Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Mác-cô.

Hôm ấy, khi chiều đến, Đức Giê-su nói với các môn đệ: “Chúng ta sang bờ bên kia đi!” Bỏ đám đông ở lại, các ông chở Người đi, vì Người đang ở sẵn trên thuyền; có những thuyền khác cùng theo Người. Một trận cuồng phong nổi lên, sóng ập vào thuyền, đến nỗi thuyền đầy nước. Trong khi đó, Đức Giê-su đang ở đàng lái, dựa đầu vào chiếc gối mà ngủ. Các môn đệ đánh thức Người dậy và nói: “Thầy ơi, chúng ta chết mất, Thầy chẳng lo gì sao?” Người thức dậy, ngăm đe gió, và truyền cho biển: “Im đi! Câm đi!” Gió liền tắt, và biển lặng như tờ. Rồi Người bảo các ông: “Sao nhát thế? Anh em vẫn chưa có lòng tin sao?” Các ông sợ hãi kinh hoàng và nói với nhau: “Vậy người này là ai, mà cả đến gió và biển cũng tuân lệnh?”

Đó là lời Chúa

 

LỄ NẾN: ÁNH SÁNG ĐẾN TRẦN GIAN

Tại sao lễ dâng Chúa trong Đền Thánh lại gọi là Lễ Nến? Vì nến sáng tượng trưng cho Chúa Kitô là ánh sáng soi chiếu trần gian và cuộc đời mỗi người chúng ta.

1. Chúa là ánh sáng. Trong thiên nhiên, ánh sáng xua tan bóng tối để soi đường dẫn lối ta đi, ánh sáng chiếu soi làm cho mọi sự đẹp đẽ hơn, và ánh sáng đem sự sống cho các sinh vật. Thế nên, bài Phúc Âm nói Chúa Giêsu là ánh sáng để diễn tả Chúa đến xua tan những bóng đêm tội lỗi, soi sáng cho nhân loại biết ý nghĩa và mục đích thật sự của đời người, để làm cho cuộc đời này trở nên tốt đẹp hơn, yêu thương hơn, đáng sống hơn. Chúa là ánh sáng và lời Ngài cũng là ánh sáng: “Lời Chúa là ngọn đèn soi cho con bước, là ánh sáng chỉ đường con đi.”

2. Đi trong ánh sáng. Như hoa hướng dương hướng về mặt trời, như mọi sinh vật đón nhận ánh sáng để phát triển sự sống và sinh hoa kết trái, thì chúng ta cũng phải hướng về Chúa, đón nhận ánh sáng của Chúa để sống, để tiến bước trong đời như lời Chúa Giêsu công bố: “Ta là sự sáng thế gian. Ai theo ta thì sẽ không đi trong tối tăm nhưng sẽ có ánh sáng ban sự sống.” Hình ảnh ngọn nến cháy sáng cũng mời gọi mỗi người hãy đón nhận và phản chiếu ánh sáng Chúa Kitô bằng một lối sống quảng đại cống hiến như nến chịu tan chảy tiêu hao, luôn sẵn lòng yêu thương hy sinh quên mình như Chúa Giêsu đã sống.

Từ khi chịu phép rửa tội, mỗi người đã lãnh nhận cây nến cháy sáng tượng trưng cho việc đón nhận và bước đi trong ánh sáng Chúa Kitô. Ước gì, hàng ngày chúng ta tiếp tục siêng năng tới gặp Chúa qua những giờ cầu nguyện và thánh lễ. Cứ đến gần Chúa là ánh sáng thì chắc chắn đời mình sẽ đẹp đẽ, sẽ sáng láng như câu tục ngữ “gần đèn thì sáng.” Amen.

 

LẶNG NHƯ TỜ
“Gió liền tắt, và biển lặng như tờ”.

Cảnh báo các tân binh đối phó với những con trăn đói vùng Amazon ghi: “Đừng chạy, trăn phóng nhanh hơn bạn! Nằm ngửa, hai chân chụm lại, hai tay đặt ngang hông, đầu cúi xuống. Trăn sẽ tìm cách đẩy đầu nó xuống dưới bạn. Cứ để nó nuốt chân bạn; yên tâm, không đau; sẽ mất nhiều thời gian. Nếu bạn vùng vẫy, nó sẽ nhanh chóng siết; điều bạn cần là bình tĩnh, lặng như tờ! Nó sẽ tiếp tục nuốt. Đợi cho đến khi nó nuốt trọn đầu gối; bấy giờ, lấy con dao ra và nhanh chóng rạch vào hai bên miệng của nó; vậy là bạn sống!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Thật thú vị! ‘Lặng như tờ’ được gặp lại trong Tin Mừng hôm nay không chỉ là sự lặng sóng của biển, nhưng còn là sự lặng tĩnh của mọi loại hình xáo trộn trong Giáo Hội, trong thế giới và trong lòng người. Chúa Giêsu luôn làm ‘lặng như tờ’ mọi tình huống tréo ngoe.

Con thuyền vượt bão là hình ảnh của Giáo Hội mà đôi khi tưởng như sắp chìm. Điều cứu nó không phải là tài năng và lòng dũng cảm của các thuỷ thủ, nhưng là ‘đánh thức Chúa dậy’, điều này đồng nghĩa với việc sống niềm tin ‘có Chúa’. Ngài ở giữa thuyền; niềm tin cho phép con thuyền tiến về phía trước, cả trong đêm, giữa bão. Nó bảo đảm sự hiện diện của Ngài; tay Ngài sẽ nắm lấy, kéo chúng ta khỏi mọi nguy biến. Để được an toàn, hãy ở yên trên thuyền, dẫu ở đó có những hạn chế và điểm yếu của mỗi người. Hãy kêu cầu, tuyên xưng niềm tin vào Chúa; mọi hỗn mang rồi sẽ ‘lặng như tờ!’.

Cũng thế, Chúa Kitô cho phép ‘thuyền đời’ mỗi người bị quăng lên quật xuống bởi những con sóng tưởng như không thể vượt qua; và việc có Ngài trong thuyền cũng không là một bảo đảm mọi thứ sẽ yên hàn. Cần khám phá rằng, Ngài có mặt, đang hoạt động giữa sóng gió. Vấn đề là chúng ta có biết lặng yên để hướng lòng tin về Ngài; cho phép Ngài làm những gì còn lại! Giữa nguy khốn, nếu chúng ta đến gần Ngài hơn, van xin Ngài hơn thì chắc chắn, ân sủng thực sự sẽ hoạt động. Thông thường, chúng ta chỉ hướng về tâm bão, để nỗi sợ và lo lắng nhân lên; nhưng mỗi cơn bão là một cơ hội để tin cậy Chúa ở một cấp độ mới mẻ hơn, một tầm cao sâu sắc hơn. Nhìn vào Chúa, đừng nhìn vào sóng!

Thư Do Thái hôm nay cũng nói đến niềm tin giữa thử thách, “Đức tin là bảo đảm cho những điều ta hy vọng!”. Abraham “nghĩ rằng Thiên Chúa có quyền năng cho người chết trỗi dậy. Rốt cuộc, ông đã nhận lại người con”. Với Thiên Chúa, bão tố rồi cũng đã ‘lặng như tờ’ cho gia đình tổ phụ.

Anh Chị em,

“Gió liền tắt, và biển lặng như tờ”. Đẹp làm sao hình ảnh các tân binh Amazon ứng phó với con trăn đói; việc nạn nhân chụm chân, đầu cúi xuống khác nào việc chúng ta cầu nguyện! Vấn đề còn lại là anh ta ‘có con dao’ hay không; cũng thế, chúng ta cúi đầu, quỳ gối mỗi khi bão tố, nhưng vấn đề là bạn và tôi ‘có đức tin’ hay không? Mất niềm tin, mọi sự trở nên khó khăn; đặt niềm tin vào Chúa, mọi sự sẽ ‘lặng như tờ’. Sóng đời là điều không tránh khỏi, nhưng biết quỳ gối, vững tin vào Chúa, thế nhưng, vào quyền năng và lòng thương xót của Ngài sẽ làm cho mọi giông bão im phăng phắc.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, Đấng thi thoảng ‘ngủ’ khi con cần; cho con tin, Chúa có đó, ngủ hay thức, không thành vấn đề. Bão sẽ giữ con gần Chúa hơn và mọi sự sẽ lặng thinh khi niềm tin nơi con chuyển mình và được nâng lên một tầm cao mới!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

SỐ PHẬN NGÔN SỨ
(Chúa Nhật IV TNC)

Đã là Kitô hữu thì thảy đều được tham dự vào ba chức vụ của Chúa Kitô là ngôn sứ, tư tế và vương giả. Lướt cái nhìn qua ba sứ vụ ấy thì sứ vụ tư tế xem ra được kính nể hơn cả. Sứ vụ vương giả tuy có nhiều vất vả nhưng lại được trọng kính một cách nào đó. Còn sứ vụ ngôn sứ thì có lẽ hẩm hiu nhất.

Làm ngôn sứ là nhân danh Chúa và thay mặt Chúa mà trình bày ý, lời của Chúa cho đồng loại. Lời Chúa là lời tình yêu, nhưng cũng là lời chân lý. Chính vì thế mà Lời Chúa được ví như thanh gươm hai lưỡi phân rẽ tâm hồn con người. Ngay lời của con người, nếu là lời của sự thật, thì cũng đã dễ mất lòng. Phận người chúng ta xem ra công ít mà tội nhiều. Mặt tốt cũng có, việc lành cũng có, nhưng chẳng đáng là bao so với mặt tồn tại và những lỗi lầm. Và thế là người ta thật khó chấp nhận khi sự thật về con người mình bị phơi bày.

Nhiều ngôn sứ khi được Chúa kêu mời thi hành sứ vụ, thì thường run rẩy hoặc tìm cách thoái thác. Quả thật chuyện “chưa được mạ thì má đã sưng” là chuyện xưa nay không hiếm. Nói lời sự thật, nhất là cho những người đang nắm quyền cao, chức trọng, thì biết bao nguy hiểm rình chờ ập xuống không biết khi nào. Thế mà Chúa vẫn cứ bảo với ngôn sứ: “Người hãy thắt lưng, hãy chỗi dậy! Hãy nói với chúng tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi đừng run sợ, nếu không, trước mặt chúng, chính Ta sẽ làm cho ngươi run sợ luôn” (Gr 1,17).

Đã là ngôn sứ thì phải nói lời sự thật. Nếu không nói thì chính sứ ngôn sẽ nhận lấy tại họa từ chính Thiên Chúa: “chính Ta sẽ làm cho ngươi run sợ”. Nếu người ngôn sứ mà không nói cho kẻ gian ác biết điều gian ác nó đã phạm, khiến nó phải chết trong sự gian ác của nó, thì chính Thiên Chúa sẽ đòi nợ máu nó nơi người sứ ngôn (x.Ed 3,18). Số phận các sứ ngôn từ trước đến nay dường như chẳng khác nhau bao nhiêu, chẳng hạn như Êlia, Giêrêmia, Gioan Tẩy Giả…thảy đều có kết cục chẳng sáng sủa chút nào.

Tuy nhiên làm sao để phân định rằng khi nào thì một ngôn sứ nói lời chân lý do Chúa phán truyền? Đã là ngôn sứ chính hiệu thì phải nói những gì Chúa phán dạy. Những gì Chúa phán dạy luôn hướng đến điều tốt đẹp. “Đã nhổ thì phải biết trồng”; “Đã đập phá thì phải biết dựng, biết xây” (x.Gr 1,10; 18,7-10). Ngôn sứ chính hiệu thì sau khi phê phán những điều tiêu cực, những mặt hạn chế, lỗi lầm của con người, của xã hội, thì luôn đề ra giải pháp khắc phục và biện pháp sửa sai.

Như thế, mục đích của sứ ngôn khi nói lời sự thật thì luôn nhằm điều thiện hảo cho người nghe. Thánh Phaolô nói với tín hữu Côrintô rằng để mọi hành vi của chúng ta có giá trị thì phải xuất phát từ một tấm lòng đầy đức mến. “Giả như tôi được ơn nói tiên tri (làm ngôn sứ), và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến thì tôi cũng chẳng là gì” (1Cr 13,2). Một ngôn sứ của Chúa thì phải nói lời Chúa dạy. Lời Chúa dạy luôn là lời tình yêu, lời sự thật. Khi đã nói lời sự thật, dù rằng khởi đầu bằng những hiện thực chẳng hay chẳng tốt về tha nhân hay xã hội nhưng được kết thúc bằng những phương thế giúp nhau hoán cải, đổi thay, thăng tiến. Ngôn sứ của Chúa thì luôn chân thành mong ước điều tốt đẹp cho cả người mình phê phán hay góp ý. Và dĩ nhiên một trong những hệ quả dù không mong cũng thường xảy đến đó là thập giá.

Giêrêmia đã phải hứng chịu nhiều nỗi truân chuyên khi làm kiếp “tứ phía kinh hoàng” (x.Gr 20,4). Số phận của Vị Đại ngôn sứ là Giêsu Kitô thì qua rõ ràng. Khi thẳng thắn nói cho người đồng hương biết về tính phổ quát của ơn cứu độ, tức là tình yêu của Thiên Chúa không dành riêng cho một ai, một dân tộc nào, một xứ sở nào, thì Chúa Giêsu đã phải đón nhận sự phẫn nộ, đúng hơn là sự cuồng nộ của dân Nagiarét. Sự ích kỷ đã làm cho tâm hồn người dân Nagiarét lúc bấy giờ ra mù quáng. Ăn không được thì đập bỏ, chứ không cho kẻ khác hưởng nhờ chăng? Dù sao đi nữa thì thái độ cuồng nộ đến nỗi bắt Chúa Giêsu đem lên núi để xô Người xuống vực cho chết là một thái độ không thể hình dung, nhưng lại là sự thật.

Một vài nhà chú giải Thánh Kinh cho rằng Chúa Giêsu có hai lần về Nagiarét. Một lần thì Người được tung hô, đón nhận, và lần khác thì bị tẩy chay, ngược đãi. Thế nhưng, việc thánh sử Luca kể liền một mạch hai thái độ trái ngược của người đồng hương Chúa Giêsu cũng nhắc nhớ cho ta thấy rõ lòng người rất dễ đổi trắng thay đen, khi sự ích kỷ, nhỏ nhen ngự trị. Sau này dân thành Giêrusalem cũng thế. Trước thì hoan hô, chúc tụng Con vua Đavit, thế mà sau đó mấy ngày lại giơ cao nắm đấm, la gào: “đóng đinh, đóng đinh nó vào thập giá”(x.Mt 21,9; 27,23).

Làm tất cả vì hạnh phúc người mình yêu, nói lời sự thật cho mình yêu và rồi sẵn sàng đón nhận sự ngược đãi, bách hại trong sự khoan dung, tha thứ, chính là chân dung ngôn sứ thật. Tuyên phán những sự may lành thì không khó, nhưng khi phải nói những điều chẳng hay, để giúp nhau thay đổi thì quả là chẳng dễ chút nào, nhất là khi sự chẳng hay ấy lại liên hệ đến những người có thể làm hại chúng ta cách này cách khác. Tuy nhiên đã là Kitô hữu thì tất thảy chúng ta đều phải làm sứ ngôn cho Thiên Chúa. Đây là một sứ mạng không thể khước từ hoặc cố tình xao nhãng hoặc tìm cách biện bạch để bỏ qua. Ước gì không một ai trong chúng ta, cách riêng các mục tử trong Giáo hội, phải hứng chịu lời tuyên án của Thiên Chúa khi Người đòi nợ máu của người gian ác trên mình, vì đã không chu toàn sứ mạng ngôn sứ: nói lời tình yêu và nói lời sự thật.

Ban Mê Thuột.

 

John Lavenburg của tạp chí Crux, ngày 31 tháng 1 năm 2025, cho hay: Mặc dù các giám mục Hoa Kỳ vẫn chưa bình luận về lệnh đóng băng các chương trình tài trợ, cho vay và hỗ trợ tài chính khác của chính quyền Trump, họ đã yêu cầu người Công Giáo liên hệ với các thành viên Quốc hội của mình để bày tỏ lo ngại về lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài riêng biệt được ban hành vào tuần trước.

Thực vậy, ngày 26 tháng 1, Ngoại trưởng Marco Rubio tuyên bố rằng theo lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump, ông đã tạm dừng mọi khoản viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ do Bộ Tuyên bố và Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tài trợ.

Rubio cho biết, việc tạm dừng này là để có thể xem xét lại mọi chương trình viện trợ nước ngoài “nhằm đảm bảo chúng hiệu quả và phù hợp với chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ theo Chương trình nghị sự Nước Mỹ trên hết”.

“Tổng thống Trump đã tuyên bố rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ không còn mù quáng phân phát tiền mà không có lợi cho người dân Hoa Kỳ nữa”, ông cho biết trong một tuyên bố. “Việc xem xét và điều chỉnh lại viện trợ nước ngoài thay mặt cho những người nộp thuế chăm chỉ không chỉ là điều đúng đắn cần làm mà còn là mệnh lệnh đạo đức”.

Đánh giá sẽ diễn ra cho đến ngày 20 tháng 4.

Vào ngày 30 tháng 1, Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ đã gửi cảnh cáo hành động chung với Catholic Relief Services, nhánh nhân đạo quốc tế của mình, yêu cầu các tín hữu nói với các thành viên Quốc hội địa phương của họ phản đối lệnh đóng băng, nói rằng nó "sẽ gây bất lợi cho hàng triệu anh chị em của chúng ta, những người cần được tiếp cận với hỗ trợ nhân đạo, y tế và phát triển cứu sống".

Catholic Relief Services nhận được nguồn tài trợ đáng kể từ chính phủ liên bang. Theo các biểu mẫu thuế được đăng trên trang web của tổ chức, tổ chức này đã nhận được hơn 928 triệu đô la tiền tài trợ từ các khoản tài trợ của chính phủ liên bang trong Năm tài chính 2023.

"Các chính quyền mới thường xem xét các chương trình đang diễn ra theo các mục tiêu chính sách của họ", cảnh cáo nêu rõ. "Tuy nhiên, việc ngừng hầu hết các hoạt động hỗ trợ nhân đạo và phát triển cứu sống trong thời gian đó sẽ có tác động thực sự đến tính mạng và phẩm giá của con người và đến lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ".

"Là những người có đức tin, chúng ta hãy sát cánh cùng những người anh chị em của mình đang gặp khó khăn", cảnh cáo tiếp tục. "Yêu cầu Quốc hội hợp tác với Chính quyền để tiếp tục cho phép các chương trình hỗ trợ nước ngoài hoạt động trong quá trình đánh giá".

 

Daniel Esparza của tạp chí Aleteia, ngày 30/01/25, nhận định rằng Rõ ràng là thanh thiếu niên ngày nay đang phải đối mặt với một bãi mìn đầy những ý tưởng có hại về các mối quan hệ, sự thân mật và sự tôn trọng.

Nuôi dạy các bé trai tuổi thiếu niên trong thế giới ngày nay không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Ở bất cứ nơi đâu chúng đến — trên điện thoại, phương tiện truyền thông xã hội hoặc thậm chí trong các cuộc trò chuyện thông thường — chúng đều bị tấn công bởi nội dung và thông điệp cực đoan về tình dục, coi nhẹ tình dục.

Nội dung khiêu dâm, vốn khó tiếp cận, giờ đây đã trở nên phổ biến và ảnh hưởng của nó không chỉ làm méo mó cách những người đàn ông trẻ nhìn nhận người khác mà còn làm méo mó cách họ nhìn nhận bản thân.

Thêm vào đó là sự bình thường hóa của những trò đùa thô tục và sự hài hước thiếu tôn trọng, thì rõ ràng là thanh thiếu niên ngày nay đang phải đối diện với một bãi mìn đầy những ý tưởng có hại về các mối quan hệ, sự thân mật và sự tôn trọng.

Đối với cha mẹ, thách thức là cung cấp một tầm nhìn thay thế - tầm nhìn dạy con trai họ rằng tình dục không phải là một món hàng hóa, và trang bị cho chúng khả năng lựa chọn phẩm giá thay vì sự xao lãng trong một nền văn hóa tràn ngập tiếng ồn.

Cốt lõi của thách thức này là nhu cầu hướng những người đàn ông trẻ đến một điều gì đó lớn lao hơn bản thân họ. Thanh thiếu niên được lập trình để đặt ra những câu hỏi lớn, ngay cả khi họ không nói ra: Tôi là ai? Điều gì quan trọng? Làm thế nào để tôi sống tốt?

Tình dục, với tất cả vẻ đẹp và sự phức tạp của nó, trở thành cơ hội để khám phá những sự thật sâu sắc hơn này. Mục tiêu không chỉ là tránh hành vi xấu mà còn truyền cảm hứng cho các bé trai nhìn nhận cuộc sống – và bản thân – với ý nghĩa và mục đích.

Chấp nhận sự khó xử

Bước đầu tiên trong việc hướng dẫn con trai bạn rất đơn giản nhưng cần thiết: đừng ngại ngùng trước sự khó xử. Nói về tình dục là điều không thoải mái đối với cả cha mẹ và thanh thiếu niên, nhưng sự khó chịu đó có thể trở thành cầu nối để trò chuyện trung thực. Việc thừa nhận điều đó ngay từ đầu — "Tôi biết điều này có vẻ kỳ lạ, nhưng nó quan trọng" — báo hiệu rằng bạn sẵn sàng lội vào vùng nước khó khăn vì bạn quan tâm đến con.

Tôn trọng là nền tảng

Một trong những món quà tuyệt vời nhất mà bạn có thể dành cho con trai mình là một góc nhìn mới về cách con nhìn nhận người khác. Thế giới thường coi con người như những vật thể để giải trí hoặc tiêu dùng. Ngược lại, sự tôn trọng kêu gọi con nhìn nhận người trước mặt mình như một người có trí óc, trái tim và tâm hồn. Những thông điệp đơn giản như "Hãy là người biết trân trọng hơn là nhìn” có thể gieo mầm cho sự tôn trọng sâu sắc hơn. Tôn trọng không chỉ là một hành vi — mà là một thế giới quan.

