Để rộng đường nhận định về Con đường Đồng nghị Đức, chúng tôi xin đăng lại nội dung bức thư ngày 18 tháng 11 của cả hai vị Hồng Y Ouellet và Ladaria gửi các vị Giám Mục Đức đang viếng mộ hai thánh Phêrô và Phaolô về ‘Con đường Đồng nghị’ của Đức.
Theo Luke Copen của tập san mạng The Pillar, Tờ L’Osservatore Romano đã công bố vào ngày 24 tháng 11 các báo cáo thần học do Đức Hồng Y Marc Ouellet, Tổng Trưởng Thánh Bộ Giám Mục, và Đức Hồng Y Luis Ladaria Ferrer, Tổng Trưởng Thánh Bộ Giáo Lý Đức Tin chuẩn bị.
Các vị Hồng Y đã trình bày báo cáo của mình trước các giám mục Đức vào ngày 18 tháng 11, ngày cuối cùng trong chuyến viếng thăm ad limina của các ngài tới Rôma, tại một “cuộc họp liên bộ” trong khán phòng của Học viện Giáo phụ Augustinianum, gần Quảng trường Thánh Phêrô.
Con đường Đồng nghị là một sáng kiến gây tranh cãi kéo dài nhiều năm, tập hợp các giám mục và giáo dân của Đức lại với nhau để thảo luận về quyền lực, chức tư tế, phụ nữ trong Giáo hội và tình dục.
Những người tham gia đã tán thành các bản văn kêu gọi phong chức cho phụ nữ, thay đổi Sách Giáo lý về đạo đức tính dục và thành lập một “hội đồng đồng nghị thường trực” giám sát Giáo hội Đức, khiến các giám mục bên ngoài nước Đức chỉ trích.
Bản văn của các vị Hồng Y, ban đầu bằng tiếng Ý, cũng được Vatican News công bố bằng tiếng Đức.
Trong bài phát biểu dài khoảng 1,500 từ của mình, Đức Hồng Y Ouellet đã bắt đầu bằng việc ca ngợi các giám mục Đức về mức độ nghiêm túc trong phản ứng của họ đối với cuộc khủng hoảng lạm dụng đã làm chấn động người Công Giáo của đất nước và dẫn đến một cuộc ra đi ồ ạt của các thành viên Giáo hội.
Nhưng ngài nói rằng các đề xuất của Con đường Đồng nghị nêu lên “những khó khăn nghiêm trọng từ quan điểm nhân chủng học, mục vụ và giáo hội học,” có ý nói đến những lời chỉ trích cho rằng chúng có thể dẫn đến ly giáo.
Vị Hồng Y người Canada cho biết ngài hiểu rằng các giám mục Đức không tìm cách đoạn tuyệt với Giáo hội hoàn vũ, nhưng đang đưa ra “những nhượng bộ” dưới “áp lực văn hóa và truyền thông rất mạnh mẽ”.
Ngài nói, “Tuy nhiên, điều đáng chú ý là chương trình nghị sự của một nhóm hạn chế các nhà thần học từ vài thập niên trước đã đột nhiên trở thành đề xuất đa số của hàng giám mục Đức: bãi bỏ luật độc thân bắt buộc, truyền chức cho viri probati [những người đàn ông xứng đáng], cho phụ nữ tiếp cận với thừa tác vụ được phong chức, đánh giá lại về mặt luân lý đối với đồng tính luyến ái, giới hạn về cấu trúc và chức năng của quyền lực phẩm trật, những suy tư về tình dục được truyền cảm hứng từ lý thuyết giới tính, những thay đổi lớn được đề xuất đối với Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo, v.v...”.
“‘Chuyện gì đã xảy ra?’ và ‘Chúng ta đã kết thúc ở đâu?’ nhiều tín hữu và người quan sát đã kinh ngạc hỏi như thế. Khó tránh khỏi ấn tượng cho rằng vấn đề cực kỳ nghiêm trọng của các vụ lạm dụng đã bị lợi dụng để thúc đẩy những ý kiến khác không liên quan trực tiếp đến nó.”
Ngài nói thêm rằng Con đường Đồng nghị dường như tìm cách “biến đổi Giáo hội” và “không chỉ những đổi mới mục vụ trong lĩnh vực luân lý hay tín lý,” lập luận rằng điều này “làm tổn hại đến sự hiệp thông của Giáo hội vì nó gieo rắc nghi ngờ và hoang mang cho dân Chúa."
Đức Hồng Y cáo buộc những người tổ chức Con đường Đồng nghị đã hạ thấp bức thư năm 2019 của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi người Công Giáo Đức, trong đó ngài suy tư về các nguyên tắc cải cách thực sự.
“Sau việc khởi đầu nhích ra xa huấn quyền của Đức Giáo Hoàng trên bình diện phương pháp luận này, căng thẳng gia tăng với huấn quyền chính thức ở bình diện thực chất đã xuất hiện khi công việc tiến triển theo thời gian, dẫn đến các đề xuất công khai mâu thuẫn với giáo huấn đã được tất cả các vị giáo hoàng khẳng định kể từ Công đồng Vatican II”, Đức Hồng Y Ouellet nói như thế, nêu bật lời kêu gọi phong chức cho phụ nữ của Con đường Đồng nghị.
Đức Hồng Y Ouellet đã kêu gọi đình chỉ sáng kiến này và tiếp theo là “một đánh giá căn bản vào một thời biểu sau đó”, dựa trên kết quả của Diễn trình Đồng nghị hoàn cầu.
Ngài nói, “Rõ ràng là phương pháp của Thượng hội đồng hoàn cầu khác với phương pháp được sử dụng ở Đức: nó chắc chắn ít mang tính nghị viện hơn, tập trung hơn vào sự tham gia chung và đạt được sự đồng thuận dựa trên sự lắng nghe sâu sắc về mặt thiêng liêng đối với dân Chúa”.
