73. Con người ta càng chuyên việc tu đức, thì càng cảm thấy sự khổ cực ở đời này và càng hiểu sự yếu mềm của bản tính.

(sách Gương Chúa Giê-su)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức"

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

89. THÊM HUYỆN MỚI ĐỔI THƠ

Tiền Mậu tự phong mình là Ngô Việt vương.

Tăng nhân là Quý Hưu nhàn rỗi nên làm thơ tặng Tiền Mậu:

- “Mãn đường hoa túy tam thiên khách, nhất kiếm sương hàn thập tứ châu”.

Tiền Mậu coi xong thì không hài lòng, hạ lệnh sai người đòi Quý Hưu sửa mười bốn huyện thành bốn mươi huyện, và nói:

- “Không sửa bốn mươi thì đừng đến thăm ta”.

Quý Hưu sau khi được lệnh thì bật cười, nói với người đưa tin:

- “Phải thêm huyện đã mới đổi thơ được !”.

(Tiếu Tán)

Suy tư 89:

Mười bốn là mười bốn và bốn mươi là bốn mươi không lẫn lộn đâu được cả, chỉ những ai mắt mờ quáng gà mới đọc sai mà thôi, và nguy hơn nữa là chỉ những ai mắc bệnh khoe khoang thành tích trầm trọng mới như thế. Khoe khoang thành tích cũng đã làm cho người khác không thích, huống hồ là đem cái không có mà khoe khoang !

Thời nay bệnh khoe khoang thành tích là một đại dịch của xã hội, mà thực tế cho thấy, công trình nào được báo cáo vượt chỉ tiêu trước thời hạn là công trình xuống cấp nhanh nhất; công trình nào được báo chí khen nhiều thì cũng báo chí ấy sẽ là tờ báo đầu tiên chỉ trích bơi móc những sai lầm khuyết điểm bê bối của công trình nhiều nhất, vì đó là bệnh thành tích...

Đã tự xưng là vương rồi lại bắt ép người ta làm thơ để ca tụng thành tích không có của mình, ai mà làm, chỉ có các nhà báo đã nhận bao thư đỏ đỏ hồng hồng mới làm như thế.

Người Ki-tô hữu viết báo làm báo thì là một cách truyền giảng Lời Chúa, cho nên luôn viết sự thật, nói sự thật và cái gì nên viết cái gì không nên viết, đó là sự khôn ngoan mà Đức Chúa Thánh Thần luôn ban cho những ai thích sự thật, bằng không thì là công cụ của ma quỷ: dùng phương tiện truyền thông để bôi nhọ nhau, làm gương mù gương xấu, lây lan nhanh hơn cả một đại dịch cúm gà như các nhà khoa học tiên báo.

Đại nguy hiểm, thậm nguy hiểm...

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pha-ri-sêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời.

“Anh em đã nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ giết người; ai giết người, thì đáng bị đưa ra toà. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: Ai giận anh em mình, thì đáng bị đưa ra toà. Ai mắng anh em mình là đồ ngốc, thì đáng bị đưa ra trước Thượng Hội Đồng. Còn ai chửi anh em mình là quân phản đạo, thì đáng bị lửa hoả ngục thiêu đốt. Vậy, nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình. Anh hãy mau mau dàn xếp với đối phương, khi còn đang trên đường đi với người ấy tới cửa công, kẻo người ấy nộp anh cho quan toà, quan toà lại giao anh cho thuộc hạ, và anh sẽ bị tống ngục. Thầy bảo thật cho anh biết: anh sẽ không ra khỏi đó, trước khi trả hết đồng xu cuối cùng.”

Đó là lời Chúa

 

VINH QUANG VÀ SỰ TỰ HIẾN
(Chúa Nhật II Mùa Chay C)

Sự thường khi nghe nói đến hai từ vinh quang, người ta dễ liên tưởng đến hai từ quyền lực. Bởi chưng, chuyện như nhãn tiền, đó là khi có quyền lực thì vinh quang ào tới, nhất là do bởi “thói đời” thích khúm núm, quỵ lụy, tâng bốc, tung hô người có lực, có quyền.

Vào Chúa Nhật II Mùa Chay cả ba năm A, B, C, các bài tin mừng Giáo Hội dọn cho đoàn tín hữu đều tường thuật cuộc biến hình của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu lên núi để cầu nguyện và việc thân xác Người biến đổi nên sáng láng là hệ quả kéo theo của việc kết hiệp và đón nhận thánh ý Chúa Cha là tự hiến dâng mạng sống vì nhân loại bằng khổ hình thập giá.

Thiên Chúa là Tình Yêu. Tình yêu Thiên Chúa luôn tròn đầy và hướng tha. Kitô hữu chúng ta tin nhận Ba Ngôi Thiên Chúa luôn hướng về nhau trong cùng một tình yêu hoàn hảo, viên mãn. Và tình yêu ấy đã tuôn tràn trên các loài thọ tạo cách vô cầu. Bài đọc thứ nhất trích sách Sáng Thế tường thuật khi ký kết giao ước với Abraham, Thiên Chúa đã một mình cam kết và nội dung bản giao ước là Abraham sẽ được một thửa đất lớn làm gia nghiệp và hậu duệ, cháu con sẽ đông đúc như sao trên trời. Theo nội dung giao ước thì chỉ mình tổ phụ Abraham hưởng nhận phúc lành còn phần phía Thiên Chúa thì không có gì. Tình yêu đích thực là vô điều kiện và thường là một chiều, chỉ vì người mình yêu.

“Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Như bị thúc bách cách tất nhiên, Phêrô đã cất tiếng: “Thưa Thầy, chúng con ở đây, thật là hay! Chúng con xin dựng ba cái lều, một cho Thầy, một cho ông Môsê, và một cho ông Êlia” (Lc 9,33). Dường như Phêrô quên mất chính mình cũng như hai bạn đồng môn. Lịch sử cho thấy những tâm hồn nào càng kết hiệp thân tình với Thiên Chúa thì càng quảng đại trao ban chính mình cho tha nhân bằng tình yêu không tính toán. Chúng ta có thể kiểm chứng điều này nơi những con người được diễm phúc chiêm ngắm Chúa Giêsu, Mẹ Maria hiện ra đó đây theo dòng lịch sử. Có thể nói rằng tất thảy đều thay đổi cách diệu lạ, đều sống tự hiến cách phi thường. Và đây cũng là một trong những tiêu chí mà Giáo Hội dùng để kiếm tra các hiện tượng cho rằng Chúa, Mẹ hiện ra với người này, người kia. Hãy xem đời sống của những người ấy có đổi thay cách tích cực không, nghĩa là họ có quảng đại hiến thân vì tha nhân hơn không?

Chính khi tự hiến vì yêu thương thì vinh quang được hiển lộ. “Khi các ông giương cao Con Người lên, bấy giờ các ông sẽ biết Tôi Hằng Hữu” (Ga 8,28). Khi Giuđa ra đi để thực hiện âm mưu nộp Thầy thì đó “là lúc Con Người được tôn vinh và Thiên Chúa cũng được tôn vinh nơi Người” (Ga 13,31). Thánh tông đồ dân ngoại khẳng định rằng khi Đức Kitô tự nguyện khước từ vinh quang danh dự của một vị Thiên Chúa, trở nên giống phàm nhân, mặc lấy thân nô lệ và hạ mình vâng lời chịu chết vì chúng ta thì được Thiên Chúa siêu tôn và tặng ban danh hiệu vượt trên mọi danh hiệu (x.Pl 2,6-11).

Nhân loại xưa lẫn nay đều vinh danh những con người biết xả thân tự hiến vì đồng loại. Đó là các bậc vĩ nhân, là các anh hùng dân tộc và đặc biệt là những thánh nhân. Cần thừa nhận rằng vẫn có đó nhiều vinh quang giả tạo, nhất thời. Đó là những vinh quang vắng bóng sự tự hiến. Tìm kiếm vinh quang mà không biết hiến thân thì chỉ là ảo vọng. Trái lại nếu chúng ta chủ ý tự hiến để kiếm tìm vinh quang thì nhiều khi cũng gặp thất bại, vì sự tự hiến ấy thiếu trong sáng trong ý hướng kiếm tìm. Như thế có thể nói vinh quang không phải là một tình trạng đến sau nhưng chính là ánh sáng huy hoàng của sự tự hiến. Đến đây chúng ta mới hiểu được vì sao “vinh quang của ta chính là thập giá Chúa Kitô”. Chúa Kitô đã được viên đại đội trưởng thi hành án nhìn nhận: “Người này đích thực là người công chính” ngay phút giây Người tắt thở trên cây thập giá (Lc 23,47). Và mầu nhiệm Phục Sinh không phải là sự vinh quang đến sau nhưng là một sự chứng thực cái vinh quang đã có nơi mầu nhiệm Tử Nạn.

Phận người, chúng ta vốn thường mong có được vinh quang sẽ đến trong thời gian tại thế, khi chúng ta hiến thân, sống hết tình vì tha nhân. Tuy nhiên ước mong này xem ra khó đạt với nhiều người, nếu nhìn vinh quang qua những dấu hiệu sáng láng, rực rỡ bên ngoài. Ước gì chúng ta không chỉ tin mà còn cảm nhận sự thật này đó là sự vinh quang đã có ngay trong chính hành vi tự hiến của chúng ta. Việc Chúa Giêsu biểu lộ vinh quang của Người trước khi chịu khổ hình không chỉ để động viên các môn đệ vững tin bước theo Người lên Giêrusalem mà còn khẳng định rằng chính khi người chịu khổ hình là Người được vinh quang. Phúc thay người cảm nhận được sự vinh quang qua một chút hạnh phúc nào đó ngay trong sự tự hiến thì chắc chắn họ sẽ can đảm bước theo Chúa Kitô để sống yêu thương cho đến cùng.

Ban Mê Thuột

 

SUY NIỆM LỄ THÁNH GIUSE - 19 – 3

(Mt 1,16.18-21.24)

Thánh Giuse, người hành hương lạc quan và hy vọng

Ngày 19 tháng 3, chúng ta long trọng mừng kính Thánh Giuse, phu quân của Đức Maria trong Năm Thánh Lệ thường với chủ đề: “Những người hành hương hy vọng”. Thật thích hợp để nói về Thánh Giuse, một con người hành hương lạc quan và hy vọng, mẫu gương cho những ai bước theo Chúa trong niềm hy vọng giữa bao thử thách của cuộc đời.

Thánh Giuse, người hành hương

Cuộc đời lữ thứ trần gian của Thánh Giuse, điểm nổi bật hơn cả phải kể là việc hàng năm Thánh Giuse đưa Đức Maria và Chúa Giêsu lên đền thờ dự lễ Vượt Qua. Hình ảnh thật là đẹp khi một tay bồng Chúa Giêsu, một tay dắt Đức Maria trẩy lên Đền Thánh.

Từ Nagiarét tới Giêrusalem là một quãng đường xa. Đương nhiên ngày đó không ai có các phương tiện như xe hơi, xe lửa, cùng lắm là có lừa. và cũng không có xe lửa. Phần đông người ta đi bộ, và đi chừng ba ngày đàng thì tới thành Giêrusalem. Thánh Giuse đã cùng gia đình thực hiện chuyến hành hương đúng nghĩa.

Là một người hành hương, Thánh Giuse cho thấy, sống niềm hy vọng là một hành trình bước đi không ngừng nghỉ và hơn hết, đó không phải là sự chờ đợi thụ động. Người hành hương phải lên đường để tìm kiếm và thực thi thánh ý của Thiên Chúa.

Thánh Giuse, con người lạc quan

Đọc lại Tin Mừng, chúng ta thấy Thánh Giuse là người lạc quan: Lạc quan khi đón Đức Maria vừa được thụ thai về nhà mình sau cuộc báo mộng của sứ thần (Mt 1,20), lạc quan đưa Mẹ Maria sắp sinh nở về nguyên quán Belem để khai lý lịch (Lc 2,1-5), lạc quan khi đưa Mẹ và Hài Nhi trốn sang Ai cập (Mt 2,13-14) và càng lạc quan hơn sau đó là đưa gia đình về Nagiarét (2,19-23).

Cùng với Hài Nhi Giêsu, niềm hy vọng đích thực, Thánh Giuse đã thực hiện những chuyến hành trình nơi dương thế trong thân phận lữ hành với không ít khó khăn. Hành trình của thánh Giuse không chỉ dừng lại ở những chuyến đi về địa lý, thể lý, nhưng còn là cuộc hành hương nội tâm bước đi với Đức Kitô đến cùng Thiên Chúa (Ga 14,6). Đó mới là hành hương đích thực.

Những chuyến đi trong cuộc đời của thánh Giuse tượng trưng cho cuộc hành hương tâm linh của những người lạc quan trong tin yêu phó thác. Vâng lệnh sứ thần, Thánh Giuse đã lạc quan bước đi trong những điều không chắc chắn. Ngài mang Hài Nhi trốn sang Aicập mà chẳng biết bao lâu mới được hồi hương và thậm chí, có được hồi hương hay chăng. Ngài vẫn lạc quan, tin tưởng lên đường. Vâng lời sứ thần Chúa đưa Hài Nhi về lại đất Ítraen sau khi vua Hêrôđê đã băng hà mà Thánh Giuse chẳng biết liệu rằng cuộc sống đã được an cư lạc nghiệp chưa hay vẫn còn phải lên đường chạy trốn? Thánh Giuse vẫn lên đường, bỏ lại mọi thứ phía sau để chỉ tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa và sự an toàn cho Hài Nhi Giêsu, Đấng là hiện thân cho hy vọng rằng Thiên Chúa “sẽ cứu dân Ngài khỏi tội lỗi của họ” (Mt 1,21).

Thánh Giuse là mẫu gương cho những người hành hương hy vọng

Thánh Giuse cũng mang trong mình niềm hy vọng của dân tộc, Ngài càng hy vọng khi nhận được thông điệp của Sứ Thần: “Hỡi Giuse con vua Đavít, đừng ngại nhận Maria về nhà làm bạn mình, vì Maria mang thai là bởi phép Chúa Thánh Thần, bà sẽ sinh hạ một con trai mà ông đặt tên là Giêsu vì chính Người sẽ cứu dân mình khỏi tội”. (Mt 1, 24a).

Cuộc đời hy vọng không ngừng của Thánh Giuse liên kết một cách rất mật thiết với sự trưởng thành của Đấng Cứu Thế. Thánh Giuse làm gương cho những người hành hương của niềm hy vọng.

Cuộc đời của Thánh Giuse minh chứng sống động cho bản chất của niềm hy vọng Kitô giáo, một niềm hy vọng đầy tin tưởng vào chương trình của Thiên Chúa, vâng lời trong sự thinh lặng và tiến bước về phía trước ngay cả trong những điều không chắc chắn. Chứng tá của thánh Giuse nhắc nhở chúng ta rằng hy vọng không chỉ là sự lạc quan suông mà còn là một cuộc hành hương của đức tin, trong đó mỗi bước tiến về phía trước là một hành động tin tưởng vào sự quan phòng của Chúa. Trong tinh thần của Năm Thánh 2025, Giáo Hội mời gọi chúng ta lên đường hành hương trong niềm hy vọng và chính niềm hy vọng thúc đẩy chúng ta lên đường hành hương. Hành hương với nhiều niềm vui, nguyện cầu và khát khao. Đây cũng là sụ chỉ dẫn của Giáo Hội: “Những người hành hương nên tạ ơ

n Thiên Chúa vì hồng ân cuộc hành hương”.

Thánh Giuse, người hành hương đã sống trọn niềm hy vọng trên hành trình bước đi trong chương trình của Thiên Chúa để bảo vệ và chăm lo cho Hài Nhi Giêsu, Đấng là niềm hy vọng cho muôn dân. Hành trình của thánh Giuse không chỉ kinh qua những chuyến đi về mặt địa lý mà trên hết, là hành trình nội tâm. Hành trình của người tin bước đi ngay trong những điều không chắc chắn với bao khó khăn, thử thách và cả những bấp bênh. Thế nhưng, hành trình được củng cố nhờ bám víu vào Thiên Chúa, Đấng là sự chắc chắn tuyệt đối trong mọi lời Chúa hứa và trong mọi việc Người làm.

Thánh Giuse trở nên mẫu gương cho người tin ngày hôm nay, nhất là trong bối cảnh sống tâm tình Năm Thánh của niềm hy vọng. Mỗi người được mời gọi tin tưởng vào niềm hy vọng đích thực và duy nhất là Đức Giêsu, ngay trong cả những yếu đuối của phận người, ngay trong cả đêm trường của tội lỗi. Niềm hy vọng vào Đức Giêsu trở nên niềm an ủi cho những người hành hương của niềm hy vọng bởi vì niềm hy vọng mang tên Đức Giêsu sẽ không làm chúng ta thất vọng.

Lạy Thánh Giuse, con người hy vọng, cầu cho chúng con. Amen.

 

BIẾN ĐỔI
Chúa Nhật 2 Mùa Chay năm C : Lc 9, 28b-36
Suy niệm

Tướng tá và diện mạo của con người vẫn luôn là sự phản chiếu từ cái tâm: “Tướng tự tâm sinh”. Ít ai suy nghĩ về điều này, nên cũng ít lo chỉnh đốn từ cái tâm, mà thường chỉ lo sửa sang ở cái tướng, nghĩa là chỉ lo cho diện mạo bên ngoài của mình sao cho thật đẹp. Ai cũng muốn người khác đổi mới cái nhìn về mình, nhưng nếu bên trong ta không đổi mà chỉ đổi bên ngoài, thì cũng chỉ là những đắp vá và tô trát giả tạo, “đánh lận con đen”, không phải bản chất đích thực của một nhân cách.

Tâm quyết định về tướng trong mọi tình trạng và từng giai đoạn của đời người, nên có câu: “Hữu tâm vô tướng, tướng tự tâm sinh. Vô tâm hữu tướng, tướng tòng tâm diệt”. (Có tâm không có tướng - Tướng tự tâm mà sinh. Có tướng không có tâm - Tướng theo tâm mà mất). Cũng vậy, “Tâm sinh tướng, tướng sinh hình”. Tướng đây không chỉ là diện mạo bên ngoài nhưng chính yếu là thần sắc mà người khác có thể cảm nhận.

Bài Tin Mừng hôm nay cũng hé mở một chút bản chất đích thực của con người Đức Giêsu:“Đang khi Người cầu nguyện, thì khuôn mặt Người biến đổi, y phục Người nên trắng ngời như chớp sáng”. Trong quang cảnh này, Ngài đàm đạo với hai nhân vật lịch sử nổi tiếng trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa là Êlia và Môsê, bàn về cuộc xuất hành Ngài sắp hoàn thành tại Giêrusalem. Các môn đệ ngây ngất trước vẻ đẹp rạng rỡ ấy. Cuộc biến hình sáng láng này có lý do sâu xa của nó, nhưng cũng để chứng thực cho lời tuyên xưng của Phêrô ở Xêdarê cách đó tám ngày: “Thầy là Đấng Kitô của Thiên Chúa.” (Lc 9, 20).

Nhìn thấy Thầy chói lọi trong ánh quang, Phêrô vui sướng muốn dựng lều và ở lại mãi trên núi thánh. Khi Thầy cầu nguyện thì ông và các bạn cứ ngủ vùi, bây giờ thì lại bám cứng vào một cảm nghiệm hạnh phúc thoáng qua, không muốn xuống núi để sống cuộc đời thường. Chắc chắn các môn đệ chưa nhận ra ý nghĩa của biến cố này. Các ông chỉ muốn vui hưởng những gì trước mắt khi đi theo Chúa, muốn tránh tất cả những gì là bấp bênh, đau thương, thất bại hay khổ giá (x. Mt 16, 21-23). Thế nhưng ta thấy ý định của Chúa Giêsu thật rõ ràng, Ngài không muốn biến cố trên núi ấy trở thành chỗ cho Phêrô ẩn trốn khỏi cuộc chiến đấu đang đợi chờ phía trước. Một thoáng ánh sáng Ngài ban cho ông là để giúp ông trực diện với giờ tăm tối sắp đến.

Để thi hành sứ mạng, Đức Giêsu che giấu tất cả uy quyền và dũng lực của Ngôi Lời, Ngài sống đời nghèo khó, có vẻ như bất lực và tầm thường dưới mắt người đời. Ngài gặp nhiều chống đối, bị khinh chê và chế nhạo. Công cuộc rao giảng Tin Mừng xem ra đã thất bại. Đau thương hơn nữa, là Ngài phải đối đầu với cuộc tử nạn sắp đến. Lòng Ngài cũng mang nặng lo âu và sợ hãi. Nhưng điều cao vượt là Ngài sẵn lòng đón nhận thánh ý Chúa Cha. Bởi vậy, một lần nữa, Chúa Cha tuyên dương: “Đây là Con Ta yêu dấu, hãy nghe lời Người”.

Điều quan trọng ta cần lưu ý là Đức Giêsu biến đổi dung mạo sáng ngời đang khi Ngài cầu nguyện. Thật ra, trọn đời sống của Đức Giêsu là cầu nguyện, và Ngài dạy chúng ta phải cầu nguyện luôn. Cầu nguyện sẽ giúp chúng ta chỉnh đốn và thống nhất con người mình đúng theo dự định của Thiên Chúa. Chính trong cầu nguyện hằng ngày mà chúng ta được biến đổi dần dần để trở nên con yêu dấu của Thiên Chúa. Đó mới thực sự là cuộc biến hình đổi dạng từ trong thâm tâm, và là biểu lộ được khuôn mặt của Đức Giêsu cho mọi người trong mọi hoàn cảnh. Chính vì vậy mà chúng ta được gọi là Kitô hữu.

Nếu sau cuộc biến hình, Đức Giêsu trở lại với khuôn mặt bình thường, Thầy trò lại tiếp tục cuộc sống thường nhật, thì sau những niềm vui khôn tả mà thỉnh thoảng Chúa ban trong cầu nguyện, chay tịnh và bác ái, thì Ngài vẫn tiếp tục đồng hành với chúng ta trong mọi biến cố của cuộc đời. Nếu cuộc biến hình vinh quang của Đức Giêsu là sự đáp trả của Chúa Cha qua việc Ngài chấp nhận cuộc khổ hình, thì sự vâng theo thánh ý Chúa của chúng ta đời này để chấp nhận khổ giá, cũng sẽ trở nên nguồn vui bất tận cho chúng ta mai ngày. Thánh Phaolô cũng đã hứa hẹn với các tín hữu rằng: “Đức Kitô sẽ biến đổi thân xác yếu hèn của chúng ta nên giống thân xác vinh hiển của Ngài.” (Pl 3,17 - 4,1).

Hãy lên núi với Chúa Giêsu qua những giờ cầu nguyện trong ngày, và cũng hãy xuống núi cùng với Ngài để dấn thân phục vụ tha nhân. Đó là nhịp đập hai chiều của một trái tim yêu thương để đón nhận và lan tỏa sức sống linh thiêng của Chúa cho mọi người.

Cầu nguyện

Lạy Chúa Giêsu!
khuôn mặt phản ánh đời sống nội tâm,
vẻ cạn cợt hay sâu sắc thâm trầm,
là kẻ sống hiền lành hay hung dữ,
là kẻ sống ích kỷ hay nhân từ.
Nhưng tất cả tướng mạo lại tùy tâm,
tâm hiền lành thì khuôn mặt dễ mến,
tâm khiêm nhường thì sắc diện thanh cao
tâm hung hăng thì tướng người kiêu ngạo.
Giữa cuộc đời đầy vàng thau lẫn lộn,
bên trong con cũng xáo trộn bôn chôn,
làm mất đi ánh sáng của tâm hồn,
nên không thể tỏ lộ hình ảnh Chúa,
cho bao người đang sầu úa chung quanh,
làm cho sự hiện diện con bất thành.
Xin cho con luôn cận kề bên Chúa,
để tâm con được tỏa ánh rạng ngời,
bởi gần mực thì đen gần đèn thì sáng,
trong cầu nguyện mà diện mạo phát quang,
khiến đời con được tiến bước vững vàng,
giữa nghịch cảnh và gian nan thử thách.
Gặp Chúa rồi mới làm con biến đổi,
chứ nếu chưa, vẫn trôi nổi nhập nhằng,
gặp được Chúa mới làm con hăng hái,
để biểu lộ một thần thái như Ngài.
Xin giúp con lên núi cùng với Chúa,
là có giờ chìm sâu trong cầu nguyện,
và rồi con xuống núi với đời thường,
để hết tâm phục vụ với tình thương. Amen.

 

CHỦ QUAN
“Nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời!”.

“Sự kiêu ngạo rất tinh tế, đến nỗi - nếu không cẩn thận - với những chủ quan đạo đức, chúng ta sẽ ‘tự hào về sự khiêm tốn’ của mình. Khi điều này xảy ra, tốt trở nên xấu; nhân đức trở thành tệ nạn; công chính trở nên bất chính! Như một giảng viên giáo lý, người đã kể những mẫu chuyện về sự giả hình; sau đó, cô nói với trẻ, ‘Hỡi các con, hãy cúi đầu tạ ơn Chúa, chúng ta không như những người biệt phái!’” - Paul W. Powell.

Kính thưa Anh Chị em,

Cùng với nhận xét của Powell - “Sự kiêu ngạo rất tinh tế” - Lời Chúa hôm nay nói đến ‘chủ quan’ đạo đức, điều đã xảy ra nơi những kẻ cho mình là ‘công chính’. Chúa Giêsu nói về họ rằng, “Nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời!”.

Cần bao nhiêu công chính để có thể vượt qua các kinh sư và người Pharisêu? Có lẽ không nhiều! Thật đáng nghi! Bởi lẽ, công chính của họ là thánh thiện bên ngoài, nghĩa là chẳng có gì thánh. Và điều gì xảy ra bên trong những linh hồn như thế? Rất nhiều tự mãn, lừa dối bản thân với những ‘chủ quan’ khi họ cho mình ‘thánh hơn người!’. Đọc Phúc Âm, chúng ta dễ dàng nhăn mũi trước những biệt phái hợm hĩnh ‘khó thương’ đó; nhưng trong thực tế, bạn và tôi cũng rất dễ trở nên mù loà với bản thân như họ!

Thật trùng hợp, người thời Êzêkiel cũng vấp phải những ‘chủ quan’ tương tự. Họ nghĩ, họ chính trực, Chúa thì không! Vì thế, Ngài phán, “Phải chăng đường lối của Ta không ngay thẳng hay đường lối của các ngươi mới không ngay thẳng?” - bài đọc một.

Như vậy, lằn ranh giữa ‘chính trực và không chính trực’, giữa ‘thánh thiện và vờ thánh thiện’, giữa ‘đạo đức và hao hao đạo đức’ xem ra khá mong manh! Đó là lý do tại sao bạn và tôi phải luôn xét mình với một nhận thức sâu sắc về sự giới hạn và sự khốn cùng của bản thân. Tôi đang theo đuổi một ‘thánh thiện thực’, hay đang ruổi theo một ‘thánh thiện ảo’ khi chỉ tìm kiếm cái tôi và tô vẽ nó? Nói cách khác, tôi thích ‘vờ làm thánh’ hay muốn ‘nên thánh thực sự?’. Đừng quên, “Chúa thấu suốt tâm can từng gang tấc!”. Vì thế, thái độ đúng đắn của chúng ta là xin Ngài xót thương. Thánh Vịnh đáp ca thật sâu sắc, “Ôi lạy Chúa, nếu như Ngài chấp tội, nào có ai đứng vững được chăng?”.

Anh Chị em,

“Nếu như Ngài chấp tội!”. Mùa Chay, mùa khiêm tốn nhìn nhận phận mình tội lỗi; mùa tháo cởi và ném xa những ‘chủ quan’ đạo đức. Cốt lõi của sự thánh thiện thực nơi một con người là chính trực ‘bên trong lẫn bên ngoài’. Hãy chiêm ngắm ‘Giêsu Toàn Thánh’ - Đấng hiền lành và khiêm nhượng - cũng là Đấng từng nói, “Nào ai bắt tôi được lỗi gì!”. Vì rằng, như dầu với nước, kiêu ngạo xa lạ với thánh thiện; chúng không bao giờ hoà tan vào nhau. Ở đâu cái tôi chiếm chỗ, ở đó - rất ít - nếu có chỗ cho Chúa! Ân sủng và tình bạn nghĩa thiết với Chúa không thể kết hợp trong một tâm hồn kiêu căng! Không thể có một thoả hiệp nào giữa Thiên Chúa và một linh hồn kiêu hãnh! Hoặc linh hồn sẽ tự buông bỏ, hoặc Chúa ‘sẽ không còn’ là Thiên Chúa!

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, đừng để con ‘tự hào’ về một điều gì ngoài tội lỗi của con. Cứu con khỏi những huyễn danh; giúp con liệng xa những ‘chủ quan’ hợm hĩnh. Xin thương xót con!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

Đức Giáo Hoàng mừng kỷ niệm ngày nhậm chức tại Bệnh viện Gemelli

Cindy Wooden của tờ Our Sunday Visitor ngày 13 tháng 3, năm 2025 viết về việc Đức Phanxicô mừng kỷ niệm 12 năm ngày tiếp nhận thừa tác vụ Phê-rô tại Bệnh viện Gemelli, Rôma:

Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô chuẩn bị mừng kỷ niệm 12 năm ngày nhậm chức của mình tại bệnh viện Gemelli của Rome, mọi người tại Vatican và trên khắp thế giới đã đáp lại lời yêu cầu cá nhân thường xuyên nhất của ngài.

“Ngay từ đầu triều đại giáo hoàng của ngài, chúng ta đã nghe Đức Giáo Hoàng Phanxicô yêu cầu chúng ta đừng quên cầu nguyện cho ngài, và đó là điều chúng ta đang làm”, Đức Hồng Y José Tolentino de Mendonça, Tổng trưởng Bộ Văn hóa và Giáo dục, cho biết khi ngài dẫn đầu hàng ngàn người cầu nguyện kinh mân côi cho Đức Giáo Hoàng vào ngày 10 tháng 3 tại Quảng trường Thánh Phêrô.

“Không chỉ các Ki-tô hữu làm như vậy, mà cả những tín hữu của các tôn giáo khác và thậm chí nhiều người không theo đạo cũng đang chung lòng với Đức Giáo Hoàng Phanxicô”, Đức Hồng Y cho biết.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã biến việc cầu nguyện thành một dấu ấn của triều đại giáo hoàng của mình và là một cách chuẩn mực để kết thúc một lá thư hoặc bài phát biểu.