Tự do thay vì nô lệ

Những cậu bé tuổi thiếu niên sống trong một nền văn hóa tràn ngập nội dung nông cạn, khiêu dâm. Sự cám dỗ coi đây là điều bình thường ở khắp mọi nơi, từ những trò đùa tục tĩu đến khiêu dâm. Nhưng đây chính là lúc bạn có thể dẫn nhập một ý tưởng cấp tiến: tự do. Tự do thực sự không phải là chiều theo mọi ham muốn; mà là lựa chọn điều gì tốt đẹp và có ý nghĩa.

Sách Giáo lý dạy rằng sự trong sạch "đảm bảo sự thống nhất của con người" (GLCG 2338), nhắc nhở chúng ta rằng tự chủ không phải là kìm nén mà là hòa nhập — sống như một con người toàn vẹn phù hợp với phẩm giá của mình. Giúp con trai bạn thấy rằng những thứ như khiêu dâm không chỉ làm người khác trở nên rẻ rúng; chúng còn làm con trở nên rẻ rúng. Bạn có thể nói với con rằng "Con tốt hơn thế". "Con có khả năng làm được nhiều hơn là chỉ bằng lòng với đồ bỏ đi".

Đức hạnh trong hành động

Làm gương về đức hạnh không có nghĩa là hoàn hảo — mà có nghĩa là cố gắng sống chính trực và đối xử với người khác một cách đàng hoàng. Con trai bạn sẽ học được nhiều điều từ những gì bạn làm hơn là những gì bạn nói, dù đó là cách bạn nói về đàn ông và đàn bà, những câu chuyện cười mà bạn tránh nói hay cách bạn đối xử với chính người bạn đời của mình. Đồng thời, hãy cho con thấy rằng đức hạnh không phải là một lý tưởng không thể đạt được. Đó là hành trình của những lựa chọn nhỏ, hàng ngày.

Cho con một lối thoát

Các bé trai tuổi thiếu niên tràn đầy năng lượng và cảm xúc. Hãy cho chúng một thứ gì đó có ý nghĩa để truyền năng lượng đó vào — thể thao, âm nhạc, xây dựng thứ gì đó bằng tay của chúng. Các hoạt động như đấm bốc hoặc thể thao đồng đội có thể dạy chúng tính tự kỷ luật, tình đồng chí và sự tôn trọng. Những bài học này sẽ được áp dụng vào cách chúng đối xử với người khác, đặc biệt là trong các mối quan hệ.

Giữ cho cánh cửa luôn mở rộng

Trên hết, con trai bạn cần biết bạn là nơi an toàn. Sự phán xét và khắc nghiệt sẽ đóng lại thông đạt, nhưng sự cởi mở và khiêm nhường sẽ duy trì thông đạt. Nhắc nhở con rằng, "Con luôn có thể đến với mẹ. Ngay cả khi kỳ lạ hay lộn xộn, mẹ vẫn muốn ở bên con hơn là để con phải đối đầu một mình”.

Chỉ ra điều gì đó lớn lao hơn

Cuối cùng, điều quan trọng nhất bạn có thể làm là giúp con trai mình nhìn xa hơn bản thân mình. Thế giới đẩy con đến những sự xao nhãng hời hợt, nhưng con có khả năng làm được nhiều hơn thế nữa — sự tôn trọng, tình yêu, mục đích và tự do. Khi con học cách coi tình dục không phải là một thứ tầm thường mà là một món quà được đan xen vào bản chất của chính con, con sẽ bắt đầu hiểu được vẻ đẹp thực sự của nó.

Làm cha mẹ không phải là để hoàn hảo, mà là để đồng hành cùng con trai, hướng con đến một cuộc sống có ý nghĩa. Khi làm như vậy, bạn trao cho con những công cụ không chỉ để điều hướng sự ồn ào của thế giới mà còn để vượt lên trên nó, được hướng dẫn bởi tầm nhìn về một điều gì đó lớn lao hơn.

 

John M. Grondelski, trên The Catholic Thing, Thứ sáu, ngày 24 tháng 1 năm 2025, cho hay: Khi Cuộc diễn hành vì sự sống diễn ra tại Washington D.C., chúng ta nên nhớ rằng ngày 22 tháng 1 năm 2025 là ngày kỷ niệm 52 năm của Roe kiện Wade, phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ áp đặt phá thai theo yêu cầu thông qua việc sinh con tại tất cả các tiểu bang. Roe là phán quyết tương đương với phán quyết Dred Scott của thế kỷ 20. Năm 1857, Tòa án Tối cao tuyên bố Dred Scott – một người đàn ông da đen bị chủ đưa đến Illinois – không thể được tự do vì anh ta không phải là “con người” và do đó phải tuân theo bất cứ lựa chọn nào mà chủ nhân của anh ta đưa ra. Năm 1973, Tòa án Tối cao tuyên bố những đứa trẻ chưa chào đời không phải là “con người” và do đó phải tuân theo bất cứ lựa chọn nào mà mẹ chúng đưa ra.

Cả hai điều ghê tởm của ngành tư pháp giờ đây đã tìm được đường vào thùng rác của lịch sử: Roe bằng cách đảo ngược trong Dobbs, Dred Scott thông qua việc ban hành Tu chính án thứ 13 và 14. Tu chính án thứ 14 đã giải quyết câu hỏi liệu nô lệ có phải là người và công dân hay không bằng cách quy định rằng việc sinh ra ở Hoa Kỳ khiến bạn trở thành công dân - và có quyền được bảo vệ khỏi việc tước đoạt mạng sống mà không cần trình tự tố tụng hợp pháp.

Điều khoản đó là trung tâm của cuộc tranh cãi ngày nay vì Tổng thống Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp thách thức phạm vi của nó. Những người chơi nhanh và lỏng lẻo với luật pháp tuyên bố rằng Tu chính án rất rõ ràng: sinh ra ở Hoa Kỳ và bạn là công dân. Vâng, Tu chính án thực sự nói rằng sinh ra ở Hoa Kỳ "và chịu sự tài phán của [nó]". Điều đó có nghĩa gì là nơi cuộc tranh luận hiện nay nhắm vào.

Tuy nhiên, tôi muốn đề cập đến một khía cạnh bị bỏ qua của câu hỏi "sinh ra ở Hoa Kỳ mang lại cho bạn quyền", một câu hỏi mà những người rao giảng về nhân quyền trong ACLU và Đảng Dân chủ cố tình tránh né. Sinh ra còn sống thì bạn phải có quyền.

Có đúng không?

Cựu Thống đốc đảng Dân chủ của Virginia, Ralph Northam (một bác sĩ y khoa), đã tiết lộ sự thật trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh khét tiếng năm 2019, trong đó ông bảo vệ việc giết trẻ sơ sinh sau khi sinh. Đáp lại sự phản đối dữ dội về dự luật của một đảng viên Dân chủ Virginia hợp pháp hóa việc phá thai trong tam cá nguyệt thứ ba (tức là tháng thứ 6-9 của thai kỳ), ông đã phải trả lời điều gì sẽ xảy ra nếu đứa trẻ tình cờ được sinh ra còn sống:

Nếu một người mẹ chuyển dạ, tôi có thể cho bạn biết chính xác điều gì sẽ xảy ra. Trẻ sơ sinh sẽ được sinh ra. Trẻ sơ sinh sẽ được giữ thoải mái. Trẻ sơ sinh sẽ được hồi sức nếu đó là điều mà người mẹ và gia đình mong muốn, và sau đó sẽ có một cuộc thảo luận giữa các bác sĩ và người mẹ.

Tu chính án thứ 14 không nói rằng quyền sống của một người sinh ra tại Hoa Kỳ phải tuân theo "cuộc thảo luận... giữa các bác sĩ và người mẹ". Nó nói rằng có nghĩa vụ phải bảo vệ mạng sống của người đó.

Những người phá thai nói một đằng làm một nẻo. Họ luôn phản đối mọi hạn chế phá thai, ngay cả trong tam cá nguyệt thứ ba, bằng cách sử dụng những tuyên bố giả mạo về "sức khỏe" (không xác định và bao gồm cả sự khó chịu về mặt tâm lý) để biện minh cho những vụ phá thai như vậy. Tất nhiên, họ tuyên bố những vụ phá thai như vậy là "hiếm", nhưng bây giờ họ hiếm khi sử dụng tính từ đó vì tiêu chuẩn "an toàn, hợp pháp và hiếm" của Bill Clinton đối với phá thai đã bị bãi bỏ. Điều đó cũng không bao giờ đúng.

Bộ phim năm 1984, do Bernard Nathanson sáng tạo và tường thuật, đã buộc mọi người phải nhìn nhận sự thật.

Phá thai muộn luôn "có nguy cơ" sinh con sống. Câu hỏi đặt ra là phải làm gì với đứa trẻ đó vì Tu chính án thứ 14 khá rõ ràng. Nhưng mọi nỗ lực của Quốc hội (và đã có hơn sáu chục nỗ lực) để ban hành Đạo luật "Bảo vệ trẻ sinh ra còn sống" (yêu cầu phải giữ cho đứa trẻ sống và phải có một bác sĩ thứ hai chăm sóc cho đứa trẻ có khả năng sinh ra còn sống có mặt trong vụ phá thai muộn) luôn bị phe đối lập của Đảng Dân chủ bác bỏ.

Chỉ mới thứ Hai, khi các đảng viên Dân chủ tại Thượng viện Virginia thông qua một tu chính án Hiến pháp tiểu bang để hợp pháp hóa phá thai theo yêu cầu trong thời kỳ mang thai tại Khối thịnh vượng chung, họ đã đánh bại (21-19, trong một cuộc bỏ phiếu trực tiếp của đảng) một tu chính án bổ sung mà sẽ yêu cầu rõ ràng phải bảo vệ những đứa trẻ sinh ra còn sống như vậy. Họ không cho phép có trách nhiệm bảo vệ một đứa trẻ sinh ra còn sống ở Virginia do phá thai.

Đây không phải là phá thai. Đây là giết trẻ sơ sinh và là hành vi cố ý làm mờ ranh giới "sinh ra tại Hoa Kỳ" của Tu chính án thứ 14.

Điều ấy đáng lưu ý vì vấn đề này thậm chí đã được nêu ra trong các cuộc thảo luận triết học về những gì "quyền lựa chọn" đòi hỏi. "Quyền phá thai" bao gồm những gì? Nó có bao gồm quyền được thực hiện thủ thuật phá thai hay cả quyền đối với thai nhi đã chết do thủ thuật đó không?

Một người đối thoại đã lập luận theo cách sau, nhấn mạnh - với sự nhất quán của "hãy thương hại tôi vì tôi là một đứa trẻ mồ côi vừa giết cha mẹ mình" - rằng một người phụ nữ có thể trải qua nỗi đau tâm lý nếu cô ấy không biết "cục tế bào" của mình đã kết thúc ở đâu và với ai và do đó, có quyền được "kết thúc".

Kể từ đó, những người phá thai đã trở nên hiểu biết hơn về "vấn đề" của những đứa trẻ được sinh ra còn sống trong quá trình phá thai ở tam cá nguyệt thứ ba. Quy trình "chuẩn" hiện nay là tiêm digoxin cho thai nhi trước phá thai. Digoxin là loại thuốc được dùng để kiểm soát một số bệnh tim; sử dụng trong phá thai ít nhất là không đúng nhãn. Nói một cách đơn giản, digoxin về cơ bản gây ra cơn đau tim ở thai nhi ("thai chết", như những người phá thai thích nói).

Khi họ chắc chắn rằng đứa trẻ đã chết, họ có thể lấy đứa trẻ ra hoặc gây chuyển dạ để "sinh ra" một đứa trẻ đã chết. Nó đi ngược lại quy tắc "sinh ra" của Tu chính án thứ 14.

Vì vậy, khi bạn lắng nghe tất cả những người theo chủ nghĩa nhân quyền than khóc và nghiến răng về việc Chính quyền Trump đàn áp "nhân quyền" trong phạm vi "sinh ra tại Hoa Kỳ và chịu sự quản lý của Hoa Kỳ" trong trường hợp người nhập cư bất hợp pháp, hãy hỏi những người đang khóc lóc thảm thiết: Bạn cũng sẽ hành động để ban hành Đạo luật Bảo vệ Trẻ sơ sinh còn sống chứ?

Đừng ngạc nhiên nếu tất cả những gì bạn nhận được trong đáp ứng chỉ là sự im lặng. Họ thích những tiếng hét im lặng có lợi trong tử cung.

 

Như VietCatholic đã loan tin (https://vietcatholic.net/News/Html/293941.htm), Bộ Giáo lý Đức tin, ngày 28 tháng Giêng 2025, đã cho công bố văn kiện mới về trí khôn nhân tạo, tựa là “ANTIQUA ET NOVA: Note on the Relationship Between Artificial Intelligence and Human Intelligence” [CŨ VÀ MỚI: Ghi chú về Mối Tương quan Giữa Trí khôn Nhân tạo và Trí khôn Con người). Mời độc giả đọc trọn Ban văn, chuyển qua Việt ngữ từ bản tiếng Anh do Tòa Thánh cung cấp:

CŨ VÀ MỚI: Ghi chú về mối tương quan giữa Trí khôn nhân tạo và Trí khôn con người

Dẫn nhập

1. Với sự khôn ngoan vừa cổ xưa vừa mới mẻ (x. Mt. 13:52), chúng ta được kêu gọi suy gẫm về những thách thức và cơ hội hiện tại do những tiến bộ khoa học và kỹ thuật đặt ra, đặc biệt là sự phát triển gần đây của Trí khôn nhân tạo (AI). Truyền thống Kitô giáo coi hồng phúc trí khôn là một khía cạnh thiết yếu về cách con người được tạo ra “theo hình ảnh của Thiên Chúa” (Sáng thế 1:27). Bắt đầu từ tầm nhìn toàn diện về con người và lời kêu gọi trong Kinh thánh là “cày cấy” và “giữ gìn” trái đất (Sáng thế 2:15), Giáo hội nhấn mạnh rằng hồng phúc trí khôn này nên được thể hiện thông qua việc sử dụng lý trí và khả năng kỹ thuật một cách có trách nhiệm trong việc quản lý thế giới tạo dựng.

2. Giáo hội khuyến khích sự tiến bộ của khoa học, kỹ thuật, nghệ thuật và các hình thức nỗ lực khác của con người, coi chúng là một phần của “sự hợp tác của nam và nữ với Thiên Chúa trong việc hoàn thiện công trình sáng tạo hữu hình”. [1] Như Huấn ca khẳng định, Thiên Chúa “đã ban cho con người sự khéo léo, để Người được tôn vinh trong các công trình kỳ diệu của Người” (Hc 38:6). Khả năng và sự sáng tạo của con người đến từ Thiên Chúa và khi được sử dụng đúng cách, sẽ tôn vinh Thiên Chúa bằng cách phản ảnh sự khôn ngoan và lòng nhân từ của Người. Theo quan điểm này, khi chúng ta tự hỏi “làm người” có nghĩa là gì, chúng ta không thể không xem xét khả năng khoa học và kỹ thuật của mình.

3. Chính trong góc nhìn này, Ghi chú hiện tại đề cập đến những thách thức về nhân học và đạo đức do AI đặt ra—những vấn đề đặc biệt quan trọng, vì một trong những mục tiêu của kỹ thuật này là mô phỏng trí thông minh của con người đã thiết kế ra nó. Ví dụ, không giống như nhiều sáng tạo khác của con người, AI có thể được đào tạo dựa trên kết quả sáng tạo của con người và sau đó tạo ra “tạo tác” [artifact] mới với tốc độ và kỹ năng thường sánh ngang hoặc vượt trội hơn những gì con người có thể làm, chẳng hạn như tạo ra văn bản hoặc hình ảnh không thể phân biệt được với các tác phẩm của con người. Điều này làm dấy lên mối lo ngại quan trọng về vai trò tiềm tàng của AI trong cuộc khủng hoảng sự thật đang gia tăng trên diễn đàn công cộng. Hơn nữa, kỹ thuật này được thiết kế để học hỏi và đưa ra một số lựa chọn một cách tự động, thích ứng với các tình huống mới và cung cấp các giải pháp mà các lập trình viên không lường trước được, do đó, nó đặt ra những câu hỏi cơ bản về trách nhiệm đạo đức và sự an toàn của con người, với những tác động rộng hơn đối với toàn xã hội. Tình hình mới này đã cổ vũ nhiều người suy gẫm về việc làm nhân bản và vai trò của nhân loại trên thế giới nghĩa là gì.

4. Khi xem xét tất cả những điều này, có sự đồng thuận rộng rãi rằng AI đánh dấu một giai đoạn mới và quan trọng trong sự tham gia của nhân loại vào kỹ thuật, đặt nó vào trọng tâm của những gì Đức Giáo Hoàng Phanxicô mô tả là “sự thay đổi mang tính thời đại”. [2] Tác động của nó được cảm nhận khắp thế giới và trong nhiều lĩnh vực, bao gồm các mối tương quan giữa các cá nhân, giáo dục, công việc, nghệ thuật, chăm sóc sức khỏe, luật pháp, chiến tranh và tương quan quốc tế. Khi AI tiến triển nhanh chóng hướng tới những thành tựu lớn hơn nữa, điều cực kỳ quan trọng là phải xem xét những hệ luận nhân học và đạo đức học của nó. Điều này không chỉ liên quan đến việc giảm thiểu rủi ro và ngăn ngừa tác hại mà còn đảm bảo rằng các ứng dụng của nó được sử dụng để cổ vũ sự tiến bộ của con người và ích chung.

5. Để đóng góp tích cực vào sự phân định liên quan đến AI và để đáp lại lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về một “trí khôn của trái tim” mới, [3] Giáo hội chia sẻ kinh nghiệm của mình thông qua các suy tư về nhân học và đạo đức học có trong Ghi chú này. Cam kết với vai trò tích cực của mình trong cuộc đối thoại hoàn cầu về những vấn đề này, Giáo hội mời những người được giao phó truyền bá đức tin – bao gồm cha mẹ, giáo viên, mục tử và giám mục – hãy cống hiến hết mình cho chủ đề quan trọng này một cách cẩn thận và chú ý. Mặc dù tài liệu này dành riêng cho họ, nhưng nó cũng có nghĩa là có thể tiếp cận được với nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là những người chia sẻ niềm tin rằng những tiến bộ khoa học và kỹ thuật nên hướng tới việc phục vụ con người và ích chung.[4]

6. Để đạt được mục đích này, tài liệu bắt đầu bằng cách phân biệt giữa các khái niệm trí thông minh trong AI và trí thông minh của con người. Sau đó, tài liệu khám phá sự hiểu biết của Kitô giáo về trí thông minh của con người, cung cấp một khuôn khổ bắt nguồn từ truyền thống triết học và thần học của Giáo hội. Cuối cùng, tài liệu đưa ra các hướng dẫn để đảm bảo rằng sự phát triển và sử dụng AI sẽ duy trì phẩm giá con người và cổ vũ sự phát triển toàn diện của con người và xã hội.

II. Trí khôn nhân tạo là gì?

7. Khái niệm “trí thông minh” trong AI đã phát triển theo thời gian, dựa trên một loạt các ý tưởng từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Mặc dù nguồn gốc của nó có từ nhiều thế kỷ trước, một cột mốc quan trọng đã xảy ra vào năm 1956 khi nhà khoa học máy tính người Mỹ John McCarthy tổ chức một hội thảo mùa hè tại Đại học Dartmouth để khám phá vấn đề “Trí khôn nhân tạo”, mà ông định nghĩa là “việc khiến một cỗ máy hoạt động theo những cách được gọi là intelligent [thông minh] nếu con người cư xử như vậy.”[5] Hội thảo này đã khởi động một chương trình nghiên cứu tập trung vào việc thiết kế các máy móc có khả năng thực hiện các nhiệm vụ thường liên quan đến trí khôn và hành vi thông minh của con người.