Ngài nói thêm: “Động lực căn bản của việc đình chỉ này là mối quan tâm đến sự hiệp nhất của Giáo hội, vốn dựa trên sự hiệp nhất của các giám mục trong sự hiệp thông và vâng lời thánh Phêrô”.
“Việc một hàng giám mục đang gặp khó khăn tán thành đề xuất gây tranh cãi này sẽ gieo thêm nghi ngờ và hoang mang trong dân Chúa.”
Trong bài phát biểu dài khoảng 2,000 chữ của mình — có tựa đề “Một phần của một cơ thể lớn hơn,” có ý nói đến bức thư của Đức Thánh Cha gửi cho người Công Giáo Đức — Đức Hồng Y Ladaria đã xác định năm mối quan tâm chính về Con đường Đồng nghị.
Quan tâm đầu tiên của ngài là các tài liệu của sáng kiến không tạo thành một tổng thể mạch lạc và cần được tóm tắt trong một tài liệu cuối cùng.
Ngài nói, thứ hai, các bản văn dường như trình bày Giáo hội “ngay từ đầu như một tổ chức lạm dụng về mặt cấu trúc, tổ chức này phải được đặt dưới sự kiểm soát của những người giám sát càng sớm càng tốt”.
Ngài nhận xét, “Về mặt này, mối nguy hiểm lớn nhất của nhiều đề xuất có ý nghĩa nhất của các bản văn của Con đường Đồng nghị là một trong những thành tựu quan trọng nhất của Công đồng Vatican II đã bị mất đi, tức giáo huấn rõ ràng về sứ mệnh của các giám mục và do đó của Giáo hội địa phương”.
Thứ ba, Đức Hồng Y Ladaria nói rằng các bản văn gợi ý rằng “mọi sự phải được thay đổi” liên quan đến giáo huấn của Giáo hội về tình dục, đặc biệt như được phát biểu trong Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo năm 1992.
Thứ tư, ngài lập luận, các bản văn không đánh giá đúng mức giáo huấn của Giáo hội, một giáo huấn vốn dạy rằng việc truyền chức linh mục được dành riêng cho nam giới, bằng cách giản lược gợi ý rằng “phẩm giá căn bản của phụ nữ không được tôn trọng trong Giáo Hội Công Giáo vì họ không được thụ phong linh mục”.
Thứ năm, vị Hồng Y người Tây Ban Nha nói rằng các bản văn của Con đường Đồng nghị đã bỏ qua một giới luật trong văn kiện Dei Verbum của Công đồng Vatican II vốn dạy rằng “để giữ cho Tin Mừng mãi mãi trọn vẹn và sống động trong Giáo hội, các Tông đồ đã để lại các giám mục làm người kế vị, 'bàn giao' cho các ngài 'thẩm quyền giảng dạy ở nơi thuộc riêng của họ.'” Đức Hồng Y nói rằng “không thể đánh đồng nhiệm vụ tế nhị và quyết định này trong đời sống của Giáo Hội Công Giáo với các chức vụ khác trong Giáo hội, chẳng hạn như nhiệm vụ của các nhà thần học và chuyên gia trong các lĩnh vực khác.”
Báo cáo của các Hồng Y lần đầu tiên được nhắc đến trong một thông cáo chung do Vatican và hội đồng giám mục Đức công bố vào ngày 18 tháng 11.
Tuyên bố nói rằng các viên chức Vatican “đã nói một cách thẳng thắn và rõ ràng về những lo ngại và dè dặt liên quan đến phương pháp, nội dung và các đề xuất của Con đường Đồng nghị; các ngài đề nghị, vì lợi ích của sự hiệp nhất của Giáo hội và sứ mệnh truyền giáo của Giáo hội, các yêu cầu đã xuất hiện cho đến nay được đưa vào Thượng hội đồng của Giáo hội hoàn vũ.”
Tờ L’Osservatore Romano hôm thứ Năm cũng đăng bài diễn văn dẫn nhập tại cuộc họp liên bộ của chủ tịch hội đồng giám mục Đức, Đức cha Georg Bätzing.
Bản văn đã được công bố bằng tiếng Anh bởi hội đồng giám mục Đức vào ngày 19 tháng 11.
Trong phần can thiệp của mình, Giám mục Bätzing nhấn mạnh rằng các giám mục đã quyết định khởi động Con đường Đồng nghị để đối phó với cuộc khủng hoảng lạm dụng.
Ngài nói: “Con đường đồng nghị của Giáo hội ở Đức không tìm kiếm sự ly giáo cũng không dẫn đến một giáo hội quốc gia. Bất cứ ai nói về ly giáo hay giáo hội quốc gia đều không biết người Công Giáo Đức cũng như giám mục Đức. Tôi rất buồn vì sức mạnh mà hạn từ này đã có được, mà với nó, người ta cố gắng phủ nhận khỏi chúng tôi cả tính Công Giáo lẫn ý muốn duy trì sự hiệp nhất với Giáo hội hoàn vũ.”
Quốc vụ khanh Tòa thánh, Đức Hồng Y Pietro Parolin cũng đã phát biểu tại cuộc họp liên bộ với các giám mục Đức, nhưng bản văn của ngài không được công bố, Vatican News phiên bản tiếng Đức ghi chú như thế.
Các giám mục Đức đã gặp Đức Thánh Cha Phanxicô vào ngày 17 tháng 11 trong khoảng hai giờ đồng hồ sau những cánh cửa đóng kín. Đức Giáo Hoàng đã được dự kiến sẽ tham dự cuộc họp liên bộ, nhưng đã không có mặt.