“Hãy cầu nguyện cho tôi,” Đức Giáo Hoàng yêu cầu

Khi Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio, 76 tuổi của Buenos Aires, Argentina, được bầu làm người kế nhiệm Đức Giáo Hoàng Benedict XVI vào ngày 13 tháng 3 năm 2013 và bước ra ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phê-rô, những lời của ngài đã khiến đám đông sửng sốt:

“Trước khi giám mục ban phước cho giáo dân, tôi xin anh chị em hãy cầu nguyện với Chúa để Người ban phước cho tôi — lời cầu nguyện của những người cầu xin ban phước cho giám mục của họ. Chúng ta hãy thực hiện, trong im lặng, lời cầu nguyện này: lời cầu nguyện của anh chị em cho tôi,” ngài nói, và cúi đầu nhận phước lành.

Và một lần nữa, trước khi chúc ngủ ngon, ngài nói với đám đông, “Hãy cầu nguyện cho tôi.”

Có lẽ không một ngày nào trôi qua kể từ đó mà ngài không đưa ra lời yêu cầu đó bằng lời nói hoặc bằng chữ viết.

Bốn tháng sau khi được bầu, trên chuyến bay trở về từ Rio de Janeiro, Brazil, một nhà báo đã hỏi ngài tại sao ngài luôn yêu cầu mọi người cầu nguyện cho ngài. “Điều đó không bình thường, chúng ta không quen nghe một vị giáo hoàng thường xuyên yêu cầu mọi người cầu nguyện cho ngài,” phóng viên nói.

“Tôi luôn yêu cầu điều này,” Đức Giáo Hoàng trả lời. “Khi còn là linh mục, tôi đã yêu cầu, nhưng ít thường xuyên hơn. Tôi bắt đầu yêu cầu thường xuyên hơn khi làm giám mục, vì tôi cảm thấy rằng nếu Chúa không giúp đỡ trong công việc hỗ trợ dân Chúa tiến lên này, thì công việc đó không thể thực hiện được.”

“Tôi thực sự ý thức được nhiều hạn chế của mình, nhiều vấn đề, cũng như việc mình là một kẻ có tội — như anh chị em biết! — và tôi phải yêu cầu điều này,” ngài nói. “Đó là một thói quen, nhưng là thói quen xuất phát từ trái tim tôi.”

Đức Phanxicô qua ngày kỷ niệm giáo hoàng trong bệnh viện

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng thường cảm ơn mọi người vì những lời cầu nguyện của họ.

“Tôi muốn cảm ơn anh chị em vì những lời cầu nguyện, được dâng lên Chúa từ trái tim của rất nhiều tín hữu từ nhiều nơi trên thế giới,” Đức Giáo Hoàng viết trong văn bản của mình cho lời cầu nguyện Truyền tin ngày 2 tháng 3. “Tôi cảm nhận được tất cả tình cảm và sự gần gũi của anh chị em, và vào thời điểm đặc biệt này, tôi cảm thấy như thể mình được ‘mang đi’ và được tất cả mọi người của Chúa nâng đỡ. Cảm ơn tất cả anh chị em!”

Và mặc dù không có bức ảnh nào của Đức Giáo Hoàng được công bố kể từ khi ngài nhập viện, giọng nói khó nhọc của ngài đã được phát sóng tại Quảng trường Thánh Phê-rô vào ngày 6 tháng 3 trong một thông điệp âm thanh cảm ơn các tín hữu đã cầu nguyện cho ngài.

Nhập viện từ ngày 14 tháng 2 vì viêm phế quản và khó thở, Đức Giáo Hoàng Phanxicô sau đó được chẩn đoán mắc bệnh viêm phổi kép. Các bác sĩ của ngài nói với các phóng viên rằng ngài mắc các bệnh mãn tính về phổi: giãn phế quản và viêm phế quản hen suyễn, do nhiều năm mắc các vấn đề về hô hấp và các cơn viêm phế quản tái phát.

Trong cuốn tự truyện của mình, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết về ca phẫu thuật mà ngài đã trải qua khi mới 20 tuổi để cắt bỏ thùy trên của phổi phải sau khi bị nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng.

"Cực kỳ đau đớn. Cực kỳ đau đớn", ngài nói.

Khi viết hoặc nói về ca phẫu thuật phổi của Đức Giáo Hoàng, mọi người thường lầm tưởng rằng các bác sĩ đã cắt bỏ toàn bộ lá phổi phải. Thậm chí, đây còn là vấn đề tại mật nghị bầu giáo hoàng năm 2013, mật nghị đã bầu ngài.

Trong giờ nghỉ trưa giữa vòng bỏ phiếu thứ ba và thứ tư của mật nghị, ngài viết trong cuốn tự truyện, một nhóm Hồng Y châu Âu đã mời ngài ngồi cùng họ. Họ bắt đầu đặt rất nhiều câu hỏi về rất nhiều chủ đề "đến nỗi tôi thấy mình nghĩ: à, có vẻ như là một kỳ khảo hạch".

Cuối bữa ăn, ngài kể, một Hồng Y nói tiếng Tây Ban Nha đã hỏi ngài, "Ngài bị mất một lá phổi à?"

Sau khi giải thích rằng chỉ có thùy phổi trên bị cắt bỏ vào năm 1957, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhớ lại rằng "vị Hồng Y đỏ mặt, thốt ra một lời chửi thề và nghiến chặt răng: 'Những thủ đoạn phút chót này!' ngài thốt lên".

"Lúc đó, tôi bắt đầu hiểu" ngài đang được cân nhắc nghiêm túc như một ứng viên kế nhiệm Đức Giáo Hoàng Benedict. Điều đó đã xảy ra vào tối hôm đó với vòng bỏ phiếu thứ năm của mật nghị.

Giáo Hội Công Giáo tại quê hương Argentina của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã lên kế hoạch kỷ niệm 12 năm ngày sinh của ngài vào ngày 13 tháng 3 bằng các Thánh lễ đặc biệt tại mọi giáo phận.

Tổng giám mục Marcelo Colombo của Mendoza, một thành viên của hội đồng giám mục Argentina cho biết, các Thánh lễ, ngoài việc cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng tiếp tục hồi phục, còn là “chứng tá công khai về lòng biết ơn của chúng ta đối với sự tận tụy quảng đại của ngài, đã mang lại nhiều hoa trái của tình yêu mục vụ trong nhiều năm qua”.

 

Edgar Beltrán của tờ The Pillar, ngày 13 tháng 3 năm 2025, viết về biến cố “mưu toan xâm nhập phòng riêng của Đức Phanxicô tại Bệnh viện Gemelli”:

Theo ông, Đức Hồng Y Michael Czerny, S.J., đã công khai bảo vệ một nhà hoạt động cánh tả nổi tiếng người Argentina về những cáo buộc rằng ông đã cố gắng tiếp cận trái phép phòng bệnh của Đức Giáo Hoàng Phanxicô tại Bệnh viện Gemelli ở Rome.

Trong một lá thư ngày 6 tháng 3, ĐHY Czerny, tổng trưởng Bộ Phát triển Con người Toàn diện, đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Juan Grabois, một nhà hoạt động chính trị người Argentina và là cố vấn của bộ, vì chuyến thăm Rome và vì "sự gần gũi của ông với Đức Giáo Hoàng Phanxicô và chứng tá của bạn về Tin mừng".

Đức Hồng Y cũng chỉ trích gay gắt "những phiên bản vô căn cứ đã được một số phương tiện truyền thông đưa tin về hành vi không phù hợp bị cáo buộc tại bệnh viện", liên quan đến việc Grabois bị cáo buộc đã cố gắng đột nhập vào phòng của Đức Giáo Hoàng.

Grabois, người được biết là có mối quan hệ tốt với cả bộ của ĐHY Czerny và cá nhân Đức Giáo Hoàng, dường như không phải là người có thể cố gắng lẻn qua an ninh của Đức Giáo Hoàng và vào phòng bệnh của Đức Giáo Hoàng—nhưng với cả ĐHY Czerny và bộ phận truyền thông của Vatican đều cố gắng phủ nhận tin đồn về vụ việc bị cáo buộc, tại sao họ lại coi vấn đề này nghiêm trọng đến vậy?

Có vẻ như Tòa thánh quan tâm đến việc chống lại các thuyết âm mưu trực tuyến cũng thanh minh cho một cộng sự lâu năm của Đức Giáo Hoàng từ quốc gia quê hương của ngài.

–

Vào ngày 24 tháng 2, tờ báo Il Fatto Quotidiano và hãng tin ANSA đều đưa tin rằng Grabois đã cố gắng đột nhập bất hợp pháp vào phòng của Đức Giáo Hoàng, nằm trên một tầng riêng tư và được bảo vệ của bệnh viện, nhưng đã bị cảnh sát Vatican bắt giữ và đuổi đi.

Các báo cáo không được đưa tin nhiều trên các tiêu đề quốc tế, nhưng gần một tuần sau, chúng đã tạo ra một phản hồi đầy đủ của báo chí từ Vatican.

Trong lá thư ngày 6 tháng 3, ĐHY Czerny bày tỏ lòng biết ơn đối với công việc của Grabois với bộ phận Vatican của mình và vì đã tổ chức một cuộc họp sơ bộ cho Năm Thánh sắp tới của các Phong trào Bình dân sẽ được tổ chức vào tháng 10.

Đức Hồng Y cũng cảm ơn ông vì "những suy gẫm có liên quan và đầy thách thức... về những thành tựu lớn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và quá trình hồi phục của ngài, và về sứ mệnh của Giáo hội trong việc đồng hành với người nghèo".

"Đức Thánh Cha biết về sự hiện diện của bạn tại Rome và các buổi cầu nguyện và đoàn kết tinh thần hàng ngày của bạn. Tôi chắc chắn rằng điều này đã mang lại cho ngài sự an ủi thực sự và sự ủng hộ lớn lao", ĐHY Czerny viết, trước khi nói thêm: "Tôi biết [Đức Thánh Cha] cùng tôi kiên quyết bác bỏ các phiên bản vô căn cứ đã được một số phương tiện truyền thông lưu hành về hành vi không phù hợp bị cáo buộc tại bệnh viện".

Cùng ngày, Vatican News cũng tuyên bố rằng Grabois đã đến Bệnh viện Gemelli để cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng và chuyển một lá thư, đồng thời nói thêm rằng "tin đồn rằng Grabois đã cố đột nhập vào phòng của Đức Giáo Hoàng không đúng sự thật".

Có vẻ như Vatican, ít nhất là một phần, đang cố gắng ngăn chặn nhiều nỗ lực trái phép hơn nữa nhằm đến thăm Đức Giáo Hoàng trong thời gian ngài nằm viện và dập tắt các thuyết âm mưu trực tuyến về tình trạng của Đức Giáo Hoàng.

Trong những ngày gần đây, hai TikToker người Ý, từng cổ vũ ý tưởng cho rằng Đức Giáo Hoàng thực sự đã chết, tường trình rằng Grabois đã đến Bệnh viện Gemelli và cố gắng vào tầng 10 của Bệnh viện Gemelli, nơi Đức Thánh Cha đang được điều trị.

Tất nhiên, Grabois và Vatican chắc chắn cũng muốn thấy những tin đồn sai sự thật về hành vi của ông bị bác bỏ để ngăn chặn sự việc rõ ràng là giả mạo này gây ra sự suy đoán trực tuyến. Nhưng có lẽ điều quan trọng không kém đối với Grabois là giữ gìn danh tiếng và mối quan hệ của mình với cả Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Đức Hồng Y Czerny.

Grabois, một nhà hoạt động và chính trị gia người Argentina, lần đầu tiên nổi tiếng với tư cách là một nhà lãnh đạo công đoàn.

Năm 2019, ông được bổ nhiệm giám sát Quỹ Hội nhập Xã hội - Đô thị thuộc Bộ Phát triển Xã hội Argentina trong chính quyền của Tổng thống khi đó là Alberto Fernández.

Fernández là thành viên của Đảng Justicialista, phe phái chiếm ưu thế trong phong trào chính trị Peronist của Argentina.

Chủ nghĩa Peronism ở Argentina xuất hiện với nhiệm kỳ tổng thống của Juan Domingo Perón vào năm 1946, một vị tướng người Argentina đã cố gắng thiết lập con đường thứ ba giữa chủ nghĩa Marx và chủ nghĩa tư bản thông qua một phong trào dân tộc chủ nghĩa và dân túy. Mặc dù phong trào này trong lịch sử đã chuyển từ cánh tả sang cánh hữu, nhưng hầu hết những người theo chủ nghĩa Peronist ngày nay, bao gồm cả Đảng Justicialista, đều là một phần của phe cánh tả Argentina và liên minh với các chính phủ cánh tả khác ở Mỹ Latinh.

Sau nhiệm kỳ của mình trong chính phủ, Grabois đã tham gia cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống năm 2023 cho Unión por la Patria, một liên minh của các phong trào cánh tả Peronist, nhưng chỉ giành được 21% số phiếu bầu và thua cuộc.

Sự liên hệ của Grabois với Vatican bắt đầu từ năm 2016, khi ông được bổ nhiệm làm cố vấn cho Hội đồng Giáo hoàng về Công lý và Hòa bình hiện đã không còn tồn tại. Năm 2021, ông tiếp tục giữ vai trò này theo Bộ Phát triển Con người Toàn diện mới thành lập.

Lịch sử của Grabois với Đức Giáo Hoàng Phanxicô thậm chí còn kéo dài hơn nữa.

Grabois cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằng ông lần đầu gặp Đức Hồng Y Bergoglio vào năm 2005, khi ông là một nhà lãnh đạo công đoàn và ĐC Bergoglio là Tổng giám mục Buenos Aires. Ông cho biết hoạt động mục vụ của ĐC Bergoglio đối với các công đoàn lao động và phong trào công nhân đã khơi dậy lại mối liên hệ của ông với Giáo hội.

“[ĐC Bergoglio] đã khơi dậy lại cảm thức gắn bó của tôi với Giáo hội, cảm thức này rất mạnh mẽ khi tôi còn nhỏ, nhờ mẹ tôi. Bố tôi là người Do Thái và mẹ tôi là người Công Giáo ngoan đạo; bà đã truyền đức tin [cho tôi] nhưng đức tin bắt đầu suy yếu khi tôi học trung học, và sau đó hoạt động chính trị đã đưa tôi đến một con đường khác”, ông nói.

“Nhưng gặp ĐC Bergoglio đã thay đổi cuộc đời tôi,” ông nói thêm.

Mặc dù ông thuộc nhóm ‘cánh tả cứng rắn’ của Argentina, Grabois cũng có những người chỉ trích ông trong nhóm tư tưởng này chính xác là do ông theo Công Giáo. Trong một cuốn sách gần đây, ông lập luận rằng nhiều mục tiêu tiến bộ, chẳng hạn như hợp pháp hóa cần sa và một số nỗ lực ủng hộ LGBT, là những mối quan tâm của “tiểu tư sản”, chỉ trích cánh tả đã bỏ bê các phong trào quần chúng ở Argentina.

Với vai trò là cố vấn cho Bộ Thúc đẩy Phát triển Toàn diện Con người, Grabois đã giúp tổ chức một hội nghị chuyên đề với World Encounter of Popular Movements vào tháng 9 năm 2024, trong đó ông đã phát biểu cùng Đức Hồng Y Michael Czerny và các nhà hoạt động khác, trong khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã gửi một thông điệp được ghi âm đến biến cố này.

Mặc dù việc đập tan các thuyết âm mưu và tin đồn về sức khỏe của Đức Giáo Hoàng chắc chắn là quan trọng, nhưng Vatican có thể đã quyết định xác minh cho ông để củng cố nhân vật độc đáo này trong cuộc sống của người Argentina.

 

John Lavenburg của Crux, ngày 13 tháng 3 năm 2025, đưa tin: Ngoại trưởng Hoa Kỳ cầu nguyện cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào ngày kỷ niệm ngày đắc cử của ngài.

Thực vậy, đánh dấu kỷ niệm 12 năm ngày đắc cử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Ngoại trưởng Marco Rubio đã cầu nguyện cho Đức Thánh Cha mau bình phục thay mặt cho những người Công Giáo tại Hoa Kỳ và nhấn mạnh cam kết chung của cả hai bên đối với hòa bình hoàn cầu.

“Thay mặt cho người dân Hoa Kỳ và trong Năm Thánh này, tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất đến Đức Thánh Cha Phanxicô nhân kỷ niệm 12 năm ngày ngài được bầu”, Rubio, một người Công Giáo, cho biết trong một tuyên bố ngày 13 tháng 3.

“Hoa Kỳ coi trọng mối quan hệ lâu dài với Tòa thánh, mối quan hệ này dựa trên cam kết chung của chúng ta nhằm thúc đẩy hòa bình hoàn cầu, thúc đẩy đối thoại liên tôn và bảo vệ quyền tự do tôn giáo”, ông cho biết.

Mối quan hệ giữa Tổng thống Donald Trump và chính quyền của ông với Đức Thánh Cha Phanxicô đã trở nên căng thẳng kể từ khi ông nhậm chức vào ngày 20 tháng 1, đặc biệt là về chủ đề nhập cư. Tuy nhiên, mọi thứ đã lắng xuống gần đây khi Phó Tổng thống JD Vance gần đây đã có cách tiếp cận hòa giải đối với những lời chỉ trích của Đức Thánh Cha Phanxicô, khen ngợi khả năng lãnh đạo của ngài và cầu nguyện cho ngài bình phục.

Trong khi Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục hồi phục tại Bệnh viện Gemelli ở Rome với căn bệnh viêm phổi kép, Rubio, trong tuyên bố của mình về ngày kỷ niệm ngày Đức Thánh Cha được bầu, cũng đã cầu nguyện cho ngài bình phục.

“Đức Giáo Hoàng Phanxicô luôn trong trái tim và lời cầu nguyện của gia đình tôi và hơn 50 triệu người Công Giáo tại Hoa Kỳ, chúng tôi hy vọng ngài sẽ sớm bình phục”, Rubio nói, đồng thời nói thêm rằng “vào Năm Thánh này, với thông điệp về hy vọng và sự hiệp nhất, chúng tôi xin gửi lời chúc chân thành nhất về một lễ kỷ niệm hòa bình”.

 

Thông tín viên Elise Ann Allen của tờ Crux, thường trú tại Rôma, có bài tường trình nhan đề “Pope remains stable, chest scans indicate improvement” nghĩa là “Đức Giáo Hoàng vẫn ổn định, hình chụp ngực cho thấy tình hình cải thiện” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Đức Thánh Cha Phanxicô vẫn trong tình trạng ổn định mặc dù tình trạng lâm sàng của ngài được các bác sĩ mô tả là “phức tạp”, tuy nhiên các lần chụp chiếu gần đây cho thấy tình hình của ngài đang tiến triển và ngài tiếp tục trải qua nhiều liệu pháp khác nhau.

Một tuyên bố hôm Thứ Năm, 13 Tháng Ba, từ Vatican cho biết “tình trạng sức khỏe của Đức Thánh Cha, trong bối cảnh phức tạp của bức tranh chung, vẫn không thay đổi”.

Một cuộc chụp X-quang ngực được thực hiện vào thứ Ba, theo như báo cáo, “đã xác nhận bằng hình ảnh học những cải thiện được ghi nhận trong những ngày trước đó”, chủ yếu là xét nghiệm máu.

Các bác sĩ cho biết hôm thứ Hai rằng tình hình của Đức Thánh Cha Phanxicô trong tuần qua đã ổn định, nghĩa là ngài không còn nguy cơ tử vong ngay lập tức nữa, mặc dù họ cho biết tình trạng của ngài vẫn còn phức tạp và ngài sẽ phải nằm bệnh viện thêm vài ngày nữa.

Bất chấp những cải thiện này, Đức Giáo Hoàng vẫn phải liên tục thở oxy, tiếp tục được điều trị bằng liệu pháp lưu lượng cao thông qua ống thông mũi vào ban ngày và thở máy không xâm lấn bằng mặt nạ được đeo chặt quanh mũi và miệng vào ban đêm.

Nhóm y tế của Đức Giáo Hoàng không đưa ra thông tin nào liên quan đến thời điểm ngài có thể xuất viện.

Tuyên bố của Vatican hôm thứ Tư cho biết, vào buổi sáng, Đức Phanxicô đã tham gia khóa tĩnh tâm đang diễn ra từ ngày 9 đến ngày 14 tháng 3 của Giáo triều Rôma, do tu sĩ dòng Capuchin và học giả Kinh thánh là Cha Roberto Pasolini hướng dẫn, thông qua kết nối video với Đại Thính Đường Phaolô Đệ Lục của Vatican.

Sau đó, ngài đã rước lễ và dành thời gian cầu nguyện trước khi tiếp tục vật lý trị liệu vận động.

Tòa thánh cho biết, vào buổi chiều, Đức Giáo Hoàng lại tiếp tục tham gia các bài tập linh thao của giáo triều và xen kẽ giữa cầu nguyện, nghỉ ngơi và vật lý trị liệu hô hấp đang diễn ra.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã được đưa vào Bệnh viện Gemelli ở Rôma vào ngày 14 tháng 2 để điều trị viêm phế quản, sau đó các bác sĩ chẩn đoán ngài bị nhiễm trùng đường hô hấp phức tạp và viêm phổi kép gây ra một số cơn suy hô hấp trong suốt gần một tháng nằm bệnh viện.

Đức Thánh Cha Phanxicô, 88 tuổi, bị mất một phần phổi và mắc chứng khó thở mãn tính thường khiến ông khó thở và không thể tự đọc các bài phát biểu đã chuẩn bị.

Các bác sĩ điều trị cho Đức Giáo Hoàng cho biết trong cuộc họp báo ngày 21 tháng 2 rằng bất kể kết quả vào bệnh viện hiện tại của ngài như thế nào, Đức Phanxicô vẫn sẽ tiếp tục chiến đấu với bệnh viêm phế quản hen suyễn mãn tính.

Ngài bị viêm phế quản và các bệnh về đường hô hấp với tần suất ngày càng tăng trong hai năm qua, đặc biệt là kể từ lần vào bệnh viện vào tháng 3 năm 2023 vì viêm phế quản, và trong những tháng gần đây đã bị ngã hai lần tại dinh thự của mình ở Vatican.

Bất chấp những thách thức này, Đức Thánh Cha Phanxicô, người cũng bị bệnh đau thần kinh tọa khiến ngài thường phải dùng gậy hoặc xe lăn, vẫn tiếp tục điều hành từ phòng bệnh, ký thư và sắp xếp nhiều cuộc hẹn khác nhau.

Nhiều lời cầu nguyện khác nhau vẫn tiếp tục được dâng lên trên toàn thế giới cho sức khỏe và sự hồi phục của ngài, bao gồm cả việc lần hạt mân côi hàng ngày do các thành viên của giáo triều Rôma, cho đến nay tất cả đều là Hồng Y, chủ trì.

---

Source:Crux

Pope remains stable, chest scans indicate improvement

 

Đức Hồng Y Kurt Koch, Tổng trưởng Bộ Thúc đẩy Hiệp nhất Kitô giáo của Vatican, đã suy ngẫm vào thứ Ba về thách thức lớn liên quan đến bệnh tật và đau khổ mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô phải đối mặt khi ngài phải nằm bệnh viện một tháng trong bối cảnh xảy ra một loạt các cuộc khủng hoảng sức khỏe.

Trước khi chủ trì buổi đọc kinh Mân Côi vào tối thứ Ba, được tổ chức bên trong Đại Thính Đường Phaolô Đệ Lục của Vatican, Đức Hồng Y Koch đã so sánh cuộc đời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Thánh Phêrô.

“Quả thật, quả thật, Ta bảo thật ngươi, khi ngươi còn trẻ, ngươi tự mình thắt lưng lấy và đi đến nơi ngươi muốn; nhưng khi ngươi già, ngươi sẽ giơ tay ra, người khác sẽ thắt lưng cho ngươi và dẫn ngươi đến nơi ngươi không muốn đến,” Đức Hồng Y Koch nói, trích dẫn Ga 21:18.

Bình luận về câu chuyện trong Phúc âm khi Chúa Giêsu phục sinh yêu cầu Phêrô, Vị Giáo Hoàng đầu tiên, đi theo Người cho đến cùng, Đức Hồng Y Koch hỏi: “Làm sao chúng ta không nhận ra trong những lời này, một cách thực tế, điều mà Đức Thánh Cha của chúng ta — người kế vị Phêrô — cũng đang trải qua và vật lộn?”

“Tất nhiên là hoàn cảnh khác nhau, nhưng việc phải chịu đựng một căn bệnh nghiêm trọng cũng là một thách thức lớn”, vị Hồng Y nói, trước khi bắt đầu buổi chiêm nghiệm về những mầu nhiệm thương khó của Kinh Mân Côi vào thứ Ba.

Từ ngày 24 tháng 2, các Hồng Y đã thay phiên nhau chủ trì buổi đọc kinh Mân Côi hàng ngày để cầu nguyện cho sức khỏe của Đức Giáo Hoàng. Hàng trăm tín hữu Công Giáo địa phương và những người hành hương mừng lễ từ khắp nơi trên thế giới đã đến Quảng trường Thánh Phêrô để tham gia buổi cầu nguyện buổi tối mở cửa cho công chúng.

“Chúng ta cầu xin sự chuyển cầu của Đức Maria, mẹ của hy vọng, cho sức khỏe của Đức Giáo Hoàng Phanxicô,” Đức Hồng Y Koch cầu nguyện.

Đức Giáo Hoàng 88 tuổi đã trải qua nhiều liệu pháp y tế khác nhau để điều trị viêm phế quản, viêm phổi hai bên, cũng như các vấn đề nhẹ về thận, kể từ khi vào bệnh viện tại Bệnh viện Gemelli ở Rôma gần một tháng trước vào ngày 14 tháng 2.

Trong nhiều tuần, một số tín hữu Công Giáo từ Rôma và nước ngoài cũng đã tụ tập bên ngoài Bệnh viện Gemelli để cầu nguyện cho Đức Thánh Cha và để lại những lời chúc tốt đẹp, nến và hoa trước bức tượng Thánh John Paul II bên ngoài cơ sở này.

Buổi đọc kinh Mân Côi tối thứ Tư tại Vatican được tổ chức lúc 6 giờ chiều giờ địa phương và do Đức Hồng Y George Jacob Koovakad, Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn, chủ sự.

---

Source:Catholic News Agency

Cardinal Koch: ‘Suffering of illness’ a great challenge for aging Pope Francis

 

Ez 18:21-28

Tv 129(130)

Mt 5:20-26

Chúa Giêsu nói, “Nếu đức hạnh của anh em không cao hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì anh em sẽ không được vào Nước Trời.” (Mt 5:20)

Bạn đã bao giờ nghe câu nói “Tôi là người tốt. Tôi chưa từng giết người hay ăn cắp bất cứ thứ gì. Tôi ổn!” Ở một mức độ nào đó, điều này đúng. Thật tốt khi chúng ta không tàn nhẫn hay ngược đãi người khác một cách trắng trợn. Tuy nhiên, Tin Mừng hôm nay nhấn mạnh rằng đời sống Kitô hữu còn hơn cả việc không giết người hay tương tự.

Tin Mừng hôm nay trích từ Bài giảng trên núi của Chúa Giêsu. Ở đây, Chúa Giêsu phác họa bản chất triệt để của cuộc sống và đức tin mà các môn đệ được kêu gọi. Chúng ta được kêu gọi theo lối sống này vì đó là cách mà chính Thiên Chúa là Đấng thiện hảo triệt để, yêu thương triệt để và thương xót triệt để.

Chúa Giêsu dạy rằng ngay cả một điều nhỏ nhặt như việc nói xấu ai đó cũng đưa chúng ta vào con đường hận thù - một con đường cuối cùng có thể dẫn đến bạo lực, dù là do hành động của chính chúng ta hay thông qua những người chúng ta ảnh hưởng. Khi chúng ta lên án, phỉ báng hoặc phân loại người khác, chúng ta đang bước vào một con dốc trơn trượt làm sâu sắc thêm sự chia rẽ và thúc đẩy xung đột. Sự thật này vang vọng trong câu nói quen thuộc: “thù hận sinh ra thù hận”.

Chúa Giêsu mời gọi chúng ta nhận ra rằng đức hạnh và lòng tốt phải đi sâu vào bên trong chúng ta—vào tâm trí và trái tim của chúng ta. Khi Mùa Chay bắt đầu, chúng ta được mời gọi suy ngẫm sâu sắc hơn về những cách nhỏ nhặt mà chúng ta từ chối Thiên Chúa, tình yêu và lòng nhân lậu của Người. Đây là quá trình ăn chay nội tâm - ăn chay tâm trí và lưỡi - có thể giúp biến đổi tâm trí và trái tim của chúng ta. Khi chúng ta bước vào tuần thứ hai của Mùa Chay, làm thế nào mỗi người chúng ta có thể thực hành việc ăn chay nội tâm này.

Lạy Chúa Giêsu, xin hướng dẫn những suy nghĩ và lời nói của con để chúng luôn đẹp lòng Chúa và đưa con vào vương quốc của Người. Amen.

 

Trong thời gian nằm bệnh viện kéo dài một tháng, Đức Thánh Cha Phanxicô đã kỷ niệm 12 năm ngày được bầu làm Giáo Hoàng bằng cách chia sẻ chiếc bánh với các nhân viên hỗ trợ ngài tại Bệnh viện Gemelli ở Rôma, nơi ngài vào bệnh viện từ tháng 2.

Tòa thánh cho biết vào thứ năm rằng vào buổi chiều, “các nhân viên y tế đã mang một chiếc bánh có nến đến phòng của Đức Giáo Hoàng để kỷ niệm 12 năm ngày ngài được bầu làm Giáo Hoàng”.

Đức Phanxicô, 88 tuổi, được bầu làm Đức Giáo Hoàng vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, ở tuổi 76, và ngay lập tức thu hút sự chú ý của thế giới vì sự giản dị và gần gũi với mọi người, cũng như sự quan tâm của ngài đến người nghèo và những người dễ bị tổn thương.

Ngài đã nằm tại Bệnh viện Gemelli ở Rôma từ ngày 14 tháng 2 để điều trị viêm phế quản và sau đó được chẩn đoán mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phức tạp và viêm phổi kép gây ra nhiều cơn suy hô hấp và khiến ngài rơi vào tình trạng nguy kịch trong nhiều ngày.

Tuy nhiên, bất chấp những trở ngại này, tình hình của ngài vẫn ổn định trong tuần qua và các bác sĩ đã xác định rằng mặc dù tình hình của ngài vẫn phức tạp vì ngài bị mất một phần phổi và mắc bệnh hô hấp mãn tính, ngài không còn nguy cơ tử vong ngay lập tức nữa.

Một lần chụp ngực và xét nghiệm trong phòng thí nghiệm vào đầu tuần này cho thấy tình trạng chung của ngài đã cải thiện. Tuy nhiên, các bác sĩ vẫn chưa đưa ra ngày xuất viện tiềm năng, nói rằng tình trạng lâm sàng phức tạp của ngài sẽ cần phải nằm bệnh viện thêm vài ngày nữa.