8. Kể từ đó, nghiên cứu AI đã tiến triển nhanh chóng, dẫn đến sự phát triển của các hệ thống phức tạp có khả năng thực hiện các nhiệm vụ cực kỳ tinh vi.[6] Những hệ thống được gọi là “AI hẹp” này thường được thiết kế để xử lý các chức năng cụ thể và hạn chế, chẳng hạn như dịch ngôn ngữ, dự đoán quỹ đạo của một cơn bão, phân loại hình ảnh, trả lời câu hỏi hoặc tạo nội dung trực quan theo yêu cầu của người dùng. Mặc dù định nghĩa về “trí thông minh” trong nghiên cứu AI khác nhau, nhưng hầu hết các hệ thống AI đương thời—đặc biệt là những hệ thống sử dụng lối học máy móc [machine learning]—dựa vào diễn dịch thống kê hơn là diễn dịch luận lý. Bằng cách phân tích các tập dữ kiện lớn để xác định các mẫu, AI có thể “dự đoán”[7] kết quả và đề xuất các phương pháp tiếp cận mới, mô phỏng một số quá trình nhận thức điển hình trong quá trình giải quyết vấn đề của con người. Những thành tựu như vậy đã trở nên khả thi thông qua những tiến bộ trong kỹ thuật máy tính (bao gồm mạng nơ-ron, máy học không giám sát và thuật toán tiến hóa) cũng như các cải tiến về phần cứng (chẳng hạn như bộ xử lý chuyên dụng). Cùng nhau, các kỹ thuật này cho phép các hệ thống AI phản hồi với nhiều dạng dữ kiện nhập lượng nhân bản [human input], thích ứng với các tình huống mới và thậm chí đề xuất các giải pháp mới mà các lập trình viên ban đầu của chúng không lường trước được.[8]

9. Do những tiến bộ nhanh chóng này, nhiều nhiệm vụ trước đây chỉ do con người quản lý hiện được giao cho AI. Các hệ thống này có thể tăng cường hoặc thậm chí thay thế những gì con người có thể làm trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong các lĩnh vực chuyên biệt như phân tích dữ kiện, nhận dạng hình ảnh và chẩn đoán y tế. Trong khi mỗi ứng dụng “AI hẹp” được thiết kế cho một nhiệm vụ chuyên biệt, nhiều nhà nghiên cứu mong muốn phát triển điều được gọi là “Trí khôn nhân tạo tổng quát” (AGI) – một hệ thống duy nhất có khả năng hoạt động trên tất cả các lĩnh vực nhận thức và thực hiện bất cứ nhiệm vụ nào trong phạm vi trí khôn của con người. Một số người thậm chí còn cho rằng AGI một ngày nào đó có thể đạt được trạng thái “siêu trí khôn”, vượt qua khả năng trí khôn của con người hoặc góp phần vào “siêu trường thọ [super-longevity]” thông qua những tiến bộ trong kỹ thuật sinh học. Tuy nhiên, những người khác lo ngại rằng những khả năng này, ngay cả khi là giả thuyết, một ngày nào đó có thể làm lu mờ con người, trong khi những người khác lại hoan nghênh sự chuyển đổi tiềm năng này.[9]

10. Cơ sở cho quan điểm này và nhiều quan điểm khác về chủ đề này là giả định ngầm định rằng thuật ngữ “trí thông minh” có thể được sử dụng theo cùng một cách để chỉ cả trí thông minh của con người và AI. Tuy nhiên, điều này không bao hàm toàn bộ phạm vi của khái niệm. Trong trường hợp của con người, trí thông minh là một khả năng liên quan đến toàn bộ con người, trong khi trong bối cảnh của AI, “trí thông minh” được hiểu theo chức năng, thường với giả định rằng các hoạt động đặc trưng của tâm trí con người có thể được chia nhỏ thành các bước kỹ thuật số hóa [digitized steps] mà máy móc có thể sao chép.[10]

11. Quan điểm chức năng này được minh họa bằng “Phép thử Turing [Turing Test]”, coi một cỗ máy là “thông minh” nếu một người không thể phân biệt hành vi của nó với hành vi của con người.[11] Tuy nhiên, trong bối cảnh này, thuật ngữ “hành vi” chỉ đề cập đến việc thực hiện các nhiệm vụ trí thức chuyên biệt; nó không giải thích được toàn bộ phạm vi trải nghiệm của con người, bao gồm sự trừu tượng, cảm xúc, sự sáng tạo và các giác quan thẩm mỹ, đạo đức và tôn giáo. Nó cũng không bao hàm toàn bộ phạm vi biểu hiện đặc trưng của tâm trí con người. Thay vào đó, trong trường hợp của AI, “trí thông minh” của một hệ thống được đánh giá theo phương pháp luận, nhưng cũng theo cách giản lược, dựa trên khả năng tạo ra các phản ứng phù hợp của nó—trong trường hợp này, những phản ứng liên quan đến trí khôn con người—bất kể những phản ứng đó được tạo ra như thế nào.

12. Các tính năng tiên tiến của AI mang lại cho nó khả năng tinh vi để thực hiện các nhiệm vụ, nhưng không phải khả năng suy nghĩ.[12] Sự khác biệt này cực kỳ quan trọng, vì cách định nghĩa “trí thông minh” chắc chắn sẽ định hình cách chúng ta hiểu mối tương quan giữa tư duy của con người và kỹ thuật này.[13] Để đánh giá cao điều này, người ta phải nhớ lại sự phong phú của truyền thống triết học và thần học Kitô giáo, mang đến sự hiểu biết sâu sắc và toàn diện hơn về trí thông minh—một sự hiểu biết đóng vai trò trung tâm trong giáo huấn của Giáo hội về bản chất, phẩm giá và ơn gọi của con người.[14]

III. Trí thông minh trong truyền thống triết học và thần học

Tính thuận lý [Rationality]

13. Từ buổi bình minh của quá trình tự phản tỉnh của con người, tâm trí đã đóng vai trò trung tâm trong việc hiểu ý nghĩa của việc trở thành “con người”. Aristotle đã nhận xét rằng “tất cả mọi người theo bản chất đều mong muốn biết”.[15] Kiến thức này, với khả năng trừu tượng hóa nắm bắt bản chất và ý nghĩa của sự vật, giúp con người tách biệt khỏi thế giới động vật.[16] Khi các nhà triết học, nhà thần học và nhà tâm lý học nghiên cứu bản chất chính xác của khả năng trí khôn này, họ cũng đã khám phá cách con người hiểu thế giới và vị trí độc đáo của họ trong đó. Thông qua quá trình khám phá này, Truyền thống Kitô giáo đã tiến đến chỗ hiểu con người như một thực thể bao gồm cả thể xác lẫn linh hồn—có mối liên hệ sâu sắc với thế giới này nhưng vẫn vượt qua nó.[17]

14. Trong truyền thống cổ điển, khái niệm trí thông minh thường được hiểu thông qua các khái niệm bổ sung là “lý trí” (ratio) và “trí hiểu” (intellectus). Đây không phải là những khả năng riêng biệt nhưng, như Thánh Thomas Aquinas giải thích, chúng là hai mô thức [modes] trong đó cùng một trí hiểu hoạt động: “Thuật ngữ trí khôn được suy ra từ sự nắm bắt chân lý bên trong, trong khi danh từ lý trí được lấy từ quá trình tìm tòi [inquisitive] và diễn ngôn.”[18] Mô tả ngắn gọn này làm nổi bật hai chiều cơ bản và bổ sung cho nhau của trí hiểu con người. Intellectus đề cập đến sự nắm bắt trực quan về chân lý—tức là, nắm bắt nó bằng “đôi mắt” của tâm trí—đi trước và là cơ sở cho chính việc lập luận. Ratio liên quan đến lý luận đúng nghĩa: quá trình diễn ngôn, phân tích dẫn đến phán đoán. Cùng nhau, trí hiểu và lý trí tạo thành hai khía cạnh của hành động inteligere [hiểu], “hoạt động thích hợp của con người đúng nghĩa.” [19]

15. Việc mô tả con người là một thực thể “có lý trí” không làm giảm con người xuống một phương thức suy nghĩ cụ thể; thay vào đó, nó thừa nhận rằng khả năng hiểu biết trí thức định hình và thấm nhiễm mọi khía cạnh của hoạt động con người.[20] Cho dù được thực hiện tốt hay kém, khả năng này là một khía cạnh nội tại của bản chất con người. Theo nghĩa này, “thuật ngữ ‘thuận lý [rational]’ bao gồm mọi khả năng của con người,” bao gồm cả những khả năng liên quan đến “biết và hiểu, cũng như những khả năng mong muốn, yêu thương, lựa chọn và mong muốn; nó cũng bao gồm mọi chức năng thể chất có liên quan chặt chẽ đến những khả năng này.”[21] Quan điểm toàn diện này nhấn mạnh cách thức, trong con người, được tạo ra theo “hình ảnh của Thiên Chúa”, lý trí được tích hợp theo cách nâng cao, định hình và biến đổi cả ý chí và hành động của con người.[22]

Mang xác thân [embodiment]

16. Tư tưởng Kitô giáo xem xét các khả năng trí khôn của con người trong khuôn khổ của một nhân học toàn diện, coi hữu thể nhân bản về yếu tính mang thân xác [embodied]. Trong con người, tinh thần và vật chất “không phải là hai bản chất hợp nhất, mà đúng hơn, sự kết hợp của chúng tạo thành một bản chất duy nhất”. [23] Nói cách khác, linh hồn không chỉ là “phần” phi vật chất của con người chứa đựng trong cơ thể, cũng không phải là lớp vỏ bên ngoài chứa đựng một “lõi” vô hình. Thay vào đó, toàn bộ con người đồng thời vừa vật chất vừa tinh thần. Sự hiểu biết này phản ảnh lời dạy của Thánh Kinh, coi con người là một hữu thể sống mối tương quan với Thiên Chúa và những người khác (và do đó, một chiều kích thiêng liêng đích thực) bên trong và thông qua sự hiện hữu trong thân xác này. [24] Ý nghĩa sâu xa của tình trạng này được soi sáng thêm bởi mầu nhiệm Nhập thể, qua đó chính Thiên Chúa đã mặc lấy xác phàm của chúng ta và “nâng nó lên một phẩm giá cao cả”. [25]

17. Mặc dù bám rễ sâu vào sự hiện hữu có tính thân xác, con người vượt qua thế giới vật chất thông qua linh hồn, “gần như ở chân trời của vĩnh hằng và thời gian”. [26] Khả năng siêu việt của trí khôn và sự tự do tự tại của ý chí thuộc về linh hồn, qua đó con người “chia sẻ ánh sáng của trí khôn thần linh”. [27] Tuy nhiên, tinh thần con người không thực hiện mô thức hiểu biết bình thường của mình mà không có thân xác. [28] Theo cách này, các khả năng trí khôn của con người là một phần không thể thiếu của một ngành nhân học thừa nhận rằng con người là “một sự thống nhất của thể xác và linh hồn”. [29] Các khía cạnh khác của sự hiểu biết này sẽ được phát triển trong phần sau.

Tính tương quan [relationality]

18. Con người “được sắp xếp theo bản chất của họ để hiệp thông giữa các ngôi vị,”[30] có khả năng hiểu biết lẫn nhau, trao ban chính mình trong tình yêu và bước vào sự hiệp thông với người khác. Theo đó, trí thông minh của con người không phải là một khả năng biệt lập mà được thực hiện trong các mối tương quan, tìm thấy sự phát biểu đầy đủ nhất của nó trong đối thoại, hợp tác và liên đới. Chúng ta học hỏi với người khác và chúng ta học hỏi thông qua người khác.

19. Định hướng tương quan của con người cuối cùng được đặt nền tảng trên sự tự hiến vĩnh cửu của Thiên Chúa Ba Ngôi, tình yêu của Người được mặc khải trong sáng tạo và cứu chuộc.[31] Con người “được kêu gọi chia sẻ, bằng kiến thức và tình yêu, trong chính sự sống của Thiên Chúa.” [32]

20. Ơn gọi hiệp thông với Thiên Chúa này nhất thiết gắn liền với lời kêu gọi hiệp thông với người khác. Tình yêu của Thiên Chúa không thể tách rời khỏi tình yêu dành cho người lân cận (x. 1 Ga 4:20; Mt 22:37-39). Nhờ ân sủng được chia sẻ sự sống của Thiên Chúa, các Kitô hữu cũng được kêu gọi noi theo ân sủng tuôn đổ của Chúa Kitô (x. 2 Cr 9:8-11; Ep 5:1-2) bằng cách tuân theo lệnh truyền của Người là “hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13:34).[33] Tình yêu và sự phục vụ, phản ảnh sự sống tự hiến của Thiên Chúa, vượt lên trên lợi ích cá nhân để đáp ứng đầy đủ hơn cho ơn gọi của con người (x. 1 Ga 2:9). Thậm chí còn cao cả hơn cả việc biết nhiều điều là cam kết chăm sóc lẫn nhau, vì nếu “tôi hiểu biết mọi mầu nhiệm và mọi tri thức […] nhưng không có tình yêu, tôi chẳng là gì” (1 Cô-rinh-tô 13:2).

Mối tương quan với Chân lý

21. Trí thông minh của con người về cơ bản là “hồng phúc của Chúa được tạo ra để thẩm hóa [assimilation] chân lý”.[34] Theo nghĩa kép của intellectus-ratio, nó cho phép con người khám phá những thực tại vượt qua trải nghiệm giác quan hoặc tiện ích đơn thuần, vì “khát vọng về chân lý là một phần của bản chất con người. Một đặc tính bẩm sinh của lý trí con người là hỏi tại sao mọi thứ lại như vậy”.[35] Vượt ra ngoài giới hạn của dữ kiện thực nghiệm, trí thông minh của con người có thể “với sự chắc chắn thực sự đạt đến bản thân thực tại như có thể biết được”.[36] Trong khi thực tại vẫn chỉ được biết một phần, thì khát vọng về chân lý “luôn cổ vũ lý trí tiến xa hơn; thực vậy, dường như lý trí bị choáng ngợp khi thấy rằng nó luôn có thể vượt xa hơn những gì nó đã đạt được”.[37] Mặc dù Chân lý tự nó vượt qua ranh giới của trí thông minh con người, nhưng nó vẫn hấp dẫn trí thông minh một cách không thể cưỡng lại.[38] Bị thu hút bởi sức hấp dẫn này, con người được dẫn dắt để tìm kiếm “những chân lý ở cấp độ cao hơn”. [39]

22. Động lực bẩm sinh này hướng tới việc theo đuổi chân lý đặc biệt rõ ràng trong khả năng hiểu biết ngữ nghĩa [semantic understanding] và tính sáng tạo của con người, [40] qua đó cuộc tìm kiếm này diễn ra theo “cách phù hợp với bản chất xã hội và phẩm giá của con người”. [41] Tương tự như vậy, một định hướng kiên định hướng tới chân lý là điều cần thiết để đức ái vừa chân thực vừa phổ quát. [42]

23. Việc tìm kiếm chân lý tìm thấy biểu thức cao nhất của nó trong sự cởi mở với những thực tại vượt qua thế giới vật chất và thế giới tạo dựng. Trong Thiên Chúa, mọi chân lý đạt được ý nghĩa cuối cùng và nguyên thủy của chúng. [43] Việc phó thác bản thân cho Thiên Chúa là một “quyết định cơ bản liên quan đến toàn thể con người”. [44] Theo cách này, con người trở thành con người mà họ được kêu gọi trở thành một cách trọn vẹn: “trí hiểu và ý chí biểu lộ bản chất thiêng liêng của họ”, giúp con người “hành động theo cách nhận ra sự tự do cá nhân một cách trọn vẹn”. [45]

Quản lý thế giới

24. Đức tin Kitô giáo hiểu rằng sáng tạo là hành động tự do của Thiên Chúa Ba Ngôi, Đấng, như Thánh Bonaventure thành Bagnoregio giải thích, sáng tạo “không phải để gia tăng vinh quang của Người, nhưng để biểu lộ và thông truyền vinh quang đó”. [46] Vì Thiên Chúa sáng tạo theo sự Khôn ngoan của Người (x. Kn 9:9; Gr 10:12), nên sáng tạo thấm nhuần một trật tự nội tại phản ảnh kế hoạch của Thiên Chúa (x. St 1; Dan 2:21-22; Is 45:18; Tv 74:12-17; 104),[47] trong đó Thiên Chúa đã kêu gọi con người đảm nhận một vai trò độc nhất: để vun trồng và chăm sóc thế giới.[48]

25. Được hình thành bởi Người thợ thủ công thần linh, con người sống theo bản sắc của mình như những hữu thể được tạo ra theo imago Dei [hình ảnh Thiên Chúa] bằng cách “bảo vệ” và “canh tác” (x. St 2:15) tạo vật—sử dụng trí thông minh và kỹ năng của mình để chăm sóc và phát triển tạo vật theo kế hoạch của Thiên Chúa.[49] Trong kế hoạch này, trí thông minh của con người phản ảnh Trí thông minh thần linh đã tạo ra mọi sự (x. St 1-2; Ga 1),[50] liên tục duy trì chúng và hướng dẫn chúng đến mục đích cuối cùng của chúng trong Người.[51] Hơn nữa, con người được kêu gọi phát triển khả năng của mình trong khoa học và kỹ thuật, vì qua chúng, Thiên Chúa được tôn vinh (x. Hc. 38:6). Do đó, trong mối tương quan đúng đắn với tạo vật, con người, một mặt, sử dụng trí thông minh và kỹ năng của mình để hợp tác với Thiên Chúa trong việc hướng dẫn tạo vật hướng tới mục đích mà Người đã kêu gọi nó.[52] Mặt khác, như Thánh Bonaventure quan sát, bản thân sự sáng tạo giúp tâm trí con người “dần dần vươn tới Nguyên lý tối cao, tức là Thiên Chúa”. [53]

Hiểu biết toàn diện trí thông minh của con người

26. Trong bối cảnh này, trí thông minh của con người được hiểu rõ hơn như một khả năng tạo nên một phần không thể thiếu trong cách toàn bộ con người tương tác với thực tại. Sự tương tác đích thực đòi hỏi phải nắm bắt toàn bộ phạm vi của hữu thể mình: thiêng liêng, nhận thức, mang thân xác và tương quan.

27. Sự tương tác với thực tế này diễn ra theo nhiều cách khác nhau, vì mỗi người, trong tính cá nhân đa diện của mình[54], tìm cách hiểu thế giới, liên hệ với người khác, giải quyết vấn đề, phát biểu tính sáng tạo và theo đuổi hạnh phúc toàn diện thông qua sự tương tác hài hòa của các chiều kích khác nhau của trí thông minh của con người. [55] Điều này liên quan đến khả năng luận lý và ngôn ngữ nhưng cũng có thể bao gồm các phương thức tương tác khác với thực tại. Hãy xem xét công việc của một nghệ nhân, người “phải biết cách phân định, trong vật chất trơ, một hình thức cụ thể mà người khác không thể nhận ra”[56] và đưa nó ra ngoài thông qua sự hiểu biết sâu sắc và kỹ năng thực tế. Những người bản địa sống gần trái đất thường có một cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên và các chu kỳ của nó.[57] Tương tự như vậy, một người bạn biết đúng từ ngữ để nói hoặc một người thành thạo trong việc quản lý các mối tương quan của con người là ví dụ về một trí thông minh là “thành quả của sự tự kiểm tra, đối thoại và gặp gỡ hào phóng giữa những con người.”[58] Như Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhận xét, “trong thời đại trí khôn nhân tạo này, chúng ta không thể quên rằng thi ca và tình yêu là cần thiết để cứu rỗi nhân tính của chúng ta.”[59]

28. Trọng tâm của sự hiểu biết Kitô giáo về trí thông minh là sự tích hợp chân lý vào đời sống đạo đức và thiêng liêng của con người, hướng dẫn hành động của người đó theo ánh sáng của lòng tốt và chân lý của Chúa. Theo kế hoạch của Thiên Chúa, trí thông minh, theo nghĩa đầy đủ nhất của nó, cũng bao gồm khả năng thưởng thức chân, thiện, mỹ. Như nhà thơ người Pháp thế kỷ XX Paul Claudel đã diễn đạt, “trí thông minh không là gì nếu không có niềm vui”. [60] Tương tự như vậy, Dante, khi đạt đến thiên đường cao nhất trong Paradiso, đã làm chứng rằng đỉnh cao của niềm vui trí khôn này được tìm thấy trong “ánh sáng trí khôn tràn đầy tình yêu, tình yêu đối với điều thiện đích thực tràn đầy niềm vui, niềm vui vượt qua mọi sự ngọt ngào”. [61]

29. Do đó, hiểu biết đúng đắn về trí thông minh của con người không thể bị thu hẹp lại chỉ là việc tiếp thu các sự kiện hoặc khả năng thực hiện các nhiệm vụ chuyên biệt. Thay vào đó, nó liên quan đến sự cởi mở của con người đối với những câu hỏi cuối cùng của cuộc sống và phản ảnh định hướng hướng tới Chân và Thiện. [62] Là biểu thức của hình ảnh thần linh bên trong con người, trí thông minh của con người có khả năng tiếp cận toàn bộ hữu thể, chiêm nghiệm sự hiện hữu trong sự trọn vẹn của nó, vượt ra ngoài những gì có thể đo lường được và nắm bắt ý nghĩa của những gì đã được hiểu. Đối với các tín hữu, khả năng này bao gồm, một cách đặc thù, khả năng phát triển kiến thức về những điều huyền bí của Thiên Chúa bằng cách sử dụng lý trí để tham gia sâu sắc hơn vào những chân lý mặc khải (intellectus fidei).[63] Trí thông minh thực sự được hình thành bởi tình yêu thần linh, “được Chúa Thánh Thần đổ vào lòng chúng ta” (Rô-ma 5:5). Từ đó, có thể suy ra rằng trí thông minh của con người sở hữu một chiều kích chiêm nghiệm thiết yếu, một sự cởi mở vô tư đối với Chân, Thiện và Mỹ, vượt ra ngoài mọi mục đích thực dụng.

Giới hạn của AI

30. Dựa trên thảo luận ở trên, sự khác biệt giữa trí thông minh của con người và các hệ thống AI hiện thời trở nên rõ ràng. Mặc dù AI là một thành tựu kỹ thuật phi thường có khả năng bắt chước một số xuất lượng (output) liên quan đến trí thông minh của con người, nhưng nó hoạt động bằng cách thực hiện các nhiệm vụ, đạt được mục tiêu hoặc đưa ra quyết định dựa trên dữ kiện định lượng và luận lý tính toán [computational logic]. Ví dụ, với sức mạnh phân tích của nó, AI vượt trội trong việc tích hợp dữ kiện từ nhiều lĩnh vực khác nhau, mô hình hóa các hệ thống phức tạp và cổ vũ các kết nối liên ngành. Theo cách này, nó có thể giúp các chuyên gia hợp tác giải quyết các vấn đề phức tạp mà “không thể giải quyết từ một góc nhìn duy nhất hoặc từ một nhóm lợi ích duy nhất”. [64]

31. Tuy nhiên, ngay cả khi AI xử lý và mô phỏng một số biểu thức nào đó của trí thông minh, về cơ bản nó vẫn bị giới hạn trong một khuôn khổ luận lý-toán học, áp đặt những hạn chế cố hữu. Ngược lại, trí thông minh của con người phát triển một cách tự nhiên trong suốt quá trình phát triển thể chất và tâm lý của một người, được hình thành bởi vô số trải nghiệm sống trong thực tế. Mặc dù các hệ thống AI tiên tiến có thể “học” thông qua các quá trình như sự học tập của máy [machine learning], nhưng loại đào tạo này về cơ bản khác với sự phát triển của trí thông minh của con người, được hình thành bởi các trải nghiệm trong thân xác, bao gồm nhập lượng cảm giác, phản ứng cảm xúc, tương tác xã hội và bối cảnh độc đáo của từng khoảnh khắc. Những yếu tố này định hình và hình thành nên các cá nhân trong lịch sử bản thân của họ. Ngược lại, AI, không có cơ thể vật lý, dựa vào lý luận tính toán và học tập dựa trên các tập dữ kiện khổng lồ bao gồm các kinh nghiệm và kiến thức được ghi lại của con người.

