Thông tấn xã AP có bài tường trình nhan đề “A first for reclaimed Kyiv cathedral: Christmas in Ukrainian”, nghĩa là “Lần đầu tiên cho nhà thờ chính tòa Kyiv được lấy lại: Thánh Lễ Giáng Sinh bằng tiếng Ukraine.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.
Chen nhau trong một nhà thờ để tham dự lễ Giáng Sinh Chính thống giáo, hàng trăm tín hữu đã nghe nghi lễ trong nhà thờ đó bằng tiếng Ukraine lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, thật là một cuộc biểu tình độc lập khỏi Giáo Hội Chính thống Nga.
Được trang trí lộng lẫy với các biểu tượng và tấm bảng bằng vàng, nhà thờ — một phần của khu phức hợp được gọi là Tu viện Hang động và Di sản Thế giới được UNESCO công nhận — đặt một màn hình video bên ngoài để thu hút đông đảo tín hữu, bất chấp nhiệt độ lạnh giá -10 độ C.
Nhìn ra hữu ngạn sông Dnipro, khu phức hợp nhà thờ và tu viện đã là một địa điểm hành hương trong nhiều thế kỷ. Và lần đầu tiên sau 31 năm độc lập của Ukraine, buổi lễ được cử hành bằng tiếng Ukraine. Quân đội Ukraine mặc quân phục nằm trong số những người hát những bài hát mừng nổi tiếng của Ukraine.
Chính phủ Ukraine hôm thứ Năm đã tiếp quản nhà thờ chính tòa Đức Mẹ Yên Nghỉ tại tu viện Kyiv-Pechersk và cho phép Giáo Hội Chính thống Ukraine sử dụng ngôi thánh đường này cho nghi lễ Giáng Sinh của Chính thống giáo. Động thái này nêu bật những căng thẳng kéo dài giữa hai Giáo Hội đang trở nên trầm trọng hơn do cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
“Đó là một chiến thắng đầu tiên” cho Ukraine, Oksana Abu-Akel cho biết và ca ngợi đây là một bước quan trọng để các tín hữu Chính thống giáo cắt đứt quan hệ với Nga sau khi nước này bắt đầu cuộc chiến hơn 10 tháng trước. “Đây là lần đầu tiên sau 300 năm chúng ta thực sự có cử hành riêng của mình ở đây. Mọi người đều cảm thấy niềm vui này. Đó là một chiến thắng cho tất cả người Ukraine.”
Bộ trưởng Văn hóa Ukraine Oleksandr Tkachenko cho biết hôm thứ Năm rằng nhà thờ chính tòa này đã được nhà nước tiếp quản sau khi hợp đồng thuê nhà thờ của Giáo Hội Chính Thống trực thuộc Mạc Tư Khoa hết hạn vào ngày 31 tháng 12. Tkachenko đã tham dự buổi lễ hôm thứ Bảy.
“Đó là một khoảnh khắc tuyệt vời. Trước đây nơi này — trên lãnh thổ Ukraine, bên trong Kyiv — đã được liên kết với Mạc Tư Khoa. Bây giờ chúng ta cảm thấy đây là của chúng ta, đây là tiếng Ukraine. Đây là một phần của quốc gia Ukraine,” Alex Fesiak, người tham dự buổi lễ, cho biết.
Vào năm 2019, Giáo hội Chính thống Ukraine đã nhận được sự công nhận từ Thượng phụ Đại kết Constantinople. Mạc Tư Khoa và hầu hết các Thượng Phụ Chính thống giáo khác liên kết với Nga từ chối chấp nhận sự công nhận này, vì cho rằng quyết định của Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô đã chính thức hóa sự chia rẽ với Giáo Hội Chính Thống Giáo Nga.
Giáo Hội Chính thống Ukraine trực thuộc Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa, gọi tắt là UOC, vẫn trung thành với Thượng phụ Mạc Tư Khoa từ thế kỷ 17, dù đã tuyên bố độc lập khỏi Tòa Thượng phụ Mạc Tư Khoa sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga. UOC đã coi thường Mạc Tư Khoa trong nghi lễ phụng vụ bằng cách bỏ các lời cầu nguyện cho Thượng phụ Mạc Tư Khoa Kirill với tư cách là người lãnh đạo của Giáo Hội này này trong các buổi lễ công khai và làm phép dầu thánh của riêng mình thay vì sử dụng nguồn cung cấp của Mạc Tư Khoa.