Tòa thánh cho biết hôm thứ Năm rằng ngoài việc kỷ niệm ngày kỷ niệm của mình, vào buổi chiều, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã theo dõi các bài tĩnh tâm đang diễn ra từ ngày 9 đến ngày 14 tháng 3 của Giáo triều Rôma bằng cách kết nối video với Hội trường Phaolô VI của Vatican, nơi diễn ra các bài tĩnh tâm này.

Các bài tĩnh tâm được hướng dẫn bởi tu sĩ dòng Capuchin và học giả Kinh thánh, Cha Roberto Pasolini, người thuyết giáo mới của Phủ Giáo Hoàng.

Tòa thánh cho biết, sau các bài tĩnh tâm, Đức Thánh Cha Phanxicô vẫn tiếp tục liệu pháp hô hấp.

Ban ngày, ngài phải thở oxy lưu lượng cao qua mũi, còn ban đêm phải thở bằng máy trợ thở không xâm lấn bằng mặt nạ oxy được gắn chặt vào mũi và miệng.

Tòa thánh cho biết hôm thứ Năm rằng “tình hình lâm sàng vẫn ổn định, trong khuôn khổ phức tạp” và một bản tin y tế chính thức khác sẽ được cung cấp vào tối thứ Bảy theo giờ địa phương tại Rôma.

---

Source:Crux

Pope celebrates anniversary sharing cake with hospital staff

 

Các nhà lãnh đạo Công Giáo Phi Luật Tân hoan nghênh việc bắt giữ cựu tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte khi ông phải đối mặt với đơn khiếu nại lên Tòa án Hình sự Quốc tế, gọi tắt là ICC về vụ giết hại hàng ngàn người Phi Luật Tân trong cuộc chiến chống ma túy của ông.

Duterte, 79 tuổi, bị bắt tại phi trường quốc tế Manila vào sáng thứ Ba và được đưa bằng máy bay đến La Hay, Hòa Lan trước nửa đêm.

Trong một tuyên bố, nhánh công lý xã hội của Hội đồng Bề trên Tối cao Phi Luật Tân, gọi tắt là CMSP cho biết vụ bắt giữ Duterte “là một bước quan trọng hướng tới việc giải quyết vô số hành vi vi phạm nhân quyền dưới thời chính quyền của ông ta”.

CMSP là một tổ chức gồm các bề trên dòng nam và nữ đã hoạt động 54 năm, có lịch sử đấu tranh chống lại chế độ độc tài của Ferdinand E. Marcos - cha của tổng thống hiện tại - từ năm 1972 đến năm 1986.

“Hòa bình thực sự chỉ có thể xuất hiện khi những sai trái trong quá khứ được thừa nhận và những người chịu trách nhiệm phải được đưa ra trước công lý. Lệnh bắt giữ của ICC đối với Duterte không chỉ là vấn đề pháp lý — mà là lời kêu gọi đạo đức cho công lý và sự thật”, Ủy ban Công lý Hòa bình của CMSP cho biết trong tuyên bố được đọc tại Thánh lễ tạ ơn vào sáng thứ Tư.

“Chúng tôi kêu gọi chính phủ Phi Luật Tân hợp tác toàn diện với các lệnh điều tra và bắt giữ của ICC. Công lý không được cản trở, và Duterte, cùng với những kẻ thực thi và cho phép chế độ khủng bố của ông ta, phải đối mặt với hậu quả từ hành động của họ”, các bề trên dòng tu cho biết.

Các vị nhấn mạnh rằng lời kêu gọi của họ “không phải là để trả thù mà là để bảo vệ phẩm giá của mỗi con người, đặc biệt là người nghèo và dễ bị tổn thương”.

Duterte đang phải đối mặt với đơn khiếu nại về tội ác chống lại loài người tại ICC liên quan đến các vụ giết người ngoài vòng pháp luật, xảy ra trong khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 11 năm 2011 đến ngày 16 tháng 3 năm 2019. Thời gian này bao gồm ba năm đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của Duterte từ năm 2016 đến năm 2019 và những năm trước đó khi ông ta là thị trưởng thành phố Davao, miền nam Phi Luật Tân.

Các linh mục và tu sĩ, bao gồm cả Hồng Y Pablo Virgilio David mới được bổ nhiệm của Giáo phận Kalookan, nằm trong số những người chỉ trích mạnh mẽ nhất cuộc chiến chống ma túy của Duterte.

Trong một tuyên bố riêng vào thứ Ba, nhánh hoạt động xã hội của Hội đồng Giám mục Công Giáo Phi Luật Tân cho biết các ngài hoan nghênh những diễn biến mới nhất trong vụ án ICC của Dutete.

“Trong nhiều năm, cựu tổng thống Duterte đã tuyên bố rằng ông ta đã sẵn sàng đối mặt với hậu quả của hành động của mình. Bây giờ là lúc ông ta phải chứng minh điều đó”, Đức Cha Jose Colin Bagaforo, chủ tịch Caritas Phi Luật Tân, được giám sát bởi Ủy ban Giám mục về Hành động Xã hội-Công lý và Hòa bình của CBCP, cho biết.

“Công lý thực sự không phải là về lòng trung thành chính trị hay lòng trung thành cá nhân. Nó là về trách nhiệm giải trình, minh bạch và bảo vệ phẩm giá con người. Chúng tôi kêu gọi Duterte giữ lời nói của chính mình và tuân theo quy trình pháp lý”, Đức Cha Bagaforo nói.

Caritas Phi Luật Tân chỉ ra rằng dựa trên những lời khai gần đây, các vụ giết người trong cuộc chiến chống ma túy dưới thời Duterte “được nhà nước chấp thuận”.

“Những vụ giết người này không phải là ngẫu nhiên; chúng là một phần của chính sách vi phạm quyền sống cơ bản”, phó chủ tịch Caritas Phi Luật Tân, Đức Cha Gerardo Alminaza cho biết. “Gia đình các nạn nhân xứng đáng được biết sự thật, bồi thường và công lý. Là một quốc gia, chúng ta phải bảo đảm rằng những tội ác như vậy sẽ không bao giờ xảy ra nữa”.

Phong trào Nhân dân luận tội, gọi tắt là PIM, một nhóm mới chống Duterte có thành viên là các linh mục Công Giáo và mục sư Tin lành, cũng hoan nghênh lệnh bắt giữ của ICC đối với cựu tổng thống.

PIM là liên minh kêu gọi nhanh chóng xét xử luận tội con gái của cựu tổng thống, Phó Tổng thống Sara Duterte, tại Thượng viện Phi Luật Tân. Phó Tổng thống bị cáo buộc sử dụng sai mục đích tiền công quỹ.

“Đây là chương mà gia đình các nạn nhân mong đợi từ lâu, những người vẫn đang chờ đợi công lý cho số phận của những người thân yêu của họ. Đây cũng là bằng chứng cho thấy luật pháp không giữ bất kỳ con bò thiêng nào, ngay cả khi bạn là cựu tổng thống của đất nước”, thành viên PIM Cha Bong Sarabia, một trong những người đã đệ đơn khiếu nại luận tội Phó Tổng thống, cho biết.

Cha Jerome Secillano, giám đốc Đền EDSA và là phát ngôn nhân của Tổng giáo phận Manila, cho biết đã qua rồi cái thời mà lời nói của Duterte “luôn được coi là 'sự thật'“. Giờ đây, khi đã không còn nắm quyền, “ý kiến từng rất hùng hồn của ông ta về hầu như mọi thứ” chỉ còn là “lời càu nhàu”.

“Thật vậy, ý kiến có vẻ giống 'sự thật' khi người nói ra nó đang ở vị trí có quyền lực. Khi không có nó, ý kiến đó không còn quan trọng nữa!” Cha Secillano nói. “Với tất cả những lời dối trá mà Duterte đã nói, ông ta thật may mắn, ông ta đã từng nắm quyền. Bây giờ, sự thật đang nhanh chóng bắt kịp ông ta.”

Duterte có mối quan hệ căng thẳng với Giáo Hội Công Giáo Rôma tại thuộc địa cũ của Tây Ban Nha này — nơi gần 79% dân số, hay 85,65 triệu người, theo đạo Công Giáo Rôma.

Những tuyên bố chống lại Giáo hội của ông càng làm mối quan hệ của ông với hàng giáo phẩm Công Giáo thêm phức tạp.

Khi còn là ứng cử viên tổng thống, Duterte đã gọi Đức Thánh Cha Phanxicô là “đồ khốn nạn” vì đã gây ra tình trạng tắc đường nghiêm trọng trong chuyến đi đến Phi Luật Tân năm 2015. Khi đã là tổng thống, ông ta gọi Chúa là “ngu ngốc” vì đã để cho Adam và Eva phạm tội.

Ông cũng đe dọa sẽ giết các giám mục và linh mục mà ông coi là những kẻ nghiện ma túy.

Tuy nhiên, phần lớn người dân ở quốc gia có đa số dân theo Công Giáo này vẫn ủng hộ Duterte trong nhiệm kỳ sáu năm của ông ta.

Nhiệm kỳ tổng thống đẫm máu của Duterte đã kết thúc vào năm 2022. Để hạ cánh an toàn, Duterte đã dàn xếp để đương kim Tổng thống Ferdinand Romualdez Marcos, con trai của nhà độc tài Ferdinand Marcos tranh cử trong một liên danh chung với con gái ông là Sara Duterte, như một điều kiện để được đảng Nhân Dân Cải Cách ủng hộ. Trong bối cảnh con gái ông ta là phó tổng thống, cho mãi đến cuối tuần trước, việc bắt giữ Duterte là điều không thể tưởng tượng được. Có lẽ không một người Phi Luật Tân nào dám nghĩ đến điều đó. Thật vậy, ba năm sau, chỉ có 8 cảnh sát bị kết án vì 5 nạn nhân thiệt mạng trong cuộc chiến chống ma túy, theo tài liệu của tòa án.

---

Source:Crux

Filipino Catholic leaders hail Duterte arrest as step toward justice

 

Khuôn mặt Chúa Giêsu trên núi cao

Kinh Thánh thuật lại quang cảnh Chúa Giêsu đưa Phêrô, Giacôbê và Gioan lên núi cầu nguyện. Và đang khi cầu nguyện, diện mạo Người biến đổi khác thường và áo Người trở nên trắng tinh sáng láng (Lc 9,28-36).

Phúc âm không nói tên ngọn núi ngày xưa Chúa Giêsu leo lên cầu nguyện. Nhưng khoa nghiên cứu kinh thánh lần theo dấu vết truyền thống còn lưu lại đã định vị đó là ngọn núi Tabor. Ngọn núi Tabor từ thời xa xưa trước Kitô giáo đã là nơi thờ kính các thần thánh của dân xứ Canaan bên nước Do Thái.

Núi Tabor cao 588 mét, ở vùng Galileo phía Bắc nước Do Thái. Trên núi này ngày nay ngôi thánh đường to lớn kỷ niệm kính Chúa Giesu biến hình có ba vòm cửa ở mặt tiền thánh đường. Hình ảnh biểu tượng này muốn diễn tả lại câu nói của Ông Phero đề nghị muốn dựng ba lều một cho Chúa Giesu, một cho tiên tri Mose và một cho tiên tri Elia. Ngày nay núi Tabor là địa điểm hành hương của các khách hành hương sang đất thánh Jerusalem, và của những người đi du lịch, người khảo cứu di tích lịch sử kinh thánh thời cựu ước cũng như thời tân ước.

Kinh nghiệm cho biết leo lên nơi cao, lên núi đòi hỏi nhiều cố gắng lấy sức dùng tiêu hao nhiều năng lượng, mệt nhọc vượt đường mòn nhỏ hẹp leo dốc quanh co khó khăn. Nhưng lại là điều tốt cho sức khoẻ thể xác. Trên nơi cao, trên núi không khí trong lành, tầm nhìn bao quát xa rộng hơn bên dưới chân núi, không có vướng chắn tầm nhìn cùng không có âm thanh ồn ào. Bầu khí trong lành cùng sự yên tĩnh chiếu tỏa lan rộng trên nơi cao. Và như thế kín múc thêm được năng lượng sức lực mới.

Sau một ngày làm việc, vào buổi chiều thân thể chúng ta mệt mỏi, và chúng ta phải ngủ nghỉ. Sau giấc ngủ qua đêm thân thể có lại năng lượng sức lực mới. Ngày hôm sau con người cảm thấy khoan khoái “ fit”, và hăng hái khởi đầu làm việc ngày mới.

Hay khi chúng ta làm việc di chuyển, chơi… lâu giờ ngoài trời nắng nóng, ra nhiều mồ hôi và khát nước. Sau khi uống nước thân thể có lại năng lượng sức lực mới. Và nhờ thế có thể tiếp tục làm việc, hay chơi, cho dù trời nắng nóng.

Hay đang khi đói bụng, chân tay thân thể như mệt nhọc rã rời. Lúc đó cần có món gì ăn cho no bụng. Sau khi ăn, thân thể cũng có lại năng lượng sức lực mới. Tinh thần trở nên hăng hái tiếp tục con đường đời sống.

Càng ngày bầu khí môi trường sống càng có nhiều, đôi khi qúa nhiều âm thanh ồn ào náo nhiệt… làm các cơ quan thân thân thể, nhất là tinh thần thành ra bị khó chịu mệt mỏi. Vào hoàn cảnh như vậy sự nghỉ ngơi yên tĩnh một mình giúp cho đời sống trở nên tốt hơn. Trong nghỉ ngơi thinh lặng yên tĩnh kín múc thêm năng lượng sức lực mới.

Phúc âm thuật lại Chúa Giêsu Kito đã khám phá ra cung cách xử sự đặc biệt cho mình để kín múc năng lượng sức lực mới

Ngài đi ra khỏi vùng nhà cửa dân sinh sinh sống, đi lên núi gần như một mình. Ở nơi đó Ngài cầu nguyện cùng Thiên Chúa Cha. Ngài gặp gỡ Thiên Chúa trong cầu nguyện. Và qua đó Ngài kín múc được năng lượng sức lực mới. Trong cầu nguyện Chúa Giêsu nhận được năng lượng sức lực cho công việc rao giảng nước Thiên Chúa về tình yêu thương, ơn tha thứ và sự an ủi. Những ân đức tin mừng này quan trọng cần thiết cho đời sống con người trần gian.

Phúc âm diễn tả khuôn mặt Chúa Giêsu, mà không thể nhìn thấy năng lượn sức lực nơi Ngài: Ngài bắt đầu chiếu tỏa ánh sáng nơi đôi mắt, nơi khuôn mặt và cả nơi quần áo Ngài đang mặc. Từ nơi Ngài phát tỏa ánh quang trong sáng như tia sáng mặt trời. Các người bạn đi theo Chúa Giêsu - Tông đồ Phero, và Tông đồ Gioan và tông đồ Giacobê- cảm nhận ra Thiên Chúa tỏ hiện nơi Chúa Giesu, Thầy mình. Ánh sáng chiếu tỏa nơi Chúa Giêsu là ánh sáng của Thiên Chúa. Và ba vị tông đồ tai nghe được âm thanh của một tiếng nói phát ra. Đó là tiếng nói của Thiên Chúa: Đây là con yêu qúi của Ta. Các ngươi hãy nhìn nghe Người!

Khi ba vị tông đồ đi theo Chúa Giêsu leo lên núi nghe thấy tiếng nói phát ra, họ nhận biết rằng: Mình đã nhìn thấy trời. Mình đã xem thấy Thiên Chúa. Qua Chúa Giêsu Thiên Chúa đã tỏ hiện nhìn xuống con người chúng ta.

Và sức lực của Thiên Chúa, mà các Tông đồ đi theo Chúa Giêsu lên núi cao nghỉ đã trải nghiệm nhận ra, là kết qủa Chúa Giêsu nhận được qua cầu nguyện với Thiên Chúa. Sức lực này không thể nhìn thấy bằng con mắt, nhưng có thể cảm nhận ra bằng cảm giác từ trái tim tâm hồn.

Sau này khắp nơi trên bước đường rao giảng dậy gíao lý ba năm cho con người, Chúa Giêsu đã mang đến cho đời sống con người năng lượng sức lực ánh sáng hiềm hy vọng, niềm vui và sự thanh thản ơn tha thứ của Thiên Chúa.

Là người tin theo Chúa Giêsu Kitô, người tín hữu cũng có thể là ánh sáng tình yêu niềm vui, niềm hy vọng cho những người khác. Chúng ta người tín hữu Chúa Kitô cũng có sức lực đó nhận được từ nơi Ngài.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

Đọc Joseph Ratzinger, Nhà thần học của tính liên tục

Sự thật và tự do

Con người là hình ảnh Thiên Chúa chính bao lâu những chữ “từ”, “với” và “cho” tạo thành khuôn mẫu nhân học nền tảng

I.Vấn đề

Trong tâm trí con người đương thời, tự do xuất hiện phần nhiều như một sự thiện tuyệt đối cao nhất, mọi sự thiện khác đều tùy thuộc vào nó. Các phán quyết của tòa án nhất quán luôn dành cho tự do nghệ thuật và tự do ngôn luận tính tối thượng đối với mọi giá trị luân lý khác. Các giá trị nào cạnh tranh với tự do hoặc biến các giới hạn đối với nó trở thành cần thiết xem ra đều là những gông cùm hay “cấm kị” nghĩa là phế tích của các ngăn cấm và sợ hãi lỗi thời. Chính sách chính trị phải chứng tỏ rằng mình góp phần vào việc thăng tiến tự do để nó được công nhận. Cả tôn giáo cũng chỉ có thể làm mình được lắng nghe nhờ tự trình bầy mình như một lực lượng giải phóng con người và nhân loại. Trong cán cân các giá trị mà con người phụ thuộc vào để có một sự hiện hữu nhân ái, tự do xuất hiện như một giá trị căn bản và như một nhân quyền nền tảng. Ngược lại, chúng ta có xu hướng phản ứng một cách ngờ vực trước ý niệm sự thật: chúng ta nhớ rằng hạn từ sự thật vốn được đòi dành cho nhiều ý kiến và hệ thống, và việc khẳng định sự thật thường là một phương thế để dẹp bỏ tự do. Ngoài ra, khoa học tự nhiên còn nuôi dưỡng thái độ hoài nghi đối với mọi điều không thể giải thích hay chứng minh bằng các phương pháp chính xác của nó: tất cả những điều này, cuối cùng, xem ra chỉ là chỉ định giá trị chủ quan không thể nào cao ngạo cho là có giá trị trói buộc phổ quát. Thái độ hiện đại đối với sự thật được tóm lực một cách xúc tích nhất trong câu hỏi của Philatô: “sự thật là gì?” Bất cứ ai chủ trương rằng họ phục vụ sự thật bằng cuộc sống, ngôn từ và hành động của họ, đều phải tự chuẩn bị để được xếp vào loại mơ mộng hay cuồng tín. Vì “thế giới bên kia bị đóng đối với tầm nhìn của ta”; câu này, trích từ Faust của Goethe, đã lên đặc điểm cho mẫn cảm chung của chúng ta hôm nay.

Chắc chắn, viễn ảnh một niềm say mê sự thật quá ư tự tin gợi cho ta nhiều lý do đủ để hỏi một cách thận trọng, “sự thật là gì?” Nhưng cũng có nhiều lý do như thế để đặt câu hỏi, “tự do là gì?” Chúng ta thực sự muốn nói gì khi ca ngợi tự do và đặt nó ở đỉnh cao thang giá trị của ta? Tôi tin rằng nội dung mà người ta thường liên kết với đòi hỏi tự do đã được giải thích một cách rất thích đáng trong lời lẽ của một đoạn văn nào đó của Karl Marx trong đó ông phát biểu giấc mơ tự do của chính ông. Ông nói rằng tình trạng của xã hội cộng sản tương lai sẽ làm ông có thể “thực hiện được một điều vào ngày nay và một điều khác vào ngày mai; săn bắn vào buổi sáng và câu cá vào buổi chiều, nuôi đoàn vật vào buổi tối và phê bình sau bữa ăn tối, hệt như ý tôi muốn...” (1). Đó chính xác là ý nghĩa trong đó, dư luận trung bình hiểu tự do một cách tự phát: như quyền và cơ hội để làm chính những gì chúng ta mong muốn, chứ không phải bất cứ điều chúng ta không muốn làm. Nói cách khác: tự do nghĩa là ý chí riêng của chúng ta là qui chuẩn duy nhất cho các hành động của chúng ta và ý chí này không những chỉ mong muốn một điều gì đó mà thôi, nó còn có cơ may thực thi ước muốn này nữa. Tuy nhiên, ở điểm này, các câu hỏi xuất hiện: dù sao, ý chí được tự do như thế nào? Và nó hữu lý ra sao? Một ý chí vô lý có thực sự là một ý chí tự do hay không? Một tự do vô lý có thực sự là một tự do hay không? Nó có thực sự là một điều tốt hay không? Để tránh nạn bạo chúa của sự vô lý, há chúng ta không nên hoàn tất việc định nghĩa tự do như khả năng muốn và làm điều chúng ta muốn bằng cách đặt nó vào bối cảnh lý trí, bối cảnh tổng thể của con người hay sao? Và há hành động qua lại giữa lý trí và ý chí cũng không bao gồm việc tìm kiếm lý trí chung được mọi người chia sẻ và do đó vì tính tương hợp của các quyền tự do hay sao? Điều hiển nhiên là vấn đề sự thật vốn mặc nhiên nằm trong vấn đề tính hữu lý của ý chí và của mối nối kết của ý chí với lý trí.

Không những chỉ là những xem xét triết học trừu tượng, nhưng là tình hình cụ thể của xã hội chúng ta buộc chúng ta phải đặt ra các câu hỏi trên. Trong tình hình này, đòi hỏi tự do không hề giảm thiểu, nhưng các hoài nghi về mọi hình thức tranh đấu của các phong trào tự do và các hệ thống tự do từng hiện hữu cho đến nay đang tiến đến chỗ ngày càng được đẩy lên phía trước một cách cảm kích hơn.Chúng ta không nên quên rằng chủ nghĩa Mácxít bắt đầu sự nghiệp của nó như một lực lượng chính trị lớn lao trong thế kỷ của chúng ta với chủ trương cho rằng nó sẽ mang lại một thế giới mới của tự do và giải phóng con người. Chính chủ nghĩa Mácxít cam đoan rằng nó biết một cách đầy khoa học con đường bảo đảm tiến tới tự do và nó sẽ tạo ra một thế giới mới, một thế giới sẽ lôi kéo vào nó nhiều tâm trí bạo dạn nhất của thời đại. Cuối cùng, chủ nghĩa Mácxít thậm chí còn tiến tới chỗ được coi như sức mạnh nhờ đó, tín lý cứu chuộc của Kitô giáo cuối cùng sẽ được biến đổi thành một triết lý hành động giải phóng có tính duy thực, như sức mạnh nhờ đó, nước Trời có thể được thể hiện cách cụ thể như là vương quốc thực sự của con người. Việc sụp đổ của “chủ nghĩa xã hội có thực chất” tại các quốc gia Đông Âu không hoàn toàn diệt trừ các niềm hy vọng này, chúng âm thầm sinh tồn đây đó trong khi tìm kiếm một bộ mặt khác. Việc sụp đổ về chính trị và kinh tế không đi đôi với bất cứ cuộc thất bại trí thức nào, và theo nghĩa này, vấn đề do chủ nghĩa Mácxít đặt ra còn xa mới được giải đáp. Tuy nhiên, sự kiện chủ nghĩa Mácxít không thực hiện được điều họ hứa hẹn là điều ai cũng thấy. Không ai còn có thể bác bỏ một cách nghiêm túc điều này: phong trào cho là giải phóng này, cùng với chủ nghĩa Quốc Xã, là hệ thống nô dịch vĩ đại nhất trong lịch sử hiện đại. Phạm vi của cuộc hủy diệt con người và môi trường một cách khuyển nho đã được giữ kín một cách đáng xấu hổ, nhưng không ai còn có thể tranh luận về nó.

Các khai triển trên đã làm rõ tính trổi vượt tinh thần của hệ thống tự do trong chính trị và kinh tế. Tuy nhiên, tính trổi vượt này không phải là dịp để phấn khích. Quả thực, con số những người không dự phần vào hoa trái của thứ tự do này, đang mất dần mọi tự do của họ, hiện quá lớn: thất nghiệp một lần nữa trở thành hiện tượng quần chúng, và cảm quan thấy mình không cần đến, bị coi là dư thừa, đang hành khổ con người y như cảnh nghèo vật chất. Việc bóc lột vô lương tâm đang lan rộng; tội ác có tổ chức đang lợi dụng các cơ may của thế giới tự do và dân chủ, và giữa mọi điều này, chúng ta đang bị ám ảnh bởi bóng ma của vô nghĩa lý. Tại Tuần Lễ Đại Học Salzburg năm 1995, triết gia Ba Lan Andrej Szizypiorski đã mô tả không thương tiếc thế lưỡng nan của tự do vốn phát sinh sau sự sụp đổ của Bức Tường Bá Linh; thiển nghĩ ta nên lắng nghe ông một cách chi tiết hơn:

“Nó chắc chắn nhìn nhận rằng chủ nghĩa tư bản đã thực hiện một bước tiến lớn lao. Và nó cũng thừa nhận một cách chắc chắn rằng nó không sống đúng theo điều chúng ta mong mỏi ở nó. Tiếng kêu của khối quần chúng vĩ đại mà mong ước chưa được nên trọn là điệp khúc không ngừng trong chủ nghĩa tư bản... Việc sụp đổ của ý niệm Xôviết về thế giới và con người trong triết lý hành động chính trị và xã hội là cuộc giải phóng hàng triệu cuộc sống nhân bản khỏi ách nô lệ. Nhưng trong gia tài trí thức của Châu Âu, dưới ánh sáng của truyền thống 200 năm qua, cuộc cách mạng phản cộng sản cũng báo hiệu việc kết liễu các ảo tưởng của Phong trào Ánh sáng, do đó, việc hủy diệt ý niệm trí thức vốn nằm ở căn bản việc phát triển của Âu Châu đầu thời hiện đại... Một thời đại phát triển nhất dạng đáng lưu ý, do đó, vô tiền khoáng hậu, đã bắt đầu. Và điều bỗng trở nên hiển nhiên, có lẽ là lần đầu tiên trong lịch sử, là chỉ có một công thức, một con đường, một mẫu mực và một phương pháp tổ chức tương lai. Và con người đã đánh mất niềm tin của họ vào ý nghĩa của các cuộc cách mạng đang diễn ra. Họ cũng đánh mất niềm hy vọng của họ rằng thế giới ít nhất cũng có thể được thay đổi và đáng được thay đổi... Tuy nhiên, việc thiếu bất cứ giải pháp thay thế nào của ngày hôm nay đang dẫn người ta đến chỗ đặt ra nhiều câu hỏi mới. Câu hỏi thứ nhất: dù sao Tây phương có sai lầm không? Câu hỏi thứ hai: nếu Tây Phương không đúng, vậy thì ai đúng? Vì không ai ở Âu Châu lại có thể hoài nghi việc chủ nghĩa cộng sản không đúng, nên câu hỏi thứ ba xuất hiện: liệu có thể có chăng việc không có điều gì là đúng cả? Nhưng nếu đúng như thế, thì toàn bộ gia tài trí thức của Phong trào Ánh sáng thành vô dụng... Có lẽ cỗ máy hơi nước mỏi mòn của Phong trào Ánh sáng, sau hai thế kỷ lao công đầy lợi lộc, không gặp trở ngại đã đến lúc ngừng lại trước mắt chúng ta và với sự hợp tác của chúng ta. Và hơi nước đã bốc hết hơi. Và nếu đó quả là phương cách của sự việc hiện nay, các triển vọng quả là u ám.” (2).

Mặc dù nhiều câu hỏi cũng có thể đặt ra ở đây để đáp ứng, tính hiện thực và luận lý trong các tìm tòi nền tảng của Szizypiorski không thể gạt qua một bên được. Đồng thời, sự chẩn đoán của ông ảm đạm đến nỗi ta không thể dừng lại ở đó. Có phải không một ai đúng hay không? Có lẽ không có điều gì “đúng” hay sao? Các nền tảng của Phong trào Ánh sáng Âu Châu mà việc phát triển tự do trong lịch sử dựa vào, đều sai lầm, hay ít ra là thiếu sót? Câu hỏi “tự do là gì?” cuối cùng không phức tạp hơn câu hỏi “sự thật là chi”. Thế lưỡng nan của Phong trào Ánh sáng mà chúng ta hiển nhiên đã sa vào, buộc chúng ta phải đặt lại hai câu hỏi này cũng như đổi mới việc chúng ta tìm ra mối nối kết giữa chúng với nhau. Do đó, để thành công, ta phải xem xét lại chính khởi điểm của diễn trình phát triển tự do trong thời hiện đại; diễn trình chỉnh sửa, vốn hiển nhiên cần đến trước khi các nẻo đường có thể tái xuất hiện từ khung cảnh mờ tối trước mắt ta phải trở lại từ chính các khởi điểm và bắt đầu công việc của nó từ đó. Dĩ nhiên, trong khuôn khổ giới hạn của bài này, tôi chỉ có thể ráng làm nổi bật một vài điểm mà thôi. Mục đích của tôi trong bài này là chuyển tải một cảm thức nào đó về sự vĩ đại và các nguy hiểm của con đường hiện đại và do đó, góp phần vào một suy tư mới mẻ.

II. Vấn đề: lịch sử và ý niệm tự do thời cận đại

Điều chắc chắn là ngay từ đầu, tự do vốn đã là chủ đề xác định ra thời kỳ ta gọi là cận đại. Việc bất ngờ cắt đứt với trật tự cũ để lên đường tìm kiếm các quyền tự do mới là lý do duy nhất biện minh cho việc định thời kỳ này. Trước tác bút chiến của Luther Von der Freiheit eines Christenmenchen [Về Tự do của Kitô hữu] đã mạnh dạn trình bầy chủ đề này bằng những giọng điệu gây vang dội (3). Chính lời hô tự do đã làm con người trỗi dậy và lưu ý, một điều kích động trận núi lở thực sự và đã biến các trước tác của một vị đan sĩ trở thành cả một phong trào quần chúng biến đổi triệt để bộ mặt của thế giới trung cổ. Vấn đề ở đây là tự do lương tâm đối nghịch với thẩm quyền Giáo Hội, do đó, quyền tự do thân thiết nhất của mọi quyền tự do của con người. Không phải trật tự của cộng đồng cứu vớt được con người, nhưng là đức tin hoàn toàn có tính bản thân vào Chúa Kitô. Việc toàn bộ hệ thống trật tự của Giáo Hội trung cổ đã không còn đáng kể được cảm nhận như một xung lực ồ ạt hướng tới tự do. Trật tự hiện có lúc ấy vốn có ý định nâng đỡ và cứu vớt nay xuất hiện như một gánh nặng; nó không còn trói buộc nữa, nghĩa là, không còn bất cứ ý nghĩa cứu chuộc nào. Cứu chuộc nay có nghĩa là giải thoát, giải thoát khỏi ách của trật tự siêu cá nhân. Dù không đúng khi nói tới chủ nghĩa duy cá nhân của Phong trào Cải Cách, tầm quan trọng mới của cá nhân và việc chuyển dịch trong mối tương quan giữa lương tâm cá nhân và thẩm quyền dù sao vẫn là các nét chủ động của nó. Tuy nhiên, phong trào giải thoát này chỉ giới hạn trong lãnh vực hoàn toàn tôn giáo mà thôi. Mỗi lần nó lấn vào một chương trình chính trị, như trong Chiến tranh Nông dân hay Phong trào Rửa tội lại (Anabaptists), Luther đều mạnh mẽ chống đối. Điều chuyển qua lãnh vực chính trị hoàn toàn trái ngược với giải thoát: với việc tạo ra các Giáo Hội lãnh thổ và quốc gia, quyền lực của thẩm quyền thế tục đã gia tăng và được củng cố. Trong thế giới Anglo-Saxon, các giáo hội tự do sau đó đã cắt đứt với thứ trà trộn mới giữa việc cai trị tôn giáo và chính trị này và do đó trở thành những tiền thân của một việc xây dựng lịch sử mới, một xây dựng mang những nét rõ ràng của giai đoạn hai của thời cận đại, tức Phong trào Ánh sáng.