32. Do đó, mặc dù AI có thể mô phỏng các khía cạnh lý luận của con người và thực hiện các nhiệm vụ chuyên biệt với tốc độ và hiệu quả đáng kinh ngạc, nhưng khả năng tính toán của nó chỉ chiếm một phần nhỏ trong khả năng rộng lớn hơn của tâm trí con người. Ví dụ, AI hiện không thể sao chép sự phân biệt đạo đức hoặc khả năng thiết lập các mối tương quan chân thực. Hơn nữa, trí thông minh của con người nằm trong lịch sử được đích thân sống của việc đào tạo trí thức và đạo đức, về cơ bản định hình quan điểm của cá nhân, bao gồm các chiều kích thể lý, cảm xúc, xã hội, đạo đức và thiêng liêng của cuộc sống. Vì AI không thể cung cấp sự hiểu biết đầy đủ này, nên các cách tiếp cận chỉ dựa vào kỹ thuật này hoặc coi nó là phương tiện chính để diễn giải thế giới có thể dẫn đến "mất đi sự trân trọng đối với toàn thể, đối với các mối tương quan giữa các sự vật và đối với chân trời rộng lớn hơn". [65]

33. Trí thông minh của con người không chủ yếu là hoàn thành các nhiệm vụ chức năng mà là hiểu biết và tích cực tham gia vào thực tại trong mọi chiều kích của nó; nó cũng có khả năng đưa ra những hiểu biết đáng kinh ngạc. Vì AI thiếu sự phong phú về tính thân xác [corporeality], tính tương quan và sự cởi mở của trái tim con người đối với chân lý và lòng tốt, nên khả năng của nó - mặc dù có vẻ vô hạn - không thể so sánh với khả năng nắm bắt thực tại của con người. Có thể học được rất nhiều điều từ một căn bệnh, sự chấp nhận hòa giải và thậm chí là một hoàng hôn đơn giản; thực sự, nhiều trải nghiệm mà chúng ta có với tư cách là con người mở ra những chân trời mới và mang đến khả năng đạt được sự khôn ngoan mới. Không có thiết bị nào, chỉ hoạt động với dữ kiện, có thể đo lường được những trải nghiệm này và vô số những trải nghiệm khác hiện hữu trong cuộc sống của chúng ta.

34. Việc đưa ra sự tương đương quá gần giữa trí thông minh của con người và AI có nguy cơ dẫn đến quan điểm chức năng, trong đó con người được đánh giá dựa trên công việc họ có thể thực hiện. Tuy nhiên, giá trị của một người không phụ thuộc vào việc sở hữu các kỹ năng chuyên biệt, thành tựu về nhận thức và kỹ thuật, hay thành công cá nhân, mà phụ thuộc vào phẩm giá vốn có của người đó, được xây dựng dựa trên việc được tạo ra theo hình ảnh Thiên Chúa.[66] Phẩm giá này vẫn còn nguyên vẹn trong mọi hoàn cảnh, kể cả đối với những người không thể thực hiện khả năng của mình, cho dù đó là một đứa trẻ chưa chào đời, một người bất tỉnh hay một người lớn tuổi đang đau khổ.[67] Nó cũng làm nền cho truyền thống nhân quyền (và đặc biệt là những gì hiện được gọi là "quyền thần kinh [neuro-rights]"), đại diện cho "một điểm hội tụ quan trọng trong quá trình tìm kiếm cơ sở chung"[68] và do đó, có thể đóng vai trò là hướng dẫn đạo đức cơ bản trong các cuộc thảo luận về sự phát triển và sử dụng AI có trách nhiệm.

35. Xem xét tất cả những điểm này, như Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhận xét, "việc sử dụng từ 'trí thông minh'" liên quan đến AI "có thể gây hiểu lầm"[69] và có nguy cơ bỏ qua điều quý giá nhất ở con người. Theo quan điểm này, AI không nên được coi là một dạng nhân tạo của trí khôn con người mà là sản phẩm của nó.[70]

Còn tiếp

 

Phép lạ Thánh Thể La Rochelle liên quan đến việc chữa lành ngay lập tức một cậu bé bị liệt và câm từ năm bảy tuổi khi cậu được Rước lễ trong Thánh lễ vào Chúa Nhật Phục sinh năm 1461. Cậu bé đã hoàn toàn khỏi bệnh liệt và một lần nữa có thể nói được. Tài liệu có thẩm quyền nhất mô tả trực quan phép lạ này là bản thảo vẽ vẫn còn được lưu giữ cho đến ngày nay tại Nhà thờ chính tòa La Rochelle.

Có hai giọt máu của Chúa Giêsu Kitô, được thu thập trên đồi Calvê trong cuộc Khổ nạn được lưu giữ tại nhà thờ Neuvy-Saint-Sepulcre ở Indre. Chúng được mang đến lễ Phục sinh năm 1461, bà Jehan Leclerc đã đưa cậu con trai mười hai tuổi của mình, Bertrand, đến Nhà thờ Thánh Bácthôlômêô. Bertrand đã bị liệt và câm từ năm bảy tuổi do một cú ngã khủng khiếp.

Khi đến giờ Rước lễ, cậu bé cho mẹ biết rằng cậu cũng muốn rước Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể. Ban đầu, vị linh mục không muốn cho cậu bé Rước lễ, vì cậu bé không thể đi xưng tội vì bị câm. Tuy nhiên, cậu bé vẫn tiếp tục cầu xin vị linh mục cho Rước lễ và cuối cùng, vị linh mục đã cho phép cậu bé rước lễ.

Bên ngoài nhà thờ nơi nhận Mình Thánh, cậu bé bắt đầu cảm thấy bị lay động bởi một sức mạnh bí ẩn đã chữa lành kỳ diệu. Cậu bé có thể cử động và nói “Con đã được chữa lành”. Theo tài liệu được viết tay ngay sau phép lạ, những lời đầu tiên của Bertrand là, “Adjutorium nostrum in nomine Domini!” (“Ơn phù trợ chúng ta ở nơi danh Chúa!”) Tài liệu có thẩm quyền nhất mô tả trực quan phép lạ này là bản thảo được vẽ được lưu giữ cho đến ngày nay trong nhà thờ chính tòa.

Từ năm 1257, thánh tích hai giọt máu của Chúa Giêsu Kitô đã được lưu giữ trong nhà thờ này, được xây dựng vào nửa đầu năm 1000 và mô phỏng theo Nhà thờ Mộ Thánh ở Giêrusalem. Để tôn vinh thánh tích Máu Thánh vô giá của Chúa Giêsu, nhiều ân xá đã được ban. Đức Tổng Giám Mục Bruges, André Frémiot, đã thành lập Hội Dòng Máu Thánh vô giá vào năm 1621. Hai năm sau, Đức Giáo Hoàng Grêgôriô XV đã ban các ân xá mới cho các tín hữu sùng kính Máu Thánh. Mỗi thứ Hai của lễ Phục sinh và mỗi ngày đầu tiên của tháng 7, một Thánh lễ trọng thể được cử hành và có các cuộc rước kiệu để tôn thờ và tôn vinh Thánh tích. Có nhiều ân sủng được cho là do việc cầu khẩn Máu Thánh của Chúa Kitô.

---

Source:The Real Presence

Eucharistic Miracles and Saints - La Rochelle, France, 1461

 

Đức Ông Stephen Rossetti là một linh mục ở Giáo phận Syracuse, phó giáo sư nghiên cứu tại Đại học Công Giáo Hoa Kỳ và tích cực tham gia vào mục vụ trừ tà trong 13 năm qua. Trên trang web catholicexorcism.org, ngài có bài viết nhan đề “Exorcist Diary#328: Demons Failed”, nghĩa là “Nhật ký trừ tà số 328: Quỷ dữ là những kẻ thất bại”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Vào cuối buổi trừ tà, người bị quỷ ám nhìn lên và nói, “Con cảm thấy mình như một kẻ thất bại.” Cô ấy tiếp tục mô tả những cảm xúc mạnh mẽ về việc đã thất bại và là một kẻ thất bại. Những cảm xúc ấy đã tràn ngập cô ta trong suốt buổi trừ tà. Điều này thật kỳ lạ vì cô ấy là một người vợ, người mẹ và người phụ nữ chuyên nghiệp thành đạt và tràn đầy đức tin, người thường không bị những cảm xúc như vậy quấy nhiễu.

Thánh Thomas Aquinas cho rằng các thiên thần đã bị thử thách sau khi được tạo ra. Những ai đáp lại bằng lòng tin vào Chúa sẽ nhận được hạnh phúc trọn vẹn. Những ai thất bại sẽ bị trục xuất mãi mãi. Như vị Tiến sĩ Hội Thánh đã lưu ý, “thiên thần thất bại có ý chí tự do không thể lay chuyển sau khi đã lựa chọn một lần.” Họ đã được ban cho kiến thức liên quan đến tất cả các hậu quả của sự lựa chọn của họ, nhưng một số đã thất bại một cách khó hiểu.

Cảm giác thất bại mạnh mẽ trong cô đến từ đâu? Nó đến từ những kẻ đã thất bại trong thử thách duy nhất và cuối cùng của họ: đó là những thiên thần sa ngã giờ được gọi là ác quỷ. Họ luôn tràn ngập cảm giác thất bại của chính mình và mãi mãi chịu đựng hậu quả của sự lựa chọn của họ.

Đội ngũ giáo dân chuyên gia của chúng tôi đã nói chuyện với người phụ nữ đau khổ này và giải thích với cô rằng những cảm giác thất bại mạnh mẽ này không phải đến từ cô mà là từ ma quỷ. Khi mọi người ở trong trạng thái bị quỷ ám, họ có thể khó phân biệt được cảm xúc của chính mình với cảm xúc của những con quỷ ám. Cô được khuyến khích trước tiên là “phân định”, tức là nhận ra rằng những cảm xúc này không phải của cô mà là của ma quỷ. Và sau đó cô nên thực hiện ba chữ R: “Tôi từ chối chúng; Tôi khiển trách chúng; Tôi từ bỏ chúng và Tôi đuổi chúng ra!”

Chúng ta, con người, cũng phải chịu thử thách. Không giống như các thiên thần, những sinh vật thuần túy tâm linh và chỉ có một lần để lựa chọn, con người chúng ta được ban cho vô số khoảnh khắc để lựa chọn hoặc phủ nhận Thiên Chúa Hằng Sống và Chúa Con của Ngài là Chúa Giêsu. Nói cho cùng, đó là sự lựa chọn duy nhất có ý nghĩa.

---

Source:Catholic Exorcism

Exorcist Diary#328: Demons Failed

 

 

Khuôn mặt lễ dâng Chúa Giêsu vào đền thờ

Hằng năm vào ngày 02. Tháng Hai, 40 ngày sau lễ Chúa Giêsu giáng sinh, Giáo Hội mừng lễ Đức Mẹ Maria dâng Chúa Giêsu vào đền thờ.

Đâu là nguồn gốc lịch sử cùng ý nghĩa đạo đức thần học ngày lễ này?

Trước Công đồng Vatican II. lễ này có tên lễ „ thanh tẩy“ bắt nguồn từ tập tục theo luật lệ thời Cựu ước trong Do Thái Giáo. Theo luật lệ xa xưa qui định, người mẹ 40 ngày sau khi sinh con trai, và 80 ngày sau khi sinh con gái, vì chưa thanh sạch, nên phải được thanh tẩy, như chép trong luật Ông Mose nơi sách Leviticus ( Levi 12,1-8).

Lễ vật để thanh tẩy theo luật lệ là một con chiên một tuổi hay chim bồ câu non hoặc chim gáy non làm lễ xá tội để được thanh tẩy cho trong sạch.

Ngoài ra lễ này cũng còn có tên gọi là lễ nến nữa.

Nhưng từ 1969 Công đồng Vatican II. cải tổ lại Phụng vụ không còn mang tên lễ Đức Mẹ Maria thanh tẩy hay lễ nến nữa, mà đổi tên thành lễ dâng Chúa Giêsu vào đền thờ.

Đức Mẹ Maria sau khi hạ sinh Chúa Giêsu không cần phải được thanh tẩy. Vì Đức Mẹ sinh Chúa Giêsu là đấng mang lại sự thanh tẩy cho nhân loại. Đức Mẹ Maria dẫu vậy vẫn trung thành tuân giữ luật lệ truyền buộc, và để hoàn thành như lời đã đoan hứa.

Theo phúc âm Thánh Luca ( Lc 2,22-40) hài nhi Giêsu được cha mẹ mang vào đền thờ dâng cho Thiên Chúa theo như luật đã ấn định từ xa xưa. Nơi đó Ông Simeon và Bà Hanna đã gặp nhận ra hài nhi Giêsu là ánh sáng đấng cứu thế cho con người.

Ngay từ thế kỷ thứ tư bên Giáo hội Đông phương đã mừng lễ này 40 ngày sau lễ Chúa Giêsu giáng sinh. Bên Đông phương mừng lễ Chúa giáng sinh vào ngày 06. Tháng 12., nên lễ này mừng vào ngày 14. Tháng hai.

Bên Giáo hội Chính Thống từ thế kỷ thứ năm ngày lễ này có tên Hypapante - Lễ gặp gỡ. Vì Đấng cứu Thế vào đền thờ của mình và gặp gỡ dân Thiên Chúa thời cựu ước đại diện là Ông Simeon và bà Hanna.

Đền thờ Gierusalem với người Do Thái là ngôi nhà của Thiên Chúa trên trần gian. Từ nơi nầy ánh sáng vinh quang của Thiên Chúa chiếu tỏa ra khắp trần gian. Vì thế, cuộc gặp gỡ trùng phùng giữa Thiên Chúa và những người đạo đức luôn hằng trông chờ Thiên Chúa, đã xảy diễn ra ở trong đền thờ.

Bên Giáo hội Roma mừng lễ Giáng sinh ngày 25. Tháng 12, nên lễ này mừng vào ngày 02. Tháng Hai, từ giữa thế kỷ thứ năm với rước kiệu Nến.

Tập tục rước kiệu nến để thay thế vào tập tục của lương dân lúc đó có tập tục rước kiệu đền tội.

Ánh sáng của cây nến nhắc nhớ đến những lời Ông Simeon nói tiên tri về Chúa Giêsu là „ vinh quang của dân Israel, là ánh sáng soi chiếu cho lương dân“. Hai từ ngữ „vinh quang và ánh sáng“ này đã được Tiên Tri Isaia ( 42,6, và 49,6) tiên báo nói trước đó về Người tôi tớ Thiên Chúa. Như thế Hài nhi Giêsu được nhận ra là người tôi tớ Thiên Chúa, mà tiên trí Isaia đã diễn tả trước về khuôn mặt tương lai còn ẩn chứa bí ẩn nhiệm mầu. Sứ mạng chính yếu của người tôi tớ Thiên Chúa cho cả nhân loại phổ quát, mang ánh sáng sự mặc khải cho muôn người trên trần gian.

Ông Simeon không chỉ nói tiên tri về hài nhi Giêsu là vinh quang dân Israel, là ánh sáng cho muôn dân. Nhưng ông còn nói tiếp hài nhi Giêsu là cớ cho người ta chống đối, người mẹ trẻ Giêsu sẽ phải chịu đau khổ như gươm đâm thấu lòng.

Như thế ông Simeon đã nói trước về sự đau khổ, về thập giá đời hài nhi Giêsu sẽ phải gánh chịu. Sứ mạng Người tôi tớ Thiên Chúa nơi hài nhi Giêsu là ánh sáng của Thiên Chúa cho trần gian. Nhưng sứ mạng này bị bao trùm bởi bóng tối của đau khổ của thập gía.

Cuộc đời của Chúa Giêsu trên trần gian đi rao giảng tình yêu nước Thiên Chúa. Nhưng bị chống đối, bị chối từ và sau cùng bị kết án đóng đinh trên thập giá cho tới chết. Dẫu vậy sứ mạng mang ánh sáng cho muôn dân của ngài không bị dập tắt tiêu hủy trong nấm mồ sự chết. Ngài đã sống lại. Sự sống lại của Ngài là vinh quang, là ánh sáng sự sống cho con người được ơn cứu chuộc khỏi hình phạt tội lỗi.

„ Trong đời sống người Kitô hữu tin theo yêu mến Thiên Chúa luôn hằng sống trong sự trái ngược. Thiên Chúa luôn bị nhìn như là giới hạn của sự tự do con người. Và như thế Ngài phải bị loại trừ, để con người sống hoàn toàn tự do như mình là mình là.

Thiên Chúa là chân lý. Ngài đứng đối chiếu lại sự giả trá gian dối dưới muôn vàn hình thức, đối chiếu lại sự ham muốn và sự kiêu ngạo của con người.

Thiên Chúa là tình yêu. Nhưng tình yêu cũng có thể bị ghen ghét hận thù, nơi tình yêu bị chà đạp, bị thách thức. Tình yêu đây không phải là cảm giác thi vị lãng mạn, là wellness - sự chăm sóc sức khoẻ và vẻ đẹp - hay không khí lâng lâng thoải mái trong bể bơi hồ tắm, nhưng đó là sự giái thoát khỏi ràng buộc áp chế trong con người. Sự giải thoát này được trả giá bằng đau khổ của thập gía..

Lời tiên tri về ánh sáng và lời về thập gía chung hợp đi đôi với nhau.“ ( Joseph Ratzinger, Benedickt XVI., JESUS von Nazareth, Prolog, Herder 2012, Tr. 93).

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

1. Máy bay điều khiển từ xa của Ukraine bay hơn 500 dặm và chỉ trong một lần tấn công đã làm hư hại 5% công suất lọc dầu của Nga

Sáng sớm Thứ Tư, 29 Tháng Giêng, máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công nhà máy lọc dầu Nizhny Novgorod ở Kstovo, miền trung nước Nga, cách tiền tuyến ở miền bắc Ukraine 520 dặm hay 837 km. Các vụ nổ đã gây ra thứ mà bộ tổng tham mưu Ukraine ở Kyiv mô tả là một đám cháy “mạnh” bùng cháy suốt sáng sớm.

“Kết quả và mức độ thiệt hại đang được làm rõ”, bộ tham mưu báo cáo. Nhưng các blogger người Nga đã hoảng loạn về vụ việc này và các cuộc tấn công gần đây khác của Ukraine vào khoảng 30 nhà máy lọc dầu lớn của Nga, những điểm nghẽn quan trọng trong ngành công nghiệp quan trọng nhất của đất nước. “Một nhà máy lọc dầu khác đang bốc cháy”, một blogger đã viết sau khi chỉ trích sự vắng mặt rõ ràng của hệ thống phòng không xung quanh các địa điểm chiến lược.

Chiến dịch tấn công sâu của Ukraine nhằm vào các cơ sở dầu mỏ của Nga đã diễn ra trong khoảng hai năm, nhưng các cuộc tấn công trong tháng này đánh dấu sự leo thang đáng kể. Chỉ riêng nhà máy Kstovo đã lọc 13.000.000 triệu thùng dầu mỗi năm, tương đương khoảng 5% tổng sản lượng lọc dầu của Nga. Các cuộc tấn công vào một số nhà máy lọc dầu khác trong tháng này có thể đã làm giảm sản lượng sản phẩm dầu mỏ của Nga hơn một phần mười.

Nhà máy lọc dầu có thể được sửa chữa. Nhưng Ukraine luôn có thể gửi thêm máy bay điều khiển từ xa. Trong ba năm làm việc không ngừng nghỉ, ngành công nghiệp Ukraine đã phát triển hơn một chục mẫu máy bay điều khiển từ xa tấn công tầm xa khác nhau, bao gồm cả máy bay thể thao được cải tiến thường xuyên chở hàng trăm pound thuốc nổ xa tới 800 dặm và tấn công với độ chính xác cao. Các mẫu máy bay điều khiển từ xa khác có thể bay xa hơn 1.000 dặm.

So với chi phí được cho là hàng triệu đô la để xây dựng lại một nhà máy lọc dầu, một máy bay điều khiển từ xa—thậm chí là một đàn máy bay điều khiển từ xa—là rẻ. Máy bay thể thao Aeroprakt A-22 mà người Ukraine biến thành máy bay điều khiển từ xa tấn công được bán với giá khoảng 130.000 đô la.

Các cuộc tấn công dầu mỏ là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Ukraine nhằm mục đích tước đoạt nguồn thu chính của nhà nước Nga—và bóp nghẹt nỗ lực chiến tranh của Nga bằng cách cắt đứt nguồn tài trợ.

Người Mỹ đang tham gia vào việc này—hiện tại. Các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ đối với tàu chở dầu của Nga, được chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden đưa ra trong hai tuần cuối cùng nắm quyền, đã bắt đầu khiến người mua Trung Quốc và Ấn Độ sợ hãi.

Liệu Tổng thống Donald Trump có duy trì lệnh trừng phạt, dỡ bỏ hay tăng gấp đôi lệnh trừng phạt hay không vẫn còn phải chờ xem. Những ngày đầu tiên nhậm chức của Tổng thống Donald Trump đã không đưa ra được viễn cảnh rõ ràng cho vai trò mới của Hoa Kỳ trong cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine. Tổng thống Donald Trump đã từng cam kết chấm dứt chiến tranh vào ngày đầu tiên nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng, một lời hứa mà rõ ràng là ông đã không giữ được.

