Mẹ Về Trời – 15.8.2020
Ngày 15/8 hôm nay, làm tôi chợt nhớ tới một cái chết của một nữ minh tinh màn bạc danh tiếng: cô tài tử điện ảnh lừng danh của Mỹ - Marilyn Monroe. Cô chọn lấy cái chết bằng cách quyên sinh vào đúng ngày 15.8.1962 sau những bế tắc về chính cuộc hiện sinh của mình. Và trên mộ chí của cô người ta ghi dòng chữ: “Chúng tôi thông cảm với cô”.
Và sau 58 năm, hôm nay (15.8.2020), thân xác của cô đào điện ảnh đã từng là “thần tượng sắc đẹp” của cả thế giới, chắc đã tan thành tro bụi; và nếu người ta có nhớ về cô, có hát về cô, thì cũng chỉ nhớ, chỉ hát bằng những giai điệu của bài Ai ca “De Profundis” ! (Từ chốn luyện hình u tối …).
Trong khi đó, hôm nay, 15.8, dân Công Giáo chúng ta, như phát biểu của nhà thần học Sertillanges, cùng “hoan ca bài Magnificat thay vì Ai khúc De Profundis” để mừng kính và tôn vinh một phụ nữ đã “đi qua kiếp sống trần gian”, đã “từ giã cuộc đời dương thế”, nhưng lại không có ngôi mộ để giữ lại thân xác, cho dù chút tro tàn sau gần 2000 năm, nhưng lại là một “thân xác sáng láng của một con người đầy đủ xác hồn” đang hiện hữu trong Vương quốc Nước Trời.
Dĩ nhiên, đây là “câu chuyện của niềm tin”, một niềm tin đã đi theo năm tháng trong suốt cuộc hành trình gần 2000 năm của Dân Chúa. Thật vậy, ngay từ những thế kỷ đầu, niềm tin “Mẹ Về trời” đã được ghi dấu nơi giáo huấn của các Giáo Phụ, như phát biểu của Thánh Giáo Phụ Đamascênô: “Cần thiết rằng Con Thiên Chúa, khi sinh ra đã gìn giữ vẹn tuyền đức Trinh của Mẹ, thì phải gìn giữ Mẹ khi chết khỏi hư hoại. Đấng đã cưu mang Đấng Tạo Hoá cần được ở trong cung điện của Thiên Chúa. Mẹ Thiên Chúa cần phải có tất cả mọi điều thuộc về Con của Mẹ và cần được mọi thụ tạo tôn vinh”.
Và rồi, trải qua dọc dài năm tháng suy tư, sùng mộ, đào sâu và củng cố, cuối cùng, chân lý “Mẹ Về Trời cả hồn và xác” đã được Giáo Hội định tín” cách đây đúng 70 năm bởi Đức Giáo Hoàng Pio XII vào ngày 1.11.1950 qua Tông hiến “Munificentissimus Deus” với những lời lẽ như sau: “Thánh Mẫu Thiên Chúa là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Maria Trọn Đời Đồng Trinh, sau khi sống trọn cuộc đời trần thế, đã được triệu hồi cả hồn và xác vào trong vinh quang thiên quốc”.
Chúng ta đừng quên, tín điều “Mẹ Về Trời cả hồn và xác” được Giáo Hội tuyên tín sau 5 năm kết thúc đại chiến thứ 2 (1939-1945), một cuộc thế chiến kinh hoàng đã khiến khoảng 80 triệu người bị giết chết, và để lại một thế giới tan hoang đổ vỡ về tinh thần cũng như vật chất. Mầu nhiệm Mẹ Về Trời đã thổi vào thế giới một làn gió của sự sống và niềm hy vọng, của sự chiến thắng phục sinh và niềm vui ơn cứu độ trên cái chết và nỗi buồn thất vọng của những giá trị phi nhân và vô thần. Mẹ Về Trời cũng chính là một “luận điểm sống động” của một nền giáo lý, thần học Công Giáo luôn quý trọng thân xác và sự sống con người, một hữu thể mang ảnh hình Thiên Chúa và được Con Thiên Chúa cứu độ bằng cái chết và sự phục sinh của Ngài, nên không ai và không quyền lực nào được phép xúc phạm, coi thường…
Qua mầu nhiệm nầy, một lần nữa Hội Thánh tuyên xưng chính niềm tin mà Thánh Phaolô đã dạy cho dân thành Corintô từ những ngày khai sinh Giáo Hội: “Cũng như mọi người đều phải chết nơi Ađam thế nào, thì mọi người cũng sẽ được tác sinh trong Đức Kitô như vậy. Nhưng ai nấy đều theo thứ tự của mình, hoa quả đầu mùa là Đức Kitô, đoạn đến những kẻ thuộc về Đức Kitô, những kẻ đã tin Người xuống thế.” (Bđ 2).