Chung cho toàn bộ Phong trào Ánh sáng là ý chí giải phóng, trước nhất theo nghĩa sapere aude [dám biết], tức dám sử dụng lý trí của bạn vì chính bạn. Kant thúc giục lý trí cá nhân tự giải thoát khỏi các trói buộc của thẩm quyền, những trói buộc cần phải được xem xét một cách có phê phán. Chỉ những gì con mắt của lý trí có thể đụng tới mới có giá trị. Do chính bản chất của nó, chương trình triết học này vốn cũng là một chương trình chính trị: lý trí sẽ thống trị và cuối cùng không thẩm quyền nào khác được nhìn nhận ngoài thẩm quyền của lý trí. Chỉ những gì lý trí với tới được mới có giá trị; những gì vô lý, nghĩa là, lý trí không với tới được, cũng không thể có tính trói buộc. Tuy nhiên, xu hướng nền tảng này của Phong trào Ánh sáng xuất hiện trong các triết lý xã hội và chương trình chính trị đa dạng, thậm chí phản đạo đức. Đối với tôi, xem ra chúng ta có thể phân biệt hai trào lưu chính. Trào lưu thứ nhất là trào lưu Anglo-Saxon với xu hướng các quyền chủ yếu tự nhiên và việc nó nghiêng về nền dân chủ hiến pháp được nó quan niệm như hệ thống tự do duy thực. Ở phía đối nghịch là phương thức triệt để của Rousseau, một phương thức cuối cùng nhằm chủ quyền tuyệt đối [autarchy] hoàn toàn. Tư duy quyền tự nhiên áp dụng một cách phê phán tiêu chuẩn quyền bẩm sinh của con người vào cả luật thực định [positive law] lẫn các hình thức chính phủ cụ thể. Những quyền này được coi là có trước bất cứ trật tự pháp lý nào và là thước đo và căn bản của nó. “Con người được tạo nên tự do, và nay vẫn tự do, mặc dù họ sinh ra trong xích xiềng” Friedrich Schiller nói như thế theo nghĩa này. Schiller không đưa ra quả quyết này để an ủi các nô lệ với các ý niệm siêu hình học, nhưng cung hiến một nguyên tắc cho các chiến binh, một phương châm hành động. Một trật tự pháp lý tạo ra cảnh nô lệ là một trật tự bất công. Từ sáng thế, con người có những quyền lợi phải được chấp pháp nếu phải có công lý. Tự do không được ban cho từ bên ngoài. Họ là người mang các quyền lợi vì họ vốn đượ tạo dựng tư do. Một suy tư như thế làm nẩy sinh ý niệm nhân quyền, vốn là Đại Hiến Chương của cuộc đấu tranh cận đại cho tự do. Khi tự nhiên được nói đến trong ngữ cảnh này, điều muốn nói không hề là một hệ thống các diễn trình sinh học. Đúng hơn, trọng điểm là: các quyền lợi hiện diện trong con người một cách tự nhiên trước mọi xây dựng pháp lý. Theo nghĩa này, ý niệm nhân quyền trước nhất là ý niệm cách mạng: nó chống lại chủ nghĩa tuyệt đối của nhà nước và tính thất thường của luật lệ thực định. Nhưng nó cũng là một ý niệm siêu hình học: có một yêu sách đạo đức và pháp lý trong chính hữu thể. Nó không phải tính vật chất mù quáng sau đó được hình thành hoàn toàn theo tính chức năng thuần túy. Tự nhiên chứa đựng tinh thần, triết lý hành động (ethos) và phẩm giá, và theo cách này, là yêu sách pháp lý đòi cả việc giải phóng chúng ta lẫn thước đo nó. Trên nguyên tắc, điều chúng ta thấy ở đây phần lớn cũng chính là ý niệm tự nhiên trong thư gửi tín hữu Rôma chương 2. Theo ý niệm này, một ý niệm được gợi hứng bởi Chủ Nghĩa Khắc Kỷ (Stoa) và được biến đổi bởi nền thần học sáng thế, Dân Ngoại biết lề luật “bởi tự nhiên” và do đó, là một lề luật cho chính họ (Rm 2:14).

Một yếu tố chuyên biệt đối với Phong trào Ánh sáng và thời cận đại trong đường lối suy nghĩ này có thể nhìn thấy trong ý niệm cho rằng yêu sách pháp lý của tự nhiên đối nghịch với các hình thức chính phủ hiện có, trước nhất, là đòi hỏi nhà nước và các định chế khác phải tôn trọng các quyền lợi của cá nhân. Bản nhiên của con người, trên hết, là sở hữu các quyền lợi chống lại cộng đồng, những quyền lợi phải được bảo vệ chống lại cộng đồng: định chế xem ra là cực đối nghịch của tự do, trong khi cá nhân xuất hiện như người mang tự do, mà mục đích của họ được coi như việc họ được giải phóng hoàn toàn.

Đó là điểm tiếp xúc giữa trào lưu thứ nhất và trào lưu thứ hai, một trào lưu triệt để hơn rất nhiều trong xu hướng. Đối với Rousseau, mọi điều phát xuất từ lý trí và ý chí đều trái ngược với tự nhiên và làm đồi bại nó và mâu thuẫn với nó. Chính ý niệm tự nhiên không bị lên khuôn bởi ý niệm quyền lợi được cho là đến trước mọi định chế của ta như một luật của tự nhiên. Ý niệm tự nhiên của Rousseau phản siêu hình và có liên hệ qua lại với giấc mơ của ông về một tự do toàn diện, tuyệt đối bất đoàn lũ [unregimented]. (4) Các ý niệm tương tự cũng sẽ tái xuất hiện nơi Nietzsche, người vốn đặt sự cuồng nhiệt của Dionysus chống lại trật tự của Apollo, do đó, gợi lên các phản đề căn bản trong lịch sử các tôn giáo: trật tự của lý trí, mà đại diện có tính biểu tượng là Apollo, làm đồi bại sự cuồng nhiệt tự do, không hạn chế của tự nhiên. (5) Klages lấy lại cùng một chủ đề quán xuyến (motif) với ý nghĩ của ông cho rằng tinh thần là địch thủ của linh hồn: tinh thần không phải là hồng phúc mới lớn lao trong đó chỉ một mình tự do hiện hữu, nhưng làm xói mòn nguồn gốc tinh trong với đam mê và tự do của nó. (6) Về một khía cạnh nào đó, cuộc tuyên chiến này đối với tinh thần đi ngược lại Phong trào Ánh sáng và tương tự như thế, chủ nghĩa Quốc Xã, với việc nó thù nghịch đối với Phong trào Ánh sáng và việc nó tôn sùng “máu và đất” có thể lôi cuốn các trào lưu giống như các trào lưu này. Nhưng ngay cả ở đây, chủ đề quán xuyến nền tảng của Phong trào Ánh sáng, tức tiếng hô tự do, không những hoạt động mà còn xuất hiện trong hình thức được tăng cường một cách triệt để nhất. Trong các nền chính trị triệt để (cực đoan) cả trong thế kỷ trước lẫn thế kỷ này, các hình thức đa dạng của những xu hướng như thế liên tiếp chồi lên chống lại hình thức tự do đã được thuần hóa một cách dân chủ. Cách mạng Pháp, vốn bắt đầu với ý tưởng về một nền dân chủ hợp hiến, chẳng bao lâu sau đã vất bỏ các xiềng xích này để theo nẻo đường của Rousseau và quan niệm tự do vô chính phủ; chính vì động thái này, nó đã trở thành, tất nhiên, một nền độc tài đẫm máu.

Chủ nghĩa Mácxít cũng là một tiếp nối của đường lối cực đoan này; Nó nhất quán phê phán nền tự do dân chủ như một đồ giả mạo và hứa hẹn một nền tự do tốt hơn, triệt để hơn. Quả thế, sự quyến rũ của nó phát xuất từ lời hứa hẹn của nó về một nền tự do hoành tráng và dũng cảm hơn là thứ được thể hiện trong các nền dân chủ. Hai khía cạnh của hệ thống Mácxít, đối với tôi, xem ra đặc biệt có liên quan tới vấn đề tự do thời cận đại và vấn đề sự thật và tự do.

(1)Chủ nghĩa Mácxít diễn tiến từ nguyên tắc nói rằng tự do là không phân chia, do đó, nó chỉ hiện hữu như thế khi nó là tự do của mọi người. Tự do được cột chặt vào bình đẳng. Hiện hữu của tự do đòi hỏi, trước bất cứ điều gì khác, việc thiết lập bình đẳng. Điều này có nghĩa phải hy sinh tự do để đạt được mục tiêu có tự do toàn bộ. Tình liên đới của những người đang chiến đấu cho tự do của mọi người phải đến trước việc đòi các quyền tự do cá nhân. Câu trích dẫn Marx dùng làm khởi điểm cho các suy tư của chúng ta cho thấy: ý niệm tự do không giới hạn của cá nhân tái xuất hiện vào cuối diễn trình. Tuy nhiên, đối với hiện tại, qui chuẩn là quyền ưu tiên của cộng đồng, tự do tùy thuộc bình đẳng và do đó, quyền của cộng đồng ngược với cá nhân.

(2) Nối kết chặt chẽ với ý niệm này là giả thuyết cho rằng tự do của cá nhân tùy thuộc cơ cấu của toàn thể và cuộc tranh đấu cho tự do phải được tiến hành chủ yếu không phải để bảo đảm quyền lợi của cá nhân, nhưng để thay đổi cơ cấu thế giới. Tuy nhiên, ở câu hỏi giả thiết phải nhìn cấu trúc này ra sao và đâu là các phương thức hữu lý làm chúng xuất hiện, thì chủ nghĩa Mácxít rõ ràng bất cập. Vì xét cho cùng, ngay một người mù cũng thấy rằng không một cấu trúc nào của nó thực sự làm cho tự do đó trở thành khả hữu đối với những người được kêu gọi hy sinh tự do. Nhưng các nhà trí thức rất mù quáng khi đụng tới các cấu trúc trí thức. Vì lý do này, họ thề bỏ mọi tính duy thực và tiếp tục đấu tranh cho một hệ thống không tôn trọng các lời hứa của mình. Họ ẩn mình trong huyền thoại: cho rằng cấu trúc mới sẽ mang lại con người mới, vì, như một sự kiện, các lời hứa hẹn của chủ nghĩa Mácxít chỉ hữu dụng đối với những con người mới hoàn toàn khác với con người thực sự của họ. Nếu đặc tính luân lý của chủ nghĩa Mácxít hệ ở lệnh truyền liên đới và ý niệm bất khả phân chia tự do, thì rõ ràng có một dối trá không thể lầm lẫn được trong tuyên bố của họ về con người mới, một dối trá làm tê liệt ngay cả nền đạo đức phôi thai của nó. Những sự thật nửa vời có liên hệ qua lại với dối trá và sự kiện này phá nát tổng thể: bất cứ dối trá nào về tự do trung hòa cả các yếu tố của sự thật liên kết với nó. Tự do mà không có sự thật thì không hề là tự do.

Chúng ta hãy dừng lại ở điểm này. Một lần nữa, chúng ta đã tiến tới chính các vấn đề được Szizypiorski phát biểu rất cảm kích tại Salzburg. Nay ta biết sự dối trá ấy là chi, ít nhất liên quan tới các hình thức trong đó chủ nghĩa Mácxít diễn ra cho đến nay. Nhưng ta vẫn còn ở rất xa việc biết chân lý là gì. Thực vậy, dự cảm của chúng ta gia tăng: có lẽ phải chăng chẳng hề có sự thật? Có thể nào chẳng hề có điều gì là chân thật? Phải chăng chúng ta nên tự bằng lòng với thứ trật tự xã hội tối thiểu có tính tạm thời trám chỗ trống? Nhưng phải chăng chính trật tự này cũng có thể vô dụng, như các khai triển mới nhất tại vùng Balkans và rất nhiều nơi khác trên thế giới đã chứng tỏ? Chủ nghĩa hoài nghi đang lớn dần và các cơ sở cho nó đang ngày càng có tính cưỡng bức. Đồng thời, ý chí muốn có tuyệt đối không thể nào được dẹp bỏ.

Cảm giác cho rằng dân chủ không phải là hình thức đúng đắn của tự do hiện khá phổ biến và ngày càng lan tràn. Phê phán dân chủ của chủ nghĩa Mácxít không thể đơn giản bị gạt qua một bên: các cuộc bầu cử tự do ra sao? Kết quả của chúng bị thao túng đến đâu bởi quảng cáo, nghĩa là, bởi tư bản, bởi số ít người vốn thống trị công luận? Há không đang có một chế độ hoạt đầu mới quyết định điều gì là hiện đại và tiến bộ, điều gì một người thông sáng phải suy nghĩ hay sao? Sự độc ác của nền hoạt đầu này, quyền lực của nó có quyền thi hành các vụ hành quyết công khai, hiện hết sức khét tiếng. Bất cứ ai cản đường nó đều là kẻ thù của tự do, vì, dù sao, họ đã can thiệp vào việc tự do ngôn luận. Còn các quyết định đạt được ở các cơ quan dân cử thì sao? Ai còn có thể tin được rằng phúc lợi của cộng đồng nói chung thực sự hướng dẫn diễn trình ra quyết định? Ai có thể hoài nghi quyền lực của những nhóm quyền lợi đặc biệt mà các bàn tay dơ bẩn của họ ngày càng bị lột mặt nạ nhiều hơn? Và nói chung, hệ thống đa số và thiểu số có thực sự là một hệ thống của tự do hay không? Và há các nhóm quyền lợi đủ loại không mạnh mẽ một cách đầy khen ngợi hơn cơ quan đại diện chính trị thích đáng, tức nghị viện, hay sao? Trong trò chơi quyền lực rối rắm này, vấn đề bất khả cai trị [ungovernability] ngày càng xuất hiện một cách đầy đe dọa hơn: ý chí của các cá nhân muốn thắng vượt người khác đã chặn đường tự do của toàn thể.

Chắc chắn có sự ve vãn các giải pháp chuyên quyền và chạy trốn khỏi nền tự do bỏ trốn. Nhưng thái độ nay chưa xác định được đầu óc của thế kỷ ta. Trào lưu triệt để của Phong trào Ánh sáng vẫn chưa mất hết sức thu hút của nó; thực ra, nó thậm chí còn trở nên mạnh mẽ hơn. Chính lúc đứng trước các giới hạn của dân chủ mà lời hô đòi tự do trọn vẹn càng to hơn. Quả thực, hôm nay cũng như hôm qua, càng ngày càng gia tăng như thế, “Luật lệ và Trật tự” được coi là phản đề của tự do. Hôm nay cũng như hôm qua, định chế, truyền thống và thẩm quyền đúng nghĩa xem ra trở thành cực đối lập của tự do. Xu hướng vô chính phủ trong khát mong tự do đang lớn lên về sức mạnh vì các hình thức có trật tự của tự do tập thể không thoả đáng. Các lời hứa trịnh trọng đưa ra vào đầu thời cận đại đã không được tuân giữ, dù tính quyến rũ của chúng vẫn không thuyên giảm. Hình thức tự do được dân chủ sắp xếp không còn được bênh vực chỉ bởi cuộc cải cách luật lệ này nọ nữa. Vấn đề liên quan đến chính các nền tảng: liên quan tới việc con người là gì và làm thế nào họ có thể sống chính đáng cả như cá nhân lẫn như cộng đồng.

Chúng ta thấy vấn đề chính trị, triết học và tôn giáo của tự do hóa ra là một toàn bộ không thể hủy tiêu; bất cứ ai tìm cách tiến lên đều phải lưu ý tới toàn bộ này và không thể hài lòng với những chủ nghĩa thực dụng hời hợt. Ở phần chót này, trước khi cố gắng phác họa một số định hướng mà tôi thấy xuất hiện, tôi muốn liếc nhìn vắn tắt có lẽ nền triết học tự do triệt để nhất trong thế kỷ của chúng ta, nền triết học của J.P. Sartre, theo nghĩa nó trình bầy một cách rõ ràng trọn tính lớn lao và nghiêm trọng của vấn đề. Sartre coi con người như bị kết án phải tự do. Trái ngược với loài vật, con người không có “tự nhiên”. Con vật sống hiện sinh của nó theo các định luật nó sinh ra đã có; nó không cần cân nhắc phải làm gì với đời nó. Nhưng yếu tính của con người vốn bất định [undetermined]. Đây là một câu hỏi bỏ ngỏ. Tôi phải quyết định mình hiểu gì bởi chữ “nhân tính”, tôi muốn làm gì với nó, và tôi muốn định hình nó ra sao. Con người không có bản nhiên, nhưng là tự thuần túy. Đời sống họ phải nhận định hướng này hay định hướng nọ, nhưng cuối cùng, nó chẳng đi đến đâu. Thứ tự do vô lý này chính là hỏa ngục của con người. Điều bất ổn về phương thức này là: nó là con đường đi từ việc tách biệt tự do khỏi sự thật tới kết luận triệt để nhất của nó: không hề có sự thật. Tự do không có định hướng và thước đo. (7) Nhưng việc hoàn toàn thiếu bóng sự thật này, việc hoàn toàn thiếu bóng bất cứ mối dây luân lý và siêu hình nào này, nền tự do tuyệt đối vô chính phủ này, vốn được hiểu như đặc điểm yếu tính của con người, tự bày tỏ với người cố gắng sống nó không phải như một thăng tiến tột cùng cho hiện sinh, nhưng như một thất vọng đối với đời mình, sự trống rỗng tuyệt đối, vốn là định nghĩa của trầm luân. Việc cô lập ý niệm tự do triệt để, đối với Sartre vốn là một kinh nghiệm sống, cho thấy một cách hết sức rõ rệt rằng giải thoát khỏi sự thật không tạo ra tự do thuần túy, nhưng bãi bỏ nó. Tự do vô chính phủ, hiểu một cách triệt để, không cứu chuộc, nhưng làm con người thành một tạo vật thất bại, một hữu thể vô nghĩa.

III. Sự thật và tự do

1.Về yếu tính của tự do nhân bản

Sau khi cố gắng hiểu nguồn gốc các vấn đề của chúng ta và nhìn rõ các xu hướng bên trong của chúng, nay đến lúc tìm ra các câu trả lời. Nay đã rõ điểm chủ yếu trong lịch sử tự do, trong đó, chúng ta thấy mình đang hiện diện, dựa trên một ý niệm mù mờ và một chiều về tự do. Một đàng, ý niệm tự do đã bị cô lập và do đó bị làm ra sai lạc: tự do là một điều tốt, nhưng chỉ ở bên trong một mạng lưới các điều tốt khác mà với chúng, nó tạo nên một toàn thể không thể hủy tiêu. Đàng khác, chính ý niệm bị giới hạn chặt chẽ vào các quyền tự do cá nhân, và do đó bị tước hết sự thật nhân bản của nó. Tôi muốn minh họa vấn đề được cách hiểu về tự do này đề xuất với sự giúp đỡ của một thí dụ cụ thể. Đồng thời thí dụ này có thể mở đường cho một cái nhìn thoả đáng hơn về tự do. Tôi muốn nói đến vấn nạn phá thai. Trong việc triệt để hóa xu hướng duy cá nhân của Phong trào Ánh sáng, phá thai xuất hiện như một quyền tự do: người đàn bà phải có khả năng lãnh trách nhiệm đối chính họ. Họ phải có tự do để quyết định liệu có nên đưa một đứa con vào đời hay giải thoát họ khỏi đứa con đó. Họ phải có quyền đưa ra quyết định về chính đời họ, và chúng ta được cho biết, không ai khác có thể áp đặt từ bên ngoài bất cứ qui chuẩn trói buộc sau cùng nào. Điều thành vấn đề là quyền tự quyết. Nhưng thực sự có đúng là người đàn bà phá thai là người tự quyết định về đời sống của họ hay không? Há họ không quyết định chính vì một ai đó khác họ hay sao, quyết định rằng không dành bất cứ tự do nào cho một người khác, và không gian tự do, tức sự sống, phải lấy khỏi người khác này, vì nó cạnh tranh với tự do của chính họ? Do đó, câu hỏi mà chúng ta phải nêu lên là: chính xác, loại tự do nào thậm chí có quyền tiêu diệt tự do của một người khác ngay khi nó vừa khởi đầu?

Bây giờ, xin đừng nói rằng vấn đề phá thai liên quan đến một trường hợp đặc biệt và không thích hợp để minh giải vấn đề nói chung về tự do. Không, chính điển hình này làm nổi bật khuôn mạo căn bản của tự do con người và cho thấy rõ điều gì đặc trưng có tính nhân bản về nó. Bởi vì, ở đây, điều gì thành vấn đề? Hữu thể của một con người khác được đan xen qua lại một cách mật thiết với hữu thể của người này, người mẹ, đến nỗi hiện tại con người khác kia chỉ có thể sống còn nhờ hiện hữu về thể lý với người mẹ, trong một hợp nhất thể lý với mẹ. Tuy nhiên, sự hợp nhất này không triệt tiêu tính khác của hữu thể này hoặc cho phép ta tranh luận về tư cách bản ngã khác biệt của nó. Tuy thế, là chính mình cách này là từ và nhờ một người khác một cách triệt để. Ngược lại, việc hiện-hữu-với này buộc việc hiện hữu của người khác, tức người mẹ, trở thành hiện-hữu-vì, một hiện hữu trái ngược với mong muốn là một bản ngã độc lập và do đó được cảm nghiệm như phản đề của chính tự do của mình. Nay chúng ta phải nói thêm rằng ngay lúc đứa con sinh ra và hình thức bên ngoài của hữu-thể-từ [being-from] và với đã thay đổi, nó vẫn còn tùy thuộc vào và nhờ lòng thương xót của, một hữu-thể-vì [being-for]. Dĩ nhiên, người ta có thể gửi đứa con vào một định chế nào đó và trao nó cho sự chăm sóc của một hữu-thể-vì nào khác, nhưng nhân vật nhân học này cũng y hệt, vì vẫn có một thể “từ” [from] đòi hỏi một thể “vì” [for]. Tôi vẫn phải chấp nhận các giới hạn của tự do của tôi, hay đúng hơn, tôi phải sống tự do của tôi không vì cạnh tranh nhưng trong tinh thần nâng đỡ hỗ tương. Nếu ta mở to đôi mắt, ta sẽ thấy rằng điều này, ngược lại, đúng không những về đứa con, mà đứa con trong dạ mẹ đơn giản là chính mô tả gợi hình của yếu tính hiện sinh con người nói chung. Ngay người lớn cũng chỉ có thể hiện hữu với và từ người khác và do đó, liên tục được ném trở lại với hữu-thể-vì, vốn chính là điều họ muốn khước từ. Chúng ta hãy nói thậm chí hơn nữa rằng: con người, một cách tự phát, coi là đương nhiên hữu-thể-vì của những người khác trong mạng lưới các hệ thống phục vụ ngày nay, tuy nhiên, nếu họ được tự chọn, có lẽ họ thích không bị buộc phải tham gia vào thể “từ” và “vì” này, nhưng thích trở nên hoàn toàn độc lập và có thể làm hay không làm chính điều họ thích. Nhu cầu triệt để muốn có tự do, vốn tự chứng tỏ ngày càng rõ rệt hơn như hậu quả của diễn trình lịch sử của Phong trào Ánh sáng, nhất là đường hướng do Rousseau khởi xướng và ngày nay phần lớn đang lên khuôn não trạng công cộng, thích không có cả do đâu (whence) lẫn tới đâu (whither), không từ lẫn vì, nhưng hoàn toàn tự do hơn. Nói cách khác, nó coi điều thực sự là khuôn mạo nền tảng của chính hiện sinh con người như một tấn công vào tự do, vốn tấn kích nó trước khi bất cứ cá nhân nào có cơ hội sống và hành động. Tiếng hô triệt để đòi tự do đòi hỏi việc giải phóng con người khỏi chính yếu tính làm người của họ, để họ có thể trở thành “con người mới”. Trong xã hội mới, các tùy thuộc nhằm giới hạn cái “Tôi” và sự nhất thiết của việc tự hiến không còn quyền hiện hữu nữa.

“Các ngươi sẽ nên như thần thánh”. Lời hứa này khá rõ ràng nằm đàng sau đòi hỏi tự do triệt để của thời cận đại. Mặc dù Ernst Topitsch tin ông có thể an tâm nói rằng ngày nay, không người hữu lý nào vẫn còn muốn được như hay bình đẳng với Thiên Chúa, nếu ta quan sát kỹ, chúng ta phải quả quyết điều ngược lại: mục tiêu mặc nhiên của mọi cuộc tranh đấu cho tự do của thời cận đại là cuối cùng nên giống một vị thần, không còn tùy thuộc điều gì hay ai nữa, và tự do của riêng họ không còn bị giới hạn bởi tự do của một người khác. Một khi thoáng nhìn thấy cốt lõi thần học giấu ẩn của ý chí triệt để muốn có tự do này, chúng ta cũng có thể biện phân được sai lầm nền tảng vẫn đang loan truyền ảnh hưởng của nó ngay tại những nơi các kết luận triệt để như thế không trực tiếp được ước muốn hay thậm chí còn bị bác bỏ nữa. Để tự do hoàn toàn, không có tự do cạnh tranh của người khác, không có thể “từ” và “vì”, ước muốn này không giả thiết một hình ảnh Thiên Chúa, mà là một ngẫu thần. Sai lầm nguyên thủy của một ý chí đòi tự do được triệt để hóa như thế hệ ở ý niệm thiên tính được quan niệm như chủ nghĩa vị kỷ thuần túy. Vị thiên chúa bị quan niệm như thế này không phải là một Thiên Chúa, nhưng là một ngẫu tượng. Quả thế, đó là hình ảnh của điều truyền thống Kitô hữu gọi là ma qủy, kẻ chống lại Thiên Chúa, vì nó nuôi dưỡng chính phản đề triệt để của Thiên Chúa đích thực. Thiên Chúa đích thực, bởi chính bản chất của Người, hoàn toàn là hữu-thể-vì (Chúa Cha), hữu-thể-từ (Chúa Con) và hữu-thể-với (Chúa Thánh Thần). Về phần mình, con người là hình ảnh Thiên Chúa chính vì bao lâu thể “từ”, “với” và “vì” tạo nên khuôn mẫu nhân học nền tảng. Bất cứ nơi nào có mưu toan giải thoát chúng ta khỏi khuôn mẫu này, chúng ta đều không ở trên đường tiến tới thiên tính, nhưng tới phi nhân hóa, tới việc hủy diệt chính hữu thể xuyên qua việc tiêu diệt sự thật. Dị bản Jacobin của ý niệm giải phóng (qua tên gọi này, chúng ta nên gọi là các chủ nghĩa cực đoan của thời cận đại) là cuộc nổi loạn chống lại chính hữu thể của con người, một cuộc nổi loạn chống lại sự thật, do đó, dẫn con người vào một hiện sinh tự mâu thuẫn với chính mình mà chúng ta gọi là địa ngục, như Sartre đã thấy một cách sâu sắc.

Những điều trên làm ta thấy rõ tự do được cột chặt vào một thước đo, thước đo thực tại, tức sự thật. Tự do tự hủy hoại chính mình hay hủy hoại một người khác không phải là tự do, nhưng là sự nhái lại ma quái. Tự do của con người là tự do chia sẻ, tự do trong đồng hiện hữu của các quyền tự do vốn giới hạn và do đó nâng đỡ lẫn nhau. Tự do phải được tự đo lường bằng việc tôi là gì, nhờ gì chúng tôi hiện hữu, nếu không nó tự hủy diệt. Nhưng nói thế rồi, nay ta phải sẵn sàng thực hiện một chỉnh sửa yếu tính đối với hình ảnh hời hợt về tự do vốn đang rất thình hành hiện nay: nếu tự do của con người chỉ có thể hệ ở việc đồng hiện sinh có trật tự của các quyền tự do, thì điều này có nghĩa trật tự, quyền lợi (8), không phải là phản đề có tính ý niệm của tự do, mà đúng hơn là điều kiện, thực sự, là yếu tố cấu thành của chính tự do. Quyền lợi không phải là trở ngại của tự do, mà cấu tạo ra nó. Thiếu quyền lợi là thiếu tự do.

2. Tự do và trách nhiệm

Điều được thừa nhận là tầm nhìn thông sáng trên cũng lập tức nêu lên nhiều câu hỏi khác: Quyền lợi nào phù hợp với tự do? Quyền lợi phải được cấu trúc ra sao để tạo nên một trật tự chính đáng cho tự do? Vì chắc chắn có một thứ quyền lợi giả tạo, chỉ nô dịch và do đó không hề là quyền lợi nhưng là hình thức được qui định của bất công. Việc phê phán của chúng ta không được nhắm vào chính quyền lợi, bao lâu quyền lợi thuộc yếu tính của tự do; nó phải lột mặt nạ quyền lợi giả tạo để thấy nó thực sự là gì và dùng để mang ra ánh sáng quyền lợi đích thực, thứ quyền lợi phù hợp với sự thật và do đó, với tự do.