Điều đáng chú ý là Keith Kellogg, một trung tướng quân đội Hoa Kỳ đã nghỉ hưu và là đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump về Ukraine và Nga, từ lâu đã tranh luận về các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt hơn đối với những gì ông mô tả là ngành công nghiệp năng lượng “vũ khí hóa” của Nga. Tuy nhiên, không có gì bảo đảm rằng đơn thuốc của Kellogg sẽ trở thành chính sách.

Người Ukraine quyết tâm tiếp tục phá hủy dầu mỏ của Nga, bất kể người Mỹ có tiếp tục hỗ trợ chiến dịch chống năng lượng rộng lớn hơn hay không. “Công tác chiến đấu tại các cơ sở chiến lược liên quan đến việc hỗ trợ cho hành động xâm lược vũ trang của Nga chống lại Ukraine sẽ tiếp tục”, bộ tham mưu Ukraine tuyên bố.

[Forbes: Ukrainian Drones Flew 500 Miles And, In A Single Strike, Damaged 5% Of Russia’s Oil Refining Capacity]

2. Tổng thống Trump họp báo về vụ va chạm máy bay bi thảm trên bầu trời Washington

Lúc 11giờ sáng Thứ Năm, 30 Tháng Giêng, Tổng thống Trump đã có cuộc họp báo về vụ tai nạn máy bay thảm khốc xảy ra trên bầu trời Washington, khiến nhiều người tử vong và làm dấy lên lo ngại về an toàn hàng không.

Một máy bay phản lực của American Airlines chở 60 hành khách và bốn thành viên phi hành đoàn đã va chạm với một trực thăng của Quân đội vào hôm Thứ Tư, 29 Tháng Giêng, khi đang hạ cánh tại Sân bay Quốc gia Ronald Reagan gần Washington, D.C., khiến 64 người trên chiếc máy bay của American Airlines tử nạn. 3 thành viên phi hành đoàn của chiếc máy bay trực thăng cũng thiệt mạng. Điều này khiến đây trở thành vụ tai nạn hàng không chết chóc nhất của Hoa Kỳ trong gần 24 năm.

Đây là những gì Tổng thống Trump nói. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Xin chân thành cảm ơn. Xin chân thành cảm ơn. Tôi muốn yêu cầu một phút mặc niệm cho các nạn nhân và gia đình của họ.

Xin chân thành cảm ơn. Tôi phát biểu với các bạn sáng nay trong giờ phút đau thương của đất nước chúng ta. Vào lúc gần 9:00 tối qua, một máy bay phản lực khu vực của American Airlines chở 60 hành khách và bốn phi hành đoàn đã va chạm với một trực thăng Blackhawk của quân đội chở ba quân nhân trên Sông Potomac ở Washington, DC khi đang trên đường tiếp cận Sân bay Quốc gia Reagan. Cả hai máy bay đều rơi ngay lập tức và ngay lập tức chìm xuống vùng nước băng giá của Potomac. Thật là một thảm kịch.

Nhiệm vụ tìm kiếm và cấp cứu quy mô lớn đã diễn ra suốt đêm, huy động mọi nguồn lực mà chúng tôi có. Và tôi phải nói rằng, quân đội tiểu bang, liên bang địa phương, bao gồm cả Cảnh sát biển Hoa Kỳ nói riêng, họ đã làm một công việc phi thường. Quá nhanh, quá nhanh, họ đã được huy động ngay lập tức. Công việc hiện đã chuyển sang nhiệm vụ cấp cứu. Thật đáng buồn, không có người sống sót.

Đây là một đêm đen tối và đau đớn tại thủ đô của đất nước chúng ta và trong lịch sử đất nước chúng ta và là một thảm kịch có quy mô khủng khiếp. Là một quốc gia, chúng ta đau buồn cho mọi linh hồn quý giá đã bị cướp đi khỏi chúng ta một cách đột ngột, và chúng ta là một quốc gia thực sự, chúng ta đang để tang. Điều này thực sự làm xúc động rất nhiều người, bao gồm cả những người rất buồn, từ các quốc gia khác có mặt trên chuyến bay.

Đối với các thành viên gia đình ở Wichita, Kansas, ở đây tại Washington, DC và trên khắp Hoa Kỳ và ở Nga. Chúng tôi có một nhóm người Nga rất tài năng không may đã ở trên chuyến bay đó, rất, rất, rất xin lỗi về điều đó, những người thân yêu của họ đã ở trên máy bay chở khách. Chúng tôi chỉ có thể bắt đầu tưởng tượng nỗi đau mà tất cả các bạn đang cảm thấy. Không còn gì có thể tệ hơn.

Thay mặt Đệ nhất phu nhân, tôi và 340 triệu người Mỹ, bạn bè của chúng ta cũng tan vỡ như các bạn và lời cầu nguyện của chúng tôi luôn hướng về các bạn ngay lúc này và trong những ngày sắp tới. Chúng tôi sẽ làm việc rất, rất chăm chỉ trong những ngày sắp tới. Chúng tôi ở đây để lau khô những giọt nước mắt và dành cho các bạn sự tận tụy, tình yêu và sự ủng hộ của chúng tôi. Đó là sự ủng hộ tuyệt vời. Trong những khoảnh khắc như thế này, sự khác biệt giữa những người Mỹ trở nên vô nghĩa so với mối quan hệ yêu thương và lòng trung thành gắn kết tất cả chúng ta, với tư cách là người Mỹ và thậm chí là các quốc gia. Chúng ta là một gia đình, và hôm nay tất cả chúng ta đều đau lòng. Tất cả chúng ta đều đang tìm kiếm câu trả lời.

Potomac băng giá, lạnh giá. Đó là một đêm lạnh giá, nước lạnh giá. Tất cả chúng ta đều choáng ngợp trước nỗi đau buồn. Đối với nhiều người đã chết một cách bi thảm, những người sẽ không còn ở bên chúng ta nữa. Cùng nhau, chúng ta tìm thấy niềm an ủi khi biết rằng hành trình của họ đã kết thúc không phải ở vùng nước lạnh giá của Potomac, mà là trong vòng tay ấm áp của một vị Thiên Chúa yêu thương. Chúng ta không biết điều gì đã dẫn đến vụ tai nạn này, nhưng chúng ta có một số ý kiến và ý tưởng rất mạnh mẽ, và tôi nghĩ rằng có lẽ chúng ta sẽ nêu ra những ý kiến đó ngay bây giờ bởi vì trong nhiều năm qua, tôi đã chứng kiến những điều như thế này xảy ra và họ nói rằng, “Ồ, chúng tôi luôn điều tra.” Và rồi cuộc điều tra, ba năm sau, họ công bố nó. “Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi có một số ý tưởng khá hay. “ Nhưng chúng ta sẽ tìm ra cách thảm họa này xảy ra và sẽ bảo đảm rằng không có điều gì như thế này xảy ra nữa.

FAA, NTSB và quân đội Hoa Kỳ sẽ tiến hành một cuộc điều tra có hệ thống và toàn diện. Bộ trưởng Giao thông vận tải mới của chúng tôi, Sean Duffy, ngày thứ hai làm việc khi điều đó xảy ra, thật khó khăn, sẽ làm việc không biết mệt mỏi. Ông ấy là một người tuyệt vời. Cả nhóm đều vậy. Đây là những người tuyệt vời và họ đang làm việc không biết mệt mỏi để tìm ra chính xác điều gì đã xảy ra. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ nêu một số ý kiến. Tôi cũng sẽ ngay lập tức bổ nhiệm một Ủy viên tạm thời cho FAA, Christopher Rochelieu, một cựu chiến binh hai mươi hai năm của cơ quan này, rất được kính trọng. Christopher, cảm ơn anh rất nhiều. Cảm kích vì điều đó.

[Newsweek: President Donald Trump Addresses DEADLY Plane Crash Over Washington!]

3. NATO sẽ gửi cho Kyiv hơn 40 tỷ đô la vào năm 2025

Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, gọi tắt là NATO đang trên đà thực hiện lời hứa gửi khoảng 41,6 tỷ đô la, hay 40 tỷ euro, hỗ trợ an ninh cho Ukraine vào cuối năm nay, Phó Tổng thư ký NATO Radmila Shekerinska cho biết vào ngày 29 tháng Giêng.

Các quốc gia thành viên đã cam kết cung cấp tài trợ cho Ukraine trong hội nghị thượng đỉnh NATO tại Washington, DC vào tháng 7 năm 2024.

Shekerinska đã thảo luận về tình trạng của các quỹ trong cuộc họp của Hội đồng NATO-Ukraine tại Brussels. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tư pháp Ukraine Olha Stefanishyna đã tham dự cuộc họp.

“Các đồng minh đang trên đường thực hiện lời cam kết được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh Washington”, một tuyên bố báo chí của NATO cho biết.

Stefanishyna cũng đã gặp Tổng thư ký NATO Mark Rutte trong chuyến thăm Brussels. Các cuộc thảo luận của họ tập trung vào tình hình hiện tại ở tuyến đầu, những nỗ lực cải cách đang diễn ra của Ukraine và sự hỗ trợ liên tục của NATO cho quốc phòng của Ukraine.

Rutte đã cam kết duy trì sự ủng hộ của liên minh đối với Kyiv và tăng tỷ lệ chi tiêu của Âu Châu trong bối cảnh chuyển giao chính phủ Hoa Kỳ. NATO đã chuyển sang vị trí lãnh đạo mới trong việc điều phối viện trợ cho Ukraine, tiếp quản một số trách nhiệm trước đây do Hoa Kỳ giải quyết

Tương lai viện trợ quân sự của Hoa Kỳ vẫn còn bất định dưới thời Tổng thống Donald Trump, người đã thúc giục Âu Châu gánh vác nhiều gánh nặng tài chính hơn.

Ukraine tiếp tục ưu tiên việc gia nhập NATO trong tương lai như một sự bảo đảm an ninh thiết yếu trước sự xâm lược của Nga.

[Kyiv Independent: NATO on track to send Kyiv over $40 billion in 2025]

4. Tổng tư lệnh cho biết Lithuania sẵn sàng gửi lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine

Theo đài truyền hình LRT, Tổng tư lệnh Quân đội Lithuania Raimundas Vaiksnoras cho biết vào ngày 30 Tháng Giêng rằng Lithuania có thể sẽ cân nhắc điều động quân nhân tới Ukraine để thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tiềm năng.

“Nếu bạn hỏi liệu Lithuania có thể (gửi lực lượng gìn giữ hòa bình đến Ukraine) hay không, thì có, chúng tôi có thể sẽ cân nhắc. Sẽ có một cuộc thảo luận, và tôi nghĩ chúng ta cũng nên chịu trách nhiệm về sự ổn định của Âu Châu,” Vaiksnoras nói với đài phát thanh Ziniu.

Nhận xét của ông được đưa ra trong bối cảnh các nước phương Tây đang thảo luận về khả năng điều động lực lượng gìn giữ hòa bình nếu đàm phán được lệnh ngừng bắn.

Các báo cáo trước đó từ tờ The Wall Street Journal cho biết nhóm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang cân nhắc kế hoạch trì hoãn tư cách thành viên NATO của Ukraine ít nhất 20 năm để đổi lấy việc phương Tây tiếp tục cung cấp vũ khí và điều động lực lượng gìn giữ hòa bình Âu Châu để giám sát lệnh ngừng bắn.

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết vào ngày 18 Tháng Giêng rằng Đức có thể cân nhắc đóng góp lực lượng cho nhiệm vụ như vậy, trong khi Thủ tướng Anh Keir Starmer xác nhận vào ngày 16 Tháng Giêng rằng ông đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.

Mạc Tư Khoa đã phản đối mạnh mẽ ý tưởng này. Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova đã cảnh báo vào ngày 23 Tháng Giêng rằng việc điều động lực lượng gìn giữ hòa bình của NATO tới Ukraine có thể dẫn đến “leo thang không kiểm soát”.

Zelenskiy đã nói rằng Tổng thống Donald Trump có khả năng làm trung gian chấm dứt chiến tranh nhưng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải có sự tham gia của Kyiv. Trong khi Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố sẽ giải quyết xung đột một cách nhanh chóng, các trợ lý của ông đã gợi ý rằng bất kỳ giải pháp tiềm năng nào cũng có thể mất nhiều tháng.

Putin cho biết vào ngày 24 Tháng Giêng rằng Mạc Tư Khoa sẵn sàng đàm phán với Tổng thống Donald Trump về việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

[Kyiv Independent: Lithuania open to sending peacekeepers to Ukraine, chief commander says]

5. Tucker Carlson tuyên bố chính quyền Tổng thống Biden đã cố gắng ‘hạ sát Putin’

Nhà bình luận bảo thủ người Mỹ Tucker Carlson đã cáo buộc chính quyền Tổng thống Joe Biden cố gắng ám sát Putin.

“ Chính quyền Tổng thống Biden đã làm vậy, họ đã cố gắng giết Putin,” cựu phát thanh viên của Fox News cho biết trong tập mới nhất của podcast “The Tucker Carlson Show”.

“Thật điên rồ”, Carlson nói thêm. “Thật điên rồ, khi bạn thậm chí nghĩ ra điều gì đó như thế. Vậy tại sao họ lại làm vậy? Bởi vì sự hỗn loạn là một bức màn bảo vệ họ”.

Carlson không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh cho tuyên bố kinh dị của mình về chính quyền Tổng thống Biden, người đã điều hành nước Mỹ từ năm 2021 đến năm 2025 khi cuộc chiến của Điện Cẩm Linh với Ukraine leo thang.

Carlson — người đã bị Fox News sa thải vào năm 2023 trong bối cảnh kênh truyền hình này gặp rắc rối về mặt pháp lý vì phát sóng những tuyên bố không chính xác về gian lận bầu cử trong cuộc đua giành chức tổng thống Hoa Kỳ năm 2020, một âm mưu mà Carlson thường rêu rao trong chương trình của mình — thường xuyên nhắc lại những quan điểm của Điện Cẩm Linh, chỉ trích viện trợ quân sự của Hoa Kỳ cho Kyiv và gọi Ukraine là “không phải là một nền dân chủ”.

Ông đã đến Mạc Tư Khoa vào tháng 2 năm ngoái để có cuộc phỏng vấn kín với Putin và đã đến Nga một lần nữa vào tháng 12 để phỏng vấn Ngoại trưởng Sergey Lavrov.

[Politico: Tucker Carlson claims Biden administration tried to ‘kill Putin’]

6. 9 người thiệt mạng, 13 người bị thương trong cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào Sumy

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Giêng, phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết một máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công một tòa nhà dân cư ở thành phố Sumy, đông bắc nước này vào đêm Thứ Năm, 30 Tháng Giêng, khiến 9 người thiệt mạng và 13 người khác bị thương.

Hoạt động tìm kiếm và cứu nạn tại địa điểm xảy ra vụ tấn công của Nga đã kết thúc vào buổi tối.

Nga đã phóng tổng cộng 81 máy bay điều khiển từ xa tấn công và mồi nhử vào Ukraine vào đêm ngày 30 tháng Giêng, Không quân đưa tin. Phòng không Ukraine đã bắn hạ 37 chiếc trong số đó, trong khi 39 chiếc khác biến mất khỏi radar trước khi đến mục tiêu.

Thống đốc Volodymyr Artiukh cho biết một máy bay điều khiển từ xa tấn công loại Shahed đã tấn công tòa nhà nhiều tầng ở Sumy ngay sau nửa đêm giờ địa phương.

Hai cặp vợ chồng đã thiệt mạng trong vụ tấn công: Một người đàn ông 74 tuổi và người vợ 69 tuổi, một người đàn ông 65 tuổi và một người phụ nữ 64 tuổi, chính quyền địa phương đưa tin.

Một số nạn nhân bị thương đã được đưa vào bệnh viện và được báo cáo là đang trong tình trạng nghiêm trọng. Trong số những người bị thương có một đứa trẻ tám tuổi và một người đàn ông 18 tuổi.

Các video đăng tải về vụ tấn công cho thấy thiệt hại đáng kể cho tòa nhà, dường như nằm giữa tầng sáu và tầng bảy của tòa nhà. Các nhà chức trách sau đó cho biết 12 ban công đã bị phá hủy trong vụ tấn công.

[Kyiv Independent: Ukraine war latest: 9 killed, 13 injured in Russian drone attack on Sumy]

7. Tổng thống Zelenskiy than thở rằng viện trợ dành cho Ukraine không kịp thời

Theo Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, chính quyền Tổng thống Biden đã không cung cấp vũ khí cho Ukraine kịp thời trước cuộc xâm lược của Nga năm 2022, do đó người Ukraine phải tự chiến đấu khi chiến tranh bắt đầu.

Trong những bình luận được truyền thông Nga đưa tin rộng rãi, nhà lãnh đạo Ukraine nói với Fox News rằng ông đã kêu gọi Washington cung cấp vũ khí nhưng được cho biết ông sẽ chỉ nhận được nếu Nga gửi quân vào. Trong khi đó, Âu Châu đang chờ đợi sự chấp thuận từ Hoa Kỳ trước khi có thể giúp Kyiv.

Zelenskiy cũng cho biết ông lạc quan rằng Tổng thống Donald Trump có thể gây áp lực với Vladimir Putin để thay đổi tiến trình của cuộc chiến và ca ngợi lời lẽ của ông về tổng thống Nga là “công bằng và chính đáng”.

Lời chỉ trích của Zelenskiy đối với chính quyền Tổng thống Biden, nơi đã viện trợ hàng tỷ đô la cho Kyiv, có thể gây bất ngờ. Mặc dù có thể là lời kêu gọi đối với khán giả thiên về đảng Cộng hòa của Fox News, nhưng lời khen ngợi của ông đối với Tổng thống Donald Trump cũng có thể là một động thái ngoại giao thông minh, xét đến hy vọng của Zelenskiy về áp lực từ chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với Putin để chấm dứt chiến tranh.

Zelenskiy bắt đầu cuộc phỏng vấn hôm thứ Ba với Sean Hannity bằng cách ca ngợi những phát biểu của Tổng thống Donald Trump về Putin và đàm phán chấm dứt chiến tranh, nói rằng tổng thống Nga sợ một tổng thống Hoa Kỳ “mạnh mẽ” ủng hộ Ukraine. Tuần trước, Tổng thống Donald Trump đã viết trên Truth Social, nền tảng truyền thông xã hội của mình, rằng Putin nên đạt được thỏa thuận chấm dứt xung đột hoặc phải đối mặt với “thuế, thuế quan và lệnh trừng phạt”.

Zelenskiy cũng cho biết Hoa Kỳ đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng cường bất kỳ sự bảo đảm an ninh nào cho Ukraine, điều mà Kyiv đã yêu cầu nếu có bất kỳ thỏa thuận nào vì những sự bảo đảm như vậy từ Âu Châu sẽ là không đủ.

Nhưng khi được hỏi về phản ứng của chính quyền Tổng thống Biden trước cuộc xâm lược của Putin vào tháng 2 năm 2022, Zelenskiy cho biết trước khi chiến tranh bắt đầu, ông đã liên lạc với Tổng thống Biden và Bộ Ngoại giao để kêu gọi phản ứng phòng ngừa, bao gồm cả vũ khí và lệnh trừng phạt.

Ông cho biết ông đã yêu cầu vũ khí ngay lập tức nhưng được cho biết rằng họ chỉ cung cấp vũ khí nếu Nga xâm lược. Đồng thời, ông đã yêu cầu Liên Hiệp Âu Châu giúp đỡ, nhưng Liên Hiệp Âu Châu đang chờ sự chấp thuận của Washington. Điều này có nghĩa là khi bắt đầu cuộc xâm lược, người Ukraine đã “tự chiến đấu”, ông nói.

RBC và RIA Novosti nằm trong số các cơ quan truyền thông Nga đưa tin về bình luận của Zelenskiy.

Ngay trước khi Tổng thống Biden rời nhiệm sở, Hoa Kỳ đã cung cấp gói viện trợ quân sự mới trị giá 500 triệu đô la cho Ukraine, nâng tổng số tiền viện trợ kể từ khi chiến tranh bắt đầu lên 62 tỷ đô la.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin cho biết vào ngày 9 Tháng Giêng rằng Hoa Kỳ, cùng với 57 thành viên của Nhóm liên lạc quốc phòng Ukraine, đã đóng góp hơn 126 tỷ đô la viện trợ an ninh cho Ukraine, bao gồm xe tăng, hệ thống phòng không, xe chiến đấu, đạn dược, máy bay F-16 và đào tạo phi công.

Tổng thống Volodymr Zelenskiy nói với Fox News: “Lời lẽ của Tổng thống Donald Trump không chỉ nghiêm khắc mà còn công bằng và chính đáng. Đây chính xác là điều Putin lo sợ. Ông ấy không muốn Tổng thống Donald Trump mạnh mẽ ủng hộ Ukraine vì đó sẽ là một Ukraine mạnh mẽ”.

Zelenskiy cũng nói: “Trong cuộc xâm lược lớn, người dân Ukraine bị bỏ lại một mình, và chúng tôi phải tự chiến đấu.”

Ông Donald Trump đã nói trên Truth Social: “Hãy giải quyết ngay bây giờ và DỪNG Cuộc chiến vô lý này lại! TÌNH TRẠNG CHỈ CÒN TỆ HƠN. Nếu chúng ta không sớm đạt được một 'thỏa thuận', tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc áp mức Thuế, Thuế quan và Trừng phạt cao đối với bất kỳ thứ gì mà Nga bán cho Hoa Kỳ và nhiều quốc gia tham gia khác.”

Tổng thống Donald Trump đã hứa sẽ sớm chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine nhưng không nói rõ bằng cách nào, mặc dù các trợ lý của ông đã gợi ý rằng một thỏa thuận có thể mất nhiều tháng. Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẵn sàng nói chuyện với Putin, và trong khi có hy vọng rằng ông có thể thúc đẩy một giải pháp ngoại giao, Kyiv lo ngại một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng có thể phải trả giá đắt cho Ukraine.