Quả thật, Đức Maria phải là người tiên phong trong nhân loại đã thuộc về Đức Kitô trọn vẹn nhất và đã đi trước trong cuộc hành trình vượt qua cái chết để bước vào cuộc sống vĩnh hằng. Đức thánh GH Gioan-Phaolô II đã xác quyết chân lý nầy trong thông điệp Redemptoris Mater (Mẹ Đấng Cứu Chuộc): “Trong mầu nhiệm lên trời hồn xác là biểu hiện đức tin của Giáo Hội, theo đó, Đức Maria được hợp nhất với Chúa Kitô bằng một mối liên kết mật thiết và không thể chia lìa”.
Và như thế, lễ Mẹ về Trời chính là một tín hiệu vui mừng, là dấu chỉ của niềm hy vọng bao la cho đoàn Dân Chúa, đoàn dân mà Mẹ chính là một “thành viên ưu tuyển” đi trước để dẫn đường như kinh Tiền Tụng Giáo Hội đọc lên hôm nay: “Hôm nay, Đức Trinh Nữ, Mẹ Thiên Chúa, được đưa về trời. Người là khởi đầu, là hình ảnh của Hội Thánh viên mãn, là niềm an ủi và hy vọng tràn trề cho dân thánh trong cuộc lữ hành trần thế.”
Quả thật, cuộc sống nầy nếu chỉ hạn hẹp trong khoảnh khắc “100 năm trong cõi người ta” để rồi tất cả khép lại trước cửa mồ sự chết thì bi đát cho thân phận kiếp người biết bao.
Không, nếu “con người là ảnh hình Thiên Chúa”, và ngay từ buổi khai sinh lập địa “Thiên Chúa đã hà hơi thổi thần khí tác sinh” vào trong cái hình hài hữu hạn bùn đất kia, thì chẳng phải thân phận ấy đã tiềm tàng hạt giống vĩnh hằng đó sao?
Nếu cái chết đã theo vào trần gian do ảnh hưởng của tội lỗi và sự liên đới với A-đam đầu tiên, thì sự phục sinh vĩnh hằng sẽ chiếu rọi ánh quang hy vọng xuyên suốt chiều dài lịch sử nhân loại nhờ hậu quả của công trình cứu độ và sự liên kết với Con Thiên Chúa làm người. “Quả thế, như mọi người vì liên đới với A-đam mà phải chết, thì mọi người nhờ liên đới với Đức Kitô, cũng được Thiên Chúa cho sống” (1 Cr 15, 22). Cho nên chúng ta có thể nói được rằng: mầu nhiệm “Đức Maria hồn Xác Về Trời” là một cách cắt nghĩa cụ thể chân lý cuối cùng mà Hội Thánh tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: “Tôi tin xác loài người ngày sau sống lại. Tôi tin hằng sống vậy”.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý: Xác tín vể chân lý phục sinh, về niềm hy vọng vĩnh cửu không có nghĩa yên tâm trốn chạy khỏi mọi thực tại đảo điên, mọi đau thương khổ luỵ và những đe doạ kinh hoàng của sự chết đang vây bủa từng ngày. Bài sách Khải huyền hôm nay đã vẽ lên cái hiện thực đó bằng những hình ảnh cụ thể: “Một điềm lạ….một người nữ mặc áo….đang mang thai, kêu la chuyển bụng….một con rồng đỏ….”. Cuộc lữ hành trần thế của Hội Thánh cũng như của mỗi người chúng ta dưới thế gian nầy đều phải đi qua con đường của đau thương, tăm tối, sự chết, bách hại… Nhưng sách Khải huyền, đặc biệt qua ngày lễ Mẹ Về Trời, đã gọi mời chúng ta hãy vững tin: “Nay sự cứu độ, quyền năng, vương quyền của Thiên Chúa chúng ta và uy quyền của Đức Kitô của Người đã được thực hiện”.
Chính vì thế, mừng lễ Mẹ về trời hôm nay, phụng vụ còn muốn nói với chúng ta rằng: ngày nay trên quê trời, chắc chắn Mẹ cũng đang dõi mắt theo từng bước chân của mỗi cuộc đời con cái dưới chốn trần ai. Bài Tin Mừng hôm nay tường thuật cuộc thăm viếng của Đức Maria nơi nhà Bà Isave để từ nơi mái nhà nầy đã vang lên lời tạ ơn và chúc tụng hồng ân cứu rỗi Thiên Chúa đã dành cho nhân loại mà người đầu tiên được hưởng nhờ là chính Đức Maria: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, thần trí tôi hởn hở vui mừng, vì Thiên chúa Đấng Cứu độ tôi….Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao điều cao cả, thật Danh Người chí thánh chí tôn…”.