Nhưng làm thế nào ta tìm được thứ trật tự chính đáng này? Đây là vấn đề lớn của lịch sử đích thực của tự do, sau cùng đã được đặt ra trong hình thức thích đáng của nó. Như chúng ta đã làm từ trước đến nay, chúng ta hãy tự chế khỏi việc bắt tay vào việc bằng những xem xét triết học trừu tượng. Đúng hơn, chúng ta hãy cố gắng tiếp cận câu trả lời khởi đi một cách diễn dịch từ các thực tại của lịch sử như chúng thực sự diễn ra. Nếu chúng ta bắt đầu với một cộng đồng có qui mô nhỏ dễ xử lý, các khả thể và các giới hạn của nó cung cấp một căn bản nào đó để tìm ra trật tự nào phục vụ tốt nhất đời sống sống của các thành viên, ngõ hầu một hình thức tự do chung xuất hiện từ cuộc hiện sinh chung của họ. Nhưng không một cộng đồng nhỏ nào như thế là tự lập cả; nó có chỗ đứng của nó trong những trật tự lớn hơn, những trật tự, cùng với các nhân tố khác, xác định ra yếu tính của nó. Trong thời đại các nhà nước quốc gia [nation-states], người ta quen giả thiết rằng quốc gia của mình là đơn vị tiêu chuẩn, ích chung cũng là thước đó chân chính của nền tự do của nó như một cộng đồng. Các phát triển trong thế kỷ của chúng ta đã làm sáng tỏ điều này: quan điểm này thoả đáng. Về phương diện này, Thánh Augustinô từng nói rằng nhà nước nào chỉ tự đo lường bằng các quyền lợi chung của mình chứ không theo chính công lý, công lý chính đáng, thì về phương diện cơ cấu, không khác gì với một băng cướp có tổ chức tốt. Dù sao, băng cướp, một cách đặc trưng, cũng lấy thiện ích của băng đảng làm thước đo nó độc lập với thiện ích của người khác. Nhìn lại thời thuộc địa và những tàn hại nó để lại cho thế giới, ngày nay chúng ta thấy cả những nhà nước có tổ chức tốt và văn minh, về một số phương diện nào đó, cũng vẫn gần gũi với bản chất băng cướp vì chúng chỉ suy nghĩa theo các thiện ích của riêng nó chứ không phải theo chính sự thiện ích. Thành thử, tự do được bảo đảm cách này có điều gì đó thuộc tự do đảng cướp. Chứ nó không phải là tự do đích thực, nhân bản chân chính. Trong cuộc tìm kiếm thước đo đúng đắn, phải lưu ý tới toàn thể nhân loại, và một lần nữa, như chúng ta thấy rõ ràng hơn bao giờ hết, không phải chỉ nhân loại ngày nay, mà cả nhân loại ngày mai nữa.

Tiêu chuẩn của quyền lợi đích thực, quyền lợi có tư cách tự gọi mình là quyền lợi đích thực tương hợp với tự do, do đó, chỉ có thể là thiện ích của toàn thể, là chính thiện ích. Dựa vào tầm nhìn thông sáng này, Hans Jonas đã định nghĩa trách nhiệm như là ý niệm trung tâm của đạo đức học. (9) Điều này có nghĩa để hiểu tự do một cách thích đáng, chúng ta phải luôn nghĩ đến nó song song với trách nhiệm. Thành thử, lịch sử giải phóng không bao giờ diễn ra trừ khi là lịch sử lớn mạnh của trách nhiệm. Việc gia tăng tự do không thể chỉ còn hệ ở việc ngày càng dành lỏng lẻo hơn cho các quyền lợi cá nhân, một điều dẫn tới sự vô lý và sự hủy diệt chính các quyền tự do cá nhấn này. Việc gia tăng tự do phải là việc gia tăng trách nhiệm, một điều bao gồm việc chấp nhận các trói buộc ngày một lớn hơn đòi hỏi bởi cả các yêu sách của hiện sinh chung của nhân loại lẫn việc phải sống theo yếu tính của con người. Nếu trách nhiệm biết đáp ứng sự thật của hữu thể con người, thì chúng ta có thể nói rằng yếu tố yếu tính cấu thành lịch sử giải phóng là việc không ngừng thanh tẩy vì sự thật. Lịch sử đích thực của tự do hệ ở việc thanh tẩy các cá nhân và các định chế qua sự thật này.

Nguyên tắc trách nhiệm thiết lập ra khuôn khổ cần được lấp đầy bởi một nội dung nào đó. Đó là bối cảnh trong đó, ta phải xem xét đề xuất phát triển một nền triết lý hành động có tính hành tinh, mà Hans Küng từng là phát ngôn viên nổi bật và say sưa cam kết. Chắc chắn có nghĩa, đúng hơn, cần thiết trong hoàn cảnh hiện nay của chúng ta, việc tìm kiếm các yếu tố căn bản chung cho các truyền thống đạo đức của các tôn giáo và nền văn hóa khác nhau. Theo nghĩa này, một cố gắng như thế, cách nào, cũng vẫn quan trọng và thích đáng. Một mặt, các giới hạn của loại công trình này khá hiển nhiên; Joachim Fest, trong số những người khác, đã kêu gọi phải chú ý tới các giới hạn này trong một phân tích đầy thiện cảm nhưng khá bi quan, mà hướng tổng quát rất gần với chủ nghĩa hoài nghi của Szizypiorski. (10) Vì nền đạo đức tối thiểu chắt lọc từ các tôn giáo thế giới trước nhất thiếu tính trói buôc, tức thẩm quyền nội tại, vốn là một đòi hỏi của đạo đức học. Bất chấp mọi cố gằng để đạt được một lập trường có thể hiểu được một cách rõ ràng, nó còn thiếu tính hiển nhiên đối với lý trí điều, theo ý kiến của các tác giả, có thể và nên thay thế thẩm quyền; nó cũng thiếu tính cụ thể mà không có nó, đạo đức học không thể hiện hữu.

Ý niệm duy nhất, tiềm ẩn trong thử nghiệm này, với tôi xem ra chính xác: lý trí phải lắng nghe các truyền thống tôn giáo vĩ đại nếu nó không muốn điếc, câm và mù đối với chính điều yếu tính đối với hiện sinh con người. Không có nền triết học vĩ đại nào không rút tỉa sự sống từ việc lắng nghe và chấp nhận truyền thống tôn giáo. Bất cứ nơi nào mối liên hệ này bị cắt đứt, tư tưởng triết học sẽ tàn rụi và trở thành chỉ là một trò chơi không hơn không kém. (11) Chính chủ đề trách nhiệm, nghĩa là, vấn đề cột tự do vào sự thật về điều tốt, về con người và về thế giới, cho thấy rõ ràng sự cần thiết của việc lắng nghe chăm chú như thế. Vì, mặc dù phương thức tổng quát của nguyên tắc trách nhiệm nói được trọng điểm, vẫn còn vấn đề là chúng ta giả thiết phải làm sao có được một quan điểm toàn diện về điều gì tốt cho mọi người, tốt không những cho hôm nay, mà còn ngày mai nữa. Có sự nguy hiểm kép nằm chờ ở đây. Một đàng có nguy cơ sa vào thuyết duy hậu quả (Consequentialism) mà Đức Giáo Hoàng phê phán rất đúng trong thông điệp luân lý của ngài (Veritatis Splendor, các số 71-83). Con người đơn giản với quá cao nếu họ tin rằng họ có khả năng lượng định toàn bộ các hậu quả phát sinh từ hành động của họ và biến chúng thành qui chuẩn cho tự do của họ. Làm thế là họ hy sinh hiện tại cho tương lai, đồng thời cũng thất bại không xây dựng được tương lai. Đàng khác, ai quyết định việc trách nhiệm buộc chúng ta điều gì? Khi sự thật không còn được xem xét trong bối cảnh chiếm hữu các truyền thống đức tin vĩ đại một cách thông minh, nó sẽ bị thay thế bởi việc đồng thuận. Nhưng một lần nữa, chúng ta phải đặt câu hỏi: đồng thuận của ai? Câu trả lời chung là sự đồng thuận của những người có khả năng biết lập luận thuần lý. Vì người ta không thể làm ngơ sự cao ngạo duy ưu tú của nền độc tài trí thức như vậy, lúc ấy người ta nói rằng những người có khả năng lập luận thuần lý cũng có nghĩa vụ phải dấn thân vào việc “biện hộ” [advocacy] nhân danh những người không có khả năng ấy. Trọn bộ đường hướng suy nghĩ này khó lòng có thể gợi hứng cho lòng tin tưởng. Tính mong manh của các đồng thuận và sự dễ dãi mà với nó, trong một số nhóm trí thức có bầu khí bè phái nào đó, có thể quả quyết chủ trương của họ là các đại biểu chân thực duy nhất của tiến bộ và trách nhiệm là điều hiển nhiên ai cũng thấy. Điều cũng dễ dãi ở đây là dùng quyền lực Beelzebub để xua đuổi ma qủy; điều cũng dễ dãi là thay thế ma qủy của các hệ thống trí thức xưa cũ bằng bẩy hệ thống mới và tệ hại hơn.

3. Sự thật về nhân tính chúng ta

Việc chúng ta phải thiết lập ra sao mối tương quan chân thực giữa trách nhiệm và tự do không thể được giải quyết chỉ bằng cách tính toán hậu quả. Chúng ta phải quay về với ý niệm cho rằng tự do của con người là một tự do trong việc đồng hiện hữu của các tự do; chỉ khi nào điều này đúng như thế, nghĩa là, phù hợp với thực tại chân chính của con người. Thành thử điều không hề cần thiết là tìm kiếm các yếu tố bên ngoài để chỉnh sửa tự do của cá nhân. Nếu không, tự do và trách nhiệm, tự do và sự thật, sẽ mãi mãi đối nghịch nhau, trong khi chúng không hề như thế. Hiểu một cách thích đáng, thực tại của chính cá nhân luôn qui chiếu về toàn bộ, về người khác. Thành thử, câu trả lời của chúng ta cho câu hỏi ở trên là: có một sự thật chung về một nhân tính đơn nhất hiện diện nơi mỗi con người. Truyền thống gọi sự thật này là “bản tính” của con người. Dựa trên đức tin của chúng ta vào sáng thế, chúng ta có thể phát biểu điểm này thậm chí rõ ràng hơn: có một ý niệm thần linh duy nhất, “con người”, mà nhiệm vụ của chúng ta phải trả lời. Trong ý niệm này, tự do và cộng đồng, trật tự và quan tâm cho tương lai, là một toàn bộ đơn nhất.

Như thế, trách nhiệm sẽ có nghĩa là sống hữu thể của chúng ta như một câu trả lời, như một trả lời cho điều chúng ta là trong sự thật. Sự thật duy nhất này về con người, trong đó, tự do và sự thiện của mọi người có tương quan qua lại với nhau một cách không thể gỡ ra được, đã được phát biểu một cách trung tâm trong truyền thống Kinh Thánh của Mười Giới Răn, một truyền thống, dù sao, cũng trùng hợp về nhiều phương diện với các truyền thống đạo đức vĩ đại của các tôn giáo khác. Mười Giới Răn cùng một lúc là việc Thiên Chúa tự trình bầy Người và tự trưng bầy Người về việc con người là gì, là chính việc biểu lộ sáng lạng sự thật của Người. Sự thật này trở nên hiển thị trong tấm gương yếu tính của Người, vì con người chỉ có thể được hiểu một cách chân thực trong tương quan với Thiên Chúa. Sống Mười Giới Răn là sống việc giống như Thiên Chúa của chúng ta, là tương ứng với sự thật của hữu thể ta và do đó là làm điều tốt. Nói cách khác, sống Mười Giới Răn là sống thiên tính của con người, vốn là định nghĩa của tự do: sự hòa nhập (fusion) của hữu thể ta với hữu thể thần linh và sự hòa hợp do đó mà có của mọi sự trong mọi sự (Sách Giáo Lý Của Giáo Hội Công Giáo, các số 2052-2082).

Để hiểu tuyên bố này cách chính xác, ta phải nói thêm một nhận xét nữa. Mọi lời nói có ý nghĩa của con người đều vươn tới những chiều sâu lớn lao hơn vượt quá những điều người nói có ý thức ngay lúc đó. Trong những điều đã nói ra, luôn có dư những điều không được nói ra; điều này giúp cho các lời nói lớn lên qua nhiều thời kỳ trong tương lai. Nếu điều này thậm chí đúng cho cả ngôn từ con người, thì hẳn nó càng đúng hơn nữa đối với lời phán ra từ thẳm sâu Thiên Chúa. Mười Giới Răn không bao giờ được hiểu chỉ một lần mãi mãi. Trong các tình huống thay đổi nối tiếp nhau, trong đó trách nhiệm được thực thi trong lịch sử, Mười Giới Răn luôn xuất hiện trong những viễn cảnh mới và các chiều kích luôn mới mẻ trong ý nghĩa của nó luôn được mở ra. Con người được dẫn vào toàn bộ sự thật, một sự thật không hề có thể phát sinh chỉ trong một khoảnh khắc lịch sử đơn độc (xem Ga 16:12tt). Đối với Kitô hữu, việc giải thích Mười Giới Răn, hoàn tất trong lời lẽ, cuộc đời, cuộc khổ nạn, và sự Phục sinh của Chúa Kitô là thẩm quyền giải thích dứt khoát, một thẩm quyền sâu sắc từ trước tới nay vốn không bị ngờ vực, được mở ra. Thành thử, việc con người lắng nghe sứ điệp đức tin không phải là việc đơn giản thụ động ghi nhận tín liệu chưa được biết đến cách khác, mà là việc làm sống dậy ký ức bị bóp ngẹt của chúng ta và việc mở ra các năng lực hiểu biết đang chờ đợi ánh sáng trong chúng ta. Do đó, cái hiểu này là một diễn trình cực kỳ tích cực trong đó, trọn vẹn cuộc tìm kiếm của lý trí để có được các tiêu chuẩn cho trách nhiệm của chúng ta thực sự đã bước vào chính nó lần đầu tiên. Cuộc tìm kiếm của lý trí không chết nghẹt, nhưng được giải thoát khỏi cảnh vòng vo vô vọng trong một đêm tối không nhìn thấy gì và được đặt lên đường trở lại. Nếu Mười Giới Răn, được khai mở bằng cái hiểu thuận lý, là câu trả lời cho các đòi hỏi nội tại của yếu tính ta, thì nó không phải là cực đối lập của tự do ta, mà là hình thức đích thực của nó. Nói cách khác, nó là nền tảng của mọi trật tự chính đáng của tự do và là lực giải phóng đích thực trong lịch sử nhân loại.

IV. Tóm tắt các kết quả

“Có lẽ, máy hơi nước cũ mòn của Phong trào Ánh sáng, sau hai thế kỷ lao công lợi lộc, không gặp rắc rối đã rơi vào một đình trệ ngay trước mắt chúng ta và với sự cộng tác của chúng ta. Việc chẩn đoán có tính bi quan này của Szizypiorski, mà chúng ta từng gặp lúc đầu như một lời mời suy nghĩ. Bây giờ, tôi muốn nói rằng hoạt động của bộ máy này chưa bao giờ hoàn toàn không gặp rắc rối, ta chỉ cần nghĩ đến hai thế chiến của thế kỷ chúng ta và những nền độc tài ta từng chứng kiến. Nhưng tôi muốn nói thêm rằng chúng ta không hề cần phải rút toàn bộ gia tài của Phong trào Ánh sáng đúng nghĩa ra khỏi việc phục vụ ta và tuyên bố nó đã là bộ máy hơi nước mòn cũ. Tuy nhiên, điều ta cần là một diễn trình chỉnh sửa ở ba điểm, mà với chúng, tôi xin được tóm tắt lãnh vực được tôi suy tư.

(1) Cái hiểu về tự do nào có xu hướng coi việc giải phóng tuyệt đối như một việc hủy tiêu các qui chuẩn ngày càng sâu rộng hơn và như một mở rộng không ngừng các quyền tự do của cá nhân đến nỗi tiến tới một cuộc giải phóng hoàn toàn khỏi mọi trật tự đều sai lầm. Tự do, nếu muốn không dẫn đến lừa dối và tự hủy diệt, phải được điều hướng bởi sự thật, nghĩa là, bởi điều chúng ta thực sự là, và phải tương hợp với hữu thể chúng ta. Vì yếu tính của con người hệ ở việc là hữu-thể-từ, hữu-thể-với và hữu-thể-vì, nên tự do nhân bản chỉ có thể hiện hữu trong việc hiệp thông có trật tự của các quyền tự do. Do đó, quyền lợi không phải là phản đề của tự do, mà là một điều kiện, đúng hơn, là yếu tố cấu thành của chính tự do. Giải phóng không hệ ở việc từ từ bãi bỏ quyền lợi và qui chuẩn, mà trong việc thanh tẩy chính chúng ta và các qui chuẩn để chúng có thể làm cho việc đồng hiện hữu của các quyền tự do trở thành khả hữu.

(2) Một điểm nữa suy ra từ sự thật của hữu thể yếu tính của chúng ta: sẽ không bao giờ có một tình trạng tuyệt đối lý tưởng của sự vật trong lịch sử nhân bản của chúng ta, và một trật tự tự do dứt khoát sẽ không bao giờ được thiết lập. Con người luôn ở trên đường và luôn hữu hạn. Szizypiorski, khi xem xét cả cảnh bất công khét tiếng của trật tự xã hội chủ nghĩa lẫn mọi nan đề của trật tự tự do, đã nêu câu hỏi đầy hoài nghi như sau: điều gì xẩy ra nếu không hề có trật tự đúng đắn nào? Quả thực, câu trả lời của chúng ta nay phải là: trật tự tuyệt đối lý tưởng của sự vật, đúng đắn ở mọi phương diện, không bao giờ hiện hữu cả. (12) Bất cứ ai cho rằng nó hiện hữu là không nói sự thật. Đức tin vào tiến bộ không sai lầm trong mọi phương diện. Tuy nhiên, điều sai lầm là huyền thoại về một thế giới giải phóng trong tương lai, trong đó, mọi sự sẽ khác và đều tốt. Chúng ta chỉ có thể dựng lên các trật tự tương đối, tức các trật tự không bao giờ là và hiện thân cho điều đúng trừ khi theo lối tương đối của chúng. Nhưng chúng ta phải cố gắng vì chính sự xấp xỉ tốt nhất này với điều thực sự đúng. Không điều nào khác, không cánh chung lịch sử nội tại nào giải phóng, nhưng chỉ lừa đảo và do đó nô dịch. Vì lý do này, vẻ huy hoàng gắn vào các ý niệm như thay đổi và cách mạng phải được phi huyền thoại hóa. Thay đổi tự nó không phải là điều tốt. Việc nó tốt hay xấu là tùy ở các nội dung cụ thể và các điểm qui chiếu của nó. Ý kiến cho rằng nhiệm vụ yếu tính của cuộc tranh đấu cho tự do là thay đổi thế giới là, tôi xin nhắc lại, là một huyền thoại. Lịch sử luôn có các thăng trầm của nó. Khi đụng đến bản chất đạo đức của con người theo nghĩa chặt chẽ của nó, sự vật không diễn tiến theo một đường thẳng băng, nhưng trong những vòng tròn. Trách vụ của chúng ta là luôn tranh đấu trong hiện tại cho một thể trạng [constitution] tương đối tốt nhất cho cuộc hiện sinh chung của con người và nhờ làm thế, bảo tồn điều tốt mà chúng ta đã hoàn thành, vượt qua các cơn bệnh hiện có, và đề kháng việc việc xâm nhập của các lực lượng hủy diệt.

(3) Chúng ta cũng phải dẹp bỏ một lần vĩnh viễn mọi giấc mơ về một việc tự lập và tự túc tuyệt đối của lý trí. Lý trí con người cần sự nâng đỡ của các truyền thống tôn giáo vĩ đại của nhân loại. Dĩ nhiên, nó sẽ khảo sát một cách có phê phán các truyền thống tôn giáo cá thể. Bệnh lý tôn giáo là căn bệnh nguy hiểm nhất của tâm trí con người. Nó hiện hữu trong các tôn giáo, nhưng nó cũng hiện hữu chính ở những nơi tôn giáo đúng nghĩa bị bác bỏ và tư cách thể tuyệt đối được gán cho các điều tốt tương đối: các hệ thống vô thần thời hiện đại là các điển hình đáng sợ nhất của lòng đam mê tôn giáo ra xa lạ với bản chất của nó, một điều vốn là căn bệnh đe dọa giết chết tâm trí con người. Nơi nào Thiên Chúa bị bác bỏ, tự do không được bồi đắp, nhưng bị cướp mất nền tảng của nó, và do đó, trở thành méo mó. (13) Nơi nào các truyền thống tôn giáo tinh tuyền sâu xa nhất hoàn toàn bị vất bỏ, con người sẽ tách mình ra khỏi sự thật, họ sống trái ngược với nó và trở thành không còn tự do. Ngay nền đạo đức triết học cũng không thể hoàn toàn tự lập. Nó không thể bác bỏ ý niệm Thiên Chúa hay ý niệm sự thật của hữu thể có đặc tính đạo đức. (14) Nếu không có sự thật về con người, con người cũng không có tự do. Chỉ có sự thật mới giải thoát chúng ta.

Communio 23 (Xuân 1996). Bản tiếng Anh của Adrian Walker

(1)K. Marx and F. Engels, Werk, 39 Vols.. (Berlin, 1961-71), 3:33

(2) Tôi trích dẫn Szizypiorski từ bản chép tay được cung cấp trong Các Tuần Lễ Đại Học.

(3) Về toàn bộ những điều tiếp theo, xin xem, chẳng hạn, E. Lohse, Martin Luther (München, 1981) 60tt, 86tt.

(4) Xem D. Wyss, “Zur Psychologie und Psychopathologie der Verblendung: J.J. Rousseau und M. Robespierre, die Begründer des Sozialismus” [Về tâm lý học và tâm bệnh học của ảo tưởng: J.J. Rousseau và M. Robespierre, những người sáng lập chủ nghĩa xã hội] trong Jahres und Tagungsbericht der Görres-Gesellschaft [Báo cáo thường niên và hội nghị của Hiệp hội Görres] (1992), 33-45; R. Spaemann, Rousseau-Bürger ohne Vaterland. Von der Polis zur Natur [Rousseau Những Công Dân Không Tổ Quốc. Từ thành phố đến thiên nhiên] (München, 1980).

(5) xem P. Köster, Der sterbende Gott, Nietzsche Entwurf übermenschlicher Gröẞ [Thiên Chúa chết, thiết kế của Nietzsche với kích thước siêu phàm] (Meisenheim, 1972); R.Löw, Nietzsche Sophist und Erzieher [Nhà ngụy biện và nhà giáo dục Nietzsche] (Weinheim, 1984).

(6) Xem T. Steinbüchel, Die philosophische Grundlegung der christlichen Sittenlehre [Nền tảng triết học của đạo đức Kitô giáo] I,i (Dusseldorf, 1947) 118-32.

(7) Xem J. Pieper, “Kreatürlichkeit und menschliche Natur. Anmerkungen zum philosophischen Ansatz von J.P. Sartre” [tạo vật và bản chất con người. Ghi chú về cách tiếp cận triết học của J.P. Sartre] trong “Über die Schwierigkeit, heute zu glauben” [Về sự khó tin ngày hôm nay] [München 1974), 304-21

(8) “Quyền lợi” (Right) là dịch chữ Đức “Recht”. Mặc dù chữ “Recht” có thể có nghĩa là “quyền lợi” như nghĩa trong “nhân quyền”, nó cũng có thể được dùng để chỉ “lề luật” với nghĩa rộng ít nhiều minh nhiên chỉ “trật tự chính đáng”, “trật tự hiện thân cho điều đúng”. Chính trong nghĩa vừa kể, Đức Hồng Y Ratzinger đã dùng chữ “Recht” cả ở đây lẫn trong cuộc bàn luận tiếp theo; “Recht” đã được dịch trong đồng văn này hoặc như “quyền lợi” hoặc (ít thường xuyên hơn) như “trật tự chính đáng” hay dị bản – (chú thích của bản tiếng Anh)

(9) H. Jonas, Das Prinzip Verantwortung [nguyên tắc trách nhiệm](Frankfurt a.M., 1979)

(10) J. Fest, Die schwierige Freiheit [tự do khó khăn] (Berlin, 1993) nhất là các tr. 47-81. Fest tóm tắt các nhận xét của ông về “nền triết lý hành động có tính hành tinh” của Küng: “các lập luận càng đẩy xa hơn, vốn không thể với tới nếu không có thỏa hiệp, thì các qui chuẩn đạo đức càng trở nên cao xu hơn và do đó bất lực hơn, đến nỗi dự án này cuối cùng chỉ còn là một cuộc làm vững thêm nền luân lý không trói buộc vốn không phải là mục tiêu mà là một vấn nạn” (80)

(11) Xem các nhận xét thấu đáo về điểm này trong J. Pieper, Schriften zum Philosophiebegriff [các bài viết khái niệm triết học] III, chủ biên B. Wald (Hamburg, 1995), 300-323, cũng như 15-70, nhất là 59tt.

(12) Xem Gaudium et Spes [Vui Mừng và Hy Vọng], n.78: “...hòa bình không bao giờ có được một lần vĩnh viễn”

(13) Xem J. Fest, Die schwierige Freiheit [tự do khó khăn], 79: “không lời kêu gọi nào ngỏ với con người có thể nói họ sống ra sao nếu không có cái bên kia, không sợ hãi ngày tận cùng, nhưng tuy nhiên, hết lần này tới lần nọ, họ vẫn hoạt động chống lại các quyền lợi và ước mong của chính họ.” Cũng nên xem L. Kolakowski, Falls es keinen Gott gibt [nếu không có Thiên Chúa] (München, 1982)

(14) Xem J. Pieper, Schrifen zum Philosophiebegriff [Các bài viết về khái niệm triết học] III

 

1. Ít nhất 41 xe của Nga đã tấn công về phía Siversk. Ít hơn một nửa số xe đó có thể quay trở lại.

Nga đã giành chiến thắng trong Trận chiến Kursk. Bảy tháng sau khi lực lượng Ukraine tràn qua biên giới giữa miền bắc Ukraine và miền tây nước Nga và chiếm đóng một vị trí quan trọng ở Tỉnh Kursk của Nga, quân đội Ukraine đã rút lui trở lại Ukraine.

Nhưng đừng nhầm lẫn sự rút lui của Ukraine là dấu hiệu của sự yếu kém lớn hơn. Ở những nơi khác dọc theo tuyến đầu dài 800 dặm của cuộc chiến tranh kéo dài 37 tháng của Nga với Ukraine, các cuộc tấn công của Nga đã bị đình trệ—hoặc chuyển sang hướng ngược lại trước các cuộc phản công kiên quyết của Ukraine.

Hãy xem xét những gì đã xảy ra trên trục Siversk dọc theo biên giới giữa Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine hôm Thứ Tư, 12 Tháng Ba. Một lực lượng lớn của Nga, có lẽ từ Quân đoàn 3, đã tấn công các vị trí của Lữ đoàn cơ giới số 30 và 54 của Ukraine và Lữ đoàn Dù số 81 ở phía đông Siversk.

Với mìn, máy bay điều khiển từ xa và pháo binh, quân đội Ukraine đã nhanh chóng tiêu diệt đoàn xe tấn công dài. Ít nhất 41 xe đã rời khỏi tuyến phòng thủ của Nga vào ngày hôm đó; chỉ có 18 xe quay trở lại, nhiều xe trong số đó bị hư hại. Theo Nhóm tác chiến chiến thuật Luhansk, đơn vị giám sát các lữ đoàn Ukraine trong khu vực, 159 người Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương.

Việc phá hủy toàn bộ nhóm tấn công của Nga là điển hình của các cuộc đụng độ gần đây ở miền đông Ukraine. Các cuộc tấn công kéo dài cả năm của Nga xung quanh Chasiv Yar, Toretsk và Pokrovsk đều đã mất đà vì tổn thất của Nga vượt quá khả năng tạo ra quân và xe mới của Điện Cẩm Linh. Người Ukraine đang phản công ở cả ba khu vực, làm suy yếu các lợi ích lãnh thổ khiến Nga mất hàng chục ngàn quân và hàng ngàn xe.

Rõ ràng là người Nga đã dành những lực lượng tốt nhất của họ cho hoạt động tái chiếm lại Kursk—đặc biệt là nhóm máy bay điều khiển từ xa tinh nhuệ Rubicon Center of Advanced Unmanned Systems, những cuộc tấn công của họ vào các tuyến tiếp tế của Ukraine ở Kursk bắt đầu từ ngày 25 tháng 2 đã thúc đẩy sự rút lui cuối cùng của Ukraine trong bối cảnh Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine, cắt đứt tin tình báo và các hình ảnh vệ tinh. Sự tập trung lực lượng ở Kursk có thể đã làm suy yếu các đội quân dã chiến của Nga ở xa hơn về phía nam—và tạo cơ hội cho các lữ đoàn Ukraine đảo ngược một số thành quả của Nga.

Cán cân quyền lực ở miền đông Ukraine có thể thay đổi lần nữa. Sau khi giành chiến thắng ở Kursk, Rubicon có thể được tự do tái điều động—có lẽ là về phía đông. Nhưng người Nga đang cố gắng tiến lên theo nhiều trục trong khu vực và Rubicon không thể bao quát tất cả các trục đó. Sẽ cần nhiều hơn một nhóm máy bay điều khiển từ xa tinh nhuệ để khôi phục lại động lực của Nga ở Ukraine.

[Forbes: At Least 41 Russian Vehicles Attacked Toward Siversk. Fewer Than Half Returned.]

2. Putin ra lệnh trục xuất nhanh chóng lực lượng Ukraine trước khi đàm phán hòa bình

Putin đã ra lệnh cho quân đội của mình đánh bại lực lượng Ukraine đang chiếm đóng khu vực biên giới Kursk càng sớm càng tốt, ngay trước khi một phái đoàn Mỹ đến Mạc Tư Khoa để đàm phán lệnh ngừng bắn.

Vào tháng 8 năm 2024, Ukraine đã tấn công và chiếm giữ một phần nhỏ của Tỉnh Kursk, một khu vực của Nga nằm trên biên giới chung, giáng một đòn mạnh vào Điện Cẩm Linh và thúc đẩy tinh thần trong nước.

Bàn đạp này, bao gồm khoảng 1.350 km2 lãnh thổ Nga ở mức lớn nhất, dự kiến sẽ được sử dụng như một con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai với Điện Cẩm Linh.

Nhưng người Ukraine đã phải vật lộn để giữ vững nó khi cuộc phản công của Nga đã chứng kiến các thị trấn và thị trấn dần trở lại dưới sự kiểm soát của Mạc Tư Khoa trong bối cảnh Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine, cắt đứt tin tình báo và các hình ảnh vệ tinh. Tuần này, Nga tuyên bố đã chiếm lại phần lớn lãnh thổ bị chiếm giữ, bao gồm thành phố Sudzha, giải thưởng lớn nhất của Kyiv.

Putin — ăn mặc khác thường trong bộ đồ ngụy trang quân sự — đã đến thăm một sở chỉ huy ở Kursk vào thứ Ba, lần đầu tiên ông đặt chân đến khu vực này kể từ khi nơi này bị Ukraine xâm lược. Ông thúc giục lực lượng của mình đẩy lui quân Ukraine “trong thời gian ngắn nhất có thể”, theo truyền thông nhà nước Nga.