[Newsweek: Zelensky Turns on Joe Biden in Bow to 'Fair' Donald Trump]

8. Liên Hiệp Âu Châu tranh luận về việc tái khởi động việc mua khí đốt của Nga như một phần của thỏa thuận hòa bình Ukraine, Financial Times đưa tin

Các quan chức Liên Hiệp Âu Châu đang thảo luận về phương án nối lại việc mua khí đốt qua đường ống của Nga như một phần của giải pháp tiềm năng cho cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, tờ Financial Times đưa tin ngày 30 tháng Giêng, trích dẫn nguồn tin giấu tên.

Những người ủng hộ đề xuất này, bao gồm các quan chức Hung Gia Lợi và Đức, lập luận rằng động thái này có thể tạo động lực cho cả Nga và Âu Châu duy trì thỏa thuận hòa bình trong khi ổn định thị trường năng lượng của lục địa này, tờ báo đưa tin.

Tin tức này xuất hiện gần một tháng sau khi Ukraine dừng vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ của mình đến Liên Hiệp Âu Châu, chấm dứt một kế hoạch có từ thời Liên Xô. Quyết định này đã gây ra sự phản đối từ một số thành viên Liên Hiệp Âu Châu — Slovakia và Hung Gia Lợi — những nước vẫn tiếp tục phụ thuộc vào khí đốt của Nga bất chấp những nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung cấp của khối.

Theo Financial Times, đề xuất nối lại việc mua khí đốt của Nga đã vấp phải sự phản đối từ các đồng minh chính của Ukraine trong Liên Hiệp Âu Châu và các quan chức từ một số quốc gia thành viên “phía đông”.

Trong khi hầu hết luồng khí đốt đường ống của Nga đến Âu Châu đã dừng lại, các nước Âu Châu vẫn tiếp tục mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng, gọi tắt là LNG của Nga. Tuyến TurkStream vẫn là tuyến đường ống kết nối hoạt động cuối cùng dẫn khí đốt của Nga đến Liên Hiệp Âu Châu.

Đầu tuần này, Hung Gia Lợi thông báo đã nhận được “yêu cầu bảo đảm” từ Liên Hiệp Âu Châu về việc bảo đảm quá cảnh năng lượng đến các nước Âu Châu sau khi rút lại đe dọa phủ quyết lệnh trừng phạt đối với Mạc Tư Khoa. Ngay sau đó, Reuters đưa tin rằng Ủy ban Âu Châu sẽ tiếp tục dẫn đầu các cuộc đàm phán về nguồn cung cấp khí đốt với Ukraine, Slovakia và Hung Gia Lợi.

Trước cuộc chiến tranh toàn diện, khí đốt qua đường ống của Nga chiếm khoảng 40% tổng lượng khí đốt mua của Liên Hiệp Âu Châu, trong đó Đức là nước mua chính.

Xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch chiếm một phần quan trọng trong doanh thu của nhà nước Nga và góp phần thúc đẩy cuộc chiến toàn diện của Mạc Tư Khoa chống lại Ukraine, dẫn đến lời kêu gọi từ các đối tác của Kyiv ngừng hoàn toàn việc mua hàng.

Một phát ngôn viên của Ủy ban cho biết vào đầu tháng Giêng, Liên Hiệp Âu Châu đã cắt giảm toàn bộ lượng than nhập khẩu từ Nga, phần lớn lượng dầu nhập khẩu từ Nga và hơn hai phần ba lượng khí đốt nhập khẩu từ Nga vào Liên Hiệp Âu Châu. Liên Hiệp Âu Châu đặt mục tiêu loại bỏ toàn bộ nhiên liệu hóa thạch của Nga khỏi thị trường của mình vào năm 2027.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã cam kết làm trung gian cho một giải pháp hòa bình ở Ukraine, đã thúc giục Âu Châu mua thêm LNG của Mỹ và kêu gọi tăng sản lượng dầu để kéo giá xuống và kìm hãm doanh thu của Nga, qua đó buộc nước này phải ngồi vào bàn đàm phán.

[Kyiv Independent: EU debates restarting Russian gas purchases as part of Ukraine peace deal, FT reports]

9. Bộ Ngoại giao Ukraine gọi Fico là ‘phát ngôn nhân của Điện Cẩm Linh’, triệu tập đại sứ Slovakia về những phát biểu gần đây

Bộ Ngoại giao Ukraine đã triệu tập Đại sứ Slovakia Pavel Vizdal vào ngày 30 Tháng Giêng để bày tỏ sự phản đối cáo buộc của Bratislava rằng Kyiv đang can thiệp vào công việc nội bộ của Slovakia.

Sự việc này xảy ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Thủ tướng Slovakia Robert Fico và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy. Fico, người duy trì mối quan hệ hữu nghị với Nga, đã leo thang các mối đe dọa đối với Kyiv sau khi chấm dứt việc vận chuyển khí đốt của Nga qua lãnh thổ Ukraine vào ngày 1 tháng Giêng. Trong bài phát biểu của mình vào ngày 28 tháng Giêng, Fico gọi Zelenskiy là “đối phương” của Slovakia.

Ukraine bày tỏ “sự thất vọng sâu sắc” về tuyên bố của Fico, cáo buộc ông hành động như “phát ngôn nhân của Điện Cẩm Linh” trong khi phớt lờ tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Slovakia. Bộ Ngoại giao cảnh báo rằng điều này làm suy yếu mối quan hệ giữa hai nước và gây tổn hại đến sự thống nhất của Liên Hiệp Âu Châu.

Trước đó vào ngày 29 tháng Giêng, Bộ Ngoại giao Slovakia đã triệu tập Đại sứ Ukraine Myroslav Kastran, đưa ra “lời phản đối mạnh mẽ” phản đối những gì họ gọi là sự can thiệp của Ukraine vào công việc nội bộ của Slovakia.

Chỉ vài ngày trước, Zelenskiy đã lên tiếng ủng hộ các cuộc biểu tình phản đối chính phủ của Fico, viết trên X, “Bratislava không phải là Mạc Tư Khoa, Slovakia là Âu Châu.”

Các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 24 Tháng Giêng với khẩu hiệu “Slovakia là Âu Châu”, thu hút khoảng 100.000 người trên 30 thành phố yêu cầu chấm dứt sự lãnh đạo của Fico.

Trước đó, Fico đã đe dọa sẽ hạn chế viện trợ cho người dân Ukraine và cắt nguồn cung cấp điện trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng do các cuộc tấn công của Nga vào lưới điện của Ukraine.

Lập trường thân thiện của thủ tướng đối với Điện Cẩm Linh, bao gồm cuộc gặp gây tranh cãi với Putin vào tháng 12, đã vấp phải sự lên án từ các nhà lãnh đạo Âu Châu.

[Kyiv Independent: Ukraine's Foreign Ministry calls Fico 'Kremlin's mouthpiece,' summons Slovak ambassador over recent remarks]

10. Greenland nên cân nhắc việc tái gia nhập Liên Hiệp Âu Châu để được ‘bảo vệ’, Nghị sĩ Âu Châu Đan Mạch cho biết

Greenland nên cân nhắc tái gia nhập Liên minh Âu Châu để được “bảo vệ” trước lời đe dọa thâu tóm hòn đảo Bắc Cực này của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Nghị sĩ Âu Châu người Đan Mạch Morten Løkkegaard cho biết hôm Thứ Tư, 29 Tháng Giêng.

Trong khi Løkkegaard cho biết tương lai của Greenland cuối cùng vẫn do người dân Greenland quyết định, ông lập luận rằng đã đến lúc cần “một lối suy nghĩ mới”.

“Chúng ta đang sống trong một thế giới mà bất kể bạn muốn độc lập đến mức nào, bạn cũng phải là thành viên của các liên minh,” Løkkegaard nói. “Và theo tôi, Liên Hiệp Âu Châu là liên minh tốt nhất mà bạn có thể tham gia. Điều đó đúng với Đan Mạch, điều đó đúng với Greenland.”

Ông nói thêm rằng việc trở thành một phần của Liên Hiệp Âu Châu sẽ bảo đảm Greenland được “bảo vệ”. “Trong một xã hội chung, bạn được bảo vệ về mặt kinh tế và chính trị”.

Tổng thống Donald Trump đã nói rằng Hoa Kỳ “hoàn toàn cần thiết” phải giành quyền kiểm soát Greenland và đã từ chối loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để chiếm hòn đảo này. Những lời đề nghị ngày càng hung hăng của ông đã làm dấy lên các cuộc đàm phán khủng hoảng ở Copenhagen và các thủ đô Âu Châu khác, với Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đang vội vã giữa Berlin, Brussels và Paris trong tuần này để củng cố sự ủng hộ.

Greenland, một vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch, đã bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu dân ý để rời khỏi Cộng đồng Âu Châu, tiền thân của Liên Hiệp Âu Châu, vào năm 1982 và chính thức rời khỏi khối này vào năm 1985 — mặc dù phần lớn trong số khoảng 60.000 công dân của vùng này là người Đan Mạch và do đó vẫn là công dân Liên Hiệp Âu Châu.

“Rõ ràng tình hình đã thay đổi đáng kể kể từ năm 85. Hiện tại, chúng ta đang có một tình hình địa chính trị hoàn toàn khác”, Løkkegaard, người đến từ nhóm Renew tại Nghị viện Âu Châu, chia sẻ với POLITICO từ Greenland, nơi ông đang có chuyến thăm với tư cách là thành viên của một phái đoàn từ nhóm trung dung.

Greenland có phong trào độc lập mạnh mẽ, với Thủ tướng Múte Egede kêu gọi hòn đảo này tách khỏi Đan Mạch. “Chúng tôi không muốn là người Đan Mạch. Chúng tôi không muốn là người Mỹ. Chúng tôi muốn là người Greenland”, ông nói với các phóng viên vào đầu tháng này.

Løkkegaard lập luận rằng Greenland là ứng cử viên tự nhiên cho tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu, với nền dân chủ và hệ thống phúc lợi mạnh mẽ. “Nhiều giá trị mà các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu và người dân Liên Hiệp Âu Châu ủng hộ hoàn toàn phù hợp với các giá trị của Greenland”, ông nói.

Løkkegaard cho biết một lợi ích ngoài ý muốn của động thái đe dọa của Tổng thống Donald Trump là Greenland có thể “mở lại cuộc thảo luận [về] liệu họ có cân nhắc đến mối quan hệ chặt chẽ hơn với Âu Châu hay không”, bao gồm “một sự hiểu biết mới về tương lai chung”.

Ông nói thêm: “Nếu bạn muốn thay đổi chính trị, đây có thể là cú hích cần thiết để người dân Greenland có cái nhìn mới về những gì đang diễn ra ở Âu Châu”.

[Politico: Greenland should consider rejoining the EU for ‘protection,’ Danish MEP says]

11. Rubio ban hành lệnh miễn trừ nhân đạo cho lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài của Tổng thống Donald Trump

Theo thông cáo báo chí của Tòa Bạch Ốc công bố ngày 29 tháng Giêng, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã hủy bỏ lệnh đóng băng gần như toàn bộ viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ, ban hành lệnh miễn trừ cho “viện trợ nhân đạo cứu người”.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày nhậm chức của mình, đình chỉ các chương trình viện trợ nước ngoài trong 90 ngày để xem xét lại nhằm bảo đảm chúng phù hợp với “lợi ích của người Mỹ” và “các giá trị của người Mỹ”.

Trong bản miễn trừ, Rubio đưa ra một miễn trừ cho việc tạm dừng công việc mà ông định nghĩa là “thuốc cứu sinh cốt lõi, dịch vụ y tế, thực phẩm, nơi ở và hỗ trợ sinh hoạt, cũng như thiết bị và chi phí hành chính hợp lý khi cần thiết để cung cấp hỗ trợ đó”.

Các chương trình và dịch vụ không được miễn trừ bao gồm “phá thai, hội nghị kế hoạch hóa gia đình… phẫu thuật chuyển giới hoặc các hỗ trợ không cứu sống khác”.

Rubio chỉ đạo các tổ chức cung cấp hỗ trợ miễn trừ tiếp tục công việc của họ.

Bản miễn trừ có đoạn viết: “Những người thực hiện các chương trình hỗ trợ nhân đạo cứu sinh hiện có nên tiếp tục hoặc tiếp tục công việc nếu họ đã dừng lại”.

Tờ Washington Post, gọi tắt là WP lần đầu đưa tin về việc miễn trừ vào ngày 28 tháng Giêng, trích dẫn các bản ghi nhớ gửi đến các tổ chức viện trợ. WP đưa tin rằng nhiều chương trình được tài trợ bởi ngân sách viện trợ nước ngoài trị giá khoảng 60 tỷ đô la của Hoa Kỳ vẫn còn mơ hồ về việc liệu chúng có đủ điều kiện để được miễn trừ hay không.

Tại Ukraine, các tổ chức bị ảnh hưởng bởi lệnh đóng băng viện trợ của Tổng thống Donald Trump cung cấp nhiều dịch vụ nhân đạo, bao gồm tư vấn, tổ chức các sự kiện văn hóa và cung cấp các dịch vụ cơ bản, thường là cho một số bộ phận dễ bị tổn thương nhất của xã hội.

Trước đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã ra lệnh báo cáo về các dự án do Hoa Kỳ tài trợ tại Ukraine ảnh hưởng đến việc đóng băng viện trợ nước ngoài.

“Tôi đã chỉ thị cho các quan chức chính phủ cung cấp báo cáo về các chương trình hỗ trợ của Mỹ hiện đang bị đình chỉ”, Zelenskiy nói.

“Chúng tôi có thể cung cấp một phần nguồn tài trợ này thông qua tài chính nhà nước và chúng tôi sẽ thảo luận một số khoản trong số đó với người Âu Châu và người Mỹ”, ông nói thêm, đồng thời cho biết các chương trình liên quan đến trẻ em, cựu chiến binh Ukraine và bảo vệ cơ sở hạ tầng sẽ được ưu tiên.

[Kyiv Independent: Rubio issues humanitarian waiver for Trump's foreign aid freeze]

12. Reuters đưa tin, doanh số bán dầu của Nga sang Trung Quốc và Ấn Độ bị đình trệ do lệnh trừng phạt làm tăng chi phí

Reuters đưa tin rằng hoạt động buôn bán dầu thô của Nga giao tháng 3 tới Trung Quốc và Ấn Độ đã bị đình trệ do chi phí vận chuyển tăng cao do lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ có hiệu lực vào ngày 10 tháng Giêng.

Các lệnh trừng phạt nhắm vào gần 200 tàu trong “hạm đội ngầm” của Nga, các công ty dầu mỏ lớn và các thực thể liên quan, gây phức tạp đáng kể cho hoạt động xuất khẩu dầu thô của Mạc Tư Khoa.

Theo Reuters, sự gián đoạn đã dẫn đến việc đình trệ hoạt động giao dịch dầu thô của Nga chuẩn bị giao vào tháng 3 vì chi phí vận chuyển tăng cao đã tạo ra khoảng cách giá đáng kể giữa người mua và người bán.

Giá chào bán dầu thô ESPO Blend tháng 3 từ cảng Kozmino ở Thái Bình Dương của Nga đã tăng vọt lên mức phí bảo hiểm từ 3–5 đô la một thùng so với dầu thô ICE Brent theo cơ sở giao tại tàu, gọi tắt là DES đến Trung Quốc, sau khi giá cước vận chuyển bằng tàu chở dầu Aframax tăng đột biến lên tới hàng triệu đô la.

Trước lệnh trừng phạt mới, nhu cầu đối với dầu thô ESPO Blend của Nga rất mạnh, với mức phí giao ngay tăng lên gần 2 đô la một thùng do giá dầu thô cạnh tranh của Iran tăng và nhu cầu vào mùa đông.

Ấn Độ cũng đang chứng kiến sự sụt giảm trong các đề nghị mua dầu của Nga. Bharat Petroleum Corp Ltd báo cáo rằng không có đề nghị mua mới nào cho đợt giao hàng vào tháng 3 được nhận, với kỳ vọng về sự sụt giảm trong lượng hàng hóa so với Tháng Giêng và tháng 12. Năm ngoái, dầu thô của Nga chiếm 36% lượng nhập khẩu của Ấn Độ và gần 20% của Trung Quốc.

Energy Intelligence đưa tin, căng thẳng càng gia tăng khi các ngân hàng Ấn Độ đã chặn thanh toán cho hoạt động nhập khẩu dầu của Nga sau lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cảnh báo Nga vào ngày 22 Tháng Giêng rằng hãy “thực hiện một thỏa thuận” để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, đồng thời cảnh báo rằng việc tiếp tục kháng cự sẽ dẫn đến các lệnh trừng phạt, thuế quan và thuế bổ sung đối với hàng hóa của Nga.

[Kyiv Independent: Russian oil sales to China and India stall as sanctions increase costs, Reuters reports]

 

1. Ukraine xác định các chỉ huy Nga đứng sau vụ tấn công siêu thị ở Kharkiv

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã xác định được bốn vị tướng và một đại tá người Nga chịu trách nhiệm cho vụ tấn công chết người vào một siêu thị ở Kharkiv. Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết như trên Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Sáu, 31 Tháng Giêng.

Vụ tấn công vào siêu thị Epicenter được thực hiện bằng bom dẫn đường trên không vào ngày 25 tháng 5. Vụ tấn công đã giết chết 19 người, bao gồm hai trẻ em, và làm bị thương 46 người khác. Một quả bom thứ ba, không phát nổ, sau đó đã được tìm thấy tại địa điểm này.

Theo cuộc điều tra, lực lượng Nga đã sử dụng máy bay ném bom Su-34 để ném ba quả bom dẫn đường UMPB D-30SN vào siêu thị.

SBU xác định Thượng Tướng Alexander Lapin, chỉ huy nhóm quân sự phía Bắc của Nga, là viên chức ra lệnh tấn công. Tham mưu trưởng của ông, Trung tướng Valery Solodchuk, đã lên kế hoạch cho cuộc tấn công, theo SBU.

Ba sĩ quan khác được cho là có liên quan đến việc lập kế hoạch và thực hiện:

Trung tướng Oleg Makovetsky, tư lệnh Tập đoàn quân số 6 của Không quân Nga;

Thiếu tướng Yury Podoplelov, tham mưu trưởng Tập đoàn quân số 6 của Không quân Nga;

Đại tá Alexey Loboda, chỉ huy Trung đoàn không quân ném bom số 47.

SBU đã buộc tội vắng mặt cả năm sĩ quan này về tội vi phạm luật pháp và phong tục chiến tranh, gây ra thương vong do âm mưu từ trước.

Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, chỉ cách biên giới Nga hơn 20 km, vẫn đặc biệt dễ bị bom dẫn đường của Nga tấn công. Do thành phố này gần Nga, máy bay Nga có thể tấn công Kharkiv từ không phận của họ.

[Kyiv Independent: Ukraine identifies Russian commanders behind deadly hypermarket strike on Kharkiv]

2. Thụy Điển công bố gói viện trợ quân sự lớn nhất cho Ukraine trị giá 1,2 tỷ đô la

Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pal Jonson tuyên bố vào ngày 30 Tháng Giêng rằng Thụy Điển sẽ cung cấp cho Ukraine một gói viện trợ quân sự trị giá hơn 1,2 tỷ đô la.

Theo Johnson, đây là đợt viện trợ quân sự lớn nhất của Thụy Điển kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022.

Gói này bao gồm 16 tàu chiến CB90 có trạm vũ khí, một triệu viên đạn 12,7 ly, 146 xe tải, 1.500 hỏa tiễn chống tăng TOW cũng như 200 bệ phóng chống tăng AT4.

Johnson cho biết khoảng 90 triệu đô la sẽ được phân bổ cho việc sản xuất hỏa tiễn tầm xa và máy bay điều khiển từ xa.

Các khoản quyên góp từ kho dự trữ của Quân đội Thụy Điển sẽ chiếm khoảng 25% trong gói, trong khi khoảng 45% sẽ được sử dụng để đầu tư vào sản xuất quốc phòng.

“Điều này có thể hướng đến các nhu cầu ưu tiên, chẳng hạn như pháo binh, khả năng tấn công tầm xa và máy bay điều khiển từ xa. Thời gian giao hàng ngắn là điều quan trọng”, Bộ trưởng cho biết.

Theo gói hỗ trợ mới, 178 triệu đô la sẽ được phân bổ cho cái gọi là mô hình tài trợ của Đan Mạch dành cho sản xuất quốc phòng của Ukraine.

Các khoản tiền khác cũng sẽ được phân bổ cho việc huấn luyện binh lính Ukraine vào năm 2025, cũng như việc sửa chữa và bảo dưỡng các thiết bị mà Thụy Điển đã tài trợ.

Vào cuối năm 2024, Jonson cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Kyiv Independent rằng Stockholm không loại trừ khả năng mở rộng sự hiện diện thực tế của mình tại Ukraine để tăng cường khả năng phòng thủ của nước này.

[Kyiv Independent: Sweden unveils its largest military aid package for Ukraine worth $1.2 billion]

3. Georgescu có ‘chủ nhân ở Mạc Tư Khoa’ — Kyiv chỉ trích chính trị gia Rumani về những bình luận về việc phân chia Ukraine

Bộ Ngoại giao Ukraine ngày 30 Tháng Giêng đã lên án tuyên bố của ứng cử viên tổng thống cực hữu của Rumani, Calin Georgescu, rằng Ukraine là một “quốc gia hư cấu” mà sự phân chia là “không thể tránh khỏi”, coi tuyên bố của ông là tuyên truyền của Nga.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Heorhii Tykhyi cho biết: “Những nỗ lực của ông ta nhằm định vị mình là một chính trị gia 'độc lập' có vẻ vô lý - lời lẽ mà ông ta đưa ra giống hệt với tuyên truyền của Nga, cho thấy sự phụ thuộc hoàn toàn vào ông chủ của mình ở Mạc Tư Khoa”.