Hồng ân đó hôm nay và mãi mãi sẽ được ban tặng cho tất cả những ai biết đón nhận Đức Kitô vào cuộc đời với thái độ tin tưởng phó thác và xin vâng như Đức Trinh Nữ Maria, hay nhất là, như cách cắt nghĩa của Chúa Giêsu, hồng ân đó sẽ dành cho những ai “biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa” (Lc 11, 28).
Chính vì thế, lễ Mẹ Về Trời lại mở ra cho chúng ta chiều kích của một “Cuộc Thăm viếng Mới”. Mẹ lại đến chia sẻ niềm vui ơn cứu độ và hy vọng phục sinh cho “con cháu E-và” đang dập vùi trong “chốn khách đày, nơi khóc lóc” (Kinh Lạy nữ Vương), và cũng lại một lần nữa gọi mời con cái Mẹ tiếp tục lên đường với Mẹ để mở ra những cuộc “thăm viếng khác” đến muôn vạn mái nhà, đến trăm nghìn địa chỉ, nhất là những địa chỉ tối tăm, đói khổ, tật bệnh, lầm lạc…đang cần bừng sáng lên những lời tin yêu Magnificat: “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa. Thần trí tôi hớn hở reo mừng trong Chúa Đấng cứu chuộc tôi…”.
Đứng trước một thế giới đang bị bao phủ bởi một bầu khí của hoang mang, lo sợ và sự đe doạ kinh hoàng của virus Corona, cùng bao nhiêu thảm hoạ khác đang vùi dập thế giới, ngày lễ Mẹ Về Trời hôm nay gọi mời chúng ta luôn “ngẩng đầu tin tưởng” trong niềm vui và hy vọng; và thay vì lải nhải những lời khúc Ai ca De Profundis hãy mạnh mẽ đứng lên cất cao bài Magnificat ngay cả trên những nấm mồ của sự chết. Amen.
LM. Trương Đình Hiền
Ngày 15/8 hôm nay, làm tôi chợt nhớ tới một cái chết của một nữ minh tinh màn bạc danh tiếng: cô tài tử điện ảnh lừng danh của Mỹ - Marilyn Monroe. Cô chọn lấy cái chết bằng cách quyên sinh vào đúng ngày 15.8.1962 sau những bế tắc về chính cuộc hiện sinh của mình. Và trên mộ chí của cô người ta ghi dòng chữ: “Chúng tôi thông cảm với cô”.
Và sau 58 năm, hôm nay (15.8.2020), thân xác của cô đào điện ảnh đã từng là “thần tượng sắc đẹp” của cả thế giới, chắc đã tan thành tro bụi; và nếu người ta có nhớ về cô, có hát về cô, thì cũng chỉ nhớ, chỉ hát bằng những giai điệu của bài Ai ca “De Profundis” ! (Từ chốn luyện hình u tối …).
Trong khi đó, hôm nay, 15.8, dân Công Giáo chúng ta, như phát biểu của nhà thần học Sertillanges, cùng “hoan ca bài Magnificat thay vì Ai khúc De Profundis” để mừng kính và tôn vinh một phụ nữ đã “đi qua kiếp sống trần gian”, đã “từ giã cuộc đời dương thế”, nhưng lại không có ngôi mộ để giữ lại thân xác, cho dù chút tro tàn sau gần 2000 năm, nhưng lại là một “thân xác sáng láng của một con người đầy đủ xác hồn” đang hiện hữu trong Vương quốc Nước Trời.
Dĩ nhiên, đây là “câu chuyện của niềm tin”, một niềm tin đã đi theo năm tháng trong suốt cuộc hành trình gần 2000 năm của Dân Chúa. Thật vậy, ngay từ những thế kỷ đầu, niềm tin “Mẹ Về trời” đã được ghi dấu nơi giáo huấn của các Giáo Phụ, như phát biểu của Thánh Giáo Phụ Đamascênô: “Cần thiết rằng Con Thiên Chúa, khi sinh ra đã gìn giữ vẹn tuyền đức Trinh của Mẹ, thì phải gìn giữ Mẹ khi chết khỏi hư hoại. Đấng đã cưu mang Đấng Tạo Hoá cần được ở trong cung điện của Thiên Chúa. Mẹ Thiên Chúa cần phải có tất cả mọi điều thuộc về Con của Mẹ và cần được mọi thụ tạo tôn vinh”.