Đức Tổng Giám Mục Epiphanius, giáo chủ của Giáo Hội Chính thống Ukraine, gọi tắt là OCU, không chỉ nói về Giáng Sinh mà còn đưa ra một thông điệp chính trị về chiến tranh.
“Là một quốc gia, chúng ta tìm cách chung sống hòa bình, có thiện cảm với tất cả các nước láng giềng. Nhưng kẻ thù đã phá vỡ hòa bình một cách ác ý và xảo quyệt và xâm chiếm đất đai của chúng ta, gây đổ máu, gieo rắc chết chóc và muốn tiêu diệt địa vị quốc gia cũng như bản sắc Ukraine của chúng ta,” ngài nói trong bài giảng thánh lễ.
Ngài nhấn mạnh rằng: “Những người giam cầm chúng ta không thể chịu đựng được những thành tựu và thành công của chúng ta. Ác tâm và sự ghen tị của ma quỷ đã thôi thúc chúng gây chiến, nhưng chúng chắc chắn sẽ bị đánh bại. Nói cho cùng, sự thật đứng về phía chúng ta.”
Natalia Levshyna cho biết chồng cô không thể đến dự lễ Giáng Sinh vì anh ấy đang chiến đấu ở tiền tuyến, nhưng cô ấy sẽ gửi cho anh ấy những bức ảnh về buổi lễ vì nó rất quan trọng với anh ấy. Xuất thân từ Donbas, cô cho biết cô đã ngừng tham dự nhà thờ của Tòa Thượng phụ Mạc Tư Khoa vào năm 2014, khi Nga sáp nhập Bán đảo Crimea và ủng hộ cuộc xung đột ở miền đông Ukraine.
“Cảm xúc của chúng tôi dâng trào,” cô nói, hầu như không cầm được nước mắt, mô tả niềm tin của mình rằng Giáo Hội Ukraine trên đất Ukraine phải độc lập với Giáo hội Chính thống Nga.
“Giáo Hội của chúng ta phải đồng bộ với chính sách của nhà nước. Họ phải là một,” Levshyna nói.
Những người khác ở Ukraine đã quyết định tách mình ra khỏi Nhà thờ Chính thống Nga bằng cách tổ chức lễ Giáng Sinh vào ngày 25 tháng 12.
Hôm thứ Sáu, Tòa thượng phụ Mạc Tư Khoa đã lên án kế hoạch tổ chức một buổi lễ tại nhà thờ chính tòa ở Kyiv của Ukraine là “một nỗ lực nhằm cưỡng chiếm... nhà thờ bằng tống tiền và thông tin sai lệch xã hội”.
Vào năm 2019, Giáo hội Chính thống Ukraine đã nhận được sự công nhận từ Thượng phụ Đại kết Constantinople, nhưng Thượng phụ Mạc Tư Khoa từ chối công nhận điều đó.
Giáo hội Chính thống Ukraine tuyên bố độc lập khỏi Tòa Thượng phụ Mạc Tư Khoa sau cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào ngày 24 tháng 2, chấm dứt lòng trung thành của Giáo hội Ukraine đối với Thượng phụ Mạc Tư Khoa có từ thế kỷ 17. Nhà thờ Chính thống Ukraine đã loại bỏ Thượng phụ Kirill ở Mạc Tư Khoa với tư cách là người lãnh đạo việc thờ phượng công khai và hiện sử dụng dầu bí tích của riêng mình để ban phước thay vì dầu do Mạc Tư Khoa cung cấp.
Nhưng các cơ quan an ninh Ukraine đã tuyên bố rằng một số người trong UOC đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Mạc Tư Khoa. An ninh Ukraine đã đột kích vào nhiều cơ sở của Giáo Hội này và sau đó đăng những bức ảnh về tiền Nga, hộ chiếu Nga và những truyền đơn có thông điệp từ Thượng phụ Mạc Tư Khoa để làm bằng chứng cho thấy một số quan chức Giáo Hội đã trung thành với Mạc Tư Khoa.
Các nhà lãnh đạo nổi tiếng của UOC đã bác bỏ các cáo buộc về mối quan hệ với Mạc Tư Khoa, khẳng định rằng họ đã trung thành ủng hộ Ukraine ngay từ đầu cuộc chiến và một cuộc đàn áp của chính phủ sẽ chỉ tạo ra những lý do cho tuyên truyền cho Nga.
Source:AP