Những bình luận của Georgescu, được đưa ra trong cuộc phỏng vấn ngày 29 tháng Giêng, đã bị Ukraine bác bỏ vì cho rằng chúng mang tính xét lại và trái với các chuẩn mực quốc tế, Hiến chương Liên Hiệp Quốc và các giá trị dân chủ.

Tykhyi lưu ý rằng Ukraine vẫn tin tưởng vào sự ủng hộ của Rumani đối với một “nền hòa bình toàn diện, công bằng và bền vững” tại Ukraine. “Chúng tôi xin nhắc lại rằng sự phát triển như vậy không nằm trong kế hoạch của Điện Cẩm Linh và những con rối của nó”, ông nói.

Người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan thân Nga Georgescu đã bất ngờ thành công trong vòng bầu cử tổng thống đầu tiên của Rumani vào tháng 11 năm 2024. Tòa án hiến pháp sau đó đã hủy bỏ kết quả vì cáo buộc Nga can thiệp và một chiến dịch hỗn hợp trên TikTok được cho là đã thúc đẩy ứng cử viên Georgescu.

Georgescu vẫn là ứng cử viên hàng đầu cho cuộc bầu cử được lên lịch lại vào tháng 5, với 38% số phiếu ủng hộ. Ông đã công khai phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine và việc vận chuyển ngũ cốc của Ukraine qua Rumani.

Trong cuộc phỏng vấn, Georgescu cũng tuyên bố rằng Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ nhanh chóng đạt được thỏa thuận với Putin, mà ông cho rằng sẽ giải phóng Rumani khỏi các cam kết hỗ trợ Ukraine.

Giới lãnh đạo hiện tại của Rumani là đồng minh trung thành của Ukraine, cung cấp viện trợ quân sự, bao gồm hệ thống phòng không Patriot, tổ chức đào tạo phi công F-16 và tạo điều kiện vận chuyển các sản phẩm nông nghiệp của Ukraine.

[Kyiv Independent: Georgescu has 'masters in Moscow' — Kyiv slams Romanian politician over comments on Ukraine's partition]

4. Cựu chủ tịch Liên Hiệp Âu Châu gửi lời tới Anh: ‘Chúng tôi vẫn nhớ các bạn’

Một cựu chính trị gia hàng đầu của Brussels có một thông điệp gửi tới Vương quốc Anh: Các bạn vẫn luôn ở trong trái tim chúng tôi.

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, người từng là chủ tịch Hội đồng Âu Châu từ năm 2014 đến 2019 trong suốt quá trình đàm phán Brexit, đã đưa ra tuyên bố đầy tiếc nuối trong một bài đăng trên mạng xã hội vào thứ năm.

“Chúng tôi vẫn nhớ các bạn”, Tusk viết, chia sẻ một cuộc thăm dò của YouGov cho thấy sự ủng hộ của người Anh đối với việc Anh rời khỏi Liên Hiệp Âu Châu đã giảm xuống mức thấp nhất sau cuộc trưng cầu dân ý là 30 phần trăm. Ông đã thêm một biểu tượng cảm xúc nháy mắt để minh họa.

Tusk đã có lập trường cứng rắn trong các cuộc đàm phán Brexit sau khi Anh bỏ phiếu rời khỏi khối vào năm 2016, bác bỏ nhiều đề xuất cho phép Anh giữ lại một số lợi ích thương mại sau khi rút khỏi Liên Hiệp Âu Châu.

Ông nhấn mạnh rằng nước Anh sẽ phải lựa chọn giữa “Brexit cứng rắn” hoặc “không Brexit” và cho biết sẽ có “một nơi đặc biệt ở địa ngục” dành cho những người thúc đẩy Brexit mà không có kế hoạch.

Vương quốc Anh chính thức rời Liên Hiệp Âu Châu vào ngày 31 Tháng Giêng năm 2020 — đúng vào tuần này cách đây 5 năm.

[Politico: Former EU president to UK: ‘We still miss you’]

5. Ngoại trưởng Pháp cho biết nước này đã cân nhắc việc gửi quân tới Greenland

Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot cho biết Pháp đã thảo luận với Đan Mạch về việc gửi quân tới Greenland để đáp trả các mối đe dọa liên tục của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc sáp nhập lãnh thổ Đan Mạch.

Khi được hỏi về lời kêu gọi gửi quân đội Liên Hiệp Âu Châu tới Greenland, Barrot cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Đài phát thanh Sud của Pháp rằng Pháp đã “bắt đầu thảo luận về việc điều động quân đội với Đan Mạch”, nhưng “Đan Mạch không muốn” tiến hành ý tưởng này.

Bình luận của Barrot được đưa ra khi Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đang trong chuyến công du chớp nhoáng tới các thủ đô Âu Châu để vận động sự ủng hộ từ các đồng minh trong việc đối phó với Tổng thống Donald Trump.

Tổng thống Hoa Kỳ mới nhậm chức ngày càng tập trung vào việc tuyên bố chủ quyền đối với hòn đảo Bắc Cực rộng lớn này và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự hoặc cưỡng chế kinh tế để giành lại hòn đảo này từ Đan Mạch sau đó.

Frederiksen đã có mặt tại Berlin và Paris vào sáng thứ Ba để hội đàm với Thủ tướng Đức Olaf Scholz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, và dự kiến sẽ gặp Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Brussels.

“Nếu Đan Mạch kêu cứu, Pháp sẽ có mặt,” ông nói. “Biên giới Âu Châu là có chủ quyền dù là bắc, nam, đông hay tây... không ai được phép làm xáo trộn biên giới của chúng ta.”

Barrot cũng cho biết trong cuộc họp của các Ngoại trưởng Liên minh Âu Châu tại Brussels vào thứ Hai, những người đồng cấp của ông đã bày tỏ “sự ủng hộ rất mạnh mẽ” đối với Copenhagen và “sẵn sàng xem xét gửi quân” nếu cần.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Pháp cho biết ông không tin Hoa Kỳ sẽ xâm lược Greenland. “Điều đó sẽ không xảy ra, mọi người không xâm lược lãnh thổ Liên Hiệp Âu Châu”, ông nói.

[Politico: France floated sending troops to Greenland, foreign minister says]

6. Tòa án Âu Châu chỉ trích Ý vì mafia đổ chất thải độc hại

Tòa án Nhân quyền Âu Châu ra phán quyết rằng Ý đã gây nguy hiểm đến tính mạng của người dân khi không giải quyết tình trạng đổ rác thải bất hợp pháp của mafia ở vùng Campania.

Phán quyết mang tính bước ngoặt này phát hiện ra rằng Cộng hòa Ý đã vi phạm quyền sống của công dân khi không “giải quyết vấn đề đổ rác tràn lan” trên đất tư nhân của các nhóm tội phạm ở khu vực Terra dei Fuochi - nơi sinh sống của khoảng 2,9 triệu người.

Vụ án này do 41 công dân Ý sinh sống tại các tỉnh Caserta và Naples, cùng năm tổ chức khu vực có trụ sở tại Campania đệ đơn.

Tòa án phát hiện ra rằng, được mệnh danh là “vùng đất của lửa” vì lượng lớn chất thải độc hại đổ xuống khu vực này, việc đổ rác bất hợp pháp đã dẫn đến tỷ lệ ung thư và ô nhiễm nước ngầm gia tăng.

Ý đang bị khiển trách vì sự thiếu hành động và thiếu sự thẩm định cần thiết “mặc dù đã biết về vấn đề này trong nhiều năm” và thực tế là “bảy ủy ban điều tra của quốc hội đã được thành lập về hành vi bất hợp pháp trong quản lý chất thải”, phán quyết nêu rõ.

Chính phủ hiện có hai năm để “lập chiến lược toàn diện” nhằm giải quyết vấn đề đổ rác thải bất hợp pháp ở Campania, bao gồm cả việc thiết lập “cơ chế giám sát độc lập”.

Đây không phải là lần đầu tiên một tòa án Âu Châu lên án Ý vì không quản lý được chất thải nguy hại, đặc biệt là ở vùng Campania, nơi mafia Camorra đóng vai trò quan trọng trong việc đổ rác bất hợp pháp.

Năm 2010, Tòa án Công lý Liên minh Âu Châu đã phán quyết rằng Ý đã vi phạm luật Liên Hiệp Âu Châu khi không bảo đảm giải quyết chất thải đầy đủ ở vùng Campania.

Sau phán quyết, vào tháng 12 năm 2014, tòa án đã phạt Ý 40 triệu euro vì không giải quyết vấn đề này — mức phạt cao nhất từ trước đến nay đối với một quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu tại thời điểm đó. Năm 2015, tòa án đã phạt Ý thêm 20 triệu euro và áp dụng mức phạt hàng ngày là 120.000 euro cho đến khi các vấn đề được giải quyết.

[Politico: European court slams Italy over mafia toxic waste dumping]

7. Bloomberg đưa tin, nhà tài phiệt Nga nắm giữ cổ phần tại SpaceX của Musk thông qua quỹ tín thác bất chấp lệnh trừng phạt

Tỷ phú và chính trị gia người Nga Suleyman Kerimov nắm giữ ít nhất 1% cổ phần của SpaceX thông qua một quỹ tín thác, ngay cả sau khi Hoa Kỳ trừng phạt ông vào năm 2018 vì hỗ trợ các chính sách của nhà độc tài Vladimir Putin, Bloomberg đưa tin vào ngày 30 tháng Giêng, trích dẫn các nguồn tin giấu tên.

Kerimov, người có tài sản ước tính là 9,84 tỷ đô la, xếp thứ 290 trên Chỉ số tỷ phú của Bloomberg và thứ 17 trong số các tỷ phú Nga. Thượng nghị sĩ Dagestani đã phải chịu thêm lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu vì bị cáo buộc ủng hộ các hành động của Nga vi phạm chủ quyền của Ukraine.

Khoản đầu tư của Kerimov vào SpaceX được cho là bắt đầu vào năm 2017 thông qua Heritage Trust, một cấu trúc tài chính do Citigroup quản lý. SpaceX được định giá 21 tỷ đô la vào thời điểm đó, nghĩa là 1% cổ phần của ông có thể có giá trị khoảng 210 triệu đô la.

Elon Musk, người giàu nhất thế giới và là cộng sự thân cận của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, là người sáng lập và giám đốc điều hành của SpaceX.

Bất chấp lệnh trừng phạt áp dụng đối với Kerimov do chính quyền Tổng thống Donald Trump đầu tiên đưa ra, Citigroup vẫn tiếp tục quản lý Heritage Trust, được cho là đã tìm kiếm hướng dẫn từ Bộ Tài chính và kết luận rằng không có yêu cầu nào phải chặn quỹ tín thác này.

Sau khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine, Hoa Kỳ đã tịch thu siêu du thuyền Amadea trị giá 300 triệu đô la của Kerimov vào tháng 4 năm 2022 và trừng phạt gia đình và cộng sự của ông vào cuối năm đó. Bộ Tài chính, khi đó do chính quyền Tổng thống Biden điều hành, đã đóng băng quỹ tín thác vào tháng 6 năm 2022 sau khi các nhà điều tra phát hiện ra rằng quỹ này được cấu trúc để che giấu Kerimov là người thụ hưởng chính.

Đến tháng 12 năm 2024, định giá của SpaceX đã tăng vọt lên 350 tỷ đô la, nghĩa là số cổ phần bị mất sẽ có giá trị khoảng 3,5 tỷ đô la ngày nay.

Vào tháng 11 năm 2024, có báo cáo cho biết Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, Cục Điều tra Liên bang, gọi tắt là FBI và Sở Thuế vụ, gọi tắt là IRS đang điều tra cách Citigroup giải quyết Heritage Trust.

Musk, người ước tính có giá trị tài sản 421 tỷ đô la, đã đến Nga vào năm 2017 để tìm hiểu các mối quan hệ đối tác tiềm năng với cơ quan vũ trụ Roscosmos nhưng không đạt được thỏa thuận. Mặc dù ban đầu ủng hộ Ukraine sau khi cuộc chiến toàn diện bắt đầu, Musk đã đưa ra những nhận xét ngày càng gây tranh cãi về Ukraine và cuộc xung đột.

[Kyiv Independent: Russian oligarch held stake in Musk's SpaceX through trust despite sanctions, Bloomberg reports]

8. Nhà ngoại giao Nga đe dọa rằng Nga có thể mở rộng kho vũ khí hạt nhân để chống lại nỗ lực của Hoa Kỳ

Một nhà ngoại giao cao cấp của Nga cho biết trong một cuộc phỏng vấn được công bố hôm thứ Năm rằng Nga có thể mở rộng và nâng cấp kho vũ khí hạt nhân của mình nếu Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy phát triển hệ thống phòng thủ hỏa tiễn.

Theo Reuters, Grigory Mashkov, đại sứ đặc biệt của Bộ Ngoại giao Nga, đã đưa ra bình luận này với tạp chí International Affairs của Nga.

Kể từ khi Putin xâm lược Ukraine vào tháng 2 năm 2022, căng thẳng đã gia tăng giữa Nga và các đồng minh phương Tây của Kyiv, bao gồm cả Hoa Kỳ.

Putin và nhiều quan chức Nga khác thường xuyên nêu lên nỗi ám ảnh về leo thang hạt nhân. Nhà lãnh đạo Nga cũng đã đình chỉ sự tham gia của đất nước mình vào thỏa thuận cắt giảm vũ khí hạt nhân New START hai năm trước, đây là hiệp ước cuối cùng còn lại giữa Mạc Tư Khoa và Washington nhằm hạn chế kho vũ khí hạt nhân.

Trong một sắc lệnh hành pháp tuần này, Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo quân đội bắt đầu “xây dựng lá chắn phòng thủ hỏa tiễn Iron Dome vĩ đại, sẽ được sản xuất hoàn toàn tại Hoa Kỳ”. Iron Dome là hệ thống phòng không của Israel có khả năng đánh chặn hỏa tiễn và đạn pháo đang bay tới, và Hoa Kỳ đã hỗ trợ quá trình phát triển hệ thống này.

Theo bản dịch tiếng Anh của hãng thông tấn nhà nước Nga Tass về cuộc phỏng vấn của Mashkov trên mục Các vấn đề quốc tế, đại sứ cho biết việc Hoa Kỳ tiếp tục phát triển hệ thống phòng thủ hỏa tiễn toàn cầu “chấm dứt triển vọng cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược và duy trì sự ổn định chiến lược theo các điều khoản trước đây”.

Mashkov cho biết, theo Tass, “Trong thực tế mới nổi, không thể nói về sự ổn định chiến lược trong bối cảnh song phương cổ điển nữa, nếu không chúng ta có thể rơi vào một ảo tưởng khác”.

Ông nói thêm, “Không loại trừ khả năng trong điều kiện đối đầu hiện nay với phương Tây, với chính sách gây thiệt hại chiến lược cho Nga, chúng ta có thể phải đối mặt với nhu cầu từ bỏ các hạn chế đối với kho vũ khí hạt nhân và hỏa tiễn để ủng hộ việc gia tăng số lượng và phẩm chất của chúng”.

Ông nói tiếp rằng Nga sẽ xem xét “các cam kết của mình trong lĩnh vực tăng cường tính minh bạch và các biện pháp xây dựng lòng tin, đồng thời đình chỉ các cuộc thảo luận về rủi ro và mối đe dọa hạt nhân, vốn đang trở thành lời nói suông trong bối cảnh phương Tây ngày càng nỗ lực làm suy yếu các lực lượng răn đe hạt nhân chiến lược và phi chiến lược”.

Mashkov cũng cho biết việc kiểm soát vũ khí và giải trừ quân bị ở Nga nên phù hợp hơn với “tham vọng thống trị toàn cầu của Hoa Kỳ”.

Ông cho biết: “Thật khó để đánh giá liệu chính sách hợp tác của chúng ta với người Mỹ chỉ trong những lĩnh vực mà họ quan tâm có hợp lý hay không, nếu có”.

Tổng thống Donald Trump, trong lần xuất hiện tại Florida vào thứ Hai, cho biết hệ thống Iron Dome tương lai của Mỹ “sẽ được sản xuất ngay tại Hoa Kỳ”.

Theo Tass, Đại sứ lưu động của Nga Grigory Mashkov đã nói với Intentional Affairs rằng: “Một cuộc chạy đua vũ trang hỏa tiễn đã diễn ra sôi nổi. Cũng như quá trình hiện đại hóa quy mô lớn các kho vũ khí hạt nhân và các phương tiện vận chuyển vũ khí hủy diệt hàng loạt”.

Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Pete Hegseth phát biểu với các phóng viên hôm thứ Hai rằng kế hoạch phát triển Hệ thống Vòm Sắt của Hoa Kỳ “đang diễn ra nhanh chóng.

[Newsweek: Russia May Expand Nuclear Arsenal to Counter US Efforts: Russian Diplomat]

9. Europol cảnh báo Âu Châu đang phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng tăng của thuốc giả

Cơ quan thực thi pháp luật của Liên Hiệp Âu Châu hôm nay cảnh báo rằng nạn buôn bán thuốc giả bất hợp pháp đang là “mối đe dọa ngày càng gia tăng” ở Âu Châu.

Theo báo cáo của Europol, tình trạng buôn bán thuốc kém phẩm chất, thuốc dán nhãn giả hoặc thuốc làm giả đang gia tăng.

Ngoài việc bán thuốc giả, Europol còn cảnh báo về “sự chuyển hướng khỏi chuỗi cung ứng hợp pháp”, chẳng hạn như trộm cắp hoặc sử dụng sai thuốc và đơn thuốc hợp pháp.

Tội phạm nhắm vào nhiều sản phẩm dược phẩm khác nhau, chẳng hạn như thuốc phiện tổng hợp, thuốc điều trị ung thư, thuốc giảm đau, thuốc tăng cường hiệu suất và thuốc kháng vi-rút, Europol viết. Nhưng gần đây, có một “xu hướng đáng lo ngại” về việc buôn bán bất hợp pháp các loại thuốc semaglutide, được kê đơn để điều trị bệnh tiểu đường nhưng ngày càng được bán lại bất hợp pháp để giảm cân.

Europol viết: “Tội phạm chủ yếu sử dụng đơn thuốc giả để lấy bút trị tiểu đường thật để bán lại bất hợp pháp với giá cao hơn, nhưng cũng phân phối các sản phẩm giả, chủ yếu được nhập khẩu từ bên ngoài Liên Hiệp Âu Châu”.

Từ tháng 4 đến tháng 11 năm 2024, các cơ quan thực thi pháp luật đã thu giữ lượng thuốc giả trị giá 11,1 triệu euro và bắt giữ 418 người.

Tình trạng thiếu thuốc ngày càng gia tăng ở một số quốc gia, cùng với nhu cầu tăng cao, là những yếu tố chính thúc đẩy thị trường.

Theo báo cáo, tội phạm dược phẩm có tác động trực tiếp đến sức khỏe và sự an toàn cộng đồng, gây ra tổn thất tài chính cho các công ty hợp pháp, làm suy yếu uy tín thương hiệu và gây nguy hiểm cho các khoản đầu tư vào nghiên cứu.

Europol viết: “Tội phạm dược phẩm sẽ tiếp tục xảy ra, miễn là nhu cầu vẫn cao và tội phạm vẫn coi tội phạm sở hữu trí tuệ là hoạt động có rủi ro thấp, lợi nhuận cao”.

[Politico: Europe faces growing threat of fake drugs, Europol warns]

10. Người đàn ông châm ngòi cho các cuộc biểu tình vì thường xuyên đốt kinh Quran bị ám sát ở Thụy Điển

Nhà hoạt động chống Hồi giáo đã gây ra sự phẫn nộ và bạo loạn ở các quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi vì hành vi đốt kinh Quran nhiều lần vào năm 2023 tại Thụy Điển, đã bị giết vào tối thứ Tư tại nhà riêng, truyền thông địa phương đưa tin.

Salwan Momika đã phải ra hầu tòa vì tội kích động thù hận vào thứ năm. Một thẩm phán tại Tòa án quận Stockholm, Göran Lundahl, xác nhận rằng phán quyết đã bị hoãn lại đến ngày 3 tháng 2 vì một trong những bị cáo đã chết.

“Tôi là người tiếp theo”, một bị cáo khác, Salwan Najem, viết trong bài đăng trên X.

Công tố viên được giao phụ trách vụ án cho biết năm người đã bị bắt liên quan đến vụ giết người. Kênh truyền hình Thụy Điển SVT đưa tin vụ giết người xảy ra khi Momika đang phát trực tiếp trên TikTok.

Momika, một người tị nạn Iraq đến Thụy Điển vào năm 2021, đã khiến hàng ngàn người Hồi giáo ở Thụy Điển và nước ngoài tức giận trong nhiều cuộc biểu tình chống Hồi giáo, nơi ông đã đốt Kinh Quran. Momika lập luận rằng các cuộc biểu tình của ông nhắm vào tôn giáo Hồi giáo, không phải người Hồi giáo. Cảnh sát Thụy Điển đã cho phép ông biểu tình, viện dẫn quyền tự do ngôn luận của ông.

Việc đốt kinh Quran là hành động cực kỳ xúc phạm đến người Hồi giáo.

Một loạt vụ đốt kinh Quran đã diễn ra từ năm 2022 đến năm 2024 bởi nhiều nhà hoạt động chống Hồi giáo trên khắp Đan Mạch và Thụy Điển, gây nguy hiểm tạm thời cho nỗ lực gia nhập NATO của Thụy Điển. Thụy Điển cuối cùng đã gia nhập liên minh quốc phòng này vào Tháng Giêng năm ngoái.

[Politico: Man who sparked protests over his Quran burnings shot dead in Sweden]

11. Người Ukraine bị bắt giữ tại Slovakia vì cáo buộc âm mưu đảo chính, truyền thông đưa tin

Cảnh sát Slovakia đã bắt giữ một công dân Ukraine vào ngày 30 Tháng Giêng vì nghi ngờ chuẩn bị đảo chính ở nước này, hãng truyền thông Aktuality của Slovakia đưa tin.