Và rồi, trải qua dọc dài năm tháng suy tư, sùng mộ, đào sâu và củng cố, cuối cùng, chân lý “Mẹ Về Trời cả hồn và xác” đã được Giáo Hội định tín” cách đây đúng 70 năm bởi Đức Giáo Hoàng Pio XII vào ngày 1.11.1950 qua Tông hiến “Munificentissimus Deus” với những lời lẽ như sau: “Thánh Mẫu Thiên Chúa là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Maria Trọn Đời Đồng Trinh, sau khi sống trọn cuộc đời trần thế, đã được triệu hồi cả hồn và xác vào trong vinh quang thiên quốc”.
Chúng ta đừng quên, tín điều “Mẹ Về Trời cả hồn và xác” được Giáo Hội tuyên tín sau 5 năm kết thúc đại chiến thứ 2 (1939-1945), một cuộc thế chiến kinh hoàng đã khiến khoảng 80 triệu người bị giết chết, và để lại một thế giới tan hoang đổ vỡ về tinh thần cũng như vật chất. Mầu nhiệm Mẹ Về Trời đã thổi vào thế giới một làn gió của sự sống và niềm hy vọng, của sự chiến thắng phục sinh và niềm vui ơn cứu độ trên cái chết và nỗi buồn thất vọng của những giá trị phi nhân và vô thần. Mẹ Về Trời cũng chính là một “luận điểm sống động” của một nền giáo lý, thần học Công Giáo luôn quý trọng thân xác và sự sống con người, một hữu thể mang ảnh hình Thiên Chúa và được Con Thiên Chúa cứu độ bằng cái chết và sự phục sinh của Ngài, nên không ai và không quyền lực nào được phép xúc phạm, coi thường…
Qua mầu nhiệm nầy, một lần nữa Hội Thánh tuyên xưng chính niềm tin mà Thánh Phaolô đã dạy cho dân thành Corintô từ những ngày khai sinh Giáo Hội: “Cũng như mọi người đều phải chết nơi Ađam thế nào, thì mọi người cũng sẽ được tác sinh trong Đức Kitô như vậy. Nhưng ai nấy đều theo thứ tự của mình, hoa quả đầu mùa là Đức Kitô, đoạn đến những kẻ thuộc về Đức Kitô, những kẻ đã tin Người xuống thế.” (Bđ 2).
Quả thật, Đức Maria phải là người tiên phong trong nhân loại đã thuộc về Đức Kitô trọn vẹn nhất và đã đi trước trong cuộc hành trình vượt qua cái chết để bước vào cuộc sống vĩnh hằng. Đức thánh GH Gioan-Phaolô II đã xác quyết chân lý nầy trong thông điệp Redemptoris Mater (Mẹ Đấng Cứu Chuộc): “Trong mầu nhiệm lên trời hồn xác là biểu hiện đức tin của Giáo Hội, theo đó, Đức Maria được hợp nhất với Chúa Kitô bằng một mối liên kết mật thiết và không thể chia lìa”.
Và như thế, lễ Mẹ về Trời chính là một tín hiệu vui mừng, là dấu chỉ của niềm hy vọng bao la cho đoàn Dân Chúa, đoàn dân mà Mẹ chính là một “thành viên ưu tuyển” đi trước để dẫn đường như kinh Tiền Tụng Giáo Hội đọc lên hôm nay: “Hôm nay, Đức Trinh Nữ, Mẹ Thiên Chúa, được đưa về trời. Người là khởi đầu, là hình ảnh của Hội Thánh viên mãn, là niềm an ủi và hy vọng tràn trề cho dân thánh trong cuộc lữ hành trần thế.”
Quả thật, cuộc sống nầy nếu chỉ hạn hẹp trong khoảnh khắc “100 năm trong cõi người ta” để rồi tất cả khép lại trước cửa mồ sự chết thì bi đát cho thân phận kiếp người biết bao.
Không, nếu “con người là ảnh hình Thiên Chúa”, và ngay từ buổi khai sinh lập địa “Thiên Chúa đã hà hơi thổi thần khí tác sinh” vào trong cái hình hài hữu hạn bùn đất kia, thì chẳng phải thân phận ấy đã tiềm tàng hạt giống vĩnh hằng đó sao?
