ những lo ngại do chính quyền Ukraine đưa ra, nói rằng “mọi thứ vẫn bình thường” và nhà máy đang hoạt động.
7. Báo cáo độc quyền của tờ Newsweek: Trong cuộc binh biến do trùm Wagner Yevgeny Prigozhin lãnh đạo, Putin và hàng loạt các quan chức chóp bu của Nga đã chạy trốn
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Exclusive: Putin 'Fled Moscow' During Prigozhin's Mutiny”, nghĩa là “Báo cáo độc quyền: Putin 'chạy trốn khỏi Mạc Tư Khoa' trong cuộc binh biến của Prigozhin”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chạy trốn khỏi Mạc Tư Khoa trong một cuộc binh biến do người đứng đầu Tập đoàn Wagner, Yevgeny Prigozhin, dẫn đầu.
Chính trị gia lưu vong Mikhail Khodorkovsky, từng là người giàu nhất nước Nga trước khi có mâu thuẫn với Putin, cho biết ông đang theo dõi các động thái của tổng thống Nga trong cuộc nổi dậy ngắn ngủi của Prigozhin vào ngày 24 tháng 6.
Ông nói rằng ông biết được từ một trong những người liên lạc của mình rằng Putin đã rời Mạc Tư Khoa bằng máy bay trong cuộc đảo chính thất bại, và rất có thể đã đến nơi ở của ông ta ở Valdai, giữa các vùng Tver và Novgorod của Nga, nằm cách đó khoảng 250 dặm.
Sự vắng mặt rõ ràng của Putin khi cuộc binh biến diễn ra làm dấy lên đồn đoán về nơi ở của ông, và thông tin từ người liên lạc của Khodorkovsky là dấu hiệu mới nhất từ nhiều nguồn, bao gồm cả dữ liệu theo dõi máy bay, cho thấy tổng thống Nga đã bỏ trốn khỏi Mạc Tư Khoa.
Cựu giám đốc dầu mỏ Nga Khodorkovsky, 60 tuổi, đứng đầu công ty năng lượng Yukos trước khi ông ngồi tù một thập kỷ ở Nga vì những gì các nhà phê bình gọi là cáo buộc có động cơ chính trị. Ông là một trong những người ủng hộ thay đổi dân chủ sớm nhất ở Nga, chỉ trích nạn tham nhũng tràn lan tại cuộc hội thảo trên truyền hình với Putin vào đầu năm 2003. Khodorkovsky được tổng thống Nga ân xá vào năm 2013, nhưng vẫn là nhân vật hàng đầu chỉ trích chế độ của Putin.
Khodorkovsky, người được Điện Cẩm Linh coi là “đặc vụ nước ngoài”, cho biết ông có thông tin về các động thái của Putin trong cuộc binh biến Wagner.
“Chúng tôi đang theo dõi Putin vào thời điểm đó. Và thực sự, ông ấy đã rời Mạc Tư Khoa, và rất có thể đã đến Valdai,” Khodorkovsky nói với Newsweek từ Luân Đôn, nơi ông hiện đang sống.
Valdai ở tây bắc nước Nga là nơi có tài sản thuộc sở hữu của Putin, nhiều nguồn tin cho biết.
Agentstvo, một cơ quan truyền thông điều tra độc lập bằng tiếng Nga, đã báo cáo vào Tháng Giêng rằng một hệ thống phòng không Pantsir-S1 đã được đặt gần nơi cư trú sau các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái bên trong lãnh thổ Nga. Cơ quan truyền thông này mô tả ngôi nhà là “nơi giải trí cá nhân cho Putin, người thân và bạn bè của ông ấy”.
Vào tháng 3, trang web tin tức độc lập Meduza đã đưa tin rằng một phần của Công viên Quốc gia Valdai đã bị đóng cửa đối với du khách sau khi một cuộc điều tra cho thấy ông Putin sở hữu tài sản trong khu vực.
Dẫn nguồn tin của mình, Khodorkovsky cho biết một chiếc máy bay “chỉ được Putin sử dụng” đã khởi hành từ Mạc Tư Khoa vào ngày 24/6 và hướng tới phía tây bắc nước Nga, đồng thời cho biết thêm rằng chiếc máy bay đã biến mất khỏi thiết bị theo dõi chuyến bay “ở đâu đó xung quanh Valdai”. Khodorkovsky nói rằng anh ta đã được cảnh báo về chuyển động của máy bay lúc 1 giờ chiều theo giờ Mạc Tư Khoa.