“Tôi tin rằng mọi nhiệm vụ chiến đấu mà các đơn vị của chúng tôi phải đối mặt sẽ được hoàn thành và lãnh thổ vùng Kursk sẽ sớm được giải phóng hoàn toàn khỏi đối phương”, ông nói.

Putin nói thêm rằng các chiến binh Ukraine bị bắt sẽ bị “đối xử như những kẻ khủng bố, theo luật pháp của Liên bang Nga.”

Đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff đang tới Mạc Tư Khoa tuần này để trình lên Điện Cẩm Linh một đề xuất ngừng bắn — được coi là bước đầu tiên hướng tới một kết thúc lâu dài cho cuộc xung đột — và để thảo luận các điều khoản của một thỏa thuận hòa bình. Ukraine đã đồng ý với các điều khoản của đề xuất vào thứ Ba.

Nếu Nga không đồng ý tạm thời ngừng giao tranh, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã hứa sẽ trả đũa nhanh chóng dưới hình thức phạt tài chính “tàn khốc”.

[Politico: Putin orders swift expulsion of Ukrainian forces before peace talks]

3. Nga chiếm lại Kursk làm dấy lên những tuyên bố phối hợp của Hoa Kỳ

Việc Nga tiến nhanh qua Kursk hướng tới thành phố Sudzha trong những ngày gần đây đã làm dấy lên những tuyên bố trực tuyến rằng Hoa Kỳ có thể đã phối hợp với Mạc Tư Khoa khi tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine, cắt đứt tin tình báo và các hình ảnh vệ tinh.

Kyiv đã bất ngờ tấn công vào khu vực Kursk phía tây của Nga vào tháng 8 năm 2024, nhanh chóng giành được nhiều vùng lãnh thổ gần biên giới. Trong khi quân đội Nga và Bắc Hàn đã xoay xở để giành lại một số quyền kiểm soát của Ukraine, Mạc Tư Khoa đã phải vật lộn để đẩy lực lượng Ukraine ra khỏi Sudzha.

Phần lãnh thổ do lực lượng Kyiv nắm giữ, đôi khi được gọi là phần nhô ra của Ukraine ở Kursk, đã mang lại cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy một con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán ngừng bắn, đặc biệt là về vấn đề lãnh thổ khó khăn.

Nga đã bắt đầu một cuộc tấn công mới vào Sudzha trong những ngày gần đây, đạt được những bước tiến nhanh chóng ở vùng ngoại ô của thị trấn. Các báo cáo vào thứ Tư cho biết quân đội Ukraine đã rút khỏi Sudzha để tránh bị mắc kẹt bởi lực lượng Nga đang tiến lên, trong khi các cảnh quay từ các nguồn tin của Nga cho thấy lá cờ Nga ở trung tâm thị trấn.

Một số tài khoản mạng xã hội đưa tin, mà không đưa ra bằng chứng, rằng cuộc tấn công của Nga vào Sudzha có thể là một hoạt cảnh hợp đồng tác chiến giữa Nga và Mỹ trong bối cảnh Ukraine không được tiếp cận nguồn cung cấp quân sự và thông tin tình báo.

Một tài khoản khẳng định: “Những động thái của Nga ở Kursk dường như được phối hợp với động thái cắt giảm nguồn cung và tình báo của Trump”.

“Chính quyền Mỹ đang cố gắng loại bỏ các lựa chọn của Ukraine trước bất kỳ cuộc đàm phán nào”, một người khác viết.

Hoa Kỳ đã tạm dừng mọi chuyến hàng viện trợ quân sự cho Ukraine vào đầu tháng 3, sau đó là lệnh chặn phần lớn thông tin tình báo có nguồn gốc từ Hoa Kỳ được chia sẻ với Kyiv trước đó. Viện trợ quân sự và hợp tác tình báo được cho là đang được khởi động lại vào tuần này sau các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Ukraine tại Ả Rập Saudi vào thứ Ba.

Một sĩ quan Ukraine giấu tên nói với tờ TIME rằng: “Hậu quả của lệnh tạm dừng này là hàng trăm người Ukraine đã thiệt mạng”.

Một nguồn tin giấu tên trong văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói với tạp chí rằng các hoạt động của Kyiv ở khu vực Kursk bị ảnh hưởng nặng nề nhất do lệnh cắt đứt quan hệ tình báo của Hoa Kỳ.

“Không chỉ Kursk, hiện nay trên toàn bộ lãnh thổ Nga đều có vấn đề”, nguồn tin cho biết.

Ruslan Leviev, một nhân vật đối lập người Nga điều hành dự án tình báo nguồn mở Conflict Intelligence Team, cho biết hôm thứ Tư rằng “quân đội Ukraine đang rời khỏi” Sudzha.

Một trong những blogger quân sự nổi tiếng của Nga cho biết hôm thứ Tư rằng quân đội Nga đang hoạt động tại các khu công nghiệp của Sudzha và đã tấn công quân đội Ukraine đang cố gắng vận chuyển tài nguyên dọc theo tuyến đường tiếp tế chính từ Sumy đến Kursk. Nga đã tập trung vào việc cắt đứt tuyến đường tiếp tế và hậu cần của Ukraine đến Sudzha.

Viện nghiên cứu chiến tranh, gọi tắt là ISW có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết hôm thứ ba rằng: “Lực lượng Nga tiếp tục đạt được những bước tiến được xác nhận ở tỉnh Kursk và có khả năng đã bắt đầu tấn công Sudzha”.

Nhóm nghiên cứu cho biết các cảnh quay định vị địa lý cho thấy Nga đã chiếm được một số thị trấn ở phía đông nam và phía đông Sudzha, đồng thời tiến về phía bắc và phía nam của thị trấn.

Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski cho biết hôm thứ Tư rằng “việc chuyển giao vũ khí qua Jasionka đã trở lại mức trước đó”, ám chỉ đến việc viện trợ của Hoa Kỳ đi qua miền đông Ba Lan vào Ukraine, sau khi Washington dỡ bỏ lệnh cấm.

Không rõ quân đội Nga sẽ có thể tái lập quyền kiểm soát phần lãnh thổ Kursk còn lại do Ukraine nắm giữ nhanh như thế nào và khu vực này sẽ ảnh hưởng ra sao đến các cuộc đàm phán ngừng bắn đang diễn ra khi Nga tham gia các cuộc đàm phán với Washington.

[Newsweek: Russia Recapturing Kursk Sparks US Coordination Claims]

4. Kyiv sẵn sàng chiến đấu ở Kursk ‘miễn là cần thiết’ khi Nga tuyên bố sẽ chiếm lại hơn 86% lãnh thổ đã chiếm giữ

Quân đội Nga đã giành lại quyền kiểm soát hơn 86% lãnh thổ ở Tỉnh Kursk do Kyiv chiếm giữ, Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, cho biết vào ngày 12 tháng 3, trong khi Ukraine cho biết họ sẵn sàng chiến đấu chừng nào còn cần thiết.

Tuyên bố của ông được đưa ra sau khi nhiều nguồn tin từ Ukraine và Nga đưa tin quân đội Nga đã tiến vào Sudzha, một thành trì quan trọng do Ukraine nắm giữ ở vùng biên giới Kursk của Nga trong bối cảnh Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine, cắt đứt tin tình báo và các hình ảnh vệ tinh.

Sau báo cáo của Gerasimov, Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi đã xác nhận các trận chiến đang diễn ra ở vùng ngoại ô Sudzha và các khu vực xung quanh.

“ Trong tình huống khó khăn nhất, ưu tiên của tôi đã và vẫn là cứu mạng sống của những người lính Ukraine. Để làm được điều này, các đơn vị của Lực lượng Phòng vệ, nếu cần thiết, sẽ điều động đến những vị trí thuận lợi hơn”, Syrskyi nói.

Ông nói thêm rằng Ukraine sẽ duy trì phòng thủ tại Kursk “cho đến khi nào hợp lý và cần thiết”.

Theo Gerasimov, quân đội Nga đã chiếm lại 24 thị trấn và 259 km2, hay 100 dặm vuông, lãnh thổ ở Tỉnh Kursk.

Hãng thông tấn Tass của Nga đã công bố đoạn phim được cho là ghi lại cảnh Putin đến thăm một trong những trung tâm kiểm soát của quân đội Nga tại Tỉnh Kursk, được cho là chuyến đi đầu tiên của ông tới khu vực đang xảy ra xung đột kể từ khi Kyiv bắt đầu chiến dịch.

Tass đưa tin Putin đã ra lệnh giành lại quyền kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Tỉnh Kursk và xem xét việc thành lập một “khu vực an ninh” dọc biên giới với Ukraine.

Nga đang tìm cách đẩy quân đội Ukraine ra khỏi Tỉnh Kursk và chuyển giao chiến đấu tới Tỉnh Sumy và Kharkiv.

Tổng thống Nga cũng cho biết những người lính Ukraine bị bắt ở Kursk nên được coi là “những kẻ khủng bố”. Bộ Tổng tham mưu Nga tuyên bố rằng hơn 400 quân lính Ukraine đã bị bắt làm tù binh trong khu vực.

Trong hơn bảy tháng giao tranh tại Tỉnh Kursk của Nga, tổn thất của Nga đã lên tới gần 54.900 quân, trong đó có hơn 22.000 người thiệt mạng, Syrskyi tuyên bố vào ngày 12 tháng 3.

[Kyiv Independent: Kyiv ready to fight in Kursk Oblast 'as long as necessary' as Russia claims to retake over 86% of seized territories]

5. Các vụ cháy được báo cáo tại các cơ sở hạ tầng ở vùng Voronezh và Rostov của Nga sau các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa

Các cơ sở hạ tầng tại vùng Voronezh và Rostov của Nga đã bốc cháy sau nhiều cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, thống đốc Alexander Gusev và Yuri Slyusar báo cáo hôm Thứ Năm, 13 Tháng Ba.

Tại vùng Voronezh, hai cơ sở hạ tầng không nêu tên được cho là đã bị pháo kích, trong đó một cơ sở đã bốc cháy.

Lực lượng phòng không Nga được cho là đã bắn hạ năm máy bay điều khiển từ xa ở khu vực Rostov, trong đó có một máy bay rơi xuống khu vực một cơ sở công nghiệp.

Người dân địa phương báo cáo rằng máy bay điều khiển từ xa nhắm vào cơ sở hạ tầng khí đốt.

Theo tuyên bố của các quyền thống đốc, không có thương vong nào được báo cáo. Tờ Kyiv Independent không thể xác minh ngay các báo cáo.

Cuộc tấn công diễn ra trong bối cảnh các hoạt động máy bay điều khiển từ xa của Ukraine nhắm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga đang gia tăng. Kyiv đặc biệt nhắm vào cơ sở hạ tầng nhiên liệu hóa thạch của Nga như một phần trong chiến lược làm suy yếu nguồn tài trợ cho các hoạt động chiến tranh của Điện Cẩm Linh.

Cả hai khu vực đều giáp với Ukraine về phía tây. Voronezh nằm cách Kharkiv khoảng 279 km, hay 173 dặm, về phía đông bắc, và Rostov giáp với Donetsk và Luhansk của Ukraine.

[Kyiv Independent: Fires reported at infrastructure facilities in Russia's Voronezh and Rostov regions following drone strikes]

6. Ukraine mất đi lá bài chủ khi quân đội Nga tiến vào thành trì Kursk

Theo các nguồn tin của Nga, lực lượng Nga đã tiến vào thành phố Sudzha do Ukraine kiểm soát sau nhiều ngày tấn công mới vào các vị trí của Ukraine tại Kursk và trong bối cảnh các cuộc đàm phán rất được mong đợi giữa Hoa Kỳ và Ukraine đang diễn ra tại Trung Đông.

Cuộc tấn công bất ngờ của Kyiv vào Kursk, giáp với vùng Sumy, đông bắc Ukraine, vào tháng 8 năm ngoái đã trao cho Tổng thống Volodymyr Zelenskiy một con bài mặc cả tiềm năng trong các cuộc đàm phán hòa bình, bao gồm cả những cuộc đàm phán diễn ra giữa các quan chức cao cấp của Hoa Kỳ và Ukraine vào thứ Ba tại Ả Rập Saudi.

Việc Nga không thể đánh bật hoàn toàn lực lượng Ukraine, ngay cả với sự giúp đỡ của hàng ngàn quân lính Bắc Hàn, có thể là một điểm đau đối với Điện Cẩm Linh. Nhưng trong bối cảnh Ukraine bị cắt viện trợ, cắt thông tin tình báo và hình ảnh vệ tinh, Mạc Tư Khoa đã tăng gấp đôi nỗ lực của mình để giành lại quyền kiểm soát của Ukraine xung quanh Sudzha trong những ngày gần đây. Sudzha là thị trấn lớn còn lại do Kyiv nắm giữ ở Kursk.

Nếu Mạc Tư Khoa giành lại quyền kiểm soát toàn bộ Kursk, vị thế đàm phán của Ukraine sẽ bị suy yếu, vốn đã bị cản trở bởi mối quan hệ rạn nứt với Tổng thống Donald Trump.

Trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Donald Trump, Tổng thống Zelenskiy và Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance vào cuối tháng trước, Tổng thống Donald Trump đã nói với Tổng thống Zelenskiy: “Ông không có quân bài nào vào lúc này”.

Nhiều hành động của chính quyền Hoa Kỳ đối với Kyiv trong những tuần gần đây, bao gồm việc dừng mọi viện trợ quân sự của Hoa Kỳ và tạm dừng nhiều hoạt động chia sẻ thông tin tình báo có nguồn gốc từ Hoa Kỳ, đã đẩy Kyiv vào thế bí trước cuộc đàm phán vào thứ Ba.

Oleksandr Merezhko, nhà lãnh đạo ủy ban đối ngoại Ukraine, phát biểu với Newsweek hôm thứ Ba rằng Nga có thể yêu cầu Hoa Kỳ gây áp lực buộc Ukraine rút khỏi Kursk để đổi lấy việc ngồi vào bàn đàm phán.

Một số blogger quân sự có ảnh hưởng của Nga, thường được dùng làm chỉ báo về những thay đổi trên chiến trường thay cho các tuyên bố chính thức từ Mạc Tư Khoa, đã đưa tin về những bước tiến của quân đội Điện Cẩm Linh xung quanh Sudzha vào thứ Ba.

Một tài khoản nổi bật, Two Majors, đưa tin vào thứ Ba rằng lính dù Nga đang hoạt động bên trong Sudzha, trong khi lực lượng Mạc Tư Khoa đã chiếm được hai thị trấn ở phía đông nam thị trấn.

Mạc Tư Khoa kiểm soát khoảng 40 phần trăm Sudzha, kênh này tuyên bố. Một kênh khác tuyên bố lực lượng Ukraine vẫn ở phía tây và tây bắc Sudzha, và một kênh thứ ba đưa tin về các cuộc đụng độ dữ dội tại một khu công nghiệp ở đông bắc Sudzha khi quân đội Nga tiến về phía nam từ Kazachya Loknya.

Một hình ảnh được các nguồn tin của Nga phát tán vào thứ Ba dường như cho thấy một người lính Nga, mặc quốc kỳ của đất nước và đứng trước một biển báo đánh dấu lối vào Sudzha. Bức ảnh, không thể xác minh độc lập, được cho là chụp ở rìa đông bắc của thị trấn, gần thị trấn Martynovka.

Martynovka là một trong 12 thị trấn mà Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm thứ Ba rằng họ đã chiếm lại được ở Kursk, cùng với “hơn 100 km vuông” lãnh thổ trong khu vực. Hôm thứ Hai, chính phủ Nga đã chia sẻ đoạn phim được cho là cho thấy các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào các vị trí của Ukraine ở “ngoại ô” Sudzha.

Chính phủ Anh đánh giá vào thứ Hai rằng Ukraine vẫn kiểm soát được khoảng 300 km2 Kursk.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, một tổ chức tư vấn nổi tiếng của Hoa Kỳ theo dõi những thay đổi hàng ngày ở tiền tuyến tại Ukraine, cho biết hôm thứ Hai rằng quân đội Mạc Tư Khoa đang “củng cố những thành quả đạt được” ở Kursk và “có khả năng chuẩn bị tấn công Sudzha trong những ngày tới”.

Các báo cáo trong những tuần gần đây cho rằng hàng ngàn quân lính Ukraine có thể gặp nguy cơ bị lực lượng Nga bao vây ở Kursk khi Mạc Tư Khoa tiếp tục nỗ lực phá hủy các tuyến đường tiếp tế quan trọng. Tờ báo Ukraine Kyiv Independent đưa tin hôm thứ sáu rằng lực lượng Nga đã phá hủy các tuyến đường hậu cần của Ukraine ở Kursk, bao gồm cả các cây cầu xung quanh thành phố.

Tổng Tư Lệnh Ukraine, Đại Tướng Oleksandr Syrskyi,, đã tìm cách xoa dịu nỗi lo sợ rằng quân đội Ukraine có thể bị mắc kẹt ở Sudzha, viết trong một tuyên bố vào thứ Hai rằng họ “không phải đối mặt với mối đe dọa bị bao vây”. Tuy nhiên, tổng tư lệnh đã ám chỉ rằng lực lượng Ukraine đang chuyển sang “các vị trí phòng thủ thuận lợi hơn” trong khu vực.

Một bài viết ủng hộ chiến tranh của Nga đưa tin vào cuối tuần rằng quân đội Nga đã bò qua nhiều dặm đường hầm đường ống, thường ngồi và “chờ lệnh tấn công trong nhiều ngày nữa”.

Apty Alaudinov, nhà lãnh đạo lực lượng đặc nhiệm Akhmat đến từ vùng Chechnya của Nga, phát biểu với truyền thông nhà nước Nga hôm thứ Ba rằng quân đội lẻn qua đường ống dẫn khí đốt để chiến đấu với quân đội Ukraine xung quanh Sudzha “đã gây ra sự hoảng loạn tột độ trong các đơn vị Ukraine”.

Kyiv đã thừa nhận một cuộc tấn công của Nga gần Sudzha vào thứ Bảy, chia sẻ đoạn phim cho thấy lính dù Nga đang di chuyển bên trong đường ống dẫn khí gần Sudzha đã bị tấn công bằng súng phun lửa, hỏa tiễn và hơi ngạt.

Các quan chức cao cấp của Ukraine, bao gồm chánh văn phòng của Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak, cũng như các Ngoại trưởng và quốc phòng của Kyiv, đã tham gia cùng các quan chức cao cấp của chính quyền Tổng thống Donald Trump trong các cuộc họp kéo dài nhiều giờ tại thành phố cảng Jeddah của Saudi Arabia vào thứ Ba.

Bản thân Tổng thống Zelenskiy, khi ông tới Saudi Arabia và gặp Thái tử Mohammed bin Salman, đã không tham dự.

Người ta hy vọng rằng Ukraine có thể hàn gắn mối quan hệ căng thẳng với quốc gia từng là nước ủng hộ lớn nhất của Kyiv, nhưng đã chuyển sang giọng điệu hòa giải hơn với Nga kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.

[Newsweek: Ukraine Losing Its Trump Card as Russian Troops Enter Kursk Stronghold]

7. Rubio cho biết thỏa thuận ngừng bắn 30 ngày có thể đạt được trong vài ngày tới

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết vào ngày 12 tháng 3 rằng lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày giữa Nga và Ukraine có thể đạt được trong “vài ngày”.

Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời phụ thuộc vào việc Nga có đồng ý ngừng giao tranh hay không.

Ukraine đã đồng ý với đề xuất của Hoa Kỳ về lệnh ngừng bắn 30 ngày trong các cuộc đàm phán tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3, sau đó Washington đã nối lại hỗ trợ quân sự và tình báo cho Kyiv. Hoa Kỳ dự kiến sẽ thảo luận về đề xuất này với Nga trong những ngày tới.

“Đây là những gì chúng tôi muốn thế giới trông như thế nào trong vài ngày tới: Không bên nào bắn vào nhau — không hỏa tiễn, không hỏa tiễn đạn đạo, không đạn, không gì cả, không pháo binh” Rubio nói tại một phi trường ở Ireland khi được hỏi về các cuộc thảo luận tiềm năng liên quan đến việc Ukraine nhượng lại lãnh thổ. “Việc bắn giết lẫn nhau dừng lại, giao tranh dừng lại và đàm phán bắt đầu.”

Reuters đưa tin vào ngày 12 tháng 3, trích dẫn nguồn tin từ Nga, rằng Nga khó có thể đồng ý với lệnh ngừng bắn tạm thời ở Ukraine do Hoa Kỳ đề xuất, vì cho rằng nước này đang chiếm ưu thế trên chiến trường và coi lệnh ngừng bắn là một cái bẫy.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov đã trả lời một cách né tránh khi được hỏi về đề xuất của Hoa Kỳ, giải thích rằng chủ đề này trước tiên phải được thảo luận với phía Mỹ.

Các nguồn tin cho biết với hãng thông tấn này rằng bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào cũng phải tính đến những bước tiến trên chiến trường của Nga và đưa ra “sự bảo đảm” cho Mạc Tư Khoa.

Trong quá khứ, Putin và các quan chức cao cấp khác đã loại trừ khả năng ngừng bắn tạm thời có thể đóng băng xung đột dọc theo tiền tuyến hiện tại.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cảnh báo rằng Nga có thể phải đối mặt với hậu quả tài chính “thảm khốc” nếu nước này quyết định tiếp tục cuộc chiến toàn diện với Ukraine.

“Có những điều bạn có thể làm mà không dễ chịu về mặt tài chính”, Tổng thống Donald Trump nói. “Điều đó sẽ rất tệ cho Nga. Tôi không muốn làm điều đó, vì tôi muốn có hòa bình”.

Nga tiếp tục xâm lược khoảng 20% lãnh thổ của Ukraine và có những bước tiến ổn định ở Tỉnh Donetsk vào cuối năm 2024. Trong khi tiến trình của Nga ở miền đông Ukraine được cho là đã dừng lại vào đầu năm nay, quân đội của Mạc Tư Khoa dường như đã đạt được những thành quả nhanh chóng ở Tỉnh Kursk, khu vực biên giới của Nga nơi Ukraine đã chiến đấu kể từ tháng 8 năm 2024.

[Kyiv Independent: 30-day ceasefire deal may be struck within days, Rubio says]

8. Các nhà lập pháp Liên Hiệp Âu Châu cáo buộc Hoa Kỳ ‘tống tiền’ Tổng thống Zelenskiy để ngừng bắn

Hôm thứ Tư, Nghị viện Âu Châu đã cáo buộc chính quyền Tổng thống Donald Trump “tống tiền” giới lãnh đạo Ukraine phải đầu hàng Nga bằng lệnh ngừng bắn cưỡng bức, đồng thời lên án quyết định của Washington loại Liên minh Âu Châu khỏi các cuộc đàm phán.

Hơn 440 nhà lập pháp trong Quốc hội gồm 720 ghế đã thông qua một tuyên bố chung “lên án mạnh mẽ mọi nỗ lực tống tiền giới lãnh đạo Ukraine đầu hàng kẻ xâm lược Nga chỉ với mục đích duy nhất là công bố cái gọi là 'thỏa thuận hòa bình'“. Tuyên bố này cũng lên án những nỗ lực hiện tại của chính quyền Trump “nhằm đàm phán một lệnh ngừng bắn và thỏa thuận hòa bình với Nga trên đầu Ukraine và các quốc gia Âu Châu khác” là “phản tác dụng và nguy hiểm”.

Họ nói thêm rằng Putin đang được “thưởng” cho cuộc xâm lược Ukraine kéo dài ba năm của Mạc Tư Khoa. Những người ký vào tuyên bố bao gồm các thành viên của Nghị viện Âu Châu, gọi tắt là MEP từ cả hai phía, bao gồm Đảng Xanh, Xã hội chủ nghĩa & Dân chủ, những người theo chủ nghĩa tự do, Dân chủ Kitô Giáo và cánh hữu cứng rắn.

Hơn nữa, các nhà lập pháp nói thêm, sự thay đổi chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ có nghĩa là các nước thành viên Liên Hiệp Âu Châu đã trở thành đồng minh chính của Ukraine và do đó phải tăng viện trợ quân sự.

Với việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump liên kết đất nước mình với Nga, Liên Hiệp Âu Châu đang phải đối mặt với mối đe dọa hiện hữu lớn nhất kể từ Thế chiến II. Các Nghị sĩ Âu Châu tại Strasbourg hôm thứ Tư đã nêu ra cách Âu Châu có thể củng cố chính mình.

Trong một nghị quyết không ràng buộc riêng biệt về quốc phòng Âu Châu, được thông qua với tỷ lệ 419 phiếu thuận, 204 phiếu chống và 46 phiếu trắng, Nghị viện yêu cầu các nước thành viên và Ủy ban Âu Châu tăng cường năng lực quốc phòng của khối trong bối cảnh Trump liên tục đe dọa sẽ làm giảm sự tham gia của Hoa Kỳ vào NATO.

Kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 20 tháng Giêng, Tổng thống Donald Trump đã gây áp lực buộc Ukraine tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình, trong số những việc khác là đình chỉ viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo. Tổng thống Hoa Kỳ đã đồng ý nối lại cả hai sau khi Ukraine hôm thứ Ba đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày; Nga vẫn chưa phản hồi thỏa thuận này.

Để chống lại các mối đe dọa từ chính quyền Trump, các Nghị sĩ Âu Châu đã thúc đẩy nghị quyết không ràng buộc vào thứ Ba về một “Trụ cột Âu Châu của NATO có đủ năng lực để hành động tự chủ bất cứ khi nào cần thiết”.

Sven Mixer, thành viên Nghị viện Âu Châu của Đảng Xã hội, lập luận rằng điều đó có nghĩa là sử dụng các cấu trúc chỉ huy của NATO để điều hành các hoạt động giữa các quốc gia thành viên Âu Châu mà không có sự tham gia của Hoa Kỳ.

Trong số các sáng kiến khác, nghị quyết không ràng buộc đã đề xuất một “phi đội hàng không ứng phó khủng hoảng của Liên Hiệp Âu Châu”, được quản lý từ Brussels và bao gồm các máy bay vận tải quân sự dành cho các nước thành viên để vận chuyển và điều động quân đội và thiết bị.

Một số phe cực hữu trong Quốc hội đã yêu cầu hoãn cuộc bỏ phiếu về nghị quyết này để tính đến đề xuất ngừng bắn mới nhất giữa Hoa Kỳ và Ukraine, nhưng không thành công.

Chủ tịch của đảng Bảo thủ và Cải cách cực hữu Âu Châu lập luận trong nửa chu kỳ rằng cách diễn đạt hiện tại của nghị quyết “không còn phù hợp và chỉ có thể gây ra sự căm ghét đối với Tổng thống Donald Trump và Hoa Kỳ thay vì ủng hộ cho mục tiêu của Ukraine”.

Cuối cùng, một số Nghị sĩ Âu Châu của ECR đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết.

[Politico: EU lawmakers accuse US of ‘blackmailing’ Zelenskyy into ceasefire]

9. Ukraine không tin tưởng Nga nhưng muốn thể hiện sự sẵn sàng cho hòa bình, Tổng thống Zelenskiy nói về thỏa thuận ngừng bắn

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết vào ngày 12 tháng 3 về lý do Kyiv đồng ý với đề xuất ngừng bắn tạm thời của Washington rằng Ukraine muốn chứng minh với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và các đối tác Âu Châu rằng nước này nghiêm chỉnh trong việc chấm dứt chiến tranh.

Trong khi ban đầu Ukraine đề xuất lệnh ngừng bắn một phần chỉ áp dụng cho các hoạt động trên không và trên biển, các đại biểu Hoa Kỳ đã đề xuất lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong các cuộc đàm phán với các quan chức Ukraine tại Jeddah vào ngày 11 tháng 3.

Sau khi nhận được đề xuất, Tổng thống Zelenskiy cho biết Ukraine đã “sẵn sàng cho lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày do phía Hoa Kỳ đưa ra”.

“Tôi đã nhiều lần nhấn mạnh rằng không ai trong chúng ta tin tưởng Nga... nhưng chúng ta sẽ không đùa giỡn với những câu chuyện cho rằng chúng ta muốn chiến tranh tiếp tục”, Tổng thống Zelenskiy phát biểu tại một cuộc họp báo.

“Tôi rất nghiêm chỉnh, và điều quan trọng đối với tôi là chấm dứt chiến tranh. Tôi muốn tổng thống Hoa Kỳ nhìn thấy điều này; để Âu Châu và mọi người đoàn kết thúc đẩy Nga hướng tới chấm dứt chiến tranh.”

Tổng thống Ukraine cũng lưu ý rằng lệnh ngừng bắn sẽ chỉ là bước đầu tiên hướng tới một nền hòa bình hoàn toàn. Sau khi chiến tranh kết thúc, thiết quân luật sẽ được dỡ bỏ và các cuộc bầu cử sẽ được tổ chức, ông nói thêm.

[Kyiv Independent: Ukraine doesn't trust Russia but wants to show readiness for peace, Zelensky says on ceasefire deal]

10. Điện Cẩm Linh: Cuộc bầu cử ở Rumani là ‘bất hợp pháp’ nếu ứng cử viên hàng đầu ủng hộ Nga bị cấm

Nga tuyên bố bất kỳ cuộc bầu cử tổng thống nào ở Rumani diễn ra mà không có sự tham gia của Călin Georgescu đều là “bất hợp pháp”, hai ngày sau khi Bucharest cấm ứng cử viên cực hữu này tham gia cuộc bầu cử lại vào tháng 5.

“Đây là sự vi phạm mọi chuẩn mực dân chủ ở trung tâm Âu Châu”, thư ký báo chí của Putin, Dmitry Peskov phát biểu tại cuộc họp báo hôm thứ Ba. “Bất kỳ cuộc bầu cử nào diễn ra mà không có ông ấy đều là bất hợp pháp”.

Người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Georgescu bất ngờ giành chiến thắng trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống Rumani vào tháng 11 năm ngoái, cuộc bầu cử mà sau đó tòa án hiến pháp Rumani đã hủy bỏ vì nghi ngờ sử dụng công nghệ kỹ thuật số gian lận và tài trợ chiến dịch không khai báo.

Vào Chúa Nhật, cơ quan Rumani cũng đã cấm Georgescu tham gia cuộc bầu cử lại vào ngày 4 tháng 5, với lý do ông đã vi phạm các quy tắc bầu cử của Rumani. Chính quyền Rumani nghi ngờ có sự can thiệp của Nga đằng sau chiến dịch TikTok cực kỳ thành công của ông.

Hôm thứ Ba, Mạc Tư Khoa đã phủ nhận mọi mối liên hệ với Georgescu, gọi những cáo buộc này là “hoàn toàn vô lý” và “hoàn toàn vô căn cứ”.