Người Ukraine này đang bị giam giữ tại đồn cảnh sát biên giới trước khi bị trục xuất về Ukraine, theo Jana Mashkarova, nhà lãnh đạo cảnh sát Slovakia. Bà không nêu rõ khi nào người Ukraine này có thể bị trục xuất.

Tin tức này xuất hiện khi mối quan hệ giữa Kyiv và Bratislava ngày càng căng thẳng trong tháng này. Thủ tướng Slovakia Robert Fico, người duy trì mối quan hệ hữu nghị với Nga, gần đây đã gọi Tổng thống Volodymyr Zelenskiy là “đối phương” của Slovakia, trong khi Bộ Ngoại giao Ukraine gọi Fico là “phát ngôn nhân của Điện Cẩm Linh” để đáp trả.

Bộ Ngoại giao Ukraine nói với hãng truyền thông Babel rằng người Ukraine, sinh năm 1966, bị cáo buộc “đe dọa an ninh quốc gia” của Slovakia.

Bộ này cho biết đại sứ quán đã liên lạc được với người bị giam giữ và gia đình ông.

Nhà lập pháp đối lập Slovakia Juraj Krupa cho rằng vụ việc có thể bịa đặt. Nếu ý định tổ chức đảo chính ở Slovakia của người bị giam giữ là đúng, anh ta sẽ không hành động một mình và theo “cách tuyệt mật”, nhà lập pháp này cho biết, theo trích dẫn của phương tiện truyền thông Slovakia.

Richard Gluck, chủ tịch Ủy ban An ninh Nội địa Slovakia, đồng thời là thành viên đảng của Fico, cho biết Bộ Nội vụ nước này mong đợi sẽ cung cấp thêm thông tin về những đồng phạm tiềm tàng của nghi phạm.

Trước đó vào ngày 30 tháng Giêng, Bộ Ngoại giao Ukraine đã triệu tập Đại sứ Slovakia Pavel Vizdal vào ngày 30 Tháng Giêng để bày tỏ sự phản đối đối với cáo buộc của Bratislava rằng Kyiv đang can thiệp vào công việc nội bộ của Slovakia.

Một ngày trước đó, Bộ Ngoại giao Slovakia đã triệu tập Đại sứ Ukraine tại Bratislava Myroslav Kastran sau khi Kyiv chỉ trích Fico vì muốn tiếp tục cung cấp khí đốt của Nga cho Slovakia.

Vài ngày trước, Fico tuyên bố rằng Ukraine có liên quan đến vụ tấn công mạng vào công ty bảo hiểm quốc gia Slovakia, điều mà Kyiv đã bác bỏ.

Fico, một chính trị gia thân Nga, người từ lâu đã phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine, đã gia tăng các mối đe dọa đối với Kyiv sau khi Nga chấm dứt vận chuyển khí đốt qua lãnh thổ Ukraine vào ngày 1 tháng Giêng.

Ông đã đe dọa sẽ hạn chế viện trợ cho người dân Ukraine và cắt nguồn cung cấp điện trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng do các cuộc tấn công liên tục của Nga vào lưới điện của Ukraine.

[Kyiv Independent: Ukrainian detained in Slovakia over alleged coup plot, media reports]

12. Cuộc gặp giữa Thủ tướng Slovakia và von der Leyen bị hủy bỏ trong bối cảnh hỗn loạn kiểm soát không lưu tại Brussels

Chiếc máy bay chở Thủ tướng Slovakia Robert Fico tới Brussels để họp với các quan chức cao cấp của Ủy ban Âu Châu đã phải quay đầu do sự việc kỹ thuật khiến không phận Bỉ phải đóng cửa vào thứ năm.

Fico dự kiến sẽ đến Brussels để gặp Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen. Nhà lãnh đạo Slovakia ủng hộ Điện Cẩm Linh này đã vướng vào một cuộc tranh cãi lớn với Liên minh Âu Châu và với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy về quyết định của Kyiv dừng vận chuyển khí đốt của Nga qua Ukraine. Slovakia — và Hung Gia Lợi — muốn gia hạn một thỏa thuận cho phép họ tiếp tục nhập khẩu nhiên liệu của Nga qua Ukraine, nhưng Kyiv đã từ chối yêu cầu của họ.

Phát ngôn nhân của Sân bay Brussels cho biết không phận trên thủ đô Liên Hiệp Âu Châu đã bị đóng cửa trong khoảng một giờ vào chiều thứ năm do sự việc kỹ thuật chưa xác định với bộ phận kiểm soát không lưu.

Phát ngôn nhân của Ủy ban xác nhận cuộc họp của Fico sẽ bị hoãn lại, nhưng không nói rõ khi nào.

Fico cũng có lịch gặp Ủy viên Năng lượng Âu Châu Dan Jørgensen.

“Như thường lệ, con người quyết định và Chúa thay đổi quyết định của họ,” Fico nói với các phóng viên trên máy bay trở về Bratislava trong một video đăng trên trang Facebook của ông.

Fico cho biết ông dự định quay trở lại Brussels vào thứ Hai để tham dự hội nghị thượng đỉnh không chính thức của Hội đồng Âu Châu, nhưng ngoài việc gặp gỡ các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu, ông cũng sẽ cố gắng nói chuyện riêng với von der Leyen và Jørgensen về một thỏa thuận khí đốt. “Vấn đề này có tầm quan trọng to lớn”, Fico cho biết.

Đầu tuần này, Fico đã gọi Zelenskiy là “đối phương” của Slovakia do tranh chấp về vận chuyển khí đốt.

[Politico: Slovak PM’s meeting with von der Leyen axed amid Brussels air traffic control chaos]

 

1. Phép lạ Thánh Thể ở LA ROCHELLE PHÁP, 1461

Phép lạ Thánh Thể La Rochelle liên quan đến việc chữa lành ngay lập tức một cậu bé bị liệt và câm từ năm bảy tuổi khi cậu được Rước lễ trong Thánh lễ vào Chúa Nhật Phục sinh năm 1461. Cậu bé đã hoàn toàn khỏi bệnh liệt và một lần nữa có thể nói được. Tài liệu có thẩm quyền nhất mô tả trực quan phép lạ này là bản thảo vẽ vẫn còn được lưu giữ cho đến ngày nay tại Nhà thờ chính tòa La Rochelle.

Có hai giọt máu của Chúa Giêsu Kitô, được thu thập trên đồi Calvê trong cuộc Khổ nạn được lưu giữ tại nhà thờ Neuvy-Saint-Sepulcre ở Indre. Chúng được mang đến lễ Phục sinh năm 1461, bà Jehan Leclerc đã đưa cậu con trai mười hai tuổi của mình, Bertrand, đến Nhà thờ Thánh Bácthôlômêô. Bertrand đã bị liệt và câm từ năm bảy tuổi do một cú ngã khủng khiếp.

Khi đến giờ Rước lễ, cậu bé cho mẹ biết rằng cậu cũng muốn rước Chúa Giêsu trong Bí tích Thánh Thể. Ban đầu, vị linh mục không muốn cho cậu bé Rước lễ, vì cậu bé không thể đi xưng tội vì bị câm. Tuy nhiên, cậu bé vẫn tiếp tục cầu xin vị linh mục cho Rước lễ và cuối cùng, vị linh mục đã cho phép cậu bé rước lễ.

Bên ngoài nhà thờ nơi nhận Mình Thánh, cậu bé bắt đầu cảm thấy bị lay động bởi một sức mạnh bí ẩn đã chữa lành kỳ diệu. Cậu bé có thể cử động và nói “Con đã được chữa lành”. Theo tài liệu được viết tay ngay sau phép lạ, những lời đầu tiên của Bertrand là, “Adjutorium nostrum in nomine Domini!” (“Ơn phù trợ chúng ta ở nơi danh Chúa!”) Tài liệu có thẩm quyền nhất mô tả trực quan phép lạ này là bản thảo được vẽ được lưu giữ cho đến ngày nay trong nhà thờ chính tòa.

Từ năm 1257, thánh tích hai giọt máu của Chúa Giêsu Kitô đã được lưu giữ trong nhà thờ này, được xây dựng vào nửa đầu năm 1000 và mô phỏng theo Nhà thờ Mộ Thánh ở Giêrusalem. Để tôn vinh thánh tích Máu Thánh vô giá của Chúa Giêsu, nhiều ân xá đã được ban. Đức Tổng Giám Mục Bruges, André Frémiot, đã thành lập Hội Dòng Máu Thánh vô giá vào năm 1621. Hai năm sau, Đức Giáo Hoàng Grêgôriô XV đã ban các ân xá mới cho các tín hữu sùng kính Máu Thánh. Mỗi thứ Hai của lễ Phục sinh và mỗi ngày đầu tiên của tháng 7, một Thánh lễ trọng thể được cử hành và có các cuộc rước kiệu để tôn thờ và tôn vinh Thánh tích. Có nhiều ân sủng được cho là do việc cầu khẩn Máu Thánh của Chúa Kitô.

---

Source:The Real Presence

Eucharistic Miracles and Saints - La Rochelle, France, 1461

2. Nhật ký trừ tà số 328: Quỷ dữ là những kẻ thất bại

Đức Ông Stephen Rossetti là một linh mục ở Giáo phận Syracuse, phó giáo sư nghiên cứu tại Đại học Công Giáo Hoa Kỳ và tích cực tham gia vào mục vụ trừ tà trong 13 năm qua. Trên trang web catholicexorcism.org, ngài có bài viết nhan đề “Exorcist Diary#328: Demons Failed”, nghĩa là “Nhật ký trừ tà số 328: Quỷ dữ là những kẻ thất bại”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Vào cuối buổi trừ tà, người bị quỷ ám nhìn lên và nói, “Con cảm thấy mình như một kẻ thất bại.” Cô ấy tiếp tục mô tả những cảm xúc mạnh mẽ về việc đã thất bại và là một kẻ thất bại. Những cảm xúc ấy đã tràn ngập cô ta trong suốt buổi trừ tà. Điều này thật kỳ lạ vì cô ấy là một người vợ, người mẹ và người phụ nữ chuyên nghiệp thành đạt và tràn đầy đức tin, người thường không bị những cảm xúc như vậy quấy nhiễu.

Thánh Thomas Aquinas cho rằng các thiên thần đã bị thử thách sau khi được tạo ra. Những ai đáp lại bằng lòng tin vào Chúa sẽ nhận được hạnh phúc trọn vẹn. Những ai thất bại sẽ bị trục xuất mãi mãi. Như vị Tiến sĩ Hội Thánh đã lưu ý, “thiên thần thất bại có ý chí tự do không thể lay chuyển sau khi đã lựa chọn một lần.” Họ đã được ban cho kiến thức liên quan đến tất cả các hậu quả của sự lựa chọn của họ, nhưng một số đã thất bại một cách khó hiểu.

Cảm giác thất bại mạnh mẽ trong cô đến từ đâu? Nó đến từ những kẻ đã thất bại trong thử thách duy nhất và cuối cùng của họ: đó là những thiên thần sa ngã giờ được gọi là ác quỷ. Họ luôn tràn ngập cảm giác thất bại của chính mình và mãi mãi chịu đựng hậu quả của sự lựa chọn của họ.

Đội ngũ giáo dân chuyên gia của chúng tôi đã nói chuyện với người phụ nữ đau khổ này và giải thích với cô rằng những cảm giác thất bại mạnh mẽ này không phải đến từ cô mà là từ ma quỷ. Khi mọi người ở trong trạng thái bị quỷ ám, họ có thể khó phân biệt được cảm xúc của chính mình với cảm xúc của những con quỷ ám. Cô được khuyến khích trước tiên là “phân định”, tức là nhận ra rằng những cảm xúc này không phải của cô mà là của ma quỷ. Và sau đó cô nên thực hiện ba chữ R: “Tôi từ chối chúng; Tôi khiển trách chúng; Tôi từ bỏ chúng và Tôi đuổi chúng ra!”

Chúng ta, con người, cũng phải chịu thử thách. Không giống như các thiên thần, những sinh vật thuần túy tâm linh và chỉ có một lần để lựa chọn, con người chúng ta được ban cho vô số khoảnh khắc để lựa chọn hoặc phủ nhận Thiên Chúa Hằng Sống và Chúa Con của Ngài là Chúa Giêsu. Nói cho cùng, đó là sự lựa chọn duy nhất có ý nghĩa.

---

Source:Catholic Exorcism

Exorcist Diary#328: Demons Failed

3. Sau sự nghiệp đáng chú ý, Đức Hồng Y Schönborn rời khỏi chức vụ

Luke Coppen của The Pillar, ngày 23 Tháng Giêng năm 2025 tường trình: Khi Đức Hồng Y Christoph Schönborn kỷ niệm sinh nhật lần thứ 80 của mình vào thứ Tư 22 Tháng Giêng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức Tổng giám mục Vienna, Áo của ngài, như mong đợi.

Một dòng ngắn trong bản tin hàng ngày của văn phòng báo chí Tòa thánh đã đánh dấu sự kết thúc của một kỷ nguyên không chỉ đối với người Công Giáo Vienna mà có lẽ còn đối với Giáo hội ở Âu Châu.

Đức Hồng Y Schönborn đã lãnh đạo tổng giáo phận tại ngã ba đường của lục địa kể từ năm 1995. Vào thời điểm đó, bất kỳ nhà báo nào biên soạn danh sách những giáo sĩ nổi tiếng nhất Âu Châu đều sẽ nhắc đến những nhân vật như Hồng Y Carlo Maria Martini của Ý, Hồng Y Godfried Danneels của Bỉ và Hồng Y Karl Lehmann của Đức. Đức Hồng Y Schönborn không chỉ sống lâu hơn họ mà còn chiếm một vị trí khác trên quang phổ tôn giáo — một vị trí có thể nói là hoàn toàn của riêng ngài.

Vị Hồng Y người Áo này là một trong số ít nhân vật gắn liền chặt chẽ với dự án thần học của Đức Gioan Phaolô II-Bênêđíctô XVI, người đã thích nghi một cách suôn sẻ với triều đại giáo hoàng Phanxicô. Một số người cho rằng điều này cho thấy một tính cách dễ uốn nắn, những người khác cho rằng Đức Hồng Y Schönborn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cầu nối giữa hai thế giới tôn giáo.

Đức Hồng Y Schönborn có xuất thân như thế nào?

Tên đầy đủ của Đức Hồng Y Schönborn cho bạn biết rất nhiều về xuất thân của ngài. Đó là Christoph Maria Michael Hugo Damian Peter Adalbert Schönborn. Sự phong phú của những cái tên Kitô giáo là dấu hiệu của tầng lớp quý tộc Âu Châu.

Đức Hồng Y Schönborn sinh ra trong một lâu đài vào năm 1945, khi đó là Đức Quốc xã nhưng hiện là Cộng hòa Tiệp. Gia đình Đức Hồng Y Schönborn, cái tên được cho là có nghĩa là “mùa xuân tươi đẹp”, là một gia đình thế giá của Đế quốc Rôma Thần thánh đã sản sinh ra nhiều thế hệ lãnh đạo Giáo hội lỗi lạc.

Ngay sau khi Đức Hồng Y Schönborn chào đời, Thế chiến II kết thúc và gia đình ngài đã chạy trốn sang Áo. Cha mẹ ngài ly hôn vào năm 1959, một sự kiện mà sau này ngài mô tả là “một trong những khoảnh khắc đau đớn nhất trong cuộc đời tôi”.

Em trai của ngài, Michael, đã trở thành một diễn viên, người đã đóng vai một giám mục trong một vở kịch chuyển thể sân khấu của “Sister Act”.

Đức Hồng Y Schönborn gia nhập dòng Đa Minh vào năm 1963. Sau khi được Hồng Y Franz König của Vienna tấn phong vào năm 1970, ngài đã học với Joseph Ratzinger, người sau này là Bênêđíctô XVI. Việc ngài được bổ nhiệm vào năm 1980 làm thành viên của Ủy ban Thần học Quốc tế của Vatican đã khẳng định vị thế đang lên của ngài với tư cách là một nhà thần học.

Năm 1987, ngài được bổ nhiệm làm tổng biên tập của Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo, một trong những dự án mang tính bước ngoặt của triều giáo hoàng Gioan Phao-lô II. Trong vai trò đó, ngài đã làm việc chặt chẽ với Hồng Y Ratzinger đương thời.

Sự nghiệp giám mục của Đức Hồng Y Schönborn bắt đầu với việc ngài được bổ nhiệm làm Giám Mục Phụ Tá của Vienna vào năm 1991. Vài năm sau, tổng giáo phận Vienna đã chìm trong khủng hoảng khi người lãnh đạo của giáo phận, Hồng Y Hans Hermann Groër, đã nghỉ hưu trong bối cảnh bị cáo buộc lạm dụng tình dục. Khi cuộc tranh cãi làm rung chuyển Giáo hội Áo, Đức Hồng Y Schönborn được bổ nhiệm làm người kế nhiệm Groër.

Đó là một công việc dường như bất khả thi, nhưng nhiều thập niên sau, Đức Hồng Y Schönborn được công nhận rộng rãi là người đã ổn định tổng giáo phận, nơi chiếm một vị trí độc nhất trong Giáo hội ở Âu Châu như một nơi gặp gỡ giữa Đông và Tây.

Ngài đã đóng góp gì cho Giáo hội?

Ngoài công trình về Sách Giáo lý, Đức Hồng Y Schönborn đã xuất bản một loạt các tác phẩm thần học được đón nhận nồng nhiệt. Ngài cũng là tác giả của sách giáo lý dành cho thanh thiếu niên “Youcat”.

Sau khi được bầu làm chủ tịch hội đồng giám mục Áo và nhận được chiếc mũ đỏ vào năm 1998, ngài đã trở thành một nhân vật quyền lực ở Rôma và là một nhân vật cố định trong danh sách papabili của các nhà báo.

Năm 2010, ngài đã công khai xung đột với cựu Ngoại trưởng Vatican có ảnh hưởng Hồng Y Angelo Sodano, người vào tháng 4 năm đó dường như đã bác bỏ các cáo buộc lạm dụng của giáo sĩ là “tin đồn vặt vãnh”.

Trong một cuộc họp với các biên tập viên báo Áo, Đức Hồng Y Schönborn đã cáo buộc Sodano “làm sai nghiêm trọng các nạn nhân” và tuyên bố vị Hồng Y người Ý này đã ngăn cản Hồng Y Ratzinger điều tra vụ án Groër vào năm 1995.

Đức Bênêđíctô XVI đã tìm cách vạch ra ranh giới cho cuộc tranh chấp tại một cuộc họp với Đức Hồng Y Schönborn và Sodano, nơi văn phòng báo chí Tòa thánh cho biết vị Hồng Y người Áo “bày tỏ sự không hài lòng của mình trước những diễn giải được đưa ra cho lời nói của mình”.

Nhiều nhà quan sát vào thời điểm đó cho rằng đó là một thất bại đối với Đức Hồng Y Schönborn — nhưng nhìn lại, vị Hồng Y này có thể đã góp phần đưa những căng thẳng trong Giáo hội lên bề mặt về cách giải quyết lạm dụng của Vatican.

Điều đó có thể gián tiếp góp phần vào các bước để chống lại lạm dụng, chẳng hạn như Tự sắc năm 2019 Vos estis lux mundi.

Năm 2015, Đức Hồng Y Schönborn đã làm ngạc nhiên hầu hết những người quan sát khi cho Đức Giáo Hoàng Phanxicô sức mạnh thần học của mình khi ông xuất hiện tại cuộc họp báo ra mắt Amoris laetitia, tông huấn hậu thượng hội đồng gây nhiều tranh cãi về gia đình.

Đức Hồng Y đã bày tỏ “niềm vui” và “lòng biết ơn” của mình đối với tài liệu này, và đưa ra một bài trình bày đầy cảm thông về chương thứ tám gây chia rẽ, về “việc đồng hành, phân định và tích hợp sự yếu đuối”.

Sau khi Đức Hồng Y Schönborn chấp nhận Amoris laetitia, nhận thức về vị Hồng Y như một người cầm cờ cho tầm nhìn thần học của Thánh Gioan Phao-lô II và Bênêđíctô XVI đã thay đổi.

Giữa những lời chỉ trích từ các nhà thần học khác, vị Hồng Y lập luận rằng có nhiều sự liên tục hơn giữa các lập trường của ba vị giáo hoàng trước đây so với một số người tin tưởng — và lập luận đó đã định hình hồ sơ công khai của vị Hồng Y trong hầu hết thập niên qua.

Ngài sẽ làm gì tiếp theo?

Đức Hồng Y Schönborn đã có công việc tiếp theo trước khi từ chức tại Vienna. Vào tháng 10, ngài được bầu làm chủ tịch ủy ban Hồng Y giám sát Viện Công trình Tôn giáo, gọi tắt là IOR của Vatican.

Vào ngày 17 tháng Giêng, vài ngày trước khi từ chức, ngài đã xuất bản một cuốn sách mới, “Đôi mắt tôi đã thấy sự cứu rỗi,” về các tác phẩm tôn giáo của nghệ sĩ Helmut Michael Berger, hay 1925-2013. Điều này cho thấy rằng, khi bước vào tuổi 80, ngài có thể đang bắt đầu một chương mới với tư cách là một nhà văn.

Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô chấp nhận đơn từ chức của Đức Hồng Y Schönborn vào ngày 22 tháng Giêng, ngài đã không nêu tên người kế nhiệm. Các phương tiện truyền thông Áo đưa tin rằng những nhân vật trong terna, hay danh sách ba ứng cử viên, cho Vienna đã từ chối chức vụ này.

Nếu đúng như vậy, điều đó có thể phản ảnh vấn đề ngày càng gia tăng của các linh mục từ chối lệnh triệu tập trở thành giám mục.

Nhưng có lẽ nó cũng cho thấy rằng Đức Hồng Y Schönborn đã chiếm giữ những vị trí đặc biệt trong Giáo hội trong 30 năm qua đến mức ngài không có người kế nhiệm thực sự.