Mạng tin tức tiếng Nga độc lập Current Time, trích dẫn dữ liệu của Flightradar24, nói rằng chuyên cơ phản lực của tổng thống Putin, một chiếc Ilyushin Il-96, đã cất cánh từ Mạc Tư Khoa khi cuộc nổi dậy của Prigozhin đang diễn ra. Nó báo cáo rằng bộ phát đáp của máy bay đã bị tắt khi nó bắt đầu hạ độ cao xuống vùng Tver. Nó cho biết điều này có thể cho thấy chiếc máy bay đang hướng tới căn cứ không quân Borisovsky Khotilovo – là sân bay gần nơi ở Valdai của Putin nhất.
Newsweek đã kiểm tra thông tin chuyến bay của máy bay phản lực và xác minh báo cáo của Current Time. Il-96, với số ghi danh RA-96022, đã được sử dụng để chở Putin tới các cuộc họp và hội nghị thượng đỉnh khác nhau. Theo Current Time, chiếc máy bay này được hiển thị rời khỏi Mạc Tư Khoa lúc 2:16 chiều giờ địa phương vào ngày 24 tháng 6, trước khi leo lên độ cao gần 26.000 feet. Lúc 2:32 chiều, nó bắt đầu đi xuống, trước khi mất dấu vết lúc 2:39 chiều, phía tây thành phố Tver.
Các máy bay khác của Đơn vị bay đặc biệt Rossiya, được sử dụng để vận chuyển các quan chức cấp cao của Nga hoặc các thành viên của lực lượng vũ trang, cũng cất cánh từ Mạc Tư Khoa, trong đó có một chiếc hạ cánh ở St. Petersburg.
Khodorkovsky nói: “Các nhà lãnh đạo, tất cả các loại người đứng đầu các bộ phận khác nhau, thực sự, rất nhiều người trong số họ cũng đã rời Mạc Tư Khoa. Vì vậy, đây chính là lý do tại sao lúc đó tôi nghĩ rằng phe đối lập có cơ hội. Nhưng… cuộc binh biến của Prigozhin không tiến nhanh đủ.”
Trong một bài viết cho The New York Times ngày 30/6, nhà báo Nga Mikhail Zygar cũng cho biết Putin không có mặt ở Mạc Tư Khoa vào ngày diễn ra cuộc nổi dậy. Tuy nhiên, Zygar nói rằng Tổng thống Nga đã dành cả ngày trên du thuyền thuộc sở hữu của đồng minh và doanh nhân Yury Kovalchuk ở St. Petersburg, xem chương trình biểu diễn lễ hội Cánh buồm đỏ thắm. Agentsvo đã bác bỏ điều này, nói rằng không có bằng chứng trực quan nào và chiếc du thuyền cũng không để lại bất kỳ dấu vết kỹ thuật số nào trên các công cụ theo dõi hàng hải. Tuy nhiên, cơ quan này nói rằng bộ tiếp sóng trên các du thuyền của Nga đã từng bị tắt trong quá khứ.
Các nguồn khác đã hỗ trợ phiên bản sự kiện của Khodorkovsky. Leonid Nevzlin, một doanh nhân người Nga gốc Israel và là người chỉ trích Putin, người đã tuyên bố từ bỏ quốc tịch Nga của mình trong nhiều tuần sau cuộc chiến, đã tweet vào ngày 24 tháng 6 rằng “Putin đang ẩn náu trong hầm trú ẩn của ông ta ở Valdai”.
“Những người bạn và cộng sự thân thiết nhất của Putin cũng đã bay tới đó. Nhà độc tài đang trong cơn hoảng loạn. Quân bổ sung tiến về phía Valdai để bảo vệ ông ta. Điều này vừa được các nguồn tin của tôi báo cáo,” ông viết.
Cũng trong ngày 24/6, tờ Ukrainska Pravda của Ukraine dẫn lời các nguồn tin tình báo Kyiv cho biết: “Chúng tôi đã có thông tin rằng Putin sẽ rời Mạc Tư Khoa. Ông ta đang được đưa đến Valdai.”
Nhà báo Boris Grozovski đã viết trong một bài đăng cho nhóm chuyên gia cố vấn của Trung tâm Wilson vào ngày 30 tháng 6: “Vào ban ngày, khi cuộc binh biến đang diễn ra, Putin đã trốn khỏi Mạc Tư Khoa và được cho là đã dành 24 giờ tiếp theo tại dinh thự Valdai của mình.”
Dmitry Peskov, phát ngôn viên Điện Cẩm Linh, nói với hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti rằng ông Putin đang “làm việc tại Điện Cẩm Linh” vào ngày đảo chính thất bại. Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga qua email để xin bình luận.