Tình hình bất ổn trong cuộc bầu cử ở Rumani cũng được Washington theo dõi chặt chẽ, vì chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ủng hộ ý tưởng cho phép Georgescu ra tranh cử: Cả cố vấn tỷ phú quyền lực của Tổng thống Donald Trump là Elon Musk và Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đều lên án việc hủy bỏ cuộc bầu cử vào tháng 11, và vào Chúa Nhật, Musk đã chia sẻ lại các bài đăng trên X lên án quyết định của cơ quan bầu cử, nói rằng quyết định đó “điên rồ”.

Georgescu đã kháng cáo quyết định của Cục Bầu cử Trung ương, Tòa án Hiến pháp sẽ bắt đầu xem xét vào thứ Ba.

[Politico: Kremlin: Romania’s election is ‘illegitimate’ without barred pro-Russia front-runner]

 

1. Hỏa tiễn Âu Châu tốt nhất của Ukraine vừa bắn hạ máy bay phản lực đầu tiên của Nga

Một trong hai khẩu đội hỏa tiễn đất đối không SAMP/T của Ukraine đã bắn hạ một chiến đấu cơ của Nga lần đầu tiên. Đây rõ ràng là tin tốt cho Ukraine. Họ có thể dựa nhiều hơn vào hệ thống phòng không Pháp-Ý—là câu trả lời của Âu Châu cho Patriot của Mỹ.

Tin tức này cũng phủ nhận sự khan hiếm của SAMP/Ts—và hỏa tiễn Aster—không chỉ ở Ukraine mà ở khắp mọi nơi.

“Có một máy bay được xác nhận”, Yuriy Ihnat, phát ngôn viên của không quân Ukraine, cho biết. Ukraine đã nhận được các khẩu đội SAMP/T riêng biệt, mỗi khẩu đội có radar và bệ phóng, từ Pháp và Ý. Một khẩu đội SAMP/T trị giá 500 triệu đô la có thể bắn trúng máy bay và hỏa tiễn từ khoảng cách 90 dặm.

Đây là giải pháp thay thế duy nhất của phương Tây cho Patriot, trong số sáu hệ thống mà Ukraine đã nhận được từ Hoa Kỳ, Đức, Rumani và Hòa Lan.

Kyiv đang rất cần một kế hoạch dự phòng để đánh chặn máy bay và hỏa tiễn của Nga trong bối cảnh hỗn loạn địa chính trị do chính quyền Trump ngày càng liên kết với Nga gây ra.

Yêu cầu Ukraine chấm dứt một cuộc chiến mà nước này không hề khơi mào, Tổng thống Donald Trump đã dừng viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine vào cuối tháng trước và chỉ đồng ý nối lại sau khi các quan chức Ukraine cam kết thực hiện một khuôn khổ ngừng bắn khó thực thi đòi hỏi sự đồng ý của Nga - sự đồng ý mà có thể chứng minh là không thể đạt được.

Thủ tướng Đức mới đắc cử Friedrich Merz đã đi trước một bước vào tháng trước khi ông kêu gọi Âu Châu đạt được “sự độc lập chiến lược” khỏi Hoa Kỳ, nơi dưới thời Tổng thống Donald Trump đã đe dọa sẽ buộc Canada và Greenland của Đan Mạch trở thành một phần của Hoa Kỳ

Nếu không có quyền tiếp cận đáng tin cậy với hệ thống Patriot của Mỹ, Ukraine có thể mất đi - ít nhất là tạm thời - phần lớn khả năng bảo vệ khỏi cuộc bắn phá của Nga.

Về mặt lý thuyết, hai SAMP/T và sáu Patriot mà không quân Ukraine hiện đang vận hành sẽ cung cấp nhiều hơn một chút so với mức tối thiểu của phạm vi phòng không tầm xa cho các thành phố lớn nhất của Ukraine. Năm ngoái, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết đất nước của ông cần ít nhất bảy khẩu đội phòng không tốt nhất.

Vấn đề chính của cả hai hệ thống là nguồn cung cấp hỏa tiễn. Không rõ Ukraine đã nhận được bao nhiêu hỏa tiễn, nhưng đáng chú ý là tin tức chính thống khi chính quyền của cựu Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sắp xếp để Ukraine nhận được 90 hỏa tiễn Patriot từ kho dự trữ của Israel.

Công ty Lockheed Martin của Hoa Kỳ sản xuất khoảng 500 hỏa tiễn Patriot mỗi năm—và hy vọng sẽ tăng lên 650 hỏa tiễn mỗi năm vào năm 2027. Một nhà máy hỏa tiễn Patriot mới đang được xây dựng tại Đức, nhưng sẽ cần nhiều năm để hoàn thiện. Mục tiêu sản xuất Patriot toàn cầu của Lockheed chỉ là 750 hỏa tiễn mỗi năm.

Hỏa tiễn Aster của SAMP/T thậm chí còn khan hiếm hơn. Pháp và Ý đã đặt hàng 700 hỏa tiễn Asters vào năm 2022. Pháp, Ý và Vương quốc Anh, nơi bắn Asters từ tàu chiến, đã trả thêm 220 hỏa tiễn vào tuần trước. Một số hỏa tiễn này có thể được chuyển đến Ukraine. Nhiều khả năng, chúng sẽ thay thế những hỏa tiễn Asters cũ hơn mà ba nước tặng cho Kyiv.

Nhưng nhà sản xuất hỏa tiễn Âu Châu MBDA cần khoảng hai năm để sản xuất một hỏa tiễn Aster. Thời gian này dài hơn một vài tháng so với thời gian Lockheed sản xuất một hỏa tiễn Patriot—và rõ ràng là quá chậm để cứu Ukraine.

[Forbes: Ukraine’s Best European Missile Just Shot Down Its First Russian Jet]

2. ISW cho biết Nga ‘không nhượng bộ’ trong các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine với Tổng thống Donald Trump

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, Nga “không đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào” trong các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine với Tổng thống Donald Trump mặc dù Kyiv đã đưa ra những lời đề nghị.

Việc Nga từ chối đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào cho Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình mặc dù thực tế là nước này đã xâm lược Ukraine một cách bất hợp pháp vào tháng 2 năm 2022 cho thấy rằng Nga không thừa nhận rằng mình đã khởi xướng cuộc chiến. Việc Mạc Tư Khoa không nhượng bộ có thể kéo dài cuộc chiến và các cuộc đàm phán hòa bình, dẫn đến thương vong cao hơn và thiệt hại thêm cho cơ sở hạ tầng ở cả hai bên.

Do quan hệ ngoại giao giữa Nga và Hoa Kỳ đã được cải thiện kể từ khi các cuộc đàm phán hòa bình bắt đầu, Hoa Kỳ có thể ủng hộ lập trường của Mạc Tư Khoa là không nhượng bộ điều gì, điều này có thể làm suy yếu toàn vẹn lãnh thổ và an ninh của Ukraine.

Trong bản đánh giá Chiến dịch tấn công của Nga được công bố vào ngày 10 tháng 3, ISW cho biết: “Nga tiếp tục công khai tuyên bố rằng họ muốn hòa bình trong khi không đưa ra bất kỳ nhượng bộ nào, trái ngược hẳn với những nhượng bộ mà Ukraine đã đưa ra”.

Viện nghiên cứu có trụ sở tại Washington DC lưu ý rằng mặc dù Kyiv dự kiến sẽ đưa ra những nhượng bộ tại các cuộc đàm phán hòa bình sắp tới với các quan chức Hoa Kỳ tại Saudi Arabia, các quan chức Mạc Tư Khoa vẫn tiếp tục nhắc lại yêu cầu của Putin từ năm 2021 và 2022, không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ có sự thay đổi có lợi cho Ukraine.

ISW trích dẫn một cuộc phỏng vấn trên tạp chí với Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov do Bộ Ngoại giao Nga công bố vào ngày 10 tháng 3, trong đó Lavrov nói: “Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần nói rằng chúng tôi luôn sẵn sàng đàm phán. Nhưng đồng thời, lợi ích quốc gia của chúng tôi phải được bảo đảm. Nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột ở Ukraine phải được xóa bỏ”, và sau đó lặp lại những yêu cầu liên tục của Putin.

Lavrov cho biết việc xóa bỏ “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc chiến liên quan đến “nhu cầu loại bỏ các mối đe dọa đối với an ninh của Nga từ phía Ukraine và phương Tây nói chung, phát sinh do hậu quả của việc NATO mở rộng về phía đông” và cáo buộc rằng Ukraine đang “tiêu diệt mọi thứ theo cách này hay cách khác có liên quan đến Nga và thế giới Nga”.

Sau cuộc gặp gây tranh cãi với Tổng thống Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã đề xuất trong bài đăng ngày 4 tháng 3 trên X, trước đây gọi là Twitter: “Các giai đoạn đầu tiên để chấm dứt chiến tranh có thể là thả tù nhân và ngừng bắn trên không - lệnh cấm hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa tầm xa, bom vào năng lượng và cơ sở hạ tầng dân sự khác - và ngừng bắn trên biển ngay lập tức, nếu Nga cũng làm như vậy”.

ISW cũng lưu ý rằng Tổng thống Zelenskiy trước đây đã nhiều lần chỉ ra rằng ông “sẵn sàng nhượng bộ về lãnh thổ, tư cách thành viên NATO của Ukraine và nhiệm kỳ của mình để bảo đảm một nền hòa bình công bằng và bền vững”.

Nhưng vào ngày 6 tháng 3, Putin nhấn mạnh rằng ông sẽ không nhượng bộ bất cứ điều gì cho Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình, khi ông nói về các điều kiện của mình cho một thỏa thuận hòa bình trong một cuộc họp với tổ chức Người bảo vệ Tổ quốc. Sau khi một trong những thành viên của tổ chức, một người phụ nữ có con trai tử trận trong chiến tranh, nói rằng Nga không nên nhượng bộ bất kỳ ai, tổng thống Nga nói rằng “chúng tôi không có ý định làm điều đó”.

Lavrov cũng loại trừ khả năng đưa ra bất kỳ nhượng bộ lãnh thổ nào đối với Ukraine trước cuộc gặp giữa Hoa Kỳ và Nga tại Saudi Arabia vào ngày 17 tháng 2, nói rằng: “Những nhượng bộ lãnh thổ đối với nơi hiện được gọi là Ukraine đã được giới lãnh đạo Liên Xô thực hiện trong quá trình thành lập Liên Xô.”

Những yêu cầu của Putin về việc chấm dứt chiến tranh bao gồm việc Ukraine từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO và Mạc Tư Khoa không nhượng bộ đáng kể về lãnh thổ. Nga kiểm soát khoảng 20 phần trăm lãnh thổ Ukraine và đã thúc đẩy Kyiv nhượng quyền kiểm soát toàn bộ các vùng Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia.

Ukraine khẳng định rằng, với tư cách là một quốc gia dân chủ có chủ quyền, họ không thể nhượng lại lãnh thổ mà Nga chiếm được trong cuộc xâm lược bất hợp pháp.

[Newsweek: Russia 'Offering No Concessions' in Ukraine Peace Talks With Trump: ISW]

3. Quân đội Nga đi trên những chiếc xe nhỏ gọn đang ngồi chờ khi họ bị kẹt trong bùn

Có một lý do khiến xe thiết giáp chuyên dụng thường có xích kim loại hoặc lốp xe địa hình to béo. Một lực lượng cơ giới không phải lúc nào cũng có thể tin tưởng vào những con đường trải nhựa nguyên vẹn để dẫn họ đến mục tiêu.

Đây là sự thật hiển nhiên mà quân đội Nga ở Ukraine đã quên mất khi các trung đoàn bị đánh tơi tả của họ ngày càng phải sử dụng các phương tiện dân sự không có bánh xích hoặc lốp xe địa hình. Nhưng các trung đoàn này sắp nhận được lời nhắc nhở nghiêm khắc khi thời tiết ấm lên dọc theo tuyến đầu của cuộc chiến tranh rộng lớn hơn của Nga với Ukraine, và mặt đất từng đóng băng giờ trở nên lầy lội.

Người Ukraine có một cái tên cho mùa lầy lội này: bezdorizhzhya. Bezdorizhzhya năm nay đã bắt đầu gây ra nhiều nạn nhân ở miền đông Ukraine. Hôm Thứ Tư, 12 Tháng Ba, quân đội Nga đi trên một chiếc Lada—một loại xe nhỏ gọn—bị kẹt trong bùn ngay phía bắc Chasiv Yar ở Donetsk, miền đông Ukraine.

Chiếc Lada đang nằm im chờ bị tiêu diệt khi một máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất phát nổ lao tới.

Các nhóm tấn công khác của Nga di chuyển bằng xe bukhankas—xe chở khách dân sự “ổ bánh mì”—chỉ may mắn hơn một chút quanh Pokrovsk, cách đó 40 dặm về phía tây nam, vào ngày hôm đó. Mặc dù họ đã xoay xở băng qua được vùng đất vẫn còn đóng băng, nhưng khả năng cơ động của họ không cứu được họ khỏi những chiếc máy bay điều khiển từ xa luôn hiện diện.

Sự kết hợp giữa bùn và máy bay điều khiển từ xa gây thiệt hại cho lực lượng hậu cần cũng như bộ binh. Các đoàn xe tiếp tế của Nga không còn lựa chọn nào khác ngoài việc bám sát các tuyến đường trải nhựa chính, vì các tuyến đường thay thế ngày càng lầy lội khi mùa đông chuyển sang mùa xuân. Máy bay điều khiển từ xa “cắt đường” của Ukraine đang chèn ép những con đường trải nhựa này, phá hủy rất nhiều xe tải của Nga đến nỗi đống đổ nát biến thành rào chắn đường.

“Tình hình gần Pokrovsk cực kỳ khó khăn—hậu cần đang bị gián đoạn, và không có đủ nhân sự,” một blogger người Nga đã cảnh báo trong một bức thư gần đây do nhà phân tích người Estonia WarTranslated dịch. “Gần Chasiv Yar, chúng tôi đang có những bước tiến nhỏ, nhưng vấn đề vẫn tồn tại: hậu cần đang bị ảnh hưởng, và nhân lực thì thiếu.”

Người Nga nên chuẩn bị tinh thần cho cả hai vấn đề trở nên tồi tệ hơn trước khi trở nên tốt hơn khi bùn lầy ngày càng sâu và nhiều bộ binh tử vong khi đi trên những phương tiện dân sự dễ bị kẹt - và sau đó trở thành con mồi dễ dàng cho chính những máy bay điều khiển từ xa đang phá hủy các xe tải tiếp tế của Nga.

[Forbes: Russian Troops Riding In Compact Cars Are Sitting Ducks When They Get Stuck In The Mud]

4. Nga đang tiến hành ‘chủ nghĩa khủng bố do nhà nước bảo trợ’ chống lại Âu Châu, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên Hiệp Âu Châu cảnh báo

Nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh Âu Châu cho biết hôm thứ Tư rằng các điệp viên Nga và Iran đứng sau “chủ nghĩa khủng bố do nhà nước bảo trợ” chống lại Âu Châu, phản ứng trước những tiết lộ rằng Nga đang tuyển dụng những người ở Âu Châu để phát tán thông tin sai lệch và tiến hành phá hoại và tấn công mạng.

Các đài truyền hình công cộng Âu Châu tiết lộ hôm thứ Ba rằng các nhóm tin tặc ủng hộ Nga đang tích cực tiếp cận mọi người trên trang mạng xã hội Telegram để thực hiện hành vi phá hoại, phá hoại và hỗ trợ các hoạt động gây rối trên khắp Âu Châu.

Các nhà báo đã nhìn thấy và trực tiếp nhận được yêu cầu thực hiện nhiều hành vi phá hoại khác nhau, bao gồm dán nhãn dán chống NATO ở khu vực Liên Hiệp Âu Châu và thu thập địa chỉ email của 30 nhà báo Bỉ được cho là có thiện cảm với người Ukraine. Những người tham gia được hứa sẽ thanh toán bằng tiền điện tử để đổi lấy sự hỗ trợ.

“Đây là cuộc chiến đang diễn ra trong bóng tối”, Đại diện cao cấp về chính sách đối ngoại và an ninh của Liên Hiệp Âu Châu Kaja Kallas trả lời đài truyền hình VRT của Bỉ.

Các sự việc gần đây trên khắp Âu Châu bao gồm từ tấn công mạng và gián điệp cho đến đốt phá có chủ đích, phá hoại cáp ngầm và gây nhiễu GPS.

Kallas cho biết những cuộc tấn công này “nhằm vào chúng tôi đang gia tăng”.

Liên Hiệp Âu Châu và NATO đã tăng cường phòng thủ chống lại những “mối đe dọa lai ghép” như vậy trong những tháng qua. Kallas chỉ ra Nga và Iran là những quốc gia đặc biệt tích cực ở Âu Châu.

Các quan chức an ninh cảnh báo rằng lệnh ngừng bắn tiềm tàng giữa Ukraine và Nga sẽ không ngăn chặn được những kiểu tấn công này ở Âu Châu.

Phó Trợ lý Tổng thư ký NATO phụ trách Đổi mới, Công nghệ lai và An ninh mạng James Appathurai nói với VRT rằng ông “hoàn toàn tin tưởng” rằng các cuộc tấn công mạng sẽ tiếp tục diễn ra ngay cả khi Mạc Tư Khoa và Kyiv có thể đạt được thỏa thuận về việc hạ vũ khí.

Đối phương “không thể tấn công chúng ta bằng quân sự và không có ý định làm như vậy. Nhưng họ đang thất vọng và muốn thực hiện tham vọng của mình theo những cách khác”, Appathurai nói.

[Politico: Russia is conducting ‘state-sponsored terrorism’ against Europe, EU chief diplomat warns]

5. Ukraine phản pháo Elon Musk về tuyên bố tấn công mạng: ‘Thời điểm rất tệ’

Tỷ phú công nghệ và là người bạn tâm giao của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Elon Musk, tuyên bố rằng một “cuộc tấn công mạng lớn” vào nền tảng truyền thông xã hội X của ông đến từ Ukraine là “rất không đúng thời điểm”, nhà lãnh đạo ủy ban đối ngoại của quốc hội Ukraine cho biết, trong bối cảnh các cuộc đàm phán cao cấp giữa Hoa Kỳ và Ukraine đang diễn ra tại Trung Đông.

Musk, người nổi lên khi lãnh đạo công ty xe hơi Tesla, công ty hàng không vũ trụ SpaceX và X — trước khi được tổng thống tin tưởng, cho biết hôm thứ Hai rằng nền tảng truyền thông xã hội của ông đã bị tấn công bởi một “cuộc tấn công mạng lớn”, được thực hiện bằng “rất nhiều nguồn lực”.

DownDetector, một trang web theo dõi tình trạng mất kết nối trên nhiều ứng dụng và nền tảng, đã báo cáo một số sự việc đột biến khi truy cập X, được người dùng trang web này báo cáo vào thứ Hai.

“Hoặc là một nhóm lớn, có sự phối hợp của một quốc gia có liên quan”, Musk nói. Ông không giải thích thêm về những tuyên bố của mình, nhưng cho biết “việc truy tìm” đang được tiến hành. Trong một cuộc phỏng vấn sau đó với Fox Business, Musk cho biết cuộc tấn công rõ ràng vào nền tảng này xuất phát từ “khu vực Ukraine”.

Musk cho biết: “Chúng tôi không chắc chắn chính xác điều gì đã xảy ra, nhưng đã có một cuộc tấn công mạng lớn nhằm cố gắng đánh sập hệ thống X bằng các địa chỉ IP có nguồn gốc từ khu vực Ukraine”.

Các chuyên gia thông tin chỉ ra rằng tuyên bố của Musk là ngu dốt. Các cuộc tấn công mạng nhằm cố gắng đánh sập một hệ thống không bao giờ đến từ một quốc gia duy nhất vì một kỹ thuật viên bình thường có thể ra một lệnh đơn giản ngăn chặn các IP đến từ một quốc gia. Nguyên tắc để tấn công một hệ thống là cướp quyền truy cập các máy tính từ nhiều quốc gia khác nhau, rồi từ các máy tính đó tấn công. Như thế, máy tính bị tấn công mới không thể đỡ nổi.

Oleksandr Merezhko, một chính trị gia Ukraine kiêm chủ tịch ủy ban đối ngoại của Ukraine, nói với Newsweek rằng Musk đưa ra một bằng chứng hoàn toàn không thuyết phục để chứng minh cho những gợi ý rằng cuộc tấn công xuất phát từ Ukraine.

Merezhko cho biết ông “hoàn toàn chắc chắn” rằng chính phủ Ukraine không liên quan, đồng thời nói thêm rằng Kyiv không có lợi ích gì khi chủ mưu một động thái như vậy.

Nhóm tin tặc ủng hộ Palestine Dark Storm Team đã nhận trách nhiệm thực hiện cuộc tấn công Từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) vào X, được thiết kế để làm cho nền tảng tạm thời ngừng hoạt động.

Merezhko đưa ra ý tưởng rằng Nga có thể đã giật dây đằng sau vụ tấn công rõ ràng vào X, dưới một hình thức “khiêu khích”. Ivan Stupak, cựu quan chức của cơ quan an ninh SBU của Ukraine, nói với Newsweek rằng các nhà chức trách đang xem xét liệu Mạc Tư Khoa có thể chịu trách nhiệm hay không, hoặc “ít nhất là đã hậu thuẫn cho vụ tấn công này”.

“Ukraine không quan tâm đến những cuộc tấn công như vậy vì nó chỉ có thể làm hỏng mối quan hệ với Musk và Hoa Kỳ”, Merezhko nói. Nhưng “cuộc tấn công mạng lớn” là “thời điểm rất tệ”, ông nói tiếp.

Các quan chức cao cấp của Ukraine, bao gồm cả chánh văn phòng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, Andriy Yermak, cũng như các Ngoại trưởng và quốc phòng của Kyiv, đã họp với các quan chức cao cấp của chính quyền Tổng thống Donald Trump tại thành phố cảng Jeddah của Saudi vào thứ Ba. Bản thân Tổng thống Zelenskiy, trong khi ông đi công du đến Saudi Arabia và gặp Thái tử Mohammed bin Salman, đã không tham dự.

Người ta hy vọng rằng Ukraine có thể hàn gắn mối quan hệ căng thẳng với Hoa Kỳ là quốc gia từng là nước ủng hộ lớn nhất của Kyiv, nhưng Hoa Kỳ đã chuyển sang giọng điệu hòa giải hơn với Nga kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc.

Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa những nhân vật cao cấp của Ukraine và Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance công khai chỉ trích Tổng thống Zelenskiy tại Phòng Bầu dục, khiến các đồng minh khác của Ukraine cảm thấy khó chịu và tập hợp xung quanh Kyiv trong khi vẫn thận trọng lên án Tổng thống Donald Trump.

Ông Merezkho cho biết những phát biểu của Musk vào đêm trước cuộc họp ở Jeddah “không mang lại điều tốt lành” cho mối quan hệ giữa Washington và Kyiv.

Khi một quan chức như Musk, người đang chỉ đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ, gọi tắt là DOGE gần như liên tục xuất hiện trên các tít báo, “đưa ra những tuyên bố như vậy mà không có bất kỳ bằng chứng nào chỉ là những cáo buộc vô căn cứ, thì đó là lý do đáng lo ngại”, Merezkho cho biết.

“Đặc biệt là bây giờ, khi chúng ta đang có cuộc họp này,” nhà lãnh đạo ủy ban nói thêm.

Bản thân Musk đã chỉ trích, đặc biệt là nhà lãnh đạo Ukraine, trong khi Kyiv dựa rất nhiều vào chòm sao Starlink của Musk để phối hợp nỗ lực quân sự chống lại Nga. Starlink thuộc sở hữu của công ty hàng không vũ trụ SpaceX của Musk. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã nói trong những ngày gần đây, trong một cuộc trao đổi riêng biệt, gay gắt với Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski có sự tham gia của Musk, rằng “không ai đưa ra bất kỳ lời đe dọa nào về việc cắt đứt Ukraine khỏi Starlink”.

Bước vào các cuộc đàm phán vào thứ Ba, Rubio cho biết ông mong đợi các cuộc đàm phán sẽ “tốt”, đồng thời giơ ngón tay cái lên khi được hỏi về đánh giá của ông về diễn biến của các cuộc thảo luận.

“Chúng tôi hy vọng sẽ có những kết quả thực tế”, Tổng thống Zelenskiy cho biết trong một tuyên bố vào thứ Hai.

“Cuộc họp bắt đầu rất mang tính xây dựng. Chúng tôi đang làm việc”, Yermak sau đó đăng vào thứ Ba.

Dự kiến sẽ được đưa ra thảo luận là vấn đề gai góc về bảo đảm an ninh của Hoa Kỳ cho bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào đối với Ukraine, điều mà Kyiv và các quốc gia NATO bên ngoài Hoa Kỳ đã nhấn mạnh là cần thiết. Kyiv đã đưa ra “đề xuất ngừng bắn khả thi”, Merezkho cho biết trong một tuyên bố trên phương tiện truyền thông xã hội, sau khi các báo cáo lan truyền cho thấy Ukraine sẽ đề xuất một lệnh ngừng bắn một phần bao gồm cả trên không và trên biển.

Nga đã phản đối ý tưởng này, và Merezhko nói với Newsweek rằng ông nghi ngờ Putin sẽ ký tên vào một thỏa thuận như vậy. Cũng có những câu hỏi cấp bách về tình trạng của một thỏa thuận khoáng sản gây tranh cãi giữa Ukraine và Hoa Kỳ

Theo nhiều cách, Tòa Bạch Ốc đã buộc Ukraine phải ngồi vào bàn đàm phán, cắt đứt mọi viện trợ quân sự của Hoa Kỳ dành cho Ukraine và đình chỉ một số thông tin tình báo có nguồn gốc từ Hoa Kỳ mà Kyiv sử dụng.

Thủ tướng Anh Keir Starmer cho biết ông hy vọng các cuộc đàm phán với Saudi Arabia sẽ “cho phép Hoa Kỳ tái khởi động viện trợ và chia sẻ thông tin tình báo”, một phát ngôn viên của nhà lãnh đạo Anh cho biết hôm thứ Hai.

[Newsweek: Ukraine Fires Back at Elon Musk Over X Cyberattack Claim: 'Very Bad Timing']

6. Tình báo Nga tuyển dụng thanh thiếu niên để tấn công khủng bố ở miền tây Ukraine, SBU tuyên bố

Cơ quan tình báo Nga đã tiêu diệt hai thiếu niên được họ tuyển dụng để thực hiện một cuộc tấn công khủng bố ở thành phố Ivano-Frankivsk phía tây vào tối ngày 11 tháng 3, Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đưa tin hôm Thứ Năm, 13 Tháng Ba.

Các vụ nổ được báo cáo gần nhà ga xe lửa và trong một tòa nhà cao tầng ở Ivano-Frankivsk. Một người đã thiệt mạng và ba người khác bị thương, các nhà chức trách cho biết.

Việc kích nổ từ xa các thiết bị tự chế được sử dụng trong các cuộc tấn công theo kế hoạch của tình báo Nga là chiến thuật mới của Mạc Tư Khoa trong các hoạt động bí mật chống lại Ukraine, cho phép nước này thực hiện các cuộc tấn công trong khi vẫn tiêu diệt được thủ phạm, Serhii Andrushchenko, phó giám đốc SBU, trước đây đã nói với tờ Kyiv Independent.

Theo cơ quan thực thi pháp luật, các điệp viên được tuyển dụng là hai thiếu niên 15 và 17 tuổi, những người tìm kiếm tiền nhanh chóng trên các kênh Telegram. Các cơ quan tình báo Nga được cho là đã tuyển dụng họ trực tuyến và đề nghị trả tiền để thực hiện một loạt các cuộc tấn công khủng bố trong thành phố.

SBU cho biết một người Nga đã thuê một căn nhà cho nhóm thanh thiếu niên này trong một tòa nhà cao tầng gần ga hỏa xa địa phương.

Theo chỉ dẫn của Nga, hai người này đã chế tạo thuốc nổ và hai thiết bị ngụy trang thành bình thủy. Theo SBU, họ đã trang bị cho cả hai loại thuốc nổ này kíp nổ từ xa.

Những thiếu niên này được cho là đang đi đến một địa điểm được chỉ định để đặt một trong những thiết bị nổ khi cơ quan tình báo Nga kích hoạt chất nổ trong gói hàng của họ. Một chất nổ khác đã phát nổ trong căn nhà thuê.

Cậu bé 17 tuổi đã tử vong, và cậu bé 15 tuổi đã được đưa đến bệnh viện với những vết thương nghiêm trọng. Hai người qua đường — một người đàn ông 20 tuổi và một người phụ nữ 23 tuổi — cũng bị thương.

Nếu bị buộc tội, thiếu niên 15 tuổi này có thể phải đối mặt với án tù chung thân.

Vào tháng 2, SBU báo cáo rằng Nga đã chiêu mộ kẻ tấn công gây ra vụ nổ chết người tại một văn phòng tuyển quân ở Rivne.

Nga cũng tuyển dụng trẻ vị thành niên thông qua mạng xã hội để đốt xe quân sự đỗ tại các thành phố của Ukraine, Thanh tra Dmytro Lubinets cho biết. Năm ngoái, các vụ đốt xe quân sự đã được ghi nhận tại Kyiv, Odessa và Dnipro.

Các cuộc tấn công vào các sĩ quan dự thảo của Ukraine đang gia tăng, do căng thẳng xã hội và sự can thiệp của Nga

[Kyiv Independent: Russian intelligence recruited teenagers for terrorist attack in western Ukraine, SBU claims]

7. Canada lên tiếng báo động tại G7: ‘Không ai an toàn’ trước chiến thuật của Trump

Ngoại trưởng Mélanie Joly có kế hoạch chào đón những người đồng cấp G7 của mình tới Charlevoix, Quebec, với lời cảnh báo: “Nếu Hoa Kỳ có thể làm điều này với chúng tôi, người bạn thân nhất của họ, thì không ai được an toàn cả”.

Trong chương trình nghị sự chính thức tuần này khi Canada tiếp đón các Ngoại trưởng G7: Ukraine, Trung Đông, Haiti và Venezuela, nhưng không có gì liên quan đến cuộc chiến thương mại hoặc các mối đe dọa về chủ quyền của Tổng thống Donald Trump. Tuy nhiên, Joly đã nói với các phóng viên tại Ottawa vào thứ Tư rằng bà có kế hoạch nêu vấn đề này với các thành viên Âu Châu và Anh, đồng thời khuyên họ rằng “Canada là chú chim hoàng yến trong mỏ than”.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio sẽ đến ngay từ Jeddah, Ả Rập Xê Út, nơi ông đang đàm phán các điều khoản của thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 30 ngày giữa Nga và Ukraine.

Phát biểu với các phóng viên từ Ireland vào thứ Tư, ông chỉ ra rằng các nhà lãnh đạo G7 sẽ có nhiều điều để nói khi họ họp lại. “Đây không phải là cuộc họp về cách chúng tôi sẽ tiếp quản Canada.”