Nếu cái chết đã theo vào trần gian do ảnh hưởng của tội lỗi và sự liên đới với A-đam đầu tiên, thì sự phục sinh vĩnh hằng sẽ chiếu rọi ánh quang hy vọng xuyên suốt chiều dài lịch sử nhân loại nhờ hậu quả của công trình cứu độ và sự liên kết với Con Thiên Chúa làm người. “Quả thế, như mọi người vì liên đới với A-đam mà phải chết, thì mọi người nhờ liên đới với Đức Kitô, cũng được Thiên Chúa cho sống” (1 Cr 15, 22). Cho nên chúng ta có thể nói được rằng: mầu nhiệm “Đức Maria hồn Xác Về Trời” là một cách cắt nghĩa cụ thể chân lý cuối cùng mà Hội Thánh tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: “Tôi tin xác loài người ngày sau sống lại. Tôi tin hằng sống vậy”.
Tuy nhiên, chúng ta cũng cần lưu ý: Xác tín vể chân lý phục sinh, về niềm hy vọng vĩnh cửu không có nghĩa yên tâm trốn chạy khỏi mọi thực tại đảo điên, mọi đau thương khổ luỵ và những đe doạ kinh hoàng của sự chết đang vây bủa từng ngày. Bài sách Khải huyền hôm nay đã vẽ lên cái hiện thực đó bằng những hình ảnh cụ thể: “Một điềm lạ….một người nữ mặc áo….đang mang thai, kêu la chuyển bụng….một con rồng đỏ….”. Cuộc lữ hành trần thế của Hội Thánh cũng như của mỗi người chúng ta dưới thế gian nầy đều phải đi qua con đường của đau thương, tăm tối, sự chết, bách hại… Nhưng sách Khải huyền, đặc biệt qua ngày lễ Mẹ Về Trời, đã gọi mời chúng ta hãy vững tin: “Nay sự cứu độ, quyền năng, vương quyền của Thiên Chúa chúng ta và uy quyền của Đức Kitô của Người đã được thực hiện”.
Chính vì thế, mừng lễ Mẹ về trời hôm nay, phụng vụ còn muốn nói với chúng ta rằng: ngày nay trên quê trời, chắc chắn Mẹ cũng đang dõi mắt theo từng bước chân của mỗi cuộc đời con cái dưới chốn trần ai. Bài Tin Mừng hôm nay tường thuật cuộc thăm viếng của Đức Maria nơi nhà Bà Isave để từ nơi mái nhà nầy đã vang lên lời tạ ơn và chúc tụng hồng ân cứu rỗi Thiên Chúa đã dành cho nhân loại mà người đầu tiên được hưởng nhờ là chính Đức Maria: “Linh hồn tôi ngợi khen Đức Chúa, thần trí tôi hởn hở vui mừng, vì Thiên chúa Đấng Cứu độ tôi….Đấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao điều cao cả, thật Danh Người chí thánh chí tôn…”.
Hồng ân đó hôm nay và mãi mãi sẽ được ban tặng cho tất cả những ai biết đón nhận Đức Kitô vào cuộc đời với thái độ tin tưởng phó thác và xin vâng như Đức Trinh Nữ Maria, hay nhất là, như cách cắt nghĩa của Chúa Giêsu, hồng ân đó sẽ dành cho những ai “biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa” (Lc 11, 28).
Chính vì thế, lễ Mẹ Về Trời lại mở ra cho chúng ta chiều kích của một “Cuộc Thăm viếng Mới”. Mẹ lại đến chia sẻ niềm vui ơn cứu độ và hy vọng phục sinh cho “con cháu E-và” đang dập vùi trong “chốn khách đày, nơi khóc lóc” (Kinh Lạy nữ Vương), và cũng lại một lần nữa gọi mời con cái Mẹ tiếp tục lên đường với Mẹ để mở ra những cuộc “thăm viếng khác” đến muôn vạn mái nhà, đến trăm nghìn địa chỉ, nhất là những địa chỉ tối tăm, đói khổ, tật bệnh, lầm lạc…đang cần bừng sáng lên những lời tin yêu Magnificat: “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa. Thần trí tôi hớn hở reo mừng trong Chúa Đấng cứu chuộc tôi…”.
Đứng trước một thế giới đang bị bao phủ bởi một bầu khí của hoang mang, lo sợ và sự đe doạ kinh hoàng của virus Corona, cùng bao nhiêu thảm hoạ khác đang vùi dập thế giới, ngày lễ Mẹ Về Trời hôm nay gọi mời chúng ta luôn “ngẩng đầu tin tưởng” trong niềm vui và hy vọng; và thay vì lải nhải những lời khúc Ai ca De Profundis hãy mạnh mẽ đứng lên cất cao bài Magnificat ngay cả trên những nấm mồ của sự chết. Amen.
LM. Trương Đình Hiền