Ý tưởng của Prigozhin 'Bây giờ đã lan rộng rất nhiều'
Prigozhin tiến tới Mạc Tư Khoa như một phần của “cuộc tuần hành vì công lý” yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov từ chức vì cách họ giải quyết cuộc chiến ở Ukraine.
Sau chưa đầy 24 giờ, Prigozhin đã rút các chiến binh của mình khi Điện Cẩm Linh cho biết một thỏa thuận đã được nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian để tránh “đổ máu”. Thỏa thuận đó sẽ chứng kiến Prigozhin và các chiến binh của ông chuyển đến Belarus, mặc dù chi tiết của thỏa thuận vẫn chưa rõ ràng.
Khodorkovsky cho biết Prigozhin, thông qua cuộc nổi dậy của mình, đã thành công trong việc truyền đạt những ý tưởng “hiện đang rất phổ biến trong quân đội Nga, và cả giới tinh hoa chính trị,” bao gồm cả việc cuộc chiến với Ukraine là một sai lầm — điều mà trước đây chỉ được nêu ra bởi phe đối lập dân chủ.
“Ngày nay, đó là một ý tưởng thống nhất, cả trong quân đội và giới tinh hoa chính trị,” ông nói thêm.
8. Số người thiệt mạng tăng lên 6 trong cuộc tấn công vào thành phố Lviv của Ukraine
Một quan chức địa phương cho biết số người chết đã tăng lên 6 người trong cuộc tấn công của Nga vào một khu phố ở thành phố Lviv, miền tây Ukraine.
Người đứng đầu chính quyền quân sự của khu vực, Maksym Kozytskyi, cho biết trong một bản cập nhật trên Telegram, lực lượng cấp cứu đã tìm thấy thêm một thi thể khi họ tìm kiếm đống đổ nát của một tòa nhà dân cư bị trúng bom hôm thứ Năm.
“Trong khi dọn dẹp đống đổ nát ở Lviv, lực lượng cấp cứu đã tìm thấy một thi thể khác. Đó là một phụ nữ. Chúng tôi gửi lời chia buồn tới gia đình và bạn bè của nạn nhân”, ông nói. “70% diện tích bị phá hủy đã được dọn sạch. Các dịch vụ sẽ hoạt động suốt đêm.”
Về vụ tấn công: Các quan chức cho biết cuộc tấn công hỏa tiễn đã phá hủy hơn 30 ngôi nhà, hơn 250 căn hộ, ít nhất 10 ký túc xá, hai tòa nhà đại học, một trại trẻ mồ côi và một trường học. Nó cũng làm hỏng một trạm biến áp.
Theo các nhà chức trách Ukraine, ngoài những người thiệt mạng trong vụ tấn công, vụ pháo kích còn khiến hàng chục người bị thương.
9. Tất cả các hầm tránh bom ở Lviv sẽ mở “mọi lúc”
Thống Đốc khu vực Lviv Maksym Kozytskyi cho biết tất cả các hầm tránh bom ở thành phố Lviv, miền tây Ukraine sẽ mở cửa “mọi lúc” sau vụ tấn công hỏa tiễn chết người của Nga hôm thứ Năm.
Khi được hỏi tại sao 10 trong số những nơi trú ẩn trong thành phố đã bị đóng cửa trong cuộc tấn công, Maksym Kozytskyi cho biết “chúng tôi đã thay đổi hoàn toàn tình hình về những nơi trú ẩn.”
“Chúng tôi có 6.000 nơi trú ẩn trong thành phố của tôi. Đó là nơi trú ẩn tư nhân, nơi trú ẩn của chính quyền địa phương, chủ sở hữu khác nhau. Sau khi hỏa tiễn tấn công, chúng tôi đã đưa ra một quyết định mới - tất cả các nơi trú ẩn phải luôn mở,” ông nói.
Maksym Kozytskyi nói thêm rằng Lviv từng là một thành phố an toàn nhưng bây giờ “đó là một tình huống rất khó khăn.”
Maksym Kozytskyi cho biết thời gian để các hỏa tiễn của Nga vươn tới Lviv nếu chúng được phóng từ Crimea là khoảng 30 phút. Nếu chúng được phóng từ Belarus, thời gian đến Lviv là 17 phút.
“Nhưng nếu Nga sử dụng hỏa tiễn Kinzhal, thời gian chỉ còn 3 phút,” ông nói.
Nga tuyên bố chỉ tấn công quân sự, nhưng Maksym Kozytskyi cho biết hỏa tiễn của Nga đã tấn công cơ sở hạ tầng dân sự, bao gồm các tòa nhà, trường học và văn phòng.