Nhưng giữa lúc Tổng thống Donald Trump áp thuế quan cao đối với nước láng giềng phía bắc, Joly không đứng yên. Bà có kế hoạch gặp Rubio vào sáng thứ năm trong nỗ lực gây “áp lực tối đa” lên việc bảo vệ chủ quyền và lối sống của Canada.

“Chúng tôi phản đối những cuộc tấn công của Tổng thống Trump vào đất nước, nền kinh tế và bản sắc của chúng tôi,” Joly nói. “Canada là người bạn tốt nhất, người hàng xóm tốt nhất và đồng minh tốt nhất của bạn.”

Rubio nói với các phóng viên rằng ông kỳ vọng G7 sẽ là Hoa Kỳ sẽ làm việc theo “cách xây dựng với các đồng minh, bạn bè và đối tác của chúng tôi”.

Nhưng người dân Canada ngày càng bày tỏ rằng họ cảm thấy Hoa Kỳ đang từ bỏ tình bạn lâu đời, thậm chí một số người còn gọi Hoa Kỳ là “quốc gia thù địch”.

Cuộc gặp gỡ với Rubio sẽ diễn ra trong bối cảnh hậu quả mới nhất của cuộc chiến thương mại đang diễn ra. Vào thứ Tư, Tổng thống Donald Trump đã áp thuế 25 phần trăm đối với thép và nhôm của Canada — động thái mới nhất trong các mối đe dọa và thông báo về thuế quan liên tục.

Đáp lại, Joly đã có bài phát biểu gay gắt tại Ottawa, lập luận rằng thuế quan của Trump là cái cớ để chiếm Canada bằng sức mạnh kinh tế. Canada cũng đã áp dụng mức thuế trả đũa mới đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ trị giá khoảng 20 tỷ đô la.

Joly cho biết: “Điều duy nhất không thay đổi trong cuộc chiến thương mại không thể biện minh này có vẻ là các cuộc đàm phán của Tổng thống Trump về việc sáp nhập đất nước chúng ta thông qua sự ép buộc về kinh tế”. “Ông ấy gọi biên giới của chúng ta là một ranh giới hư cấu và lặp lại lời lẽ thiếu tôn trọng về tiểu bang thứ 51 của mình. Vâng, người Canada đã nói rất rõ ràng rằng chúng tôi sẽ không lùi bước và chúng tôi sẽ không đầu hàng trước sự ép buộc này “.

Về chủ quyền của Canada, Joly cho biết trong các cuộc họp G7, bà đang tìm kiếm những cách thức mới để hợp tác với Âu Châu về các cuộc tập trận quân sự và mua vũ khí cùng các thiết bị quốc phòng khác. Rubio nói với các phóng viên rằng ông tập trung thảo luận các vấn đề như Ukraine và việc bảo vệ Bắc Mỹ thông qua NORAD.

Tuần này, Tổng thống Trump nhắc lại rằng biên giới Hoa Kỳ-Canada là một “ranh giới nhân tạo” trông giống như được vẽ “bằng thước kẻ”.

“Khi bạn bỏ đi điều đó và nhìn vào sự hình thành tuyệt đẹp của Canada và Hoa Kỳ, không có nơi nào trên thế giới trông giống như vậy”, Tổng thống Donald Trump phát biểu hôm thứ Ba.

Rubio hạ thấp tầm quan trọng của bình luận sáp nhập của Tổng thống Donald Trump, nói rằng Tổng thống Trump tin rằng Canada nên trở thành tiểu bang thứ 51 “theo quan điểm kinh tế”.

Ông nói thêm: “Ông ấy nói nếu họ trở thành tiểu bang thứ 51, chúng ta sẽ không phải lo lắng về biên giới và fentanyl đi qua vì bây giờ chúng ta có thể quản lý được điều đó”.

Joly đang dẫn đầu cuộc chiến về phản ứng thuế quan của Canada cùng với Bộ trưởng Tài chính Dominic LeBlanc, khi Canada chuẩn bị tuyên thệ nhậm chức thủ tướng mới. Thủ tướng sắp mãn nhiệm Justin Trudeau đã dành cả tuần để dọn dẹp văn phòng của mình.

Thủ tướng được chỉ định Mark Carney đã xác định cuộc tấn công thương mại của Tổng thống Donald Trump là một “cuộc khủng hoảng kinh tế và chủ quyền” và tuyên bố sẽ ngăn chặn mục tiêu “thống trị bán cầu” của tổng thống bằng cách chiếm Canada và Greenland.

“Người Mỹ muốn tài nguyên của chúng ta, nước của chúng ta, đất đai của chúng ta, đất nước của chúng ta”, ông cảnh báo vào Chúa Nhật khi ông tuyên bố chiến thắng trong cuộc đua thay thế Trudeau. “Hãy nghĩ về điều đó. Nếu họ thành công, họ sẽ phá hủy lối sống của chúng ta”.

Trong bài phát biểu chia tay, Trudeau cho biết Canada đang ở trong thời khắc quyết định quốc gia. “Dân chủ không phải là điều hiển nhiên. Tự do không phải là điều hiển nhiên. Ngay cả Canada cũng không phải là điều hiển nhiên”, ông nói.

[Politico: Canada sounds alarm at G7: ‘Nobody is safe’ from Trump’s tactics]

8. Các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ tại Jeddah liên quan đến các nhượng bộ lãnh thổ tiềm tàng, Rubio xác nhận

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio xác nhận vào ngày 12 tháng 3 rằng các cuộc đàm phán giữa Ukraine và Hoa Kỳ tại Saudi Arabia vào ngày 11 tháng 3 bao gồm các cuộc thảo luận về “các nhượng bộ lãnh thổ” tiềm năng như một phần của giải pháp đàm phán với Nga.

“Đúng vậy, chúng tôi đã có những cuộc trò chuyện,” Rubio trả lời tại một phi trường ở Ireland khi được hỏi về các cuộc thảo luận tiềm năng liên quan đến việc Ukraine nhượng lại lãnh thổ.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần tuyên bố rằng cả Kyiv và Mạc Tư Khoa sẽ phải thỏa hiệp để đạt được thỏa thuận hòa bình, đồng thời gọi mục tiêu khôi phục biên giới trước năm 2014 của Ukraine là “không thực tế”.

Lực lượng Nga hiện đang xâm lược khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, nơi thường xuyên xuất hiện các báo cáo về tình trạng đàn áp có hệ thống, tra tấn và trục xuất cưỡng bức.

Rubio cũng cho biết các cuộc đàm phán tại Jeddah đã đề cập đến “quá trình đàm phán sẽ diễn ra như thế nào” và nhắc lại, “Không có giải pháp quân sự nào cho cuộc xung đột này”.

Vị quan chức này thừa nhận rằng Ukraine cần có sự bảo đảm an ninh để ngăn chặn hành động xâm lược có thể xảy ra trong tương lai của Nga và nhấn mạnh rằng “người Âu Châu sẽ cần phải tham gia vào vấn đề này”.

Cho đến nay, Tổng thống Donald Trump vẫn từ chối đưa ra các bảo đảm an ninh như vậy và phát biểu trong cuộc gặp ngày 28 tháng 2 với Tổng thống Zelenskiy rằng trách nhiệm về an ninh của Ukraine phải thuộc về Âu Châu.

[Kyiv Independent: Ukraine-US talks in Jeddah concerned potential territorial concessions, Rubio confirms]

9. Tusk của Ba Lan muốn Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò chủ đạo trong việc chấm dứt chiến tranh Ukraine

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết ông đã đạt được “bước đột phá lịch sử” với Recep Tayyip Erdoğan vào thứ Tư khi ông cố gắng thuyết phục tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò trong việc bảo đảm hòa bình giữa Ukraine và Nga.

Tusk cho biết: “Tôi đã tiếp cận Tổng thống Erdoğan với một đề xuất rõ ràng rằng Thổ Nhĩ Kỳ nên chịu trách nhiệm chung nhiều nhất có thể đối với tiến trình hòa bình”.

Chuyến thăm Ankara của ông diễn ra sau cuộc họp giữa các quan chức Ukraine và Hoa Kỳ tại Saudi Arabia vào thứ Ba, nơi hai nước đã đồng thanh về đề xuất ngừng bắn ngay lập tức trong 30 ngày miễn là Nga chấp thuận.

“Thổ Nhĩ Kỳ và Ba Lan muốn đạt được một nền hòa bình công bằng, tất cả chúng ta đều biết thế nào là một nền hòa bình công bằng, chúng ta có cùng quan điểm về kết quả của giai đoạn đầu tiên của các cuộc đàm phán đã kết thúc tại Ả Rập Saudi giữa những người bạn Mỹ và Ukraine của chúng ta,” Tusk cho biết.

Erdoğan nói thêm: “Chúng ta phải chấm dứt chiến tranh một cách công bằng. Chúng tôi sẵn sàng cung cấp một nơi cho các cuộc đàm phán hòa bình và mọi hỗ trợ có thể.”

Thổ Nhĩ Kỳ đã duy trì vị thế cân bằng kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm 2022, tránh đối đầu trực tiếp với Mạc Tư Khoa trong khi vẫn cung cấp vũ khí cho Kyiv.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nhấn mạnh rằng tư cách thành viên Liên minh Âu Châu vẫn là mục tiêu chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ và khối này phải chấp nhận Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên chính thức để “ngăn chặn việc mất quyền lực và tầm quan trọng”. Thổ Nhĩ Kỳ đã nộp đơn xin gia nhập kể từ năm 1987; các cuộc đàm phán gia nhập bắt đầu vào năm 2005 nhưng đã bị đình trệ kể từ năm 2016.

Tusk cho biết Warsaw sẽ nỗ lực “để triển vọng của Âu Châu ngày càng khả thi hơn đối với Thổ Nhĩ Kỳ và được tất cả các đối tác ở Âu Châu coi trọng”.

Thổ Nhĩ Kỳ có quân đội lớn thứ hai trong NATO sau Hoa Kỳ, trong khi Ba Lan có lực lượng lớn thứ ba. Ba Lan có ngân sách quốc phòng lớn nhất trong liên minh tính theo tỷ lệ phần trăm tổng sản phẩm quốc nội và đang chi hàng tỷ đô la để hiện đại hóa và mở rộng quân đội.

Tusk cho biết Ba Lan sẵn sàng hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ “cả trong lĩnh vực quốc phòng và công nghiệp quốc phòng”.

[Politico: Poland’s Tusk wants Turkey to take a leading role in ending Ukraine war]

10. Quân đội cho biết Nga đã tăng cường các cuộc tấn công vào miền Nam Ukraine trong hai tuần qua

Một phát ngôn viên của quân đội cho biết với Ukrinform vào ngày 12 tháng 3 rằng các nhóm bộ binh nhỏ của Nga đã tăng cường các hoạt động tấn công ở phía nam Ukraine trong hai tuần qua khi họ tìm cách cải thiện các vị trí chiến trường của Mạc Tư Khoa.

Vladyslav Voloshyn, phát ngôn viên của Bộ Tư lệnh phía Nam của quân đội Ukraine, cho biết tính đến nay đã có 35 cuộc tấn công được ghi nhận trong khu vực này, trong đó lực lượng Nga tiến vào khu vực Huliaipole và Orikhiv thuộc Tỉnh Zaporizhzhia.

Voloshyn cho biết: “Đây không phải là một cuộc tấn công hay một phần trong các hành động chiến lược của đối phương, mà là những nỗ lực chiến thuật nhằm cải thiện vị trí của chúng so với tuyến chiến đấu”.

Ông Voloshyn cho biết Nga cũng đã tăng cường pháo kích và tấn công bằng hỏa tiễn và không quân vào nhóm lực lượng Tavria của Ukraine, bao gồm các tỉnh Kherson và Zaporizhzhia.

[Kyiv Independent: Russia has stepped up attacks in Ukraine's south over past two weeks, military says]

 

1. Đức Giáo Hoàng vẫn ổn định, hình chụp ngực cho thấy tình hình cải thiện

Thông tín viên Elise Ann Allen của tờ Crux, thường trú tại Rôma, có bài tường trình nhan đề “Pope remains stable, chest scans indicate improvement” nghĩa là “Đức Giáo Hoàng vẫn ổn định, hình chụp ngực cho thấy tình hình cải thiện” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Đức Thánh Cha Phanxicô vẫn trong tình trạng ổn định mặc dù tình trạng lâm sàng của ngài được các bác sĩ mô tả là “phức tạp”, tuy nhiên các lần chụp chiếu gần đây cho thấy tình hình của ngài đang tiến triển và ngài tiếp tục trải qua nhiều liệu pháp khác nhau.

Một tuyên bố hôm Thứ Năm, 13 Tháng Ba, từ Vatican cho biết “tình trạng sức khỏe của Đức Thánh Cha, trong bối cảnh phức tạp của bức tranh chung, vẫn không thay đổi”.

Một cuộc chụp X-quang ngực được thực hiện vào thứ Ba, theo như báo cáo, “đã xác nhận bằng hình ảnh học những cải thiện được ghi nhận trong những ngày trước đó”, chủ yếu là xét nghiệm máu.

Các bác sĩ cho biết hôm thứ Hai rằng tình hình của Đức Thánh Cha Phanxicô trong tuần qua đã ổn định, nghĩa là ngài không còn nguy cơ tử vong ngay lập tức nữa, mặc dù họ cho biết tình trạng của ngài vẫn còn phức tạp và ngài sẽ phải nằm bệnh viện thêm vài ngày nữa.

Bất chấp những cải thiện này, Đức Giáo Hoàng vẫn phải liên tục thở oxy, tiếp tục được điều trị bằng liệu pháp lưu lượng cao thông qua ống thông mũi vào ban ngày và thở máy không xâm lấn bằng mặt nạ được đeo chặt quanh mũi và miệng vào ban đêm.

Nhóm y tế của Đức Giáo Hoàng không đưa ra thông tin nào liên quan đến thời điểm ngài có thể xuất viện.

Tuyên bố của Vatican hôm thứ Tư cho biết, vào buổi sáng, Đức Phanxicô đã tham gia khóa tĩnh tâm đang diễn ra từ ngày 9 đến ngày 14 tháng 3 của Giáo triều Rôma, do tu sĩ dòng Capuchin và học giả Kinh thánh là Cha Roberto Pasolini hướng dẫn, thông qua kết nối video với Đại Thính Đường Phaolô Đệ Lục của Vatican.

Sau đó, ngài đã rước lễ và dành thời gian cầu nguyện trước khi tiếp tục vật lý trị liệu vận động.

Tòa thánh cho biết, vào buổi chiều, Đức Giáo Hoàng lại tiếp tục tham gia các bài tập linh thao của giáo triều và xen kẽ giữa cầu nguyện, nghỉ ngơi và vật lý trị liệu hô hấp đang diễn ra.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã được đưa vào Bệnh viện Gemelli ở Rôma vào ngày 14 tháng 2 để điều trị viêm phế quản, sau đó các bác sĩ chẩn đoán ngài bị nhiễm trùng đường hô hấp phức tạp và viêm phổi kép gây ra một số cơn suy hô hấp trong suốt gần một tháng nằm bệnh viện.

Đức Thánh Cha Phanxicô, 88 tuổi, bị mất một phần phổi và mắc chứng khó thở mãn tính thường khiến ông khó thở và không thể tự đọc các bài phát biểu đã chuẩn bị.

Các bác sĩ điều trị cho Đức Giáo Hoàng cho biết trong cuộc họp báo ngày 21 tháng 2 rằng bất kể kết quả vào bệnh viện hiện tại của ngài như thế nào, Đức Phanxicô vẫn sẽ tiếp tục chiến đấu với bệnh viêm phế quản hen suyễn mãn tính.

Ngài bị viêm phế quản và các bệnh về đường hô hấp với tần suất ngày càng tăng trong hai năm qua, đặc biệt là kể từ lần vào bệnh viện vào tháng 3 năm 2023 vì viêm phế quản, và trong những tháng gần đây đã bị ngã hai lần tại dinh thự của mình ở Vatican.

Bất chấp những thách thức này, Đức Thánh Cha Phanxicô, người cũng bị bệnh đau thần kinh tọa khiến ngài thường phải dùng gậy hoặc xe lăn, vẫn tiếp tục điều hành từ phòng bệnh, ký thư và sắp xếp nhiều cuộc hẹn khác nhau.

Nhiều lời cầu nguyện khác nhau vẫn tiếp tục được dâng lên trên toàn thế giới cho sức khỏe và sự hồi phục của ngài, bao gồm cả việc lần hạt mân côi hàng ngày do các thành viên của giáo triều Rôma, cho đến nay tất cả đều là Hồng Y, chủ trì.

---

Source:Crux

Pope remains stable, chest scans indicate improvement

2. Đức Hồng Y Koch: 'Nỗi đau bệnh tật' là một thách thức lớn đối với Đức Thánh Cha Phanxicô đang già đi

Đức Hồng Y Kurt Koch, Tổng trưởng Bộ Thúc đẩy Hiệp nhất Kitô giáo của Vatican, đã suy ngẫm vào thứ Ba về thách thức lớn liên quan đến bệnh tật và đau khổ mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô phải đối mặt khi ngài phải nằm bệnh viện một tháng trong bối cảnh xảy ra một loạt các cuộc khủng hoảng sức khỏe.

Trước khi chủ trì buổi đọc kinh Mân Côi vào tối thứ Ba, được tổ chức bên trong Đại Thính Đường Phaolô Đệ Lục của Vatican, Đức Hồng Y Koch đã so sánh cuộc đời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Thánh Phêrô.

“Quả thật, quả thật, Ta bảo thật ngươi, khi ngươi còn trẻ, ngươi tự mình thắt lưng lấy và đi đến nơi ngươi muốn; nhưng khi ngươi già, ngươi sẽ giơ tay ra, người khác sẽ thắt lưng cho ngươi và dẫn ngươi đến nơi ngươi không muốn đến,” Đức Hồng Y Koch nói, trích dẫn Ga 21:18.

Bình luận về câu chuyện trong Phúc âm khi Chúa Giêsu phục sinh yêu cầu Phêrô, Vị Giáo Hoàng đầu tiên, đi theo Người cho đến cùng, Đức Hồng Y Koch hỏi: “Làm sao chúng ta không nhận ra trong những lời này, một cách thực tế, điều mà Đức Thánh Cha của chúng ta — người kế vị Phêrô — cũng đang trải qua và vật lộn?”

“Tất nhiên là hoàn cảnh khác nhau, nhưng việc phải chịu đựng một căn bệnh nghiêm trọng cũng là một thách thức lớn”, vị Hồng Y nói, trước khi bắt đầu buổi chiêm nghiệm về những mầu nhiệm thương khó của Kinh Mân Côi vào thứ Ba.

Từ ngày 24 tháng 2, các Hồng Y đã thay phiên nhau chủ trì buổi đọc kinh Mân Côi hàng ngày để cầu nguyện cho sức khỏe của Đức Giáo Hoàng. Hàng trăm tín hữu Công Giáo địa phương và những người hành hương mừng lễ từ khắp nơi trên thế giới đã đến Quảng trường Thánh Phêrô để tham gia buổi cầu nguyện buổi tối mở cửa cho công chúng.

“Chúng ta cầu xin sự chuyển cầu của Đức Maria, mẹ của hy vọng, cho sức khỏe của Đức Giáo Hoàng Phanxicô,” Đức Hồng Y Koch cầu nguyện.

Đức Giáo Hoàng 88 tuổi đã trải qua nhiều liệu pháp y tế khác nhau để điều trị viêm phế quản, viêm phổi hai bên, cũng như các vấn đề nhẹ về thận, kể từ khi vào bệnh viện tại Bệnh viện Gemelli ở Rôma gần một tháng trước vào ngày 14 tháng 2.

Trong nhiều tuần, một số tín hữu Công Giáo từ Rôma và nước ngoài cũng đã tụ tập bên ngoài Bệnh viện Gemelli để cầu nguyện cho Đức Thánh Cha và để lại những lời chúc tốt đẹp, nến và hoa trước bức tượng Thánh John Paul II bên ngoài cơ sở này.

Buổi đọc kinh Mân Côi tối thứ Tư tại Vatican được tổ chức lúc 6 giờ chiều giờ địa phương và do Đức Hồng Y George Jacob Koovakad, Tổng trưởng Bộ Đối thoại Liên tôn, chủ sự.

---

Source:Catholic News Agency

Cardinal Koch: ‘Suffering of illness’ a great challenge for aging Pope Francis

3. Rodrigo Duterte, cựu tổng thống Phi Luật Tân, kẻ công khai sỉ nhục Chúa và các Giám Mục đã bị bắt vì phạm tội ác chống lại loài người



4. 40 Bài Tĩnh Tâm Mùa Chay Thứ sáu tuần thứ nhất Mùa Chay ngày 14 Tháng Ba, 2025

Ez 18:21-28

Tv 129(130)

Mt 5:20-26

Chúa Giêsu nói, “Nếu đức hạnh của anh em không cao hơn các kinh sư và người Pharisêu, thì anh em sẽ không được vào Nước Trời.” (Mt 5:20)

Bạn đã bao giờ nghe câu nói “Tôi là người tốt. Tôi chưa từng giết người hay ăn cắp bất cứ thứ gì. Tôi ổn!” Ở một mức độ nào đó, điều này đúng. Thật tốt khi chúng ta không tàn nhẫn hay ngược đãi người khác một cách trắng trợn. Tuy nhiên, Tin Mừng hôm nay nhấn mạnh rằng đời sống Kitô hữu còn hơn cả việc không giết người hay tương tự.

Tin Mừng hôm nay trích từ Bài giảng trên núi của Chúa Giêsu. Ở đây, Chúa Giêsu phác họa bản chất triệt để của cuộc sống và đức tin mà các môn đệ được kêu gọi. Chúng ta được kêu gọi theo lối sống này vì đó là cách mà chính Thiên Chúa là Đấng thiện hảo triệt để, yêu thương triệt để và thương xót triệt để.

Chúa Giêsu dạy rằng ngay cả một điều nhỏ nhặt như việc nói xấu ai đó cũng đưa chúng ta vào con đường hận thù - một con đường cuối cùng có thể dẫn đến bạo lực, dù là do hành động của chính chúng ta hay thông qua những người chúng ta ảnh hưởng. Khi chúng ta lên án, phỉ báng hoặc phân loại người khác, chúng ta đang bước vào một con dốc trơn trượt làm sâu sắc thêm sự chia rẽ và thúc đẩy xung đột. Sự thật này vang vọng trong câu nói quen thuộc: “thù hận sinh ra thù hận”.

Chúa Giêsu mời gọi chúng ta nhận ra rằng đức hạnh và lòng tốt phải đi sâu vào bên trong chúng ta—vào tâm trí và trái tim của chúng ta. Khi Mùa Chay bắt đầu, chúng ta được mời gọi suy ngẫm sâu sắc hơn về những cách nhỏ nhặt mà chúng ta từ chối Thiên Chúa, tình yêu và lòng nhân lậu của Người. Đây là quá trình ăn chay nội tâm - ăn chay tâm trí và lưỡi - có thể giúp biến đổi tâm trí và trái tim của chúng ta. Khi chúng ta bước vào tuần thứ hai của Mùa Chay, làm thế nào mỗi người chúng ta có thể thực hành việc ăn chay nội tâm này.

Lạy Chúa Giêsu, xin hướng dẫn những suy nghĩ và lời nói của con để chúng luôn đẹp lòng Chúa và đưa con vào vương quốc của Người. Amen.

5. ĐỒNG HÀNH VỚI UKRAINE

Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “STANDING WITH UKRAINE”, nghĩa là “ĐỒNG HÀNH VỚI UKRAINE”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Một người bạn và cũng là đồng nghiệp của tôi, Carl Trueman, gần đây đã nhận xét rằng “Phương Tây không còn là tập đoàn của những nền văn hóa nghiêm túc nữa”. Điều mà tôi vô cùng muốn bổ sung thêm là “Phương Tây không còn là tập đoàn của những nền văn hóa nghiêm túc và các chính sách nghiêm túc nữa”. Cả hai đều có mối liên hệ với nhau, sự suy tàn về văn hóa của phương Tây là một yếu tố không hề nhỏ khiến chúng ta rơi vào chủ nghĩa ấu trĩ về chính trị. Việc khám phá kết nối đó có thể được để lại sau. Ở đây, hãy để tôi khẳng định một cách đơn giản rằng sự thiếu suy nghĩ chính trị hiện đang được thể hiện ở phương Tây đang đe dọa làm sáng tỏ chiến thắng của tự do trong Chiến tranh Lạnh: chiến thắng của những nền dân chủ được thừa nhận là không hoàn hảo trước những chế độ chuyên chế đa dạng không thể chối cãi.

Ai có hiểu biết về lịch sử lại có thể phủ nhận rằng chính sách thiếu quyết đoán hiện nay của các cường quốc phương Tây đối với Ukraine gợi nhớ một cách đáng lo ngại về những sai lầm mà các nền dân chủ đã mắc phải vào giữa những năm 1930? Sự lưỡng lự của phương Tây trong việc cung cấp cho những người Ukraina sẵn sàng và can đảm nguồn lực để đánh bại một nước Nga đang có ý định tiêu diệt đất nước Ukraine chắc chắn gợi lại sự thiếu cẩn trọng đã khiến Anh và Pháp chấp nhận việc tái vũ trang Rhineland vào năm 1936, với Anschluss của Áo năm 1938, và sự chia cắt của Tiệp Khắc vào năm 1938–39. (Và xin đừng nói với tôi về “sự tương tự cũ kỹ, rách nát với những năm 1930”; chúng chỉ rách nát và cũ kỹ nếu chúng sai, mà thực ra không phải vậy.)

Sự mù quáng về địa chính trị ngày nay đối với Ukraine – sự cố ý phá hủy năng lực của phương Tây nhằm ngăn chặn các cường quốc độc tài hung hãn – là sự thất bại về nhận thức sâu sắc về đạo đức và thần kinh đạo đức cũng như một thất bại về mặt chính trị. Và những thất bại đó đang gây ra những ảnh hưởng toàn cầu và có khả năng trở nên tồi tệ hơn trong năm tới, thậm chí còn gây ra nhiều đau khổ và chết chóc hơn.

Các nhà lãnh đạo chính trị Pháp, Đức, Mỹ nghĩ gì khi vặn vẹo và than thở vì “mệt mỏi” trước cuộc chiến ở Ukraine? Tôi khá chắc chắn rằng người Ukraine cũng mệt mỏi: mệt mỏi vì con cái họ bị bắt cóc và đưa sang Nga để tẩy não; mệt mỏi với việc chôn cất người chết sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga vào các mục tiêu dân sự; mệt mỏi vì bị từ chối cung cấp vũ khí và đạn dược. Tuy nhiên, họ vẫn tiếp tục. Làm sao một tổng thống Pháp thoải mái, một thủ tướng Đức thoải mái, các nghị sĩ và thượng nghị sĩ Mỹ thoải mái lại có thể đề cập đến “sự mệt mỏi về Ukraine” khi đồng minh của chúng ta đang bị chảy máu trắng bệch mà vẫn tiếp tục chiến đấu?

May mắn thay, những người khác có tinh thần đạo đức mạnh mẽ hơn đã đạt được điều đó.

Họ bao gồm một liên minh gồm các nhà lãnh đạo Kitô giáo Ukraine, những người vào ngày 11 Tháng Giêng đã đưa ra một tuyên bố chung lên án “ý thức hệ hung hăng của 'thế giới Nga'“, vốn đứng đằng sau cuộc chiến diệt chủng của Nga trong và ngoài Ukraine. Ý thức hệ này, được thúc đẩy và ủng hộ bởi sự lãnh đạo của Giáo hội Chính thống Nga, đã “trong nhiều năm tuyên bố rằng người Ukraine, với tư cách là một dân tộc, 'không hề tồn tại.'“ Tuyên bố tiếp tục: “Kích động hận thù và tiến hành chiến tranh dựa trên ý thức hệ của 'thế giới Nga' vi phạm các nguyên tắc Kitô giáo và mâu thuẫn với các chuẩn mực tâm linh mà Giáo hội phải tuân theo.” Những sự phản bội này đối với Chúa Kitô làm suy yếu “sự đáng tin cậy của chứng tá Kitô giáo,” và không chỉ ở Đông Âu.

Amen.

Các nhà lãnh đạo Kitô giáo Ukraine tiếp tục cảm ơn những người đã đoàn kết với Ukraine đang đau khổ, bao gồm cả “các tổ chức nhân đạo cung cấp hỗ trợ cho những người gặp khó khăn ở Ukraine và những người tị nạn Ukraine”. Tên của các tổ chức đó tạo thành một danh sách danh dự về mặt đạo đức. Đứng đầu trong danh sách những người công chính đó sẽ là Hiệp sĩ Columbus.

Kể từ khi Nga xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Hội Hiệp sĩ đã huy động được 22,3 triệu USD từ hơn 67.500 nhà tài trợ. Những khoản quyên góp đó đã giúp các Hiệp sĩ phục vụ 1,6 triệu người Ukraine bằng cách phân phối, ở Ukraine và những người tị nạn Ukraine ở Ba Lan, 7,7 triệu pound thực phẩm và thiết bị y tế, do Đoàn xe bác ái của các Hiệp sĩ Columbus cung cấp (trong một số trường hợp có rủi ro đáng kể); 250.000 gói chăm sóc cá nhân; hơn 4.000 chiếc áo khoác sưởi ấm trẻ em Ukraina; và hàng trăm xe lăn, máy phát điện và các thiết bị kỹ thuật cần thiết khác.

Trong nhiều tháng, Quốc hội Hoa Kỳ đã chơi đùa với viện trợ quân sự dành cho Ukraine, bắt nước này làm con tin cho một cuộc cãi vã thiếu suy nghĩ khác giữa Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa về điều mà mọi công dân Mỹ tỉnh táo đều hiểu là một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về chính sách nhập cư. Đây là hành vi không xứng đáng của một quốc gia vĩ đại. Đã đến lúc người dân phải kêu gọi những người đại diện cho chúng ta tại Hạ viện Hoa Kỳ và Thượng viện Hoa Kỳ ngừng ngay những trò đùa trẻ con của họ, ngừng hạ thấp nền chính trị của chúng ta bằng những lời châm chọc trên mạng xã hội, nhưng hãy hành xử theo cách phù hợp với những người lớn đã tuyên thệ lập pháp một cách có trách nhiệm—và ủng hộ những người dân dũng cảm, những người chống lại những khó khăn khủng khiếp và đối mặt với những đau khổ to lớn, đang bảo vệ chiến thắng của chúng ta trong Chiến tranh Lạnh cũng như đất nước của họ.

Những ai không làm như vậy sẽ phải đối mặt với sự phán xét khắc nghiệt của lịch sử.

---

Source:First Things

STANDING WITH UKRAINE